1 ΠΑΝΗΓYΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 TOY ΜΙΛΤΙΑΔΗ Ι. ΚΑΡΠΕΤΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ Σ εφτά χρόνια η σύγχρονη Ελλάδα γίνεται 200 ετών. Σήμερα κλείνει τα 193. Γενέθλιο γεγονός, η Επανάσταση του 1821, που συμβολικά καθιερώθηκε να γιορτάζεται στις 25 Μαρτίου. Αυτή η επανάσταση, γνήσια κόρη του Διαφωτισμού και της Γαλλικής επανάστασης, είναι το ξεκίνημα της πορείας του νεότερου ελληνισμού. Από τα σπλάχνα της ξεπήδησε η φυσιογνωμία του, η γλώσσα του, το νέο του ήθος, οι αρετές και οι αδυναμίες του. Είναι το κορυφαίο και πιο πολυσήμαντο γεγονός στη νεότερη ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Κορυφαίο, γιατί εγκαινιάζει μια καινούργια ιστορική εποχή, που άνοιξε το δρόμο για την αποκατάσταση της ιστορικής συνέχειας, τη σφυρηλάτηση της εθνικής συνείδησης και τη διαμόρφωση της πολιτισμικής ταυτότητας του νέου Ελληνισμού. Πολυσήμαντο, γιατί οι συνθήκες και οι περιστάσεις κάτω από τις οποίες συνέβη, δείχνουν τη δύναμη και την αντοχή του λαού μας αλλά και το δρόμο του αγώνα για την Ανεξαρτησία, την Ελευθερία και την Αξιοπρέπεια. Η επανάσταση του 21, είναι η έναρξή μας, η αφετηρία μας, το θεμέλιο μας. Αποτέλεσε την αναγκαία προϋπόθεση και ταυτόχρονα εμπεριέχει ό,τι αποκαλείται νεότερος ελληνισμός, ό,τι συγκροτεί το νεοελληνικό κράτος, ό,τι συνιστά τη νεοελληνική κοινωνία, ό,τι συναπαρτίζει τον νεοελληνικό πολιτισμό.
2 Γι αυτό είναι φυσικό και επιβεβλημένο η συλλογική και ατομική μνήμη να ακουμπάνε σήμερα στους δημιουργούς αυτού του βαρυσήμαντου ιστορικού γεγονότος: Τους εμπνευστές, τους σκαπανείς, τους θεμελιωτές, τους ήρωες και τους μάρτυρές του..- «Ελλάδα όλους αυτούς να τους θυμάσαι και να τους μακαρίζεις και να τους λαμπρύνεις πατρίδα, γιατί αυτείνοι σε λευτέρωσαν», λέει ο Μακρυγιάννης, επαναλαμβάνοντας τον Πίνδαρο χωρίς να το γνωρίζει. -Να μακαρίσουμε, λοιπόν, τον Αδαμάντιο Κοραή και τους άλλους δασκάλους του Γένους, -Να θυμηθούμε τους ταπεινούς Φιλικούς, -Να λαμπρύνουμε το φλογερό Ρήγα Φεραίο, -Να υμνήσουμε τους αμέτρητους ήρωες που έγραψαν με το αίμα τους το συμβόλαιο της Ελευθερίας, -Να τιμήσουμε τον λόρδο Μπάιρον και τους αμέτρητους Φιλέλληνες του αγώνα, -Να υποκλιθούμε στον υμνητή των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» και νομοθέτη της σημερινής μας γλώσσας Διονύσιο Σολωμό και -Να σταθούμε με σεβασμό απέναντι στη μορφή του πρωτομάρτυρα του νεοελληνικού κράτους Κυβερνήτη Καποδίστρια. Αυτό το πρώτο νόημα και πρώτο χρέος. Το δεύτερο νόημα της επετείου, αφορά την ιστορική συνέχεια και πορεία μας και γίνεται πιο βαρυσήμαντο στη σημερινή δύσκολη ιστορική συγκυρία.
3 Και η φετινή 25 η Μαρτίου, βρίσκει τη χώρα που γεννήθηκε από την Επανάσταση του 21, σε συνεχιζόμενη σκληρή δοκιμασία. Σ αυτές τις συνθήκες ποιο περιεχόμενο πρέπει να δώσουμε στη γιορτή της 25 ης Μαρτίου; Για να ιχνηλατήσουμε τη σωστή απάντηση, θα πρέπει νομίζω -, να στρέψουμε πρώτα το βλέμμα στο παρελθόν. Ύστερα να ατενίσουμε νηφάλια το παρόν. Και μετά να σταθμίσουμε και να επιλέξουμε τον τρόπο που ταιριάζει στη σημερινή πραγματικότητα. Η ίδια η επανάσταση του 1821 είναι γεμάτη από ακραίες αντιφάσεις. Εκτός από τις ηρωικές πράξεις αυτοθυσίας και γενναιότητας, συναντώνται και ιδιοτελείς σκοπιμότητες και προδοτικές συμπεριφορές. Οι εμφύλιοι σπαραγμοί, οι έξαλλοι φανατισμοί και τα «δάνεια της Αγγλίας», στην καρδιά της επανάστασης έκαναν την εμφάνισή τους. Η ιστορική διαδρομή από την απελευθέρωση μέχρι σήμερα, εκτυλίσσεται με ανάλογο τρόπο: Από τον Καποδίστρια στη Βαυαροκρατία. Από την επίμοχθη και δημιουργική προσπάθεια του Χαριλάου Τρικούπη, στην καταισχύνη του 1897. Από τη μεγαλειώδη εθνική, πολιτική, στρατιωτική και διπλωματική πορεία του Ελευθερίου Βενιζέλου, στη συμφορά της Μικρασιατικής καταστροφής. Από το έπος της Αλβανίας και της Εθνικής Αντίστασης, στον καταστροφικό εμφύλιο. Από την έξαρση των Ολυμπιακών αγώνων του 2004, στη σημερινή εθνική κατήφεια. Μια διαρκής εναλλαγή στα άκρα: Από το μεγαλειώδες στο ταπεινωτικό. Από το περίλαμπρο στο σκοτεινό. Από το βάθρο στο βάραθρο.
4 Εμείς οι Έλληνες υπερηφανευόμαστε για την ιστορία μας. Αλλά συχνά την υπερερμηνεύουμε και την παρερμηνεύουμε. Την αδειάζουμε από τις αντινομίες και τα οδυνηρά της διδάγματα και τη μετατρέπουμε σε κούφια αυταρέσκεια, σε άλλοθι για τα λάθη μας, σε πρόσχημα για την αποτίναξη και μετακύληση των ευθυνών μας. Η υπερερμηνεία και η κατάχρηση του ιστορικού παρελθόντος, οδηγούν στην άγνοια και την αποδόμηση της πραγματικής ιστορίας, με συνέπεια να χάνεται κάθε δυνατότητα αυτογνωσίας, αυτοπεποίθησης και αυτόνομης αντιμετώπισης του ιστορικού παρόντος. Η περίφημη φράση του Ιούλιου Καίσαρα, -«Εως πότε σώζοι υμάς η των προγόνων δόξα», δεν παραμένει απλώς επίκαιρη. Έχει μετατραπεί σ ένα είδος ιδιότυπης εθνικής αξίωσης. Το έθνος δεν έχει μάθει ακόμη να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό. Προτιμά να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι βολικό, ό,τι συγκαλύπτει λάθη και ευθύνες, ό,τι αναιρεί και μετακυλίει υποχρεώσεις. Κάπως έτσι φτάσαμε σε υπερτροφία μιας αλόγιστης και ενίοτε τυφλής αγωνιστικότητας και ατροφία της αίσθησης ευθύνης και υποχρεώσεων. Και κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στο σημερινό δράμα. Στο ιστορικό μεταίχμιο που στεκόμαστε σήμερα πρέπει πρώτα απ όλα να κατανοήσουμε τους όρους, τα μέσα και τους τρόπους της σημερινής εποχής, στην εσωτερική, τη διεθνή και την παγκόσμια διάστασή τους. Να συνειδητοποιήσουμε ότι ο σημερινός κόσμος είναι ασφαλώς καλύτερος από άλλοτε αλλά και εξαιρετικά
5 σύνθετος και περίπλοκος. Απαιτεί νέες πρόσθετες αρετές: Ευελιξία, οξυδέρκεια, διαρκή ετοιμότητα και προπαντός σφαιρική αντίληψη και αίσθηση συνόλου. Να στρατευτούμε σ ένα τιτάνιο εγχείρημα ανόρθωσης της χώρας, της κοινωνίας, του έθνους. Να γείρουμε προς την πλευρά της υπέρβασης, της δημιουργίας, της σύνθεσης, της αναγέννησης. Να αντλήσουμε από το ιστορικό παρελθόν και την επανάσταση του 21 τα στοιχεία που εμπνέουν, ενώνουν και εμψυχώνουν. Να διδαχτούμε από τις αφροσύνες, τα πάθη και τα λάθη μας. Η 25 η Μαρτίου 2014 μπορεί να σημασιοδοτηθεί πολλαπλώς και να σηματοδοτήσει το μέλλον: - Ως κορυφαίο ξαναφανέρωμα δημιουργικού αγωνιστικού πνεύματος. - Ως σάλπισμα υπεράσπισης της Δημοκρατίας, που πλήττεται εκ των έσω. -Ως κατανόηση της σύγχρονης πραγματικότητας και των προβλημάτων της. -Ως ανένδοτη βούληση να επιβιώσει ο Ελληνισμός. Αυτό φαίνεται αναγκαίο και επιβεβλημένο. - Για να αποκαταστήσουμε το κύρος της χώρας και του Έθνους, -Για να διατηρήσουμε την κοινωνική μας συνοχή. -Για να αναζωογονήσουμε τις αρετές μας. -Για να αναλάβουμε τη δική μας ιστορική ευθύνη. -Για να κρατήσουμε ψηλά τη Δημοκρατία και την Ελευθερία.
6 -Για να διατηρήσουμε «περήφανη και ηθικά ωραία», τη νεοελληνική φυσιογνωμία, που μας κληροδότησε η επανάσταση του 1821. Σ αυτό το χρέος οφείλουμε να ανταποκριθούμε χωρίς άλλοθι, χωρίς προσχήματα, χωρίς υπεκφυγές. Αν το πράξουμε, «τη μοίρα μας δε θα την πει κανένας, τη μοίρα του ήλιου θα την πούμε εμείς». Και θα οδηγήσουμε την Ελλάδα στα 200κοσιοστά της Γενέθλια, δυνατή, περήφανη και αντάξια της λαμπρής Ιστορίας της.