ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕ. Λ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕ. Λ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Θεολόγος Καθηγητής DEA Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΑΠΘ Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ E-mail: gzee11@otenet.gr akalamatas@sch.gr

ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ (ΜτΘ) ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ / ΤΑΞΗ: Γ

«Πρόβλημα: ένας άνθρωπος αναθρεμμένος από την παιδική του ηλικία ΠΩΛ ΒΑΛΕΡΥ, (1996), Επιλογή από το έργο του, εισαγωγή μτφρ. Χαρά Μπανάκου Καραγκούνη, Αθήνα: Στιγμή, σ. 119 [275]. με τη μελέτη των πραγμάτων, που δεν θα του είχαν διδάξει παρά ό,τι είναι επαληθεύσιμο δημιουργώντας του τη συνήθεια να μη συγχέει ποτέ ένα γεγονός με μια ιδέα μια λέξη με ένα πράγμα, μια συγκίνηση με μια απόδειξη, μια επιθυμία με αντικείμενο που δεν δίνει, γενικά, στα αποτελέσματα ψ παρά μια αξία ψ, δηλαδή ουσιαστικά προσωρινή και ενδιάμεση θα ξανάβρισκε στα ερωτήματα που σ αυτά απαντούν οι θρησκείες και οι μεταφυσικές;»

Θ. Ε. 1 : Δ Ι Λ Η Μ Μ Α Τ Α 1. 1. Ε π ι σ τ ή μ η (2 ώρες) 1. 2. Τεχνολογία 1. 3. Γενετική 1. 4. Οικολογία

Από τα παρακάτω κείμενα επιλέγουμε όποια εμείς πιστεύουμε ότι ανταποκρίνονται στα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, αλλά και στο επίπεδο των μαθητών της τάξης μας

Η έννοια του παραδείγματος στην επιστημονική έρευνα Τι είναι η έννοια του παραδείγματος, όπως με πολύ πειστικό τρόπο ανέπτυξε ο Αμερικανός φιλόσοφος της επιστήμης Thomas Kuhn στο μνημειώδες έργο του για την επιστημονική εξέλιξη, με τίτλο: H Δομή των Επιστημονικών Επαναστάσεων, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1970. Στη θεωρία του περί «αλλαγής παραδείγματος» (paradigm shift) ο Kuhn υποστηρίζει, πως η πορεία της επιστήμης δεν ακολουθεί σταδιακή εξελικτική πορεία, αλλά ριζικές επαναστατικές αλλαγές που καταργούν πλήρως τις μέχρι πρότινος υπάρχουσες θεωρίες και επιστημονικές απόψεις. Με άλλα λόγια, η επιστημονική κοινότητα σε όλους ανεξαιρέτως τους επιστημονικούς τομείς περιβάλλει με εμπιστοσύνη τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας, μέχρις ότου αναδυθεί μια νέα επαναστατική θεωρία, ένα νέο δηλαδή παράδειγμα, το οποίο ανατρέποντας τις παλαιότερες θεωρίες λειτουργεί ως ένα νέο πλαίσιο αναφοράς, βάσει του οποίου πλέον ερμηνεύονται τα σχετικά δεδομένα.

THOMAS S. KUHN, (1970), Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων εισαγωγή επιμέλεια Β. Κάλφας, μτφρ. Γ. Γεωργακόπουλος Β. Κάλφας, Αθήνα: Σύγχρονα Θέματα. Ιδιαίτερα οι σσ. 111-149.

Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων http://eranistis.net/wordpress/2013/04/ Ο Thomas Kuhn παραλληλίζει τη δραστηριότητα της φυσιολογικής επιστήμης με τη «λύση γρίφων» (puzzle solving), υπό την έννοια ότι τα προβλήματα της φυσιολογικής επιστήμης επιδέχονται λύσεις, όπως και οι «γρίφοι» και ότι για τη λύση των προβλημάτων αυτών υπάρχουν ήδη, όπως και στην περίπτωση των «γρίφων», κανόνες που απορρέουν από το εκάστοτε παράδειγμα, (αυτόθι, σσ. 103).

Κριτική της θεωρίας του Thomas Kuhn βλ. John Losee, (1993), Φιλοσοφία της επιστήμης. Μια ιστορική εισαγωγή, μτφρ. Θ. Μ. Χρηστίδης, Θεσσαλονίκη: Βάνιας, σσ. 282-289, και A. F. Chalmers, (2000), Τι είναι αυτό που το λέμε επιστήμη; μτφρ. Γιώργος Φουρτούνης, επιστημονική επιμέλεια Α. Μπαλτάς, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σσ. 139-158.

ΝΙΚΟΣ ΜΑΤΣΟΥΚΑΣ, (1990), Επιστήμη, Φιλοσοφία και Θεολογία στην Εξαήμερο του Μ. Βασιλείου, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς, σσ. 125-127, [ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σσ. 73-138, όπου γίνεται λόγος για το μυθικό κοσμοείδωλο, την αυτόματη γένεση, την εξέλιξη και την ενέργεια].

LOREN GRAHAM / JEAN MICHEL KANTOR, (2013) Ονοματίζοντας το άπειρο. Μια αληθινή ιστορία θρησκευτικού μυστικισμού και μαθηματικής δημιουργικότητας, μτφρ. Τεύκτρος Μιχαηλίδης, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, σσ. 199, 202.

ERIC HOBSBAWM, (2004), Η εποχή των άκρων. Ο σύντομος εικοστός αιώνας 1914-1991, μτφρ. Β. Καπετανγιάννης, Αθήνα: Θεμέλιο, σσ. 681-682

BLAISE PASKAL, (1986), Στοχασμοί, προλεγόμενα μετάφραση - σχόλια υποσημειώσεις Νίκου Α. Ματσούκα, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς, σσ. 203-204.

JOHN HEDLEY BROOK, (2008), Επιστήμη και Θρησκεία. Μια ιστορική προσέγγιση, μτφρ. Βασιλική Βακάλη, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σσ. 67-68.

JEAN PIERRE MOISSET, (2001), Ιστορία του Καθολικισμού, μτφρ. Μιχάλης Ρούσσος, Αιμίλιος Βαλασιάδης, Μάρκος Ρούσσος, Γιάννης Κώστας, επιμ. Θεόδωρος Κοντίδης, Κωνσταντίνος Αγόρας, Αθήνα: Πόλις, σσ. 316-317.

ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΣ, (2009), Collectanea, Αθήνα: Δόμος, σσ. 149 {321], 467-469 [823], 644-645 [1105].

PETER M. HEIMANN, (1994), «Οι επιστημονικές επαναστάσεις», στο: Νεύσις, τχ. 1(Φθινόπωρο), σ. 22, [ολόκληρο το άρθρο στις σσ. 19-49]. Ο συγγραφέας είναι καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Lancaster.

Επάνω σχέδιο της σελήνης από τον Γαλιλαίο, το οποίο περιέχεται στο βιβλίο του Sidereus Nuncius, [Βενετία 1610]. Κάτω φωτογραφία της σελήνης όπως φαίνεται από ένα σύγχρονο τηλεσκόπιο. ΠΗΓΗ: Νεύσις, τχ. 1(Φθινόπωρο 1994)18.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ, (1999), Το ρητό και το άρρητο. Τα γλωσσικά όρια ρεαλισμού της μεταφυσικής, Αθήνα: Ίκαρος, σσ. 149-154.

Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΣΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ Στο Ισλάμ

Αναστάσιος (Γιαννουλάτος), Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας (2004), Ισλάμ. Θρησκειολογική επισκόπηση, Αθήνα: Ακρίτας, σσ. 321-325.

Μια σελίδα από το σύγγραμμα του 13 ου αιώνα Υπόμνημα στην Αστρονομία του Νασίρ αλ -Ντιν αλ Τουσί (121-1274), επικεφαλής του αστεροσκοπείου της Μάραγα στο Ιράν. Στο κείμενο πάνω από την εικόνα διαβάζουμε: «αυτή είναι μια εικόνα των ουράνιων σφαιρών του πλανήτη Ερμή». Βλ. Ehsan Masood, (2009), Επιστήμη και Ισλάμ, μτφρ. Κωνσταντίνος Σίμος, Αθήνα: Τραυλός, σ. 144.

ΕΛΕΝΗ ΚΟΝΔΥΛΗ ΜΠΑΣΟΥΚΟΥ, (2008), Αραβικός πολιτισμός, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σ. 395.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας