Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 2017/2124(INI) 18.7.2017 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το 2016 (2017/2124(INI)) Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής Εισηγητής: Jonás Fernández PR\1128284.docx PE606.142v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_INI_ReportsOtherInst ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ... 3 PE606.142v01-00 2/8 PR\1128284.docx
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το 2016 (2017/2124(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το 2016, έχοντας υπόψη το καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), και ιδίως τα άρθρα 3 και 15, έχοντας υπόψη το άρθρο 284 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 16ης Νοεμβρίου 2016, με τίτλο «Προς έναν θετικό δημοσιονομικό προσανατολισμό της ζώνης του ευρώ» (COM(2016)0727), έχοντας υπόψη την έκθεση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για τους Ιδίους Πόρους (έκθεση Monti), έχοντας υπόψη το έγγραφο προβληματισμού της Επιτροπής σχετικά με το μέλλον των οικονομικών της ΕΕ, έχοντας υπόψη τη διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών (ΔΜΑ), έχοντας υπόψη το άρθρο του Οικονομικού Δελτίου της ΕΚΤ με τίτλο «MFI lending rates: pass-through in the time of non-standard monetary policy (επιτόκια δανεισμού ΝΧΙ: μετακύλιση σε μια εποχή μη συμβατικής νομισματικής πολιτικής» (τεύχος 1/2017), έχοντας υπόψη την έκθεση της ΕΟΚΕ σχετικά με την Ευρωπαϊκή βιομηχανική και νομισματική πολιτική, έχοντας υπόψη την έκθεση της Transparency International με τίτλο «Two sides of the same coin? Independence and accountability of the European Central Bank (Δυο όψεις του ίδιου νομίσματος; Ανεξαρτησία και λογοδοσία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας)», έχοντας υπόψη την επεξηγηματική σελίδα της ΕΚΤ με τίτλο «Τι είναι το χρήμα;», έχοντας υπόψη τη συμφωνία για την επείγουσα στήριξη της ρευστότητας (A) από την ΕΚΤ, που δημοσιεύτηκε στις 19 Ιουνίου 2017, έχοντας υπόψη την ομιλία του Προέδρου της ΕΚΤ στις 6 Απριλίου 2017, έχοντας υπόψη το άρθρο 127 παράγραφος 5 ΣΛΕΕ, PR\1128284.docx 3/8 PE606.142v01-00
έχοντας υπόψη το άρθρο 127 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ, έχοντας υπόψη την ανάδραση της ΕΚΤ όσον αφορά τα στοιχεία που περιλαμβάνονταν στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ετήσια έκθεση της ΕΚΤ για το 2015, έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 1 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων (A8-0000/2017), Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη συνεδρίασή του στις 9 και 10 Μαρτίου 2016, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ενέκρινε περαιτέρω μέτρα νομισματικής ώθησης, μεταξύ άλλων με 1) τη μείωση των βασικών επιτοκίων της και χαμηλότερο επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, -0,4% 2) την αύξηση των μηνιαίων αγορών στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP) σε 80 δισεκατομμύρια EUR 3) τη συμπερίληψη ενός νέου προγράμματος αγοράς ομολόγων του επιχειρηματικού τομέα (CSPP) στην APP, για την αγορά επενδυτικού βαθμού ομολόγων σε ευρώ, που εκδίδονται από μη τραπεζικές επιχειρήσεις εγκατεστημένες στη ζώνη του ευρώ και 4) μια νέα σειρά στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ), με ληκτότητα τεσσάρων ετών B. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη συνεδρίασή του στις 7 και 8 Δεκεμβρίου 2016, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να επεκτείνει τον ορίζοντα της APP, με μηνιαίο ρυθμό 60 δισεκατομμύρια ευρώ, από τον Απρίλιο του 2017 έως τον Δεκέμβριο του 2017 ή ακόμα περισσότερο, αν κριθεί αναγκαίο, και σε κάθε περίπτωση έως ότου το Διοικητικό Συμβούλιο διαπιστώσει διατηρήσιμη προσαρμογή στην πορεία του πληθωρισμού, σύμφωνη με τον μεσοπρόθεσμο στόχο του Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τη μακροοικονομική πρόβλεψη του Ευρωσυστήματος, του Ιουνίου του 2017, το ετήσιο ποσοστό πληθωρισμού βάσει του ΕνΔΤΚ στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να διαμορφωθεί σε 1,5% το 2017, 1,3% το 2018 και 1,6% το 2019 Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΚΤ δεν πέτυχε τον στόχο της για πληθωρισμό 2% σε κανένα από τα τέσσερα έτη από το 2013, και προβλέπει ότι δεν θα επιτύχει τον στόχο αυτό πριν από το 2020 E. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2016 το καθαρό κέρδος της ΕΚΤ ανήλθε σε 1,19 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 1,08 εκατομμυρίων ευρώ το 2015 ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κύρια πηγή του εν λόγω καθαρού κέρδους ήταν τα έσοδα από τόκους στο πλαίσιο του προγράμματος APP 1. υπογραμμίζει τον ομοσπονδιακό χαρακτήρα της ΕΚΤ, ο οποίος αποκλείει το εθνικό βέτο, καθιστώντας δυνατή την ανάληψη αποφασιστικών πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της κρίσης 2. παρέχει θετική αξιολόγηση της νομισματικής πολιτικής που άσκησε η ΕΚΤ κατά την περίοδο 2012-2016, ιδίως όσον αφορά τη συμβολή της στην οικονομική ανάκαμψη με PE606.142v01-00 4/8 PR\1128284.docx
την αποτροπή του αποπληθωρισμού, τη συνέχιση των ευνοϊκών όρων χρηματοδότησης και τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της ομαλής λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών 3. υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, η μέση απώλεια της αξίας του χρήματος ήταν μόλις 0,2% το 2016, ενώ ο πληθωρισμός εξαιρουμένων των τιμών της ενέργειας έμεινε στο 0,9% 4. εκφράζει ανησυχία για το γεγονός ότι είναι πιθανό η ΕΚΤ να μην επιτύχει το στόχο της για τον πληθωρισμό για έξι, τουλάχιστον, συνεχή έτη και ο πληθωρισμός να παραμείνει κάτω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% τουλάχιστον μέχρι το 2020, παρά την άσκηση ιδιαίτερα διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής, γεγονός που δείχνει ότι η οικονομία δεν λειτουργεί με πλήρη δυναμικότητα 5. αναγνωρίζει ότι, χωρίς τη δέσμη μέτρων πολιτικής της ΕΚΤ, ο πληθωρισμός θα ήταν κατά σχεδόν 0,5% χαμηλότερος κατά μέσο όρο από ό,τι προβλέπεται αυτή τη στιγμή για τα έτη 2016-2019 6. συμμερίζεται την άποψη της ΕΚΤ ότι, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για τον πληθωρισμό, χρειάζονται υποστηρικτικές δημοσιονομικές πολιτικές και κοινωνικά ισορροπημένες μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν την παραγωγικότητα 7. πιστεύει ότι θα πρέπει να εξεταστούν πρόσθετα μέτρα πολιτικής, για τη μεγαλύτερη και συντομότερη προσέγγιση του στόχου για τον πληθωρισμό, μεταξύ άλλων με την αύξηση των μηνιαίων αγορών, τη συμπερίληψη της αγοράς μετοχών στην APP και την επέκταση του προγράμματος ΣΠΠΜΑ στα νοικοκυριά μέσω της χορήγησης δανείων αόριστης διάρκειας και μηδενικού τοκομεριδίου 8. ζητεί από την ΕΚΤ να εξετάσει τη δυνατότητα συμπλήρωσης του στόχου της σταθερότητας των τιμών με την αύξηση του ονομαστικού ΑΕγχΠ στόχου 9. υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το άρθρο 3 του καταστατικού της, «η ΕΚΤ πρέπει να στηρίζει τις γενικές οικονομικές πολιτικές στην Ένωση», μεταξύ άλλων, όπως αναφέρεται στο άρθρο 3 ΣΕΕ, «για την αειφόρο ανάπτυξη της Ευρώπης με γνώμονα την ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη» 10. επισημαίνει ότι η αύξηση του ΑΕγχΠ στην ευρωζώνη ήταν συγκρατημένη, 2% το 2015 και 1,8% το 2016, και ότι στις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της το 2017 η Επιτροπή αναφέρει πως η αύξηση του ΑΕΠ θα παραμείνει κάτω του 2% τουλάχιστον έως το 2019 11. επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, του Απριλίου του 2017, το παραγωγικό χάσμα στην ευρωζώνη ήταν -1,2% του δυνητικού ΑΕΠ το 2016, και θα παραμείνει αρνητικό έως το 2019 12. υπογραμμίζει τα θετικά αποτελέσματα της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ για την ανάπτυξη, την απασχόληση και το κόστος χρηματοδότησης των κρατών μελών, των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων και των νοικοκυριών 13. επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την ΕΚΤ, η οικονομική ανάκαμψη στην ευρωζώνη έχει PR\1128284.docx 5/8 PE606.142v01-00
στηριχτεί στην πτώση των τιμών του πετρελαίου και στη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, η οποία θα προσθέσει συνολικό ποσοστό 1,7% στη μεγέθυνση της οικονομίας για την περίοδο 2016-2019, χωρίς να έχει υπάρξει ως τώρα σημαντική θετική συμβολή της δημοσιονομικής πολιτικής 14. θεωρεί ότι η νομισματική πολιτική από μόνη της δεν είναι επαρκής για την επίτευξη μιας βιώσιμης, ομαλότερα και ευρύτερα κατανεμημένης οικονομικής ανάκαμψης, και ότι οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις θα πρέπει επομένως να ενθαρρύνονται στο πλαίσιο ενός μέτρια θετικού δημοσιονομικού προσανατολισμού στη ζώνη του ευρώ, όπως προτείνεται από την Επιτροπή 15. επισημαίνει ότι, ενώ η ανεργία μειώθηκε, η συνολική ζήτηση στη ζώνη του ευρώ παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, κυρίως ως αποτέλεσμα της αύξησης των κακής ποιότητας, προσωρινών, χαμηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας ζητεί από την ΕΚΤ να αξιολογήσει, με ποιο τρόπο το φαινόμενο αυτό επιβραδύνει την ανάκαμψη, και να διερευνήσει τρόπους για να τονωθεί η ζήτηση παρά τη στασιμότητα των μισθών 16. τονίζει ότι τα υπερβολικά πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ορισμένων κρατών μελών πρέπει να διορθωθούν μέσω κατάλληλων δημοσιονομικών πολιτικών 17. επισημαίνει ότι, αν και το M1 αυξήθηκε με ρυθμό 8,8% το 2016, το M3 εξακολουθεί να αυξάνεται με ρυθμό 5% ετησίως, γεγονός που δείχνει ότι η μετάδοση της νομισματικής πολιτικής δεν είναι πλήρως αποτελεσματική 18. αναγνωρίζει ότι η νομισματική πολιτική έχει μειώσει ουσιαστικά το κόστος της πίστωσης και έχει συμβάλει στη βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών σε χρηματοδότηση θεωρεί, ωστόσο, ότι τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής είναι περιορισμένα, λόγω της ελλιπούς ζήτησης για πίστωση στην ευρωζώνη 19. τονίζει ότι από το 2015 τα επιτόκια για πολύ μικρά δάνεια συνέχισαν να μειώνονται με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι για τα μεγάλα δάνεια, γεγονός που συνέβαλε σε περαιτέρω μείωση της διαφοράς μεταξύ των πολύ μικρών και των μεγάλων δανείων επισημαίνει, ακόμα, ότι η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων για τα μικρά και τα μεγάλα δάνεια είναι τώρα παρόμοια στα κράτη της ζώνης του ευρώ 20. συμφωνεί με την ΕΚΤ, ότι η βιωσιμότητα μιας τράπεζας εξαρτάται από το επιχειρηματικό μοντέλο της, ανεξάρτητα από τα χαμηλά επιτόκια 21. αναγνωρίζει ότι η τρέχουσα πολιτική χαμηλών επιτοκίων έχει θετική επίδραση όσον αφορά το επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) ζητεί τη χάραξη ευρωπαϊκής στρατηγικής στην οποία να προβλέπεται δευτερογενής αγορά ΜΕΔ, προκειμένου να μειωθεί η επιβάρυνση από τα ΜΕΔ σε ορισμένα κράτη μέλη 22. θεωρεί ότι, όπως αναφέρει στο ψήφισμά του της 14ης Φεβρουαρίου 2017 σχετικά με την ετήσια έκθεση για την πολιτική ανταγωνισμού της ΕΕ 1, οι λογαριασμοί όψεως και οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου δεν θα πρέπει να συνεπάγονται την καταβολή προμηθειών από τον χρήστη εκτός εάν οι εν λόγω λογαριασμοί συνδέονται με συγκεκριμένες 1 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0027. PE606.142v01-00 6/8 PR\1128284.docx
υπηρεσίες 23. εφιστά την προσοχή της ΕΚΤ στην ανάγκη για την επαρκώς ευρεία κάλυψη των πρόσφατων προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων, ενόψει της εξυγίανσης ή εκκαθάρισης ορισμένων τραπεζών 24. επικροτεί τις βελτιώσεις που επέφερε η ΕΚΤ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση του καταλόγου των τίτλων που διακρατούνται από το Ευρωσύστημα βάσει του προγράμματος CSPP της ΕΚΤ 25. καλεί την ΕΚΤ να προχωρήσει ένα βήμα περαιτέρω με την εξασφάλιση πλήρους διαφάνειας σε σχέση με τα ποσά και τα κριτήρια επιλεξιμότητας όσον αφορά τη δυνητική συμμετοχή των ΜΜΕ 26. παροτρύνει την ΕΚΤ να λάβει μέτρα για την ευθυγράμμιση του προγράμματος αγορών της, CSPP, με τη δέσμευση της ΕΕ για αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής 27. συμφωνεί ότι μια εύρυθμα λειτουργούσα, διαφοροποιημένη και ολοκληρωμένη κεφαλαιαγορά θα συμβάλει στη μετάδοση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής ζητεί την πλήρη ολοκλήρωση και εφαρμογή της ένωσης κεφαλαιαγορών και της τραπεζικής ένωσης 28. επικροτεί τη θετική γνώμη της ΕΚΤ για την ταχεία θέσπιση του ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης των καταθέσεων (ΕΣΑΚ) ως του τρίτου πυλώνα μιας πλήρως ανεπτυγμένης τραπεζικής ένωσης τονίζει ότι το ΕΣΑΚ θα συμβάλει στην ενίσχυση και τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας 29. υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να δημιουργηθεί ένα πραγματικά ευρωπαϊκό ασφαλές περιουσιακό στοιχείο για την τραπεζική ένωση της ζώνης του ευρώ 30. επικροτεί την τροποποίηση του άρθρου 22 του Καταστατικού της ΕΚΤ ώστε να παρέχει νομική βάση προκειμένου το Ευρωσύστημα να εκπληρώνει τον ρόλο του ως κεντρικής εκδοτικής τράπεζας στην προτεινόμενη μεταρρύθμιση της εποπτικής αρχιτεκτονικής για κεντρικούς αντισυμβαλλομένους (CCP) 31. συμφωνεί με την ΕΚΤ όσον αφορά τη σημασία του υλικού χρήματος ως του μόνου νόμιμου χρήματος, και υπενθυμίζει σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ ότι τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα σε ευρώ δεν πρέπει να απορρίπτονται στις συναλλαγές 32. λαμβάνει υπόψη τη διεξαγόμενη συζήτηση σχετικά με ένα «ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας» ή με «χρήματα ψηφιακής βάσης» ενθαρρύνει την Επιτροπή και την ΕΚΤ να μελετήσουν τις δυνατότητες που μπορούν να προσφέρουν τα συστήματα αυτά 33. καλεί την ΕΚΤ να στηρίξει την Ελλάδα, για παράδειγμα εξασφαλίζοντας την επιλεξιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων για το CSPP και την αποδοχή ελληνικών κρατικών ομολόγων στο APP 34. ζητεί από την ΕΚΤ να αξιολογήσει όλες τις συνέπειες από την αποχώρηση του PR\1128284.docx 7/8 PE606.142v01-00
Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και να είναι έτοιμη να υποστηρίξει τις τράπεζες που θα μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στη ζώνη του ευρώ θεωρεί ότι η ενίσχυση της εποπτείας του Συστήματος Εκκαθάρισης Συναλλαγών σε Ευρώ εκτός της ζώνης του ευρώ είναι υψίστης σημασίας 35. πιστεύει ότι τα κέρδη της ΕΚΤ από τα έσοδα από τη νομισματοκοπή θα πρέπει να θεωρούνται πόροι του προϋπολογισμού της ΕΕ, δεδομένου ότι συνδέονται άμεσα με μια πλήρως ανεπτυγμένη, ιδιάζουσα ευρωπαϊκή πολιτική 36. θεωρεί ότι ο αυξανόμενος αριθμός αρμοδιοτήτων και καθηκόντων της ΕΚΤ επιβάλλουν μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία έναντι του Κοινοβουλίου 37. εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη επαρκούς σαφήνειας και διαφάνειας σε σχέση με την παροχή A 38. ζητεί από την ΕΚΤ να καταστήσει κανόνα τη δημοσίευση των αποφάσεων, των συστάσεων και των γνωμοδοτήσεών της, και να περιορίσει δραστικά τον αριθμό των εξαιρέσεων από τη δημοσιοποίηση 39. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στην ΕΚΤ. PE606.142v01-00 8/8 PR\1128284.docx