Πολεοδομία και σύνθεση αστικού χώρου. Πολεοδομικός σχεδιασμός και περιβάλλον

Σχετικά έγγραφα
Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν

«Αρχαιολογικοί χώροι και περιβαλλοντική εκπαίδευση- η μελέτη περίπτωσης της αρχαίας Μεσσήνης»

(Αρθ-1 ΠΔ/23-2/6-3-87, Αρθ-1 παρ.1 ΠΔ-8/ )

Φυσικό και Αστικό Περιβάλλον. Αειφορική Διαχείριση & Βιώσιμη Ανάπτυξη

ΠΔ/ (ΦΕΚ-166/Δ/6-3-87) Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης.

Π.Δ. ΤΗΣ 23.2/ (ΦΕΚ 166 Δ ) Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 6/1987 Φ.Ε.Κ. Δ 166/ Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης

ΠΔ 06-//1987 (ΠΔ ΦΕΚ Δ ): Χρήσεις γης.κατηγορίες-περιεχόμενο (72319) Κατά εξουσιοδότηση Εκδοθέντα και Εφαρμοστικά Νομοθετήματα 9

ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (Γ.Π.Σ.) & ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΊΝΑΙ: ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΡΧΗ ΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Άρθρο 4 Προσαρτώνται και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσας απόφασης τα Παραρτήματα Ι έως και ΧΙΙ που ακολουθούν.

Εφαρμογή ΜΠΕ 2. Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Μάθημα 2Σ6 01. ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ελένη ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Γρηγόρης ΚΑΥΚΑΛΑΣ Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο

Φισκάρδο: προβλήματα ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος σε έναν τουριστικό παραδοσιακό οικισμό

Όνομα φοιτήτριας: Παπαστρατή Σοφία Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ. Χειμερινό Εξάμηνο, Ακαδημαϊκό έτος

Νοµοθεσία. για τις. Χρήσεις γης. (απόσπασµα)

2. Την υπ'αριθ. 36/1987 γνωµοδότηση του Συµβουλίου της Επκρατείας µε πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και ηµοσίων Εργων αποφασίζουµε :

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «Η πολεοδομική εξέλιξη της Χαλκίδας» Ευσταθοπούλου Αγγελική (ΑΜ) Παπαβασιλείου Βασιλική (ΑΜ) Επίβλεψη Τσουκάτου Στέλλα

ο εκτοπισμός της κατοικίας από το Γκαζοχώρι

ΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Σελ. 1

ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Του άρθρου 33, παρ. 2 του Ν.4269/2014 (ΦΕΚ Α 142)

Απογραφές Γεωμετρικό μοντέλο Γραμμικό μοντέλο

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ «Περιβαλλοντικά Προβλήματα & Δίκαιο» ΜΑΘΗΜΑ 8

Εργαλεία του Πολεοδοµικού Σχεδιασµού ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΟΠΙΟΥ ΣΤΑ ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΣΑΣ

ΝΑΥΠΛΙΟ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΗΠΑΛΙΑΠΟΛΗ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΩΡΟΥ

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΤΕΕ-ΘΡΑΚΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Π.Δ «ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ» Άρθρο 1

Το οικόπεδο που μας δίνεται να αναπτύξουμε την κτιριακή σύνθεση χαρακτηρίζεται από την έντονη κλίση προς τη θάλασσα

Οριοθέτηση αναοριοθέτηση αρχαιολογικού χώρου πόλεως Βέροιας

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΛΕΒΑΔΕΩΝ

Εργαλεία του Πολεοδοµικού Σχεδιασµού ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ

Οικολογία για µηχανικούς Αστικό περιβάλλον

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ Πολεοδομία Πολεοδομία είναι η επιστήμη που μελετά τα προβλήματα των πόλεων και προτείνει λύσεις για την αντιμετώπισή τους

ένα αειφόρο πρότυπο Ήβη Νανοπούλου Αρχιτέκτων - Διευθύνων σύμβουλος ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ

Στρατόπεδο Aσηµακοπούλου. Παραλία

5000 Γεωµετρικό µοντέλο 4500 Γραµµικό µοντέλο

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ. Αρχιτεκτονική. Περιβαλλοντική αρχιτεκτονική

Προστασία και αειφόρος ανάπτυξη ορεινών οικισμών. Η περίπτωση του αγίου Λαυρεντίου

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ A.Π. / ΔΤΥ ΠΡΟΣ : Πρόεδρο ΔΣ

Προστασία και ανάπλαση του ιστορικού συνόλου της Χαλέπας Χανίων. Στο δρόμο προς την θεσμοθέτηση.

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Η Γη κινδυνεύει. Σήμερα 40% ΜΕ 70% ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΝΘΡΑΚΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ

Τ.Ε.Ε. τμήμα Κερκύρας / Ν.Α. Νομού Κερκύρας. Ημερίδα με θέμα: Χωροταξικός και Πολεοδομικός Σχεδιασμός Όρος Ζωής για την Κέρκυρα

Άνθρωπος και δοµηµένο περιβάλλον

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ BΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (Σ.Β.Α.Π)

Τα ψηλά κτίρια από την οπτική της πολεοδομίας: η περίπτωση της Λεμεσού

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ (Τ.Π.Σ.Ε.) ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Εισαγωγή KΕΦΑΛΑΙΟ 1: Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Θεσμικό Πλαίσιο... 3

Η χρήση ενέργειας γενικότερα είναι η βασική αιτία των κλιµατικών αλλαγών σε

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΛΟΓΩ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ. 3 η Άσκηση - Παρουσίαση

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΡΥΜΟΤΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

Περιβαλλοντική μηχανική

ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Εισαγωγή για νέους µηχανικούς. Εισηγητής: Μυλωνάς Σωτήρης Πολ. Μηχανικός, ΜΒΑ

Η πόλη και οι λειτουργίες της.

Περιεχόμενα. 1: Ιστορική προσέγγιση της οικονομικής θεωρίας και της έννοιας της προσόδου. Το υπόβαθρο των εκτιμήσεων στο σκηνικό του χθες

Συνεργασίες με τον Λευτέρη Παπαγιαννάκη. Ερευνητικά προγράμματα Ε.Μ.Π. για την. Ερευνητικό πρόγραμμα Ε.Μ.Π. για ένα. Αθήνας Αττικής (δεκαετία 2000)

στον αστικό ιστό Το παράδειγμα του Δήμου Αρτέμιδος Αττικής» ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ι. ΠΟΛΥΖΟΣ, Τζ. ΚΟΣΜΑΚΗ, Σ. ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ Αθήνα, Μάρτιος 2009

ΖΑΝΝΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ. Μάθημα: Ερευνητική Εργασία Α Λυκείου-Τμήμα ΑPR6. Σχολικό έτος:

Εισαγωγή στη διεθνή και ελληνική εμπειρία από την εφαρμογή προγραμμάτων αστικής αναγέννησης. Προτάσεις για το μέλλον

Σελίδα 2 από 5

ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟ ΟΣΗ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ

ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΥΓΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΕ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΧΩΡΟΥΣ. Κέρπελης Πλούταρχος. Διευθυντής Ο.Α.Σ.Π.

ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Προς: Κοιν: Σχετ.: Το με αρ. πρωτ. 319/ έγγραφο της Δ/νσης Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης

ΝΑΥΠΛΙΟ Ταυτότητα του τόπου και αειφόρος ανάπτυξη. ΕΛΕΝΗ ΜΑΪΣΤΡΟΥ αρχιτέκτων καθηγήτρια ΕΜΠ

Ποια προβλήματα προκαλεί η παραγωγή απορριμμάτων;

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

Ο ΠΡΟΕ ΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Η Ναύπακτος από την αρχαιότητα ως σήμερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Επιχειρησιακός Σχεδιασμός & Επιχειρηματικότητα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΧΕΔΙΩΝ. Το οικόπεδο μας ανήκει στον κύριο Νίκο Δαλιακόπουλο καθώς και το γειτονικό οικόπεδο.

Εργαστήριο Χωροταξικού Σχεδιασμού. 9 η Διάλεξη Β. Διάγνωση της υπάρχουσας κατάστασης Αστικό περιβάλλον Εισήγηση: Γρηγόρης Καυκαλάς

Υπόγειο δίκτυο πρόσβασης Ένα νέο έδαφος

ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΡΙΖΟΥΠΟΛΗΣ ΠΕΡΙΣΣΟΥ

ΕΜΠ/ΔΠΜΣ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Σύστημα πολεοδομικών μελετών στην Ελλάδα

Στόχοι του υποπρογράμματος «Περιβάλλον», για τον τομέα προτεραιότητας «Περιβάλλον και Αποδοτικότητα Πόρων» & Θέματα έργων

Αρχιτεκτονική Σύνθεση Ορισμοί ΝΕΟΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ Ν. 4067/2012

(Σανταµούρης Μ., 2006).

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Α τική δ τική ιάχυση ιάχ

Πρακτικός Οδηγός Εφαρμογής Μέτρων

ΕΜΠ / ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ / ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2008

Εφαρμογή ΜΠΕ 1. Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή

Η πολιτική αστικής ανάπτυξης περιλαµβάνει δράσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση των συνθηκών του αστικού περιβάλλοντος και διαβίωσης του πληθυσµού.

«ΛΑΡΙΣΑ η πορεία εξέλιξης σε μία βιώσιμη αειφόρο πόλη» ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΓΙΟΒΡΗ - ΔΙΑΜΑΝΤΗ Αρχιτέκτων-μηχανικός ΕΜΠ, Msc ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Η παράκτια ζώνη και η ανθεκτικότητα στην αύξηση στάθμης της θάλασσας.

ΝΑΥΠΛΙΟ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Νικόλαος Καρανάσιος Επίκουρος Καθηγητής

ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΟΙΚΟΣΜΟΣ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ «ΠΥΛΗΣ ΑΞΙΟΥ»

ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ KAI ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Εκτεταμένο Εργαστήριο Πολεοδομικού Σχεδιασμού

Πρακτικός Οδηγός Εφαρμογής Μέτρων

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ. Οκτώβρης 2008

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΑΕΡΑ ΣΕ ΚΤΗΡΙΑ

Transcript:

Πολεοδομία και σύνθεση αστικού χώρου Πολεοδομικός σχεδιασμός και περιβάλλον Δημήτρης Μπότσης 1

Πολεοδομία Πολεοδομία, στην απλούστερη και ετυμολογικά ακριβέστερη σημασία του όρου, είναι η τέχνη που έχει σαν αντικείμενο τη δόμηση, δηλαδή το χτίσιμο, της πόλης. Η πολεοδομία ξεκίνησε ιστορικά ως μια εφαρμογή της αρχιτεκτονικής σκέψης στην κλίμακα της πόλης, σε χώρο δηλαδή πολύ ευρύτερο απ' αυτόν του κτιρίου ή του κτιριακού συγκροτήματος (Αραβαντινός, 1997). Δημήτρης Μπότσης 2

Ιστορική αναδρομή Με την πρωταρχική της έννοια η πολεοδομία υπάρχει από τους αρχαίους χρόνους και μάλιστα πατέρας της θεωρείται ο Ιππόδαμος ο Μιλήσιος. Ο Ιππόδαμος ο Μιλήσιος ήταν Αρχιτέκτων, Πολεοδόμος, Φυσικός, Μαθηματικός, Μετεωρολόγος και Φιλόσοφος. Γεννήθηκε το 498 π.χ. και πέθανε το 408 π.χ. και ήταν γιος του Ευρυφώντα. Θεωρείται ο πατέρας της πολεοδομίας. Είναι ο πρώτος που συνέλαβε "την πόλεων διαίρεσιν", δηλαδή την αξία ενός απλού χωροταξικού σχεδίου, που δίνει ικανοποιητικές λύσεις στις λειτουργικές ανάγκες των πόλεων. Δημήτρης Μπότσης 3

Σχέδιο της Μιλήτου 470 π.χ. Ο Περικλής του ανέθεσε την εκπόνηση της πολεοδομικής μελέτης του Πειραιώς και την επίβλεψη της κατασκευής Η "Πολεοδομική Μελέτη Πειραιώς" αποτέλεσε πρότυπο για όλες τις πόλεις της κλασσικής εποχής. Κατασκευάστηκαν "γειτονιές", μικρές ομάδες σπιτιών σε οικόπεδα των 240 τ.μ. για κάθε σπίτι. Τα σπίτια έγιναν σε σειρά με μεσοτοιχία και προσανατολισμό προς νότο Δημήτρης Μπότσης 4

Το σύστημα ρυμοτομίας του Ιππόδαμου εφαρμόστηκε αργότερα και σε άλλες πόλεις, όπως απέδειξαν ανασκαφές στην Κασσώπη, Πριήνη, Ολυνθο και Αλεξάνδρεια Το σύστημα αυτό βασιζόταν στη χάραξη παράλληλων δρόμων, που τέμνονται κάθετα, ώστε να δημιουργούνται οικοδομικά τετράγωνα και κανονικές πλατείες και ονομάστηκε "Ιπποδάμειος νέμεσις" Τα οικοδομικά τετράγωνα είχαν χαραχθεί με ακρίβεια και χωρίστηκαν σε οικόπεδα ίσου εμβαδού. Οι δρόμοι ήταν ευθύγραμμοι και ευρείς και οι πλατείες ευρύχωρες. Αρχές που εφαρμόζονται μέχρι σήμερα και στις οποίες βασίζεται ο πολεοδομικός σχεδιασμός Δημήτρης Μπότσης 5

Σχέδιο της αρχαίας Κασσώπης που την αναπαριστά όπως ήταν το 400 π.χ. Οι θέσεις των διοικητικών κτιρίων, των ναών και των κατοικιών ήταν καθορισμένες με ακρίβεια. Για να εξασφαλίσει την υγιεινή λειτουργία των πόλεων ο Ιππόδαμος σχεδίαζε την υδροδότησή τους, φρόντιζε να εφοδιάζονται με άφθονο νερό και τις προσανατόλιζε έτσι ώστε οι κατοικίες να έχουν ήλιο το χειμώνα και δροσιά το καλοκαίρι. Πρόβλεψε κλίσεις στους δρόμους για την απομάκρυνση των νερών της βροχής. Τοποθετούσε τους ναούς και τα δημόσια κτίρια σε περίβλεπτες και οχυρές θέσεις, ώστε να εξυπηρετείται η λειτουργικότητα και να εξασφαλίζεται η άμυνά τους. Δημήτρης Μπότσης 6

Ο όρος «Πολεοδομία» εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1910 και σήμαινε την απλή ανάπτυξη των πόλεων. Μόνο μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο η πολεοδομία άρχισε να παίρνει την έννοια της συστηματικής επέμβασης της πολιτείας για την παραγωγή του τεχνητού περιβάλλοντος. Η πρώτη συγκροτημένη διατύπωση του περιεχομένου της έγινε το 1933 από τους συγγραφείς της Χάρτας των Αθηνών (Charte d'athènes), οι οποίοι της έδωσαν το χαρακτηρισμό της επιστήμης της οργάνωσης των πόλεων. Χάρτης της Αθήνας σχεδιασμένος από τον Γάλλο πρόξενο Louis François Sébastien Fauvel, την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα, στον οποίο αποτυπώνεται με σαφήνεια το περίγραμμα του τείχους Χασεκή του 1778 (Πηγή: G. A. Olivier, Voyage dans l Empire ottoman, l Egypte et la Perse, Παρίσι 1801). Δημήτρης Μπότσης 7

Ακολούθησαν άλλες προσεγγίσεις σύμφωνα με τις οποίες η πολεοδομία είναι η επιστήμη που συνδέεται με το φαινόμενο της αστικοποίησης που προκαλεί ταχεία ανάπτυξη των πόλεων σε βάρος των επαρχιών. Μάλιστα εκφράστηκε και το δίλημμα αν η Πολεοδομία είναι επιστήμη ή τέχνη. Έχοντας όμως υπόψη τη συγγένειά της με την αρχιτεκτονική που είναι πράξη δημιουργίας και πρόβλεψης αλλά και την υποχρέωσή της να δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη του ατόμου και της κοινωνίας που προϋποθέτει αφομοίωση δεδομένων άλλων επιστημών μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι και τέχνη όπως η αρχιτεκτονική αλλά και επιστήμη. Δημήτρης Μπότσης 8

Πολεοδομία σχέση με πολλές επιστήμες Η επιστήμη αυτή, προϋποθέτει γνώσεις και ικανότητες πέρα του φυσικού σχεδιασμού, που προέρχονται από ένα μεγάλο φάσμα άλλων επιστημών, κοινωνικών και τεχνικών, θεωρητικών κι εφαρμοσμένων. Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στη δημιουργία ενός νέου, αυτοτελούς αντικειμένου αυτού του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού. Δημήτρης Μπότσης 9

Αλληλοσυσχετίσεις Χωροταξίας - Πολεοδομίας Κοινωνικές επιστήμες Ιστορικές επιστήμες Οικονομικές επιστήμες Τέχνες Νομοθεσία Διοίκηση Χωροταξία Πολεοδομία Τεχνική Οργάνωση Οικολογία Περιβάλλον Επιστήμες πληροφορίας και ελέγχου Φυσικές επιστήμες φυσιογνωσία Δημήτρης Μπότσης 10

Γεωμετρικές περιγραφές της πόλης Συγκεντρωμένη Μορφή σχάρας Αστεροειδής Υπόμνημα Δακτυλιοειδής Γραμμική Αραβαντινός, 1997 Δημήτρης Μπότσης 11

Γεωμετρικές περιγραφές της πόλης Συγκεντρωμένη Μορφή σχάρας Αστεροειδής Δακτυλιοειδής Γραμμική Αστικός γαλαξίας Αστικός γαλαξίας Υπόμνημα Αραβαντινός, 1997 Δημήτρης Μπότσης 12

Αστικές χρήσεις γης 1. Αμιγής κατοικία 2. Γενική κατοικία 3. Πολεοδομικά κέντρα κεντρικές λειτουργίες πόλης 4. Τοπικό κέντρο συνοικίας γειτονιάς 5. Μη οχλούσα βιομηχανία βιοτεχνία, βιομηχανικό και βιοτεχνικό πάρκο (χαμηλή μέση όχληση) 6. Οχλούσα βιομηχανία βιοτεχνία (υψηλή όχληση) 7. Χονδρεμπόριο 8. Τουρισμός αναψυχή 9. Ελεύθεροι χώροι αστικό πράσινο πλατείες Δημήτρης Μπότσης 13

Αστικές χρήσεις γης 10. Κοινωφελείς εξυπηρετήσεις 11. Εκπαίδευση 12. Πρόνοια 13. Περίθαλψη 14. Αθλητισμός 15. Πολιτιστικές λειτουργίες (Εκκλησίες, αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικά μνημεία και διατηρητέα κτίρια) 16. Περιοχές στρατιωτικών εγκαταστάσεων Δημήτρης Μπότσης 14

17. Περιαστικό πράσινο Αστικές χρήσεις γης 18. Εγκαταστάσεις μαζικών μεταφορών 19. Ιδιαίτερες χρήσεις (νεκροταφεία, εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, λατομεία, δεξαμενές ύδρευσης, εγκαταστάσεις πυροσβεστικού σώματος) Δημήτρης Μπότσης 15

Τμήμα Γεωπληροφορικής Γ.Π.Σ. ΣΕΡΡΩΝ Δημήτρης Μπότσης 16

Περιαστικό και αστικό φυσικό περιβάλλον Ο αστικός χώρος δεν αποτελείται μόνο από κτίρια και ανθρώπινο πληθυσμό, ούτε διαμορφώνεται αποκλειστικά από τις δραστηριότητες του ανθρώπου. Η φύση έχει μία σημαντική θέση μέσα στο περιβάλλον της πόλης Δημήτρης Μπότσης 17

Πολλοί διαφορετικοί πληθυσμοί χλωρίδας και πανίδας καταφέρνουν να προσαρμοστούν, να επιβιώσουν και πολλές φορές να αναπτυχθούν στο αστικό περιβάλλον Δημήτρης Μπότσης 18

Περιβαλλοντικά προβλήματα χωροταξικού σχεδιασμού 1. Αυθαίρετη δόμηση 2. Περιορισμός αστικών και περιαστικών χώρων πρασίνου 3. Άναρχη και χωρίς πολεοδομικό σχεδιασμό οικιστική επέκταση 4. Αρχιτεκτονική ανομοιομορφία των κτιρίων 5. Ρύπανση φυσικού και αστικού περιβάλλοντος 6. Κυκλοφοριακά προβλήματα και έλλειψη χώρων στάθμευσης 7. Καταστροφή διατηρητέων κτιρίων, επικάλυψη αρχαιολογικών χώρων και ανέγερση κτιρίων, αλλοίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς Δημήτρης Μπότσης 19

Περιβαλλοντικά προβλήματα χωροταξικού σχεδιασμού 8. Αλλοίωση της αισθητικής του τοπίου στο αστικό περιβάλλον 9. Περιορισμός δημόσιων και ανοιχτών χώρων από τις ιδιοκτησίες και καταπάτηση τους σε πολλές περιπτώσεις 10. Υποβάθμιση βιοτικού επιπέδου και συνθηκών ζωής 11. Ανάμειξη ασυμβίβαστων χρήσεων γης 12. Ελλείψεις έργων υποδομής ιδιαίτερα σε νέες περιοχές όπου επεκτείνεται ο αστικός ιστός 13. Ανεπαρκής σχεδιασμός πεζοδρομίων και ιδιαίτερα για άτομα με ειδικές ανάγκες 14. Επέκταση των πόλεων σε ύψος και όχι κατά μήκος και πλάτος δημιουργία πυκνοκατοικημένων περιοχών Δημήτρης Μπότσης 20

Περιβαλλοντικές συνέπειες του άναρχου χωροταξικού σχεδιασμού Κατάληψη φυσικών περιοχών σημαντική ελάττωση των διάκενων στο αστικό περιβάλλον Κατάληψη αγροτικών εκτάσεων περιμετρικά των πόλεων Αλόγιστη χρήση και εκμετάλλευση φυσικών πόρων Υπερκατανάλωση νερού ρύπανση υπόγειων και επιφανειακών νερών Υπερκατανάλωση ενέργειας Υπερπαραγωγή στερεών και υγρών αποβλήτων Ηχορύπανση σημαντική αύξηση της παραγωγής θορύβου Κυκλοφοριακή συμφόρηση υπέρμετρη κίνηση οχημάτων στους δρόμους Αισθητική υποβάθμιση του χώρου έλλειψη πρασίνου και αρχιτεκτονικής ομοιομορφίας Φωτορύπανση Έλλειψη προσαρμογής του «χωροταξικού σχεδίου» στον χώρο και στις ιδιομορφίες του Δημήτρης Μπότσης 21

Φωτορύπανση ονομάζεται το φαινόμενο το οποίο σημειώνεται στον ουρανό πάνω από αστικά κέντρα και γενικά τοποθεσίες με πολλά φώτα, κατά το οποίο ο ουρανός είναι πιο φωτεινός από το κανονικό με αποτέλεσμα να υπάρχει μειωμένη αντίθεση μεταξύ των αστέρων και του φόντου του ουρανού. Το φαινόμενο αυτό συνεπάγεται υποβάθμιση της απόδοσης των τηλεσκοπίων καθώς ο τεχνητός φωτισμός αποκρύπτει τα ουράνια σώματα, με εξαίρεση τα λαμπρότερα εξ αυτών. Η φωτορύπανση αποτελεί μείζον πρόβλημα για τους αστρονόμους και είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους σήμερα τα μεγάλα αστεροσκοπεία χτίζονται σε απομονωμένες τοποθεσίες μακριά από πόλεις και οικισμούς και κυρίως σε μεγάλο υψόμετρο και σε βουνά. Σύγκριση όψης του νυχτερινού ουρανού από μια εξοχική τοποθεσία (πάνω) και από μια πόλη (κάτω). Η φωτορύπανση μειώνει δραματικά την ορατότητα των άστρων στην δεύτερη περίπτωση, ενώ στην πρώτη φωτογραφία φαίνεται ευδιάκριτα η γαλαξιακή ζώνη. Δημήτρης Μπότσης 22

Προβλήματα χωροταξικού σχεδιασμού Σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα Υποβάθμιση αστικού περιβάλλοντος Υποβάθμιση ποιότητας ζωής πολιτών Δημήτρης Μπότσης 23

Περιβαλλοντικά προβλήματα των Ελληνικών πόλεων Στην πόλη που ξεπερνά κάποιο ελάχιστο μέγεθος δημιουργούνται μία σειρά από περιβαλλοντικά προβλήματα. Η συγκέντρωση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα είναι σοβαρός παράγοντας ρύπανσης και άλλων οικολογικών διαταραχών. Η ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το μέγεθος της ρύπανσης της ατμόσφαιρας των επιφανειακών και υπόγειων νερών και του εδάφους, αλλά και από την ένταση άλλων οχλήσεων που εμφανίζονται στην πόλη, όπως ο θόρυβος, η κακή ποιότητα αέρα των εσωτερικών χώρων, η ανεπαρκής παρουσία της φύσης. Δημήτρης Μπότσης 24

Παράγοντες που συντελούν στη μείωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις Κυκλοφοριακή συμφόρηση Ανεπάρκεια κοινόχρηστων χώρων Εγκληματικότητα Αισθητική υποβάθμιση Κίνδυνοι από ατυχήματα Φυσικές καταστροφές Δημήτρης Μπότσης 25

Περιβαλλοντικά προβλήματα πόλεων Εκπομπές καυσαερίων από τα αυτοκίνητα Βιομηχανίες Βιοτεχνίες Θέρμανση κτιρίων Οικοδομικές εργασίες δημόσια έργα που δημιουργούν σκόνη και ρύπους Εγκαταστάσεις καύσης απορριμμάτων Οι κυριότεροι ατμοσφαιρικοί ρύποι είναι τα οξείδια του άνθρακα, του αζώτου και του θείου, τα αιωρούμενα στερεά και οι υδρογονάνθρακες (Ramade, 1974). Δημήτρης Μπότσης 26

Περιβαλλοντικά προβλήματα πόλεων Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην ποιότητα του αέρα των κλειστών χώρων όπως π.χ. κατοικίες, γραφεία ή οχήματα, υπόγειες εγκαταστάσεις, καταστήματα, χώροι διασκέδασης. Παθητικό κάπνισμα Ο καπνός του τσιγάρου που καίγεται είναι πιο επιβλαβής από τον καπνό που εισπνέει ο ίδιος ο καπνιστής. Ραδόνιο Είναι αδρανές ραδιενεργό αέριο που εκπέμπεται από τα πετρώματα, κυρίως του γρανίτες. Είναι φυσικός ρύπος που εκπέμπεται από το πάτωμα, τα δομικά υλικά των κατοικιών, το νερό, το υγραέριο κλπ και συσωρεύεται στους εσωτερικούς χώρους σε συγκεντρώσεις πολύ υψηλότερες από το εξωτερικό περιβάλλον. Δημήτρης Μπότσης 27

Φορμαλδεΰδη Εκκρίνεται από διάφορες μονώσεις, κόλλες, έπιπλα, ξύλινες επενδύσεις κλπ. Αμίαντος Έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα ως μονωτικό υλικό και σε άλλες χρήσεις, διότι είναι υλικό με εξαιρετικές ιδιότητες, μία από τις οποίες είναι ότι δεν καίγεται. Είναι ωστόσο αποδεδειγμένο ότι αποτελεί σοβαρή απειλή για την υγεία διότι προκαλεί διάφορες μορφές καρκίνου. Παθογόνα μικρόβια Αφθονούν στους εσωτερικούς χώρους και διαδίδονται κυρίως με τα συστήματα κλιματισμού, τις συσκευές ψύξης και ύγρανσης του αέρα, τις μοκέτες, τα χαλιά, τα κατοικίδια ζώα κλπ. Δημήτρης Μπότσης 28

Περιβαλλοντικά προβλήματα πόλεων Το πρόβλημα του θορύβου έχει αποκτήσει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Εργοστάσια Οικοδομές Γραφεία Κέντρα διασκέδασης Δημόσια έργα Λιμάνια Πηγές θορύβου Καταστήματα Εμπορικά καταστήματα Αεροδρόμια Αυτοκίνητα Μέσα συγκοινωνίας Δημήτρης Μπότσης 29

Περιβαλλοντικά προβλήματα πόλεων Αστικά λύματα που προέρχονται από τις αποχετεύσεις αποτελούν τον κύριο όγκο των υγρών αποβλήτων μίας πόλης. Υγρά απόβλητα των βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων. Δημήτρης Μπότσης 30

Περιβαλλοντικά προβλήματα πόλεων Σε αντίθεση με τα φυσικά οικοσυστήματα, όπου δεν υπάρχουν άχρηστα υλικά, διότι τα πάντα ανακυκλώνονται, οι πόλεις παράγουν μεγάλες ποσότητες αποβλήτων. Ειδικότερα τα στερεά απόβλητα ή απορρίμματα αποτελούν σημαντικό υποπροϊόν των δραστηριοτήτων της πόλης και συχνά δημιουργούν σοβαρή περιβαλλοντική υποβάθμιση. Δημήτρης Μπότσης 31