ΓΚΑΛΕΡΙ 88 ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ - ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ 2014 ΣΧΕΔΙΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Α. ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (ΣΤΕΙΧΕΙΑ Θ.Π.) Β. ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ Γ. ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Δ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΣ 4 ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ Α. ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Χώρος ανάπτυξης: Γκαλερί 88 Απευθυνόμενη ηλικία: Παιδιά 6 έως 8 ετών Χρόνος θεατρικού παιχνιδιού: 90 λεπτά Ασφάλεια παίδων: Ένα άτομο επιτήρησης εξωτερικά (επί την οδού) του χώρου έτσι ώστε να μην φύγει κάποιο παιδί κατά την διάρκεια της δράσης αλλά και για αποφυγή πιθανής εξωτερικής ενόχλησης από τρίτους. Φωτισμός: Ανάλογα με την φάση του θεατρικού παιχνιδιού τα φώτα μπορεί να είναι κλειστά ή χαμηλωμένα ή με λειτουργία προβολών χρωμάτων. Κεντρικό θέμα: Γνωρίζοντας το δάσος 1 η ημέρα: Η ζωή στα δέντρα (πρόκειται για ότι οργανισμό κατοικεί ή συνηθίζει να βρίσκεται στα δένδρα καθώς και τα ίδια τα δένδρα με τους καρπούς τους). Ρόλοι - αμφιέσεις - κατασκευές: είδη δένδρων και αντίστοιχων φρούτων και καρπών, παπαγάλοι, τρυποκάρυδοι, καναρίνια, σκιουράκια, 2 η ημέρα: Η ζωή στο γρασίδι (πρόκειται για τα φυτοφάγα ζώα που συνήθως κινούνται και ζουν στο έδαφος-γρασίδι του δάσους). Ρόλοι - αμφιέσεις - κατασκευές: λαγοί, ελάφια, χελώνα, σαλιγκάρια 3 η ημέρα: Η ζωή στα λουλούδια (πρόκειται για τα λουλούδια και αυτά τα οποία συνήθως πετάνε ή περπατάνε επάνω τους) Ρόλοι - αμφιέσεις - κατασκευές: είδη λουλουδιών, μέλισσες, είδη πεταλούδων, πασχαλίτσες, αλογάκια 4 η ημέρα: Η ζωή στην λίμνη (πρόκειται για τους οργανισμούς τους οποίους συναντάμε στην επιφάνεια μιας λίμνης).
Ρόλοι - αμφιέσεις - κατασκευές: νούφαρα, φλαμίνγκο, πελαργοί, βάτραχοι, κύκνοι, πάπιες Σκηνικό και διάταξη χώρου: Περιμετρικό σκηνικό. Πάνελ διατεταγμένα γύρω από των χώρο δράσης. Επάνω τους βρίσκονται εκτυπωμένες εικόνες που έχουν σχέση με την θεματολογία της δράσης ή και μπορεί να την βοηθούν. Συμπλήρωση επιμέρους ακάλυπτου χώρου με πανιά ή τμήματα σκηνικών. Σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο υπάρχουν διάφορα υλικά: πανιά, μάσκες, συρραπτικό, κόλλα, ψαλίδια, με τα οποία τα παιδιά θα κάνουν της κατασκευές (μεταμφιέσεις τους) ως μέρος της δράσης. Δεν θα υπάρχουν τραπέζια και καθίσματα ή άλλα αντικείμενα στον χώρο. Τα παιδιά θα κάθονται στο πάτωμα πάνω σε τεχνητό χλοοτάπητα ή χαλί. Η εξωτερική τζαμαρία (βιτρίνα) θα κλειστεί με τροχήλατο πάνελ (διαμορφωμένο τμήμα σκηνικού) έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος απόσπασης της προσοχής των παιδιών από τους περαστικούς. Ενδεχομένως μέρη του σκηνικού να τα συμπληρώνουν υφάσματα ή κάποια ιδιαίτερη (αλλά απλή) κατασκευή που να παίρνει μέρος στην δράση π.χ. ο ήλιος, το φεγγάρι, ο αέρας, η βροχή (στην περίπτωση που δεν δημιουργηθούν μέσα από την δράση φανταστικά ) όμως και μέσα από τους φωτισμούς μπορεί να δημιουργηθούν αυτές οι συνθήκες. Ακόμα και ο αέρας μπορεί να δημιουργηθεί με έναν ανεμιστήρα ή έναν ήχο ή κουνώντας ένα πανί κ.λπ. σε κάποιο σημείο βρίσκετε το ρυάκι είναι κοινό σε όλες της θεματικές γιατί μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην δράση. Κατασκευές αμφίεσης παιδιών: Η φάση των κατασκευών θα είναι μέρος της προπαρασκευής της παρουσίασης της δράσης τους μέσα από τον κατευθυνόμενο αυτοσχεδιασμό του εμψυχωτή. Σε αυτή την φάση τα παιδιά θα κατασκευάσουν με απλά υλικά την εξωτερική αμφίεση του ρόλου που θα υποδυθούν. Θα υπάρχουν πίνακες με φωτογραφίες των οργανισμών ανάλογα την θεματική π.χ. διάφορα είδη πουλιών σε μεγάλες φωτογραφίες καθώς και τα χαρακτηριστικά τους. Θα υπάρχουν προκατασκευασμένες μάσκες από χαρτί της οποίες τα παιδιά προσθέτοντας φτερά και άλλα υλικά θα διαμορφώνουν το τελικό αποτέλεσμα. Εκτός από της μάσκες θα υπάρχουν και μεγάλα φτερά από χαρτόνι τα οποία τα παιδιά μπορούν να στολίσουν όπως αυτά θέλουν με κομμένα φύλλα από έγχρωμα χαρτιά. Η τεχνική θα είναι απλή με την μέθοδο του κολάζ. Θα χρησιμοποιούν κόλλα (σε κραγιόν άοσμη) ή αν πρόκειται για υφάσματα θα χρησιμοποιούν συρραπτικό. Η φάση της κατασκευής είναι μέρος του θεατρικού παιχνιδιού και δεν πρέπει να αναλωθεί περισσότερος χρόνος από όσος χρειάζεται. Υλικά: -Γκοφρέ χαρτί μέτρου -Προκατασκευασμένες μάσκες από χαρτί και λάστιχα -προκατασκευασμένα μεγαλύτερα τμήματα από χαρτόνι ή αν χρειάζεται με σύρμα περιμετρικά -υφάσματα -Κομμένα φύλλα από χαρτιά και υφάσματα -ψεύτικα αντίγραφα φτερών και πούπουλα -έγχρωμα χαρτιά και κόλλες γλασέ
-ψαλίδια, κόλες, συρραπτικά, σελοτέιπ, χαρτοταινίες, μολύβια, μαρκαδόρος για σχεδίαση πατρόν, κορδόνια ή λάστιχα για σύνδεση μεγάλων τμημάτων π.χ. μεγάλα φτερά πεταλούδας πάνω σε ένδυμα Χώρος εργασίας: Κάτω στο έδαφος (τάπητας ή χαλί) Β. ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ 1-Χαλάρωση (διώξιμο άγχους, εξοικείωση χώρου) Τα παιδια βγάζουν τα παπούτσια τους και ξαπλώνουν ανάσκελα στο πάτωμα (χαλί ή χλοοτάπητας). Τα χέρια και τα πόδια σε διάταση. Βάζουμε ένα μουσικό κομάτι με διάφορους ήχους του δάσους. Χαμηλώνουμε τα φώτα. Λέμε στα παιδιά να κλέισουν τα μάτια τους και να προσπαθήσουν να χαλαρώσουν. να πάρουν μερικές βαθιές εισπνοές και εκπνοές. Έπειτα τους λέμε να φανταστούν ότι βρίσκοντε σε ένα δασος. Λέμε δυο τρία πράγματα για να βάλουμε τα παιδιά μέσα στην εικόνα και να τα προϊδεάσουμε με χαρακτήρες της μελλοντικής δράσης. 2-Παιχνίδια γνωριμίας, εμπιστοσύνης, αυτοσυγκέντρωσης, ζέσταμα σώματος Τα παιδιά γνωρίζονται μεταξύ τους, έρχονται σε επαφή, επικοινωνούν, συγκεντρώνονται και ζεσταίνουν το σώμα τους (κινητικές ασκήσεις) για την δράση. 3- Ερέθισμα από εμψυχωτή Παρουσίαση θέματος στα παιδιά πάνω στο οποίο θα γίνει ο αυτοσχεδιασμός. Τρόπος δραματοποίησης: -χωρισμός ιστορίας σε σκηνές -κρατάμε αφηγηματική μορφή -δίνουμε λόγια στους ήρωες 4-Χωρισμός ομάδων Αυτό μπορεί να γίνει και μέσα από ειδικό παιχνίδι χωρισμού ομάδων, έτσι ώστε να αποφευχθούν τυχών αντιπαραθέσεις. 5-κατασκευες παιδιών (προετοιμασία δράσης τους) Συζήτηση μεταξύ τους και κατασκευή αμφίεσης ρόλου που επιλέγουν μέσα από τον αυτοσχεδιασμό τους. 6-Παρουσίαση εκτέλεση δράσης τους με καθοδήγηση εμψυχωτή (κατευθυνόμενος αυτοσχεδιασμός) 7- Συζήτηση ομάδας για την δράση που εκτέλεσαν Έκφραση απόψεων, σχολιασμοί, προβληματισμοί, συζήτηση για ένα τέλος στον αυτοσχεδιασμό και εκ νέου παρουσίαση. Στόχος εμψυχωτή: δημιουργία κατάλληλων συνθηκών απελευθέρωσης, χαράς, δημιουργίας και επικοινωνίας. Επιπλέον οργανώνει την ομάδα, την
παρακινεί, την καθοδηγεί και την βοηθάει προσφέροντας ιδέες και λύσεις όπου χρειάζεται. Γ. ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Παράδειγμα θεματικής: Η ΖΩΗ ΣΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ 1-2- 3- Περιγραφή (ερέθισμα εμψυχωτή) Είναι άνοιξη. Ο ήλιος είναι μεγάλος και λαμπερός. Υπάρχουν λίγα σύννεφα στον γαλανό ουρανό που τα φυσάει ένα δροσερό αεράκι. Βρίσκεστε μέσα σε ένα καταπράσινο δάσος δίπλα από ένα μικρό ρυάκι. Κάποιοι από εσάς είσαστε διάφορα λουλούδια. Άλλοι τριαντάφυλλα, άλλοι γαρίφαλα, άλλοι γιασεμιά, άλλοι μαργαρίτες. Κάποιοι άλλοι είσαστε μέλισσες και άλλοι πεταλούδες και άλλοι πασχαλίτσες. Εσείς τα λουλούδια έχετε ανοιγμένα τα πέταλα σας και μυρίζετε όμορφα. Έχετε ωραία και μεγάλα φύλλα. Εσείς οι μέλισσες, οι πεταλούδες και οι πασχαλίτσες έχετε πολλά και μεγάλα και λαμπερά φτερά με έντονα χρώματα και πετάτε γύρω από τα λουλούδια μαζεύοντας γύρι. 4- Παιχνίδι χωρισμού ομάδων -θα παίξουμε ένα παιχνίδι για να χωριστούμε σε 2 ομάδες: μία ομάδα τα λουλούδια και μία δεύτερη ομάδα: τα έντομα. (Σε άλλες θεματικές μπορεί να είναι και περισσότερες ομάδες από δυο, ανάλογα την θεματική, όμως αυτό εξαρτάτε και από τον αριθμό των παιδιών που θα έρθουν εκείνη την ημέρα). 5- Κατασκευή αμφίεσης -Η κάθε ομάδα θα φτιάξει την στολή της. Αυτοί που είναι λουλούδια θα επιλέξουν τι θέλουν να ντυθούν: τριαντάφυλλα ή γαρύφαλλα ή γιασεμιά, ή μαργαρίτες και αυτοί που είναι έντομα: μέλισσες ή πεταλούδες ή πασχαλίτσες. 5- Πλάσιμο ιστορίας από τα παιδιά -Αφού φτιάξετε της στολές σας θα φτιάξετε μία ιστορία και οι δύο ομάδες μαζί. Έπειτα θα την παίξουμε όλοι μαζί. Εγώ θα κάνω τον ήλιο, το φεγγάρι, τον αέρα, τα σύννεφα και την βροχή. (Η οδηγία για το πλάσιμο της ιστορίας στα παιδιά μπορεί να δοθεί και κατά την διάρκεια των κατασκευών τους, ώστε την ώρα που φτιάχνουν την αμφίεση, να σκέπτονται κιόλας ή να συζητούν μεταξύ τους τι ιστορία θα φτιάξουν). 6- Εκτέλεση ιστορίας τους με την βοήθεια του εμψυχωτή 6- Τρόπος κατευθυνόμενου αυτοσχεδιασμού από εμψυχωτή Με αυτό τον ρόλο του εμψυχωτή δίνεται η ευκαιρία να κατευθύνει όπως θέλει την δράση π.χ. φύσηξε αέρας δυνατός και πήρε κάποια πέταλα από τα λουλούδια. Οι πεταλούδες κυνηγάνε τα πέταλα για να τα επιστρέψουν πίσω στα λουλούδια. Μια μέλισσα έπεσε στο ρυάκι! οι πεταλούδες τρέχουν να την σώσουν.. Ένα κλαδί έπεσε πάνω στην πασχαλίτσα σώστε την! Κατά παρόμοιο τρόπο ο ήλιος και η βροχή μπορούν να καθοδηγήσουν τον αυτοσχεδιασμό προσφέροντας ιδέες και λύσεις στην συνέχιση της ιστορίας από τα παιδιά. Επίσης αν ο εμψυχωτής παρατηρήσει πως κάποια παιδιά έχουν τάσεις φυγής από την ομάδα, μπορεί να τα πάρει υπό την προστασία του στα πλαίσια του δικού του ρόλου, κάνοντας τα: αέρα (π.χ. κουνώντας ένα
πανί). Επίσης αν είναι πολλά τα παιδιά μπορεί και να δημιουργηθεί μια νέα ομάδα αέρας-βροχή-ήλιος-φεγγάρι-σύννεφα ή να είναι συμπληρωματική κατά την διάρκεια εκτέλεσης λ.χ. αν τα παιδιά βαρεθούν τους ρόλους τους. -αν είναι 2 παιδιά = 2 ομάδες = 1 λουλούδι 1 πεταλούδα -αν είναι 3* παιδιά = 1 ομάδα = 1 λουλούδι 1 μέλισσα 1 πεταλούδα -αν είναι 4 παιδιά = 2 ομάδες (2 λουλούδια 2 έντομα) -αν είναι 6 παιδιά = 2 ομάδες (3 λουλούδια 3 έντομα -κ.λπ. * Μόνο στην περίπτωση που είναι 3 τα παιδιά και δεν είναι σωστό το ένα από αυτά να απομονωθεί, θα είναι μία ομάδα. (ούτος η άλλως και στης άλλες περιπτώσεις κατά το πλάσιμο της ιστορίας θα δουλέψουν όλα μαζί). Σε αυτήν την περίπτωση το παιχνίδι χωρισμού ομάδων θα γίνει παιχνίδι χωρισμού ρόλων. Το παιχνίδι χωρισμού γίνεται για να μην υπάρξουν αντιπαραθέσεις αν π.χ. θέλουν κάποιοι να πάνε με κάποιους συγκεκριμένους ή αν θέλουν όλοι να γίνουν λουλούδια ή όλοι έντομα. Επίσης η συνθήκη αυτή έχει και τον ρόλο της οργάνωσης του συνόλου. Ότι δεν μπορεί δηλαδή ο καθένας να κάνει ότι θέλει. Υπάρχουν και κάποιοι κανονισμοί. Χρόνοι κατά προσέγγιση (90 λεπτά διαθέσιμα) Έχω υπολογίσει τους ελάχιστους δυνατούς χρόνους σε κάθε επίπεδο πρώτον για να μην μειωθεί το ενδιαφέρον των παιδιών μένοντας παρατεταμένο χρόνο σε κάποια άσκηση και βαρεθούν και δεύτερον να βγει ο χρόνος της μιάμισης ώρας κατά την συζήτηση του δρώμενου, έτσι ώστε αν έχουν έρθει και οι γονείς για να πάρουν τα παιδιά, να δουν την επανεκτέλεση της ή μέρος της. (προσέγγιση χρόνου κατά στάδιο 7-συζήτηση : 80-90 λεπτά) 1-Χαλάρωση (διώξιμο άγχους, εξοικείωση χώρου) = 5 λεπτά 2-Παιχνίδια γνωριμίας, εμπιστοσύνης, αυτοσυγκέντρωσης, ζέσταμα σώματος = 15 λεπτά 3- Ερέθισμα από εμψυχωτή = 5 λεπτά 4-Χωρισμός ομάδων = 5 λεπτά 5-κατασκευες παιδιών (προετοιμασία δράσης τους) = 20-25 λεπτά 6-Παρουσίαση εκτέλεση δράσης τους = 20-25 λεπτά 7- Συζήτηση ομάδας για την δράση που εκτέλεσαν βρίσκουν ένα τέλος και ξαναπαρουσιάζουν. =10 λεπτά Δ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΣ 4 ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ Η ΖΩΗ ΣΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ (τυχαία ροή προτάσεων) -Φύσηξε αέρας δυνατός και πήρε κάποια πέταλα από τα λουλούδια. Οι πεταλούδες κυνηγάνε τα πέταλα για να τα επιστρέψουν πίσω στα λουλούδια.
-Μια μέλισσα έπεσε στο ρυάκι! οι πεταλούδες τρέχουν να την σώσουν.. -Ο αέρας έριξε ένα κλαδί πάνω στην πασχαλίτσα, σώστε την! -Οι μέλισσες παίρνουν την γύρι από τα λουλούδια και την πάνε στην κηρύθρα. Η βασίλισσα τους, της ευχαριστεί. -Η πασχαλίτσα πήρε λίγη γύρι και αυτή από τα λουλούδια και πάει να την φάει στο σπίτι της. Η γύρι όμως είναι πολύ βαριά και την βαραίνει και αυτήν, σιγά, σιγά χάνει ύψος, πηγαίνουν δύο πεταλούδες να την βοηθήσουν -μαζεύτηκαν πολλά σύννεφα πάνω από το δάσος λέτε να βρέξει? Οι πεταλούδες, οι μέλισσες, η πασχαλίτσα που θα πάνε να κρυφτούν? Θα μπουν κάτω από τα πέταλα των λουλουδιών? Θα τρέξουν μέσα στης κουφάλες των δένδρων? -μπήκε ένας άνθρωπος στο δάσος, θέλει να μαζέψει λουλούδια για να τα προσφέρει στην αγαπημένη του. Δεν ξέρει όμως πια θα της αρέσουν. Τα έντομα των βοηθούν να διαλέξει. Μήπως οι μέλισσες να του προσφέρουν λίγο μέλι? Οι πασχαλίτσες να στολίσουν το μπουκέτο με στολίδια -ήρθε η νύχτα στο δάσος. Τα λουλούδια κλείνουν τα πέταλα τους, γέρνουν τα κλωνάρια τους, ξαπλώνουν και κοιμούνται. Τα έντομα πάνε στα σπίτια τους στα δένδρα και ξεκουράζονται. -ωχ αμάν! Βλέπω ένα μεγάλο κοπάδι από ελάφια να μας πλησιάζει.. θα φάνε τα χόρτα, θα πατήσουν τα λουλούδια και μετά από πού θα μαζέψουν γύρι τα έντομα? Τι να κάνουμε για να προστατέψουμε τα λουλούδια?