'Απόβλητα, πρόβληµα της σύγχρονης κοινωνίας : Μπορεί η τεχνολογία να δώσει βιώσιµες λύσεις;' Kωνσταντίνος Συµεωνίδης, ιευθυντής Περιβάλλοντος ΚΤΕ, Α.Ε. Tσιµέντων ΤΙΤΑΝ)
Οδηγία 1999/31/EK Η πρόληψη και µείωση κατά το δυνατόν των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την υγειονοµική ταφή των αποβλήτων, µέσω της εισαγωγής αυστηρών τεχνικών απαιτήσεων για τα απόβλητα και τους χώρους υγειονοµικής ταφής.
Στην Ελλάδα σήµερα Εκτιµάται ότι παράγονται περίπου 4.600.000 τν οικιακών και εµπορικών απορριµµάτων εκ των οποίων µόνο το 8,2% ανακυκλώνεται 0,7% κοποστοποιείται και το υπόλοιπο 91,1% θάβεται. Παράλληλα παράγονται άλλα 2-2,5 εκατοµµύρια τόνοι απορριµµάτων κατεδάφισης εκ των οποίων το 100% οδηγείται σε χωµατερές. Για τα υπόλοιπα απορρίµµατα τα στατιστικά στοιχεία είναι αµφιβόλου αξιοπιστίας.
Η µέθοδος της ανακύκλωσης λύνει µερικώς το πρόβληµα για συγκεκριµένα είδη απορριµµάτων για τα οποία υπάρχει οικονοµική αξία όπως π.χ. το αλουµίνιο, και τα διάφορα µέταλλα για το σύνολο των ποσοτήτων που απορρίπτονται. Το χαρτί είναι ένα άλλο είδος το οποίο µπορεί να ανακυκλωθεί µόνο 2 έως 2,5 φορές και στη συνέχεια θα πρέπει να αποσυρθεί από τον οικονοµικό κύκλο. Η οικονοµική του αξία είναι µεταβαλλόµενη, υποκείµενη σε µεγάλες διακυµάνσεις, που επηρεάζουν αρνητικά το βαθµό ανακύκλωσης του. Για τα υπόλοιπα υλικά όπως το PET, τα πλαστικά, τα ράκη κλπ δεν υπάρχει επιτυχηµένο οικονοµικά σύστηµα ανακύκλωσης.
Για τα ζυµώσιµα υλικά η κοµποστοποίηση έχει επιτύχει σηµαντική πρόοδο, η επιτυχία της όµως εξαρτάται από την καθαρότητα των υλικών που οδεύουν προς ζύµωση. Το παραγόµενο προϊόν της ζύµωσης θα πρέπει να έχει πιστοποιηµένη ποιότητα και οικονοµική τιµή προκειµένου να εισαχθεί και διατηρηθεί στην αγορά.
Άλλες µέθοδοι Είναι αυτή της υγειονοµικής ταφής. Λύση για την οποία έχει χυθεί πολύ µελάνι. Η λύση που αποµένει να εξεταστεί είναι αυτή της καύσης κάτω από το πρίσµα της απόλυτης ενεργειακής αξιοποίησης και σύµφωνα µε τις Κοινοτικές επιταγές.
Μια σύγχρονη µονάδα αποτέφρωσης θα πρέπει να αξιοποιεί πλήρως την απορριπτόµενη θερµότητα είτε παράγοντας ατµό προς διάθεση, ηλεκτρική ενέργεια, είτε τελικά υπέρθερµο νερό προς διανοµή.
υσκολίες δηµιουργίας Επιλογή τεχνολογίας Μεγάλο κόστος επένδυσης Χωροταξικά προβλήµατα Λειτουργικά προβλήµατα Πολιτικό Κόστος
Πρόταση για την διαχείριση των απορριµµάτων Μια λύση, κατά την άποψή µας ρεαλιστική και βιώσιµη προς τα Ελληνικά δεδοµένα είναι ο συνδυασµός δύο µεθόδων. ηλαδή Της υγειονοµικής ταφής και της ενεργειακής αξιοποίησης από υφιστάµενες βιοµηχανικές διεργασίες.
Υφιστάµενες διεργασίες Οι µεταλλουργίες σήµερα µε επιτυχία ανακυκλώνουν όλα τα µεταλλικά απόβλητα. Επίσης πολλά αµέταλλα όπως το αλουµίνιο ανακυκλώνονται σε πολύ µεγάλο βαθµό. Το χαρτί µετά από επίπονες προσπάθειες διαφόρων φορέων για ανακύκλωση, επαναχρησιµοποιείται ως ένα βαθµό. Για τα υλικά συσκευασίας ;
Η µέθοδος της συναποτέφρωσης χρησιµοποιείται εδώ και πολλές δεκαετίες, µε επιτυχία, σε πολλές ανεπτυγµένες χώρες όπως Ιαπωνία, Γερµανία, Γαλλία, Η.Π.Α. Ηνωµένο Βασίλειο, κλπ όπου χρησιµοποιούν τους κλιβάνους της τσιµεντοβιοµηχανίας µε "περιβαλλοντική " επιτυχία.
Συναποτέφρωση στην Τ/Β Έχει αποδειχτεί ότι η παραγωγική διαδικασία του τσιµέντου έχει την δυνατότητα να καταστρέψει, αδρανοποιήσει και να ενσωµατώσει, µε ασφάλεια για το περιβάλλον, σχεδόν όλους τους τύπους των αποβλήτων. Έτσι επιτυγχάνονται µία σειρά από περιβαλλοντικά και οικονοµικά οφέλη.
Χρησιµοποιούνται ασβεστολιθικά και αργιλικά πετρώµατά των οποίων η χηµική και ορυκτολογική σύσταση έχει ορισµένες προδιαγραφές. Αλέθονται σε µύλους άλεσης και στην συνεχεία Τροφοδοτούνται στους περιστροφικούς κλιβάνους για να "ψηθούν" σε θερµοκρασίες 1400 ο έως 1600 ο C. Ως καύσιµο χρησιµοποιούνται συµβατικά καύσιµα όπως άνθρακας και πετρελαϊκό κοκ.
Χαρακτηριστικά του περιστροφικού κλιβάνου Θερµοκρασία καύσης - χρόνος παραµονής Αλκαλικό περιβάλλον Η τέφρα Τα βαρέα µέταλλα Εκποµπές Σταθερότητα συνθηκών λειτουργίας Περιεκτικότητα σε οξυγόνο υνατότητα
Υφιστάµενη κατάσταση Ιπτάµενη τέφρα Σκουριές σιδηροπυρίτη. Μεταχειρισµένα ελαστικά αυτοκινήτων. Περίπου 5.000-6.000 τόνοι το χρόνο λάσπες διυλιστηρίων 500 τόνοι εξαντληµένοι καταλύτες, 500 τόνοι σκόνης αλουµινίου, περίπου 9000 τν απόβλητα αµµοβολής και 2000 τν απόβλητα εκσκαφών και αδρανή, και 2.000 τόνοι υγρών επικινδύνων αποβλήτων.
Τα απόβλητα, αστικά ή βιοµηχανικά, ανάλογα των φυσικοχηµικών τους ιδιοτήτων µπορούν να χωριστούν σε διάφορες κατηγορίες προς αξιοποίηση. Κάθε οργανικό απόβλητο το οποίο µπορεί να συλλεγεί, να αποθηκευθεί και να αναµιχθεί για να σχηµατίσει τυποποιηµένο καύσιµο για την µετέπειτα τροφοδοσία του στους κλιβάνους έψησης κλίνκερ, µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την παραγωγή ενός "δευτερογενούς καυσίµου".
Τα απόβλητα αυτά δεν πρόκειται ποτέ να είναι αποδεκτά ως "καύσιµο" από τη βιοµηχανία τσιµέντου, παρά µόνον όταν διατεθούν ως ένα τυποποιηµένο προϊόν µε σταθερές φυσικοχηµικές ιδιότητες και θερµογόνο δύναµη.
Για την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας είναι απαραίτητα : 1.Η τεκµηριωµένη απογραφή όλων των πηγών οργανικών αποβλήτων και η σύνθεσή τους, 2.Η ανάπτυξη µεθόδων για την επεξεργασία και τυποποίησή τους σε δευτερογενές καύσιµο. 3.Ο έλεγχος και αποτίµηση των εκποµπών σύµφωνα µε τις κοινοτικές προδιαγραφές.
Τι χρειάζεται; Εκείνο που χρειάζεται από όλους µας είναι : λιγότερη αµέλεια, περισσότερη πληροφόρηση, λιγότερη καχυποψία, περισσότερη συνεργασία µε όλους τους φορείς, λιγότερο δογµατισµός και τέλος περισσότερος ρεαλισµός.