ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΑΣΦΑΛΤΟΜΙΓΜΑΤΩΝ. ΣΑΒΒΑΣ ΒΡΑΧΙΜΗΣ BSc MSc DIC ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

ΣΑΒΒΑΣ ΒΡΑΧΙΜΗΣ BSc MSc DIC ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή Περιεχόμενα 2. Εισαγωγή στη θεωρία και χρήση των θερμών και ψυχρών ασφαλτομιγμάτων 2.1 Ασφαλτομίγματα 2.2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) 3. Εισαγωγή στις πρόνοιες του Ευρωπαϊκού Προτύπου CYS EN 13108 4. Ποιοτικός έλεγχος αδρανών 5. Πρόνοιες των Πρότυπων Τεχνικών Προδιαγραφών (Τόμος Γ του ΤΔΕ του ΥΣΕ) για το ασφαλτικό σκυρόδεμα για οδικά έργα και τεχνικά έργα. 2

Περιεχόμενα 6. Σχεδιασμός Μίγματος 6.1 Σχεδιασμός Μίγματος κατά Marshall 6.2 Εθνικό Προσάρτημα CYS EN 13108-1:2006 6.3 Σχεδιασμός Μίγματος κατά Superpave 6.4 Ψυχρά ασφαλτικά μίγματα. 6.5 Ημίθερμα ασφαλτικά μίγματα 6.6Τροποποιημένο ασφαλτόμιγμα με τρίμματα ελαστικού. 6.7 Ασφαλτόμιγμα με ανακυκλωμένο γυαλί 7. Συνεκτικότητα και θερμοκρασία ασφαλτικού σκυροδέματος κατά την παράδοση και διάστρωση. Πρόγραμμα δειγματοληψίας και εργαστηριακών ελέγχων. 3

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή 4

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή Οι πιο πολλοί από εμάς όταν ρωτηθούν ποίοι ήταν οι πρώτοι κατασκευαστές δρόμων συνήθως απαντούν οι Ρωμαίοι! Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι των Ρωμαίων προηγήθηκαν κατά δύο χιλιάδες χρόνια οι Αιγύπτιοι με την αρχαία οδό προς την Ελεφαντίνη, που κατασκευάστηκε κυρίως για στρατιωτικούς αλλά και για εμπορικούς και τελετουργικούς λόγους. Η οδός αυτή ολικού μήκους 800 km περίπου ένωνε τη Μεσόγειο με τη Ελεφαντίνη (νήσο) στη περιοχή του Aswan. 5

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή Η ραγδαία ανάπτυξη της οδοποιίας κατά την Ρωμαϊκή εποχή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ικανοποίηση στρατιωτικών αναγκών καθώς και εμπορικών. Την Ρωμαϊκή παράδοση συνέχισαν με επιτυχία οι Βυζαντινοί. Τα τελευταία χρόνια η αρχαιολογική έρευνα αποδεικνύει ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δημιουργήσει ένα πυκνότατο οδικό δίκτυο, τελείως ιδιότυπο και ρηξικέλευθο, εξασφαλίζοντας με αυτό απρόσκοπτη επικοινωνία με άμαξες για όλο σχεδόν τον ελλαδικό χώρο. H σχετική τεχνογνωσία πιθανολογείται ότι προέρχεται από την Ανατολή. 6

οδός προ Ελεφαντίνη κατά μήκος του Νείλου 7

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή Αυτό που έκανε την διαφορά με τους Ρωμαίους ήταν ότι ήταν οι πρώτοι που κατανόησαν και εφάρμοσαν στην κατασκευή οδοστρωμάτων : 1. στοιχειώδης (βασικές) αρχές της εδαφομηχανικής 2. γραπτές προδιαγραφές για τον διαχωρισμό και επιλογή επιτόπιων κατάλληλων υλικών,αποφεύγοντας έτσι την αχρείαστη μετακίνηση μεγάλων όγκων δάνειων υλικών, 3. την χρήση κατάλληλων συνδετικών υλικών όπως ο ασβέστης. 8

μεγάλες λίθινες πλάκες Βάση χαλίκια και άμμος συνδεδεμένα με ασβεστοκονίαμα γέμισμα από ανθεκτικά επιτόπια υλικά ρείθρο τάφρος αποστράγγ. όμβριων συμπιεσμένο υπέδαφος στρώση από χαλίκια συνδεδεμένα με ασβεστοπυλό (υδατοστεγής στρώση) ΤΥΠΙΚΗ ΤΟΜΗ ΡΩΜΑΙΚΟΥ ΔΡΟΜΟΥ 9

Via Appia ρωμαϊκοί δρόμοι 10

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή) Στη αρχαία Ελλάδα η αμαξιτή οδός κατασκευαζόταν για τη διέλευση των αμαξών (δίτροχες ή τετράτροχες). Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η τεχνητή κοίτη του δρόμου, συχνά με έντονα τα ίχνη του εκβραχισμού, και οι αμαξοτροχιές («ροδιές») των τροχών, πάντοτε με σταθερό μετατρόχιο δηλαδή με κοινού μήκους άξονες του οχήματος 1.40m. Παραλληλίζοντας το σύστημά τους με τα σημερινά δεδομένα, θα λέγαμε ότι επρόκειτο για ένα είδος σιδηροδρόμου. Όπως ο σιδηρόδρομος έχει τους τροχούς επάνω στις ράγες, αντιστοίχως οι αρχαίοι Έλληνες είχαν την άμαξα να κινείται σταθερά μέσα στις αμαξοτροχιές. 11

1.43m αμαξοτροχιές πλάτος 1.43 m διαχρονικά 12

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή Η δυνατότητα να διασταυρωθούν δύο άμαξες σε τόπο δύσκολο ήταν αδύνατη και γινόταν μόνο σε επιλεγμένα σημεία. Αν θυμηθούμε μάλιστα τη γνωστή ιστορία της οδικής διαμάχης Οιδίποδος και Λαΐου γίνεται κατανοητό ότι εφάμιλλες με τις σημερινές θα ήταν οι διαμάχες των αμαξηλατών, όταν ξαφνικά ευρίσκονταν αντιμέτωποι. Οι διακλαδώσεις, εκτροπές ήταν ίδιες με τα ψαλίδια του σημερινού σιδηροδρόμου, ώστε να καθίσταται εφικτή η αλλαγή πορείας της άμαξας. 13

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή Η νεότερη ιστορία της οδοποιίας αρχίζει το 18 ο αιώνα με το γάλλο μηχανικό Tresaguet (1716-1796 ) και συνεχίζει με τον άγγλο Tellford (1757-1834 ) και το σκωτσέζο Μc Adam (1756-1836 ). Οι μηχανικοί αυτοί έθεσαν τις θεμελιώδης αρχές της μοντέρνας οδοποιίας με τη κατασκευή ισχυρών οδοστρωμάτων με φέρουσα ικανότητα που να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του συνεχώς αυξανόμενου κυκλοφοριακού φόρτου. Παραδείγματα οδοστρωμάτων κατά Tresaguet, Tellford και Μc Adam δίνονται στις διαφάνειες που ακολουθούν. 14

λεπτή επιφανειακή στρώση από χαλίκια ~1764 θεμέλιο από πολύ μεγάλους λίθους επί κεκλιμένης προς τα έξω σκάφης βάση από μεγάλους λίθους Τυπική τομή οδοστρώματος κατά Tresaguet [7] (Γάλλος Μηχανικός 1716-1796) 15

λεπτή επιφανειακή στρώση από χαλίκια ~1815 Βάση απο χαλίκια σε δύο στρώσεις με κλίσεις προς τα έξω Θεμέλιο από επιπέδους μεγάλους βαρετούς λίθους επίπεδη σκάφη Τυπική τομή οδοστρώματος κατά Tellford [7] (Άγγλος Μηχανικός 1757-1834) 16

~1815 θεμέλιο από θραυστά σκύρα σκάφη με κλίσεις προς τα έξω μεγάλοι επίπεδοι βαρετοί λίθοι Τυπική τομή οδοστρώματος κατά Μc Adam[7] ( Σκωτσέζος Μηχανικός 1756-1836) 17

στρώση θραυστών σκύρων πάχους 25 mm στρώση θραυστών σκύρων ολικού πάχους 200 mm σκάφη Κατασκευή δρόμου τύπου McAdam 18

χωμάτινο οδόστρωμα ο κος Mc Adam είχε δίκαιο! 19

χωμάτινο οδόστρωμα 20

21

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή Σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα οι πρώτοι ασφαλτοτάπητες χρησιμοποιήθηκαν στο Παρίσι και το Νοττινγχάμ περί το 1850. Διαδόθηκε ευρέως στις ΗΠΑ και Βρετανία μετά το 1870. Αρχικά τοποθετείτο επιφανειακή στρώση ασφαλτοτάπητα πάνω από βάση από σκυρόδεμα πάχους 150-225mm. Ο ασφαλτοτάπητας της επιφανειακής στρώσης αποτελείτο από 5-7% φυσική άσφαλτο αναμεμειγμένο εν θερμώ με λεπτόκοκκα αδρανή (filler) 22

Pavement on French Highway 1852 Asphalt roads come to America 1870 23

1. Σύντομη ιστορική αναδρομή Λόγω ανυπαρξίας προδιαγραφών ειδικά για την άσφαλτο υπήρξαν πολλές αστοχίες. Η αναμενόμενη δαπάνη ήταν μεγαλύτερη από την δαπάνη για την κατασκευή λιθόστρωτων οδοστρωμάτων. Στη Κύπρο επί Αγγλοκρατίας κατασκευάζονταν ασφαλτοτάπητες τύπου Tar Bound Macadam όπου επί σκυρωτού (μέγεθος κόκκου D=2.5in ) πάχους 80-100 mm ψεκαζόταν ζεστή άσφαλτος και ακολουθούσε συμπίεση με στατικό κύλινδρό. Στη συνέχεια σαν επιφανειακή στρώση τοποθετείτο λεπτόκοκκό υλικό το οποίο ψεκαζόταν με ζεστή άσφαλτος και συμπιεζόταν. 24

Tar bound Macadam (εμποτισμένη άσφαλτος) USA 25

Ασφαλτόστρωση δρόμου Πέγειας 1957 26

Ασφαλτόστρωση δρόμου Πέγειας 1957 27

Ασφαλτόστρωση δρόμου των Κοραλλίων 1957 28

Ασφαλτόστρωση δρόμου παρά τη Επισκοπή 1957 29

Paving and compacting new asphalt. 30

τυπική τομή αυτοκινητόδρομου 31

2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΩΝ ΚΑΙ ΨΥΧΡΩΝ ΑΣΦΑΛΤΟΜΙΓΜΑΤΩΝ 32

2. Εισαγωγή στη ασφαλτομιγμάτων θεωρία και χρήση των θερμών και ψυχρών 2,1 Ασφαλτομίγματα Τα τελευταία χρόνια παράγοντες όπως 1. η ραγδαία αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου και του μεγέθους των φορτίων των αξόνων, 2. οι υψηλότερες απαιτήσεις των χρηστών των οδών για άνετη οδήγηση καθώς και 3. η αποφυγή της ενοχλητικής αναστάτωσης της κυκλοφορίας που προκαλείται κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης των οδοστρωμάτων, έκριναν επιτακτική την ανάγκη βελτίωσης της επέκταση της κατασκευής των οδοστρωμάτων. ασφάλτου και κατ' 33

2,1 Ασφαλτομίγματα Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση υλικών, κυρίως ασφαλτικών, τα οποία θα είχαν τα κατάλληλα χαρακτηριστικά έτσι ώστε να ικανοποιούν τις ανωτέρω απαιτήσεις. Η πρόοδος που επιτεύχθηκε επικεντρώθηκε στην μείωση της ευπάθειας της ασφάλτου στις θερμοκρασιακές μεταβολές και παράλληλα στην αύξηση του μέτρου δυσκαμψίας της και κατά συνέπεια τη βελτίωση της ελαστικότητας και της συγκολλητικής της ικανότητας. Δηλαδή υπό την επίδραση υψηλών θερμοκρασιών η άσφαλτος δεν «μαλακώνει», δεν εμφανίζει ρωγμές όπως επίσης και δεν θραύεται σε χαμηλές θερμοκρασίες. 34

2,1 Ασφαλτομίγματα. Χαρακτηριστικά αναφέρονται δυο κύριες κατηγορίες ασφαλτικών υλικών που χρησιμοποιούνται συχνά στην κατασκευή, 1. Τα θερμά ασφαλτομίγματα ή 2. Τα ασφαλτομίγματα με τροποποιημένη άσφαλτος Θερμό ασφαλτόμιγμα ορίζεται το μίγμα ασφάλτου και μίγματος αδρανών που παράγεται "εν θερμώ" σε μόνιμη εγκατάσταση. Ασφαλτόμιγμα με τροποποιημένη άσφαλτος είναι το μίγμα του οποίου το συνδετικό υλικό Η ΑΣΦΑΛΤΟΣ έχει τροποποιηθεί με την προσθήκη χημικών ή φυσικών ουσιών. 35

2,1 Ασφαλτομίγματα. Η κοκκομετρική καμπύλη των αδρανών καθώς και ο μέγιστος κόκκος αυτών, καθορίζουν τον τρόπο που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαφόρους τύπους ασφαλτικών έργων. Τα ασφαλτομίγματα θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα αντίστασης στην παραμένουσα παραμόρφωση και στις ρηγματώσεις από κόπωση, να έχουν συνεισφορά στη φέρουσα ικανότητα του οδοστρώματος, να είναι αδιαπέρατα από νερό και να παρουσιάζουν καλή εργασιμότητα κατά τη διάστρωση. 36

κλειστού τύπου ανοιχτού τύπου διαβάθμιση ανοικτού και κλειστού τύπου 37

Ασφαλτική Επιφανειακή Στρώση Ασφαλτική Συνδετική Στρώση Ασφαλτική Βάση Σκυρωτό Θεμέλιο (Βάση) Σκάφη Σκυρωτό Υποθεμέλιο (Υπόβαση) Στρώση Στέψης (Εξυγιαντική Στρώση από επιλεγμένο υλικό) Συμπυκνωμένο Υπέδαφος Τυπική Τομή Εύκαμπτου Οδοστρώματος Μη συμπυκνωμένο υπέδαφος 38

2,1 Ασφαλτομίγματα. Το ασφαλτόμιγμα για την επιφανειακή στρώση είναι για τις πιο πολλές χώρες : i. Ασφαλτόμιγμα για λεπτές επιφανειακές στρώσεις (ΑΛΕΣ) ii. Ασφαλτόμιγμα πορώδους σύνθεσης (ΑΠΣ) iii. Ψυχρό ασφαλτόμιγμα μικρό επιφανειακής στρώσης (ΨΑΜΕ) iv. Ασφαλτόμιγμα Σκυρομαστίχης (SMA Stone Mastic Asphalt) και v. Ασφαλτικό Σκυρόδεμα (ΑΣ) κλειστού τύπου. Το ασφαλτόμιγμα για την ασφαλτική βάση και την συνδετική στρώση είναι συνήθως Ασφαλτικό Σκυρόδεμα (ΑΣ) κλειστού τύπου. 39

2,1 Ασφαλτομίγματα. Στη Κύπρο γίνεται ευρεία χρήση ασφαλτικού σκυροδέματος (ΑΣ) για όλες τις στρώσεις του ασφαλτοτάπητα. Στη Κύπρο γίνεται επίσης χρήση ψυχρών ασφαλτομιγμάτων (slurry seal) για επιφανειακές στρώσεις στα πλαίσια της συντήρησης δρόμων σε ορεινές περιοχές όπου αναμένεται χιονόπτωση και συχνό καθάρισμα του παγετού και των χιονιών με μηχανήματα. Τα μίγματα αυτά είναι προτιμητέα κυρίως για τις αντιολισθητικές τους ιδιότητες καθώς και για οικονομικούς λόγους. 40

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΦΥΣΙΚΗ ΑΣΦΑΛΤΟΣ Επιφανειακές εκκρίσεις Νεκρά Θάλασσα, Μέση Ανατολή, Νήσος Τριάς Βενεζουέλα κλπ, Πέτρωμα ΗΠΑ,Βενεζουέλα, Καναδά, Αλβανία,Ελλάδα (Πάξος) κλπ. 41

Επί τόπου Διαθέσιμο Υλικό Φυσική άσφαλτος Trinidad 42

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΦΥΣΙΚΗ ΑΣΦΑΛΤΟΣ Οικοδομικό Υλικό. Από το 4000 π.χ. Μονωτικό και Συνδετικό Υλικό άριστης ποιότητας. Πύργος της ΒΑΒΕΛ. Επίστρωση κιβωτού ΝΩΕ. Αιγύπτιοι για μούμιες. Πέρσες για δρόμους. Βυζαντινοί για το Υγρό Πυρ. 43

2.2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗ ΑΣΦΑΛΤΟΣ Παράγωγο Κλασματικής Απόσταξης Αργού Πετρελαίου. Η μορφή του Αργού Πετρελαίου διαφέρει από ΜΑΥΡΟ ΠΑΧΥΡΕΥΣΤΟ σε ΚΑΤΑΞΑΝΘΟ ΛΕΠΤΟΡΕΥΣΤΟ. Στο σχήμα που ακολουθεί φαίνεται σε διάγραμμα ο τρόπος παραγωγής της ασφάλτου. 44

Διάγραμμα παραγωγής ασφάλτου 45

2.1 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Άσφαλτος Οδοστρωσίας Οι Άσφαλτοι Οδοστρωσίας ταξινομούνται βάση του : ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΕΙΣΔΥΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (Penetration Grade) 1 Pen = 0.1mm Pen 40/50, 80/100, 120/180, 200/300 κλπ. Σε πολλές χώρες (ΗΠΑ) η ταξινόμηση γίνεται συναρτήσει του ΙΞΩΔΟΥΣ (viscosity) σε μονάδες poises στους 60 C (AC) και μετά από θέρμανση για 5 hrs στους 165 C (AR) ΙΞΩΔΕΣ Αντίσταση που παρουσιάζει το ρευστό στη ιδιότητα του να ρέει 46

απεικόνιση ιξωδοελαστικής συμπεριφοράς υγρού 47

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Άσφαλτος Οδοστρωσίας Άλλες Ιδιότητες : i) Σημείο Μάλθωσης (Softening Point, (ii) Ολκιμότητα (Ductility), iii) Σημείο Ανάφλεξης (Flash Point ) (iv) Διαλυτότητα σε Τριχλωροαιθυλένιο Στις διαφάνειες που ακολουθούν δίδονται σύντομες περιγραφές για τις σχετικές δοκιμές για τις πιο πάνω ιδιότητες. 48

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Penetration test The penetration test is the oldest asphalt test. It s basic principle, is to determine the depth to which a truncated No. 2 sewing needle penetrated an asphalt sample under specified conditions of load, time and temperature. 49

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Softening Point The softening point is defined as the temperature at which a bitumen sample can no longer support the weight of a 3.5-g steel ball. Basically, two horizontal disks of bitumen, cast in shouldered brass rings (Figure 1), are heated at a controlled rate in a liquid bath while each supports a steel ball. The softening point is reported as the mean of the temperatures at which the two disks soften enough to allow each ball, enveloped in bitumen, to fall a distance of 25 mm (1.0 inch) (AASHTO, 2000). 50

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Ductility Test The ductility test measures asphalt binder ductility by stretching a standard-sized briquette of asphalt binder to its breaking point. The stretched distance in centimeters at breaking is then reported as ductility. Like the penetration test, this test has limited use since it is empirical and conducted at only one temperature (25 C). 51

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Flash Point The flash point is the lowest temperature at which application of a test flame causes the vapor of a sample to ignite under specified test conditions. The flash point measures the tendency of a sample to form a flammable mixture with air under controlled laboratory conditions. Flash point data are used in shipping and safety regulations. The flash point should not be confused with auto-ignition temperature (ASTM E-659), which measures spontaneous combustion with no external source of ignition. 52

Flash Point Test 53

ΚΥΠΡΟΣ ΚΔΠ 317/2004 Ιδιότητα Δοκιμασία / Μέθοδος Πυκνότητα στους 25 C (g/ml) CYS EN ISO 3838 (IP190 / ASTM D 70) Όρια Τύπος ασφάλτου 35/50 50/70 70/100 1,01 1,06 1,01 1,06 1,00-1,05 Ολκιμότητα στους 25 C (cm) min ASTM D 113 100 100 100 Διεισδυτικότητα στους 25 C (mm / 10) CYS EN 1426 (ASTM D 5/IP49) 35 50 50-70 70-100 Σημείο μαλθώσεως ( C) CYS EN 1427 (ASTM D 36/IP58) Αντίσταση στη σκληρότητα στους 163 C 4 CYS ΕΝ 12607-1 (ASTM D 2872) / - αλλαγή στη μάζα (+/- %) max CYS ΕΝ 12607-3 - διατηρηθείσα διεισδυτικότητα (%) min - σημείο μαλθώσεως μετά την CYS ΕΝ1427 σκλήρυνση ( C ) min (ASTM D 36/IP58) Σημείο αναφλέξεως ( C) min CYS EN ISO 22592 5 (ASTM D 92/IP36) Διαλυτότητα (% m/m) min CYS ΕΝ12592 (ASTM D 2052/IP47) Παραφινικοί κήροι (% m/m) max CYS ΕΝ 12606-1 CYS ΕΝ 12606-2 50 58 46-54 43-51 0,5 53 0,5 50 52 48 45 240 230 230 54 0,8 46 99 99 99 2,2 4,5 2,2 4,5 2,2 4,5

Τύποι ασφάλτου οδοστρωσίας σύμφωνα με τις ελληνικές προδιαγραφές 55

2.2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ : Η άσφαλτος είναι ένα πολύπλοκο χημικό μίγμα οργανικών ενώσεων. Οι περισσότεροι Άσφαλτοι περιέχουν : Άνθρακα 82-88 %, Υδρογόνο 8-11 %, Θείο 0-6 % Οξυγόνο 0-1,5 %, Άζωτο 0-1 %. Αποτελούνται δηλαδή από Υδρογονάνθρακες και μικρό ποσοστό ετεροκυκλικών ενώσεων (Θείο, Άζωτο, Οξυγόνο) με ίχνη Νικελίου, Μαγνησίου, Βαναδίου, Σίδηρου και Ασβεστίου. 56

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ : Διαχωρίζεται σε δύο βασικές Χημικές Ομάδες ΑΣΦΑΛΤΕΝΙΑ ΚΑΙ ΜΑΛΤΕΝΙΑ ΑΣΦΑΛΤΕΝΙΑ Τα ασφαλτένια είναι πολύπλοκες πολικές αρωματικές ενώσεις. Το ποσοστό ασφαλτενίων στη άσφαλτο κυμαίνεται 5% - 28 %. Αυξάνοντας το ποσοστό των ασφαλτενίων παράγεται Άσφαλτος με χαμηλή Διεισδυτικότητα,υψηλό σημείο Μάλθωσης και κατά συνέπεια υψηλό Ιξώδες. ΜΑΛΤΕΝΙΑ Τα Μαλτένια χωρίζονται σε ΡΗΤΙΝΕΣ,ΑΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ και ΚΕΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 57

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΓΗΡΑΝΣΗ (ΧΗΜΙΚΗ ΣΚΛΗΡΗΝΣΗ) Μετά την τοποθέτηση λόγο της πτώσης τη θερμοκρασίας επέρχεται H Φυσική Σκλήρυνση (ανατρέψιμη) και έκτοτε Η σταδιακή Χημική Σκλήρυνση (μη ανατρέψιμη) λόγω εξάτμισης των πτητικών συστατικών και λόγω ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ Η χημική σύσταση της ασφάλτου αλλάζει κατά τη διάρκεια χρήσης. Από τη στιγμή που η άσφαλτος θερμαίνεται για να χρησιμοποιηθεί μέχρι το τέλος της διάρκειάς ζωής του οδοστρώματος. 58

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) nr = Ιξώδες σε nο = Αρχικό Ιξώδες ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗΣ = nr / no χρόνο r και ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΕΠΕΡΧΟΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΑΝΑΜΕΙΞΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται στη ενδεδειγμένη θερμοκρασία ανάμιξης και διάστρωσης. Με την οξείδωση της ασφάλτου και την περαιτέρω σκλήρυνση της, αλλάζει η μηχανική συμπεριφορά του ασφαλτοτάπητα και κατά συνέπεια μειώνεται η ζωή του οδοστρώματος. 59

60

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΟΞΕΙΔΩΣΗ. Με την οξείδωση επέρχονται αλλαγές στις μηχανικές ιδιότητες του οδοστρώματος. Μειώνεται η Ευκαμψία και η Ελαστικότητα και αυξάνεται η Ψαθηρότητα. Η Οξείδωση επηρεάζεται από : α) το κλίμα,β) τη ηλιοφάνεια, γ) τα κενά αέρος στο μίγμα. Με Κενά Αέρος 9,0 % μετά από δύο χρόνια παρατηρήθηκε μείωση Pen 32%. Με Κενά Αέρος 3,7 % μετά από δύο χρόνια παρατηρήθηκε μείωση Pen 20%. Η οξείδωση είναι εντονότερη στη επιφάνεια. Επίσης η παρατεταμένη αποθήκευση (πριν την παραγωγή ασφαλτομίγματος) σε ψηλές θερμοκρασίες επιφέρει οξείδωση. 61

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΣΦΑΛΤΟΣ. Με τη προσθήκη ειδικών φυσικών ή χημικών ουσιών οι ιδιότητες της ασφάλτου τροποποιούνται προς το βέλτιστο. Η οξείδωση της ασφάλτου μπορεί να επιβραδυνθεί με την προσθήκη ειδικών χημικών πρόσμικτων. Η αναγκαιότητα της χρήσης τροποποιημένων ασφάλτων, διαφάνηκε τη δεκαετία του 1970, λόγω των πολλών πηγών προέλευσης και παραγωγής αργού πετρελαίου, διαπιστώθηκε μια μεταβλητότητα στις ιδιότητες της ασφάλτου. 62

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΣΦΑΛΤΟΣ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παρατηρηθούν αρκετές αστοχίες στη κατασκευή οδοστρωμάτων, μερίδιο των οποίων είχε και η Κύπρος (νέος δρόμος Λευκωσίας Λεμεσού κ.α.) Η βελτίωση στη ποιότητα της ασφάλτου, είναι η μείωση της ευπάθειας στις θερμοκρασιακές μεταβολές και παράλληλα η αύξηση του μέτρου δυσκαμψίας και η ταυτόχρονη βελτίωση της ελαστικότητας και της συγκολλητικής ικανότητας. 63

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΣΦΑΛΤΟΣ. Με άλλα λόγια η άσφαλτος πρέπει : 1. Nα μη μαλακώνει τόσο πολύ στις ψηλές θερμοκρασίες, 2. Nα μη ρηγματώνεται ή να θραύεται στις χαμηλές υπό το μηδέν θερμοκρασίες και 3. Nα προσφύεται καλύτερα στα αδρανή Στη Κύπρο υπάρχει πρόβλημα πρόσφυσης της ασφάλτου στα διαβασικά αδρανή της οροσειράς του Τροόδους, θα δούμε στη συνέχεια όταν μιλήσουμε για το Εθνικό Προσάρτημα για το ΑΣ πως αυτό αντιμετωπίσθηκε 64

Π Ο Λ Υ Μ Ε Ρ Η Βελτιώσεις στη άσφαλτο 1, Βελτίωση της ελαστικότητας, 2, Μικρότερη θερμοκρασιακή ευαισθησία, 3, Βελτίωση συνδετικής ικανότητας, 4, Επιβράδυνση γήρανσης, 5, Μείωση ιξώδους, 6, Σκλήρυνση ασφάλτου, 7, Αναζωογόνηση ασφάλτου Είδος προσθετικού Τυπικά προσθετικά Κύριες ΕΛΑΣΤΟΜΕΡΗ ΘΕΡΜΟΠΛΑΣΤΚΑ ΘΕΡΜΟΣΚΛΗΡΥΝΟΜΕΝΑ ΦΥΣΙΚΕΣ ή ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΙΝΕΣ Συμπολυμερές στυρενίου-βουταδενίου (SBS) Ελαστικό στυρενίου-βουταδενίου(sbr) Φυσικό ελαστικό (Latex) Συμπολυμερή αιθυλενίου οξικού βινιλυστέρα EVA) Πολυαιθυλένιο,Πολυπροπυλένιο Ρητίνες : εποξυδική ρητίνη, ρητινούχοι εστέρες, ακριλικές ρητίνες. Κυταρρινικές, Ορυκτές, Πλαστικές, Σιδήρου, Ζωικές. βελτιώσεις 1,2,3,4,9,10,11. 2,3,4,8,9,10 1,2,3,4,6,8,9,10 7,9,11 ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ Άλας Μαγνησίου, Άλας Μαγγανίου 2,5,6,7,9,12 ΦΥΣΙΚΑ ή ΧΗΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ (παιπάλη) Θείο, Τσιμέντο, Υδράσβεστος 6,8,9 ΑΝΑΓΩΓΙΚΑ Άνθρακας, Φθοριούχα άλατα 5,7 ΥΔΡΟΓΟΝΑΘΡΑΚΕΣ Ανακυκλωμένα και αναζωογονημένα έλαια 5,12 Βελτιώσεις στο ασφαλτοτάπητα 8, Βελτίωση της δυσκαμψίας, 9, Καλύτερη αντοχή στη παραμόρφωση, 10, Βελτίωση στη συνοχή του μίγματος, 11, Καλύτερή αντίσταση στη ρηγμάτωση 12, Βελτίωση της εργασιμότητας 65

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Ασφαλτικά διαλύματα Τα ασφαλτικά διαλύματα είναι προϊόντα διαλυτών (κηροζίνη, βενζίνη κλπ) ανάμειξης ασφάλτου και Τα ασφαλτικά διαλύματα έχουν μικρότερο ιξώδες από αυτό της ασφάλτου και στη φυσική τους κατάσταση, υπό κανονικές θερμοκρασίες περιβάλλοντος είναι ρευστά, σε αντίθεση μα την άσφαλτο που είναι πολύ παχύρευστη προς το στερεό. Τα ασφαλτικά διαλύματα είναι ενεργειακά ασύμφορα και περιβαλλοντικά επιβλαβή. Η χρήση ασφαλτικών διαλυμάτων σε πολλές χώρες του εξωτερικού άρχισε να περιορίζεται ή ακόμη και να απαγορεύεται. 66

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Ασφαλτικά διαλύματα Μετά την ανάμιξη τους με αδρανή ή ψεκασμό επί επιφανειών, οι διαλύτες αρχίζουν να εξατμίζονται αφήνοντας μόνη τη άσφαλτο να λειτουργήσει ως συνδετικό υλικό. Τα διαλύματα διακρίνονται σε τρείς κατηγορίες εξάτμισης Βραδείας (ΒΕ), Μέσης (ΜΕ), Ταχείας (ΤΕ) Τα διαλύματα ΜΕ είναι αυτά που συνήθως χρησιμοποιούνται στη οδοποιία. 67

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Ασφαλτικά διαλύματα Στη Κύπρο ακόμα επιτρέπεται και χρησιμοποιούνται ευρέως για εργασίες προ επάλειψης (prime coat,επί σκυρωτού θεμελίου ), συγκολλητικής (tack coat μεταξύ ασφαλτικών στρώσεων ) καθώς και ασφαλτικής επάλειψης. Παγκοσμίως συστήνεται η αντικατάσταση των διαλυμάτων με ασφαλτικά γαλακτώματα. 68

2,2 Άσφαλτος (φυσική και πετρελαϊκή) Ασφαλτικά γαλακτώματα. Τα ασφαλτικά γαλακτώματα είναι προϊόντα γαλακτωματοποίησης της ασφάλτου με νερό. Τα σωματίδια της ασφάλτου μεγέθους 0.1-10 μm περίπου βρίσκονται σε μόνιμη αιώρηση μέσα στο νερό. Η αιώρηση των σωματιδίων της ασφάλτου επιτυγχάνεται με την ομοιόμορφη φόρτιση των σωματιδίων κατά το στάδιο της γαλακτωματοποίησης με τη προσθήκη χημικού γαλακτωματοποιητή σε αναλογία 60% - 40% κατά βάρος Τα γαλακτώματα χωρίζονται σε : 1. Τα κατιονικά (ή όξινα) όπου τα σωματίδια είναι φορτισμένα (+) 2. Τα ανιονικά (ή αλκαλικά) τα σωματίδια είναι φορτισμένα (-) 69

Φωτογραφία ασφαλτικού γαλακτώματος από μικροσκόπιο 70

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 71

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 Αντικείμενο Το Πρότυπο προδιαγράφει απαιτήσεις για μίγματα της ομάδας Ασφαλτικό Σκυρόδεμα για χρήση σε οδούς, αεροδρόμια και άλλες περιοχές κυκλοφορίας οχημάτων. Το Ευρωπαϊκού Προτύπου CYS EN 13108 αφορά τα θερμά ασφαλτομίγματα. 72

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 Αέρας Άσφαλτος Απορροφηθείσα Άσφαλτος Αδρανή εικονική απεικόνιση ασφαλτικού σκυροδέματος 73

Ασφαλτική Επιφανειακή Στρώση Ασφαλτική Συνδετική Στρώση Ασφαλτική Βάση Σκυρωτό Θεμέλιο (Βάση) Σκάφη Σκυρωτό Υποθεμέλιο (Υπόβαση) Στρώση Στέψης (Εξυγιαντική Στρώση από επιλεγμένο υλικό) Συμπυκνωμένο Υπέδαφος Τυπική Τομή Εύκαμπτου Οδοστρώματος Μη συμπυκνωμένο υπέδαφος 74

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 Απαιτήσεις για τα συστατικά υλικά. Γενικά Πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο συστατικά υλικά που είναι αποδεδειγμένης καταλληλότητας. Η διασφάλιση της καταλληλότητας πρέπει να προέρχεται από ένα η από περισσότερα από τα ακόλουθα : i. Ευρωπαϊκό Πρότυπο. ii. Ευρωπαϊκή Τεχνική Έγκριση. 75 75

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 Απαιτήσεις για τα συστατικά υλικά. Αδρανή υλικά Τα χονδρά, τα λεπτά αδρανή, το διαβαθμισμένο μίγμα καθώς και η παιπάλη πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του EN 13043 Αδρανή ασφαλτομιγμάτων και επιφανειακών επιστρώσεων οδών, αεροδρομίων και άλλων περιοχών κυκλοφορίας οχημάτων Στην παιπάλη μπορούν να περιληφθούν υλικά όπως το τσιμέντο και η υδράσβεστος. 76

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 Απαιτήσεις για το μίγμα Εμπειρικές ή θεμελιώδεις απαιτήσεις Η σύσταση του μίγματος (Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΓΜΑΤΟΣ) πρέπει να δηλώνεται και να τεκμηριώνεται. Σύμφωνα με το πρότυπο για το σχεδιασμό του μίγματος έχουμε 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 2. Εμπειρικές απαιτήσεις 3. Θεμελιώδεις απαιτήσεις 77

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 CYS 13108 5.2 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 1. Σύνθεση και κοκκομετρική διαβάθμιση 2. Κενά αέρος 3. Επικάλυψη και ομοιογένεια 4. Ευαισθησία στη υγρασία 5. Αντοχή σε απότριψη από αντιολισθητικά πέλματα ελαστικών (Resistanceto abrasion by studded tyres) 6. Αντίσταση στην παραμένουσα παραμόρφωση 7. Πυραντίσταση 8. Αντίσταση στα υγρά καύσιμα για εφαρμογές σε αεροδρόμια 9. Αντίσταση στο υγρό απόψυξης για εφαρμογές σε αεροδρόμια 10.Θερμοκρασία μίγματος 11.Ανθεκτικότητα (Durability) 78 78

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 CYS 13108 5.3 Εμπειρικές απαιτήσεις 1. Σύνθεση, κοκκομετρική διαβάθμιση, ποσοστό συνδετικού υλικού και πρόσμεικτα 2. Τιμές Marshall για εφαρμογές σε αεροδρόμια 3. Κενά που πληρώθηκαν με άσφαλτο 4. Κενά στο σκελετό των αδρανών 5. Ποσοστό κενών στις 10 περιστροφές 79 79

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ CYS EN 13108 CYS13108 5.4 Θεμελιώδεις απαιτήσεις 1. Σύνθεση, κοκκομετρική διαβάθμιση και ποσοστό Ασφάλτου 2. Δυσκαμψία 3. Αντίσταση στη παραμένουσα παραμόρφωση στη τριαξονική δοκιμή θλίψης (triaxial compression test) 4. Αντίσταση στην κόπωση 80 80

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ 81

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ Κάτω από τον Νέο Κανονισμό (CPR 305/2011) οι τεχνικές προδιαγραφές που περιλαμβάνονται στα Ευρωπαϊκά Εναρμονισμένα Πρότυπα (hens) πρέπει να πληρούν 7 βασικές προϋποθέσεις για κατασκευαστικές εργασίες: 1. Μηχανική αντίσταση & σταθερότητα 2. Ασφάλεια σε περίπτωση πυρκαγιάς 3. Υγιεινή, υγεία & περιβάλλον 4. Ασφάλεια και προσβασιμότητα στην χρήση 5. Προστασία από τον θόρυβο 6. Εξοικονόμηση ενέργειας και θερμότητας 7. Βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων 82

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΑΔΡΑΝΗ ΥΛΙΚΑ ( Σκύρα και Άμμος) Ο Υπουργός, εξέδωσε στις 8/4/2005 το πρώτο Διάταγμα με συνοπτικό τίτλο «Το περί του Καθορισμού των Επιπέδων των Βασικών Απαιτήσεων Ορισμένων Προϊόντων Δομικών Κατασκευών Διάταγμα του 2005». Το Διάταγμα τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 2005. Στις 9 Ιουνίου,2006 αναθεωρήθηκε με νέο Διάταγμα που τέθηκε σε ισχύ την 16,Ιουνίου 2006. Έκτοτε το Διάταγμα αναθεωρήθηκε αρκετές φορές. Σήμερα ισχύει το ΚΔΠ 164/2011 μαζί με την τροποποίηση του 2012 ΚΔΠ 357/2012 Η τροποποίηση του 2012 δεν αφορά το ποιοτικό έλεγχο αδρανών που χρησιμοποιούνται για ασφαλτομίγματα 83

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ Το Διάταγμα καθορίζει τα Βασικά Επίπεδα Απαιτήσεων για: i. Αδρανή για Σκυρόδεμα CYS EN 12620 ii. Αδρανή Ασφαλτομιγμάτων και Επιφανειακών Επιστρώσεων Οδών, Αεροδρομίων και άλλων περιοχών κυκλοφορίας Οχημάτων CYS EN 13043 iii. Αδρανή Κονιαμάτων CYS EN 13139 iv. Αδρανή Υλικών Σταθεροποιημένων με Υδραυλικές Κονίες η μη Σταθεροποιημένων για χρήση στα Τεχνικά Έργα και την Οδοποιία CYS EN 13242 84

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ Εναπόκειται στις Αρμόδιες Αρχές ο καθορισμός των απαιτούμενων τιμών που επιλέγονται (βάση του Διατάγματος) για τις προβλεπόμενες χρήσεις Οι Αρμόδιες Αρχές έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν αυστηρότερες τιμές. Σύμφωνα με τα εναρμονισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα οι διάφοροι έλεγχοι των αδρανών αποσκοπούν στο προσδιορισμό των : 1. Γεωμετρικών Χαρακτηριστικών (Geometrical Requirements) 2. Φυσικών Χαρακτηριστικών (Physical Requirements) 3. Χημικών Χαρακτηριστικών (Chemical Requirements) 85

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ Όλοι οι σχετικοί έλεγχοι που καταγράφονται στα τέσσερα Ευρωπαϊκά Πρότυπα (συνολικά 36 δοκιμές) συμπεριλαμβανομένων και των ελέγχων (14 δοκιμές) που καταγράφονται στο σχετικό κυπριακό Διάταγμα (ΚΔΠ164/2011) φαίνονται στους πίνακες που ακολουθούν. 86

ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ 12620 ΓΑΙΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 13043 ΕΛΕΓΧΟ CYSEN MSc ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΠΟΜ 503 1.Μέγεθος αδρανών Particle size CYS EN 933-1 1/εβδ. CYSEN 1/εβδ. CYSEN 13139 1/εβδ. CYSEN 13242 1/εβδ. 2.Κοκκομετρική Διαβάθμιση Particle size distribution CYS EN 933-1 χ χ χ χ 3.Flak. Index Δείκτης πλακοειδούς CYS EN 933-3 1/μηνά 1/μήνα 1/ μήνα 1/ μήνα Σχήμα Αδρανών Particle Shape 4.Shape index Δείκτης σχήματος 5.Angularity of fine Aggregates Γωνιότητα λεπτών αδρανών CYS EN 933-4 χ χ χ - CYS EN 933-6 - χ - - 6.Περιεκτικότητα σε κελύφη Shell content of coarse aggregate CYS EN 933-7 χ - χ - 7.Περιεκτικότητα σε παιπάλη Fines content CYS EN 933-1 1/εβδ. 1/εβδ. 1/εβδ. 1/εβδ. 8.Ποσοστό Θραυσμένων επιφανειών Percentage of crushed surface CYS EN 933-5 - 1/μήνα - 1/μήνα Ποιότητα Παιπάλης 9.Sand equivalent Ισοδύναμο Άμμου 10.Methylene Blue Μπλε Μεθυλενίου CYS EN 933-8 χ χ χ χ CYS EN 933-9 1/εβδ. 6 μήνες 1/εβδ. 1/εβδ. Αντοχή σε κατακερματισμό 11.Resistance to fragmentation CYS EN 1097-2 6 μήνες 1 /χρόνο - 876 μήνες

ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ 12620 13043 ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΓΑΙΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΛΕΓΧΟ CYSEN MSc ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΠΟΜ 503 CYSEN CYSEN 13139 12.Αντοχή στη φθορά Resistance to wear CYS EN 1097-1 χ χ - χ 13.Απώλεια μάζας Loss of mass CYS EN 1367-1 Sonnennbrand of Basalt CYSEN 13242 - - - χ 14.Αντοχή σε κρούση Impact value CYS EN 1097-2 χ χ - χ 15.Αντοχή σε ολισθηρότητα Resistance to polishing CYSEN 1097-8 ½ χρόνια 1 χρόνο - χ 16.Αντοχή σε επιφανειακή απότριψη 17.Αντίσταση σε απότριψη από ελαστικά με αντιολισθητικά πέλματα Resistance to surface abrasion Resistance to abrasion from studded tyres CYS EN 1097-8 χ χ - - CYS EN 1097-9 χ χ - - 18.Πυκνότητα αδρανών Particle density CYS EN 1097-6 1 /χρόνο 19.Απορροφητικότητα σε νερό Water absorption CYS EN 1097-6 1 /χρόνο ½ χρόνια ½ χρόνια 1 /χρόνο - 20.Φαινόμενη πυκνότητα Bulk density CYS EN 1097-3 χ χ - - 21.Αντοχή σε θερμικό πλήγμα Resistance to thermal shock CYS EN 1097-5 - χ - - 22.Συμβατότητα χόνδρων αδρανών με ασφαλτικά Affinity of coarse aggregates to bituminous binders CYS EN 12697-11 - χ - - 88

Αντοχή σε ψύξη- απόψυξη (Ανθεκτικότητα σε αποσάθρωση) ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΓΑΙΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 12620 ΕΛΕΓΧΟ MSc ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΠΟΜ 503 23.Durability against freezethaw CYSEN 24.Magnesium sulfate test CYS EN 1367-2 ½ χρόνια CYSEN 13043 CYSEN 13139 CYSEN 13242 CYS EN 1367-1 χ χ χ χ ½ χρόνια ½ χρόνια 25.Σταθερότητα όγκου-συστολή ξήρανσης 26.Αντοχή σε αλκαλοπυριτικές αντιδράσεις 27.Απλοποιημένη πετρογραφική εξέταση Volume stability drying shrinkage Durability against alkali - silica reactivity Simplified petrographic description CYS EN 1367-4 χ - - - Δεν υπάρχει Ευρωπαϊκό Πρότυπο. Τα κράτη μέλη επιλέγουν τη καταλληλότερη για τις τοπικές συνθήκες δοκιμή. - CYS EN 932-3 - χ - - - 28.Περιεκτικότητα σε χλώριο Chlorides CYS EN 1744-1 ½ χρόνια 29Θεϊκά διαλυτά σε οξύ Acid Soluble sulphates CYS EN 1744-1 ½ χρόνια - - ½ χρόνια - - ½ χρόνια 30.Συνολική περιεκτικότητα θείου Total sulfur CYS EN 1744-1 1 /χρόνο - 1 /χρόνο 31.Υδροδιαλυτά συστατικά Water soluble constituents CYS EN 1744-3 - - - 32.Περιεκτικότητα σε οργανικές η άλλες ουσίες 33.Αποσύνθεση πυριτικού διασβεστίου σε σκωρίες υψικαμίνου Content of organic or other substances Dicalcium silicate disintegration of air cooled blast furnace slug CYS EN 1744-1 χ χ χ χ CYS EN 1744-1 χ χ - χ 89

ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ CYSEN 12620 CYSEN 13043 CYSEN 13139 CYSEN 13242 33.Σταθερότητα όγκου σε σκωρίες χάλυβα 34.Αποσύνθεση σιδήρου σε σκωρίες υψικαμίνου Volume stability of steel slag aggregate Iron disintegration of air cooled blast furnace slug CYS EN 196-2 - χ - χ CYS EN 1744-1 χ χ - χ 35.Περιεκτικότητα σε άνθρακα Carbonate content CYS EN 196-2 χ - - - 36.Απώλεια σε πύρωση Loss on ignition CYS EN 1744-1 - - χ - Υπόμνημα: Απαιτείται από το Διάταγμα ΚΔΠ 164/2011. Η απαιτούμενη τιμή δίνεται στα παραρτήματα Ι μέχρι VI Χ Περιλαμβάνεται στο Πρότυπο αλλά δεν απαιτείται από το Διάταγμα. - Δεν περιλαμβάνεται στο Πρότυπο. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Επισημαίνεται ότι η συχνότητα των ελέγχων στα αδρανή, που αναφέρεται στους σχετικούς πίνακες,αφορούν την ελάχιστη συχνότητα που απαιτείται από τα πρότυπα για παρακολούθηση τις ποιότητας των αδρανών από τον παραγωγό. Ο συχνότερος έλεγχος επαφίεται στη κρίση του χρήστη (Επιβλέποντα Μηχανικού) καθώς και στις σχετικές πρόνοιες της σύμβασης. 90

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ 1. Αδρανή ασφαλτομιγμάτων και επιφανειακών επιστρώσεων οδών, αεροδρομίων και άλλων περιοχών κυκλοφορίας οχημάτων CYS EN 13043. Το πρότυπο αυτό καθορίζει τις ιδιότητες που πρέπει να έχουν τα αδρανή υλικά και η παιπάλη που προέρχονται από την επεξεργασία φυσικών, τεχνικών ή ανακυκλωμένων υλικών για χρήση και παραγωγή ασφαλτομiγμάτων και επιφανειακών επιστρώσεων για δρόμους, αεροδρόμια και άλλες περιοχές κυκλοφορίας οχημάτων. Το πρότυπο δεν καλύπτει την χρήση ανακτώμενων και ανακυκλωμένων αδρανών από ασφαλτομίγματα. 91

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ Γεωμετρικά Χαρακτηριστικά (πέντε δοκιμές) 1. Δοκιμή καθορισμού δείκτη πλακοειδούς (Flakiness index (Fl) CYS EN 933-3) 2. Μέγεθος κόκκου D/d (Particle size) 3. Καθορισμός της περιεκτικότητας σε παιπάλη (Fines content (f) CYS EN 933-1) 4. Δοκιμή μπλε του μεθυλενίου (Methylene blue test (MB) CYS EN 933-9) 5. Ποσοστό θραυσμένων επιφανειών (Percentage of crushed surface CYS EN 933-5 1997) 92

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Σχήμα αδρανών (Particle shape) Το σχήμα του κόκκου των αδρανών μαζί με άλλα χαρακτηριστικά επηρεάζουν την εργασιμότητα και την αντοχή του σκυροδέματος καθώς και τις μηχανικές ιδιότητες των ασφαλτομιγμάτων. Το σχήμα των θραυστών αδρανών επηρεάζεται από: i. τον αριθμό και το είδος των σπαστήρων που χρησιμοποιούνται κατά τη θραύση, ii. το είδος και την φύση του πετρώματος, iii. τον όγκο του αρχικού πετρώματος που ρίχνεται για θραύση 93

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1.Δοκιμή καθορισμού δείκτη πλακοειδούς (Flakiness index (Fl) CYS EN 933-3) Σκοπός της δοκιμής είναι ο καθορισμός του μέσου ελάχιστου πάχους του συνόλου των αδρανών και εκφράζεται με τον Δείκτη Πλακοειδούς. Εφαρμόζεται στα χονδρά αδρανή με ονομαστική διάμετρο μικρότερη των 80,0mm και μεγαλύτερη των 4,0mm. 2. Μέγεθος κόκκου D/d (Particle size, CYS EN 12620:2002) Όλα τα αδρανή κατατάσσονται σύμφωνα με τη σχέση d/d όπου: d Ελάχιστο μέγεθος κόκκου D Μέγιστο μέγεθος κόκκου Για τα χονδρά αδρανή που χρησιμοποιούνται για τη παραγωγή σκυροδέματος ο λόγος D/d δεν πρέπει να είναι μικρότερος από 1.4 94

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Κοκκομετρική διαβάθμιση (Determination of particle size distribution (Grading) CYS EN 933-1) Η κοκκομετρική διαβάθμιση προσδιορίζει την κατανομή των διαστάσεων των κόκκων των αδρανών και απεικονίζεται με την κοκκομετρική καμπύλη. Αυτό επιτυγχάνεται με το κοσκίνισμα και το διαχωρισμό των αδρανών ανάλογα με το μέγεθος των κόκκων 95

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Κοκκομετρική διαβάθμιση (Determination of particle size distribution (Grading) CYS EN 933-1) Για να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή πυκνότητα κατά τη διάστρωση και συμπίεση του υλικού η κοκκομετρική καμπύλη πρέπει να ικανοποιεί τη σχέση Fuller : όπου: p=100 (δ/d) δ=οπή κόσκινου,d=μέγιστη διάμετρος κόκκου, p=διερχόμενο ποσοστό 96

97

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 3. Καθορισμός της περιεκτικότητας σε παιπάλη (Fines content (f) CYS EN 933-1) O καθορισμός του ποσοστού της παιπάλης στα αδρανή είναι πολύ απλή και γίνεται με την πλύση των αδρανών κατά την διαδικασία του κοσκινίσματος για τον καθορισμό της κοκκομετρικής καμπύλης. Το πολύ λεπτόκοκκο υλικό (παιπάλη) συνίσταται από κόκκους μεγέθους κάτω από 63μm. Η παρουσία παιπάλης επηρεάζει άμεσα τη σύνθεση και συμπεριφορά του σκυροδέματος (π.χ. περιεκτικότητα νερού, εργασιμότητα, ρηγμάτωση) και του ασφαλτομίγματος (π.χ. ποσοστό ασφάλτου, ελαστικότητα, δυσθραυστότητα). 98

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 4. Δοκιμή μπλε του μεθυλενίου (Methylene blue test (MB) CYS EN 933-9) Η δοκιμή μπλε του μεθυλενίου χρησιμοποιείται για την διακρίβωση της παρουσίας αργιλικών ορυκτών στα αδρανή. Τα αργιλικά ορυκτά είναι υδρόφιλα και διογκώνονται ανάλογα με την περιεκτικότητα τους σε νερό. Η διόγκωση αυτή έχει καταστρεπτικές συνέπειες στα ασφαλτομίγματα καθώς και το σκυρόδεμα. Η δοκιμή βασίζεται στην αρχή της προσρόφησης επί της ενεργής επιφάνειας των αργιλικών ορυκτών των μορίων του μπλε του μεθυλενίου. Κατά τη δοκιμή μετρείται η ποσότητα του μπλε του μεθυλενίου που χρειάζεται για την μοριακή επικάλυψη όλων των αργιλικών συστατικών των αδρανών 99

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 5. Ποσοστό θραυσμένων επιφανειών (Percentage of crushed surface CYS EN 933-5 1997) Η δοκιμή αυτή χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του ποσοστού κόκκων με θραυσμένες επιφάνειες σε δείγμα φυσικών αδρανών. Εφαρμόζεται σε χαλίκια (φυσικά αποθέματα) ή μείγμα αδρανών που περιέχουν χαλίκια και ισχύει για υλικά με μέγιστο μέγεθος κόκκου Di 63mm και ελάχιστο μέγεθος κόκκου di 4mm. 100

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ Φυσικά Χαρακτηριστικά (πέντε δοκιμές) 1.Δοκιμή αντοχής σε κατακερματισμό χονδρών αδρανών (Resistance to fragmentation of coarse Aggregates, Los Angeles (LA) CYS EN 10970-02 :1998 clause 5) 2. Δοκιμή αντοχής σε ολισθηρότητα (Polished stone value (PSV) CYS EN 1097-8) 3. Πυκνότητα αδρανών (Particle density CYS EN 1097-2000) 4. Δοκιμή απορροφητικότητας σε νερό (water absorption CYSEN 1097-2000) 5. Δοκιμή ανθεκτικότητας σε αποσάθρωση (Magnesium sulfate test CYS EN- 1367-2) 101

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1.Δοκιμή αντοχής σε κατακερματισμό χονδρών αδρανών (Resistance to fragmentation of coarse Aggregates, Los Angeles (LA) CYS EN 10970-02 Κατά την δοκιμή καθορίζεται η φθορά που επέρχεται στα διαβαθμισμένα αδρανή κάτω από την επίδραση δυνάμεων τριβής και κρούσης. Οι δυνάμεις αυτές αναπτύσσονται κατά την περιστροφή μεταλλικού τυμπάνου της συσκευής μέσα στον οποίο μαζί με τα αδρανή τοποθετούνται ειδικές μεταλλικές σφαίρες. 102

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 2. Δοκιμή αντοχής σε ολισθηρότητα (Polished stone value (PSV) CYS EN 1097-8) Με τη δοκιμή αυτή καθορίζεται η συμπεριφορά των αδρανών υλικών στη λειαντική δράση των ελαστικών των οχημάτων. Η δοκιμή αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος οι κόκκοι υφίστανται επιταχυνόμενη λείανση. Στο δεύτερο μέρος μετρείται το μέγεθος της στίλβωσης, με την συσκευή μέτρησης της ολισθηρότητας. 103

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 3. Πυκνότητα αδρανών (Particle density CYS EN 1097) Ο έλεγχος αυτός αφορά το καθορισμό της πυκνότητας των κόκκων των αδρανών. Τα Πρότυπα καθορίζουν ως ελάχιστη επιτρεπτή ξηρή πυκνότητα τα 2 Μg/m³ Στερεό Κενά 104

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 4. Δοκιμή απορροφητικότητας σε νερό (water absorption CYSEN 1097-2000) Ο έλεγχος απορροφητικότητας αφορά το καθορισμό της ποσότητας νερού που μπορεί να απορροφηθεί από τα αδρανή. Είναι χρήσιμος για τον καθορισμό τα απαιτούμενης ποσότητας ασφάλτου στο ασφαλτόμιγμα. 5. Δοκιμή ανθεκτικότητας σε αποσάθρωση (Magnesium sulfate test CYS EN- 1367-2) Η δοκιμή αυτή δίνει ένα δείκτη υγείας των αδρανών και καθορίζει την ανθεκτικότητα τους σε αποσάθρωση λόγω καιρικών μεταβολών. Προσομοιάζει τις δυνάμεις διόγκωσης που ασκούνται στα αδρανή, με διαδοχικούς κύκλους εμποτισμού σε διάλυμα θειικού μαγνησίου και ξήρανσης 105

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ πριν την δοκιμή της αποσάθρωσης μετά την δοκιμή της αποσάθρωσης 106

4. ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΔΡΑΝΩΝ Χημικά Χαρακτηριστικά Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα Εναρμονισμένα Πρότυπα για τα Αδρανή για το Πρότυπο για τα ασφαλτομίγματα CYS EN 13043 Αδρανή Ασφαλτομιγμάτων και Επιφανειακών Επιστρώσεων Οδών, Αεροδρομίων και άλλων περιοχών κυκλοφορίας Οχημάτων δεν υπάρχουν δοκιμές για τα Χημικά Χαρακτηριστικά των Αδρανών Στις τρέχουσες Προδιαγραφές του ΤΔΕ του ΥΣΕ όπως θα δούμε πιο κάτω υπάρχουν απαιτήσεις για τα Χημικά χαρακτηριστικά. 107

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ (Παράγραφος 2) CYS EN13043: Αδρανή ασφαλτομιγμάτων και επιφανειακών επιστρώσεων οδών, αεροδρομίων και άλλων περιοχών κυκλοφορίας οχημάτων Παρά-γραφος στο Πρότυπο ΙΔΙΟΤΗΤΑ 4.1.6 1.Σχήμα αδρανών Ελληνικά Αγγλικά ΧΟΝΔΡΑ ΑΔΡΑΝΗ (Coarse Aggregates) Particle shape ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΟ ΟΡΙΟ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΜΕΝΟ ΜΙΓΜΑ ΑΔΡΑΝΩΝ (2) (All-in Aggregates) Ανώτατη επιτρεπτή κατηγορία Fl20. Βλέπε Σημείωση (2) ΛΕΠΤΑ ΑΔΡΑΝΗ (Fine Aggregates) Δεν υπάρχει απαίτηση. 4.1.2 2.Μέγεθος αδρανών Particle size Δηλώνεται το d/d του προϊόντος. Δηλώνεται το d/d του προϊόντος. Δηλώνεται το d/d του προϊόντος. 4.2.7.1 3.Πυκνότητα αδρανών Particle density Η τιμή να μην είναι μικρότερη από 2,00Mg/m³ ως ξηρή πυκνότητα Η τιμή να μην είναι μικρότερη από 2,00Mg/m³ ως ξηρή πυκνότητα Η τιμή να μην είναι μικρότερη από 2,00Mg/m³ ως ξηρή πυκνότητα 4.1.4 4.Περιεκτικ. σε παιπάλη Fines content Ανώτατη επιτρεπτή κατηγορία f2. Βλέπε Σημείωση (2) Ανώτατη επιτρεπτή κατηγορία f22. Για τη φυσική άμμο που παράγεται από φυσικά αμμοχάλικα ανώτατη επιτρεπτή κατηγορία f3. 4.1.4 5.Ποιότητα παιπάλης Fines quality Δεν υπάρχει απαίτηση. Βλέπε Σημείωση (2) Όταν η περιεκτικότητα σε παιπάλη είναι μεγαλύτερη από 3% τότε το ΜΒ είναι και δηλώνεται όχι μεγαλύτερο από 10g/Kg.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ (Παράγραφος 2) CYS EN13043: Αδρανή ασφαλτομιγμάτων και επιφανειακών επιστρώσεων οδών, αεροδρομίων και άλλων περιοχών κυκλοφορίας οχημάτων Παρά-γραφος στο Πρότυπο ΙΔΙΟΤΗΤΑ Ελληνικά Αγγλικά ΧΟΝΔΡΑ ΑΔΡΑΝΗ (Coarse Aggregates) ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΟ ΟΡΙΟ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΜ.ΜΙΓΜΑ ΑΔΡΑΝΩΝ (2) (Allin Aggregates) ΛΕΠΤΑ ΑΔΡΑΝΗ (Fine Aggregates) 4.1.7 6.Ποσοστό θραυστών επιφανειών Percentage of crushed surfaces Επιτρεπτή κατηγορία C100/0. Βλέπε Σημείωση (2) Δεν υπάρχει απαίτηση. 4.2.2 7.Αντοχή σε κατακερματισμό Resistance to fragmentation Ανώτατη επιτρεπτή κατηγορία LA30. Βλέπε Σημείωση (2) Δεν υπάρχει απαίτηση. 4.2.3 8.Αντοχή σε ολισθηρότητα (1) Resistance to polishing Δηλώνεται η κατηγορία PSV. Βλέπε Σημείωση (2) Δεν υπάρχει απαίτηση. 4.2.7.2 9.Απορροφητικότητα σε νερό Water absorption Η τιμή δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3,5%. Βλέπε Σημείωση (2) Η τιμή δεν πρέπει να υπερβαίνει το 3,5%. 4.2.9.2 10.Αντοχή σε ψύξηαπόψυξη Durability against freeze-thaw Ανώτατη επιτρεπτή κατηγορία MS25 (4). Βλέπε Σημείωση (2) Δεν υπάρχει 109 απαίτηση (5).

5. Πρόνοιες των Πρότυπων Τεχνικών Προδιαγραφών (Τόμος Γ) για το ασφαλτικό σκυρόδεμα για οδικά έργα και τεχνικά έργα 110

Πίνακας 5/1 Α Χονδρά αδρανή για ασφαλτικό σκυρόδεμα Δοκιμή Πρότυπο Δοκιμής Ασφαλτική βάση Συνδετική στρώση Επιφανειακή στρώση Δείκτης πλακοειδών τεμαχίων (max) CYS EN 933-3 20% (FI 20 ) 20% (FI 20 ) 20% (FI 20 ) Κατηγορία βαθμού θραύσης τεμαχίων CYS ΕΝ 933-5 C 100 C 100 C 100 Απώλεια σε τριβή και κρούση (max) ( Los Angeles) Αντίσταση στη στίλβωση (min) (Polished stone value PSV) Απώλεια σε επιφανειακή φθορά (max) (Aggregate abrasion value AAV) CYS EN 1097-2 30% (LA 30 ) 30% (LA 30 ) 25% (LA 25 ) CYS EN 1097-8 Καμία απαίτηση Καμία απαίτηση 50 (PSV 50 ) CYS EN 1097-8 Καμία απαίτηση Καμία απαίτηση 10 (AAV 10 ) Απορροφητικότητα νερού CYS ΕΝ 1097-6 3,5% max 3,5% max 3% max Απώλεια σε δοκιμή υγείας σε θειικό μαγνήσιο (magnesium sulfate soundness value) CYS EN 1367-2 25% (MS 25 ) (max) 25% (MS 25 ) (max) 18% (MS 18 ) (max) Δοκιμή αποκόλλησης (δοκιμασία σε 150 τεμάχια) Παράρτημα Β 8 τεμάχια max 8 τεμάχια max 8 τεμάχια max 111

Πίνακας 5/1 Β. Λεπτά αδρανή για ασφαλτικό σκυρόδεμα Δοκιμή Πρότυπο Δοκιμής Συνδετική στρώση και ασφαλτική βάση Επιφανειακή στρώση Ποιότητα παιπάλης* (max) CYS EN 933-9 10g/kg (MB F 10) 10g/kg (MB F 10) Απορροφητικότητα νερού CYS ΕΝ 1097-6 3,5% max 3% max Απώλεια σε δοκιμή υγείας σε θειικό μαγνήσιο (max) (magnesium sulfate soundness value) CYS EN 1367-2 Δεν υπάρχει απαίτηση Δεν υπάρχει απαίτηση * Ελέγχεται μόνο εφόσον το ποσοστό παιπάλης στο ελεγχόμενο αδρανές υπερβαίνει το 3%. 112

6. Πρόνοιες των Πρότυπων Τεχνικών Προδιαγραφών (Τόμος Γ) για το ασφαλτικό σκυρόδεμα για οδικά έργα και τεχνικά έργα ΑΔΡΑΝΗ ΥΛΙΚΑ Είδος πρόσμιξης Δοκιμή Μέγιστο επιτρεπτό ποσοστό κατά βάρος (%) Αργιλώδη ή/και εύθρυπτα τεμάχια ASTM-C142 3,0 Θειικές και θειούχες ενώσεις (εκφρασμένες σαν SO 3 ) CYS EN 1744-1 2 113

5. Πρόνοιες των Πρότυπων Τεχνικών Προδιαγραφών (Τόμος Γ) για το ασφαλτικό σκυρόδεμα για οδικά έργα και τεχνικά έργα ΑΣΦΑΛΤΟΣ Εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά στο Συμβόλαιο, σε ασφαλτικό σκυρόδεμα που θα χρησιμοποιείται σε συνδετική στρώση ή επιφανειακή στρώση για αυτοκινητόδρομους και δρόμους με υψόμετρο κάτω από τα 500μ. που παρουσιάζουν τροχαία ημερήσια κίνηση πάνω από 300 φορτηγά οχήματα (περιλαμβανομένων και άλλων οχημάτων που μπορούν να μεταφέρουν φορτίο πέραν των 5tn), θα χρησιμοποιείται άσφαλτος τύπου 35/50. Άσφαλτος τύπου 50/70 θα χρησιμοποιείται σε δρόμους με υψόμετρο πάνω των 500μ., σε δρόμους μικρής σημασίας (λιγότερα από 300 φορτηγά την ημέρα) και σε χώρους στάθμευσης για ιδιωτικά οχήματα. Για τα αεροδρόμια θα εφαρμόζονται ειδικές προδιαγραφές 114

5. Πρόνοιες των Πρότυπων Τεχνικών Προδιαγραφών (Τόμος Γ) για το ασφαλτικό σκυρόδεμα για οδικά έργα και τεχνικά έργα ΑΝΑΜΕΙΞΗ Τα εργοστάσια παραγωγής ασφαλτικού σκυροδέματος θα πρέπει να είναι εγκεκριμένου τύπου και πιστοποιημένης καταλληλότητας και να πληρούν τις απαιτήσεις του κατασκευαστή. Θα πρέπει να παρέχουν πρόσβαση σε όλους τους κάδους και θαλάμους για τη λήψη δειγμάτων υλικού και να είναι τύπου παραγωγής ανά παρτίδες («batch-mixing») ή τύπου συνεχούς ροής («continuous drummixing type»). Εργοστάσια διαφορετικού τύπου θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο αν το επιτρέψει γραπτώς ο Μηχανικός, αφού εξασφαλίσει σχετική έγκριση από τον Εργοδότη. 115

Σχήμα 1. Τυπική μονάδα παραγωγής ασφαλτομίγματος ανά παρτίδες. 116

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΝΑ ΠΑΡΤΙΔΑ 117

Σε όλα τα Συγκροτήματα πρέπει να ελέγχονται τακτικά οι Ηλεκτρονικοί Πίνακες Ζύγισης 118

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΝΑ ΠΑΡΤΙΔΕΣ πλεονεκτήματα 1.Δυνατότητα παραγωγής όλων των τύπων ασφαλτομιγμάτων. 2.Εκπομπή ατμοσφαιρικών τύπων εντός αποδεκτών ορίων 3.Περιορίζεται η μεταβλητότητα στη τροφοδοσία αδρανών. 4.Δυνατότητα παραγωγής μικρών ποσοτήτων. 5.Παραγωγή μιγμάτων σε όλες τις επιθυμητές θερμοκρασίες. 6.Δεν είναι αναγκαία η αποθήκευση του μίγματος 7.Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την παραγωγή ανακυκλωμένων μιγμάτων όπου το ανακτώμενο ασφαλτόμιγμα συμμετέχει σε μεγάλο ποσοστό μειονεκτήματα 1. Σχετικά ψηλό κόστος συντήρησης 2.Υψηλό κόστος παραγωγής σε σχέση με το συγκρότημα συνεχούς ροής 3. Η ωριαία απόδοση περιορίζεται από τις διαστάσεις του αναμικτήρα και του χρόνου ανάμιξης 4.Απώλεια θερμικής ενέργειας λόγω απομάκρυνσης του πολύ χονδρόκοκκου αδρανούς υλικού ή λόγω της υπερχείλισης των θαλάμων προσωρινής αποθήκευσης 119

Σχήμα 2. Συγκρότημα παραγωγής συνεχούς ροής 120

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΟΗΣ 121

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΡΟΗΣ πλεονεκτήματα 1. Οικονομική παραγωγή μικρών παρτίδων ασφαλτομίγματος. 2.Δυνατότητα παραγωγής όλων των τύπων ασφαλτομιγμάτων. 3.Δεν απαιτείται μεγάλος χρόνος αλλαγής από μίγμα σε μίγμα. μειονεκτήματα 1. Τροφοδοσία αδρανών σε κλάσματα. 2. Περιορισμός στη υγρασία των αδρανών. 3. Απαίτηση για επιπρόσθετο προθερμαντήρα όταν το ποσοστό υγρασίας είναι πάνω από 2%. 4. Δεν είναι αναγκαία η αποθήκευση του ασφαλτομίγματος. 4.Σχετικά υψηλό κόστος αγοράς. 5. Ο αριθμός των υλικών που τροφοδοτούνται περιορίζεται μόνο από τον αριθμό των κάδων τροφοδοσίας. 6.Δεν υπάρχουν απώλειες αδρανών υλικών 7.Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την παραγωγή ανακυκλωμένων μιγμάτων 5.Σχετικά ψηλό κόστος συντήρησης, 6.Δεν μπορεί να αναμείξει μεγάλο ποσοστό ανακτώμενου μίγματος κατά την ανακύκλωση. 122

Σε όλα τα Συγκροτήματα πρέπει πάντοτε να υπάρχει ΚΟΝΙΟΣΥΛΕΚΤΗΣ με ειδικά φίλτρα. ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΑΠΟΦΥΓΗ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 123

ΜΙΚΡΟ ΑΥΤΟΚΙΝΟΥΜΕΝΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 124

Θερμοκρασίες μίγματος Τύπος ασφάλτου Θερμοκρασία Αδρανών ( C) Θερμοκρασία ασφάλτου ( C) Θερμοκρασία μίγματος κατά την έξοδο από τον αναμικτήρα ( C) min max min max min max 35 50 150 170 155 165 150 170 50 70 150 170 145 165 145 165 125

6. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΓΜΑΤΟΣ 126

6.Σχεδιασμός Μίγματος Τα αφαλτομίγματα πρέπει να έχουν την δυνατότητα : i. να ανθίστανται στη παραμένουσα παραμόρφωση, ii. να ανθίστανται στη ρηγμάτωση και τη κόπωση, iii. να συνεισφέρουν στη φέρουσα ικανότητα του οδοστρώματος, iv. να είναι αδιαπέραστα υποκείμενες στρώσεις από το νερό για να προστατεύουν τις v. να παρουσιάζουν καλή εργασιμότητα κατά τη συμπυκνώνονται με τα διαθέσιμα μηχανήματα, διάστρωση και να vi. να είναι οικονομικά στη παρασκευή και vii. να συντηρούνται εύκολα και οικονομικά. 127

6.Σχεδιασμός Μίγματος Επιπλέον τα μίγματα για ασφαλτοτάπητες κυκλοφορίας πρέπει : i. να ανθίστανται στη λειαντική δράση των ελαστικών, ii. να ανθίστανται στην καταστροφική επίδραση των καιρικών συνθηκών,παρέχοντας έτσι,καλή και μακράς διάρκειας ζωής, αντιολισθητική επιφάνεια. iii. να παρέχουν ομαλή επιφάνεια για άνετη και ασφαλή οδήγηση, iv. να παρέχουν επιφάνεια ώστε ο θόρυβος που δημιουργείται από τους τροχούς των οχημάτων να είναι εντός προδιαγραμμένων ανεκτών ορίων, v. να παρέχουν επιφάνεια που να απαιτεί όσο το δυνατό λιγότερη συντήρηση. 128

6.Σχεδιασμός Μίγματος Η μελέτη σύνθεσης του ασφαλτομίγματος αποσκοπεί στο καθορισμό των αναλογιών : i. των χονδρόκοκκων αδρανών, ii. iii. iv. των λεπτόκοκκων αδρανών, της παιπάλης, του συνδετικού υλικού, με σκοπό τη βελτιστοποίηση των μηχανικών ιδιοτήτων του ασφαλτομίγματος σε σχέση με την επιθυμητή συμπεριφορά του στο έργο. 129

6.Σχεδιασμός Μίγματος Προσδιορισμός της βέλτιστης περιεκτικότητας ασφάλτου. Ο καθορισμός της βέλτιστης περιεκτικότητας ασφάλτου συνίσταται στη εξεύρεση της κατάλληλης περιεκτικότητας συνδετικού υλικού στο μίγμα έτσι που το μίγμα να είναι εύκαμπτο, μεγάλης διάρκειας ζωής, οικονομικό και εργάσιμο, χωρίς να θυσιάζεται η αντίσταση του στη παραμόρφωση. Ο καθορισμός της βέλτιστης περιεκτικότητας ασφάλτου μπορεί να γίνει με διάφορες εργαστηριακές μεθόδους. Η γνωστότερη και πλέον διαδεδομένη είναι η μέθοδος Marshall. Στη μέθοδο αυτή αναφέρεται και το Εθνικό Προσάρτημα της Κύπρου. 130

6.Σχεδιασμός Μίγματος Προσδιορισμός της βέλτιστης περιεκτικότητας ασφάλτου. Η βέλτιστη περιεκτικότητα ασφάλτου μπορεί να καθορισθεί και από τυποποιημένη σύνθεση (συνταγή). Στις περιπτώσεις αυτές η επιλογή του ποσοστού ασφάλτου γίνεται από πίνακες σε συνάρτηση με τη κοκκομετρική διαβάθμιση. Για ασφαλτομίγματα πυκνής διαβάθμισης όπως είναι το Ασφαλτικό Σκυρόδεμα ο καθορισμός της βέλτιστης περιεκτικότητας ασφάλτου συστήνεται να γίνεται με τη μέθοδο Marshall. 131

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,1 Σχεδιασμός Μίγματος κατά Marshall Η μέθοδος Marshall βασίζεται στη παρασκευή δοκιμίων συγκεκριμένης διαμέτρου (100 mm) και στο έλεγχο των δοκιμίων αυτών (στη συσκευή Marshall) για: i. Ευστάθεια (S), ii Παραμόρφωση(F) iii. Ποσοστό (%) κενών αέρος (V), iv. Ποσοστό (%) κενών στο σκελετό των αδρανών(vma) v. Ποσοστό (%) κενών που γέμισαν με άσφαλτο(vfa), vi. Πυκνότητα 132

Κενά αέρος Άσφαλτος που απορροφήθηκε από τους πόρους του αδρανούς Αδρανές Διαπερατοί πόροι που δεν απορρόφησαν άσφαλτο Όγκος αδρανών για Φαινόμενο ειδικό βάρος Ενεργό ποσοστό Όγκος αδρανών ασφάλτου για Ενεργό ειδικό βάρος Όγκος αδρανών Όγκος διαπερατών για ειδικό βάρος πόρων Ασφαλτόμιγμα επεξήγηση εννοιών 133

πυρήνας ασφαλτοτάπητα Δοκίμιο Marshall Δοκίμια Marshall και πυρήνες ασφαλτοτάπητα 134

Συσκευή Marshall 135

Διαγράμματα Ιδιοτήτων Marshall 136

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,1 Σχεδιασμός Μίγματος κατά Marshall Με το καθορισμό της Ευστάθειας (S) διασφαλίζεται ότι το μίγμα έχει την απαιτούμενη αντοχή. Με το καθορισμό της Παραμόρφωσης(F) διασφαλίζεται ότι το μίγμα δεν πρόκειται να παραμορφωθεί υπερβολικά Το ποσοστό των κενών(v) καθορίζει το αναμενόμενο ποσοστό κενών του τάπητα μετά από παρέλευση n-χρόνων. Στη περίπτωση που τα κενά αέρος είναι μικρότερα του επιτρεπτού ό τάπητας θα παραμορφωθεί πρόωρα παρουσιάζοντας έντονη τροχοαυλάκωση. 137

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,1 Σχεδιασμός Μίγματος κατά Marshall Με το VMA διασφαλίζεται ότι ο χώρος μεταξύ των αδρανών είναι επαρκής για να χωρέσει η ποσότητα συνδετικού υλικού. Με το VFA διασφαλίζεται ότι επαρκής αριθμός κενών πληρώθηκε με άσφαλτο καθορίζοντας έτσι: i.την ελάχιστη ποσότητα ασφάλτου στο μίγμα για να υπάρχει καλή συνεκτικότητα των κόκκων καθώς και ii.τη μέγιστη που μπορεί να παραλάβει η δεδομένη κοκκομετρική διαβάθμιση για να μην εμφανισθεί ανάδυση ασφάλτου και πρόωρη παραμόρφωση του τάπητα. 138

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,1 Σχεδιασμός Μίγματος κατά Marshall Η καμπύλη του φαινόμενου ειδικού βάρους παρουσιάζει μια μέγιστη τιμή καθώς αυξάνεται το ποσοστό ασφάλτου και ακολούθως μειώνεται. Η καμπύλη της Ευστάθειας (S)είναι παρόμοια, η μέγιστη τιμή όμως εμφανίζεται σε χαμηλότερο ποσοστό ασφάλτου. Τα κενά αέρος(v) μειώνονται καθώς αυξάνει το ποσοστό ασφάλτου. Η Παραμόρφωση(F) αυξάνεται καθώς αυξάνεται η περιεκτικότητα ασφάλτου. Τα κενά στο σκελετό των αδρανών(vma) αρχικά μειώνονται μέχρις μίας ελάχιστης τιμής και μετά αυξάνονται. Τα κενά που γέμισαν με άσφαλτο (VFA)αυξάνονται καθώς αυξάνεται το ποσοστό ασφάλτου. 139

Πολύ χαμηλό Αποδεχτό Πολύ υψηλό Βέλτιστο ποσοστό ασφάλτου 4.7 4.3 5.1 Προδιαγραφές VMA VMA >13% VFA Vα S F 4.0 4.3 5.2 5.1 5.75 6.25 VFA =65-75% Vα =3-5% S =8,0kN min F =2.0-3.5mm 3.5 4 5 6 6.5 Γραφική απεικόνιση οριακών τιμών ποσοστού ασφάλτου ανά κριτήριο Marshall 140

Πρόνοιες των Πρότυπων Τεχνικών Προδιαγραφών (Τόμος Γ) για το ασφαλτικό σκυρόδεμα για οδικά έργα και τεχνικά έργα Ιδιότητα Συνδετική στρώση Επιφανειακή στρώση Βαθμός συμπύκνωσης δοκιμίου (Marshall specimen 2x75 2x75 compaction) Αριθμός κτύπων CYSEN12697-30 Περιεκτικότητα σε ασφαλτικό συνδετικό υλικό B (Binder content) (%) CYSEN12697-1 4 έως 8 5 έως 8 Ευστάθεια Smin (Marshall Stability) kn CYSEN12697-34 7.5 7.5 Παραμόρφωση F (Marshall Flow) mm 2 έως 5 2 έως 5 CYSEN12697-34 Κενά στο μείγμα V (Void content) % 3 έως 5 3 έως 5 CYSEN12697-8, CYSEN12697-5,CYSEN12697-6 Ποσοστό κενών πληρωθέντων με άσφαλτο VFB (Voids filled with bitumen) % CYSEN12697-8, CYSEN12697-6 60 έως 90 60 έως 90 Δείκτης διατηρηθείσας ευστάθειας σε 24 ώρες (Index of retained stability Appendix E) % min 75 75 Δείκτης διατηρηθείσας ευστάθειας σε 5 ημέρες (Index of retained stability Appendix E) % min 70 70 141

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 142

6,2. ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 ΓΕΝΙΚΑ Χημεία επιφάνεια (surface chemistry) των αδρανών Η Χημεία της επιφάνειας των αδρανών είναι ουσιώδους σημασίας όσο αφορά των επιτυχή σχεδιασμό ασφαλτομιγμάτων. Ένα από τα προβλήματα που σχετίζονται με την ποιότητα/καταλληλότητα των αδρανών στα μίγματα ασφαλτικού σκυροδέματος είναι η αποκόλληση (stripping) των αδρανών από την άσφαλτο κατά την διάρκεια χρήσης του ασφαλτοτάπητα. Όσο μεγαλύτερη είναι η έλξη της ασφάλτου προς τα αδρανή τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα διείσδυσης νερού μεταξύ του ασφαλτικού υμένα και του αδρανούς υποβοηθώντας έτσι την αποκόλληση των αδρανών από τον τάπητα κατά την διάρκεια της κυκλοφορίας. 143

6.2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 ΓΕΝΙΚΑ Χημεία επιφάνεια (surface chemistry) των αδρανών Σε γενικές γραμμές τα αδρανή χωρίζονται σε Υδροφοβικά Υδρόφιλα (hydrophilic) (hydrophobic) και Τα Υδροφοβικά αδρανή αντιπαθούν το νερό με αποτέλεσμα να μη βρέχονται εύκολα και να μένουν προσκολλημένα στη άσφαλτο. Ηλεκτροστατικά έχουν (+) φόρτιση. Στη κατηγορία των υλικών αυτών ανήκουν τα ασβεστολιθικά υλικά. Αντιθέτως τα Υδρόφιλά αδρανή συμπαθούν το νερό, βρέχονται εύκολα με αποτέλεσμα να αποκολλώνται κάτω από την επίδραση της κυκλοφορίας. Ηλεκτροστατικά έχουν (-) φόρτιση. Στη κατηγορία των υλικών αυτών ανήκουν τα διαβασικά υλικά. 144

6.2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Ασφαλτικό Σκυρόδεμα Κοκκομετρική διαβάθμιση(grading) Ο Πίνακας 1 παρέχει συστάσεις για τα όρια της κοκκομετρικής διαβάθμισης των αδρανών για τους διάφορους τύπους Ασφαλτικού Σκυροδέματος ανάλογα με τις προτεινόμενες χρήσεις του Συνδετικό Υλικό (Binder) Το ασφαλτικό συνδετικό υλικό πρέπει να είναι άσφαλτος οδοστρωσίας(pavement grade bitumen), τροποποιημένη άσφαλτος(modified asphalt), ή σκληρή άσφαλτος (hard grade bitumen) ανάλογα με την προτεινόμενη χρήση. Για Ασφαλτικό Σκυρόδεμα με κοκκομετρική διαβάθμιση όπως αναφέρεται στον Πίνακα 1 συστήνεται να χρησιμοποιείται άσφαλτος τύπου 50/70 145

146

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Αδρανή υλικά (Aggregates) Τα χονδρά και λεπτά αδρανή πρέπει να είναι σύμφωνα με τις πρόνοιες του πρότυπου CYS EN 13043 και του διατάγματος του Υπουργού Εσωτερικών, το οποίο καθορίζει τις ελάχιστες εθνικές απαιτήσεις για τα αδρανή ή οποιεσδήποτε άλλες εν ισχύ εθνικές απαιτήσεις ανάλογα με την προτεινόμενη χρήση. Επιπρόσθετο πληρωτικό υλικό( Added Filler) Τα λεπτά αδρανή (παιπάλη) που χρησιμοποιούνται ως πληρωτικό υλικό,ανάλογα με την προτεινόμενη χρήση, πρέπει να είναι σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου CYS EN 13043 και του διατάγματος του Υπουργού Εσωτερικών σχετικά με τις ελάχιστες εθνικές απαιτήσεις για τα αδρανή ή οποιεσδήποτε άλλες εν ισχύ εθνικές απαιτήσεις. Η ποσότητα του επιπρόσθετου πληρωτικού υλικού πρέπει να είναι συμφώνα με τις προδιαγραφές. 147

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Σύμφωνα με τις τρέχουσες προδιαγραφές για έργα του δημοσίου ΠΛΗΡΩΤΙΚΟ Μέρος του πληρωτικού θα πρέπει να είναι υδράσβεστος σύμφωνα με το Πρότυπο CYS EN 459-1. Σε περίπτωση που τα λεπτά αδρανή και το πληρωτικό αποτελούνται από ασβεστολιθικό υλικό, τότε η ποσότητα της υδρασβέστου δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 1% κατά βάρος του συνολικού βάρους των αδρανών. Σε κάθε άλλη περίπτωση η ποσότητα της υδρασβέστου δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 2% κατά βάρος του συνολικού βάρους των αδρανών. Νοείται ότι ως «ασβεστολιθικό υλικό» ορίζεται το υλικό με περιεκτικότητα σε CaCO3 + MgCO3 μεγαλύτερη του 85%. 148

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 ΠΛΗΡΩΤΙΚΟ Το πληρωτικό από λεπτό αδρανές και το πληρωτικό από υδράσβεστο πρέπει να αποθηκεύονται σε ξεχωριστούς κάδους. Η προσθήκη της υδρασβέστου στο μείγμα πρέπει να γίνεται πριν την προσθήκη της ασφάλτου. Το πληρωτικό από λεπτό αδρανές πρέπει να προστίθεται μετά την προσθήκη της ασφάλτου. Το μέρος του πληρωτικού που συγκρατείται από το κόσκινο με άνοιγμα 0.063mm θα λογίζεται ως λεπτό αδρανές. Κάθε φορτίο υδρασβέστου πρέπει να συνοδεύεται από απόδειξη αγοράς η οποία αφού σφραγιστεί και υπογραφτεί από το Μηχανικό θα επιστρέφεται στον Εργολάβο. Αντίγραφο της απόδειξης θα δίνεται στο Μηχανικό. Επίσης κάθε φορτίο υδρασβέστου θα πρέπει να συνοδεύεται από Δήλωση Συμμόρφωσης (CE Marking). 149

150

151

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Δείκτης Διατηρηθείσας Ευστάθειας Η μέθοδος αυτή στοχεύει στη μέτρηση της απώλειας Ευστάθειας κατά Marshall, ως αποτέλεσμα της δράσης του νερού σε συμπυκνωμένα ασφαλτικά μίγματα που περιέχουν άσφαλτο οδοστρωσίας. Ο αριθμητικός δείκτης μειωμένης ευστάθειας λαμβάνεται συγκρίνοντας την ευστάθεια των δοκιμίων που προσδιορίζεται σύμφωνα με τις συνήθεις διαδικασίες Marshall, με την ευστάθεια των δοκιμίων τα οποία έχουν εμβαπτιστεί στο νερό για μια καθορισμένη χρονική περίοδο. 152

6. 2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Δείκτης Διατηρηθείσας Ευστάθειας Προσδιορισμός της πυκνότητας των δοκιμίων ii. Υπολογίζεται η φαινόμενη πυκνότητα (bulk density)του κάθε δοκιμίου ως ακολούθως: Φαινόμενη Πυκνότητα = A/( B- C) Όπου : A = βάρος σε γραμμάρια του δοκιμίου στον αέρα B = βάρος σε γραμμάρια του κορεσμένου και επιφανειακά ξηρού δοκιμίου. C = βάρος σε γραμμάρια του δοκιμίου στο νερό. 153

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Δείκτης Διατηρηθείσας Ευστάθειας Διαδικασία i. Γίνεται κατάταξη των 9 δοκιμίων σε τρεις ομάδες των τριών δοκιμίων, έτσι ώστε η μέση πυκνότητα των δοκιμίων της ομάδας 1 να είναι ουσιαστικά η ίδια με αυτή των ομάδων 2 και 3. ii. Στη συνέχεια γίνεται έλεγχος της υποομάδας 1 όπως περιγράφεται στο πρότυπο CYSEN 12697-34 για ευστάθεια και παραμόρφωση. 154

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Δείκτης Διατηρηθείσας Ευστάθειας Διαδικασία iii. Τα δοκίμια της 2ης ομάδας εμβαπτίζονται στο νερό για 24 ώρες, ενώ τα δοκίμια της 3ης υποομάδας εμβαπτίζονται στο νερό για 5 μέρες (5x24hrs), σε θερμοκρασίες που καθορίζονται πιο κάτω. Άσφαλτος Οδοστρωσίας (Penetration Grade) 60 ±0.2 C iv. Κάθε ομάδα ελέγχεται χωριστά για ευστάθεια και παραμόρφωση αμέσως μετά τη μετακίνηση τους από το νερό. 155

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Δείκτης Διατηρηθείσας Ευστάθειας Υπολογισμοί Ο αριθμητικός δείκτης της αντίστασης των ασφαλτικών μιγμάτων στη βλαβερή επίδραση του νερού, εκφράζεται ως το ποσοστό % της αρχικής ευστάθειας που διατηρείται μετά από την περίοδο εμβάπτισης. Υπολογίζεται ως ακολούθως: Δείκτης Διατηρηθείσας Ευστάθειας IRS=(Sr/S1)x100 Όπου: S1 = Ευστάθεια Marshall της ομάδας 1 (μέσος όρος) Sr = Ευστάθεια Marshall της ομάδας 2 ή της ομάδας 3 (μέσος όρος) 156

6,2 ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ CYS EN 13108-1:2006 Δείκτης Διατηρηθείσας Ευστάθειας Απαίτηση για Αποδοχή Μίγματα τα οποία εμφανίζουν δείκτη διατηρηθείσας ευστάθειας: μικρότερο 75% στις 24 ώρες ή μικρότερο του 70 στις 5 μέρες θα πρέπει να απορρίπτονται. Εξαιρούνται από αυτή την απαίτηση μίγματα Ασφαλτικού Σκυροδέματος με κοκκομετρική διαβάθμιση AΣ40. 157

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,3 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΓΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ SUPERPAVE Στις ΗΠΑ για να αντιμετωπισθεί μεταξυ άλλων η διαφορετική συμπεριφορά κάτω από διαφορετικές θερμοκρασίες περιβάλλοντος, μεταξύ 1987-1993, μετά από συστηματική έρευνα ανέπτυξαν το εγχειρίδιο Superpave. Οι εργαστηριακές δοκιμές που καθορίζουν την ποιότητα της Ασφάλτου είναι οι περισσότερες Εμπειρικές και καθορίζουν ουσιαστικά της Φυσικές Ιδιότητες της Ασφάλτου. Οι συνήθεις δοκιμές δεν ελέγχουν όλο το φάσμα των θερμοκρασιών που αναμένεται να αναπτυχθούν στον Ασφαλτοτάπητα Η δοκιμή του Ιξώδους π.χ.ελέγχει και καθορίζει τη συμπεριφόρα σε ψηλές θερμοκρασίες όχι όμως σε χαμηλές. 158

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,3 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΓΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ SUPERPAVE Το προτεινόμενο από τις ΗΠΑ νέο σύστημα Σχεδιασμού Θερμών Ασφαλτικών Μιγμάτων καθορίζει Μίγματα που είναι ανθεκτικά σε: α) Μόνιμη Παραμόρφωση (Permanent Deformation) β) Ρηγμάτωση λόγω Κόπωσης (Fatigue Cracking) γ) Ρηγμάτωση Cracking) λόγω Χαμηλών Θερμοκρασίων (Low Temperature 159

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,3 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΓΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ SUPERPAVE Η διαδικασία σχεδιασμού του μίγματος χωρίζεται σε τέσσερα βασικά μέρη. α)επιλογή Αδρανών : Άσφαλτος ανάλογα με Κλιματολογικές Συνθήκες, Κυκλοφοριακό Φόρτο Σκύρα και Άμμος ανάλογα με σχήμα και καθαρότητα β) Επιλογή Σκελετού Αδρανών (κοκκομέτρηση) 160

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,3 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΙΓΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ SUPERPAVE γ) Επιλογή βέλτιστου ποσοστού Ασφάλτου. Superpave Gyratory Compactor (ειδικό μηχάνημα) 4 διαφορετικά ποσοστά Ασφάλτου. Επιλέγεται αυτό με 4% Air Voids. δ) Επίδραση Υγρασίας στο Μίγμα. 161

162

Gyratory compactor και δοκίμια superpave 163

GYRATORY COMPACTOR 164

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,4 Ψυχρά ασφαλτικά μίγματα. Σφραγιστικός Ασφαλτοπολτός (Slurry seal ) Γενικά. Η μέθοδος αυτή άρχισε από την Γερμανία αρχές της δεκαετίας του 1930. Αναπτύχθηκε στη παρούσα της μορφή την δεκαετία του 1960. Η μέθοδος συνίσταται στη παραγωγή ασφαλτό υδαρούς μίγματος κάνοντας χρήση ασφαλτικού γαλακτώματος, ειδικά διαβαθμισμένων σκληρών αδρανών, χημικών πρόσθετων και νερού. 165

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,4 Ψυχρά ασφαλτικά μίγματα. Σφραγιστικός Ασφαλτοπολτός (Slurry seal ) Η παραγωγή και η διάστρωση γίνονται σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος χωρίς να χρειάζεται θέρμανση των υλικών σε οποιοδήποτε στάδιο της παραγωγής και της διάστρωσης. Ο Σφραγιστικός Ασφαλτοπολτός χρησιμοποιείται ευρύτατα διεθνώς για την αποκατάσταση της μακρό και μικρό υφής του οδοστρώματος καθώς επίσης και για την περιοδική συντήρηση οδοστρωμάτων. 166

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,4 Ψυχρά ασφαλτικά μίγματα. Σφραγιστικός Ασφαλτοπολτός (Slurry seal ) Υλικά. Τα υλικά για τη παραγωγή ασφαλτοπολτού είναι: 1.Ειδικό ελαστομερές κατιονικό γαλάκτωμα, 2.Σκληρά αδρανή για αντιολισθηρούς τάπητες 3.Χημικά πρόσθετα και νερό για την εργασιμότητα του μίγματος. 167

Τέσσερεις διαφορετικοί τύποι μιγμάτων που χρησιμοποιούνται στη Ελλάδα 168

Τοποθέτηση ασφαλτοπολτού (slurry seal) 169

Τοποθέτηση ασφαλτοπολτού (slurry seal) 170

Τοποθέτηση ασφαλτοπολτού (slurry seal) 171

Τελική επιφάνεια ασφαλτοπολτού (slurry seal) 172

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,5 Ημίθερμα ασφαλτικά μίγματα (warm mix asphalt) Γενικά. Για σκοπούς προστασίας του περιβάλλοντος και για σκοπούς οικονομίας,τα τελευταία δέκα χρόνια περίπου, έχει αναπτυχθεί στη Ευρώπη μια νέα τεχνολογία ασφαλτικών μιγμάτων, η τεχνολογία των ημίθερμων ασφαλτικών μιγμάτων (WMA).Πρόσφατα η νέα αυτή τεχνολογία άρχισε να κατακτά έδαφος και στις ΗΠΑ. Χαμηλώνοντας το ιξώδες της ασφάλτου ή / και αυξάνοντας την εργασιμότητα του μίγματος με άλλους τρόπους επιτυγχάνεται η ανάμιξη, μεταφορά, διάστρωση και συμπίεση του ασφαλτομίγματος σε σημαντικά χαμηλότερες θερμοκρασίες. 173

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,5 Ημίθερμα ασφαλτικά μίγματα (warm mix asphalt) Γενικά. Τα παραδοσιακά θερμά ασφαλτομίγματα (ΗΜΑ )παρασκευάζονται σε θερμοκρασίες 140 165 C σε αντίθεση με τα WMA τα οποία παρασκευάζονται σε θερμοκρασίες 100-135 C. Έχει τεκμηριωθεί ότι με την νέα αυτή τεχνολογία επιτυγχάνεται μέχρι και 30% οικονομία σε ενέργεια και εκπομπή CO2. Μέχρι σήμερα έχουν αναπτυχθεί στη ΕΕ είκοσι δύο περίπου τεχνικές παραγωγής (WMA). Μερικές από αυτές είναι Synthetic Zeolite, Double Barrel Green, Low Energy Asphalt, WAM Foam, Evotherm, RedisetTM WMX, REVIXTM και Sasobit. 174

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,5 Ημίθερμα ασφαλτικά μίγματα (warm mix asphalt) Γενικά. Οι πρώτες τέσσερες βασίζονται στη δημιουργία αφρού (με τη χρήση ατμού) στο μίγμα και οι υπόλοιπες τέσσερεις στη χρήση χημικών ή οργανικών πρόσμεικτων. Η δημιουργία αφρού στο μίγμα επιτυγχάνεται με τη προσθήκη μικρής ποσότητας νερού στη άσφαλτο. Το νερό μετατρέπεται σε ατμό ο οποίος διασκορπίζεται στη ζεστή άσφαλτο με αποτέλεσμα να αυξάνεται κατά πολύ ο όγκος του συνδετικού υλικού και κατά συνέπεια η εγερσιμότητα του μίγματος. Επιτυγχάνεται επίσης καλύτερη επικάλυψη των αδρανών υλικών. 175

Δημιουργία δια ατμού αφρώδους ασφάλτου 176

ειδικό εξάρτημα foaming nozzle 177

Προσθήκη υγρασίας στα αδρανή στο εργοστάσιο παραγωγής 178

Διάταξη εργοστασιού παραγωγής 179

Σχηματικό διάγραμμα για Low-Energy Asphalt Technique (after Romier et al., 2006) 180

Sasobit flakes Sasobit pallets Rediset WMX pellets Διάφορα πρόσμεικτα 181

Προσθήκη χημικών η οργανικών ουσιών στο εργοστάσιο παραγωγής 182

Εξοικονόμηση ενέργειας ανάλογα με τη μέθοδο ανάμειξης 183

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,6 ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΑΣΦΑΛΤΟΜΙΓΜΑ ΜΕ ΤΡΙΜΜΑ ΕΛΑΣΤΙΚΟΥ Από τη δεκαετία του 1920 Πολιτικοί Μηχανικοί σε συνεργασία με Χημικούς Μηχανικούς προσπάθησαν να ενσωματώσουν τρίμμα καουτσούκ στα θερμά ασφαλτομίγματα. Στη ΕΕ με την Οδηγία 99/31/ΕΕ απαγορεύεται η απόθεση φθαρμένων ελαστικών σε ΧΥΤΑ. Στις ΗΠΑ κατά κύριο λόγο αλλά και σε άλλες αναπτυγμένες χώρες τα τελευταία 35 χρόνια η χρήση φθαρμένων ελαστικών στη παραγωγή ασφαλτομιγμάτων αποτελεί την κυριότερη εφαρμογή των ανακυκλωμένων ελαστικών σε έργα Πολιτικού Μηχανικού 184

τρίμματα Στρώματα υλικών ελαστικού και τρίμματα καουτσούκ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Καουτσούκ 45 % Άνθρακας 22 % Μέταλλα 16-25 % Υφάσματα 0-5% Οξείδιο του ψευδαργύρου 1-2% Άλλα πρόσθετα 5-7.5% 185

σωροί ελαστικών 186

λόφος κατατεμαχισμένων ελαστικών 187

ποσότητες κιλοτόνων φθαρμένων ελαστικών για το έτος 2009 στη ΕΕ 188

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,7 ΑΣΦΑΛΤΟΜΙΓΜΑ ΜΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΜΕΝΟ ΓΥΑΛΙ GLASSASPHALT Η έρευνα κατέδειξε ότι η ανακύκλωση και η χρήση των αποβλήτων γυαλιού στο ασφαλτικό σκυρόδεμα είναι εφικτή. Το Glassphalt είναι ασφαλτόμιγμα που περιέχει σωματίδια από υαλοθραύσματα και είναι ευρύτατη γνωστή στη Μ. Βρετανία. Χρησιμοποιείται ως μέσο για τη διάθεση των πλεονασμάτων των αποβλήτων γυαλιού από τη δεκαετία του 1960. Η άσφαλτος από γυαλί είναι ουσιαστικά η ίδια με συμβατικό θερμό μίγμα ασφάλτου, εκτός από το ότι το 5% έως 40% των αδρανών αντικαθίσταται από υαλοθραύσματα. 189

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,7 ΑΣΦΑΛΤΟΜΙΓΜΑ ΜΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΜΕΝΟ ΓΥΑΛΙ GLASSASPHALT Η δημιουργία glassphalt είναι δύσκολο να αναγνωριστεί με γυμνό μάτι ειδικά αν δεν υπάρχουν μεγάλα σωματίδια γυαλιού στο επιφανειακό στρώμα. Όταν εγκατασταθεί σωστά, η glassphalt δεν παρουσιάζει κίνδυνο στον άνθρωπο ή ζημιές στα λάστιχα οχημάτων. Λόγω του γυαλιού που περιέχεται, η glassphalt κρατάει περισσότερη θερμότητα από τις συμβατικές ασφάλτους. Το χαρακτηριστικό αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμο σε περιπτώσεις κατά τις οποίες διεξάγονται εργασίες στο κρύο, ή όταν μεσολαβεί μεγάλο χρονικό διάστημα από την παραγωγή μέχρι την διάστρωση και συμπίεση. 190

6.Σχεδιασμός Μίγματος 6,7 ΑΣΦΑΛΤΟΜΙΓΜΑ ΜΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΜΕΝΟ ΓΥΑΛΙ GLASSASPHALT Επιπλέον, οι επιφάνειες glassphalt φαίνεται να στεγνώνουν γρηγορότερα από παραδοσιακές ασφάλτους διότι τα σωματίδια γυαλιού δεν απορροφούν νερό. Επίσης οι επιφάνειες Glassphalt είναι περισσότερο ανακλαστικές από τη συμβατική άσφαλτο, και στις σωστές αναλογίες μπορεί να βελτιώσουν την νυχτερινή οδήγηση. 191

. 7. ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΤΙΚΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΡΩΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ 192

7. ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΤΙΚΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΡΩΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΙΓΜΑΤΟΣ Η διασφάλιση της απαιτούμενης συνεκτικότητας του ασφαλτομίγματος επιτυγχάνεται: i.με χρήση της κατάλληλης κοκκομετρικής διαβάθμισης και την προσθήκη της απαιτούμενης ποσότητας συνδετικού υλικού (ασφάλτου). Σχεδιασμός Μίγματος. ii.με την ορθή εν θερμώ ανάμιξη των συστατικών υλικών. iii.με τη διασφάλιση της απαιτούμενης θερμοκρασίας κατά τη τοποθέτηση. iv.με τη διασφάλιση της ορθής τοποθέτησης (διάστρωσης) στη απαιτούμενη θερμοκρασία. v.με τη διασφάλιση επαρκούς συμπύκνωσης στη απαιτούμενη θερμοκρασία. 193

ασφαλτικός τάπητας μόλις πριν αρχίσει η συμπύκνωση 194

ομοιόμορφη θερμοκρασία 195

χαμηλή θερμοκρασία ευκρινές σημείο με χαμηλή θερμοκρασία 196

ανομοιόμορφη θερμοκρασία 197

πρόωρη αστοχία λόγω ανομοιόμορφης θερμοκρασία 198

ανατρεπόμενο φορτηγό εν ώρα εκφόρτωσης 199

διαστρωτήρες 200

Επίδραση της ποσότητας ασφαλτομίγματος στο πάχος διάστρωσης 201

Επίδραση των κενών αέρα στη συμπεριφορά του ασφαλτομίγματος 202

τέλος συμπίεσης επιθυμητή θερμοκρασία για συμπίεση έναρξη συμπίεσης Έναρξη και λήξη διαδικασίας συμπύκνωσης εν σχέση με την θερμοκρασία του ασφαλτομίγματος 203

θερμοκρασία πυκνότητα σχέση θερμοκρασίας και πυκνότητας ασφαλτομίγματος με το βάθους στρώσης 204

οδοστρωτήρες στατικός λαστιχοφόρος δονητικός και λαστιχοφόρος μικρός δονητικός δονητικός κόφτης επί μεταλλικού κυλίνδρου 205

Κυλίνδρωση ασφαλτομίγματος 206

1 οδοστρωτήρας + 1 διαστρωτήρας 2 διαστρωτήρες + 5 οδοστρωτήρες διαδικασίες συμπύκνωσης 207

διαδικασία συμπύκνωσης με 2 δονητικούς οδοστρωτήρες διαδικασία συμπύκνωσης με 1 δονητικό και 1 λαστιχοφόρο οδοστρωτήρα 208

Διαδικασία συμπύκνωσης για την δημιουργία εγκάρσιας κλίσης στη μέση του οδοστρώματος 209

Δυνάμεις που δρουν κατά την κυλίνδρωση 210

ρωγμές κατά μήκος αρμός εγκάρσιες ρωγμές δημιουργία ρωγμών (κατά μήκος και εγκάρσια) λόγω χρήσης υπέρβαρου οδοστρωτήρα συμπύκνωση διαμήκος κατάσκευαστικού αρμού 211

Συμπύκνωση με στατικό οδοστρωτήρα 212

Low Amplitude High Amplitude Application asphalt surfacing asphalt bases overlay compaction on granular bases Compaction principle static pressure and dynamic energy key parameters static linear load vibrating mass amplitude frequency συμπύκνωση με δονητικό οδοστρωτήρα Application asphalt bases granular bases cement bound bases subbases 213

Application Surface treatment Initial compaction of sensitive asphalt layers Surface sealing on wearing courses Compaction effect Ground contact and kneeding effect Important machine characteristics Wheel load Tire inflation pressure Contact pressure 0.20-0.80 MPa Συμπύκνωση με λαστιχοφόρο οδοστρωτήρα 214

διάστρωση και συμπύκνωση 215

συμπύκνωση με δύο οδοστρωτήρες 216

διάστρωση με 3 διαστρωτήρες και συμπύκνωση με 4 δονητικούς οδοστρωτήρες 217

Πυρηνοληπτική Μηχανή 218

Ο δύσκολος τρόπος Πυρηνοληπτική Μηχανή 219 219

Ο ευκολότερος τρόπος Πυρηνοληπτική Μηχανή 220 220

ο ακόμα πιο εύκολος τρόπος nuclear gauge έλεγχος βαθμού συμπύκνωσης με πυρηνικό μετρητή 221