Α. Να μεταφράςετε τα παρακάτω αποςπάςματα : Non Sicanorum aut Pelasgorum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetatis suae verbis utebantur. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris, sermone abhinc multis annis iam obsoleto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo inepte, taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae. Haec est tyrannorum vita, in qua nulla fides, nulla caritas, nulla fiducia benevolentiae stabilis esse potest : tyrannis omnia semper suspecta atque sollicita sunt; nullus locus amicitiae eis est. Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus. Quodsi forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur, quam fuerint inopes amicorum. Μονάδεσ 40 διαγϊνιςμα ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γϋ ΛΥΚΕΙΟΥ Σελίδα 1
Β.1.α. Να γράψετε τουσ τφπουσ που ηθτοφνται για κακεμιά από τισ παρακάτω φράςεισ ι λζξεισ: aetatis suae : τθ γενικι πλθκυντικοφ homo inepte : τθ δοτικι ενικοφ nulla fides : τθ γενικι ενικοφ benevolentiae stabilis: τθν αφαιρετικι ενικοφ tempus : τθν ονομαςτικι πλθκυντικοφ inopes : τθ γενικι πλθκυντικοφ Μονάδεσ 10 Β.1.β.Στα ακόλουκα επίκετα να γράψετε τουσ ηθτοφμενουσ τφπουσ : primi : multis : bona : suspecta : inopes : τον ίδιο τφπο ςτο ςυγκριτικό βακμό το επίρρθμα ςτο ςυγκριτικό βακμό το επίρρθμα ςτον υπερκετικό βακμό τθν αιτιατικι ενικοφ ςτο ςυγκριτικό βακμό του ουδετζρου γζνουσ τθ δοτικι πλθκυντικοφ ςτον υπερκετικό βακμό του αρςενικοφ γζνουσ Μονάδεσ 5 Β.2.α. utebantur : Να γράψετε τα απαρζμφατα Ενεςτϊτα και Μζλλοντα (να λθφκεί υπόψθ το υποκείμενο). Μονάδεσ 2 διαγϊνιςμα ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γϋ ΛΥΚΕΙΟΥ Σελίδα 2
Β.2.β. Να γράψετε ό,τι ςασ ηθτείται για κακζναν από τουσ παρακάτω ρθματικοφσ τφπουσ : coluisse : loquaris : intellegere : το τρίτο ενικό πρόςωπο ςτθν προςτακτικι του Μζλλοντα ςτθν άλλθ φωνι τον ίδιο τφπο ςτο Μζλλοντα (να λθφκεί υπόψθ το υποκείμενο) το πρϊτο ενικό πρόςωπο ςτθν οριςτικι του Συντελεςμζνου Μζλλοντα ςτθν ίδια φωνι vis : το πρϊτο πλθκυντικό πρόςωπο ςτθν υποτακτικι του Παρατατικοφ taces : placere : vive : τθν αφαιρετικι του ςουπίνου υποτακτικι του Ενεςτϊτα ςτθν άλλθ φωνι οριςτικι του Παρακειμζνου ςτθν ίδια φωνι nescio : το δεφτερο ενικό πρόςωπο ςτθν προςτακτικι του Ενεςτϊτα ςτθν ίδια φωνι possit : οριςτικι του ίδιου χρόνου diligere : το τρίτο πλθκυντικό πρόςωπο ςτθν οριςτικι του Υπερςυντελίκου ςτθν ίδια φωνι διαγϊνιςμα ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γϋ ΛΥΚΕΙΟΥ Σελίδα 3
metui : fit : τον ίδιο τφπο ςτο Μζλλοντα τθ δοτικι ενικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ του γερουνδιακοφ ceciderunt : τθ γενικι του γερουνδίου Μονάδεσ 13 Γ.1.α. Να μεταφζρετε ςτο γραπτό ςασ τθν ακόλουκθ άςκθςθ και να ςυμπλθρϊςετε τα κενά, ϊςτε να φαίνεται ο ςυντακτικόσ ρόλοσ τθσ κάκε λζξθσ : primi : cum matre : honesta : tyrannis : amicitiae : simulatione : amicorum : είναι.... ςτο. είναι....... ςτο. είναι.... ςτο. είναι... ςτο.... είναι.... ςτο. είναι.... ςτο. είναι.... ςτο. Μονάδεσ 7 Γ.1.β. Sic loquere : Να επαναδιατυπϊςετε τθν πρόταςθ, ϊςτε να εκφράηεται απαγόρευςθ και με τουσ δφο τρόπουσ. Μονάδεσ 4 Γ.1.γ. «Haec est tyrannorum vita, in qua nulla fides, nulla caritas, nulla fiducia benevolentiae stabilis esse potest» : Να εξαρτιςετε τθν παραπάνω περίοδο από τθ φράςθ «Cicero scripsit». Μονάδεσ 4 διαγϊνιςμα ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γϋ ΛΥΚΕΙΟΥ Σελίδα 4
Γ.2.α. «proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris» : Να αναγνωρίςετε το είδοσ τθσ παραπάνω δευτερεφουςασ πρόταςθσ (μονάδα 1), να αιτιολογιςετε τθν ζγκλιςθ και το χρόνο εκφοράσ τθσ (μονάδεσ 4), να τθ μετατρζψετε ςτθν αντίςτοιχθ μετοχι (μονάδεσ 2). Μονάδεσ 7 Γ.2.β. coluisse, scire, metui : Να βρείτε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να δικαιολογιςετε τθν πτϊςθ τουσ. Μονάδεσ 6 Γ.2.γ. «Quodsi forte ceciderunt, tum intellegitur» : Να μετατρζψετε τον υποκετικό λόγο ζτςι, ϊςτε να εκφράηει υπόκεςθ αντίκετθ προσ τθν πραγματικότθτα ςτο παρελκόν. Μονάδεσ 2 διαγϊνιςμα ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γϋ ΛΥΚΕΙΟΥ Σελίδα 5