Η νέα «Κόκκινη Βίβλος» και η αναβάθµιση της τουρκικής στρατιωτικής απειλής

1 28 Οκτωβρίου 2010 www.geostrategy.gr Του Χρήστου Μηνάγια Η νέα «Κόκκινη Βίβλος» και η αναβάθµιση της τουρκικής στρατιωτικής απειλής Οι Τούρκοι στρατηγοί ζητούν από τον Ερντογάν αύξηση της δύναµης των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων για να αντιµετωπίσουν τις προκλήσεις του µέλλοντος σε βάθος 20ετίας Σχετικά µε τη δύναµη των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες. Η τουρκική «Λευκή Βίβλος» που δηµοσιεύθηκε το 2000 αποτελεί την τελευταία επίσηµη αναφορά για τη δύναµη των ενόπλων δυνάµεων η οποία ανερχόταν σε 800.200 άτοµα. Από αυτήν 402.000 ανήκαν στις χερσαίες δυνάµεις, 53.000 στις ναυτικές δυνάµεις, 63.000 στις αεροπορικές δυνάµεις, 280.000 στη Γενική ιοίκηση Στρατοχωροφυλακής και 2.200 στη ιοίκηση Ασφαλείας Ακτών. Το 2007 η Τουρκία ανέφερε επίσηµα στο ΝΑΤΟ ότι η δύναµη των ενόπλων δυνάµεών της ανερχόταν σε 496.000 άτοµα. Όµως, στη δύναµη αυτή δεν συµπεριλαµβάνεται το προσωπικό της Γενικής ιοίκησης Στρατοχωροφυλακής και της ιοίκησης Ασφαλείας Ακτών. Στις 21-10-2010, το τουρκικό Γενικό Επιτελείο, ύστερα από αίτηµα του Τούρκου πρωθυπουργού για εξέταση των παραγόντων προκειµένου να µειωθεί η θητεία των κληρωτών οπλιτών, παρουσίασε τις απόψεις του σε σύσκεψη που πραγµατοποιήθηκε στην πρωθυπουργία. Στη σύσκεψη αυτή συµµετείχαν ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων υνάµεων στρατηγός Ισίκ Κοσανέρ, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Τζεµίλ Τσιτσέκ, ο υπουργός Άµυνας Βετστί Γκιονούλ, ο υπουργός Εξωτερικών Αχµέτ Νταβούτογλου, ο υπουργός Εσωτερικών Μπεσίρ Αταλάϊ και µία τεχνική επιτροπή αποτελούµενη από εµπειρογνώµονες του Γενικού Επιτελείου και του υπουργείου Άµυνας σε νοµικά θέµατα και θέµατα προσωπικού-στράτευσης. Ο στρατηγός Κοσανέρ κατέθεσε την εκτίµηση του για τις εξελίξεις που θα υπάρξουν τα επόµενα 5, 10 και 20 χρόνια αναλύοντας τους εξής παράγοντες: στρατηγικές απειλές, ενδεχόµενοι κίνδυνοι, εχθροί, κατάσταση του αγώνα κατά της τροµοκρατίας (σ.σ. εννοούν το ΡΚΚ), στρατηγικοί στόχοι, διεθνείς υποχρεώσεις, υποχρεώσεις έναντι του ΝΑΤΟ, ταχύτητα αύξησης του πληθυσµού της χώρας, αριθµός αποφοίτων πανεπιστηµίου, αριθµός Τούρκων που διαµένουν και εργάζονται στο εξωτερικό κ.λπ. Από την ανάλυση των παραγόντων αυτών ο Κοσανέρ κατέληξε στο συµπέρασµα ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις θα πρέπει να διαθέτουν µία δύναµη 850.000 ατόµων

2 προκειµένου να µπορέσουν να αντιµετωπίσουν τις προκλήσεις του µέλλοντος σε βάθος 20ετίας, ενώ τώρα διαθέτουν µόνο 736.000. Στις 26-10-2010 οι εφηµερίδες Ζaman και Bugün δηµοσιοποίησαν τα ακόλουθα στοιχεία σχετικά µε την υπάρχουσα δύναµη των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων: Συνολική δύναµη: 736.000 από τους οποίους: Οι 46.000 είναι αξιωµατικοί (συµπεριλαµβάνονται και οι έφεδροι αξιωµατικοί). Τονίζεται επίσης ότι στο στρατό ξηράς υπηρετούν 220 ανώτατοι αξιωµατικοί, στο πολεµικό ναυτικό και στην πολεµική αεροπορίας 110 και στη στρατοχωροφυλακή 30. Οι 100.000 είναι µόνιµοι υπαξιωµατικοί Οι 70.000 είναι επαγγελµατίες οπλίτες Οι 470.000 είναι κληρωτοί οπλίτες, από τους οποίους οι 240.000 ανήκουν στο στρατό ξηράς, οι 30.000 στο πολεµικό ναυτικό, οι 30.000 στην πολεµική αεροπορία και οι 170.000 στη στρατοχωροφυλακή. Οι 50.000 είναι πολιτικοί υπάλληλοι. Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν ότι αφενός δίδεται µεγάλη βαρύτητα στο στρατό ξηράς και στη στρατοχωροφυλακή αφετέρου ο αριθµός των κληρωτών οπλιτών του πολεµικού ναυτικού και της πολεµικής αεροπορίας είναι περιορισµένος διότι οι ανάγκες τους καλύπτονται από επαγγελµατίες οπλίτες. Άλλωστε, ο Κοσανέρ, κατά την παρουσίαση των θέσεων στον πρωθυπουργό, τόνισε ότι σύµφωνα µε το Στρατηγικό Όραµα των Τουρκικών Ενόπλων υνάµεων θα συνεχίσει να δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο στρατό ξηράς. Ένα άλλο στοιχείο που κρίνεται σκόπιµο να τονισθεί είναι ότι µία ενδεχόµενη µείωση της θητείας πιθανόν να µειώσει τον αριθµό των κληρωτών οπλιτών κατά 100.000 άτοµα περίπου. Τούτο όµως δεν πρέπει να θεωρηθεί ως µείωση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των µάχιµων σχηµατισµών και κατά συνέπεια µείωση της εχθρικής απειλής έναντι της Ελλάδος, δεδοµένου ότι οι Τούρκοι έχουν ήδη δροµολογήσει τις αναγκαίες διεργασίες όχι µόνο για να µη µειωθούν οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες αλλά ταυτόχρονα για να µπορούν να αντιµετωπίσουν τις επιχειρησιακές ανάγκες ενός σύγχρονου συµβατικού πολέµου καθώς επίσης και των ασύµµετρων απειλών. Άλλωστε η Τουρκία συνεχώς επιδεικνύει τη δυνατότητά της να επιχειρεί ταυτόχρονα στο Αιγαίο και στην Κύπρο, ενώ παράλληλα συνεχίζει τις επιχειρήσεις στη νοτιοανατολική Τουρκία και στο βόρειο Ιράκ εναντίον των Κούρδων ανταρτών. Συγκεκριµένα οι Τούρκοι έχουν σχεδιάσει: Να προσλάβουν 30.000 επαγγελµατίες οπλίτες. Να αναθέσουν τη φύλαξη των συνόρων σε δυνάµεις επαγγελµατιών συνοριοφυλάκων που θα συγκροτήσουν, εναρµονιζόµενοι παράλληλα και µε τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής ένωσης. Παράλληλα θα γίνεται ευρεία χρησιµοποίηση του µεγάλου αριθµού των µη επανδρωµένων αεροσκαφών που διαθέτουν οι ένοπλες δυνάµεις και που συνεχίζουν να προµηθεύονται. Με το µέτρο αυτό θα µειωθούν οι ανάγκες σε προσωπικό του στρατού ξηράς και της στρατοχωροφυλακής. Σύµφωνα µε δηµοσίευµα της εφηµερίδος Bugün/27-10-2010 βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραµµα συγκροτήσεως της Γενικής ιευθύνσεως Συνοριοφυλακής που θα υπάγεται στο υπουργείο

3 Εσωτερικών και θα είναι υπεύθυνη για τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της χώρας. Το προσωπικό της διεύθυνσης αυτής θα εκπαιδευθεί στην Ακαδηµία Συνοριοφυλακής που θα ιδρυθεί και κατόπιν θα επανδρώσει αντίστοιχες µονάδες, αρχικά στα ελληνοτουρκικά σύνορα το 2014 και στη συνέχεια στα τουρκο-συριακά σύνορα το 2015, οπότε και ο έλεγχος-ασφάλεια των περιοχών αυτών θα περάσει στη Γενική ιεύθυνση Συνοριοφυλακής του υπουργείου Εσωτερικών. Η ασφάλεια των αστικών κέντρων θα ανατεθεί αποκλειστικά στην αστυνοµία, ενώ µέχρι τώρα η ευθύνη ενός µεγάλου αριθµού από αυτά ανήκε στη στρατοχωροφυλακή. Για το 2010, σχεδιάσθηκε η πρόσληψη 20.000 νέων αστυνοµικών, ενώ περίπου 6.000 από τους υπηρετούντες αστυνοµικούς εκπαιδεύονται για να επανδρώσουν τις µονάδες ειδικών επιχειρήσεων της νοτιοανατολικής Τουρκίας, της Άγκυρας, της Κων/πολης, της Σµύρνης και άλλων µεγάλων αστικών κέντρων. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσµα την µείωση των αναγκών της στρατοχωροφυλακής σε προσωπικό. Να µειώσουν σηµαντικά τους 65.000 κληρωτούς οπλίτες που υπηρετούν σε θέσεις παροχής κοινωνικών υπηρεσιών των ενόπλων δυνάµεων, όπως λέσχες αξιωµατικών, λέσχες µονίµων υπαξιωµατικών, στρατιωτικά πρατήρια, παραθεριστικά κέντρα, συγκροτήµατα στρατιωτικών κατοικιών αξιωµατικώνυπαξιωµατικών, οδηγοί αποστράτων αξιωµατικών κ.λπ. Ένα άλλος παράγοντας, που θεωρείται επικίνδυνος και δεν πρέπει να δηµιουργήσει εσφαλµένες εντυπώσεις στην Ελλάδα από µία ενδεχόµενη µείωση της θητείας στην Τουρκία, είναι ότι οι τουρκικοί εξοπλισµοί εντάσσονται σ ένα πλήρως ολοκληρωµένο πρόγραµµα που καλύπτει κάθε πτυχή των επιχειρησιακών αναγκών των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων. Τα εξοπλιστικά προγράµµατα, τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη, κινούνται πάνω σε δύο κύριους άξονες: ο πρώτος αφορά στην έµφαση που δίδεται στην απόκτηση αισθητήρων και ο δεύτερος στην απόκτηση όπλων µεγάλου βεληνεκούς και εν γένει όπλων µεγάλου πλήγµατος. Συγκεκριµένα: Εξοπλιστικά προγράµµατα χερσαίων µέσων Ο πιο σηµαντικός στόχος των τουρκικών χερσαίων δυνάµεων είναι η δηµιουργία µίας ευέλικτης δοµής, η οποία θα ανταποκρίνεται απόλυτα στην άµεση αντιµετώπιση κάθε εσωτερικής και εξωτερικής απειλής. Από το 2003 οι τουρκικές χερσαίες δυνάµεις βρίσκονται υπό αναδιοργάνωση που πρόκειται να ολοκληρωθεί το 2014. Οι κύριοι στρατηγικοί στόχοι αυτής της αναδιοργάνωσης είναι οι εξής: Ο πολεµικός εξοπλισµός να προέρχεται ως επί το πλείστον από την εγχώρια αγορά. Μείωση του αριθµού των ταξιαρχιών. Μείωση των µονάδων ελιγµού των ταξιαρχιών από 4 σε 3 µε παράλληλη όµως αύξηση της ισχύος πυρός τους µε σύγχρονα οπλικά συστήµατα. Επαγγελµατοποίηση των ταξιαρχιών καταδροµών (5 ταξιαρχίες του στρατού ξηράς και 1 ταξιαρχία στρατοχωροφυλακής). υνατότητα µεταφοράς µίας ταξιαρχίας µε ελικόπτερα σε µία διαδροµή, ηµέρα και νύκτα.

4 υνατότητα άµεσης οδικής µεταφοράς µίας µηχανοκίνητης ή τεθωρακισµένης ταξιαρχίας από το ένα άκρο της Τουρκίας στο άλλο. Απόκτηση ισχύος πυρός µε σύγχρονα οπλικά συστήµατα τα οποία θα έχουν δυνατότητα προσβολής στόχων µέχρι την απόσταση των 150 χλµ. Επαύξηση των δυνατοτήτων σχετικά µε τη διεξαγωγή επιχειρήσεων βιαίας διάβασης ποταµού. Απόκτηση συστηµάτων επικοινωνιών και ηλεκτρονικού πολέµου τα οποία θα υποστηρίζουν τις επιχειρησιακές απαιτήσεις ενός σύγχρονου πεδίου επιχειρήσεων. Επαύξηση των δυνατοτήτων αναγνώρισης, επιτήρησης και εντοπισµού στόχων µε µη επανδρωµένα αεροσκάφη. Εκσυγχρονισµός του συστήµατος διοικητικής µερίµνης και λογιστικής υποστήριξης. Εξοπλιστικά προγράµµατα ναυτικών µέσων Η ανάπτυξη του τουρκικού ναυτικού είναι σύµµετρη µε τις απόψεις του Αχµέτ Νταβούτογλου, ο οποίος τονίζει ότι η Τουρκία, προκειµένου να γίνει µια περιφερειακή δύναµη, επιβάλλεται να αυξήσει την πολιτική και οικονοµική επιρροή της στις θαλάσσιες οδούς, οι οποίες επεκτείνονται µέχρι τον Περσικό Κόλπο, από το Αιγαίο µέχρι την Αδριατική και από το Σουέζ µέχρι την Ερυθρά Θάλασσα. Στα πλαίσια υλοποίησης αυτού του οράµατος, οι τουρκικές ναυτικές δυνάµεις έχουν σε εξέλιξη ένα φιλόδοξο βραχυ-µεσοπρόθεσµο πρόγραµµα εκσυγχρονισµού τους, ώστε µέχρι το 2015 να διαθέτουν ένα νέο σε σύνθεση, δοµή και µέσα πολεµικό ναυτικό, ικανό να διαδραµατίσει κύριο ρόλο στην υλοποίηση των στρατηγικών στόχων της Τουρκίας και ικανό να διεξαγάγει αποτελεσµατικά όλο το φάσµα των ναυτικών επιχειρήσεων στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η µελλοντική δοµή του τουρκικού πολεµικού ναυτικού σε συνδυασµό µε την απαίτηση των ναυτικών δυνάµεων της Τουρκίας να επιχειρούν ταυτόχρονα σε τρείς θαλάσσιες περιοχές επιχειρήσεων, είτε στις ανοικτές θάλασσες είτε σε παράκτιες περιοχές, αποτελούν τις βασικές παραµέτρους προκειµένου η τουρκική θαλάσσια πολιτική να είναι αποτελεσµατική και να έχει διάρκεια. Η σηµασία που δίδει η τουρκική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία για την υλοποίηση αυτού του στόχου είναι πρόδηλη και φαίνεται από τους ακόλουθους άξονες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Επαύξηση των ναυτικών επιχειρησιακών δυνατοτήτων και ισχύος πυρός. Αναβάθµιση του αποβατικού στόλου. Ανάπτυξη τεχνολογιών υποβρύχιων οπλικών συστηµάτων. Κατασκευή πλοίων ιοίκησης Ασφαλείας Ακτών για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης ειδικά σε ανοικτές θάλασσες. Εξοπλιστικά προγράµµατα αεροπορικών µέσων Η Τουρκία επιδιώκει τη συµµετοχή των αεροπορικών της δυνάµεων σε πολυεθνικές επιχειρήσεις µε σκοπό την προβολή των δυνατοτήτων τους, καθώς επίσης και τη χρησιµοποίηση αυτών ως ένα σοβαρό πολιτικό µέσο επιβεβαίωσης του περιφερειακού και εν µέρει του παγκόσµιου ρόλου της. Παράλληλα, η Τουρκία συνεχίζει µε αυξανόµενους ρυθµούς την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωµάτων της Ελλάδας και της Κύπρου στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπό το φως

5 των παραπάνω, η πολιτική της Άγκυρας για τους εξοπλισµούς των αεροπορικών της µέσων κινείται πάνω στους άξονες που ακολουθούν: Προµήθεια και κατασκευή αεροσκαφών. Εκσυγχρονισµός αεροσκαφών. Προµήθεια αεροσκαφών ναυτικής περιπολίας που θα εκτελούν αποστολές θαλάσσιας επιτήρησης. Κατασκευή, προµήθεια και εκσυγχρονισµός ελικοπτέρων. Προµήθεια και κατασκευή µη επανδρωµένων αεροσκαφών. Προµήθεια και εκσυγχρονισµός οπλικών συστηµάτων αντιαεροπορικής άµυνας. Υλοποίηση δορυφορικού προγράµµατος το οποίο σε συνδυασµό µε τα αεροσκάφη Τ/Α (φωτογραφικά) που εκσυγχρονίζει και τα µη επανδρωµένα αεροσκάφη που προµηθεύεται, θα δώσει µία σηµαντική υπεροχή στις τουρκικές ένοπλες δυνάµεις στον τοµέα των πληροφοριών, µε ότι αυτό συνεπάγεται από απόψεως αποτελεσµατικότητας. Η νέα «Κόκκινη Βίβλος» Στις 27-10-2010, κατά τη συνεδρίαση του Συµβουλίου Εθνικής Ασφαλείας συζητήθηκε το θέµα της αναθεώρησης του Εγγράφου Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας (Κόκκινη Βίβλος) και η ανακοίνωση που εξεδόθη ανέγραφε τα εξής: «Το νέο Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας θεωρείται ενδεδειγµένο και αποφασίσθηκε όπως η σχετική συµβουλευτική απόφαση να γνωστοποιηθεί στο υπουργικό συµβούλιο». Σύµφωνα µε τουρκικά δηµοσιεύµατα, η νέα Κόκκινη Βίβλος περιλαµβάνει τα ακόλουθα θέµατα: Η επίδραση των απειλών του κυβερνοπολέµου στη εθνική ασφάλεια. Η αστάθεια που θα προκαλέσουν οι κλιµατολογικές αλλαγές λόγω υπερθέρµανσης του πλανήτη. Η γενική πολιτική που θα πρέπει να εφαρµοσθεί για την αντιµετώπιση των φυσικών καταστροφών. Τα µέτρα που θα πρέπει να ληφθούν προκειµένου να αντιµετωπισθεί το πρόβληµα της γήρανσης του πληθυσµού που θα αντιµετωπίσει η Τουρκία µετά το 2049. Η επίδραση των στρατηγικών πλεονεκτηµάτων που αποκτά η Τουρκία λόγω της διέλευσης των αγωγών ενέργειας από το έδαφός της και της διασύνδεσης των χωρών παραγωγής µε τις χώρες κατανάλωσης. Η εντατικοποίηση ανάπτυξης διαστηµικών τεχνολογιών σε συνδυασµό µε κατασκοπευτικούς δορυφόρους για την καλύτερη εξυπηρέτηση των εθνικών συµφερόντων. Αφαιρέθηκαν από τον πίνακα κυρίων απειλών η Ρωσία, η Ελλάδα, το Ιράκ και το Ιράν και οι χώρες αυτές ορίζονται ως νέοι σύµµαχοι µε τις οποίες δηµιουργείται συνεργασία και κοινό όραµα. Στην προηγούµενη αναθεώρηση της Κόκκινης Βίβλου η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 µίλια αποτελούσε «casus belli». Στη νέα αναθεώρηση αναγράφεται ότι: «Το πρόβληµα των 12 µιλίων δεν ορίζεται ως κύρια απειλή». εν υπάρχει καµία µεταβολή στις θέσεις της Τουρκίας για το κυπριακό.

6 Επίσης, γίνεται αναφορά στην κουρδική οντότητα του βορείου Ιράκ, στο πυρηνικό πρόγραµµα του Ιράν, και στην αστάθεια που προκάλεσε το Ισραήλ στη Μέση Ανατολή λόγω της κρίσης που δηµιουργήθηκε µε το πλοίο Mavi Marmara. Τέλος, αφαιρέθηκε εντελώς από το κείµενο η λέξη irtica (θρησκευτική οπισθοδρόµηση) και αντί αυτής αναγράφεται «ακραία θρησκευτική οργάνωση». Συµπεράσµατα Η µεγάλη αριθµητική δύναµη των ενόπλων δυνάµεων µιας χώρας µπορεί να σηµαίνει πολλά, υπάρχουν όµως και άλλοι παράγοντες που πρέπει να λαµβάνονται σοβαρά υπόψη, όπως το ηθικό των µονίµων στελεχών που κατά βάση πηγάζει από το µισθό και τις διακρίσεις που γίνονται. Στην περίπτωση της Τουρκίας φαίνεται ότι οι µόνιµοι υπαξιωµατικοί αισθάνονται αδικηµένοι και παραγκωνισµένοι έναντι των συναδέλφων τους αξιωµατικών. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής: Υπάρχει µεγάλη διαφορά στους µισθούς. Απόστρατος µόνιµος υπαξιωµατικός µε 34 χρόνια υπηρεσίας λαµβάνει σύνταξη 600 ευρώ περίπου (1.200 τουρκικές λίρες), ενώ απόστρατος συνταγµατάρχης µε 31 χρόνια υπηρεσίας λαµβάνει σύνταξη 1.400 ευρώ περίπου (2.800 τουρκικές λίρες). Υπάρχουν µεγάλες διακρίσεις σε βάρος των µονίµων υπαξιωµατικών στα στρατιωτικά νοσοκοµεία. Οι κοινωνικές παροχές, όπως στρατιωτικές λέσχες, διαµονή σε στρατιωτικές κατοικίες κ.λπ. είναι κατά πολύ µικρότερες στους µόνιµους υπαξιωµατικούς. Οι συζητήσεις και οι συνεχείς συσκέψεις για τη στρατιωτική θητεία που γίνονται το τελευταίο χρονικό διάστηµα µεταξύ κυβέρνησης και στρατού πηγάζουν από τους εξής παράγοντες: Η Τουρκία πρόκειται να αναθεωρήσει την Κόκκινη Βίβλο κατά βάση στην έννοια των εσωτερικών και εξωτερικών της απειλών, όπου: Η Ρωσία, η Ελλάδα, το Ιράκ και το Ιράν δεν ορίζονται ως κύριες απειλές. Το πρόβληµα των 12 µιλίων µε την Ελλάδα δεν ορίζεται ως κύρια απειλή χωρίς όµως να γίνεται άρση του «casus belli». Ο Τούρκος πρωθυπουργός επιδιώκει η ασφάλεια και ο έλεγχος των αστικών κέντρων να περάσει από τη στρατοχωροφυλακή, που ελέγχεται από το στρατό, στην αστυνοµία, που ελέγχεται από την κυβέρνηση. Ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου το 2011 µια υπόσχεση για µείωση της θητείας, χωρίς φυσικά να επηρεάζεται το αξιόµαχο των τουρκικών ενόπλων δυνάµεων, θα φέρει νέους ψηφοφόρους στο κυβερνόν κόµµα ΑΚΡ. ιαπιστώνεται λοιπόν ότι η νέα τουρκική αντίληψη, που εστιάζεται ειδικά στο Τούρκο πρωθυπουργό Ερντογάν και στο στενό κύκλο των συνεργατών του, εµφανίζεται ως ένα ολοκληρωµένο και πλήρως συγκροτηµένο σύνολο στρατηγικών και τακτικών κινήσεων, οι οποίες έχουν αλληλουχία µεταξύ τους και στηρίζονται σ ένα σοβαρό θεωρητικό γεωπολιτικό πλαίσιο. εν πρέπει να λησµονούµε ότι η τουρκική πολιτική για τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια είναι ενιαία, έχει ως επίκεντρο τη Μεσόγειο Θάλασσα και δεν υπάρχουν ενδείξεις για πιθανή αλλαγή της. Σύµφωνα µε τον τουρκικό σχεδιασµό, τα

7 προβλήµατα του Αιγαίου και της Κύπρου οµαδοποιήθηκαν και εντάχθηκαν σε µία εξειδικευµένη διπλωµατική επιθετική θαλάσσια στρατηγική για την υποστήριξη της οποίας έχουν ενεργοποιηθεί πλήρως όλοι οι πολιτικοί, οικονοµικοί, πολιτιστικοί και στρατιωτικοί µηχανισµοί της χώρας, ενώ επιδιώκεται και η εν µέρει ενεργοποίηση των αντίστοιχων µηχανισµών φιλικών και συµµαχικών χωρών. Η σηµασία της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου, η στρατηγική θέση της Κύπρου, καθώς επίσης και το δόγµα του ενιαίου αµυντικού χώρου Ελλάδος-Κύπρου είναι οι βασικοί λόγοι εφαρµογής της τουρκικής στρατηγικής, διότι αυτοί θεωρούνται ως τα πιο σηµαντικά εµπόδια στις νέες γεωπολιτικές παραµέτρους του εγγύς θαλάσσιου χώρου της Τουρκίας. Για το λόγο αυτό, οι Τούρκοι, µε τις συνεχείς αµφισβητήσεις των κυριαρχικών δικαιωµάτων της Ελλάδας και της Κύπρου στις προαναφερθείσες περιοχές, επιδιώκουν τον επηρεασµό της διεθνούς κοινής γνώµης, µε απώτερο σκοπό την παγίωση των θέσεών τους, ενδεχοµένως µετά και από την πρόκληση µίας «θερµής» κρίσεως την κατάλληλη γι αυτούς στιγµή. Ενδεικτικό στοιχείο των αντιλήψεων της Άγκυρας για τις απειλές και την υλοποίηση των παραπάνω στρατηγικών της στόχων αποτελούν οι θέσεις του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, το οποίο καταλήγει στο συµπέρασµα ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις θα πρέπει να διαθέτουν µία δύναµη 850.000 ατόµων προκειµένου να µπορέσουν να αντιµετωπίσουν τις προκλήσεις του µέλλοντος σε βάθος 20ετίας, ενώ τώρα διαθέτουν µόνο 736.000. Τέλος, κρίνεται σκόπιµο να γίνει η εξής επισήµανση: οι πολιτικές των δύο πόλων εξουσίας στην Τουρκία, πολιτικός-στρατιωτικός, ειδικά για την Ελλάδα και την Κύπρο στηρίζονται στις ίδιες αρχές, δεν αποκλίνουν µεταξύ τους και η µία συµπληρώνει την άλλη. Εποµένως το γεγονός αυτό σε σχέση µε την επίλυση των ελληνοτουρκικών προβληµάτων καταρρίπτει τη γνωστή άποψη περί υπάρξεως δήθεν καλών Τούρκων πολιτικών και κακών Τούρκων στρατιωτικών. (Ο Χρήστος Μηνάγιας είναι συγγραφέας του βιβλίου «Η γεωπολιτική στρατηγική και η στρατιωτική ισχύς της Τουρκίας» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Τουρίκη και βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε πρωτογενείς τουρκικές πηγές.)