ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Έγγραφο συνόδου 28.11.2013 B7-xxxx/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δηλώσεως της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού σχετικά με την κύρωση της Συνθήκης για το εμπόριο όπλων (ΣΕΟ) (2013/2955(RSP)) Arnaud Danjean εξ ονόματος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων RE\1009673.doc PE523.071v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
B7-0000/2013 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κύρωση της Συνθήκης για το εμπόριο όπλων (ΣΕΟ) (2013/2955(RSP)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για το εμπόριο όπλων (ΣΕΟ) που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 2 Απριλίου 2013, έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου 2010/336/ΚΕΠΠΑ της 14ης Ιουνίου 2010 καθώς και προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου σχετικά με τις δραστηριότητες της ΕΕ προς υποστήριξη της Συνθήκης για το εμπόριο όπλων 1, έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού 2, έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του του Ιουνίου 2007 3 και του Ιουνίου 2012, έχοντας υπόψη το άρθρο 34 της Συνθήκης της Λισαβόνας, έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του, Γενικές εκτιμήσεις 1. εκφράζει την ικανοποίησή του για την σύναψη, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, μιας νομικά δεσμευτικής συνθήκης για το εμπόριο όπλων (ΣΕΟ) που αφορά το διεθνές εμπόριο συμβατικών όπλων και προέκυψε μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις διάρκειας επτά ετών υπενθυμίζει ότι η Συνθήκη αποσκοπεί στην πρόληψη και στην εξάλειψη του λαθρεμπορίου όπλων, στην πρόληψη της εκτροπής των όπλων και στη θέσπιση ενός διαφανούς καθεστώτος για τη νόμιμη διακίνησή τους παρατηρεί ότι η Συνθήκη αποτελεί αποφασιστικό βήμα στην προσπάθεια για αυξημένη λογοδοσία και διαφάνεια στη μεταβίβαση όπλων 2. επισημαίνει ότι η μακροπρόθεσμη επιτυχία του καθεστώτος ΣΕΟ προϋποθέτει την συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων χωρών και κυρίως όλων των κύριων παραγόντων του διεθνούς εμπορίου όπλων εκφράζει την ικανοποίησή του διότι τα περισσότερα κράτη μέλη του ΟΗΕ έχουν ήδη υπογράψει τη Συνθήκη και παροτρύνει τα υπόλοιπα να πράξουν το ίδιο 3. αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η αμυντική βιομηχανία όσον αφορά την ανάπτυξη και την καινοτομία, ρόλο που προστίθεται στον άλλο θεμελιώδη ρόλο της ως προς την παροχή δυνατοτήτων ζωτικής σημασίας υπενθυμίζει τα νόμιμα συμφέροντα 1 ΕΕ L 152 της 18 Ιουνίου 2010, σσ. 14 έως 20. 2 ΕΕ L 335 της 13 Δεκεμβρίου 2008, σσ. 99 έως 103. 3 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2007)0282 PE523.071v01-00 2/5 RE\1009673.doc
των κρατών ως προς την απόκτηση συμβατικών όπλων και ως προς την άσκηση του δικαιώματός τους στην αυτοάμυνα και στην παραγωγή, εξαγωγή και μεταβίβαση συμβατικών όπλων 4. επισημαίνει παράλληλα ότι οι παράνομες ή ανεξέλεγκτες μεταβιβάσεις όπλων αποτελούν παράγοντα που έχει προξενήσει δεινά στην ανθρωπότητα, έχει πυροδοτήσει ένοπλες συρράξεις και έχει τροφοδοτήσει αστάθεια, τρομοκρατικές επιθέσεις και διαφθορά με όλα τα αναμενόμενα επακόλουθα που είναι η υπονόμευση της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης και οι παραβιάσεις του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου Εμβέλεια 5. εκφράζει τη λύπη του διότι η Συνθήκη δεν θεσπίζει κοινό και ακριβή ορισμό των συμβατικών όπλων εκφράζει εντούτοις τη ικανοποίησή του διότι χρησιμοποιούνται ευρείες κατηγορίες για τον προσδιορισμό των τύπων όπλων που καλύπτονται δηλώνει ιδιαιτέρως ικανοποιημένο διότι έχουν συμπεριληφθεί τα φορητά όπλα, ο ελαφρύς οπλισμός, τα πυρομαχικά, καθώς και τα μέρη και εξαρτήματα αυτών. καλεί τα συμβαλλόμενα μέρη να αναλύσουν κάθε κατηγορία με την ευρύτατη έννοιά της στην εθνική νομοθεσία τους 6. διατυπώνει την ανησυχία του διότι η Συνθήκη δεν καλύπτει όλες τις πτυχές του εμπορίου όπλων, όπως είναι οι δωρεές, οι δανεισμοί, οι εκμισθώσεις, οι μεταφορές τεχνολογίας και κάθε είδους μεταβιβάσεις, όπως είχε ζητήσει ρητά με το ψήφισμά του 2012 και καλεί τα συμβαλλόμενα κράτη να επανορθώσουν τούτη την παράλειψη στο πλαίσιο των συστημάτων τους μεταβίβασης όπλων 7. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις διατάξεις που αποσκοπούν στην πρόληψη της εκτροπής των όπλων παρατηρεί εντούτοις ότι έχουν δοθεί στα συμβαλλόμενα κράτη ιδιαίτερα μεγάλα περιθώρια ως προς τον καθορισμό του βαθμού κινδύνου εκτροπής όπλων εκφράζει τη λύπη του διότι τα πυρομαχικά, καθώς και τα μέρη και εξαρτήματα αυτών, δεν καλύπτονται από τις σχετικές διατάξεις και καλεί τα συμβαλλόμενα κράτη να επανορθώσουν τούτη την παράλειψη μέσω της εθνικής νομοθεσίας Κριτήρια και διεθνή πρότυπα 8. επισημαίνει την υψηλή συμβολική και νομική αξία της υποχρέωσης που έχει επιβληθεί με τη Συνθήκη στα συμβαλλόμενα κράτη όσον αφορά την θέσπιση εθνικού συστήματος ελέγχου των μεταβιβάσεων όπλων (εξαγωγές, εισαγωγές, διαμετακομίσεις, μεταφορτώσεις και μεσιτείες) 9. εκφράζει ιδιαίτερα την ικανοποίησή του όσον αφορά την απαγόρευση οποιασδήποτε μεταβίβασης σε περίπτωση που το κράτος γνωρίζει κατά τη διαδικασία έγκρισης ότι τα όπλα θα χρησιμοποιηθούν για την διάπραξη γενοκτονίας, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας ή εγκλημάτων πολέμου 10. εκφράζει την ικανοποίησή του σχετικά με την θέσπιση "κριτηρίων" σύμφωνα με το υπόδειγμα της κοινής θέσης του 2008 για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού εκφράζει την RE\1009673.doc 3/5 PE523.071v01-00
ικανοποίησή του διότι η μεταβίβαση όπλων απαγορεύεται σε περίπτωση που τα συμβαλλόμενα κράτη εκτιμούν ότι υφίσταται σημαντικός κίνδυνος υπονόμευσης της ειρήνης και της ασφάλειας ή (1) παραβίασης του ανθρωπιστικού δικαίου, (2) παραβίασης των διατάξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, (3) διάπραξης οργανωμένης εγκληματικότητας και (4) διάπραξης τρομοκρατικών πράξεων παρατηρεί εντούτοις ότι η απουσία επαρκούς ορισμού του τι συνιστά σημαντικό κίνδυνος αφήνει πολύ μεγάλα περιθώρια στα συμβαλλόμενα κράτη ζητεί συνεπώς αυστηρότερες νομικά δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές σε αυτά τα ζητήματα Εφαρμογή και υποβολή εκθέσεων 11. επισημαίνει την μεγάλη σημασία που έχει η αποτελεσματική και αξιόπιστη εφαρμογή της Συνθήκης και ο σαφής προσδιορισμός των αρμοδιοτήτων των συμβαλλόμενων κρατών παρατηρεί σχετικά ότι δίνεται στα συμβαλλόμενα κράτη μεγάλο περιθώριο ερμηνείας 12. επισημαίνει την υποχρέωση των συμβαλλόμενων κρατών να υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τις εξαγωγές και εισαγωγές συμβατικών όπλων που πραγματοποιούν ζητεί μετ επιτάσεως την κατά κανόνα δημοσιοποίηση αυτών των εκθέσεων 13. φρονεί ότι η πλήρης διαφάνεια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την υποχρέωση λογοδοσίας ενώπιον των κοινοβουλίων, των πολιτών και των φορέων της κοινωνίας των πολιτών και ζητεί επιτακτικά να θεσπιστούν μηχανισμοί διαφάνειας μέσω των οποίων θα εξασφαλιστεί η λογοδοσία των κυβερνήσεων 14. εκφράζει την ικανοποίησή του σχετικά με τις διατάξεις για διεθνή συνεργασία και συνδρομή και για τη θέσπιση εθελοντικού καταπιστευματικού ταμείου για την παροχή συνδρομής στα συμβαλλόμενα κράτη που χρειάζονται ενίσχυση για την εφαρμογή της Συνθήκης 15. εκφράζει ικανοποίηση για τη σύσταση Διάσκεψης των συμβαλλόμενων κρατών η οποία θα συνέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για να παρακολουθεί την εφαρμογή της Συνθήκης Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της 16. υπενθυμίζει ότι η ΕΕ είναι η μόνη ένωση κρατών στον κόσμο που διαθέτει το δικό της νομικά δεσμευτικό πλαίσιο για τη βελτίωση του ελέγχου εξαγωγών όπλων 17. αναγνωρίζει τον συνεπή ρόλο που διαδραμάτισε η ΕΕ και τα κράτη μέλη της στην προσπάθεια υποστήριξης της διεθνούς διαδικασίας θέσπισης κοινών δεσμευτικών κανόνων που θα διέπουν το διεθνές εμπόριο όπλων εκφράζει ικανοποίηση διότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υπογράψει τη Συνθήκη καλεί εκείνα που δεν το έχουν πράξει ακόμη να κυρώσουν επιπλέον τη Συνθήκη το συντομότερο δυνατόν 18. παροτρύνει τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την πλήρη τήρηση των υποχρεώσεών τους που απορρέουν από την ΕΕ και τον ΟΗΕ όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων σε πνεύμα διαφάνειας και πληρότητας και τα καλεί να προάγουν τη διαφάνεια και την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τις μεταβιβάσεις όπλων και την εκτροπή όπλων σε παγκόσμιο επίπεδο PE523.071v01-00 4/5 RE\1009673.doc
19. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να συνδράμουν τις τρίτες χώρες που έχουν ανάγκη ενίσχυσης στην προσπάθεια τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Συνθήκη τα παροτρύνει να συνεισφέρουν στο εθελοντικό καταπιστευματικό ταμείο που θα δημιουργηθεί βάσει της Συνθήκης 20. επισημαίνει την διάταξη με την οποία προβλέπεται, ως ύστατο μέτρο, η τροποποίηση της Συνθήκης με πλειοψηφία τριών τετάρτων των συμβαλλόμενων κρατών σε περίπτωση που αυτή κρίνεται σκόπιμη και παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να κάνουν χρήση αυτής της διάταξης στο μέλλον προκειμένου να ενισχύσουν περαιτέρω το ρυθμιστικό καθεστώς και να εξαλείψουν οποιαδήποτε νομικά κενά 21. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ, στην Ύπατη Εκπρόσωπο για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας/Αντιπρόεδρο της Επιτροπής, στην Επιτροπή και στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. RE\1009673.doc 5/5 PE523.071v01-00