Κοινωνικά Συστήματα του 20 ου αιώνα Α Τετράμηνο Β Λυκείου

Κοινωνικά Συστήματα του 20 ου αιώνα Α Τετράμηνο Β Λυκείου ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κατάλογος περιεχομένων ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ...3 ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ-ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ- ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΚΟΣ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ....4 1) ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ...4 2) ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ...7

3)ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΟΣ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ...8 4) ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ...9 ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ...10 ΛΕΝΙΝ-ΛΕΝΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ...12 1)ΛΕΝΙΝ...12 2)ΛΕΝΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ...18 ΜΑΟ ΤΣΕΤΟΥΝΓΚ-ΜΑΟΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΟΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ...19 1)ΜΑΟ ΤΣΕΤΟΥΝΓΚ...19 2)ΜΑΟΙΣΜΟΣ...20 3)Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΟΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ...21 ΣΤΑΛΙΝ-Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΣΤΑΛΙΝΟΠΟΙΗΣΗ...22 1)ΣΤΑΛΙΝ...22 2)Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ...25 3)Η ΑΠΟΣΤΑΛΙΝΟΠΟΙΗΣΗ...27 ΕΡΝΕΣΤΟ ΤΣΕ ΓΚΕΒΑΡΑ...28 ΠΟΙΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ...34 Α' Διεθνής...35 Β' Διεθνής...35 Γ' Διεθνής...35 ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΜΠΛΟΚ...36 Η ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ...37 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ...39 ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΤΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ...40 2)ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ...42 ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ...42 ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ...43 ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ...45 ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ 9ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ...46 ΚΡΙΤΙΚΗ...48 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...49

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ Ο κομμουνισμός ως πολιτική έννοια συνήθως σχετίζεται με μια μορφή κοινωνίας επικεντρωμένης σε ένα οικονομικό σύστημα το οποίο θα λειτουργεί αμεσοδημοκρατικά και αποκεντρωμένα, χωρίς αγορά, κράτος ή διακριτές κοινωνικές τάξεις.συνήθως η κοινωνία αυτή θεωρείται αχρημάτιστη, υπάρχουν ωστόσο και εναλλακτικές, παραπλήσιες αντιλήψεις οι οποίες διατηρούν την έννοια του χρήματος και μιλούν για ισότητα μισθών. Σε κάθε περίπτωση στον κομμουνισμό τα μέσα παραγωγής (π.χ. γαίες, εργοστάσια, μεγάλες επιχειρήσεις) αποτελούν κοινωνική /κοινοτική ιδιοκτησία και όχι ατομική, ενώ υφίστανται συλλογική διαχείριση από τους εργαζόμενους με στόχο την κάλυψη των υλικών αναγκών όλων των πολιτών κατά το ρητό «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του». Ως πολιτικός χώρος, στο ευρύτερο πλαίσιο της Αριστεράς, ο κομμουνισμός εκφράζει αυτήν την προσδοκώμενη κοινωνία μέσω ενός σοσιαλιστικού λαϊκού κινήματος το οποίο αντιτίθεται στον καπιταλισμό. Η σύλληψη της κομμουνιστικής κοινωνίας απορρέει από μία κριτική στην ανταλλακτική οικονομία και στην έννοια του κέρδους, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις έχει περιγραφεί ως οικονομία δώρων. Ως κομμουνιστές, με μία ευρεία έννοια, μπορούν να περιγραφούν όλοι οι μαρξιστές και οι περισσότεροι ελευθεριακοί σοσιαλιστές (π.χ. οι αναρχοκομμουνιστές). Μετά τηνοκτωβριανή Επανάσταση του 1917 στη Ρωσία, η οποία οδήγησε στον σχηματισμό της Σοβιετικής Ένωσης, έχει επικρατήσει ο όρος κομμουνισμός να περιγράφει συνήθως τους λενινιστές. Καθώς η μαρξιστική αντίληψη για τον κομμουνισμό προϋποθέτει ένα μεταβατικό στάδιο ύπαρξης κράτους στην υπηρεσία της εργατικής τάξης, το οποίο σύμφωνα με τους λενινιστές υλοποιήθηκε με κάποιον τρόπο στις δικτατορίες του προλεταριάτου του ιστορικού ανατολικού μπλοκ, πολλές φορές ο όρος κομμουνισμός στην καθομιλουμένη αφορά παρόμοια λαϊκοδημοκρατικά καθεστώτα με απολυταρχικές κυβερνήσεις και ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής από το κράτος, αντί για μία κατάσταση αταξικής και ακρατικής κοινωνίας (δείτε και το άρθρο κομμουνιστικό κράτος). Τα εν λόγω καθεστώτα ωστόσο αυτοπροσδιορίζονταν όχι ως κομμουνιστικά αλλά ως σοσιαλιστικά, υπό την έννοια ότι ευρίσκονταν σε μια φάση μετάβασης προς τον κομμουνισμό όπου το κράτος θα αυτοδιαλυόταν.

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ-ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ- ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΚΟΣ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ. 1) ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ Ο Καρλ Χάινριχ Μαρξ (Karl Heinrich Marx) (Τριέρη 1818- Λονδίνο 1883) ήταν Γερμανός φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, ιστορικός,πολιτικός οικονομολόγος και θεωρείται ως θεμελιωτής του κομμουνισμού. Ασχολήθηκε με πολλά ζητήματα ως φιλόσοφος και δημοσιογράφος. Είναι κατ' εξοχήν γνωστός για την ανάλυση της ιστορίας σε όρους ταξικής πάλης, η οποία συνοψίζεται στη θεωρία ότι τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών και των εργαζομένων είναι διαμετρικά αντίθετα μεταξύ τους. Ο Καρλ Μαρξ ήταν άριστος μαθητής. Στα γυμνασιακά του χρόνια συνέγραψε συνολικά δύο διατριβές δοσμένου θέματος, που αφορούσαν την ιστορία και τη θρησκεία (Η τελευταία εξετάστηκε ως συνεκτικό στοιχείο της κοινωνίας, και απέσπασε τιμητική διάκριση. Σε αυτήν ο Μαρξ ασχολήθηκε με το κοινωνικό έργο της εκκλησίας.) και μία ελεύθερου θέματος, που αφορούσε την επιλογή επαγγέλματος. (Σ' αυτή τη διατριβή με τον καλύτερο τρόπο διαφαίνονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του νεαρού Καρλ Μαρξ και οι προοπτικές της μελλοντικής επιστημονικής και φιλοσοφικής του δραστηριότητας). Οι πανεπιστημιακές σπουδές του Μαρξ άρχισαν στο Πανεπιστήμιο της Βόννης (Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universitδt) το1835, όπου σπούδαζε νομικά. Ωστόσο, οι συναναστροφές του στο πανεπιστήμιο της πόλης τον απέσπασαν από τις σπουδές του και περνούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του τραγουδώντας στις μπιραρίες. Ο πατέρας του τον ανάγκασε να αλλάξει πανεπιστήμιο την επόμενη χρονιά, και έτσι ο Καρλ μεταφέρθηκε στο σοβαρό και ακαδημαϊκού ύφους πανεπιστήμιο Humboldt Universitδt (πρωην Friedrich-Wilhelms-Universitδt) στο Βερολίνο. Εκεί το ενδιαφέρον του νεαρού Μαρξ στράφηκε προς τη φιλοσοφία, προς απογοήτευση του πατέρα του, και εντάχθηκε σε ένα κύκλο φοιτητών και νεαρών καθηγητών γνωστού ως Οι νέοι (αριστεροί) Χεγκελιανοί, με αρχηγό τον Μπρούνο Μπάουερ. Μερικά μέλη αυτού του κύκλου αναζητούσαν συνδετικές γραμμές ανάμεσα στη μετα-αριστοτελική και τη μετα- Χεγκελιανή φιλοσοφία.ο Χέγκελ, που ενόσω ζούσε ήταν σημαίνουσα προσωπικότητα για το Πανεπιστήμιο και για τη Γερμανία γενικότερα, είχε πεθάνει πρόσφατα, το 1831. Οι παραδοσιακοί συνεχιστές του Χέγκελ (γνωστοί ως δεξιοί Χεγκελιανοί) που παρέμεναν στο πανεπιστήμιο διακήρυτταν ότι η σειρά των ιστορικών διαλόγων είχε

ολοκληρωθεί, και η πρωσική κοινωνία που είχε διαμορφωθεί την εποχή εκείνη ήταν η εκπλήρωση των μέχρι τότε κοινωνικών συστημάτων, με εύρωστο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, καλά πανεπιστήμια, ανεπτυγμένη βιομηχανία και χαμηλή ανεργία. Η αριστερή πτέρυγα των συνεχιστών του Χέγκελ, οι Νέοι Χεγκελιανοί, τους οποίους ακολουθούσε ο Μαρξ υποστήριζαν αντίθετα ότι υπήρχαν ακόμα νέες μεγάλες διαλεκτικές προκλήσεις, και πως η πρωσική κοινωνία της εποχής μακράν απείχε της τελειότητας, καθώς υπήρχαν ακόμα θύλακες φτώχειας, κυβερνητικός έλεγχος και λογοκρισία, και διακρίσεις σε βάρος των αλλοθρήσκων (μη-λουθηρανών).η κατάσταση αυτή οδήγησε πολλούς στο να αποτρέψουν τον Μαρξ από το να καταθέσει τη διδακτορική του διατριβή στο πανεπιστήμιό του, καθώς πίστευαν ότι θα την καταβαράθρωναν όσοι αντιτάσσονταν στις πεποιθήσεις των αριστερών Χεγκελιανών για το ριζοσπαστικό της χαρακτήρα. Η διατριβή αφορούσε στη σύγκριση των ατομικών θεωριών του Δημόκριτου και του Επίκουρου, και κατατέθηκε τελικά στο Πανεπιστήμιο της Ιένας το 1841, όπου και έγινε δεκτή.όταν ο δάσκαλος και μέντορας του, Μπάουερ, αποβλήθηκε από λέκτορας το 1842, ο Μαρξ εγκατέλειψε τη φιλοσοφία, και καταπιάστηκε με τη δημοσιογραφία, εκδίδοντας τη ριζοσπαστική γερμανική εφημερίδα Rheinische Zeitung. Η εφημερίδα έπαψε να λειτουργεί το 1843, εν μέρει λόγω προστριβών του με την κυβερνητική λογοκρισία. Ο Μαρξ επανήλθε στη φιλοσοφία στρεφόμενος προς τον πολιτικό ακτιβισμό, και εργάστηκε ως ανεξάρτητος δημοσιογράφος. Εγκαταστάθηκε αρχικά στη Γαλλία, όπου προέβη σε επανεκτίμηση της σχέσης του με τον Μπάουερ και τους αριστερούς Χεγκελιανούς, και έγραψε το Εβραϊκό ζήτημα, που ήταν μια κριτική στις έννοιες των πολιτικών δικαιωμάτων και της πολιτικής απελευθέρωσης. Στο Παρίσι γνώρισε και άρχισε να συνεργάζεται με τον Φρίντριχ Ένγκελς, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με το ζήτημα της εργατικής τάξης και των οικονομικών. Ο Μαρξ εκδιώχθηκε από το Παρίσι λόγω των γραπτών του, και μαζί με τον Ένγκελς εγκαταστάθηκαν στις Βρυξέλλες. Εκεί συνέγραψαν τη Γερμανική Ιδεολογία, μια κριτική μελέτη της φιλοσοφίας του Χέγκελ και των αριστερών Χεγκελιανών. Αργότερα ο Μαρξ έγραψε την Αθλιότητα της Φιλοσοφίας, μια κριτική μελέτη της γαλλικής σοσιαλιστικής σκέψης. Αυτά τα δύο έργα αποτέλεσαν τις βάσεις για το επικείμενο Κομμουνιστικό μανιφέστο, που πρωτοεκδόθηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1848, με εντολή της Communist League, μιας οργάνωσης Γερμανών μεταναστών, οι οποίοι είχαν συναντήσει το Μαρξ στο Λονδίνο. Εκείνη τη χρονιά στην Ευρώπη ξέσπασαν μεγάλες επαναστάσεις. Το εργατικό κίνημα απέσπασε την εξουσία από τον βασιλιά της Γαλλίας Φίλιππο, και κάλεσε το Μαρξ να επιστρέψει στο Παρίσι. Όταν η κυβέρνηση των εργατικών κατέρρευσε το 1849, ο Μαρξ μετανάστευσε στο Λονδίνο. Το 1852 συνέγραψε το διάσημο φυλλάδιο Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη στο οποίο ανέλυε την κυριαρχία την άνοδο στην εξουσία του Λουδοβίκου Βοναπάρτη Ναπολέοντα Γ' (1852-1871) στη Γαλλία. Από το 1852 έως το1861, ενόσω ζούσε στο Λονδίνο, ο Μαρξ υπήρξε ευρωπαϊκός απεσταλμένος της εφημερίδας New York Tribune. Ο Μαρξ μελέτησε επισταμένα τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία. Η μελέτη του αυτή αποδόθηκε στα λεγόμενα "ιστορικά έργα" που περιλαμβάνουν τα εξής: "18η Μπρυμέρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη", "Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία", "Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία". Το 1864 αποτέλεσε βασικό παράγοντα στην ίδρυση της Διεθνούς Εργατικής Ένωσης που ονομάστηκε αργότερα

Πρώτη Σοσιαλιστική Διεθνής, ως βάση της πολιτικής δράσης. Η οργάνωση αυτή που αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια διεθνούς οργάνωσης του εργατικού κινήματος αυτοδιαλύθηκε το 1872, μετά την ήττα της Κομμούνας του Παρισιού (1871), προσανατολίζοντας τα τμήματα της στην ίδρυση εργατικών κομμάτων σε κάθε χώρα. Στο Λονδίνο, ο Μαρξ αφιερώθηκε σε ιστορικά και θεωρητικά έργα, το πιο φημισμένο από τα οποία είναι Το Κεφάλαιο, ο πρώτος τόμος του οποίου εκδόθηκε το 1867.Ο Μαρξ πέθανε στο Λονδίνο το 1883 και ετάφη στο νεκροταφείο Highgate Τα κείμενα του Μαρξ δεν μπορούν να αναχθούν σε κάποια φιλοσοφία, πολύ λιγότερο σε ένα φιλοσοφικό σύστημα.[εκκρεμεί παραπομπή] Το όλο έργο του είναι μια ριζική κριτική της φιλοσοφίας, ειδικά του εγελιανού συστήματος και των φιλοσοφιών των αριστερών και δεξιών Μεταεγελιανών.. Δεν ήταν όμως μια απλή άρνηση των φιλοσοφιών αυτών. Ενώ με τον Χέγκελ η πραγματικότητα γινόταν φιλοσοφία, ο Μάρξ διακήρυξε ότι η φιλοσοφία πρέπει να γίνει πραγματικότητα. Δεν μπορεί πια κανείς να είναι ικανοποιημένος με την ερμηνεία του κόσμου, πρέπει να ενδιαφέρεται για την αλλαγή του, που σημαίνει αλλαγή και του ίδιου του κόσμου και της συνείδησης του ανθρώπου γι' αυτόν. αυτό με τη σειρά του απαιτεί κριτική της εμπειρίας μαζί με μια κριτική των ιδεών. Για τον Μαρξ κάθε γνώση είναι άμεσα συνυφασμένη με κριτική των ιδεών. Δεν ήταν εμπειριστής. Το έργο του βρίθει από έννοιες (ιδιοποίηση, αλλοτρίωση, δημιουργική εργασία κ.α.) κληρονομημένες από παλαιότερους φιλοσόφους και οικονομολόγους. Αυτό που χαρακτηρίζει τη σκέψη του Μαρξ είναι το ότι αντί να διατυπώνει αφηρημένες προτάσεις για ένα σύνολο προβλημάτων, όπως είναι ο άνθρωπος, η γνώση κτλ., εξετάζει το καθένα στη δυναμική σχέση του με τα άλλα και, κυρίως, προσπαθεί να το συσχετίσει με τις ιστορικές, πολιτικές και οικονομικές πραγματικότητες. Παρότι η έννοια της αλλοτρίωσης δεν είναι άγνωστη (Ζαν Ζακ Ρουσσώ, Φρίντριχ Ένγκελς), ο Μαρξ την εξετάζει μέσα από το πρίσμα της εργασίας. Αναφέρθηκε στην έννοια της αλλοτρίωσης, η οποία θεωρεί ότι ανεξάρτητα από το αν αποτελεί συνειδητή κατάσταση ή όχι για τους εργαζόμενους, σαν έννοια είναι συνυφασμένη με το καπιταλιστικό σύστημα. Για τον Μαρξ, η αλλοτρίωση είναι φαινόμενο που πηγάζει από την θέση των παραγωγικών μέσων και τις συνθήκες της παραγωγής. Ο εργαζόμενος παράγει προς συμφέρον άλλων προκειμένου να εξασφαλίσει τα απαραίτητα προς επιβίωση. Με αυτό τον τρόπο μετατρέπεται σε εμπόρευμα, οδηγείται στην εξαθλίωση η οποία αυξάνεται, χάνει την προσωπικότητά του και είναι αποκλεισμένος από τον έλεγχο των συνθηκών της εργασίας του. Αυτό έχει ως συνέπεια την αποξένωση από το προϊόν εργασίας του από την διαδικασία παραγωγής, από τους άλλους ανθρώπους. Αλλά και όλοι είναι αποξενωμένοι από την ίδια τους την φύση. Κατά συνέπεια, η εξάλειψη στην αλλοτρίωση της εργασίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας. Η μαρξιστική προσέγγιση στην ανάλυση των ανθρώπινων υποθέσεων,που εμφανίζεται κάτω από διάφορες παραλλαγές, μας δίνει ένα συνδυασμό προβλεπτικών και καθοδηγητικών αξιωμάτων που ανοίγουν το δρόμο σε αυτό που οι μαρξιστές θεωρούν αναπόφευκτη ιστορική πορεία προς την επικράτηση του παγκόσμιου κομμουνισμού. Τελικός αντικειμενικός σκοπός και αναπόφευκτη τελική μορφή του πολιτεύματος για την ανθρωπότητα είναι η εγκαθίδρυση μιας αδιατάρακτα ειρηνικής, αταξικής κοινωνίας χωρίς κράτος, όπου η δικαιοσύνη θα πραγματώνεται με την εφαρμογή της απλής αρχής

«από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητες του,στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του» 2) ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ Παρόλο που μικρές, αποσπασματικές κομμουνιστικές κοινότητες υπήρξαν στην ανθρώπινη Ιστορία (φυσικός κομμουνισμός), οικαρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς ήταν οι πρώτοι που έθεσαν στερεή θεωρητική βάση για τον κομμουνισμό ως σοσιαλιστικό πολιτικό κίνημα (είχε προηγηθεί ο μουτουαλισμός του Προυντόν ο οποίος επίσης ασκούσε κριτική στο κίνητρο του κέρδους και στη μισθωτή εργασία, αλλά διατηρούσε την έννοια της αγοράς και της ιδιωτικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής). Ο ευρύτερα γνωστός τύπος κομμουνισμού επομένως είναι ο μαρξισμός και τα διάφορα παράγωγά του (π.χ. λενινισμός, συμβουλιακός κομμουνισμός κλπ). Ανάμεσα σε άλλα θέματα, ο μαρξισμός προτείνει την υλιστική αντίληψη της Ιστορίας, δηλαδή μία γραμμική, νομοτελειακά καθορισμένη εξέλιξη της τελευταίας μέσα από συγκεκριμένα στάδια: δουλοκτησία, φεουδαρχία, καπιταλισμός και, τελικώς, κομμουνισμός. Αυτά τα στάδια προχωρούν μέσω μια διαλεκτικής διαδικασίας, όπου η κοινωνία προοδεύει παράλληλα με την Ιστορία με κινητήρια δύναμη την οικονομία και τις συναφείς παραγωγικές σχέσεις (βλ. ιστορικός υλισμός). Αυτή η πρόοδος κατευθύνεται από την πάλη των τάξεων, ενώ κάθε στάδιο επιτρέπει μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη από το προηγούμενο. Σύμφωνα με τη μαρξιστική θεωρία ο κομμουνισμός αποτελεί την ανώτατη, τελική εξελικτική βαθμίδα της κοινωνίας, στην οποία πλέον δεν λαμβάνεται υπόψιν η έννοια κράτος και δεν νοείται ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής ή διακριτές κοινωνικές τάξεις. Στον κομμουνισμό η ιδιοκτησία είναι συλλογική και όλοι οι άνθρωποι έχουν ισότιμο κοινωνικό status και δικαιώματα. Η εργασία είναι αντιληπτή όχι ως καταπιεστική ανάγκη αλλά ως μία ευκαιρία δημιουργικής εκδίπλωσης των ικανοτήτων του ατόμου και δεν διαχωρίζεται από τον ελεύθερο χρόνο. Το φαινόμενο της φτώχειας έχει εξαλειφθεί καθώς οι πόροι και τα παραγόμενα αγαθά κατανέμονται ως απαιτείται, ενώ η οικονομική παραγωγικότητα είναι μεγιστοποιημένη αφού στην αταξική και ακρατική κομμουνιστική κοινωνία δεν εμφανίζονται οι εσωτερικές αντιφάσεις του καπιταλισμού (όπως τις περιέγραψε στο θεωρητικό του έργο ο Μαρξ). Έτσι ο μαρξισμός αποτελεί και οικονομολογική σχολή (συγκαταλέγεται συνήθως στα λεγόμενα ετερόδοξα οικονομικά), η οποία επίσης στοχεύει στην αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης στο όνομα της κοινωνικής ευημερίας, όπως και τα κλασικά φιλελεύθεραοικονομικά. Ο μαρξισμός προσπαθεί να ερμηνεύσει τα ιστορικά φαινόμενα μέσα από το πρίσμα της πάλης των τάξεων. Σύμφωνα με τους μαρξιστές, η κοινωνία αποτελείται από διάφορες κοινωνικές τάξεις οι οποίες διαφοροποιούνται αντικειμενικά από τη σχέση που έχουν με τα μέσα παραγωγής. Για παράδειγμα, η καπιταλιστική κοινωνία αποτελείται από τηνμπουρζουαζία (τους καπιταλιστές, στους οποίους ανήκουν τα μέσα παραγωγής - οι αστοί εργοδότες) και το προλεταριάτο (τους εργάτες, οι οποίοι εργάζονται έναντι απολαβών για να βγάλουν τα προς το ζην, εφόσον δεν τους ανήκει κανένα μέσο παραγωγής). Μια κοινωνική τάξη είναι η άρχουσα τάξη, η οποία χρησιμοποιεί τον πλούτο και τη δύναμή της για να εκμεταλλευθεί την άλλη τάξη ή τάξεις. Για παράδειγμα, στον καπιταλισμό οι αστοί εκμεταλλεύονται το προλεταριάτο κερδοσκοπώντας από την εργασία των προλεταρίων. Σύμφωνα με τη θεωρία, το κέρδος του επιχειρηματία είναι ίσο με την παραγωγή του εργάτη μείον τις απολαβές του εργάτη - έτσι, ο επιχειρηματίας έχει

κέρδος διότι ο εργάτης αμείβεται λιγότερο από αυτό που παράγει. Το ποσό που παράγει ο εργάτης αλλά το καρπώνεται άλλος, λέγεται υπεραξία. Τελικά, ο λαός με «πρωτοπορία» την εργατική τάξη ξεσηκώνεται για να ανατρέψει την άρχουσα τάξη και το υπάρχον σύστημα, εγκαθιστώντας τη δικτατορία του προλεταριάτου ή αλλιώς εργατική εξουσία / δημοκρατία (ο όρος χρησιμοποιείται σήμερα από ορισμένους μαρξιστές, για να τονίσει την ανάγκη αποφυγής της γραφειοκρατικής δικτατορίας ενός πολιτικού κόμματος στο όνομα της εργατικής τάξης και του κομμουνισμού), όπως και ο καπιταλισμός ιδρύθηκε όταν η μπουρζουαζία ανέτρεψε τον φεουδαλισμό και την φεουδαλική κυβερνούσα τάξη - την αριστοκρατία). Η ανάπτυξη αυτών των τάξεων εξηγείται από τον μαρξιστικό οικονομικό ντετερμινισμό, σύμφωνα με τον οποίον η ανθρώπινη φύση σχηματίζει αυτές τις τάξεις στην προσπάθειά της να προστατέψει τις παρούσες μεθόδους παραγωγής αγαθών. Σύμφωνα με τον Μαρξ αυτή η δικτατορία του προλεταριάτου, ένας κρατικός μηχανισμός στην υπηρεσία της εργατικής τάξης, σταδιακά αυτοδιαλύεται και η κοινωνία με το πέρασμα του χρόνου γίνεται κομμουνιστική. Στη λενινιστική θεωρία και πρακτική η δικτατορία του προλεταριάτου ονομάζεται «σοσιαλιστικό κράτος» και ερμηνεύεται ως ένας πλήρης, συγκεντρωτικός κρατικός μηχανισμός κυβερνώμενος από το λενινιστικό πολιτικό κόμμα, το οποίο καθοδήγησε νωρίτερα την εργατική τάξη προς την επανάσταση. Οι ελευθεριακοί μαρξιστέςερμηνεύουν ωστόσο διαφορετικά την έννοια της δικτατορίας του προλεταριάτου και συνήθως δεν δίνουν έμφαση στον ρόλο των πολιτικών κομμάτων, ενώ οι αναρχοκομμουνιστές απορρίπτουν τελείως μία τέτοια μεταβατική φάση για το πέρασμα στην αταξική και ακρατική κομμουνιστική κοινωνία[10] και κάθε τύπο κοινοβουλευτικής - κομματικής δραστηριοποίησης στο πλαίσιο ενός αστικού κράτους. Σύμφωνα με τη μαρξιστική θεωρία, ο ταξικός αγώνας είναι η μηχανή ενός κύκλου στον οποίο τα κοινωνικοπολιτικά και οικονομικά συστήματα αναπτύσσονται, καταστρέφονται και αντικαθιστώνται. Ο μαρξισμός αναγνωρίζει πολλά συστήματα τα οποία έχουν αναπτυχθεί και καταστραφεί από την έναρξη της ανθρώπινης Ιστορίας. Ωστόσο, οι κοινωνικές τάξεις - και άρα και ο ταξικός αγώνας - δεν υπήρχαν πάντοτε. Δημιουργήθηκαν με την εμφάνιση του αγροτικού πολιτισμού, όταν οι νομαδικές φυλές πρωτοεγκαταστάθηκαν και ξεκίνησαν να εξασκούν τη γεωργία. Πριν από αυτό, οι άνθρωποι ζούσαν σε ένα είδος μη ταξικής κοινωνίας που μπορεί να περιγραφεί ως φυσικός κομμουνισμός. Ο φυσικός κομμουνισμός τερματίστηκε όταν η γεωργία δημιούργησε τις συνθήκες για ιδιωτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής (το οποίο, την συγκεκριμένη περίοδο, απλά σήμαινε ιδιωτική ιδιοκτησία της καλλιεργούμενης γης). Αυτή η διαφοροποίηση των ανθρώπων σε γαιοκτήμονες και σε εκείνους που είχαν την ανάγκη να εργαστούν σε γη άλλων για να ζήσουν, είχε ως αποτέλεσμα το δουλοκτητικό σύστημα της Αρχαιότητας. Αυτό το σύστημα τελικά άνοιξε τον δρόμο στον φεουδαλισμό του Μεσαίωνα, ο οποίος τελικά άνοιξε τον δρόμο στον καπιταλισμό. Έχει υποστηριχθεί πως το μαρξιστικό μοντέλο αφήνει να εννοηθεί ότι στον κομμουνισμό οι έννοιες της πολιτικής και της δημοκρατίας θα έχουν χάσει τη σημασία τους, αφού προηγουμένως θα έχει εμφανιστεί μία πραγματικά δημοκρατική κοινωνία μετά τη σοσιαλιστική επανάσταση, γιατί η οικονομική σπάνη θα έχει εξαφανιστεί και θα υπάρχει πλέον τέτοια υπεραφθονία υλικών αγαθών που δεν θα χρειάζεται να λαμβάνονται ουσιαστικές πολιτικές αποφάσει.

3)ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΟΣ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ Ο προλεταριακός διεθνισμός (ονομάζεται και διεθνιστικός σοσιαλισμός) είναι μία μαρξιστική αντίληψη περί των κοινωνικών τάξεων βασιζόμενη στη θεώρηση πως ο καπιταλισμός είναι ένα παγκόσμιο σύστημα και, κατά συνέπεια, η εργατική τάξηπρέπει να δράσει σε παγκόσμιο συντονισμό αν θέλει να τον νικήσει. Οι εργάτες πρέπει να παλέψουν αλληλέγγυα με τους συντρόφους τους στις άλλες χώρες, στη βάση των κοινών ταξικών συμφερόντων. Παρόμοιες ιδέες έχουν εκφράσει κατά καιρούς και ελευθεριακοί σοσιαλιστές. Ο προλεταριακός διεθνισμός είναι στενά συνδεδεμένος με τους μαρξιστικούς στόχους για την παγκόσμια επανάσταση, που θα επιτυγχάνονταν μέσα από διαδοχικές και ταυτόχρονες κομμουνιστικές επαναστάσεις σε όλα τα έθνη. Σύμφωνα με την μαρξιστική θεωρία η παγκόσμια επανάσταση θα οδηγούσε τον παγκόσμιο κομμουνισμό, και αργότερα στον κομμουνισμό χωρίς κράτος. Ο προλεταριακός διεθνισμός υπονομεύτηκε στο πλαίσιο του λενινισμού από τη σοβιετική πολιτική του σοσιαλισμού σε μία χώρα. Το ζήτημα αυτό υπήρξε κομβικό στη διαφοροποίηση μεταξύ σταλινισμού και τροτσκισμού. 4) ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ Ο όρος - έκφραση Πάλη των τάξεων, ή Ταξικός Αγώνας αποδίδεται με τη σημασία μιας αμοιβαίας "εχθρότητας" που βασίζεται κυρίως στη θέση που κατέχουν εργασιακά τα ενεχόμενα πρόσωπα ή ομάδες μέσα στο σύστημα διαστρωμάτωσης μιας κοινωνίας και που εκδηλώνεται είτε με διανοητική είτε με φυσική βιαιότητα ποικίλου βαθμού. Οι δε κοινωνικές τάξεις, που λειτουργούν εν προκειμένω ως πηγές της πάλης αυτής, δεν είναι απόλυτο να διαφοροποιούνται μόνο από τα οικονομικά τους συμφέροντα, αλλά και από άλλους παράγοντες, είτε χωριστά, είτε σε συνδυασμό, όπως μπορεί να είναι π.χ. οικονομικοί, πολιτικοί, πολιτιστικοί, ιστορικοί, κοινωνικοί ακόμα και θρησκευτικοί. Αν και ως έννοια διαπιστώνεται ότι υπήρχε από την αρχαιότητα, π.χ. αρχαία Αθήνα, αρχαία Σπάρτη, αλλά ακόμα και στη Βίβλο, η σύγχρονη χρήση του όρου γίνεται κυρίως από δύο πολιτικοποιημένες ομάδες: από τους Μαρξιστές και (Αναρχο-) Συνδικαλιστές και από τους μη-μαρξιστές και μη (Αναρχο-) Συνδικαλιστές.Ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς, πρωτεργάτες του κομμουνισμού, σημείωναν : "Όλη η καταγεγραμμένη ιστορία της υπάρχουσας κοινωνίας είναι η ιστορία της ταξικής πάλης".. Σύμφωνα με τη μαρξιστική ανάλυση, η κοινωνία αποτελείται από διάφορες τάξεις οι οποίες διαφοροποιούνται αντικειμενικά από τη σχέση που έχουν με τα μέσα παραγωγής. Για παράδειγμα, η καπιταλιστική κοινωνία αποτελείται από την αστική τάξη (τους καπιταλιστές - εργοδότες, στους οποίους ανήκουν τα μέσα παραγωγής) και το προλεταριάτο (τα εργατικά στρώματα, που μισθώνοντας της εργατική τους δύναμη αγωνίζονται να αποκτήσουν τα προς το ζην, εφόσον δεν τους ανήκει κανένα μέσο παραγωγής). Η άρχουσα τάξη, χρησιμοποιεί τον πλούτο και τη δύναμή της για να εκμεταλλευθεί την αρχόμενη τάξη ή τάξεις. Στον καπιταλισμό οι αστοί εκμεταλλεύονται το προλεταριάτο κερδοσκοπώντας από την εργασία του. Ο εργάτης αμείβεται λιγότερο από αυτό που παράγει. Το κέρδος του εργοδότη - επιχειρηματία είναι ίσο με την

παραγωγή του εργάτη μείον τις απολαβές του. Το ποσό που παράγει ο εργάτης αλλά καρπώνεται ο ιδιοκτήτης του μέσου παραγωγής, ονομάζεται υπεραξία. Ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς, πρωτεργάτες του κομμουνισμού, σημείωναν : "Όλη η καταγεγραμμένη ιστορία της υπάρχουσας κοινωνίας είναι η ιστορία της ταξικής πάλης".. Σύμφωνα με τη μαρξιστική ανάλυση, η κοινωνία αποτελείται από διάφορες τάξεις οι οποίες διαφοροποιούνται αντικειμενικά από τη σχέση που έχουν με τα μέσα παραγωγής. Για παράδειγμα, η καπιταλιστική κοινωνία αποτελείται από την αστική τάξη (τους καπιταλιστές - εργοδότες, στους οποίους ανήκουν τα μέσα παραγωγής) και το προλεταριάτο (τα εργατικά στρώματα, που μισθώνοντας της εργατική τους δύναμη αγωνίζονται να αποκτήσουν τα προς το ζην, εφόσον δεν τους ανήκει κανένα μέσο παραγωγής). Η άρχουσα τάξη, χρησιμοποιεί τον πλούτο και τη δύναμή της για να εκμεταλλευθεί την αρχόμενη τάξη ή τάξεις. Στον καπιταλισμό οι αστοί εκμεταλλεύονται το προλεταριάτο κερδοσκοπώντας από την εργασία του. Ο εργάτης αμείβεται λιγότερο από αυτό που παράγει. Το κέρδος του εργοδότη - επιχειρηματία είναι ίσο με την παραγωγή του εργάτη μείον τις απολαβές του. Το ποσό που παράγει ο εργάτης αλλά καρπώνεται ο ιδιοκτήτης του μέσου παραγωγής, ονομάζεται υπεραξία ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ Ο Φρίντριχ Ένγκελς ( 28 Νοεμβρίου 1820-Λονδίνο 5 Αυγούστου 1895) ήταν Γερμανόςφιλόσοφος που επεξεργάστηκε μαζί με τον Καρλ Μαρξ την θεωρία του επιστημονικού Κομμουνισμού και του διαλεκτικού υλισμού. Συνέγραψε επίσης, μαζί με τον Μαρξ, το Κομμουνιστικό Μανιφέστο και Το Κεφάλαιο. Είναι γνωστός και με το προσωνύμιο Στρατηγόςλόγω της αγάπης του για την στρατηγική ιστορία. Γεννήθηκε 28 Νοεμβρίου του 1820 στο Μπάρμεν της τότε Ρηνανικής Πρωσσίας (σημερινής Γερμανίας). Γόνος αστικής οικογενείας (ο πατέρας του ήταν υφαντουργός βιομήχανος) σπούδασε στο γυμνάσιο του Έλμπερφερντ μέχρι το 1834, όταν ο πατέρας του τον ανάγκασε να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση. Εργάστηκε εκεί για έναν περίπου χρόνο και ύστερα σε ένα εμπορικό οίκο στην Βρέμη όπου συνδέθηκε με μια ομάδα ριζοσπαστών διανοούμενων, την "Νέα Γερμανία".Το 1841 κατατάχτηκε σε ένα τμήμα του πυροβολικού παρακολουθώντας παράλληλα μαθήματα φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο. Εκεί έρχεται σε πρώτη επαφή με την Χεγκελιανήφιλοσοφία. Το 1842 εκδίδει την μπροσούρα "Ο Σέλλιγκ και η αποκάλυψη" όπου καυτηριάζει τις μυστικιστικές αντιλήψεις του Σέλλιγκ. Το Νοέμβρη του 1842 απολύθηκε από τον στρατό και ύστερα από επιμονή του πατέρα

του πηγαίνει στο Μάντσεστερ για να δουλέψει στο κλωστήριο "Έρμεν και Ένγκελς". ΣτηνΑγγλία είδε με τα μάτια του τα αποτελέσματα της ανάπτυξης του καπιταλισμού. Ανακάλυψε επίσης ότι το προλεταριάτο (εργατική τάξη) δεν είναι μόνο μια τάξη που υποφέρει αλλά και μια τάξη που αγωνίζεται. Παρακολούθησε την ανάπτυξη του κινήματος των Χαρτιστών και γνώρισε πολλούς από τους ηγέτες τους. Απόφευγμα αυτής της περιόδου ήταν η μπροσούρα με τίτλο Κατάσταση της εργατικής τάξης της Αγγλίας για την οποία ο Λένιν είχε γράψει "Πρώτος ο Ένγκελς είπε ότι το προλεταριάτο δεν είναι μόνο μια τάξη που υποφέρει, ότι ίσα -ίσα η επαίσχυντη οικονομική κατάσταση του προλεταριάτου το σπρώχνει ακατάσχετα προς τα μπρος και το αναγκάζει να παλεύει για την τελική του απελευθέρωση. Και το αγωνιζόμενο προλεταριάτο θα βοηθήσει μόνο του τον εαυτό του...". Ένα άρθρο του που εκδόθηκε στα "Γαλλογερμανικά Χρονικά" έκανε μεγάλη εντύπωση στον Καρλ Μαρξ με τον οποίο συναντήθηκε κατά τον γυρισμό του στην Γερμανία. Ήταν η απαρχή μιας μεγάλης φιλίας που ατσαλώθηκε μέσα από τους αγώνες για την οργάνωση μαζικών συγκεντρώσεων και συζητήσεων, στη δημιουργία Κομμουνιστικού τύπου και σε μαζικές ενέργειες εναντίον της φεουδαρχικής Πρωσικής κυβέρνησης. Λόγω αυτής της δράσης και της κινητοποίησης των αστυνομικών αρχών εναντίον τους αναγκαστήκαν να καταφύγουν στις Βρυξέλλες όπου άρχισαν να επεξεργάζονται μια νέα επαναστατική θεωρία. Στην αρχή του 1847 ο Ένγκελς μαζί με τον Καρλ Μαρξ προσχώρησαν στην Ένωση των Δικαίων, μια οργάνωση του Λονδίνουπου συσπείρωνε μικρό αριθμό εργατών κυρίως μεταναστών. Το πρόγραμμα της ένωσης που χαρακτηριζόταν από το σύνθημα "όλοι οι άνθρωποι είναι αδέρφια" ήταν ουτοπικό και δεν κάλυπτε τους δυο άντρες. Μετά την προσχώρησή τους η ένωση μετασχηματίστηκε σε Ένωση Κομμουνιστών και ιδρύθηκε σε ένα συνέδριο στο Λονδίνο τον Ιούνη του 1847, με τον Ένγκελς να παίρνει μέρος ως εκπρόσωπος των εργατών του Παρισιού. Η ένωση είχε πλέον ως σύνθημα Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε. Τον Οκτώβρη του ίδιου έτους συνέταξε σχέδιο προγράμματος με τον τίτλο "Άρχες Κομμουνισμού" που αποτέλεσε την μαγιά για το "Κομμουνιστικό Μανιφέστο". Μετά τον θάνατο του Καρλ Μαρξ τα βάρη της καθοδήγησης του Κομμουνιστικού κινήματος έπεσαν στις πλάτες του. Τη δεκαετία του 1880 δημιουργήθηκαν πολλες προλεταριακές οργανώσεις και η ανάγκη αλληλεγγύης γινόταν τώρα επιτακτικό καθήκον. Ο Ένγκελς εμπνεύστηκε την δημιουργία μιας νέας σοσιαλιστικής Διεθνούς και δούλευε προς αυτή την κατεύθυνση. Έτσι στις 14 Ιούλη 1889 στο Παρίσι έγινε το πρώτο συνέδριο με την συμμετοχή 407 αντιπροσώπων από 22 χώρες. Μια από της αποφάσεις του συνεδριου ήταν η θέσπιση της 1 Μάη ως μέρας εκδηλώσεων για την εξασφάλιση του 8ώρου και διεθνής αλληλεγγύης της εργατικής τάξης. Το 1893 παρά την προχωρημένη ηλικία του έκανε το γύρο της Ευρώπης προετοιμάζοντας το Διεθνές Σοσιαλιστικό Συνέδριο στη Ζυρίχη. Τελικά μια ζωή γεμάτη αγώνες έληξε στις 5 Αυγούστου του 1895. Συμφωνα με την επιθυμία του η κηδεία του έγινε σε στενό κύκλο. Την συνεισφορά του τόνισε ο Βίλχελμ Λίμπκνεχτ στον επικήδειο του που είπε "Παρόντες εδώ είναι μόνο λίγοι αυτοί όμως οι λίγοι αντιπροσωπεύουν εκατομύρια, ολόκληρο τον κόσμο... θα ετοιμάσουν το τέλος του καπιταλισμού. Ο Ένγκελς έδειξε σε όλους μας το δρόμο και ήταν οδηγός σε όλο αυτό το

δρόμο, ήταν ηγέτης, αγωνιστής, σε αυτόν ενώθηκαν η θεωρία με την πράξη". ΛΕΝΙΝ-ΛΕΝΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ 1)ΛΕΝΙΝ Ο Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ γνωστότερος ως Λένιν (Ле?нин) (22 Απριλίου 1870 21 Ιανουαρίου 1924), ήταν μεγάλος πολιτικός, ηγέτης της Ρωσικής Επανάστασης και επικεφαλής της Ε.Σ.Σ.Δ. (1922-1924). Ηγέτης της Κομμουνιστικής Διεθνούς και του μπολσεβικικού κόμματος. "Λένιν" ήταν ένα από τα επαναστατικά του ψευδώνυμα. Λέγεται ότι επέλεξε αυτό το όνομα για να παρουσιάσει την αντίθεσή του με τον Γ. Β. Πλεχάνοφ που χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Βόλγκιν, παρμένο από τον ποταμό Βόλγα. Έτσι ο Ουλιάνοφ επέλεξε τον ποταμό Λένα, ο οποίος είναι μακρύτερος και ρέει στην αντίθετη κατεύθυνση, μιας και διαφωνούσαν σε ορισμένα θέματα οικονομικής κυρίως φύσης. Εντούτοις, ο Πλεχάνοφ εμφανίζεται να έχει σημαντική επιρροή επάνω στον Λένιν εκείνη την περίοδο της ζωής του, γι' αυτό και αμφισβητείται η ακρίβεια της παραπάνω πληροφορίας. Υπάρχουν διάφορες άλλες θεωρίες για την προέλευση του ψευδωνύμου, αν και ο ίδιος δεν φαίνεται να δήλωσε ποτέ ακριβώς γιατί το επέλεξε. Το 1891 ο Λένιν πέρασε τις εξετάσεις της Νομικής του πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης, και το 1892 άρχισε την πρακτική εξάσκηση ως δικηγόρος στη Σαμάρα, όπου αναλαμβάνει την υπεράσπιση σε διάφορες δίκες. Τη ζωή του, εντούτοις, γέμιζαν κυρίως η μελέτη του μαρξισμού και η προσήλωσή του στην οικονομική και πολιτική ανάπτυξη της Ρωσίας και στη συνέχεια ολόκληρου του κόσμου. Το 1894 μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη, και άρχισε την προπαγανδιστική εργασία. Σ' αυτήν την περίοδο ανήκουν τα πρώτα πολεμικά μανιφέστα του Λένιν με τα οποία επιτίθεται στο λαϊκό κόμμα και που διακινούνται από χέρι σε χέρι με τη μορφή χειρογράφων. Αμέσως μετά, ο Λένιν άρχισε από τον Τύπο έναν θεωρητικό αγώνα

ενάντια στους διαστρεβλωτές της μαρξιστικής θεωρίας Τον Απρίλιο του 1895 βρέθηκε στο εξωτερικό προκειμένου να συναντήσει τους Πλεχάνοφ, Ζασούλιτς, Αξελρόντ και τη μαρξιστική ομάδα γνωστή ως "Οσβομποζδένιγιε τρουντά" (απελευθέρωση της εργατικής τάξης). Με την επιστροφή του στην Αγία Πετρούπολη, οργάνωσε την παράνομη "Ένωση για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης" που έγινε γρήγορα μια σημαντική οργάνωση, και συνέχισε την προπαγάνδα μεταξύ των εργαζομένων. Τον Δεκέμβριο του 1895 ο Λένιν και οι στενότεροι συνεργάτες του συνελήφθησαν. Πέρασε το 1896 στη φυλακή, και τον Φεβρουάριο του 1897 εξορίστηκε για τρία χρόνια στην επαρχία Γενισέης στην ανατολικήσιβηρία. Το 1898 παντρεύτηκε τη Ν.Κ. Κρούπσκαγια, συνεργάτιδά του στην εργατική Ένωση της Αγίας Πετρούπολης και πιστή σύντροφο για τα υπόλοιπα 26 χρόνια της ζωής του. Κατά τη διάρκεια της εξορίας τελείωσε τη σημαντικότερη οικονομική εργασία του, "Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία", βασισμένη σε έναν τεράστιο όγκο στατιστικού υλικού (1899). Το 1900 ο Λένιν πήγε στην Ελβετία για να κανονίσει, με την ομάδα "Απελευθέρωσης της εργατικής τάξης", τη δημοσίευση ενός επαναστατικού φυλλαδίου προοριζόμενου για τη Ρωσία. Στο τέλος του έτους το πρώτο φύλλο της εφημερίδας "Ίσκρα" (Σπίθα) εμφανίστηκε στο Μόναχο, με το σύνθημα "Από τη σπίθα στη φλόγα". Στόχος του ήταν να δώσει μια μαρξιστική ερμηνεία των προβλημάτων της επανάστασης και να διαμορφώσει ένα συγκεντρωτικό "υπόγειο" επαναστατικό σοσιαλδημοκρατικό κίνημα, το οποίο ως καθοδηγητής του προλεταριάτου θα ξεκινούσε τον αγώνα εναντίον του τσαρικού καθεστώτος. Η ιδέα μιας συγκροτημένης κομματικής ηγεσίας στον αγώνα του προλεταριάτου σε όλες τις μορφές και τις εκδηλώσεις του, που είναι μια από τις κεντρικές αρχές του λενινισμού, συνδέεται με την αντίληψη της ηγεμονίας της εργατικής τάξης μέσα στη δημοκρατική μετεξέλιξη της χώρας. Αυτή η ιδέα βρήκε την άμεση έκφρασή της στο πρόγραμμα της δικτατορίας του προλεταριάτου όταν η ανάπτυξη της επαναστατικής κίνησης προετοίμασε τις συνθήκες για την επανάσταση του Οκτωβρίου. Το δεύτερο συνέδριο του Ρωσικού Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος των Εργαζομένων (RSDLP) στις Βρυξέλλες και το Λονδίνο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1903, ενέκρινε το πρόγραμμα που επεξεργάστηκαν ο Πλεχάνοφ και ο Λένιν, όμως έληξε με την ιστορική διάσπαση του κόμματος σε Μπολσεβίκους και Μενσεβίκους. Έτσι ο Λένιν εμφανίστηκε ως ηγέτης του μπολσεβικικού τμήματος, αργότερα μπολσεβικικού κόμματος. Οι διαφορές αφορούσαν την τακτική και τελικά το πρόγραμμα του κόμματος. Οι Μενσεβίκοι προσπάθησαν να εναρμονίσουν την πολιτική του ρωσικού προλεταριάτου με αυτήν της φιλελεύθερης αστικής τάξης. Ο Λένιν είδε στην αγροτιά τον πιο στενό σύμμαχο του προλεταριάτου. Οι περιστασιακές συμφωνίες και οι στενότερες σχέσεις με τους Μενσεβίκους απέτυχαν να σταματήσουν τη σταθερή απομάκρυνση των δύο γραμμών επαναστατικής και οπορτουνιστικής προλεταριακής και αστικής. Ο αγώνας με τους Μενσεβίκους σφυρηλάτησε την πορεία που οδήγησε στην απόσχιση από τη Δεύτερη Διεθνή (1914), στην επανάσταση του Οκτωβρίου (1917) και στην αλλαγή του ονόματος του κόμματος από σοσιαλδημοκρατικό σε κομμουνιστικό (1918). Επαναστατική κατάσταση δημιουργήθηκε στη χώρα από την ήττα του στρατού και του ναυτικού στο ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο, τους πυροβολισμούς εναντίον των εργαζομένων

στις 9 Ιανουαρίου του 1905 και από τις αγροτικές διαταραχές και τις πολιτικές απεργίες. Το πρόγραμμα του Λένιν ήταν η προετοιμασία ενός ένοπλου ξεσηκωμού των μαζών κατά του τσαρικού καθεστώτος και η δημιουργία μιας προσωρινής κυβέρνησης για να οργανώσει την επαναστατική δημοκρατική δικτατορία των εργατών και των αγροτών. Το τρίτο συνέδριο του κόμματος, που αποτελούνταν αποκλειστικά από Μπολσεβίκους (Μάιος 1905), πέρασε ένα νέο αγροτικό πρόγραμμα που περιέλαβε την κατάσχεση της ιδιοκτησίας των γαιοκτημόνων. Τον Οκτώβριο του 1905 ξεκίνησε μία πανρωσική απεργία. Στις 17 του μήνα ο Τσάρος δημοσίευσε τη διακήρυξή του για "Σύνταγμα.". Αρχές Νοεμβρίου ο Λένιν επέστρεψε στη Ρωσία από τη Γενεύη, και απευθύνθηκε στους Μπολσεβίκους για να προσελκύσει στο κόμμα ευρύτερες μάζες εργαζομένων, αλλά και για να διατηρήσει τους παράνομους μηχανισμούς τους σε αναμονή για αντίεπαναστατικά χτυπήματα. Στα γεγονότα του 1905 ο Λένιν διέκρινε τρία κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα: την προσωρινή αντίληψη από τους ανθρώπους της πραγματικής πολιτικής ελευθερίας τη δημιουργία νέας, αν και μόνο δυνητικής, επαναστατικής δύναμης με τη μορφή των Σοβιέτ των αντιπροσώπων των εργαζομένων, των στρατιωτών και των αγροτών τη χρήση της δύναμης από τα άτομα ενάντια σε εκείνους που την είχαν χρησιμοποιήσει προηγουμένως εναντίον τους. Αυτά τα συμπεράσματα, από τα γεγονότα του 1905, έγιναν οι κατευθυντήριες αρχές της πολιτικής του Λένιν το 1917 και οδήγησαν στη δικτατορία του προλεταριάτου, την οποία επρόκειτο να ασκήσει το σοβιετικό κράτος. Η εξέγερση στη Μόσχα στο τέλος Δεκεμβρίου, χωρίς την υποστήριξη του στρατού, χωρίς ταυτόχρονες εξεγέρσεις σε άλλες πόλεις και ικανοποιητική συμμετοχή σε άλλες περιοχές της χώρας, καταστάλθηκε γρήγορα. Η φιλελεύθερη αστική τάξη ήρθε στο προσκήνιο. Η εποχή των πρώτων δύο Δουμών άρχισε. Αυτή τη στιγμή, ο Λένιν διατύπωσε τις αρχές της επαναστατικής εκμετάλλευσης των κοινοβουλευτικών μεθόδων ως μέσο νέας επίθεσης. Τον Δεκέμβριο του 1907 ο Λένιν αναχώρησε από τη Ρωσία, για να επιστρέψει το 1917. Τώρα (το 1907) άρχιζε η εποχή της αντεπανάστασης, των διώξεων, της εξορίας, των εκτελέσεων και της αποδημίας Ο Λένιν μετακόμισε στη Φινλανδία για λόγους ασφάλειας. Συνέχισε να ταξιδεύει στην Ευρώπη και συμμετείχε σε πολλάσοσιαλιστικά συνέδρια και δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της Διάσκεψης του Τσίμμερβαλντ το 1915. Όταν η Ινέσσα Αρμάντ εγκατέλειψε τη Ρωσία και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, συνάντησε τον Λένιν και άλλους εξόριστους μπολσεβίκους και εξελίχθηκε σε άμεση συνεργάτιδά του. Στις 16 Απριλίου του 1917 επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη από την Ελβετία μετά την πτώση του τσάρου Νικόλαου Β. Ανέλαβε ηγετικό ρόλο στο μπολσεβικικό κίνημα και εξέδωσε τις «Θέσεις της 4ης του Απρίλη». Μετά από την αποτυχημένη εξέγερση των εργαζομένων τον Ιουλίου, έφυγε στη Φινλανδία για ασφάλεια. Επέστρεψε τον Οκτώβριο, υποκινώντας ένοπλη επανάσταση με το σύνθημα "όλη η δύναμη στα Σοβιέτ!", ενάντια στην Προσωρινή κυβέρνηση του Κέρενσκι. Οι ιδέες του για τη διακυβέρνηση εκφράστηκαν στο δοκίμιό του «Κράτος και επανάσταση», όπου απαίτησε μια νέα μορφή διακυβέρνησης βασισμένη στα συμβούλια των εργαζομένων, τα Σοβιέτ. Έχει υποστηριχτεί ότι ο Λένιν έφθασε στην Πετρούπολη από την Ελβετία με τη βοήθεια

της Γερμανικής αυτοκρατορίας. Αυτόπτες μάρτυρες φέρεται να επιβεβαιώνουν πως μεταφέρθηκε με σφραγισμένο τραίνο το οποίο κατά τη διαδρομή συνοδευόταν από Γερμανούς στρατιώτες. Ο Κάιζερ πίστευε ότι ο Λένιν θα παρέλυε το ρωσικό στρατό μέσω της επανάστασης και έτσι θα τελείωνε ο πόλεμος στο Ανατολικό μέτωπο. Φαίνεται ότι τον θεώρησε μόνο ως πρόσκαιρη μορφή που θα έχανε τη δύναμη του σύντομα. Στις 25 Σεπτεμβρίου 1917 ο Κέρενσκι προσπάθησε να ανακτήσει την αριστερή του στήριξή με τη διαμόρφωση ενός νέου συνασπισμού που περιελάμβανε περισσότερους Μενσεβίκους και Σοσιαλεπαναστάτες. Έχοντας όμως οι Μπολσεβίκοι στη διάθεσή τους ένοπλη πολιτοφυλακή 25.000 ατόμων και ελέγχοντας τα Σοβιέτ η εξουσία του Κέρενσκι έμοιαζε ετοιμόρροπη. Οι Μπολσεβίκοι χρησιμοποίησαν ως έδρα τους το ίδρυμα Σμόλνι. Το μοναστικό οικοτροφείο θηλέων έγινε έδρα του Σοβιέτ της Πετρούπολης. Πιεζόμενος από την αριστοκρατία και τους βιομηχάνους ο Αλέξανδρος Κέρενσκι πείστηκε να ληφθούν αποφασιστικά μέτρα. Στις 22 Οκτωβρίου διέταξε τη σύλληψη της μπολσεβικικής στρατιωτικής επαναστατικής Επιτροπής. Την επόμενη ημέρα έκλεισε τις μπολσεβικικές εφημερίδες και έκοψε τα τηλέφωνα στο ίδρυμα Σμόλνι. Ο Λέων Τρότσκι τώρα πρότεινε τη συντριβή της Προσωρινής κυβέρνησης. Ο Λένιν συμφώνησε και το βράδυ της 24ης Οκτωβρίου του 1917 δόθηκαν οι σχετικές διαταγές. Οι Μπολσεβίκοι άρχισαν να καταλαμβάνουν τους σιδηροδρομικούς σταθμούς, την τηλεφωνική υπηρεσία και την κρατική τράπεζα. Την επόμενη ημέρα οι ερυθρές φρουρές περικύκλωσαν τα χειμερινά ανάκτορα. Μέσα ήταν το μεγαλύτερο μέρος της κυβέρνησης της χώρας, αν και ο Κέρενσκι είχε κατορθώσει να δραπετεύσει από την πόλη. Τα χειμερινά ανάκτορα τα υπερασπίστηκαν οι Κοζάκοι, μερικοί αξιωματικοί και το Τάγμα Γυναικών. Στις 9 μ.μ. κανονιοβολισμοί από το φρούριο Πέτρου και Παύλου είχαν ως αποτέλεσμα να πάρει φωτιά το παλάτι. Έγιναν ελάχιστες ζημιές αλλά αυτή η πράξη έπεισε τους περισσότερους από εκείνους που υπερασπίζονταν το κτήριο να παραδοθούν. Οι επαναστάτες καθοδηγούμενοι από τον Βλαντιμίρ Αντόνοφ-Οφσέενκο εισήλθαν στα ανάκτορα και συνέλαβαν τους περισσότερους υπουργούς της Προσωρινής Κυβέρνησης. Στις 26 Οκτωβρίου 1917, το πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ παρέδωσε την εξουσία στο Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού. Ο Λένιν εξελέγη πρόεδρος του Συμβουλίου ενώ σ αυτό περιλαμβάνονταν οι Λέων Τρότσκι (Εξωτερικές υποθέσεις), Αλεξέι Ρίκωφ (Εσωτερικές υποθέσεις), Ανατόλι Λουνατσάρσκι (Εκπαίδευση), Αλεξάνδρα Κολλοντάι (Κοινωνική πρόνοια), Φέλιξ Ντζερζίνσκι (Εσωτερικές υποθέσεις), Ιωσήφ Στάλιν (Μειονότητες), Πέτρος Στούτσκα (Δικαιοσύνη) και Βλαντιμίρ Αντόνοφ-Οφσέενκο (Στρατιωτικές Υποθέσεις). Σαν πρόεδρος του Συμβουλίου των Επιτρόπων του Λαού ο Λένιν κατήργησε την ιδιωτική ιδιοκτησία στη γη και άρχισε την διανομή της γης στους αγρότες. Οι τράπεζες εθνικοποιήθηκαν και εισήχθη ο έλεγχος της παραγωγής στα εργοστάσια. Κατήργησε την Συντακτική Συνέλευση του 1918 και κήρυξε παράνομα πολιτικά κόμματα όπως το Δημοκρατικό Κόμμα των Καντέτ, οι Μενσεβίκοι και οι Σοσιαλεπαναστάτες. Ο Λένιν προχώρησε σε αποστράτευση του στρατεύματος και ανήγγειλε ότι προγραμμάτιζε να συνάψει ανακωχή με τη Γερμανία. Τον Δεκέμβριο του 1917 ο Λέων Τρότσκι οδήγησε τη ρωσική αντιπροσωπεία στο Μπρεστ-Λιτόφσκ όπου θα

διαπραγματευόταν με τους αντιπροσώπους της Γερμανία και της Αυστρίας. Ο Τρότσκι ανέλαβε το δύσκολο στόχο να βγάλει τη Ρωσία από τον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο χωρίς να παραχωρήσει εδάφη στις Κεντρικές δυνάμεις. Με την υιοθέτηση μιας τακτικής καθυστερήσεων ο Τρότσκι ήλπιζε ότι η επανάσταση θα επεκτεινόταν από τη Ρωσία στη Γερμανία και την Αυστροουγγαρία προτού υπογράψει τη συνθήκη. Μετά από εννέα εβδομάδες διαπραγματεύσεων χωρίς να καταλήξουν σε συμφωνία, ο γερμανικός στρατός διατάχτηκε να επαναλάβει την προέλασή του στο ρωσικό έδαφος. Στις 3 Μαρτίου 1918, με τα γερμανικά στρατεύματα να κινούνται προς την Πετρούπολη, ο Λένιν διέταξε τον Τρότσκι να δεχτεί τους όρους των Κεντρικών δυνάμεων. Η Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ ανάγκασε τους Ρώσους να παραδώσουν την Ουκρανία, τη Φινλανδία, τις Βαλτικές χώρες, τον Καύκασο και την Πολωνία. Η απόφαση της ανακωχής αύξησε τη λαϊκή αντίθεση προς τη Μπολσεβικική κυβέρνηση. Ο Λαβρ Κορνίλοφ οργάνωσε έναν στρατό εθελοντών. Κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών διάφορες ομάδες που αντιτάσσονταν στο σοβιετικό καθεστώς ένωσαν τις δυνάμεις τους. Οι ένοπλοι που πάλεψαν ενάντια στον Κόκκινο Στρατό κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου ονομάστηκαν Λευκοί. Ο Λευκός Στρατός περιελάμβανε διάφορες ετερόκλητες ομάδες. Τους «Καντέτ», οι οποίοι επιθυμούσαν να συνεχίσουν τον πόλεμο ενάντια στις Κεντρικές δυνάμεις. Μενσεβίκους και Σοσιαλεπαναστάτες που αντιτάχθηκαν στη δικτατορική πολιτική του νέου καθεστώτος. Γαιοκτήμονες που είχαν χάσει τα κτήματά τους και ιδιοκτήτες εργοστασίων που εθνικοποιήθηκαν. Αφοσιωμένα μέλη της Ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας οι οποίοι αντιτέθηκαν στον κυβερνητικό αθεϊσμό και βασιλόφρονες που προσδοκούσαν να αποκαταστήσουν τη μοναρχία. Ο λευκός στρατός είχε πρόσκαιρη επιτυχία στην Ουκρανία όπου οι Μπολσεβίκοι δεν ήταν λαοφιλείς. Η κύρια αντίσταση προήλθε από τον Νέστορ Μαχνό, ηγέτη ενός σώματος αναρχικών της περιοχής. Ο Λέων Τρότσκι και Βλαντιμίρ Αντόνοφ-Οφσέενκο, ανέλαβαν την ηγεσία του Κόκκινου Στρατού και βαθμιαία απέκτησαν τον έλεγχο της Ουκρανίας. Μέχρι τον Φεβρουάριο, του 1918, οι Λευκοί δεν κατείχαν καμία σημαντική περιοχή στη Ρωσία αλλά ο εμφύλιος διήρκεσε έως τα τέλη του 1920. Η πολιτική του Λένιν κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου δημιούργησε κοινωνική αναστάτωση και οδήγησε σε ταραχές, απεργίες και διαδηλώσεις. Μετά από την εξέγερση της Κρονστάνδης εισήγαγε τη νέα οικονομική πολιτική. Οι αγρότες είχαν την άδεια να πωλούν τα προϊόντα τους στην ελεύθερη αγορά και να απασχολούν άτομα ως εργάτες. Οι αγρότες που επέκτειναν το μέγεθος των αγροκτημάτων τους έγιναν γνωστοί ως Κουλάκοι. Τα εργοστάσια που απασχολούσαν λιγότερο από είκοσι άτομα μπορούσαν να τα απαιτήσουν πίσω οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες τους. Το Μάρτιο του 1919, ο Λένιν και άλλοι μπολσεβίκοι ηγέτες από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν και ίδρυσαν την Κομμουνιστική Διεθνή. Τα μέλη της Κομμουνιστικής Διεθνούς, συμπεριλαμβανομένου του Λένιν και των Μπολσεβίκων, διέκοψαν τις επαφές τους με το ευρύτερο σοσιαλιστικό κίνημα. Από εκείνο το σημείο και μετά, θα ήταν γνωστοί ως κομμουνιστές. Στη Ρωσία, το μπολσεβικικό κόμμα μετονομάστηκε σε "Ρωσικό Κομμουνιστικό Κόμμα ", το οποίο οδήγησε στο Κ.Κ.Σ.Ε. Στη διάσκεψη του Κόμματος, το 1922, πρότεινε τη δημιουργία μιας θέσης γενικού γραμματέα. Η επιλογή του Λένιν για τη θέση ήταν οιωσήφ Στάλιν, ο οποίος στο

παρελθόν είχε υποστηρίξει τις πολιτικές του. Οι κύριοι αντίπαλοι του Στάλιν για τη μελλοντική ηγεσία του κόμματος απέτυχαν να δουν τη σημασία αυτής της θέσης και υποστήριξαν το διορισμό του. Είδαν αρχικά τη θέση του γενικού γραμματέα ως "φερέφωνο του Λένιν". Αμέσως μετά το διορισμό του Στάλιν ως γενικού γραμματέα, ο Λένιν εισήχθη στο νοσοκομείο προκειμένου να αφαιρέσει μια σφαίρα από την απόπειρα δολοφονίας της Φ. Καπλάν. Αναμενόταν ότι αυτή η επέμβαση θα αποκαθιστούσε την υγεία του. Αυτό δεν επρόκειτο να γίνει. Ένα αιμοφόρο αγγείο έσπασε στον εγκέφαλο του Λένιν, τον άφησε παράλυτο στη δεξιά πλευρά του και για έναν χρόνο ήταν ανίκανος να μιλήσει. Σαν "φερέφωνο του Λένιν", ο Ιωσήφ Στάλιν είχε γίνει ξαφνικά εξαιρετικά σημαντικός. Ενόσω ο Λένιν ήταν καθηλωμένος, ο Στάλιν αξιοποίησε πλήρως τις δυνάμεις του ως γενικός γραμματέας. Στο συνέδριο του κόμματος έλαβε την άδεια να αποβάλει τα "ανεπαρκή" κομματικά μέλη. Αυτό ο Στάλιν το εκμεταλλεύτηκε για να απομακρύνει χιλιάδες υποστηρικτές του Λέοντα Τρότσκι, βασικού ανταγωνιστή του για την ηγεσία του κόμματος. Σαν γενικός γραμματέας, ο Στάλιν είχε επίσης τη δύναμη να διορίζει και να παύει ανθρώπους από σημαντικές κυβερνητικές θέσεις. Οι νέοι κάτοχοι αυτών των θέσεων γνώριζαν καλά ότι όφειλαν την προώθησή τους στο Στάλιν. Επίσης ήξεραν ότι εάν η συμπεριφορά τους δεν τον ευχαριστούσε θα αντικαθίσταντο. Περικυκλωμένος από τους υποστηρικτές του, η αυτοπεποίθηση του Στάλιν άρχισε να αυξάνεται. Τον Οκτώβριο του 1922, διαφώνησε με το Λένιν σχετικά με το ζήτημα του εξωτερικού εμπορίου. Όταν το θέμα συζητήθηκε στην κεντρική Επιτροπή επικράτησε η άποψη του Στάλιν. Ο Λένιν άρχισε να φοβάται ότι ο Στάλιν ανελάμβανε την ηγεσία του Κόμματος. Τότε έγραψε στο Λέοντα Τρότσκι και ζήτησε τη στήριξή του. Ο Τρότσκι συμφώνησε και στην επόμενη συνεδρίαση της κεντρικής Επιτροπής η απόφαση σχετικά με το εξωτερικό εμπόριο ανατράπηκε. Ο Λένιν, που ήταν πολύ άρρωστος για να παρευρεθεί, έγραψε στον Τρότσκι για να τον συγχαρεί για την επιτυχία του και να του προτείνει στο μέλλον να λειτουργήσουν μαζί ενάντια στο Στάλιν. Ο Ιωσήφ Στάλιν, του οποίου η σύζυγος Ναντέζντα Αλλιλούγιεβα δούλευε στο ιδιαίτερο γραφείο του Λένιν, ανακάλυψε σύντομα το περιεχόμενο της επιστολής που εστάλη στον Τρότσκι. Ο Στάλιν εξαγριώθηκε δεδομένου ότι συνειδητοποίησε ότι εάν Λένιν και Τρότσκι λειτουργούσαν μαζί εναντίον του, η πολιτική σταδιοδρομία του θα τερματιζόταν. Σε ένα ξέσπασμα θυμού ο Στάλιν τηλεφώνησε στη σύζυγο του Λένιν, Ναντέζντα Κρούπσκαγια, και την κατηγόρησε ότι θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του Λένιν επιτρέποντάς του να γράφει επιστολές ενώ ήταν τόσο άρρωστος. Όταν η Κρούπσκαγια πληροφόρησε το σύζυγο της για αυτή την τηλεφωνική συνομιλία, ο Λένιν έλαβε την απόφαση ότι ο Στάλιν δεν ήταν το κατάλληλο άτομο για να τον αντικαταστήσει ως ηγέτης του Κόμματος. Ο Λένιν ήξερε ότι πλησίαζε στο τέλος, έτσι υπαγόρευσε στο γραμματέα του μια επιστολή που θέλησε να χαρακτηριστεί ως διαθήκη του. Το έγγραφο περιελάμβανε τις σκέψεις του και απευθύνονταν στα ανώτερα μέλη της ηγεσίας του Κ.Κ.Σ.Ε. Ανησυχούσε ιδιαίτερα για την αυξανόμενη δύναμη του Στάλιν: "Ο σύντροφος Στάλιν, που έχει γίνει γενικός γραμματέας, έχει συγκεντρώσει τεράστια δύναμη στα χέρια του: και δεν είμαι βέβαιος ότι ξέρει πάντα πώς να χρησιμοποιεί αυτή τη δύναμη με ικανοποιητική φρόνηση. Επομένως προτείνω στους συντρόφους μας να εξετάσουν την

πρόταση να απομακρύνουν το Στάλιν από αυτήν τη θέση αντικαθιστώντας τον με κάποιον άλλο που να διαφέρει από το Στάλιν από μια βαρύνουσα άποψη: όντας πιο ανεκτικός, πιστότερος, πιο ευγενικός, πιο διακριτικός απέναντι των συντρόφων του." Τρεις ημέρες αφότου υπαγόρευσε τη διαθήκη του ο Λένιν είχε ένα τρίτο εγκεφαλικό επεισόδιο. Δεν ήταν πλέον ικανός να μιλήσει ή να γράψει αν και έζησε για άλλους δέκα μήνες, έπαψε να υφίσταται ως δύναμη εντός της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Λένιν πέθανε στις 21 Ιανουαρίου, 1924 στην Γκόρκι (ο συνοικισμός κοντά στη Μόσχα). Φήμες ότι ο Λένιν έπασχε από σύφιληαναπήδησαν αμέσως μετά από το θάνατό του. Η επίσημη αιτία θανάτου που δόθηκε ήταν εγκεφαλική αρτηριοσκλήρωση, ή εγκεφαλικό επεισόδιο (το τέταρτό του), αλλά από τους 27 παθολόγους που τον εξέταζαν, μόνο οκτώ υπέγραψαν το συμπέρασμα στην έκθεση αυτοψίας του. Επομένως, έχουν υποβληθεί διάφορες θεωρίες σχετικά με το θάνατό του. Παραδείγματος χάριν, μια μεταθανάτια διάγνωση από δύο ψυχιάτρους και έναν νευρολόγο που δημοσιεύθηκε πρόσφατα σε ευρωπαϊκό περιοδικό νευρολογίας, υποστήριξε ότι ο Λένιν πέθανε από τη σύφιλη. Έγγραφα που δημοσιεύτηκαν μετά την πτώση της Ε.Σ.Σ.Δ., μαζί με τα απομνημονεύματα των παθολόγων του Λένιν, υποδεικνύουν ότι ο Λένιν θεραπεύθηκε από τη σύφιλη το 1895. Άλλα έγγραφα επίσης αναφέρουν ότι ο Αλεξέι Αμπρικόσοφ, ο παθολόγος υπεύθυνος για την αυτοψία, διατάχτηκε να επιβεβαιώσει ότι ο Λένιν δεν πέθανε από σύφιλη. Ο Αμπρικόσοφ δεν ανέφερε τη σύφιλη στην αυτοψία, εντούτοις η καταστροφή αιμοφόρων αγγείων, η παράλυση και άλλες παρενέργειες που ανέφερε είναι χαρακτηριστικές της σύφιλης. Σε μια δεύτερη εκδοχή της έκθεσης αυτοψίας, κανένα από τα όργανα, σημαντικές αρτηρίες ή περιοχές του εγκεφάλου που επηρεάζονται συνήθως από τη σύφιλη δεν αναφέρθηκαν. Το 1923, οι γιατροί του Λένιν του χορήγησαν "Σαλβαρσάν", το μόνο φάρμακο που χρησιμοποιούνταν εκείνη την περίοδο για την θεραπεία της σύφιλης, καθώς και ιωδιούχο κάλιο το οποίο ήταν επίσης σύνηθες στη θεραπεία της ασθένειας. Η σύφιλη βέβαια ήταν μια συνηθισμένη ασθένεια στη Ρωσία εκείνη την εποχή. Επίσης δεν είχε κανένα ορατό τραύμα στο σώμα του που συνοδεύει τα τελευταία στάδια της ασθένειας. Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν ότι η πλέον πιθανή αιτία του θανάτου του ήταν το τραύμα που προκλήθηκε από τη σφαίρα που υπήρχε ακόμα στο λαιμό του μετά την απόπειρα δολοφονίας. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '20 το ρωσικό κίνημα του "κοσμισμού" ήταν αρκετά δημοφιλές και υπήρξε πρόθεση να συντηρηθεί κατά τρόπο κρυοστατικό το σώμα του Λένιν προκειμένου να τον επαναφέρουν στη ζωή στο μέλλον. Ο απαραίτητος εξοπλισμός αγοράστηκε στο εξωτερικό, αλλά για ποικίλους λόγους το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε. Αντ' αυτού το σώμα του βαλσαμώθηκε και τοποθετήθηκε σε μόνιμη έκθεση στο μαυσωλείο Λένιν στη Μόσχα. Ο εγκέφαλος του αφαιρέθηκε προτού βαλσαμωθεί το σώμα του. Η σοβιετική κυβέρνηση ανάθεσε στο γνωστό Γερμανό επιστήμονα νευρολογίας Όσκαρ Φογκτ να μελετήσει τον εγκέφαλο του Λένιν για να εντοπίσει την ακριβή θέση των κυττάρων του εγκεφάλου που είναι αρμόδια για τη μεγαλοφυΐα. Το Ίδρυμα Εγκεφάλου δημιουργήθηκε στη Μόσχα για αυτόν το λόγο. Ο Φογκτ

δημοσίευσε ένα έντυπο για τον εγκέφαλο το 1929 όπου ανέφερε ότι μερικοί πυραμιδικοί νευρώνες στο τρίτο στρώμα του εγκεφαλικού φλοιού του Λένιν ήταν πολύ ανεπτυγμένοι. Εντούτοις το συμπέρασμα της συνάφειάς του στη μεγαλοφυΐα αμφισβητήθηκε. Η εργασία του Φογκτ θεωρήθηκε από τους Σοβιετικούς σαν ανεπαρκής. Η περαιτέρω έρευνα συνεχίστηκε από σοβιετική ομάδα, αλλά η εργασία για τον εγκέφαλο του Λένιν δεν κοινοποιήθηκε. Σύγχρονοι ανατομιστές δεν θεωρούν πλέον ότι η μορφολογία μπορεί μόνη της να καθορίσει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η Αγία Πετρούπολη μετονομάστηκε σε Λένινγκραντ προς τιμήν του. Αυτό παρέμεινε το όνομα της πόλης μέχρι την πτώση τηςσοβιετικής Ένωσης το 1991, όταν έλαβε ξανά το αρχικό όνομά της. Σε προσωπικό επίπεδο ο Λένιν ήταν μετριόφρων και αποδοκίμαζε την κολακεία. Αλλά μετά το θάνατό του, έγινε αντικείμενο προσωπολατρίας που διήρκεσε μέχρι τα τελευταία χρόνια του σοβιετικού συστήματος. Μέχρι σήμερα η σορός του φυλάσσεται στο μαυσωλείο όπου επιστήμονες - συντηρητές ελέγχουν το σώμα του δύο φορές την εβδομάδα για τυχόν φθορά. Κάθε 18 μήνες μεταφέρεται σε ένα εργαστήριο κάτω από το μαυσωλείο του, εξετάζεται και βυθίζεται σε χημικές ουσίες για συντήρηση. Ήταν ο πρώτος Ρώσος που φυγαδεύτηκε από τημόσχα το 1941, περνώντας την περίοδο του πολέμου στη Σιβηρία. Ο Λένιν, εκτός από μεγάλος επαναστάτης και στρατηγικός νους, ήταν σημαντικός επιστήμονας και στοχαστής. Βασιζόμενος στις ανακαλύψεις των θεμελιωτών του Μαρξισμού, έδωσε ρηξικέλευθες απαντήσεις, οι οποίες έχουν επίδραση και σήμερα, σε καίρια ζητήματα της σύγχρονης εποχής. Κατ' αυτόν τον τρόπο προέκυψε μια νέα θεωρία, οργανικά και αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την προηγουμένη, με την οποία συνιστά ενιαίον όλο, ο Λενινισμός. Μελέτησε, συν τοις άλλοις, επιστημονικά τον ιμπεριαλισμό και ανέπτυξε κι εμπλούτισε τη θεωρία και την πρακτική της ταξικής πάλης, της δημοκρατικής και της σοσιαλιστικής επανάστασης και της δικτατορίας του προλεταριάτου, καθώς και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και της μετάβασης στον Κομμουνισμό. Η επιστημονική μελέτη των αιτίων που οδήγησαν τη Σοβιετική Ένωση στην καπιταλιστική παλινόρθωση και, συνακόλουθα, στη διάλυση εδράζεται στο Λενινισμό. Στον χώρο της φιλοσοφίας,ο Λένιν υπερασπίστηκε το διαλεκτικό υλισμό, διατύπωσε τη θεωρία της αντανάκλασης, κατέδειξε, με ανάγλυφο τρόπο, τον κομματικό χαρακτήρα της πάλης των διαφόρων τάσεων και ομάδων, κι εμβάθυνε στη μελέτη των νόμων της διαλεκτικής (ιδίως του βασικότερου: του νόμου της ενότητας και πάλης των αντιθέτων). Η κριτική στον νεοθετικισμό είναι αδιανόητη έξω από το πνεύμα της φιλοσοφικής συνεισφοράς του Λένιν. 2)ΛΕΝΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ Ο λενινισμός είναι η επαναστατική θεωρία και πρακτική που διατύπωσε και εφάρμοσε ο Βλαντιμίρ Λένιν, κατά την οποία η δικτατορία του προλεταριάτου καθοδηγείται από ένα επαναστατικό Κόμμα «εμπροσθοφυλακής» ή «πρωτοπορίας». Έτσι οι λενινιστές διακρίνονται από μία συγκεκριμένη ερμηνεία και εφαρμογή του μαρξισμού στηριγμένη

στις έννοιες της «πρωτοπορίας» και του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, ενώ συνήθως οργανώνονται σε αστικού-κοινοβουλευτικού τύπου πολιτικά κόμματα[12] τα οποία ονομάζονται Κομμουνιστικά Κόμματα. Στην Ελλάδα ένας από τους βασικούς εκφραστές της κομμουνιστικής ιδεολογίας θεωρείται το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος. Υπάρχουν όμως και άλλα λενινιστικά κόμματα, τα οποία απορρίπτουν τον σοσιαλιστικό χαρακτήρα των καθεστώτων του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού» όπως είναι το Νέο Αριστερό Ρεύμα (ΝΑΡ) με πρόταγμα την αναγκαιότητα της κομμουνιστικής επαναθεμελίωσης, ή άλλοι μικρότερης εμβέλειας και επιρροής μαρξιστικοί-λενινιστικοί πολιτικοί σχηματισμοί. Ο κομμουνισμός συνήθως αντιπαρατίθεται στο κοινοβουλευτικό επίπεδο με τη σοσιαλδημοκρατία, η οποία επιχειρεί έναν πιο περιορισμένο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας μέσω διαρκών μεταρρυθμίσεων, στοχευμένων μακροπρόθεσμα σε μεγαλύτερη ισοκατανομή του πλούτου, μέσα στο πλαίσιο όμως του αστικού φιλελευθερισμού και της συνταγματικήςνομιμότητας. Αντιθέτως ο επαναστατικός σοσιαλισμός, όπου συγκαταλέγεται ο λενινισμός παρά τη συμμετοχή του στο κοινοβουλευτικό σύστημα της φιλελεύθερης δημοκρατίας, προσβλέπει στην πλήρη ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και εστιάζει στη διεθνή εργατική τάξη ως κλειδί αυτής της επανάστασης. Οι λενινιστές με τον καιρό έχουν διαφοροποιηθεί σε τροτσκιστές, σταλινικούς (οι ίδιοι συνήθως δεν αυτοαποκαλούνται έτσι) και μαοϊκούς. Κύρια εστία των διαφωνιών τους είναι η αντίληψή τους για τη σοσιαλιστική φύση της Σοβιετικής Ένωσης μετά τον θάνατο του Λένιν ή του Στάλιν. Από την άλλη οι ελευθεριακοί μαρξιστές ανήκουν σε μία πλειάδα σχηματισμών, όπως οι συμβουλιακοί κομμουνιστές (γνωστότερη προσωπικότητα που συνδέεται με τον συμβουλιακό κομμουνισμό, αν και ανήκε σε λενινιστικό κόμμα, είναι ηρόζα Λούξεμπουργκ). Στο λενινιστικό κίνημα σήμερα προβάλλεται από ορισμένα τμήματά του η αναγκαιότητα της κομμουνιστικής επαναθεμελίωσης, η οποία προκύπτει κυρίως από τον τραγικό εκφυλισμό από πολύ νωρίς των καθεστώτων του λεγόμενου «υπαρκτού» σοσιαλισμού και την μετατροπή τους σε ταξικά / εκμεταλλευτικά καθεστώτα στο όνομα του κομμουνισμού, αλλά και από τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στον καπιταλισμό. ΜΑΟ ΤΣΕΤΟΥΝΓΚ-ΜΑΟΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΟΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ