ιεθνής Σύµβαση CITES ANNELIDA ( ΑΚΤΥΛΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ / ιαιρούµενοι σκώληκες και βδέλλες) A. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η παρούσα καταχώρηση, όπως φαίνεται και από τον τίτλο της, αφορά στην συνοµοταξία των Σκωλήκων (ANNELIDA) και δεν αποσκοπεί στην εισαγωγή νέων δεδοµένων στο ισχύον θεσµικό πλαίσιο. Σκοπό έχει την παροχή θεµατικών οδηγιών προς τις υπηρεσίες που εµπλέκονται µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην εφαρµογή της Σύµβασης και στην τήρηση των προβλεπόµενων απ αυτήν διατάξεων ( ιαχειριστικές Αρχές CITES, λοιπές ασικές Υπηρεσίες, Τελωνειακές Αρχές κ.α.) και στοχεύει στην παροχή πληροφόρησης και εργαλείων που θα υποβοηθήσουν το έργο των ως άνω υπηρεσιών στη προσπάθεια άσκησης των καθηκόντων τους για την εφαρµογή των διατάξεων της Σύµβασης CITES. Β. Η ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ ΤΩΝ ANNELIDA: Η συνοµοταξία των Σκωλήκων (Phylum: ANNELIDA) περιλαµβάνεται στο ζωικό βασίλειο (ANIMALIA) και απαριθµεί, σύµφωνα µε τα στοιχεία του UNEP- WCMC, 150 τάξα (είδη/ species, υποείδη/ subspecies) τα οποία κατανέµονται σε 16 γένη (GENERA), 11 οικογένειες (FAMILY), 7 τάξεις (ORDER) και 3 οµοταξίες (CLASS). Βασίλειο/Kingdom: ΖΩΑ / ANIMALIA Συνοµοταξία/ Phylum: ΣΚΩΛΗΚΕΣ / ANNELIDA α/α Οµοταξία (Class) / Τάξη (Order) 1. HIRUDINOIDEA 1.ARHYNCHOBDELLIDA Oικογένεια (Family) Γένος (Genus) Είδη και υποείδη (Taxa) ή αριθµός taxa 1.HIRUDINIDAE 1. Hirudo Hirudo medicinalis, Hirudo nipponia, Hirudo officinalis, Hirudo troctina, Hirudo verbana 2. OLIGOCHAETA 2.HAPLOTAXIDA 3.TUBICIFIDA 2.TUBIFICIDAE 2. Phallodrilus 1 3.ACANTHODRILIDAE 3. Chilota 4. Diplotrema 5. Microscolex 6. Udeina 4.KOMAREKIONIDAE 7. Komarekiona 1 5. LUTODRILIDAE 8. Lutodrilus 1 13 16 9 59 6. MEGASCOLECIDAE 9. Driloleirus 10.Megascolides 2 1 1
3. POLYCHAETA 4.NERILLIDA 7. MICROCHAETIDAE 11.Microchaetus 12. Tritogenia 8. NERILLIDAE 13. Mesonerilla 1 33 5 5.OPHELIIDA 9. OPHELIIDAE 14.Armandia 1 6.SABELLIDA 10. SABELLIDAE 15. Sabellastarte 1 7. TEREBELLIDA 11. AMPHARETIDAE 16. Alkmaria 1 Σύµφωνα µε άλλες ταξινοµικές αναλύσεις η συνοµοταξία των ANNELIDA περιλαµβάνει πολύ περισσότερες κατώτερες ταξινοµικές βαθµίδες. Ειδικά στην οµοταξία των HIRUDINOIDEA (Β ΕΛΛΕΣ) περιλαµβάνονται επίσης (τουλάχιστον) και οι παρακάτω ταξινοµικές βαθµίδες: 1. Στην τάξη ARHYNCHOBDELLIDA, η οικογένεια Erpobdellidae που περιλαµβάνει και το γένος Erpobdella. Ενώ στην οικογένεια Hirudinidae περιλαµβάνεται και το γένος Limnatis. 2. Η τάξη RHYNCHOBDELLIDA, η ποία περιλαµβάνει επίσης την οικογένεια Glossiphonidae, που περιλαµβάνει το γένος Placobdella. Γ. Η ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ ΤΩΝ ANNELIDA ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ CITES: ύο µόνο είδη της συνοµοταξίας των ANNELIDA περιλαµβάνονται στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες των εφαρµοστικών αυτής Κανονισµών της Ε.Ε. Γ.1 ΤΑ ANNELIDA ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES : Όπως θα έχετε διαπιστώσει από το Παράρτηµα της Σύµβασης CITES, στα παραρτήµατα της Σύµβασης περιλαµβάνονται: 1. Από την οικογένεια Hirudinidae: ύο είδη του γένους Hirudo. Τα είδη αυτά είναι το εξής: Hirudo medicinalis (Βόρεια ιατρική βδέλλα) και Hirudo verbana (Νότια ιατρική βδέλλα). Από το Παράρτηµα εξάλλου του Κανονισµού (ΕΚ) 338/1997- όπως αυτό αντικαταστάθηκε στο σύνολό του από το παράρτηµα του Κανονισµού (EE) 1320/2014- θα έχετε επίσης διαπιστώσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συµπεριλάβει τα ίδια ως άνω είδη στους Πίνακες του εν λόγω Κανονισµού. Όπως γνωρίζετε και έχει αναφερθεί και στο παρελθόν, η χώρα όπως εφαρµόζει, σ ότι αφορά όπως δεσµεύσεις και υποχρεώσεις που αποδέχθηκε προσχωρώντας στη Σύµβαση CITES, όπως σχετικούς µε τη Σύµβαση- Κανονισµούς όπως Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επιβάλλουν αυστηρότερα µέτρα προστασίας και διακίνησης των ειδών CITES. Κατά συνέπεια, προκειµένου να διαπιστώσετε πως θα αντιµετωπίσετε µια περίπτωση που έχει 2
να κάνει µε κάποιο συγκεκριµένο είδος όπως συνοµοταξίας των ANNELIDA, θα πρέπει πρώτιστα να ανατρέξετε όπως Πίνακες του Παραρτήµατος του Κανονισµού 338/1997 όπως ισχύει κάθε φορά [στην παρούσα χρονική στιγµή όπως πίνακες του Καν. (EE) 1320/2014] για να διαπιστώσετε εάν, και σε ποιόν Πίνακα το είδος αυτό έχει καταλογογραφηθεί. Στον Κατάλογο που ακολουθεί παρουσιάζονται ανακεφαλαιωτικά (µε την επιστηµονική όπως ονοµασία) τα είδη των Σκωλήκων (ANNELIDA) που αποτελούν αντικείµενο όπως Σύµβασης CITES, µε όπως αντίστοιχες ενδείξεις σε ποιο Παράρτηµα όπως Σύµβασης και σε ποιο Πίνακα του Κανονισµού όπως Ε.Ε. υπάγεται το κάθε είδος: ΠΑΝΙ Α-FAUNA (ANIMALS) ΑΚΤΥΛΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ / ANNELIDA Ανώτερη ταξινοµική βαθµίδα (παρατίθεται για λόγους ταξινοµικούς µόνο) Επιστηµονική ονοµασία ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES «για το διεθνές εµπόριο των ειδών όπως άγριας πανίδας και χλωρίδας που κινδυνεύουν να εξαφανισθούν» κυρωθείσης µε το Ν.2055/1992 (ΦΕΚ 105/τ.Α /30-06- 1992) ΠΙΝΑΚΑΣ (Εφαρµοστικού όπως Σύµβασης CITES) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) 338/1997 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ όπως 9 ης εκεµβρίου 1996 «για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας µε τον έλεγχο του εµπορίου όπως» (L 61/03-03-1997), όπως τροποποιήθηκε µε τον ΚΑΝ. (EE) 1320/2014 Κοινή ονοµασία HIRUDINOIDEA Β ΕΛΛΕΣ ARHYNCHOBDELLIDA Hirudinidae Hirudo medicinalis ΑΡΡΥΓΧΟΒ ΕΛΛΙ ΙΑ Βδέλλες IΙ B Φαρµακευτική βδέλλα, Βόρεια ιατρική βδέλα Medicinal leech Hirudo verbana IΙ B Southern Medicinal leech, Νότια ιατρική βδέλλα Όπως γνωρίζετε -εφόσον τα ως άνω είδη Annelida υπάγονται στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών της Ε.Ε.- η διακίνηση οποιουδήποτε δείγµατος είδους εκ των ανωτέρω επιτρέπεται αποκλειστικά και µόνο µε χρήση του ειδικού εντύπου πιστοποιητικών και αδειών που προβλέπει ο Κανονισµός (ΕΚ) 865/2006, όπως τροποποιήθηκε συµπληρώθηκε µε τον Κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 100/2008, τον Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 791/2012 και τον Εκτελεστικό Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 792/2012 και ισχύει, που εκδίδονται από τις αρµόδιες ιαχειριστικές Αρχές CITES. Επισηµαίνουµε ότι: το υπό την επιστηµονική ονοµασία Hirudo medicinalis, κοιν. βδέλλα, είδος της άγριας πανίδας, διέπεται από αυστηρό καθεστώς προστασίας. Συγκεκριµένα: 3
Περιλαµβάνεται στα προστατευτέα είδη [της άγριας πανίδας του πίνακα Β (1) Ασπόνδυλα] του Π.. 67/81 «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και Αγρίας Πανίδος και καθορισµού διαδικασίας συντονισµού και Ελέγχου της Ερεύνης επ αυτών» (ΦΕΚ 23/τ.Α /30-01-81, όπως διορθώθηκε µε το ΦΕΚ 43/τ.Α /18-02-81), όπως τροποποιήθηκε µε το Π.. 256/87, βάσει του οποίου: (άρθρο 3 παρ. 1): «Απαγορεύεται καθ άπασαν την Επικράτειαν και καθ όλην την διάρκεια του έτους, ο φόνος ή η απόπειρα φόνου, η κακοποίησις, ο τραυµατισµός ή η καθ οιονδήποτε τρόπον πρόκλησις βλάβης, η κατοχή, η σύλληψις, η ταρίχευσις, η αγορά, η πώλησις, η µεταφορά ως και η εξαγωγή εκ της Χώρας, των εις τον Πίνακα Β αναφεροµένων ειδών της άγριας πανίδος, καθώς και τµηµάτων ή παραγώγων αυτών, επιφυλασσοµένων των υπό των άρθρων 6, 7 και 8 του παρόντος, προβλεποµένων εξαιρέσεων». Οι ως άνω εξαιρέσεις προβλέπονται [και χορηγούνται υπό προϋποθέσεις βάσει εκδιδοµένης από την υπηρεσία µας αδείας διεξαγωγής της έρευνας (συµπεριλαµβανοµένης της απαιτούµενης συλλογής δειγµάτων) είτε, κατά περίπτωση, αποφάσεως του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων που αφορά σε άρση των απαγορεύσεων] αποκλειστικά για σκοπούς: διεξαγωγής επιστηµονικών ερευνών, (άρθρα 6 και 8) περιορισµού του αριθµού ορισµένων ειδών της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας µέσα σε επακριβώς καθορισµένη περιοχή, για τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας, εφόσον αυτή βρίσκεται σε κίνδυνο, (άρθρο 7 εδ. α) πρόληψης εξάπλωσης επιδηµιών, (άρθρο 7 εδ. β) επιστηµονικούς και εµπλουτισµού των αναγνωρισµένων από το Κράτος συλλογών Ζωολογικών και Βοτανικών Κήπων και Μουσείων Φυσικής Ιστορίας. (άρθρο 7 εδ. γ) συγκέντρωσης ζωικού κεφαλαίου µε σκοπούς την τεχνητή παραγωγή ή τη γενετική βελτίωση του. (άρθρο 7 εδ. δ). Υπενθυµίζεται ότι η εφαρµογή της Σύµβασης CITES και των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών (ΕΚ και ΕΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ανατεθεί στα αρµόδια διαχειριστικά όργανα CITES, τις δασικές και τελωνειακές αρχές του Κράτους [βλέπε και άρθρο 4 ΚΥΑ 285/τ.Β /13-02-2013)], που κατά την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους οφείλουν να διασφαλίζουν την απαρέγκλιτη τήρηση των προβλεπόµενων από το ισχύον θεσµικό πλαίσιο διατάξεων, ακολουθώντας τις επιβεβληµένες κατά περίπτωση διαδικασίες. Γ.2 ΜΗ CITES ΕΙ Η ΣΚΩΛΗΚΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ (ΑΠΛΗ) Α ΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ, ΕΞΑΓΩΓΗΣ Κ.Λ.Π., σύµφωνα µε το άρθρο 8 285/τ.Β /13-02-2013): Όπως θα έχετε διαπιστώσει και από τον κατάλογο (µε τα µη CITES προστατευτέα είδη άγριας πανίδας και χλωρίδας) που συνοδεύει την αριθ. 127703/602/18-02-2013 διευκρινιστική εγκύκλιό µας, απόσπασµα του οποίου παρατίθεται παρακάτω, στο πεδίο εφαρµογής του άρθρου 8 285/τ.Β /13-02-2013), περιλαµβάνονται τα 4
παρακάτω είδη σκωλήκων (για τα οποία απαιτείται «απλή άδεια» εισαγωγής, εξαγωγής κ.λ.π.): Κατά συνέπεια, για την ειγαγωγή, εξαγωγή κ.λ.π. οποιουδήποτε τύπου δείγµατος αυτών απαιτείται απλή άδεια της αρµόδιας διαχειριστικής αρχής CITES. Ο εκάστοτε ενδιαφερόµενος που υποβάλλει αίτηση για έκδοση τέτοιας άδειας, οφείλει να συνυποβάλλει αποδεικτικά έγγραφα της νόµιµης κατοχής των δειγµάτων, ανάλογα µε το κατά περίπτωση του είδους Σκώληκα ισχύον καθεστώς προστασίας. Απόσπασµα από τον επισυναφθέντα στο αριθµ. 127703/602/18-02-2013 έγγραφο Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, κατάλογο µε τα ΜΗ CITES ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΑ ΕΙ Η ΣΚΩΛΗΚΩΝ (Επισυναπτόµενο στην αριθµ. 127703/602/18-02-2013 εγκύκλιο Υ.Π.Ε.Κ.Α.) ΜΗ CITES ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΑ ΕΙ Η ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙ ΑΣ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙ ΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΜΗ CITES περίπτωση δ1 ΜΗ CITES ΕΙ Η του περίπτωση δ2 Β 285) ΜΗ CITES περίπτωση δ3 ΜΗ CITES περίπτωση δ4 Β 285) ['Ητοι µη CITES είδη της Β 285) Β 285) [Ήτοι µη CITES είδη παραγράφου 2 του ['Ητοι µη CITES είδη ['Ητοι µη CITES είδη του Παραρτήµατος Ι άρθρου 1 αριθ. του Παραρτήµατος ΙV των Πινάκων Α και Β της Κ.Υ.Α. αριθ. Η.Π. της Κ.Υ.Α. αριθ. του Π.. 67/1981(Α 414985/29-11-1985 (Β 37338/1807/Ε/103/01-09- 33318/3028/11-12- 23) «Περί προστασίας 757) «Μέτρα 2010 (Β 1495) 1998 (Β 1289) της αυτοφυούς διαχείρισης της «Καθορισµός µέτρων και «Καθορισµός µέτρων Χλωρίδος και Άγριας άγριας διαδικασιών για τη και διαδικασιών για Πανίδος και πτηνοπανίδας», όπως διατήρηση της άγριας τη διατήρηση των καθορισµού αρχικά ορνιθοπανίδας και των φυσικών οικοτόπων διαδικασίας τροποποιήθηκε µε την οικοτόπων/ενδιαιτηµάτων (ενδιαιτηµάτων) συντονισµού και ΚΥΑ αριθ. 366599/16- της, σε συµµόρφωση µε καθώς και της άγριας Ελέγχου της Ερεύνης 12-1996 (Β 1188) και τις διατάξεις της Οδηγίας πανίδας και επ αυτών», όπως αργότερα µε την ΚΥΑ 79/409/ΕΟΚ, Περί χλωρίδας», όπως διορθώθηκε µε το αριθ. 294283/23-12- διατηρήσεως των άγριων τροποποιήθηκε µε την ΦΕΚ Α 43/1981 και 1997 (Β 68/1998) πτηνών, του ΚΥΑ αριθ. Η.Π. τροποποιήθηκε µε το «Μέτρα διαχείρισης Ευρωπαϊκού Συµβουλίου 14849/853/Ε103/04-04- Π..256/1987 (Α της άγριας της 2ας Απριλίου 1979, 2008 (Β 645) 114)] πτηνοπανίδας, σε όπως κωδικοποιήθηκε µε «Τροποποίηση των συµµόρφωση µε τις την οδηγία υπ αριθ. οδηγίες 94/24/ΕΚ του 2009/147/ΕΚ»] 33318/3028/1998 Συµβουλίου και 91/244/ΕΟΚ 97/49/ΕΚ της Επιτροπής», η οποία και κατήργησε την αµέσως προηγούµενη ΚΥΑ κοινών υπουργικών αποφάσεων (Β 1289) και υπ αριθ. 29459/1510/2005 κοινών υπουργικών αποφάσεων (Β 992), (αριθ. 366599/16-12- σε συµµόρφωση µε 1996)] διατάξεις της οδηγίας 2006/105 του Συµβουλίου της 20ης Νοεµβρίου 2006 της Ευρωπαϊκής Ένωσης»] ΜΗ CITES περίπτωση δ5 Β 285) ['Ητοι µη CITES είδη των Παραρτηµάτων Ι, ΙΙ και ΙΙΙ της Σύµβασης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος στην Ευρώπη (Σύµβαση της Βέρνης), που κυρώθηκε µε το Ν. 1335/83 (Α 32), όπως τα παραρτήµατα τροποποιήθηκαν από1.3.2002 και ισχύουν] ΠΑΝΙ Α (FAUNA) ΑΣΠΟΝ ΥΛΑ (INVERTEBRATES) 5
HIRUDINOIDEA ARHYNCHOBDELLIDA HIRUDINIDAE Limnatis nilotica ERPOBDELLIDAE Erpobdella octoculata Erpobdella testacea RHYNCHOBDELLIDA GLOSSIPHONIIDAE Placobdella costata ΣΚΩΛΗΚΕΣ (ANNELIDA) Στην σύγχρονη εποχή της κοινωνίας της πληροφόρησης και του διαδικτύου, είναι πολύ εύκολο, ανατρέχοντας στους κατάλληλους δικτυακούς τόπους (http://www.google.com, http://www.cites.org, http://www.unep-wcmc.org), να συλλέξετε εικόνες και πληροφορίες για οποιοδήποτε είδος. 6