ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ (SAPC) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ - ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ 2η συνεδρίαση 17-18 Μαΐου 2011 Podgorica ΔΗΛΩΣΗ και ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Εγκρίθηκε στις 18 Μαΐου 2011 Η κοινοβουλευτική επιτροπή σταθεροποίησης και σύνδεσης (SAPC) ΕΕ-Μαυροβουνίου πραγματοποίησε τη 2η συνεδρίασή της στις 17-18 Μαΐου 2011 στην Podgorica, υπό την προεδρία του κ. Eduard Kukan για την αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του κ. Ranko Krivokapić, προέδρου του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου, για την αντιπροσωπεία του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου. Προέβη σε ανταλλαγή απόψεων με: τον κ. Milan ROĆEN, υπουργό Εξωτερικών και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης - εξ ονόματος της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου τον κ. Stefano SANNINO, αναπληρωτή γενικό διευθυντή Διεύρυνσης - εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την Α.Υ. τον Leopold MAURER, πρέσβη της ΕΕ στο Μαυροβούνιο - εξ ονόματος της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας την κ. Ranka ČARAPIĆ, ανώτατη εισαγγελέα του Μαυροβουνίου Η επιτροπή ασχολήθηκε με τα εξής θέματα: τρέχουσα κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Μαυροβουνίου αναγκαίες ενέργειες για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την ενίσχυση του νομοθετικού και εποπτικού ρόλου του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου, συνεργασία μεταξύ των αρχών, συγκεκριμένα μεταξύ του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου και των παραγόντων της κοινωνίας των πολιτών, επιδόσεις των υπηρεσιών επιβολής του νόμου (δηλαδή, αστυνομία και διωκτικές αρχές) ως βασικού στοιχείου στο κράτος δικαίου, DT\868248.doc PE458.224 Eνωμένη στην πολυμορφία
περιφερειακή συνεργασία, με επίκεντρο περιφερειακές κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες και το κοινοβουλευτικό φόρουμ του Cetinje, οικονομικές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένου του συντονισμού των διαρθρωτικών μέσων, γεωργία και ανάπτυξη της υπαίθρου, και ενέργεια. Η κοινοβουλευτική επιτροπή σταθεροποίησης και σύνδεσης, σύμφωνα με το άρθρο 3 του εσωτερικού κανονισμού της και το άρθρο 125 της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης ΕΕ-Μαυροβουνίου, απηύθυνε την εξής δήλωση και τις εξής συστάσεις στο συμβούλιο σταθεροποίησης και σύνδεσης και στα θεσμικά όργανα του Μαυροβουνίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης: 1. επικροτεί την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2010 να παραχωρηθεί στο Μαυροβούνιο το καθεστώς υποψήφιας χώρας εκφράζει την προσδοκία της να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις μετά τη δημοσίευση της έκθεσης προόδου της Επιτροπής για το 2011, υπό την προϋπόθεση ότι το Μαυροβούνιο θα σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο τηρώντας τα κριτήρια αναφοράς που έχει ορίσει η Επιτροπή 2. επικροτεί το γεγονός ότι η διαδικασία θέσπισης του νομικού και συνταγματικού πλαισίου της χώρας έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και σημειώνει την ανάγκη για στενή συνεργασία όλων των πολιτικών οντοτήτων προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία καλεί όλα τα πολιτικά κόμματα να επιτύχουν συναίνεση επί του σχεδίου νόμου χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, σύμφωνα με τις συστάσεις του γραφείου δημοκρατικών θεσμών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ και της Επιτροπής της Βενετίας 3. επικροτεί τις βελτιώσεις στο έργο του κοινοβουλίου και ζητεί να του διατεθούν περισσότεροι εσωτερικοί δημοσιονομικοί και ανθρώπινοι πόροι ώστε να παρέχονται στους βουλευτές και τη διοίκηση του κοινοβουλίου καλύτερες τεχνικές και οικονομικές συνθήκες παρόμοιες με αυτές που παρέχονται στις χώρες της περιοχής και της ΕΕ, βελτιώνοντας με τον τρόπο αυτόν τις κοινοβουλευτικές ικανότητες για να καταστεί δυνατή η εποπτεία και ο έλεγχος του έργου της κυβέρνησης 4. σημειώνει με ικανοποίηση την έγκαιρη έγκριση του «σχεδίου δράσης για την ενίσχυση του νομοθετικού και εποπτικού ρόλου του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου» και την εφαρμογή των σχεδιαζόμενων μέτρων και δραστηριοτήτων ενθαρρύνει την περαιτέρω ενίσχυση των νομοθετικών και ελεγκτικών λειτουργιών του κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένων ακροάσεων και άλλων μηχανισμών ελέγχου επικροτεί τη δημιουργία της κοινοβουλευτικής ομάδας εργασίας, η οποία απαρτίζεται από βουλευτές της πλειοψηφίας και της αντιπολίτευσης, με εντολή την αναβάθμιση του εσωτερικού κανονισμού, ιδίως όσον αφορά την εκπροσώπηση πρωτοβουλιών και προτάσεων που προέρχονται από την αντιπολίτευση 5. αναγνωρίζει τις προόδους που σημείωσε το κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου από την τελευταία συνεδρίαση της SAPC καλεί το κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου να ενισχύσει κατεπειγόντως και σε μεγάλο βαθμό τις ικανότητές του ως προς το καθήκον του να εκτιμά εάν και κατά πόσον οι νόμοι που προτείνει η κυβέρνηση συμφωνούν με το κεκτημένο και προτρέπει την Επιτροπή να παράσχει την απαιτούμενη προς τον σκοπό αυτόν τεχνική βοήθεια στο πλαίσιο του προενταξιακού μέσου προτρέπει, επίσης, την κυβέρνηση να καταστήσει τη νομοθετική διαδικασία διαφανέστερη και πιο ευπρόσιτη στο κοινό PE458.224 2/5 DT\868248.doc
6. επαναλαμβάνει τη σπουδαιότητα ενεργών και ανεξάρτητων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για τη δημοκρατία και επιδοκιμάζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σύσταση του συμβουλίου συνεργασίας μεταξύ της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου και ΜΚΟ ζητεί την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της κυβέρνησης και των ΜΚΟ, ιδίως μέσω της ευρύτερης διαβούλευσης με τις ΜΚΟ κατά τη χάραξη της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της διαμόρφωσης πολιτικών και της νομοθεσίας, καθώς και της παρακολούθησης των δραστηριοτήτων των αρχών επικροτεί την υπογραφή του μνημονίου μεταξύ της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου και του δικτύου των ΜΚΟ στον τομέα του εκδημοκρατισμού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τον Μάρτιο του 2011 επιδοκιμάζει το έργο του Εθνικού Συμβουλίου για την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, που περιλαμβάνει εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, της κυβέρνησης, του δικαστικού τομέα και της αντιπολίτευσης, αλλά ζητεί την ενίσχυση του ρόλου του στην πρόοδο που επιτυγχάνεται για την ένταξη στην ΕΕ 7. επαναλαμβάνει την ύψιστη σπουδαιότητα του κράτους δικαίου για την ανάπτυξη της χώρας και επιδοκιμάζει, προς τον σκοπό αυτόν, την αυξημένη δραστηριοποίηση για την εκπόνηση και θέσπιση της απαιτούμενης νομοθεσίας υπογραμμίζει την κεντρική σημασία της πλήρους εφαρμογής των νόμων 8. τονίζει τη σημασία της πλήρους εφαρμογής των συνταγματικών διατάξεων σχετικά με τις επίσημες γλώσσες που χρησιμοποιούνται και καλεί τις αρχές του Μαυροβουνίου να εφαρμόσουν πλήρως τις διατάξεις αυτές σε όλους τους τομείς και ιδίως στην εκπαίδευση το επόμενο σχολικό έτος 9. αναγνωρίζει τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου για να διασφαλιστεί η ελευθερία έκφρασης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, καθώς απέστειλε στο κοινοβούλιο πρόταση νόμου για τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και τροποποιήσεις του ποινικού κώδικα, ιδίως με την αποποινικοποίηση της δυσφήμησης, αλλά ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω δυναμικές και ταχείες προσπάθειες προκειμένου να εξασφαλιστούν η ανεξαρτησία και ο επαγγελματισμός των μέσων ενημέρωσης, ειδικά με τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας τους και με την ενίσχυση της αντικειμενικότητας του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα και με τη βελτίωση της διαφάνειας των λογαριασμών του τονίζει ότι οι αναφερθείσες περιπτώσεις εκφοβισμού και σωματικής βίας κατά δημοσιογράφων καθώς και ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να διερευνώνται πλήρως και να διώκονται οι υπαίτιοι όποτε κρίνεται απαραίτητο 10. επισημαίνει ότι η νομοθεσία για την ελεύθερη παροχή πληροφοριών εφαρμόζεται με δυσκολίες, ιδίως όταν πρόκειται για προσκόμιση εγγράφων που θα μπορούσαν να αποκαλύπτουν περιπτώσεις διαφθοράς στον τομέα της ιδιωτικοποίησης και των δημοσίων συμβάσεων προτρέπει την κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές να διευκολύνουν την πρόσβαση σε σχετικά δεδομένα προτρέπει τις κρατικές αρχές να μην ασκούν πιέσεις στις μη κυβερνητικές και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και παράγοντες της κοινωνίας των πολιτών εν γένει που διερευνούν υποθέσεις διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος και εκτελούν καθήκοντα φορέα παρακολούθησης 11. σημειώνει ότι έχει επιτευχθεί πρόοδος στη μεταρρύθμιση του δικαστικού τομέα, όπως έχει καταδειχθεί με την έγκριση σημαντικών τροποποιήσεων των ποινικών διαδικασιών και άλλης ουσιαστικής νομοθεσίας, στην αύξηση των διαθέσιμων ανθρώπινων πόρων και στη μείωση του αριθμού υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον των δικαστηρίων, αλλά ζητεί να αναθεωρηθεί το σύστημα διορισμού δικαστών και εισαγγελέων σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας την οποία ζήτησε η κυβέρνηση DT\868248.doc 3/5 PE458.224
12. επισημαίνει την ικανοποιητική πρόοδο στην έγκριση σημαντικών νομοθετημάτων στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος και επικροτεί την έγκριση μιας νέας στρατηγικής και ενός σχεδίου δράσης στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς και τη σύσταση της εθνικής επιτροπής για την εφαρμογή τους, και την έγκριση του νέου κώδικα ποινικής δικονομίας υπογράμμισε, ωστόσο, ότι η διαφθορά εξακολουθεί να κυριαρχεί σε πολλούς τομείς και ότι οι επιδόσεις των ερευνών, διώξεων και τελικών καταδικών σε υποθέσεις διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος βελτιώθηκαν, αλλά όχι σε ικανοποιητικό βαθμό, ιδίως σε περιπτώσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων, κυρίως λόγω της χαμηλής αποτελεσματικότητας της επιβολής του νόμου καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το οργανωμένο έγκλημα εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα και εφιστά την προσοχή στην ανάγκη για αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας που έχει εγκριθεί στον εν λόγω τομέα από την αστυνομία και τις διωκτικές αρχές επιτρέποντας στο δικαστικό σώμα να εφαρμόσει τους νέους νόμους κατά της διαφθοράς στα δικαστήρια 13. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η πρώτη πορεία υπερηφάνειας των ομοφυλοφίλων αναβλήθηκε, μετά από επεισόδια που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια και κατόπιν συναυλίας «αλληλεγγύης» για λεσβίες, ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους και τρανσεξουαλικά άτομα (LGBT) εκφράζει την προσδοκία ότι οι κρατικές αρχές, τα πολιτικά κόμματα και όλα τα θεσμικά όργανα θα διατηρήσουν μια ανοικτή κοινωνία, θα προωθήσουν την ανεκτικότητα, θα στηρίξουν τους διοργανωτές της πορείας υπερηφάνειας ομοφυλοφίλων και θα διασφαλίσουν ότι η εκδήλωση μπορεί να πραγματοποιηθεί με εγγυημένη ασφάλεια για όλους τους συμμετέχοντες 14. σημειώνει ότι το Μαυροβούνιο είναι προσηλωμένο στην περιφερειακή συνεργασία και επαινεί τις καλές του σχέσεις με τις γειτονικές χώρες και τον γενικότερο σταθεροποιητικό ρόλο του στην περιοχή, καλώντας το να συνεχίσει σε αυτήν την κατεύθυνση επικροτεί τις προσπάθειες του κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου να επιβλέπει την κυβέρνηση στον τομέα αυτόν σημειώνει ότι η χώρα συμμετέχει ενεργά στους περισσότερους περιφερειακούς οργανισμούς και έχει συνάψει σειρά δικαστικών και αστυνομικών συμφωνιών με τους γείτονές της επιδοκιμάζει τις συμφωνίες που σύναψε πρόσφατα με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, την Κροατία και τη Σερβία εν προκειμένω καλεί τη χώρα να διευθετήσει ταχύτατα το ζήτημα των συνόρων της με την Κροατία μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου 15. αναγνωρίζοντας τη σημασία που έχει η ενίσχυση της κοινοβουλευτικής διάστασης της περιφερειακής συνεργασίας, επικροτεί τα σχέδια για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων που στοχεύουν στη στήριξη του κοινοβουλευτικού φόρουμ του Cetinje επιπλέον, επιδοκιμάζει τη διεύρυνση των δυνατοτήτων για περιφερειακά έργα από το 2012, με σκοπό την ενίσχυση της θεσμικής συνεργασίας μεταξύ των κοινοβουλίων στην περιοχή συμφωνεί ότι μια διαδικασία ενίσχυσης της περιφερειακής κοινοβουλευτικής συνεργασίας πρέπει να επιδιώκει την ενίσχυση των υφιστάμενων μηχανισμών συνεργασίας αντί για τη δημιουργία νέων 16. επικροτεί τις καλές επιδόσεις της χώρας στην εφαρμογή οικονομικών μεταρρυθμίσεων, αλλά υπογραμμίζει το γεγονός ότι η χρηματοπιστωτική κρίση έχει αποκαλύψει συγκεκριμένες διαρθρωτικές αδυναμίες στο οικονομικό της πρότυπο και επισημαίνει την ανάγκη να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων καλεί την κυβέρνηση να διασφαλίσει το κατάλληλο κλίμα ώστε να βελτιωθεί σημαντικά η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, η παρακολούθηση και επιβολή συμβάσεων ιδιωτικοποίησης, η διασφάλιση της διαφάνειας κατά την παροχή κρατικής βοήθειας και η θέσπιση καλύτερης και απλούστερης PE458.224 4/5 DT\868248.doc
ρύθμισης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ειδικότερα για τη διευκόλυνση της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων 17. σημειώνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στην οικονομία ο τουρισμός και τις δυνατότητές του να συμβάλει στην ανάπτυξη της χώρας επισημαίνει, ωστόσο, ορισμένες αδυναμίες στον συγκεκριμένο τομέα, και ζητεί από την κυβέρνηση να λάβει περαιτέρω μέτρα για να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία μεταξύ της αξιοποίησης του μαζικού τουρισμού και του τουρισμού της ελίτ, η αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών, η σύνδεση του τουρισμού με τη γεωργία, η βελτίωση των υποδομών, η προστασία του περιβάλλοντος, η αποδοτική διαχείριση των αποβλήτων δίνει έμφαση στη σημασία της αύξησης του όγκου της γεωργικής παραγωγής με επαρκή στήριξη για την ανάπτυξη της υπαίθρου και με ιδιαίτερη έμφαση στα βιολογικά προϊόντα και τη βιολογική κτηνοτροφία 18. επικροτεί τα μέτρα για την ανάπτυξη οικονομίας χαμηλότερης χρησιμοποίησης άνθρακα μέσω της ανάπτυξης του σημαντικού υδροηλεκτρικού, θερμικού και λοιπού δυναμικού ανανεώσιμης ενέργειας της χώρας, που θα συμβάλει στην κάλυψη των εγχώριων αναγκών και ενδεχομένως θα αποτελέσει πηγή εξαγωγών προειδοποιεί για τους ενδεχόμενους κινδύνους των φραγμάτων μεγάλου μεγέθους στο περιβάλλον ζητεί να διεξάγονται κατάλληλες και διαφανείς περιβαλλοντικές εκτιμήσεις των επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων «καλύτερων από περιβαλλοντικής πλευράς επιλογών» και δημόσιων διαβουλεύσεων με ΜΚΟ προτού ληφθεί η απόφαση για επενδύσεις, και καλεί την κυβέρνηση να είναι προσεκτική κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με πιθανές αλλαγές ιδιοκτησίας στον τομέα της ενέργειας ζητεί από την κυβέρνηση να εφαρμόσει ένα μοντέλο κατασκευής αυτοκινητοδρόμων, σύμφωνα με τη μεθοδολογία της ΕΕ και με τη στήριξη των θεσμικών οργάνων της. DT\868248.doc 5/5 PE458.224