Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 23 Μαΐου 2016 (OR. fr) 9101/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Με ημερομηνία: 23 Μαΐου 2016 Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 8890/16 Θέμα: Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό COAFR 136 CFSP/PESC 402 RELEX 410 COHOM 52 - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (23 Μαΐου 2016) Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό που εγκρίθηκαν κατά την 3466η σύνοδο του Συμβουλίου στις 23 Μαΐου 2016. 9101/16 ΔΑ/ριτ 1 DG C 1 EL
Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή και οι πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει προκαλούν την έντονη ανησυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Η απόφαση 2277 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ), που εγκρίθηκε ομόφωνα στις 30 Μαρτίου, υπογραμμίζει την πρωταρχική ευθύνη των αρχών του Κονγκό για την προετοιμασία και την οργάνωση των εκλογών με σεβασμό των σχετικών συνταγματικών διατάξεων. Η ΕΕ καλεί την κυβέρνηση και όλα τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη, ιδίως την Ανεξάρτητη Εθνική Εκλογική Επιτροπή (CENI), να εξασφαλίσουν επειγόντως τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή ελεύθερων, ειρηνικών, διαφανών και χωρίς αποκλεισμούς εκλογών, όσον αφορά ιδίως τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Η ΕΕ θεωρεί ότι μόνον μια συνταγματικά νόμιμη και δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση θα μπορέσει να προσφέρει σταθερότητα και να συνενώσει όλες τις ζωντανές δυνάμεις της χώρας που είναι απαραίτητες για να εδραιωθεί η σημαντική πρόοδος που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια και να αντιμετωπισθούν οι πολυάριθμες προκλήσεις που εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά την ασφάλεια, την ανθρωπιστική κατάσταση, τη διακυβέρνηση και την ανάπτυξη. Σημειώνοντας την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της 11ης Μαΐου 2016, η ΕΕ υπογραμμίζει ότι μια δημοκρατική κυβέρνηση βασίζει τη νομιμότητά της σε τακτικές εκλογές που πραγματοποιούνται εντός των προθεσμιών που καθορίζονται από το Σύνταγμα, ότι η διοργάνωση των εκλογών είναι ευθύνη της κυβέρνησης, και ότι η έλλειψη σαφήνειας ως προς αυτό αποτελεί σημαντικό παράγοντα αστάθειας στη χώρα. 9101/16 ΔΑ/ριτ 2
2. Η ΕΕ καλεί τις αρχές του Κονγκό να θέσουν το ταχύτερο δυνατόν σε επανεκκίνηση την εκλογική διαδικασία κάνοντας συγκεκριμένα βήματα. Σύμφωνα με την απόφαση 2277 του ΣΑΗΕ, καλεί την CENI να ανακοινώσει το συντομότερο δυνατόν αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα και εναλλακτικές δυνατότητες που θα επιτρέψουν στους διάφορους πολιτικούς παράγοντες να εκφράσουν τη γνώμη τους για την κατάσταση. Καλεί την κυβέρνηση της ΛΔΚ να καταρτίσει γρήγορα σχέδιο εκλογικού προϋπολογισμού και να επικαιροποιήσει τους εκλογικούς καταλόγους. Μόνον η σαφής δέσμευση, τόσο οικονομική όσο και πολιτική, της κυβέρνησης θα επιτρέψει στην ΕΕ να παρέχει την υποστήριξή της, ιδίως στην εκλογική διαδικασία. Η ΕΕ τονίζει εν προκειμένω τον σημαντικό ρόλο της Αποστολής του ΟΗΕ για τη σταθεροποίηση στη ΛΔΚ (MONUSCO) να προσφέρει τις καλές της υπηρεσίες, σε τεχνική συνδρομή και υλικοτεχνικής στήριξη. Εξαίρει το έργο του Ειδικού Εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ κ. Maman Sidikou. 3. Ενώπιον του σημερινού αδιεξόδου και της κλιμάκωσης των εντάσεων, η ΕΕ υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη, και μάλιστα επείγουσα, να διεξαχθεί σύντομος και συγκεκριμένος πολιτικός διάλογος μεταξύ όλων των αντιπροσωπευτικών πολιτικών φορέων, προκειμένου να υπάρξει γρήγορα συναίνεση επί συγκεκριμένου χάρτη πορείας με βάση ένα αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα και πραγματικές χρηματικές ανάγκες που θα καθορίσει η CENI, στο πλαίσιο των διατάξεων του Συντάγματος, όσον αφορά συγκεκριμένα τις προεδρικές εκλογές. Σε αυτή τη συνάρτηση, η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως την απόφαση 2277 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αρχές του Αφρικανικού Χάρτη για τη Δημοκρατία, τις Εκλογές και τη Διακυβέρνηση. Στο πλαίσιο αυτό και σε στενό συντονισμό με τους περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους, η ΕΕ προσφέρει την υποστήριξή της στην αποστολή του κ. Edem Kodjo, διαμεσολαβητή της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ), η οποία υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, για τη διεξαγωγή ενός πραγματικά αξιόπιστου, εποικοδομητικού και χωρίς αποκλεισμούς διαλόγου, και καλεί όλα τα μέρη του Κονγκό να συνεργαστούν πλήρως. 9101/16 ΔΑ/ριτ 3
4. Η πρόσκληση σε πολιτικό διάλογο πρέπει κατ ανάγκην να συνοδεύεται από το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης. Η ΕΕ εκφράζει την ανησυχία της για τα εμπόδια που συναντά ο πολιτικός διάλογος στη ΛΔΚ, όπως μαρτυρούν τα πρόσφατα συμβάντα, ιδίως στο Lubumbashi, τη Goma και την Κινσάσα. Ενώπιον των εκθέσεων που διαπιστώνουν την αύξηση πράξεων παρενόχλησης και εκφοβισμού με στόχο πολιτικούς υπεύθυνους, επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης και μέλη της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ των οποίων και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ΕΕ υπενθυμίζει ότι, κατά την προεκλογική περίοδο, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως των ατομικών ελευθεριών, και η διατήρηση ενός ανοικτού πολιτικού χώρου έχουν ζωτική σημασία και αποτελούν προϋπόθεση για τη διεξαγωγή ενός πραγματικού και αξιόπιστου διαλόγου. Με την προοπτική αυτή, η ΕΕ θεωρεί θεμελιώδη την αποστολή της MONUSCO να τεκμηριώνει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να υποβάλλει σχετικές εκθέσεις κατ εφαρμογή της απόφασης 2277 του Συμβουλίου Ασφαλείας και χαιρετίζει το σημαντικό έργο της Κοινής Υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη ΛΔΚ (UNJHRO). Η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία που έχει για την κυβέρνηση της ΛΔΚ να τηρήσει τις δεσμεύσεις της σε αυτόν τον τομέα σύμφωνα με το Σύνταγμα και τις συμφωνίες που επικύρωσε η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, μεταξύ των οποίων οι διεθνείς συμφωνίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και η συμφωνία του Κοτονού. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ επιθυμεί θα ενισχύσει τον διάλογο με την κυβέρνηση της ΛΔΚ. Η ΕΕ υπενθυμίζει την ατομική ευθύνη όλων των φορέων, συμπεριλαμβανομένων των υπευθύνων για τους τομείς της δικαιοσύνης και της ασφάλειας, να ενεργούν με γνώμονα την αυστηρή τήρηση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γνωρίζονται ότι σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να αναλάβουν τις συνέπειες. 9101/16 ΔΑ/ριτ 4
5. Η κατάσταση όσον αφορά την ασφάλεια στο ανατολικό τμήμα της ΛΔΚ εξακολουθεί να είναι επισφαλής, ιδιαίτερα λόγω των μετακινήσεων πληθυσμών και των σημαντικών ανθρωπιστικών αναγκών. Η ΕΕ καταδικάζει απερίφραστα τις συνεχιζόμενες επιθέσεις από ένοπλες ομάδες και την ακραία βία που υφίστανται οι πληθυσμοί, ιδίως στην περιοχή του Beni, και καλεί τις ένοπλες δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (FARDC), με τη στήριξη της MONUSCO, να μεριμνήσουν για την προστασία των αμάχων. Η ΕΕ καταδικάζει κάθε μορφή βίας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας που συνεχίζει να είναι διαδεδομένη στη χώρα, καθώς και τη στρατολόγηση και τη χρησιμοποίηση παιδιών ως στρατιωτών από τις ένοπλες ομάδες. Καλεί τις αρχές του Κονγκό να συνεχίσουν ενεργά τις προσπάθειές τους για να τεθεί ένα τέλος σε αυτά τα εγκλήματα. 6. Η ΕΕ ζητεί να αναληφθούν πραγματικά κοινές επιχειρήσεις από τις FARDC και τη MONUSCO προκειμένου να εξουδετερωθούν οι Δημοκρατικές Δυνάμεις για την Απελευθέρωση της Ρουάντα (FDLR), οι Allied Democratic Forces (ADF) και άλλες ένοπλες ομάδες. Η αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της σύγκρουσης και η μόνιμη σταθεροποίηση του ανατολικού τμήματος της χώρας και γενικότερα της ευρύτερης περιοχής των Μεγάλων Λιμνών προϋποθέτει ότι όλα τα κράτη που έχουν υπογράψει τη συμφωνία πλαίσιο της Αντίς Αμπέμπα, τον Φεβρουάριο του 2013, εκπληρώνουν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ καλεί τις αρχές να καταπολεμήσουν την παράνομη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της χώρας. Ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την εφαρμογή της συμφωνίας πλαίσιο και εξαίρει τη δράση του απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για την περιοχή των Μεγάλων Λιμνών, κ. Said Djinnit. 7. Η ΕΕ αποτελεί σημαντικό εταίρο της περιοχής των Μεγάλων Λιμνών: από κοινού με τα κράτη μέλη της κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες στην ΛΔΚ και τα τελευταία δέκα χρόνια προχώρησε σε πολύ σημαντικές επενδύσεις ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη διατήρηση της ειρήνης, την ανθρωπιστική βοήθεια και την ανάπτυξη. 9101/16 ΔΑ/ριτ 5