Πανεπιστημιούπολη, 265 00 Ρίο, Πάτρα T: 2610 997 553, F: 2610 969 371 / www.arch.upatras.gr 2
2009-2010 Ο ΗΓΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ 1999-2009 10 ΧΡΟΝΙΑ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ 3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ A. Οργάνωση και Δομή Τμήματος 6 B. Μαθήματα Πρόγραμμα Σπουδών Θέματα και Μαθήματα Κατεύθυνσης Περιεχόμενο Μαθημάτων 14 16 18 Γ. Ακαδημαϊκό Προσωπικό Μέλη ΔΕΠ Ερευνητικά Ενδιαφέροντα Μελών ΔΕΠ Εντεταλμένοι Διδάσκοντες Δ. Κανονισμός Σπουδών Ε. Οδηγός Εκπόνησης Ερευνητικής Εργασίας 52 58 62 82 98 ΣΤ. Γενικές Πληροφορίες Βιβλιοθήκη Υπολογιστικό Κέντρο Τηλεφωνικός κατάλογος Χάρτες Ακαδημαϊκό ημερολόγιο 112 114 118 120 123 Ο Οδηγός Σπουδών 2009-10 του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών εκδόθηκε στην Πάτρα τo 2009 σε επιμέλεια του Γιάννη Αίσωπου, Αναπληρωτή Kαθηγητή και σχεδιασμό του δημιουργικού γραφείου G (georgiougavrilakis.com). 5
6-11 / Α ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΟΜΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
H Γενική Συνέλευση του Τμήματος αποτελείται από δεκαοκτώ μέλη ΔΕΠ, οκτώ εκπροσώπους των φοιτητών και έναν εκπρόσωπο ΕΤΕΠ. Πρόεδρος Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Γεώργιος Πανέτσος, Καθηγητής Αναπληρωτής Πρόεδρος Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Γιάννης Αίσωπος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ακαδημαϊκό και Διδακτικό Προσωπικό Μέλη ΔΕΠ Γιάννης Αίσωπος Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Arch. Αναπληρωτής Καθηγητής Δημήτρης Γιαννίσης Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.T.D. Eπίκουρος Καθηγητής Κωνσταντίνος Γρίβας Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.A. Λέκτωρ Πάνος Δραγώνας Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Sc. Αναπληρωτής Καθηγητής Γιάννης Ζαβολέας Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Arch., M.Sc. Eπίκουρος Καθηγητής Δήμητρα Κατσώτα AA Dipl., M.Arch. Eπίκουρη Καθηγήτρια Πάνος Κούρος Διπλ.Αρχ.Μηχ., Μ.Sc., Δρ.Αρχ.Μηχ. Αναπληρωτής Καθηγητής Πέτρος Κουφόπουλος Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.A. Αναπληρωτής Καθηγητής Ηλίας Κωνσταντόπουλος Dipl.Αrch., M.Sc. Αναπληρωτής Καθηγητής Παύλος Λέφας Διπλ.Αρχ.Μηχ., Dr.Τechn. Καθηγητής Κατερίνα Λιάπη Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.A., Ph.D. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σταύρος Μαμαλούκος Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.A., Δρ.Αρχ.Μηχ. Eπίκουρος Καθηγητής Γεώργιος Πανέτσος Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Arch. Καθηγητής Bασίλης Παππάς Διπλ.Πολ.Μηχ., Δρ.Πολ.Μηχ. Αναπληρωτής Καθηγητής Γιάννης Πατρώνης Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.A.U.D. Αναπληρωτής Καθηγητής Βασιλική Πετρίδου Dipl.Αrch., Docteur d Εtat Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νίκος Πολυδωρίδης Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.C.P., Ph.D. Καθηγητής Αθανάσιος Σπανομαρίδης AA Dipl., GradDipl. AA Eπίκουρος Καθηγητής 8
Εντεταλμένοι Διδάσκοντες (ΠΔ 407/80) Ανδρέας Αγγελιδάκης B.Arch., M.Sc. Σταύρος Αλιφραγκής Διπλ.Αρχ.Μηχ., M. Phil, Μετ.Διπλ.Αρχ.Μηχ. Γιώργος Π. Αντωνίου Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.A. Δημήτρης Αντωνίου Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Sc. Δημήτρης Αντωνίτσης M.Sc. Σταμάτιος Γιαννίκης Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Arch. Νίκος Καζέρος Διπλ.Αρχ.Μηχ., Μετ.Διπλ.Αρχ.Μηχ. Γεώργιος Καρβέλας Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Arch. Αθανάσιος Κουμάντος Β.Α., Διπλ.Αρχ.Μηχ. Λεωνίδας Κουτσουμπός Διπλ.Αρχ.Μηχ., Μετ.Διπλ.Αρχ.Μηχ., Ph.D. Γιώργος Λευκαδίτης Διπλ.Αγρ.Τοπ.Μηχ. Άννα Ματρακίδου Διπλ.Αρχ.Μηχ., Διπλ.Βιομ.Σχεδ., D.E.A. Ανδρονίκη Μιλτιάδου - Fezans Πολ.Μηχ., Μ.Α., Docteur d' Etat Δημήτρης Μπάκος Διπλ.Μηχ.Μηχ., Δρ.Μηχ.Μηχ. Πέτρος Mπαμπασίκας Β.Α., M.Arch. Σωτήριος Μπαχτσετζής Δρ.Ιστ.Τεχν. Βασίλης Μπούζας Διπλ.Πολ.Μηχ., Πτυχ.ΑΣΚΤ, M.F.A. C.G. Κώστας Ντάφλος Διπλ.Αρχ.Μηχ., Πτυχ.ΑΣΚΤ, Μετ.Διπλ.ΑΣΚΤ Αινείας Οικονόμου Διπλ.Αρχ.Μηχ., Μετ.Διπλ.Αρχ.Μηχ., Δρ.Αρχ.Μηχ. Παναγιώτης Πάγκαλος Διπλ.Αρχ.Μηχ., Δρ.Αρχ.Μηχ. Κωνσταντίνος Πανταζής Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Arch. Ηλίας Παπαηλιάκης Πτυχ.ΑΣΚΤ Καλλιόπη Παπαϊωάννου Διπλ.Αρχ.Μηχ., Μετ.Διπλ.Αρχ.Μηχ. Νείλος Πιτσίνος Διπλ.Αρχ.Μηχ., Μετ.Διπλ.Αρχ.Μηχ. Άλκηστις Ρόδη Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.A.U.D., Ph.D. Νίκος Σμυρλής Διπλ.Αρχ.Μηχ., DEA Θάνος Ν. Στασινόπουλος Διπλ.Αρχ.Μηχ., AAGradDipl., Δρ.Αρχ.Μηχ. Αλεξάνδρα Στράτου B.F.A., AA Dipl. Βασίλης Στρουμπάκος Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Arch. Νικόλαος - Ίων Τερζόγλου Διπλ.Αρχ.Μηχ. Δρ.Αρχ.Μηχ. Ευφροσύνη Τριάντη B.A., M.Arch., Ph.D. Βασιλική Φαρμάκη Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Sc., Μετ.Διπλ.Περιβ.Σχεδ. Έρση Φιλιπποπούλου - Μηχαηλίδου Διπλ.Αρχ.Μηχ., Πτυχ.Νομ. Γιώργος Φούκας Διπλ.Αρχ.Μηχ., DEA, CEAA Φίλιππος Φωτιάδης B.F.A., M.Arch. Βάντα Χαλυβοπούλου Πτυχ.ΑΣΚΤ, Μετ.Πτυχ.Ζωγρ., Δρ.Ζωγρ Κάρολος Χανικιάν Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.L.A. Άννα Νεκταρία Χαρτοφύλη Β.Α., Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Sc. Αθηνά Xατζή Πτυχ.Ιστ.Αρχ. M.A., Ph.D. Αθανασία Ψαράκη Διπλ.Αρχ.Μηχ., M.Sc. 9
Μέλη ΔΕΠ άλλων Τμημάτων Κωνσταντίνος Παπαδάκης Διπλ.Μαθ., Δρ.Μαθ. Αναπληρωτής Καθηγητής Μαθηματικών, Γενικό Τμήμα Εργαστήρια Στο Τμήμα έχει θεσμοθετηθεί μόνο ένα Εργαστήριο, το Εργαστήριο Πολεοδομικού και Χωροταξικού Σχεδιασμού με Διευθυντή τον Καθηγητή Ν. Πολυδωρίδη. Υποδομή Βιβλιοθήκη Τμήματος, Υπολογιστικό Κέντρο, Εργαστήριο Εικαστικών Συντονιστές Έτους Ο Συντονιστής Έτους, ορίζεται από τη Γενική Συνέλευση και έχει την ευθύνη να παρακολουθεί συνολικά την πορεία του ακαδημαϊκού έργου στο έτος αυτό, και να ενημερώνει τη Γ.Σ. και τον Πρόεδρο του Τμήματος σχετικά με τυχόν προβλήματα ή δυσλειτουργίες. Οι φοιτητές κάθε έτους καλούνται να εκλέξουν τριμελή Επιτροπή Έτους, η οποία και θα συνεργάζεται με τον Συντονιστή. Για την ακαδημαϊκή χρονιά 2009-10 οι Συντονιστές Έτους είναι: Α έτος: Α. Σπανομαρίδης, Eπίκουρος Καθηγητής Β έτος: Γ. Αίσωπος, Αναπληρωτής Καθηγητής Γ έτος: Π. Δραγώνας, Αναπληρωτής Καθηγητής Δ έτος: Π. Κουφόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε έτος: Κ. Λιάπη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Οι φοιτητές καλούνται να απευθύνονται στους Συντονιστές για θέματα που αφορούν στο έτους τους. 10
12-49 / B ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 2009-10 1ο Εξάμηνο 1-010 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 1 1-130 Αναπαραστάσεις 1 1-150 Εικαστικές Τέχνες 1 1-230 Δομική Μηχανική 1 1-310 Ιστορία της Αρχιτεκτονικής 1 1-370 Ιστορία της Τέχνης 1-510 Εισαγωγή στην Πληροφορική 2ο Εξάμηνο 2-020 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 2 2-140 Αναπαραστάσεις 2 2-160 Εικαστικές Τέχνες 2 2-220 Εφαρμοσμένα Μαθηματικά 2-240 Δομική Μηχανική 2 2-250 Δομικά Υλικά 2-320 Ιστορία της Αρχιτεκτονικής 2 3ο Εξάμηνο 3-030 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 3 3-330 Ιστορία της Αρχιτεκτονικής 3 3-410 Θεωρία της Αρχιτεκτονικής 1 3-530 Αναπαραστάσεις 3 3-610 Οικοδομική Τεχνολογία 1 3-710 Πόλη και Πολεοδομία 1 3-860 Σχεδιασμός και Περιβάλλον 4ο Εξάμηνο 4-040 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 4 4-340 Ιστορία της Αρχιτεκτονικής 4 4-420 Θεωρία της Αρχιτεκτονικής 2 4-540 Αναπαραστάσεις 4 4-620 Οικοδομική Τεχνολογία 2 4-720 Πόλη και Πολεοδομία 2 4-880 Αρχιτεκτονική Τοπίου 5ο Εξάμηνο 5-050 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 5 5-090 Αρχιτεκτονική Εσωτερικού Χώρου 1 5-300 Βιοκλιματικός-Ενεργειακός Σχεδιασμός Κτιρίων 5-630 Οικοδομική Τεχνολογία 3 5-750 Αστικός Σχεδιασμός 1 Δύο από τα μαθήματα Επιλογής 5ου Εξαμήνου: 5ΜΕ-205 Εικαστικές Τέχνες 5 5ΜΕ-231 Πολιτισμική Γεωγραφία 1 5ΜΕ-351 Ιστορία Αρχιτεκτονικής 5 5ΜΕ-723 Ανθρωπολογία του Χώρου 5ΜΕ-810 Ειδικά Θέματα Χαρτογραφίας 1 5ΜΕ-830 Ειδικά Θέματα Χωροταξίας 1 Πιστωτικές μονάδες / ECTS 30 12 2 4 4 4 2 2 30 12 2 4 2 4 2 4 30 12 4 2 4 4 2 2 30 12 2 2 4 4 2 4 30 12 4 2 4 4 2 2 2 2 2 2 Εργαστηριακό μάθημα Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε Ε 14
6ο Εξάμηνο 6-060 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 6 6-100 Αρχιτεκτονική Εσωτερικού Χώρου 2 6-290 Η/Μ Εγκαταστάσεις Κτιρίων 6-640 Οικοδομική Τεχνολογία 4 6-760 Αστικός Σχεδιασμός 2 Δύο από τα μαθήματα Επιλογής 6ου Εξαμήνου: 6ME-206 Εικαστικές Τέχνες 6 6ΜΕ 232 Πολιτισμική Γεωγραφία 2 6ΜΕ 234 Πολιτισμική Γεωγραφία 4 6MΕ-352 Ιστορία Αρχιτεκτονικής 6 6ΜΕ-372 Ειδικά Θέµατα Ιστορίας της Τέχνης 2 6ΜΕ-724 Ανθρωπολογία της Τέχνης 6ΜΕ-812 Ειδικά Θέματα Χαρτογραφίας 2 6ΜΕ-832 Ειδικά Θέματα Χωροταξίας 2 7ο Εξάμηνο 7-070 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 7 7-911 Οργάνωση Μελέτης-Γραφείου-Εργοταξίου 7-ΘΚ Θέμα Κατεύθυνσης [από αντίστοιχο πίνακα] 7-ΜΚ Μάθημα Κατεύθυνσης [Επιλέξτε δύο ή τρία από αντίστοιχο πίνακα] 8ο Εξάμηνο 8-080 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 8 8-930 Ερευνητική Μεθοδολογία 8-ΘΚ Θέμα Κατεύθυνσης [από αντίστοιχο πίνακα] 8-ΜΚ Μάθημα Κατεύθυνσης [Επιλέξτε δύο ή τρία από αντίστοιχο πίνακα] ΕΕ Ελεύθερη επιλογή μαθημάτων 9ο Εξάμηνο 9-970 Ερευνητική Εργασία 9-ΜΚ Μάθημα Κατεύθυνσης [Επιλέξτε δύο ή τρία από αντίστοιχο πίνακα] ΕΕ Ελεύθερη επιλογή μαθημάτων 10ο Εξάμηνο 9-990 Διπλωματική Εργασία 30 12 4 2 4 4 2 2 2 2 2 2 2 2 30 12 2 6 4 30 12 2 6 4 2 30 16 4 2 30 30 300 Ε Ε Ε Ε E Ε E Ε 15
ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (6 π.μ.) 7ΘΚ-090 Θέμα Αποκατάστασης Κτιρίων 1 7ΘΚ-110 Θέμα Επανάχρησης Χώρων 1 7ΘΚ-130 Θέμα Σχεδιασμού Εσωτερικών Χώρων 1 7ΘΚ-170 Θέμα Σχεδιασμού του Χώρου 3 7ΘΚ-190 Θέμα Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας 1 8ΘΚ-080 Θέμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού 8ΘΚ-100 Θέµα Αποκατάστασης Κτιρίων 2 8ΘΚ-120 Θέμα Επανάχρησης Χώρων 2 8ΘΚ-140 Θέμα Σχεδιασμού Εσωτερικών Χώρων 2 8ΘΚ-180 Θέμα Σχεδιασμού του Χώρου 4 8ΘΚ-200 Θέμα Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας 2 8ΘΚ-260 Θέμα Ειδικής Κτιριολογίας 6 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (4 π.μ.) 7ΜΚ-030 Αποκατάσταση Κτιρίων και Συνόλων 1 7ΜΚ-171 Ειδικά Κεφάλαια Σχεδιασμού του Χώρου 5 7ΜΚ-285 Εικαστική Βιντεογραφία 1 7ΜΚ-289 Αρχιτεκτονικές / Εικαστικές Παρεμβάσεις στην Πόλη 3 7ΜΚ-301 Ειδικά Κεφάλαια Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας 5 7ΜΚ-371 Ειδικά Θέματα Θεωρίας της Τέχνης 7ΜK-373 Ειδικά Θέματα Θεωρίας της Τέχνης 7ΜΚ-421 Ειδικά Θέµατα Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής 1 7ΜΚ-423 Ειδικά Θέµατα Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής 3 7ΜΚ-425 Ειδικά Θέματα Θεωρίας Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού του Χώρου 7ΜΚ-427 Ειδικά Κεφάλαια Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής 7ΜΚ-431 Ειδικά Θέματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής 7ΜΚ-433 Ειδικά Κεφάλαια Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού 1 7ΜΚ-435 Ειδικά Θέματα Σχεδιασμού 7ΜΚ-501 Ειδικά Θέματα Πληροφορικής 7ΜΚ-551 Ειδικά Θέματα Γεωμετρίας και Ψηφιακής Αρχιτεκτονικής 8ΜΚ-040 Αποκατάσταση Κτιρίων και Συνόλων 2 8ΜΚ-172 Ειδικά Κεφάλαια Σχεδιασμού του Χώρου 6 8ΜΚ-220 Ειδικά Κεφάλαια Αρχιτεκτονικής Εσωτερικών Χώρων 2 8ΜΚ-286 Εικαστική Βιντεογραφία 2 8ΜΚ-290 Αρχιτεκτονικές/Εικαστικές Παρεμβάσεις στην Πόλη 4 8ΜΚ-302 Ειδικά Κεφάλαια Αρχιτεκτονικής Τεχνολογίας 6 8ΜΚ-374 Ειδικά Θέματα Θεωρίας της Τέχνης 8ΜΚ-422 Ειδικά Θέματα Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής 2 8ΜΚ-420 Ειδικά Θέµατα Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής 4 8ΜΚ-426 Ειδικά Θέματα Θεωρίας Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού του Χώρου 8MK-428 Ειδικά Κεφάλαια Ιστορίας Αρχιτεκτονικής 8ΜΚ-432 Ειδικά Θέματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής 8MK-434 Ειδικά Κεφάλαια Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού 2 8ΜΚ-502 Ειδικά Θέματα Πληροφορικής 8ΜΚ-552 Ειδικά Θέματα Γεωμετρίας και Ψηφιακής Αρχιτεκτονικής 2 16
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 1-010 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 1 (12 π.μ.) Α. Σπανοµαρίδης (συντονιστής), Κ. Γρίβας, Γ. Ζαβολέας, Α. Στράτου, Β. Στρουµπάκος, Φ. Φωτιάδης, Στ. Μαµαλούκος, Γ. Αντωνίου, Α. Οικονόµου, Η. Παπαηλιάκης Εισαγωγή στις βασικές έννοιες και τα εκφραστικά μέσα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Μέσα από μία σειρά διαλέξεων επιχειρείται η προσέγγιση των ποιοτικών γνωρισμάτων του χώρου που φιλοξενεί ανθρώπινες δραστηριότητες (γεωμετρία-δομή, όριο-περίβλημα, υλικό-χρώμα, φως-σκιά, κίνηση-στάση, πρόγραμμα-γεγονός). Ένας πρώτος κύκλος σύντομων σε διάρκεια ασκήσεων αφορά στην εξέταση των παραπάνω εννοιών στην πόλη της Πάτρας. Επιδιώκεται με τον τρόπο αυτό η ανάπτυξη της αναλυτικής και κριτικής σκέψης των φοιτητών/φοιτητριών μέσω της αντίληψης, της κατανόησης αλλά και της ερμηνείας φαινομένων και αντικειμένων του δομημένου περιβάλλοντος. Ακολουθεί η μελέτη και ο σχολιασμός κειμένων σημαντικών αρχιτεκτόνων. Το εξάμηνο ολοκληρώνεται με ένα πρώτο θέμα σχεδιασμού, όπου η ανάγνωση ενός λογοτεχνικού κειμένου ή η ανάλυση ενός εικαστικού έργου προσφέρει το ερέθισμα για τη συνθετική προσέγγιση των εννοιών που αναπτύχθηκαν τις προηγούμενες εβδομάδες. 1-130 Αναπαραστάσεις 1 (2 π.μ.) Γ. Λευκαδίτης Παραστατική Γεωμετρία Το μάθημα της Παραστατικής Γεωμετρίας, σε συνδυασμό με αυτό της Προβολικής Γεωμετρίας και Προοπτικής του δεύτερου εξαμήνου, αποτελεί την εισαγωγή στην περιοχή των Αρχιτεκτονικών Απεικονίσεων. Τα μαθήματα αυτά έχουν ως στόχο να κάνουν κατανοητές τις βασικές αρχές και τις μεθόδους παράστασης και απεικόνισης του τρισδιάστατου χώρου στις δυο διαστάσεις. Οι αρχές αυτές εφαρμόζονται σε γεωμετρικά θέματα αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος δίνοντας ιδιαιτέρως έμφαση στις ορθές και αξονομετρικές προβολές. Επιπλέον μελετώνται οι μέθοδοι δημιουργίας σκιών και αυτοσκιών σε γεωμετρικά στερεά και στις όψεις των κτιρίων. Ακόμη μελετώνται αρχιτεκτονικά θέματα στα οποία εφαρμόζονται οι παραπάνω μέθοδοι. Κατά την διάρκεια του εξαμήνου δίδονται σύντομες ασκήσεις προς επεξεργασία και λύση, καθώς επίσης και ένα θέμα που παραδίδεται στο τέλος του εξαμήνου. 1-150 Εικαστικές Τέχνες 1 (4 π.μ.) Π. Κούρος (συντονιστής), Β. Βλάχος, Κ. Καλαρά, Μ. Κόντη, Β. Μπούζας, Κ. Ντάφλος, Β. Χαλυβοπούλου Εισαγωγή σε έννοιες και πρακτικές των εικαστικών τεχνών, διαμέσου διερευνήσεων του προσωπικού και καθημερινού χώρου ζωής στην πόλη. Χρησιμοποιώντας διαφορετικά εικαστικά μέσα και μεθόδους (σχέδιο, φωτογραφία, βίντεο, γραπτό λόγο, κατασκευές και δράσεις) για να καταγράψουν σχέσεις χώρων και δραστηριοτήτων, οι φοιτητές μαθαίνουν να επικοινωνούν τις ιδέες τους και να ενεργοποιούν προσωπικούς αντιληπτικούς και δημιουργικούς μηχανισμούς. Στόχοι του μαθήματος είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων και γνώσης στην επιλογή, χρήση και συσχέτιση των εκφραστικών μέσων, η κατανόηση της πολλαπλότητας των σχέσεων αρχιτεκτονικής και τέχνης, η εξοικείωση με το εικαστικό λεξιλόγιο και τις μεθόδους ανάγνωσης και κριτικής του έργου τέχνης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην τροφοδότηση της εικαστικής σκέψης από ένα ευρύ πεδίο πολιτισμικών και κοινωνικών αναφορών. Το μάθημα διεξάγεται με ασκήσεις στο εργαστήριο, θεωρητικές διαλέξεις, παρουσιάσεις και κριτικές μικρών θεμάτων, ομιλίες προσκεκλημένων καλλιτεχνών και επισκέψεις σε περιοχές της πόλης. 1-230 Δομική Μηχανική 1 (4 π.μ.) Α. Μιλτιάδου - Fezans Αρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευή. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσεις. Η έννοια της φέρουσας κατασκευής και οι διαφορετικοί τύποι δομικών μελών. Δυνάμεις και ροπές. Είδη στηρίξεων. Ισοστατικοίυπερστατικοί φορείς. Εξισώσεις ισορροπίας. Διάγραμμα ελευθέρου σώματος. Υπολογισμός αντιδράσεων και εσωτερικών εντατικών μεγεθών. Κατανεμημένες δυνάμεις. Διαγράμματα εσωτερικών εντατικών μεγεθών. Εισαγωγή στην έννοια της τάσης. Επίλυση ισοστατικών φορέων (δικτυωμάτων, κλπ). 18
1-310 Ιστορία της Αρχιτεκτονικής 1 (4 π.μ.) Π. Λέφας Το μάθημα προσφέρει μια εικόνα της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής από τις απαρχές της μέχρι σήμερα, σε συνεχή αναφορά με τη μοντέρνα και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Δεν επιδιώκει να ανασυστήσει το κοινωνικοπολιτικό και ιδεολογικό περιβάλλον στο οποίο δημιουργήθηκαν σημαντικά κτήρια του παρελθόντος, αλλά εστιάζει σε μεμονωμένα ζητήματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (τη σημασία της μορφής, τη δύναμη των υλικών, την ιεραρχία των θέσεων, τη μνημειακότητα και τηντάξη, τους περιορισμούς στην πρόσβαση και την κοινωνική διαστρωμάτωση, τη διακόσμηση και τη λιτότητα, τη λειτουργία και την αναπαράσταση) και προσπαθεί να ανιχνεύσει τις ιδέες και σκέψεις περί αρχιτεκτονικής που καθόρισαν τις λύσεις που δόθηκαν. 1-370 Ιστορία της Τέχνης (2 π.μ.) Σ. Μπαχτσετζής Το μάθημα εστιάζει στην ευρύτερη επισκόπηση της ιστορικής εξέλιξης της τέχνης του 20ου αιώνα αναφορικά με ριζικές αλλαγές και μετασχηματισμούς που τα κινήματα των ιστορικών πρωτοποριών και της μεταπολεμικής περιόδου επέφεραν σε εικαστικές τεχνικές καθώς και στην ανάλογη θεματολογία, στις συνθήκες πρόσληψης του έργου τέχνης όπως και τη θέση του καλλιτέχνη απέναντι στην κοινωνία. Εξετάζονται ταυτόχρονα και οι πολλαπλές διασυνδέσεις των έργων με άλλες τέχνες και εκδηλώσεις πολιτισμού καθώς και οι επιδράσεις της θεωρητικής σκέψης και της επιστήμης. Στόχος του μαθήματος είναι να αναπτύξει την ικανότητα κριτικής ανάλυσης εικαστικών έργων, να εμπλουτίσει με γνώσεις γύρω από το ιστορικό πλαίσιο του κάθε έργου καθώς επίσης και την ανάλογη αισθητική ιδεολογία καθώς και τις εκάστοτε πολιτισμικά δεδομένες απόψεις την κοινωνίας περί γούστου. 1-510 Εισαγωγή στην Πληροφορική (2 π.μ.) Β. Παππάς (συντονιστής), Γ. Ζαβολέας, Δ. Ζησιμόπουλος, Β. Στρουμπάκος, Α. Καντιδάκη, Α. Χαρτοφύλλη, Α. Ψαράκη Το μάθημα συνδυάζει πρακτικές και θεωρητικές γνώσεις με εργαστηριακές εφαρμογές. Στοχεύει στην ανάπτυξη της αναλυτικής εκείνης λογικής η οποία διέπει συνολικά τη λειτουργία του υπολογιστή, με εφαρμογή στη σύλληψη και απόδοση του χώρου. Ανάλογα, οι πρακτικές γνώσεις πληροφορικής, μέθοδοι και τεχνικές εισάγονται μαζί με διαδικασίες συγκρότησης της σκέψης αναφορικά με την αναζήτηση της δομής, την οργάνωση του υλικού ή την απόδοσης μιας ιδέας. Αρχικά παρουσιάζονται εισαγωγικά ζητήματα που αφορούν στη δομή των υπολογιστών, τα λειτουργικά συστήματα, τα προγράμματα επεξεργασίας κειμένου και πινάκων, την τηλεματική και τα δίκτυα. Στη συνέχεια οι φοιτητές εφαρμόζουν την αναλυτική λογική του υπολογιστή ως μηχανισμό συγκρότησης της δικής τους χωρικής εμπειρίας, μέσω συστηματοποιημένης ανάπτυξης ενός σύνθετου αναλυτικού-συνθετικού αρχιτεκτονικού λόγου με ποικίλα εκφραστικά μέσα και τεχνικές (κείμενο, εικόνα, διαγράμματα, πίνακες, video, διαδραστικά περιβάλλοντα). 19
ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2-020 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 2 (12 π.μ.) Α. Σπανοµαρίδης (συντονιστής), Κ. Γρίβας, Γ. Ζαβολέας, Π. Μπαμπασίκας, Α. Στράτου, Β. Στρουµπάκος, Στ. Μαµαλούκος, Γ. Αντωνίου, Α. Οικονόµου, Η. Παπαηλιάκης, Διεύρυνση και επέκταση των θεμάτων του 1ου εξαμήνου. 2-140 Αναπαραστάσεις 2 (2 π.μ.) Γ. Λευκαδίτης Προβολική Γεωμετρία Το μάθημα της Προβολικής Γεωμετρίας, αποτελεί συνέχεια της Παραστατικής Γεωμετρίας του πρώτου εξαμήνου, και ολοκληρώνει την εισαγωγή στην περιοχή των Αρχιτεκτονικών Απεικονίσεων. Μελετώνται οι βασικές αρχές της Προβολικής Γεωμετρίας, οι οποίες εφαρμόζονται σε γεωμετρικά θέματα Προοπτικής και Σκιαγραφίας και αναλύονται αρχιτεκτονικά θέματα τα οποία τις εμπεριέχουν. Κατά την διάρκεια του εξαμήνου δίδονται σύντομες ασκήσεις προς επεξεργασία και λύση, καθώς και ένα θέμα που παραδίδεται στο τέλος του εξάμηνου. 2-160 Εικαστικές Τέχνες 2 (4 π.μ.) Β. Βλάχος, Κ. Καλαρά, Μ. Κόντη, Β. Μπούζας, Κ. Ντάφλος, Β. Χαλυβοπούλου Συστηματική διερεύνηση των εκφραστικών και επικοινωνιακών δυνατοτήτων των μέσων απεικόνισης του χώρου μέσα από πρακτική εξάσκηση και κριτική ανάλυση. Στόχοι του μαθήματος είναι η ανακάλυψη προσωπικών τρόπων σκέψης μέσω της μορφής, η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η απομυθοποίηση της δημιουργικής διαδικασίας. Έμφαση δίνεται στον πειραματισμό, στη διαδικασία ανάπτυξης των ιδεών και στη συλλογικότητα. Οι διδακτικές ενότητες περιλαμβάνουν τις βασικές αρχές οπτικής και απτικής αντίληψης στο επίπεδο, στο αντικείμενο και στο χώρο (θεωρία χρώματος, ενότητα, έμφαση, ισορροπία, ρυθμός, κ.α.). Ασκήσεις παρατήρησης και οπτικής μνήμης εξοικειώνουν τις φοιτήτριες /-ές με ποιότητες του σκίτσου και της φωτογραφίας ως μέσων έρευνας και τεκμηρίωσης. Το μάθημα διεξάγεται με ασκήσεις στο εργαστήριο και στην πόλη, διαλέξεις, παρουσιάσεις και κριτικές μικρών θεμάτων. 2-220 Eφαρμοσμένα Μαθηματικά (2 π.μ.) Κ. Παπαδάκης Διωνυμικό ανάπτυγμα, Παράγωγος και διαφορικό, Εφαρμογές των παραγώγων, Τριγωνομετρικές, υπερβολικές συναρτήσεις και οι αντίστροφες τους, Ολοκλήρωση, Εφαρμογές ολοκληρωμάτων, Εμβαδά και όγκοι στερεών από περιστροφή, Πίνακες, Ορίζουσες, Γραμμικά συστήματα, Ιδιοτιμές και ιδιοδιανύσματα, Συναρτήσεις πολλών μεταβλητών, Μερικές παράγωγοι, Μέγιστα και ελάχιστα συναρτήσεων πολλών μεταβλητών, Πολλαπλά ολοκληρώματα και εφαρμογές τους, Εισαγωγή στις Διαφορικές Εξισώσεις. 2-240 Δομική Μηχανική 2 (4 π.μ.) Α. Μιλτιάδου - Fezans Αντοχή των υλικών. Τάσεις-παραμορφώσεις. Διαστασιολόγηση. Επίλυση υπερστατικών φορέων με χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Εισαγωγή στο κανονιστικό πλαίσιο-ευρωκώδικες. Βασικές αρχές σχεδιασμού μεταλλικών κατασκευών, ξύλινων κατασκευών, κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα. Εισαγωγή στις αρχές σχεδιασμού των κατασκευών υπό σεισμική καταπόνηση. 2-250 Δομικά Υλικά (2 π.μ.) Κ. Λιάπη Εισαγωγή στα βασικά δομικά υλικά και τις ιδιότητες τους (φυσικές, μηχανικές, χημικές κλπ.). Η προσέγγιση του μαθήματος έχει ως γνώμονα την αναγνώριση από τον αρχιτέκτονα της τεράστιας ποικιλίας των υλικών που έχει στη διάθεσή του, καθώς και των ποιοτικών χαρακτηριστικών τους. Εξετάζονται οι ακόλουθες κατηγορίες υλικών: φυσικοί και τεχνητοί λίθοι, κονίες και κονιάματα, σκυρόδεμα, χάλυβας και τα άλλα μέταλλα, φυσικά και τεχνητά ξύλα, κεραμικά, γυαλί, ασφαλτικά, στεγανωτικά, πολυμερή, θερμομονωτικά και ηχομονωτικά υλικά, χρώματα, κλπ. Επιπλέον γίνεται αναφορά και σε ανακυκλώσιμα και «έξυπνα» υλικά. 20
2-320 Ιστορία της Αρχιτεκτονικής 2 (4 π.μ.) Π. Πάγκαλος Κύριος στόχος του μαθήματος είναι η συνοπτική παρουσίαση της Αρχιτεκτονικής του 19ου και του 20ου αιώνα. Αυτή η παρουσίαση θα γίνει μέσα από μία κριτική αναφορά σε αντιπροσωπευτικά κτίρια που αποτελούν σταθμούς της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Για κάθε κτίριο θα παρουσιάζονται τα κυριότερα σημεία της αρχιτεκτονικής του, οι βασικές σκέψεις του δημιουργού του και η σημασία του για τον σημερινό αρχιτεκτονικό προβληματισμό. Έτσι, θα παρουσιαστούν ορισμένα σημαντικά παραδείγματα της αρχιτεκτονικής (το Πάνθεον στο Παρίσι, η Βαλχάλα στη Ρατισμπόνα, το Παλάτι του Κρυστάλλου στο Λονδίνο, η κατοικία του Βίκτορ Ορτά στις Βρυξέλλες, η βίλα Σαβουά στο Πουασύ, το Μουσείο Γκουγκενχάιμ στη Νέα Υόρκη, το περίπτερο της Βαρκελώνης, το κτίριο της Σχολής του Μπάουχάουζ στο Ντεσάου, το κέντρο Μπομπιντού στο Παρίσι, η προέκταση της πινακοθήκης στη Στουτγάρδη, το Μουσείο Γκουγκενχάιμ στο Μπιλμπάο και άλλα), στα οποία εμφανίστηκαν αλλαγές στον θεωρητικό προβληματισμό και τα οποία επηρέασαν την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής. 21
ΤΡΙΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 3-030 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 3 (12 π.μ.) Γ. Αίσωπος (συντονιστής), Κ. Γρίβας, Σ. Γιαννίκης, Κ. Πανταζής, Φ. Φωτιάδης Μονοκατοικία με χώρο εργασίας Σχεδιασμός ενός διπλού προγράμματος μονοκατοικίας με χώρο εργασίας σε οικόπεδο στο αστικό κέντρο. Σύντομη βιβλιογραφική έρευνα και ανάλυση σημαντικών παραδειγμάτων από την ελληνική και διεθνή αρχιτεκτονική. Zητήματα που διερευνώνται: Σχέση πρότασης με τον αστικό ιστό, σχέση ανάμεσα στα δύο προγράμματα, δημόσιο-ιδιωτικό, προσβάσεις στα δύο προγράμματα. Επεξεργασία θέματος (αναλύση, σύλληψη και επεξεργασία ιδέας, κτιριολογική επεξεργασία, εκφραστικά μέσα, απεικόνιση). 3-330 Ιστορία της Αρχιτεκτονικής 3 (4 π.μ.) Π. Πάγκαλος Το μάθημα επιδιώκει την εξοικείωση των φοιτητών με ορισμένα θεωρητικά προβλήματα που βρίσκονται στη βάση των αναζητήσεων της Σύγχρονης αρχιτεκτονικής και ειδικότερα του 19ου και του20ου αιώνα. Θα αναλυθούν βασικές έννοιες του 19ου αιώνα όπως : η έννοια της μίμησης, η διδασκαλία της αρχιτεκτονικής και του σχεδιασμού, οι θεωρίες της αποκατάστασης, τα νέα υλικά και οι νέες τεχνολογίες, οι νέες προτάσεις για την οργάνωση των πόλεων και οι νέες αναζητήσεις στο σχεδιασμό. 3-410 Θεωρία της Αρχιτεκτονικής 1 (2 π.μ.) Γ. Πανέτσος Εισαγωγή στον ιδιαίτερο τρόπο του σκέπτεσθαι και του πράττειν στην αρχιτεκτονική, στις μεταλλαγές που συντελούνται υπό την επίδραση εξωτερικών παραγόντων (φυσικών, ιστορικών, κοινωνικών, πολιτισμικών, τεχνολογικών, κ.ά.) και ιδεολογικών προσεγγίσεων (ερμηνεία, θεωρία, κριτική). O ειδικός χαρακτήρας της αρχιτεκτονικής ως γνωστικού κλάδου. Τύποι γνώσης που συμβάλλουν στην αρχιτεκτονική σκέψη και παραγωγή. Η θέση του αρχιτεκτονικού λόγου σε σχέση με την τέχνη, την επιστήμη, την τεχνολογία και την πολιτική. Το περίσσευμα του νοήματος: αρχιτεκτονική και οικοδομική. Είδη αρχιτεκτονικής θεωρίας: Kανονιστική, στοχαστική, ερμηνευτική. Η γλωσσική αναλογία στην αρχιτεκτονική. Η ιδέα της τάξης: μορφική και διανοητική τάξη, και οι εκδηλώσεις τους. Μορφή και περιεχόμενο, εικόνα και ιδέα. Το αρχιτεκτονικό νόημα σε συνάρτηση με το περιβάλλον και τον συνειρμό. Το πρωτογενές νόημα των αρχιτεκτονικών μορφών: αρχιτεκτονική και σημειολογία. Η έννοια της ρητορικής στην αρχιτεκτονική. Πηγές της αρχιτεκτονικής μορφής: πρότυπο, προηγούμενο, τύπος. Η έννοια του τύπου ως αναλυτικό και συνθετικό εργαλείο. Η έννοια της μετατροπής: συνδυασμός, assemblage, παραμόρφωση, collage, παρατοποθέτηση. Η τυπολογία σε αντιπαράθεση με την εικονογραφία, η τυπολογία ως εικονογραφία. Το πρόβλημα της επανάληψης: αναπαραγωγή και εφεύρεση. Η δημιουργικότητα στην αρχιτεκτονική. 3-530 Αναπαραστάσεις 3 (4 π.μ.) Π. Κούρος (συντονιστής), Γ. Ζαβολέας, Δ. Ζησιμόπουλος, Α. Καντιδάκη, Π. Καρούκ, Β. Μπούζας, Κ. Ντάφλος, Β. Στρουμπάκος, Α. Χαρτοφύλλη, Α. Ψαράκη Α. Τέχνη και Ψηφιακά Περιβάλλοντα 1 Εισαγωγή στις αισθητικές, τεχνικές και γνωστικές δυνατότητες της ψηφιακής κινούμενης εικόνας (διαφορετικές μορφές του βίντεο), μέσα από τεκμηριώσεις του αστικού περιβάλλοντος και της αστικής ζωής, καθώς και μέσα από δράσεις στην πόλη. Οι θεματικές ενότητες του μαθήματος περιλαμβάνουν ανάπτυξη γραμμικών και μη-γραμμικών σεναρίων, λήψη εικόνας και ήχου, ψηφιακό μοντάζ, το ίντερνετ ως χώρο διανομής και έκθεσης. Επιδιώκεται η αναζήτηση προσωπικών, πειραματικών τρόπων χρήσης του ψηφιακού βίντεο. Συζητούνται βασικές έννοιες της γλώσσας της κινούμενης εικόνας καθώς και έργα από την ιστορία της τέχνης του βίντεο, του animation και του κινηματογράφου. Το μάθημα είναι εργαστηριακό και διεξάγεται με διαλέξεις, παρουσιάσεις και κριτική εργασιών. B. Ψηφιακός Σχεδιασμός 1 Το μάθημα εμβαθύνει σε πειραματισμούς και τεχνικές σχεδίασης με τον υπολογιστή σε δύο διαστάσεις. Οι συνθετικές αρχές αναζητούνται και αναπτύσσονται μέσα από διαδικασίες ανάλυσης, με εξάσκηση στα σχετικά προγράμματα ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας και σχεδίου, και εισαγωγή στις αντίστοιχες έννοιες. Οι ψηφιακές μέθοδοι σχεδίασης θεωρείται ότι επεκτείνουν τις δυνατότητες σύλληψης και επεξεργασίας μιας αρχιτεκτονικής ιδέας. Ανάλογα προσεγγίζονται όχι ως, σύνθετα έστω, εργαλεία σχεδίασης, παρά ως μέσα τα οποία επιδρούν στο δημιουργικό κομμάτι της αρχιτεκτονικής πρακτικής, συμπληρώνο- 22
ντας τα παραδοσιακά μέσα στο σχεδιαστήριο. Σε κάθε περίπτωση, η εξοικείωση με ένα μέσο σχεδίασης, είτε ψηφιακό είτε αναλογικό, επιτυγχάνεται μέσω πειραματισμών. Ακόλουθα διερευνώνται συγκριτικά τα χαρακτηριστικά του κάθε μέσου, έτσι ώστε ο σπουδαστής να διαμορφώνει σταδιακά μια κριτική στάση ως προς αυτά, επιλέγοντας το καταλληλότερο ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό. 3-610 Οικοδομική Τεχνολογία 1 (4 π.μ.) Π. Κουφόπουλος (συντονιστής), Γ. Αντωνίου, Δ. Αντωνίου, Γ. Καρβέλας, Ν. Πιτσίνος, Β.Φαρµάκη Εισαγωγή στις βασικές αρχές και έννοιες της οικοδομικής, στις ιδιότητες των οικοδομικών υλικών και στις κατασκευαστικές τεχνικές. Ο ρόλος της κατασκευής στην αρχιτεκτονική και η σχέση οικοδομικής τεχνολογίας και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Εξετάζεται ο οικοδομικός σχεδιασμός σύγχρονης συμβατικής κατασκευής με φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα: μόρφωση του φέροντος οργανισμού, θεμελιώσεις, τοιχοποιίες και στοιχεία πληρώσεως, μονώσεις, κλίμακες, κλπ. με παράλληλη επεξεργασία των γενικών κατασκευαστικών σχεδίων καθώς και των οικοδομικών λεπτομερειών του εξωτερικού περιβλήματος ενός απλού κτηρίου κατοικίας που είναι έργο επώνυμου έλληνα αρχιτέκτονα. 3-710 Πόλη και Πολεοδομία 1 (2 π.μ.) Ν. Πολυδωρίδης, Α. Ρόδη Η Πόλη, και ο Σχεδιασμός της, η προσπάθεια κατανόησης των δυνάμεων που τη διαμορφώνουν, και διατύπωσης λύσεων στα προβλήματα που την καταπονούν, αποτελούν αντικείμενο έντονου προβληματισμού, στις περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες, και στόχο τεράστιων κονδυλίων και κυβερνητικών στρατηγικών. Τα προβλήματα κατοικίας, κυκλοφορίας, περιβάλλοντος, αλλά και αλλοτρίωσης στον αστικό τρόπο ζωής, είναι φαινόμενα, που βιώνονται καθημερινά από τον κάτοικο της οποιασδήποτε μεγαλούπολης. Η πλειοψηφία των κατοίκων του πλανήτη είναι κάτοικοι των πόλεων. Και οι σύγχρονες πόλεις είναι προβληματικές. Ποιό είναι το ευκταίο και ποιό το εφικτό στην αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών; Ο αρχιτέκτων, ως επιστήμονας, επαγγελματίας, ερευνητής, έχει κύριο έργο του τη διαμόρφωση του δομημένου περιβάλλοντος, δηλαδή του χώρου των πόλεων. Με ποια εργαλεία θα οπλιστεί, ποιές θεωρίες και τεχνικές θα οικειοποιηθεί, για να μπορέσει να συνεισφέρει θετικά στο πρόβλημα; Το μάθημα διδάσκεται σε δύο εξάμηνα, και θέτει τέσσερεις βασικούς στόχους: [α] Το ξεκαθάρισμα βασικών εννοιών στο τί είναι Πόλη και τι Πολεοδομία. [β] Τη συνοπτική ιστορική επισκόπηση της Πόλης και της Πολεοδομίας ανά τους αιώνες, με αναφορά σε χαρακτηριστικά ιστορικά παραδείγματα. [γ] Την ιστορική προσέγγιση στη σύγχρονη ελληνική πόλη, τη γνωριμία χαρακτηριστικών της δομής της, καθώς και βασικών εννοιών του ΓΟΚ. [δ] Την κατανόηση, μέσα από τους πιο πάνω θεματικούς άξονες, του πώς αντιμετωπίζεται σήμερα το πολεοδομικό πρόβλημα, όπου και θα επικεντρωθεί η σπουδή σε μαθήματα που ακολουθούν σε επόμενα έτη. 3-860 Σχεδιασμός και Περιβάλλον (2 π.μ.) Θ. Στασινόπουλος Το μάθημα πραγματεύεται βασικές αρχές σχεδιασμού λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικούς παράγοντες. Στόχος είναι η σε βάθος κατανόηση ενός ευρύτατου φάσματος περιβαλλοντικών παραγόντων (ήλιος, αέρας, νερό, έδαφος, κλπ.) και πως αυτοί επηρεάζουν το σχεδιασμό. Η υλοποίηση έργων που βασίζονται στην αειφορία και στην ανάγκη διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος της γης αποτελεί τη βασική αρχή. Μέσα στο πλαίσιο του μαθήματος, παρουσιάζονται μείζονα περιβαλλοντικά προβλήματα του πλανήτη και πως μπορούμε να αποφύγουμε ακραία φαινόμενα. 23
ΤΕΤΑΡΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 4-040 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 4 (12 π.μ.) Γ. Αίσωπος (συντονιστής), Κ. Γρίβας, Σ. Γιαννίκης, Κ. Πανταζής, Α. Στράτου, Φ. Φωτιάδης Πολυκατοικία Σχεδιασμός πολυκατοικίας με διάφορα προγράμματα δημόσιας χρήσης σε οικόπεδο στο αστικό κέντρο. Σύντομη βιβλιογραφική έρευνα και ανάλυση σημαντικών παραδειγμάτων από την ελληνική και διεθνή αρχιτεκτονική κτιρίων που ενσωματώνουν πολλαπλά προγράμματα. Zητήματα που διερευνώνται: Σχέση πρότασης με τον αστικό ιστό, σχέση ανάμεσα στα διάφορα προγράμματα, δημόσιο-ιδιωτικό, προσβάσεις στα προγράμματα, σημασία των κατακόρυφων κινήσεων. Επεξεργασία θέματος (αναλύση, σύλληψη και επεξεργασία ιδέας, κτιριολογική επεξεργασία, εκφραστικά μέσα, απεικόνιση). 4-340 Ιστορία της Αρχιτεκτονικής 4 (2 π.μ.) Π. Λέφας Νεοελληνική αρχιτεκτονική (19ος 20ός αιώνας). Το μάθημα δίνει μια εικόνα της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα από τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους στις αρχές του 19ου αιώνα έως σήμερα, και του ιδεολογικού υπόβαθρου των διαφόρων τάσεών της. Ζητήματα που θίγονται: Η έννοια «Νεοελληνική Αρχιτεκτονική». Γεωγραφικά όρια, τοπικές παραδόσεις, Έλληνες και αλλοδαποί αρχιτέκτονες. Ρομαντισμός και Κλασικισμός στην Ελλάδα. Αίγινα, Ναύπλιο, Αθήνα, Σύρος. Καποδίστριας και Όθωνας. Ναοδομία. Αστική και προαστική αρχιτεκτονική. Ο νεοκλασικισμός ως λαϊκή αρχιτεκτονική. Όψιμος νεοκλασικισμός. Εκλεκτικισμός. Θεσσαλονίκη, Λέσβος. Οι απαρχές του Μοντερνισμού στην Ελλάδα. Μεσοπόλεμος. Η επικράτηση του Μοντέρνου. 4-420 Θεωρία της Αρχιτεκτονικής 2 (2 π.μ.) Γ. Αίσωπος Το μάθημα προσεγγίζει την αρχιτεκτονική ως διαμεσολαβημένο τομέα γνώσης και εξετάζει τα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά, φιλοσοφικά και τεχνολογικά δεδομένα που μορφοποιούν τις αρχιτεκτονικές θεωρίες και πληροφορούν τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Αναλύονται και σχολιάζονται κείμενα αρχιτεκτόνων, φιλοσόφων και κριτικών που καλύπτουν τη χρονική περίοδο από τα μέσα του 19ου αιώνα έως σήμερα και συσχετίζονται με σημαντικά κτίρια και αρχιτεκτονικές μελέτες. Εξετάζονται κείμενα των: W. Benjamin, G. Simmel, A. Loos, Le Corbusier, Mies van der Rohe, R. Venturi, C. Rowe, A. Rossi, F. Jameson, G. Debord, R. Koolhaas, B. Tschumi, P. Virilio, J. Baudrillard. 4-540 Αναπαραστάσεις 4 (4 π.μ.) Γ. Ζαβολέας, Δ. Ζησιμόπουλος, Α. Καντιδάκη, Π. Καρούκ, Β. Μπούζας, Κ. Ντάφλος,Β. Στρουμπάκος, Α. Χαρτοφύλλη, Α. Ψαράκη Α. Τέχνη και Ψηφιακά Περιβάλλοντα 2 Αντικείμενο του μαθήματος είναι η διερεύνηση των αισθητικών, τεχνικών και γνωστικών δυνατοτήτων των πολυμέσων. Το μάθημα χρησιμοποιεί τις καταγραφές του αστικού περιβάλλοντος που έχουν παραχθεί το προηγούμενο εξάμηνο με τη μορφή διαφορετικών ψηφιακών αντικειμένων (εικόνας, ήχου, κειμένου, διαγραμμάτων, σχεδίων, κ.α.), με σκοπό την οργάνωση και παρουσίασή τους σ ένα ενιαίο ψηφιακό περιβάλλον. Μας ενδιαφέρει η επικοινωνία της εμπειρίας του αστικού περιβάλλοντος μέσα από σύνθετες διαδραστικές και αφηγηματικές μορφές. Συζητούνται θεωρητικές έννοιες όπως η διαδραστικότητα, το υπερκείμενο, η αφήγηση, η βάση δεδομένων, καθώς και έργα τέχνης που βασίζονται σε πολυμεσικές και διαδικτυακές εφαρμογές (cd-rom, net.art, κ.α.) Το μάθημα είναι εργαστηριακό και διεξάγεται με διαλέξεις, παρουσιάσεις και κριτική εργασιών. Β. Ψηφιακός Σχεδιασμός 2 Το μάθημα επεκτείνει την προσέγγιση που αναπτύχθηκε κατά το προηγούμενο εξάμηνο επάνω σε πειραματικές εφαρμογές στον τρισδιάστατο ψηφιακό χώρο. Η αναζήτηση της μορφής με ψηφιακά μέσα αναπτύσσεται με ταυτόχρονη διερεύνηση της διαδικασίας παραγωγής της για την ανάπτυξη σχεδιαστικών παραλλαγών. Ανάλογα καθίσταται δυνατή η επίδραση στο σχεδιαστικό αποτέλεσμα μέσα από παρεμβάσεις για κάθε στιγμή της δημιουργικής διαδικασίας. Ακολουθώντας μια σύνθετη οργάνωση, το μάθημα απαρτίζεται από θεωρητικές εισηγήσεις επάνω σε αναζητήσεις της ψηφιακής σχεδίασης σε τρεις διαστάσεις, επίσης από μια εισαγωγή σε ορολογία και τεχνικές και ανάλογες εφαρμογές. Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων ψηφιακής σχεδίασης, ο υπολογιστής χρησιμοποιείται πλέον έτσι ώστε να διευρύνει τις δυνα- 24
τότητες σύλληψης και απόδοσης του χώρου, σε συνδυασμό και με αναλογικά μέσα φυσικά μοντέλα, σκαριφήματα, διαγράμματα, σχέδια ως συντελεστής διαμόρφωσης, ωρίμανσης, σταδιακής εξέλιξης και οριστικοποίησης μιας αρχικής ιδέας σε ολοκληρωμένη αρχιτεκτονική πρόταση. Απώτερος σκοπός είναι η ανάπτυξη μιας συνολικής αντίληψης για τα μέσα έκφρασης τα οποία έχει στη διάθεσή του ο αρχιτέκτονας προκειμένου να αποδώσει και να επεξεργαστεί την ιδέα του. 4-620 Οικοδομική Τεχνολογία 2 (4 π.μ.) Π. Κουφόπουλος (συντονιστής), Γ. Αντωνίου, Δ. Αντωνίου, Γ. Καρβέλας, Ν. Πιτσίνος, Β.Φαρµάκη Εμβάθυνση στον σχεδιασμό λεπτομερειών και επιμέρους στοιχείων του εξωτερικού περιβλήματος ενός συμβατικού κτηρίου, όπως κουφώματα, επενδύσεις, κιγκλιδώματα, τελειώματα κλπ. Μελέτη των κατασκευαστικών λεπτομερειών του εσωτερικού ενός συμβατικού κτηρίου, όπως δάπεδα, οροφές, χωρίσματα, σταθερός εξοπλισμός κλπ. Εισαγωγή στο σχεδιασμό του φέροντος οργανισμού μη συμβατικών κατασκευών μικρής κλίμακας από μέταλλο και ξύλο. Η εμβάθυνση στο αντικείμενο του εργαστηρίου γίνεται μέσα από το σχεδιασμό διαφόρων τύπων κουφωμάτων ενός σύνθετου ξύλινου τοιχοπετάσματος και ενός περίπτερου. 4-720 Πόλη και Πολεοδομία 2 (2 π.μ.) Ν. Πολυδωρίδης, Α. Ρόδη Συνέχεια της θεματολογίας για την Πόλη και την Πολεοδομία, από το προηγούμενο εξάμηνο. Εμβάθυνση στη σύγχρονη εικονογραφία και προβληματική για την πόλη και τη μεγαλούπολη. Τα παγκόσμια φαινόμενα της αστικοποίησης, της προαστικοποίησης, του πολεοδομικού γιγαντισμού. Η προβληματική του περιβάλλοντος, οι έννοιες της αειφορίας και της βιωσιμότητας. 4-880 Αρχιτεκτονική Τοπίου (4 π.μ.) Κ. Χανικιάν, Κ. Παπαϊωάννου Ο στόχος του μαθήματος είναι διπλός. Πρώτον, να δώσει στους μελλοντικούς αρχιτέκτονες τις απαραίτητες βάσεις για να σκέφτονται και να δημιουργούν με γνώση και ευαισθησία απέναντι στο τοπίο. Δεύτερον, να αποτελέσει την βάση για όσους φοιτητές επιλέξουν να συνεχίσουν την διερεύνηση της Αρχιτεκτονικής Τοπίου. Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή των φοιτητών στην πρόσληψη και κατανόηση των εν ενεργεία στοιχείων ενός τοπίου και ενθαρρύνει τη σύμπραξη/διάδραση των φοιτητών με τα στοιχεία αυτά. Έμφαση δίνεται στα υλικά, τις δομές, τις μορφές που ενυπάρχουν στο τοπίο, αλλά και στις διεργασίες που συμβαίνουν σε αυτό μεταβάλλοντάς το, στα ίχνη της αέναης αλληλεπίδρασης τοπίου και χρόνου. Οι φοιτητές καλούνται να εργαστούν σε διάφορες κλίμακες (και στη κλίμακα 1:1) προκειμένου να αντιληφθούν τον τρόπο που συνέχονται στο τοπίο. 25
ΠΕΜΠΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 5-050 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 5 (12 π.μ.) Π. Δραγώνας (συντονιστής), Δ. Γιαννίσης, Π. Mπαµπασίκας, Ν. Σμυρλής Αντικείμενο του μαθήματος είναι ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός δημοσίων κτιρίων που στεγάζουν δραστηριότητες πολιτισμού. Το μάθημα περιλαμβάνει διαλέξεις, εισαγωγικές ασκήσεις και τον σχεδιασμό του κυρίως θέματος. Η μεθοδολογία προσέγγισης καθορίζεται από κάθε διδάσκοντα χωριστά σύμφωνα με μια κοινή για όλους θεματική. Στην αρχή του εξαμήνου κάθε φοιτητής/τρια δηλώνει τους διδάσκοντες της επιλογής του/της κατά σειρά προτίμησης και στη συνέχεια γίνεται η κατανομή των φοιτητών/τριών σε ομάδες. 5-090 Αρχιτεκτονική Εσωτερικού Χώρου 1 (4 π.μ.) Α. Ματρακίδου, Γ. Φουκάς Το μάθημα αναφέρεται στον σχεδιασμό χώρων με δεδομένο κτιριακό κέλυφος και αποτελεί εισαγωγή στην ανάλυση και τον μετασχηματισμό εσωτερικών χώρων μέσω διαλέξεων και εργαστηριακών ασκήσεων. Οι διαλέξεις αφορούν ζητήματα οργάνωσης χώρων, κατασκευών, υλικών και φωτισμού. Οι ασκήσεις πραγματεύονται τα ανωτέρω ζητήματα σε σημαντικά σύγχρονα αρχιτεκτονικά έργα. Το μάθημα στοχεύει να εξοικειώσει τους φοιτητές με ποικίλες πτυχές του σχεδιασμού σε εσωτερικούς χώρους, μέσα από τη προσεκτική ανάλυση της χωρικής, γεωμετρικής και λειτουργικής τους οργάνωσης. Επίσης στοχεύει, μέσω δημιουργικών παρεμβάσεων σε υφιστάμενα κτίρια, να εισαγάγει τους φοιτητές στην μελέτη μεθόδων κατασκευής και συνδυασμών υλικών που βρίσκονται στην αγορά ή που έχουν μετασχηματισθεί από τους ίδιους. 5-300 Βιοκλιµατικός-Ενεργειακός Σχεδιασµός Κτιρίων (2 π.μ.) Θ. Στασινόπουλος, Ε. Τριάντη Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση της φιλοσοφίας και των βασικών αρχών της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και η εφαρμογή τους στην ανάλυση και τον σχεδιασμό απλών αρχιτεκτονικών μορφών. Στο μάθημα αναπτύσσονται βασικές έννοιες και ορισμοί του ενεργειακού σχεδιασμού. Μερικά από τα κύρια θέματα που καλύπτονται αφορούν: το κλίμα και η σχέση του με το κτίριο και τον άνθρωπο, τα κλιματολογικά στοιχεία και η σημασία τους κατά τον σχεδιασμό, στρατηγικές θέρμανσης και δροσισμού στα κτίρια, παθητικά συστήματα, ενεργητικά συστήματα, και θέματα θερμικής και οπτικής άνεσης. Τέλος, αναλύονται παραδείγματα βιοκλιματικών κτιρίων τόσο από την παραδοσιακή όσο και από τη σύγχρονη αρχιτεκτονική. 5-630 Οικοδομική Τεχνολογία 3 (4 π.μ.) Π. Κουφόπουλος (συντονιστής), Κ. Λιάπη, Δ. Αντωνίου, Γ. Καρβέλας, Α. Κουμάντος Σχεδιασμός σύνθετων φορέων και κατασκευών (κλειστών ή ανοικτών) από ξύλο ή μέταλλο ή συνδυασμό τους. Επεξεργασία οικοδομικών λεπτομερειών μη συμβατικών κατασκευών μέσα από τον αναλυτικό σχεδιασμό της συνδεσμολογίας των στοιχείων του φέροντος οργανισμού, σε συνδυασμό με τη σύνθεση ελαφρών στοιχείων επένδυσης. Εισαγωγή σε ζητήματα κανονισμών, προδιαγραφών, καθώς και των εγκαταστάσεων σε κτήρια και σχεδιαστική εφαρμογή τους σε μικρή κλίμακα. Η εμβάθυνση στο αντικείμενο του εργαστηρίου γίνεται μέσα από ασκήσεις όπου οι φοιτητές καλούνται να συνθέσουν φορείς γραμμικούς και στη συνέχεια χωρικούς. Το εργαστήριο συνδέεται και με τον Αρχιτεκτονικό Σχεδιασμό 5 υποστηρίζοντας ζητήματα διαμορφώσεως του φορέα του κτηρίου, επιλύοντας και σχεδιάζοντάς το οικοδομικά. 5-750 Αστικός Σχεδιασμός 1 (4 π.μ.) Π. Λέφας (συντονιστής), Λ. Κουτσουμπός, Α. Ρόδη Αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη του αστικού περιβάλλοντος, καθώς και η επεξεργασία προτάσεων βελτίωσης ορισμένων από τα στοιχεία που το συγκροτούν. Ο τρόπος πρόσληψης και οικειοποίησης του χώρου της πόλης από άτομα και ομάδες, ιδίως σε περιοχές που ο δημόσιος έρχεται σε επαφή με τον ιδιωτικό χώρο και που τα όρια μεταξύ τους είναι εκ των πραγμάτων συγκεχυμένα, εξετάζεται τόσο σε διαλέξεις, όσο και μέσα από ασκήσεις. Γίνεται κωδικοποίηση των ποσοτικοποιήσιμων χαρακτηριστικών του αστικού περιβάλλοντος, εντοπίζονται τα υλικά εκείνα στοιχεία που του δίνουν ορισμένο χαρακτήρα, επισημαίνονται οι καθημερινές συμπεριφορές των κατοίκων που του δίνουν υπόσταση ή, αντίθετα, το καταστρέφουν και αντιμετωπίζονται επι μέρους προβλήματα μια επιλεγμένης περιοχής μελέτης. 26
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ [Επιλέγεται ένα από τα επόμενα] 5ΜΕ-205 Εικαστικές Τέχνες 5 (2 π.μ.) Κ. Ντάφλος, Β. Χαλυβοπούλου [Το περιεχόμενο του μαθήματος θα ανακοινωθεί] 5ΜΕ-231 Πολιτισμική Γεωγραφία 1 (2 π.μ.) Ν. Καζέρος Συμπτωματικοί λόγοι και τόποι Η σύγχρονη αρχιτεκτονική συνδιαλέγεται εντονότερα με άλλες περιοχές σκέψης και έκφρασης, όπως οι εικαστικές τέχνες, η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος, η ανθρωπογεωγραφία, επαναπροσδιορίζοντας τα όρια της. Η συνθήκη αυτή της συνδιαλλαγής παράγει λόγους και τόπους με «συμπτωματικό» χαρακτήρα, υπό την έννοια συγκλινουσών θεάσεων. Στόχος του μαθήματος είναι η διερεύνηση των σχέσεων ανάμεσα στον τόπο που παράγεται από τους διαφορετικούς λόγους συμπεριλαμβανομένου και του αρχιτεκτονικού και στον τόπο της αρχικής αναφοράς τους. Προσεγγίζονται παραδειγματικά ζητήματα ανάγνωσης, ερμηνείας, περιγραφής, αναπαράστασης ενός τόπου και αναζητούνται οι τρόποι και τα μέσα άρθρωσης ή κατασκευής ενός νέου τοπικού λόγου. 5ΜΕ-351 Ιστορία Αρχιτεκτονικής 5 (2 π.μ.) Στ. Μαμαλούκος Κεφάλαια Ιστορίας της Μεσαιωνικής Αρχιτεκτονικής Το μάθημα αποτελεί εμβάθυνση σε ένα συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, στην αρχιτεκτονική της Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής κατά τη μακρά περίοδο μεταξύ της Αρχαιότητας και των Νεωτέρων Χρόνων, η οποία αποκαλείται Μεσαίωνας. Η παρακολούθηση του μαθήματος προτείνεται σε φοιτητές που έχουν ειδικό ενδιαφέρον στην Ιστορία της Αρχιτεκτονικής αλλά και σε εκείνους που σκοπεύουν να επιλέξουν στη συνέχεια την κατεύθυνση των Αποκαταστάσεων, για την οποία το μάθημα θα αποτελέσει ιδιαίτερα χρήσιμο εφόδιο. Σκοπός του μαθήματος είναι η εμβάθυνση σε επί μέρους κεφάλαια της μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής, όπως η βυζαντινή ναοδομία, οι πόλεις στο δυτικό μεσαίωνα και στο βυζάντιο, η κατοικία στο δυτικό μεσαίωνα και στο βυζάντιο, ζητήματα κατασκευής της δυτικής μεσαιωνικής και της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, η μεσαιωνική οχυρωματική, η οχυρωματική της εποχής του πυροβολικού κ.ά. 5ΜΕ-723 Ανθρωπολογία του Χώρου (2 π.μ.) Α. Χατζή Το μάθημα αφορά στην κριτική ανάλυση της έννοιας του χώρου ως ανθρώπινης εμπειρίας. Αφετηρία αποτελεί η αρχή ότι ο χώρος δεν είναι ουδέτερη έννοια, αλλά αντικείμενο προβολών, ατομικών και συλλογικών, ιδιωτικών και δημόσιων. Αναλύονται οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον χώρο ως φυσικό περιβάλλον και ως κοινωνικό και πολιτισμικό δημιούργημα. Έμφαση δίνεται στη διαδικασία μετάβασης από τη γεωγραφικά προσδιοριζόμενη έννοια του τόπου στην ιδεολογικά φορτισμένη έννοια του τοπίου. Στόχος του μαθήματος είναι πρωτίστως η εξοικείωση των φοιτητών/τριών με την επιστήμη της ανθρωπολογίας, πάντοτε σε συνάρτηση με τη μέλετη του χώρου, και η διερεύνηση του κατά πόσο θα μπορούσε η ανθρωπολογική γνώση και μέθοδος να αξιοποιηθεί στο έργο τους ως αρχιτεκτόνων. 5ΜΕ-810 Ειδικά Θέματα Χαρτογραφίας 1 (2 π.μ.) Β. Παππάς Η κατανόηση και αφομοίωση βασικών θεωρητικών αρχών και τεχνικών της χαρτογραφίας και ειδικότερα της θεματικής χαρτογραφίας με τη χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ), η απόκτηση ικανοποιητικής δεξιότητας στη χρήση επιλεγμένου λογισμικού ΓΣΠ και η εμβάθυνση σε επιλεγμένα θεωρητικά και τεχνικά θέματα της θεματικής χαρτογραφίας είναι ο σκοπός του μαθήματος. Η εκπαιδευτική διαδικασία διεξαγωγής του μαθήματος περιλαμβάνει σειρά από καθ έδρας διαλέξεων (θεωρία), πρακτική εξάσκηση στο εργαστήριο στη χρήση του επιλεγμένου λογισμικού και ολοκληρώνεται με εκπόνηση εξαμηνιαίας εργασίας. Τα ΓΣΠ είναι τα πληροφοριακά συστήματα που έχουν ως βασική διάσταση την αναφορά σε συγκεκριμένο χώρο. Βασικό χαρακτηριστικό των ΓΣΠ είναι ο συνδυασμός χαρτογραφικής και στατιστικής πληροφορίας. Τα ΓΣΠ περιλαμβάνουν σειρά πληροφοριών που αφορούν τον χώρο και τις δραστηριότητες που επιτελούνται σ' αυτόν. Η έμφαση είναι ισότιμα κατανεμημένη στη χαρτογραφική, την 27
ποιοτική και την ποσοτική διάσταση. Τα ΓΣΠ έχουν να διαχειριστούν ένα μεγάλο όγκο ποικιλόμορφων πληροφοριών που άπτονται των διαφορετικών δραστηριοτήτων που επιτελούνται στο χώρο. Οι τοπογραφικοί χάρτες, οι πινακίδες του Σχεδίου Πόλεως, τα Χωροταξικά Σχέδια, τα πληθυσμιακά δεδομένα, οι χρήσεις γης, οι κυκλοφοριακοί φόρτοι των οδών, τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, τα στοιχεία και οι φωτογραφίες των παραδοσιακών κτιρίων, οι παλαιοί χάρτες αρχείου, τα ιστορικά στοιχεία ανά περιοχή, κλπ, αποτελούν το ετερογενές πλήθος των στοιχείων που τα συστήματα αυτά καλούνται να διαχειριστούν. Από τα παραπάνω γίνεται εμφανές ότι η ανάπτυξη και διαχείριση ενός ΓΣΠ αποτελεί μία διεπιστημονική διαδικασία η οποία διέπεται από τις δικές της αρχές και κανόνες και η οποία αποτελεί το αντικείμενο του μαθήματος. 5ΜΕ-830 Ειδικά Θέματα Χωροταξίας 1 (2 π.μ.) Β. Παππάς Η εισαγωγή σε εννοιολογικά ζητήματα χωροταξικού σχεδιασμού αλλά και η παρουσίαση και εξάσκηση σε μεθοδολογίες και τεχνικές ανάλυσης και σχεδιασμού του χώρου είναι το περιεχόμενο του μαθήματος. Η εκπαιδευτική διαδικασία διεξαγωγής του μαθήματος περιλαμβάνει σειρά από καθ έδρας διαλέξεων (θεωρία), συμμετοχική ανάλυση - παρουσίαση επιλεγμένων θεμάτων και ολοκληρώνεται με εκπόνηση εξαμηνιαίας εργασίας. Ο χώρος ως ο υποδοχέας όλων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων αποτελεί εννοιολογικό και επιστημονικό αντικείμενο ενός ευρύτατου φάσματος θετικών και θεωρητικών επιστημών αλλά ταυτόχρονα είναι και το αντικείμενο συγκεκριμένων πολιτικών και επεμβάσεων. Αυτός ο δυϊσμός (μελέτη, ανάλυση επέμβαση, δράση) οριοθετεί όλες τις επιστήμες και τεχνικές / πολιτικές που ασχολούνται με το χώρο και την ανάπτυξη, όπως Γεωγραφία, Περιφερειακή Πολιτική, Περιφερειακή Ανάπτυξη, Χωροταξία, Πολεοδομία, Πολεοδομικός και Χωροταξικός Σχεδιασμός, κλπ. Η κλίμακα του χώρου αναφοράς αλλά και η θεματική προσέγγιση (τομεακή, κλπ.) είναι ουσιαστικά οι βασικοί παράγοντες που καθορίζουν το διαχωρισμό μεταξύ αυτών των επιστημών. Με την έννοια αυτή η Χωροταξία, και συνεπώς και ο Χωροταξικός Σχεδιασμός, είναι έννοιες ευρύτερες από εκείνες της Πολεοδομίας και του Πολεοδομικού Σχεδιασμού εφόσον οι δεύτερες αποτελούν ειδικότερες περιπτώσεις των πρώτων (μικρότερος χώρος αναφοράς). 28
29
ΕΚΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 6-060 Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 6 (12 π.μ.) Π. Δραγώνας (συντονιστής), Α. Σπανοµαρίδης, Δ. Γιαννίσης, Π. Mπαµπασίκας, Ν. Σμυρλής Αντικείμενο του μαθήματος είναι ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός δημοσίων κτιρίων που στεγάζουν δραστηριότητες εκπαίδευσης. Το μάθημα περιλαμβάνει διαλέξεις, εισαγωγικές ασκήσεις και τον σχεδιασμό του κυρίως θέματος. Η μεθοδολογία προσέγγισης καθορίζεται από κάθε διδάσκοντα χωριστά σύμφωνα με μια κοινή για όλους θεματική. Στην αρχή του εξαμήνου κάθε φοιτητής /φοιτήτρια δηλώνει τους διδάσκοντες της επιλογής του/της κατά σειρά προτίμησης και στη συνέχεια γίνεται η κατανομή των φοιτητών/φοιτητριών σε ομάδες. 6-100 Αρχιτεκτονική Εσωτερικού Χώρου 2 (4 π.μ.) Η. Κωνσταντόπουλος, (συντονιστής), Α. Ματρακίδου, Γ. Φουκάς Το μάθημα αυτό αποτελεί οργανική συνέχεια του μαθήματος Αρχιτεκτονικής Εσωτερικού Χώρου 1. Το εξάμηνο αυτό αποτελεί εισαγωγή στη σύνθεση των εσωτερικών χώρων, με έμφαση στην επίπλωση, στον εξοπλισμό και στον φωτισμό τους. Παρουσιάζονται με διαλέξεις οι τυπολογίες οργάνωσης σύγχρονων εσωτερικών χώρων: επαγγελματικών, εμπορικών, εκθεσιακών και κατοικιών. Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση βασικών τρόπων οργάνωσης του εσωτερικού χώρου καθώς και η κριτική προσέγγιση των μοντέλων που έχουν χρησιμοποιηθεί στη διάρκεια του 20ου αιώνα. Επίσης το μάθημα στοχεύει στην εξοικείωση των φοιτητών με τον σχεδιασμού μικρής κλίμακας που φθάνει μέχρι και τον σχεδιασμό συστημάτων επίπλωσης για εσωτερικούς χώρους. Οι φοιτητές εκπονούν μία σειρά σύντομων ασκήσεων κατά την διάρκεια του εξαμήνου, οι οποίες τους επιτρέπουν να συλλάβουν σταδιακά τις διάφορες πτυχές σχεδιασμού των εσωτερικών χώρων, όπως κυκλοφορία, χρήσεις, κ.ά. μέχρι τις εσωτερικές επενδύσεις υλικών, τις φορητές κατασκευές, τον φωτισμό, κ.λπ. 6-290 Η/Μ Εγκαταστάσεις Κτιρίων (2 π.μ.) Γ. Αντωνίου,. Μπάκος Εισαγωγή στις Η/Μ εγκαταστάσεις. Υδραυλικές Εγκαταστάσεις (Στοιχεία Ρευστομηχανικής, Ύδρευση, Αποχέτευση Ακαθάρτων/Ομβρίων, Πυρόσβεση, Κεντρικά δίκτυα, Διαχείριση υδάτινων πόρων, Επεξεργασία νερού). Ηλεκτρικές Εγκαταστάσεις (Ισχυρά ρεύματα, Ασθενή ρεύματα, εφαρμογές). Θέρμανση, Ψύξη, Κλιματισμός (Στοιχεία θερμοδυναμικής, Εισαγωγή στα συστήματα θέρμανσης/ψύξης, Είδη κλιματισμού, Αεραγωγοί, Ειδικές διατάξεις, Εφαρμογές). Ανελκυστήρες. Συστήματα Κεντρικού Ελέγχου Κτιρίων. Συστήματα Εξοικονόμησης Ενέργειας. Εισαγωγή σε όλα τα είδη Η/Μ εγκαταστάσεων ώστε να καταστεί δυνατή η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του Τεχνικού Έργου. 6-640 Οικοδομική Τεχνολογία 4 (4 π.μ.) Π. Κουφόπουλος (συντονιστής), Κ. Λιάπη, Δ. Αντωνίου, Γ. Καρβέλας, Α. Κουμάντος Aντιμετώπιση των οικοδομικών λεπτομερειών ως αρχιτεκτονικές συνθέσεις. Σχεδιασμός φορέων για τη κάλυψη μεγάλων ανοιγμάτων, προκατασκευή, ζητήματα κατασκευαστικής ποιότητος και προδιαγραφών των κατασκευών. Εισαγωγή σε ζητήματα επιθεώρησης και διάγνωσης βλαβών και επισκευής τους σε υπάρχοντα κτήρια. Η εμβάθυνση στη θεωρία γίνεται με μιά σειρά ασκήσεων που συνδέονται μεταξύ τους, καθώς αφορούν κατασκευαστικές λεπτομέρειες της κάλυψης (στέγη) και επανάχρησης (πατάρι, σκάλα, προστώο) ενός υφιστάμενου ερειπωμένου πέτρινου κτηρίου. Σε αυτές δεν αφήνεται μεγάλη ελευθερία στην σύνθεση της γενικής διάταξης του κτηρίου αλλά απόλυτη ελευθερία στην επιλογή της μορφής των φορέων και των οικοδομικών στοιχείων της κατασκευής που είναι από μέταλλο, ξύλο, γυαλί ή και άλλα μη συμβατικά υλικά. Το εργαστήριο συνδέεται και με τον Αρχιτεκτονικό Σχεδιασμό 6 υποστηρίζοντας ζητήματα διαμορφώσεως του φορέα του κτηρίου που συντίθεται, επιλύοντας και σχεδιάζοντάς το οικοδομικά. 6-760 Αστικός Σχεδιασμός 2 (4 π.μ.) Π. Λέφας (συντονιστής), Λ. Κουτσουμπός, Α. Ρόδη Αντικείμενο του μαθήματος είναι η επισταμένη μελέτη μιας μικρής περιοχής της πόλης, κλίμακας μερικών οικοδομικών τετραγώνων. Μέσα από διαλέξεις και ασκήσεις καταδεικνύεται η πολυπλοκότητα του αστικού περιβάλλοντος και επισημαίνεται το πλήθος ενεργών παραγόντων που το καθορίζουν. Η προσοχή επικεντρώνεται στην κατανόηση των μηχανισμών παραγωγής του και, συνακόλουθα, στην συνειδητο- 30
ποίηση των μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας και των δυνατοτήτων μας να επέμβουμε σε αυτό. Εκπονούνται προτάσεις που εκτείνονται από την διαμόρφωση πολεοδομικού χαρακτήρα στρατηγικών αναβάθμισής της περιοχής μελέτης, το σχεδιασμό επί μέρους στοιχείων της, μέχρι την επέμβαση, με επικοινωνιακές τεχνικές, του τρόπου πρόσληψής της από το κοινό. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ [Επιλέγεται ένα από τα επόμενα] 6ME-206 Εικαστικές Τέχνες 6 (2 π.μ.) Κ. Ντάφλος, Β. Χαλυβοπούλου [Το περιεχόμενο του μαθήματος θα ανακοινωθεί] 6ΜΕ 232 Πολιτισμική Γεωγραφία 2 (2 π.μ.) Ν. Καζέρος Συμπτωματικοί λόγοι και τόποι Η σύγχρονη αρχιτεκτονική συνδιαλέγεται εντονότερα με άλλες περιοχές σκέψης και έκφρασης, όπως οι εικαστικές τέχνες, η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος, η ανθρωπογεωγραφία, επαναπροσδιορίζοντας τα όρια της. Η συνθήκη αυτή της συνδιαλλαγής παράγει λόγους και τόπους με «συμπτωματικό» χαρακτήρα, υπό την έννοια συγκλινουσών θεάσεων. Στόχος του μαθήματος είναι η διερεύνηση των σχέσεων ανάμεσα στον τόπο που παράγεται από τους διαφορετικούς λόγους συμπεριλαμβανομένου και του αρχιτεκτονικού και στον τόπο της αρχικής αναφοράς τους. Προσεγγίζονται παραδειγματικά ζητήματα ανάγνωσης, ερμηνείας, περιγραφής, αναπαράστασης ενός τόπου και αναζητούνται οι τρόποι και τα μέσα άρθρωσης ή κατασκευής ενός νέου τοπικού λόγου. 6ΜΕ-234 Πολιτισμική Γεωγραφία 4 (2 π.μ.) Α. Στράτου [Το περιεχόμενο του μαθήματος θα ανακοινωθεί] 6MΕ-352 Ιστορία Αρχιτεκτονικής 6 (2 π.μ.) Στ. Μαμαλούκος, Α. Οικονόμου Κεφάλαια Ιστορίας της Νεώτερης Αρχιτεκτονικής. Εισαγωγή στην «παραδοσιακή» αρχιτεκτονική των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας. Το μάθημα αποτελεί προσπάθεια μελέτης μιας για τους Έλληνες αρχιτέκτονες ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας όσο και αμφιλεγόμενης περιοχής της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, της λεγόμενης «παραδοσιακής» αρχιτεκτονικής του σημερινού ελλαδικού χώρου και των γύρω από αυτόν περιοχών των Βαλκανίων και της Μικράς Ασίας. Η παρακολούθηση του μαθήματος προτείνεται σε φοιτητές που έχουν ειδικό ενδιαφέρον στην Ιστορία της Αρχιτεκτονικής αλλά και σε εκείνους που σκοπεύουν να επιλέξουν στη συνέχεια την κατεύθυνση των Αποκαταστάσεων, για την οποία το μάθημα θα αποτελέσει ιδιαίτερα χρήσιμο εφόδιο. Σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη της «παραδοσιακής» αρχιτεκτονικής μέσα από την εξέταση γενικών προβλημάτων όπως ο ίδιος ορισμός της («ανώνυμη», «λαϊκή», «παραδοσιακή» αρχιτεκτονική) αλλά και επί μέρους θεμάτων όπως η σχέση της ελληνικής «παραδοσιακής» αρχιτεκτονικής με τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική, την οθωμανική αρχιτεκτονική και με τον κλασικισμό. 6ΜΕ-372 Ειδικά Θέµατα Ιστορίας της Τέχνης 2 (2 π.μ.) Σ. Μπαχτσετζής Τέχνη στο δημόσιο χώρο. Ιστορία Θεωρία Μια από της σημαντικότερες κατηγορίες έργων στον 20ο αιώνα αφορά εικαστικά έργα που είτε ενσωματώνονται χωρικά στο δημόσιο χώρο, είτε πραγματεύονται την έννοια του δημόσιου χώρου και τις συνδηλώσεις της. Η μορφή των έργων αυτών μπορεί να έχει είτε μόνιμο, είτε εφήμερο χαρακτήρα, ενώ τα έργα μπορούν να γίνονται στα πλαίσια θεσμοθετημένων διοργανώσεων (δημόσιοι διαγωνισμοί, εκθέσεις) ή εναλλακτικών / μη θεσμοθετημένων πρότζεκτ παρεμβατικού χαρακτήρα. Η τέχνη στο δημόσιο χώρο συμπεριλαμβάνει έργα διαφορετικών μέσων, όπως αντικείμενα, εγκαταστάσεις τέχνης, αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις, δράσεις, περφόρμανς, βίντεο- και ηχητικές εγκαταστάσεις, έντυπο υλικό, ψηφιακή τεχνολογία, κ.α. Αναλόγως και η έννοια του δημόσιου χώρου δεν αναφέρεται μόνο στο φυσικό χώρο, αλλά και σε δυνητικούς «χώρους» όπως των ΜΜΕ, του διαδύκτιου κτλ. Το μάθημα πραγματεύεται τόσο την ανθρω- 31