ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 30.10.2014 COM(2014) 686 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ όσον αφορά τα υποστηριζόμενα από το γενικό προϋπολογισμό χρηματοδοτικά μέσα σύμφωνα με το άρθρο 140 παράγραφος 8 του δημοσιονομικού κανονισμού στις 31 Δεκεμβρίου 2013 {SWD(2014) 335 final} EL EL
Πίνακας περιεχομένων ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 3 I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 II. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΜΕΣΑ... 4 1. Μέσα :... 6 2. Μηχανισμοί εγγυήσεων:... 7 3. Μέσα επιμερισμού του κινδύνου:... 9 Ειδικοί επενδυτικοί φορείς:... 11 4. Χρηματοδοτικά μέσα στις χώρες της διεύρυνσης:... 15 5. Χρηματοδοτικά μέσα στις Χώρες της Γειτονίας και στις χώρες που καλύπτονται από τον Μηχανισμό Αναπτυξιακής Συνεργασίας:... 21 III. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... 25 2
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Επιτροπή υποβάλλει την παρούσα έκθεση όσον αφορά όλα τα υπό κεντρική διαχείριση χρηματοδοτικά μέσα για τις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές της Ένωσης που υποστηρίζονται από το γενικό προϋπολογισμό σύμφωνα με το άρθρο 140 παράγραφος 8 του δημοσιονομικού κανονισμού από τις 31 Δεκεμβρίου του 2013 και μετά. Τα χρηματοδοτικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων των δανείων ή εγγυήσεων με μεγαλύτερη ικανότητα ανάληψης κινδύνων, αντιπροσωπεύουν έναν έξυπνο τρόπο για τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας και την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Μπορούν να επιτύχουν χρηματοδοτική μόχλευση (πολλαπλασιασμός των σπάνιων δημοσιονομικών πόρων με την προσέλκυση ιδιωτικών και δημόσιων πόρων (κεφαλαίων) για τη στήριξη των της ΕΕ), πολιτική μόχλευση (παροχή κινήτρων στις εντεταλμένες οντότητες και τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς κατά την επιδίωξη για την επίτευξη των στόχων της πολιτικής της ΕΕ μέσω της ευθυγράμμισης συμφερόντων) και θεσμική μόχλευση (οφέλη από την εμπειρογνωμοσύνη των φορέων στην αλυσίδα της εφαρμογής). Επιπλέον, τα μέσα αυτά, όταν εφαρμόζονται σε συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, αντιμετωπίζουν τις ελλείψεις της αγοράς στα θέματα της παροχής εξωτερικής χρηματοδότησης (π.χ. στις ΜΜΕ) και αποφεύγουν κάθε πιθανό παραγκωνισμό της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Σημαντικά αποτελέσματα επιτεύχθηκαν με τη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων κατά τα έτη 2007-2013, ενώ θα διαδραματίσουν ακόμα σημαντικότερο ρόλο στα πλαίσια του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2014-2020 (ΠΔΠ). Οι αρμόδιες για τον προϋπολογισμό αρχές έχουν διακηρύξει την πολιτική τους δέσμευση και αύξησαν τους αναγκαίους πόρους. Ο δημοσιονομικός κανονισμός έχει εξάλλου επεκταθεί με την προσθήκη ειδικού κεφαλαίου, προχωρώντας στη δημιουργία του κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου για το σχεδιασμό, τη διαχείριση και την υποβολή εκθέσεων αναφορικά με τα χρηματοδοτικά μέσα. Η παρούσα έκθεση είναι η πρώτη που εκπονείται σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις του δημοσιονομικού κανονισμού. Σκοπός της είναι να παρέχει κατατοπιστική εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν τα χρήματα των φορολογουμένων και για την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά την εφαρμογή των χρηματοδοτικών μέσων, όπως είχαν τα πράγματα στις 31 Δεκεμβρίου 2013. 3
I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα έκθεση καλύπτει τα υπό κεντρική διαχείριση της ΕΕ χρηματοδοτικά μέσα τόσο για τους εσωτερικούς, όσο και για τους εξωτερικούς τομείς πολιτικής της Ένωσης. Όντας η πρώτη του είδους της που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του αναθεωρημένου δημοσιονομικού κανονισμού, παρέχει συνολική επισκόπηση της προόδου που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής όσον αφορά την υλοποίηση των χρηματοδοτικών μέσων, εξασφαλίζοντας τη διαφάνεια και τη λογοδοσία για τα χρήματα των φορολογουμένων που χρησιμοποιούνται. Η έκθεση καταδεικνύει ότι τα υπό κεντρική διαχείριση χρηματοδοτικά μέσα έχουν επιτύχει σημαντικό αποτέλεσμα μόχλευσης και δείχνει, με βάση τα επί του παρόντος διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία, τον τρόπο με τον οποίο τα μέσα έχουν συμβάλει στην επίτευξη των στόχων τους. Η έκθεση συμπληρώνεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, (το «έγγραφο εργασίας») στο οποίο περιλαμβάνονται το σκεπτικό για τα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής, καθώς και κεφάλαια σχετικά με τις στρατηγικές ομάδες στόχους, τους τομείς και τις περιφέρειες εκτός ΕΕ. Το έγγραφο εργασίας παρέχει σειρά αναλυτικών πινάκων και συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τα χρηματοδοτικά μέσα που εφαρμόζονται στην άμεση και έμμεση λειτουργία των τρόπων διαχείρισης, τόσο για την περίοδο 2007-2013, όσο και για την περίοδο 2014-2020. Τα μέσα που έχουν θέσει σε εφαρμογή τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης αποτελούν αντικείμενο χωριστών εκθέσεων. Πρόθεση της Επιτροπής είναι να προσδώσει στην παρούσα έκθεση τη μορφή δυναμικού εργαλείου κατά τη διαδικασία λήψεως των αποφάσεων και να εξετάσει ως εκ τούτου τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να τον εμπλουτίσει και/ή να τον προσαρμόσει περαιτέρω ανταποκρινόμενη στις εξελίξεις στην αγορά, αλλά και εκμεταλλευόμενη τις πληροφορίες που αποκομίζονται από την εφαρμογή και από την ανατροφοδότηση με τις παρατηρήσεις και σχόλια που διαβιβάστηκαν. II. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Στα ακόλουθα δελτία παρέχεται περίληψη των διαθέσιμων πληροφοριών για κάθε ένα από τα 12 θεματικά αντικείμενα, όπως απαιτείται από το άρθρο 140 παράγραφος 8 του δημοσιονομικού κανονισμού για τα χρηματοδοτικά μέσα με ημερομηνία αναφοράς την 31η Δεκεμβρίου 2013. Η υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις δραστηριότητες των χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο του ΠΔΠ 2014-2020 θα λάβει χώρα το προσεχές έτος, όταν υποβληθεί η έκθεση για τις δραστηριότητες με την εικόνα που παρείχαν στις 31 Δεκεμβρίου 2014. Οφείλει να σημειωθεί ότι, ενώ το στοιχείο ια) του άρθρου 140 παράγραφος 8 του δημοσιονομικού κανονισμού απαιτεί τη σύγκριση μεταξύ του στόχου και της επιτευχθείσας μόχλευσης, στο μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτικών μέσων στο πλαίσιο του ΠΔΠ 2007-2013 δεν είχαν προβλεφθεί στόχοι για τα αποτελέσματα μόχλευσης. Οι πληροφορίες περιορίζονται συνεπώς στην επιτευχθείσα μόχλευση, ο υπολογισμός της οποίας περιγράφεται 4
στο σχετικό τμήμα του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 1 Σε πολλές περιπτώσεις, η επιτευχθείσα μόχλευση αποτελεί ενδιάμεσο σχήμα, ενώ η συνολική επιτευχθείσα μόχλευση θα είναι σημαντικά υψηλότερη. 1 Σύμφωνα με το τρέχον καθεστώς του δημοσιονομικού κανονισμού και των κανόνων εφαρμογής (ΔΚ/ΚΕ) απαιτείται η υποβολή έκθεσης σχετικά με τη μόχλευση, με εφαρμογή ενιαίας προσέγγισης. Καθώς τα άρθρα που σχετίζονταν με τα χρηματοδοτικά μέσα είχαν τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2014, η προσέγγιση θα εφαρμόζεται με αναφορά στα χρηματοδοτικά μέσα για την περίοδο 2014-2020. 5
1. Μέσα : Ο μηχανισμός υψηλής ανάπτυξης και καινοτομίας για τις ΜΜΕ (GIF) στο πλαίσιο του ΠΑΚ (10.1 ΕΕΥΕ) ΓΔ ENTR και ECFIN α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Απόφαση αριθ. 1639/2006/ΕΚ β) Περιγραφή Μέσο με στόχο την αύξηση της προσφοράς για καινοτόμες ΜΜΕ, στο αρχικό στάδιο και στο στάδιο επέκτασης ΕΤΕ 625.197 εκατ. ευρώ 338.931 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Συμφωνίες που υπογράφηκαν με 41 ταμεία επιχειρηματικού κεφαλαίου, παροχή στήριξης σε 349 τελικούς αποδέκτες. Επιτευχθείς αντίκτυπος: Περισσότερο από το 90 % χρησιμοποιείται εκ νέου για περαιτέρω συναλλαγές 117.342 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Έσοδα: 19,474 εκατ. ευρώ 141,4 εκατ. ευρώ Ζημία απομείωσης: 2,687 εκατ. ευρώ Επιτευχθέν αποτέλεσμα: 5,3 Αύξηση της προσφοράς : Στήριξη ύψους 2,768 δισ. ευρώ επί του συνολικού μεγέθους των κεφαλαίων που επενδύονται σε καινοτόμες ΜΜΕ 6
2. Μηχανισμοί εγγυήσεων: Ο μηχανισμός εγγυήσεων υπέρ των ΜΜΕ στο πλαίσιο του ΠΑΚ (11.1 ΕΕΥΕ) Επιφορτισμένη ΓΔ με τη χάραξη της πολιτικής: ΓΔ ENTR και ECFIN Ο Ευρωπαϊκός μηχανισμός εγγυήσεων μικροχρηματοδοτήσεων Progress (11.2 ΕΕΥΕ) Επιφορτισμένη ΓΔ με τη χάραξη της πολιτικής: ΓΔ EMPL και ECFIN Το μέσο επιμερισμού του κινδύνου (RSI) (11.5 ΕΕΥΕ) Επιφορτισμένη ΓΔ με τη χάραξη της πολιτικής: ΓΔ RTD α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Απόφαση αριθ.1639/2006/εκ Απόφαση αριθ.283/2010/εε Απόφαση αριθ.1982/2006/εκ κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1906/2006 απόφαση αριθ.2006/971/εκ του Συμβουλίου απόφαση αριθ. 2006/974/ΕΚ του Συμβουλίου β) Περιγραφή Μέσο εγγύησης για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση γ) Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν Μέσο εγγύησης για τη βελτίωση της πρόσβασης στη μικροχρηματοδότηση ΕΤαΕ ΕΤαΕ ΕΤαΕ Μέσο εγγύησης για τη βελτίωση της πρόσβασης σε καινοτόμες ΜΜΕ και μικρές εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης δ) Συνολικές δημοσιονομικές δεσμεύσεις και πληρωμές 649,9 εκατ. ευρώ 259,7 εκατ. ευρώ 23,8 εκατ. ευρώ 17,5 εκατ. ευρώ 270 εκατ. ευρώ 270 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις 311.633 ΜΜΕ και 1.094.609 υποστηριζόμενοι εργαζόμενοι. Επιτευχθείς αντίκτυπος ύψους 6.716 μικροδάνεια και 8.684 υποστηριζόμενοι εργαζόμενοι Επιτευχθείς αντίκτυπος ύψους 165,74 εκατ. ευρώ 602 συναλλαγές ΜΜΕ συνολικού ύψους 374,8 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη δεσμευτεί για τους τελικούς αποδέκτες. 7
στ) Αξιολόγηση των ποσών που η) Έσοδα και επιστροφές θ) Αξία των επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου ι) Απομειώσεις/εγγυήσεις που ια) Αποτέλεσμα μόχλευσης ιβ) Συμβολή στην επίτευξη των στόχων πολιτικής 16,100.10 εκατ. ευρώ Περισσότερο από το 60% χρησιμοποιείται εκ νέου για περαιτέρω συναλλαγές Το συνολικό ποσό χρησιμοποιείται εκ νέου για περαιτέρω συναλλαγές Επιτευχθείς αντίκτυπος ύψους 9,000.00 εκατ. ευρώ 126,016 εκατ. ευρώ 15,125 εκατ. ευρώ 275,9 εκατ. ευρώ 12,089 εκατ. ευρώ 0,206 εκατ. ευρώ Έσοδα: 0,502 εκατ. ευρώ (μηχανισμός εγγύησης) (μηχανισμός εγγύησης) (μηχανισμός εγγύησης) 116,55 εκατ. ευρώ 1,349 εκατ. ευρώ 12,565 εκατ. ευρώ τόσο για το ΜΕΚ (Μέσο Επιμερισμού του Κινδύνου), όσο και για τη ΧΔΚΚ (Χρηματοδοτική Διευκόλυνση Επιμερισμού του Κινδύνου) Επιτευχθέν αποτέλεσμα: 31 Βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε χρηματοδοτήσεις: Ποσό στήριξης νέων δανείων:16,1 δισεκατομμύρια Επιτευχθέν αποτέλεσμα: 4,8 (όπως καθορίζεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής [ΕΕΥΕ] [SWD]) Βελτίωση της πρόσβασης σε μικροχρηματοδοτήσεις: Ποσό στήριξης νέων δανείων: 68 εκατ. ευρώ Επιτευχθέν αποτέλεσμα: 5 8
3. Μέσα επιμερισμού του κινδύνου: Χρηματοδοτική διευκόλυνση καταμερισμού του κινδύνου (ΧΔΚΚ) (12.1 ΕΕΥΕ) ( ΓΔ RTD) α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Απόφαση αριθ.1982/2006/εκ κανονισμός(εκ) αριθ.1906/2006 απόφαση αριθ. 2006/971/ΕΚ του Συμβουλίου απόφαση αριθ. 2006/974/ΕΚ του Συμβουλίου β) Περιγραφή Μέσο καταμερισμού του κινδύνου (χρέος) για τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση υψηλού κινδύνου για τα προγράμματα Ε&Κ (μεγάλες επιχειρήσεις, εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης, κ.λπ.) ΕΤΕπ 960,73 εκατ. ευρώ 960,73 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις 117 πράξεις χορήγησης δανείων Ε&Κ και 98 πράξεις εκταμίευσης (9,556 δισ. ευρώ). Επιτευχθείς αντίκτυπος ύψους 10,000.00 εκατ. ευρώ 1.307,753 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Έσοδα: 95,03 εκατ. ευρώ Βλ. ανωτέρω ΜΕΚ (Μέσο Επιμερισμού του Κινδύνου) Επιτευχθέν αποτέλεσμα: 10-11 Βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση υψηλού κινδύνου: Ποσό στήριξης νέων δανείων: 11,313 δισ. ευρώ για σχέδια Ε&Κ Το μέσο εγγύησης δανείων για έργα του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (12.2 ΓΔ MOVE 9
ΕΕΥΕ) α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.680/2007 κανονισμός (ΕΕ) αριθ.670/2012 β) Περιγραφή Μέσο επιμερισμού του κινδύνου (χρέος) για τη στήριξη της χρηματοδότησης έργων στον τομέα των υποδομών των μεταφορών ΕΤΕπ 250 εκατ. ευρώ 155 εκατ. ευρώ + 6,88 εκατ. ευρώ (καθαρά έσοδα) ε) Επιδόσεις Εγγυήσεις για 6 έργα του ΔΕΔ-Μ, με παροχή συνολικής εγγύησης από το Μέσο Εγγύησης Δανείων για Έργα του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΜΕΔΔΜ) (LGTT) ύψους 497 εκατ. ευρώ Επιτευχθείς αντίκτυπος ύψους 4.000,00 εκατ. ευρώ 100% χρησιμοποιείται για το μέσο 163 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Έσοδα: 13,988 εκατ. ευρώ Δεν καταγράφηκαν απομειώσεις στις 31.12.2013 259 (υπολογιζόμενο ως βλέπε το ΕΕΥΕ) Στήριξη της χρηματοδότησης έργων στον τομέα των υποδομών των μεταφορών: στήριξη νέων έργων με σωρευτικό κόστος κεφαλαίου ύψους 11,716 δισ. ευρώ Πρωτοβουλία για τα ομόλογα έργων (ΠΟΕ) Πιλοτική φάση (12.3 ΕΕΥΕ) ΓΔ MOVE, ENER, CNECT α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΕ) αριθ.670/2012 β) Περιγραφή Μέσο επιμερισμού του κινδύνου για την τόνωση της χρηματοδότησης έργων υποδομής από την κεφαλαιαγορά (στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των ευρυζωνικών δικτύων) 10
ΕΤΕπ 230 εκατ. ευρώ 67 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Μια πράξη ΠΟΕ (PBI) στον τομέα των ΔΕΔ-Ε περατώθηκε ήδη από χρηματοδοτική άποψη με το μέγεθος της πιστωτικής ενίσχυσης για τα ομόλογα έργων να ανέρχεται σε 54.9 εκατ. ευρώ. Επιτευχθείς αντίκτυπος ύψους 536.58 εκατ. ευρώ Δεν επιστράφηκαν ακόμα ποσά 68,8 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Έσοδα: 1,9 εκατ. ευρώ Δεν καταγράφηκαν απομειώσεις στις 31.12.2013 40 (υπολογιζόμενο ως βλέπε το ΕΕΥΕ) Υποστήριξη της χρηματοδότησης έργων στον τομέα των υποδομών μεταφορών: στήριξη νέων έργων με σωρευτικό κόστος κεφαλαίου ύψους 421 δισ. ευρώ. Ειδικοί επενδυτικοί φορείς: Ευρωπαϊκός μηχανισμός μικροχρηματοδοτήσεων Progress FCP-FIS) βάσει του EPMF (13.1 ΕΕΥΕ) ΓΔ EMPL και ECFIN α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Απόφαση αριθ.283/2010/εε β) Περιγραφή Το Ταμείο αποτελεί συλλογική συνιδιοκτησία τίτλων και άλλων επιλέξιμων περιουσιακών στοιχείων με στόχο την αύξηση της πρόσβασης σε μικροχρηματοδοτήσεις/διαθεσιμότητα προϊόντων ΕΤαΕ (εταιρεία διαχείρισης), ΕΤΕπ (συνεπενδυτής) 80 εκατ. ευρώ 63,43 εκατ. ευρώ 11
ε) Επιδόσεις 7.134 μικροδάνεια και 11.487 υποστηριζόμενοι εργαζόμενοι Επιτευχθείς αντίκτυπος ύψους 158,60 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Μη διαθέσιμο (DIV) (δεν υφίσταται καταπιστευματικός λογαριασμός) Μη διαθέσιμο (DIV) Μη διαθέσιμο 1,54 (υπολογιζόμενο ως βλέπε το ΕΕΥΕ) Αύξηση της πρόσβασης σε μικροχρηματοδοτήσεις: στήριξη για νέα μικροδάνεια ύψους 64,9 εκατ. ευρώ Το Ευρωπαϊκό Ταμείο με ορίζοντα το 2020/Ταμείο Marguerite (13.2 ΕΕΥΕ) ΓΔ MOVE και ECFIN α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.680/2007 β) Περιγραφή Πανευρωπαϊκό ταμείο συμμετοχών με στόχο να στηρίξει τις επιτυχείς μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε υποδομές στην Ευρώπη εντός των τομέων των μεταφορών, της ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (δομή SICAV-FIS) βασικοί χορηγοί: CDC (Γαλλία), CdP (Ιταλία), KfW, ICO (Ισπανία), PKO (Πολωνία) και ΕΤΕπ 80 εκατ. ευρώ 28,52 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Δέσμευση για επενδύσεις σε δύο έργα του τομέα ΔΕΔ-Μ και σε επτά έργα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με συνολικό ύψος 285 εκατ. ευρώ Επιτευχθείς αντίκτυπος μ.δ.σ. (δεν υφίσταται καταπιστευματικός λογαριασμός) 12
η) Έσοδα και επιστροφές Δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία κατανομή έως τις 31/12/2013 Εύλογη αξία του μεριδίου συμμετοχής της Επιτροπής: 29,405 εκατ. ευρώ Μη διαθέσιμο 158 (υπολογιζόμενο ως βλέπε το ΕΕΥΕ) Στήριξη των μακροπρόθεσμων επενδύσεων στις υποδομές: συνολική δέσμευση ανάληψης μετοχικού κεφαλαίου ύψους 285 εκατ. ευρώ παρέχοντας στήριξη για το συνολικό κεφαλαιακό κόστος για το έργο με ποσό 4,511 δισ. ευρώ Ευρωπαϊκό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης (13.3 ΕΕΥΕ) ΓΔ ENER α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΕ) αριθ.1233/2010 β) Περιγραφή Εξειδικευμένο Επενδυτικό Ταμείο (SICAV) που επενδύει σε έργα ενεργειακής απόδοσης, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καθαρών αστικών μεταφορών ΕΤΕπ (εντεταλμένη οντότητα), Deutsche Bank (διαχειριστής επενδύσεων) 146,3 εκατ. ευρώ 55,8 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις 219 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για έργα και 17,7 εκατ. ευρώ διατέθηκαν υπό μορφή τεχνικής βοήθειας προς υποστήριξη του έργου ανάπτυξης υπηρεσιών. Επιτευχθείς αντίκτυπος ύψους 265,00 εκατ. ευρώ Μη διαθέσιμο η) Έσοδα και επιστροφές Δεν είναι ακόμα διαθέσιμα Λογαριασμός ταμείου: 25 εκατ. ευρώ Λογαριασμός τεχνικής βοήθειας του ταμείου: 1,01 εκατ. ευρώ Μη διαθέσιμη Μη διαθέσιμες 13
2,84 (τρέχουσα) και 9 (προβλέψεις) (υπολογιζόμενο ως βλέπε το ΕΕΥΕ) Στήριξη των επενδύσεων στους στρατηγικούς τομείς: 219 εκατ. ευρώ έχουν διατεθεί σε έργα 14
4. Χρηματοδοτικά μέσα στις χώρες της διεύρυνσης: Ο Μηχανισμός Εγγυήσεων στο πλαίσιο του ΜΕΑΚΔΒ 2 (14.1 ΕΕΥΕ) ΓΔ ELARG α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1085/2006 του Συμβουλίου β) Περιγραφή Μέσο εγγυήσεων με στόχο τη δημιουργία προϋποθέσεων για την εμφάνιση και την ανάπτυξη καινοτόμων εταιρειών υψηλού δυναμικού ΕΤαΕ 21,9 εκατ. ευρώ 21,9 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Υπογράφηκαν τρεις επιχειρησιακές συμφωνίες με τις τράπεζες που βρίσκονται σήμερα στη φάση σχηματισμού του χαρτοφυλακίου Επιτευχθείς αντίκτυπος μ.δ.σ. 21,2 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Δεν είναι ακόμα διαθέσιμα 5,5 ως στόχος (υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Προβλέπεται να κινητοποιηθούν περισσότερα από 110 εκατ. ευρώ για νέα δάνεια σε ΜΜΕ Το Ταμείο Επιχειρηματικής Επέκτασης στο πλαίσιο του ΜΕΑΚΔΒ 3 (14.2 ΕΕΥΕ) ΓΔ ELARG 2 Μέσο επιχειρηματικής ανάπτυξης και καινοτομίας των Δυτικών Βαλκανίων (ΜΕΑΚΔΒ) 3 Μέσο επιχειρηματικής ανάπτυξης και καινοτομίας των Δυτικών Βαλκανίων (ΜΕΑΚΔΒ) 15
α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1085/2006 του Συμβουλίου β) Περιγραφή Μέσο κεφαλαιακής συμμετοχής για τη χρηματοδότηση κεφαλαίων ανάπτυξης και επέκτασης καθιερωμένων ΜΜΕ στα Δυτικά Βαλκάνια ΕΤαΕ (καταπιστευματικός διαχειριστής), ΕΤΑΑ/ DEG 11 εκατ. ευρώ 10,4 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Το επίσημο πρώτο κλείσιμο του Ταμείου και η έναρξη δραστηριοτήτων αναμένεται να λάβουν χώρα μέσα στο 2014 Επιτευχθείς αντίκτυπος: μ.δ.σ. 10,4 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Δεν είναι ακόμα διαθέσιμα Δεν εφαρμόζεται ακόμα 10 ως στόχος (υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Προβλέπεται να δημιουργηθεί επενδυτικό χαρτοφυλάκιο με στόχο κεφάλαια ύψους 55 εκατ. ευρώ, το οποίο ενδέχεται να συνδεθεί με μηχανισμό συγχρηματοδότησης της ΕΤΑΑ (1:1). Το Ταμείο Επιχειρηματικής Καινοτομίας (ΤΕΚ) στο πλαίσιο του ΜΕΑΚΔΒ 4 (14.3 ΕΕΥΕ) ΓΔ ELARG α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1085/2006 του Συμβουλίου β) Περιγραφή Μέσο κεφαλαιακής συμμετοχής για τη χρηματοδότηση καινοτόμων ΜΜΕ στη φάση της εκκίνησης οι οποίες 4 Μέσο επιχειρηματικής ανάπτυξης και καινοτομίας των Δυτικών Βαλκανίων (ΜΕΑΚΔΒ) 16
εδρεύουν σε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ΕΤΑΕ (καταπιστευματικός διαχειριστής), ΕΤΑΑ/KfW 21,2 εκατ. ευρώ 21,2 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Το ΤΕΚ αναμένεται να ενσωματωθεί το 2014 Επιτευχθείς αντίκτυπος μ.δ.σ. 21.2 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Δεν είναι ακόμα εφαρμοστέα Μη διαθέσιμες 2 ως στόχος (υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Προβλέπεται η στήριξη συνολικής επένδυσης ύψους 40 εκατ. ευρώ Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη (14.4 ΕΕΥΕ) ΓΔ ELARG α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1085/2006 του Συμβουλίου β) Περιγραφή Σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τη στήριξη της ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα στην περιοχή ΕΤΑΕ (καταπιστευματικός διαχειριστής ) 26,2 εκατ. ευρώ 26,03 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Το ποσό των 83,9 εκατ. ευρώ έχει μοχλεύσει συνολική επένδυση ύψους 580 εκατ. ευρώ Επιτευχθείς αντίκτυπος μ.δ.σ. Μη διαθέσιμο 17
η) Έσοδα και επιστροφές Μη διαθέσιμα Αγοραία αξία του μεριδίου της Επιτροπής: 110,9 εκατ. ευρώ Μη διαθέσιμες 7 (όπως υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Στήριξη νέων επενδύσεων συνολικού ύψους 580 εκατ. ευρώ Ταμείο για την Πράσινη Ανάπτυξη (14.5 ΕΕΥΕ) ΓΔ ELARG α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1085/2006 του Συμβουλίου β) Περιγραφή Καινοτόμο ταμείο με αποστολή την παροχή χρηματοδότησης για έργα ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ΕΤΕπ, KfW, ΕΤΑΑ ως βασικοί συνεπενδυτές 19,6 εκατ. ευρώ 19,6 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Ποσό 129,4 εκατ. ευρώ εκταμιεύθηκε προς ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς υπό τη μορφή εξασφαλισμένων δανείων και ενός δανείου μειωμένης εξασφάλισης. Εγκρίθηκαν επιπλέον επενδύσεις ύψους 58,4 εκατ. ευρώ Επιτευχθείς αντίκτυπος μ.δ.σ. Τα έσοδα επανεπενδύονται με τα ίδια κριτήρια που ισχύουν για την αρχική συνεισφορά στον προϋπολογισμό η) Έσοδα και επιστροφές Αγοραία αξία: 39,2 εκατ. ευρώ 5 5 Το συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο του μέσου ανέρχεται σε 38,6 εκατομμύρια ευρώ. 18
Μη διαθέσιμες 5 ως στόχος (υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Προβλέπεται η στήριξη συνολικής επένδυσης ύψους 200 εκατ. ευρώ Δάνειο Στήριξης της Ανάκαμψης των ΜΜΕ στην Τουρκία (14.6 ΕΕΥΕ) ΓΔ ELARG α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1085/2006 του Συμβουλίου β) Περιγραφή Μέσο για το μετριασμό των επιπτώσεων της κρίσης και τη στήριξη των ΜΜΕ που προβαίνουν σε συγκεκριμένες παραγωγικές επενδύσεις ΕΤΕπ, Halkbank, Akbank 30 εκατ. ευρώ 30 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Το ποσό των 30,0 εκατ. ευρώ έχει μοχλεύσει συνολική επένδυση περίπου 150 εκατ. ευρώ Επιτευχθείς αντίκτυπος 150,00 εκατ. ευρώ Τα έσοδα επανεπενδύονται με τα ίδια κριτήρια που ισχύουν για την αρχική συνεισφορά στον προϋπολογισμό η) Έσοδα και επιστροφές Αγοραία αξία: 39,2 εκατ. ευρώ 6 Μη διαθέσιμες 5 (υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Τα 265 δάνεια που χορηγήθηκαν αρχικά αναμενόταν να οδηγήσουν στη δημιουργία 4.881 νέων θέσεων εργασίας, οι οποίες αντιπροσωπεύουν αύξηση κατά 42% του αριθμού των υφιστάμενων θέσεων εργασίας στις 6 Το συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο του μέσου ανέρχεται σε 38,6 εκατομμύρια ευρώ. 19
δικαιούχους ΜΜΕ 20
5. Χρηματοδοτικά μέσα στις Χώρες της Γειτονίας και στις χώρες που καλύπτονται από τον Μηχανισμό Αναπτυξιακής Συνεργασίας: Επενδυτική Διευκόλυνση Γειτονίας (15.1 ΕΕΥΕ) ΓΔ DEVCO α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1638/2006 β) Περιγραφή Το μέσο συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της ΕΠΓ και στην κινητοποίηση πρόσθετων επενδύσεων ΕΤΕπ, ΕΤΑΑ, CEB, NIB, AFD, AECID, KfW, SIMEST 789,4 εκατ. ευρώ 422,5 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Με βάση τις ενωσιακές συνεισφορές ύψους 164 εκατ. ευρώ που είχαν εγκριθεί κατά τη διάρκεια του 2013, ο συνολικός όγκος των επενδύσεων που κινητοποιήθηκαν οδήγησε σε επενδύσεις που ξεπέρασαν τα 2,4 δις. ευρώ Εφαρμόζεται από το 2015 Δεν έχει συσταθεί χωριστός καταπιστευματικός λογαριασμός η) Έσοδα και επιστροφές Αγοραία αξία: κεφάλαια SANAD: 10 εκατ. USD Ταμείο EFSE-SICAV: 5,1 εκατ. ευρώ Μη διαθέσιμες 27,6 (όπως υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Στήριξη του συνολικού κόστους του έργου ύψους 20,8 δισ. ευρώ με ενωσιακή συνεισφορά ύψους 753 εκατ. ευρώ Επενδυτική Διευκόλυνση για την Κεντρική Ασία (ΕΔΚΑ) και Επενδυτική Διευκόλυνση για την Ασία (ΕΔΑ) (15.2 ΕΕΥΕ) ΓΔ DEVCO α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1905/2006 β) Περιγραφή Μέσο για την προώθηση πρόσθετων επενδύσεων και βασικών υποδομών (ενέργεια, περιβάλλον) 21
ΕΤΕπ, ΕΤΑΑ, AFD, KfW, SIMEST 145,6 εκατ. ευρώ 31 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Από τις συνεισφορές ΕΔΚΑ που ανήλθαν σε συνολικό ποσό 64 εκατ. ευρώ υποστηρίχθηκαν 11 έργα με συνολικό κόστος 425 εκατ. ευρώ από τις συνεισφορές ΕΔΑ που ανήλθαν σε συνολικό ποσό 36 εκατ. ευρώ υποστηρίχθηκαν 8 έργα με συνολικό κόστος 889 εκατ. ευρώ Εφαρμόζεται από το 2015 Μη διαθέσιμο η) Έσοδα και επιστροφές Ταμείο ΕΔΚΑ: 9,3 εκατ. USD (μετοχές C2 και C3) ΕΔΚΑ:Περίπου 6.6 ΕΔΑ:Περίπου 25 (όπως υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Στο πλαίσιο της ΕΔΚΑ: Στήριξη ύψους 425 εκατ. ευρώ κατά τη χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκά Χρηματοδοτικά Μέσα (ΕΧΜ) και άλλους επενδυτές Στο πλαίσιο της ΕΔΑ: Στήριξη ύψους 889 εκατ. ευρώ κατά τη χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκά Χρηματοδοτικά Μέσα (ΕΧΜ) και άλλους επενδυτές Επενδυτική Διευκόλυνση για τη Λατινική Αμερική (ΕΔΛΑ) (15.3 ΕΕΥΕ) ΓΔ DEVCO α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 β) Περιγραφή Μέσο για την προώθηση πρόσθετων επενδύσεων και υποδομών καίριας σημασίας (π.χ. μεταφορές, ενέργεια, κλπ.) ΕΤΕπ, NIB, AFD, AECID, κλπ.. 196,7 εκατ. ευρώ 22
78,9 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Έχουν εγκριθεί 25 έργα, τα οποία αντιπροσωπεύουν συνολική συνεισφορά ΕΔΛΑ ύψους 189,6 εκατ. ευρώ. Το συνολικό ποσό των επενδύσεων ανήλθε σε 5,5 δισ. ευρώ Μη διαθέσιμη 5,9 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές Μη διαθέσιμα Μη διαθέσιμη Μη διαθέσιμες 29 (όπως υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Στήριξη πρόσθετων επενδύσεων ύψους 5,5 δισ. ευρώ στους στοχευόμενους τομείς Υποστήριξη στον Ευρωμεσογειακό Μηχανισμό Επενδύσεων και Εταιρικής Σχέσης (ΥΕΜΕΕΣ) (15.4 ΕΕΥΕ) ΓΔ DEVCO α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1638/2006 β) Περιγραφή Μέσο για την παροχή κεφαλαίων στον ιδιωτικό τομέα ΕΤΕπ 224 εκατ. ευρώ 192 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις 27 εκατ. ευρώ διατέθηκαν σε 16 πράξεις τεχνικής βοήθειας 163 εκατ. ευρώ διατέθηκαν σε 24 πράξεις επιχειρηματικού κεφαλαίου (20 εκατ. ευρώ ακυρώθηκαν και στην Επιτροπή). 75,3 εκατ. ευρώ, 19,9 εκατ. USD 23
η) Έσοδα και επιστροφές 3.3 εκατ. ευρώ Αξία των ταμείων επιχειρηματικού κεφαλαίου: 30,8 εκατ. ευρώ Απομειώσεις: -5,99 εκατ. ευρώ 21,3 (όπως υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Υποστήριξη όγκου χρηματοδοτήσεων ύψους 4,6 δισ. ευρώ μέσω της συνολικής συνεισφοράς της Ένωσης ύψους 224 εκατ. ευρώ Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΠΤΕΑΑΠΕ) (15.5 ΕΕΥΕ) ΓΔ DEVCO α) Προσδιορισμός/βασική πράξη Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.1905/2006 β) Περιγραφή Καινοτόμος φορέας χρηματοδότησης με στόχο την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε αναπτυσσόμενες χώρες και σε οικονομίες που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο Μια Εταιρεία Επενδύσεων Μεταβλητού Μετοχικού Κεφαλαίου (ΕΕΜΜΚ) (SICAV), συνεπενδυτές: ΕΤΕπ, Νορβηγία και Γερμανία 81,1 εκατ. ευρώ 75 εκατ. ευρώ ε) Επιδόσεις Το ΠΤΕΑΑΠΕ (GEEREF) έχει δεσμευθεί για επενδύσεις ύψους περίπου 72 εκατ. ευρώ σε περιφερειακά ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, εκ των οποίων πάνω από 18 εκατ. ευρώ έχουν εκταμιευθεί. Στη συνέχεια, τα εν λόγω ταμεία έχουν επενδύσει σε 18 δικαιούχους έργων 2,194 εκατ. ευρώ η) Έσοδα και επιστροφές 24
Τιμή της μετοχής «Α»: 67 εκατ. ευρώ Ουδεμία απομείωση 5 (υπολογίζεται στο ΕΕΥΕ) Στόχος είναι η κινητοποίηση περίπου 500 εκατ. ευρώ για έργα ανανεώσιμης ενέργειας και ενεργειακής απόδοσης στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική III. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η εφαρμογή των υπό κεντρική διαχείριση χρηματοδοτικών μέσων κατά την περίοδο 2007-2013 συνέβαλε αποφασιστικά στην προσπάθεια για την άμβλυνση των αποτυχιών στις χρηματοπιστωτικές αγορές και τη μόχλευση των θετικών επιπτώσεων των δράσεων σε επίπεδο ΕΕ. Για παράδειγμα, κατά την περίοδο 2007-2013, τα κύρια χρηματοδοτικά μέσα σε επίπεδο ΕΕ που ήταν αφιερωμένα στην υποστήριξη των ΜΜΕ (CIP-GIF, CIP-SMEG 07 και RSI) και τη μικροστήριξη των ΜΜΕ (EPMF) με συνολική συνεισφορά (δεσμεύσεις της ΕΕ) ύψους άνω του 1.6 δισ. ευρώ, κινητοποίησαν πόρους δανεισμού σχεδόν 17,9 δισεκ ευρώ, ενώ υποστήριξαν επίσης επενδύσεις με συνολικό ύψος περίπου 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ, ενισχύοντας έτσι την πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις για περισσότερες από 336.000 ΜΜΕ. Η επιτευχθείσα μόχλευση είναι ίση με 5 για τα μέσα, ενώ κυμαίνεται από 4,8 έως 31 για τα μέσα Εγγυήσεων, από 10 έως 259 για τα μέσα επιμερισμού του κινδύνου, από 1,54 έως 158 για τους ειδικούς επενδυτικούς φορείς, από 5 έως 7 για τα χρηματοδοτικά μέσα στις υπό διεύρυνση Χώρες, από 5 έως 27,6 για τα χρηματοδοτικά μέσα στις χώρες γειτονίας, καθώς και στις χώρες που καλύπτονται από το Μέσο Αναπτυξιακής Συνεργασίας. Με την εμπειρία που αποκτήθηκε στο πλαίσιο της εφαρμογής κατά τη διάρκεια της περιόδου 2007-2013 και στο πλαίσιο των αξιολογήσεων και των ελέγχων των προγραμμάτων, αντλήθηκαν πολυάριθμα διδάγματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να βελτιωθεί περαιτέρω ο σχεδιασμός και η διαχείριση των χρηματοδοτικών μέσων. Οι βέλτιστες πρακτικές έχουν ληφθεί υπόψη συνολικά κατά το σχεδιασμό και τη διαχείριση της νέας γενιάς των χρηματοδοτικών μέσων. Για παράδειγμα, το πλήρως ολοκληρωμένο πλαίσιο εφαρμογής για τα χρηματοδοτικά μέσα (συμπεριλαμβανομένων των εναρμονισμένων απαιτήσεων για τη διακυβέρνηση, την εποπτεία και τον έλεγχο) αναπτύχθηκε με βάση το νέο τίτλο VIII του δημοσιονομικού κανονισμού. Περαιτέρω, τα χρηματοδοτικά μέσα θα καλύπτουν πλέον όλες τις κύριες κατηγορίες των τελικών δικαιούχων κατά τον πλήρη κύκλο της χρηματοδότησης και θα περιλαμβάνουν την προσφορά τόσο θετικών, όσο και αντικυκλικών μηχανισμών, ώστε να ανταποκρίνονται με ευελιξία στις ανάγκες της αγοράς, με κινητήριο μοχλό τις εφαρμογές που εκπορεύονται από τη ζήτηση. Η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα έχουν επίσης ενισχυθεί μέσα από λιγότερα μέσα με μεγαλύτερο όγκο, 25
εξασφαλίζοντας έτσι την ύπαρξη κρίσιμης μάζας σε απόλυτη συμμόρφωση με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις. Η ευθυγράμμιση των συμφερόντων με τις εντεταλμένες οντότητες και τους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς θα επιτευχθεί περαιτέρω μέσω των τελών και των κινήτρων, καθώς και με τον επιμερισμό των κινδύνων. Δεδομένου ότι το 2013 αποτελεί το τελευταίο έτος της ανάληψης υποχρεώσεων για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, για σειρά μέσων δεν έχει οριστικοποιηθεί η τελική αξιολόγηση σχετικά με τον βαθμό στον οποίο επιτεύχθηκαν οι στόχοι. Μέσα σε ένα έτος θα είναι διαθέσιμη η ανατροφοδότηση με περισσότερο ποιοτικά και εμπεριστατωμένα σχόλια και παρατηρήσεις για την επίτευξη των στόχων και θα υποβληθούν οι νενομισμένες εκθέσεις. 26