ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας & Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής Ο πρώτος χώρος διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων στην Ελλάδα Δ. Καλιαμπάκος Καθηγητής Ε.Μ.Π.
Το πρόβλημα των επικίνδυνων αποβλήτων Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. παράγουν περισσότερους από 40 εκ. tn επικίνδυνων αποβλήτων ετησίως. Στην Ελλάδα παράγονται περίπου 330.000 tn επικίνδυνων αποβλήτων το χρόνο. Περισσότερο από το 70% επικίνδυνων αποβλήτων «αποθηκεύονται α προσωρινά» ρ στις εγκαταστάσεις των βιομηχανιών.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος στην Ε.Ε. Γερμανία Herfa Neurode Zielitz Heilbronn Borth Αγγλία Minosus Γαλλία Wittelsheim mine
Η περίπτωση του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου
Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (Τ.Π.Π.Λ.) Τοποθεσία: Λαύριο Έκταση: 245 στρέμματα 7 ος αιώνας π.χ.: αρχαία μεταλλεία αργύρου 5 ος αιώνας π.χ.: Χρυσός αιώνας του Περικλή- «αργυρός» αιώνας του Λαυρίου 19 ος αιώνας: μεταλλουργικό συγκρότημα. Η σημαντικότερη βιομηχανική μονάδα της εποχής στην Ελλάδα
Το πρόβλημα της ρύπανσης των εδαφών του Λαυρίου Ρύπος As Cd Pb Cr Cu Mn Ni Zn Μέση τιμή (95% 8.539 62 47.261 249 3.253 11.98 199 51.644 UCL) 1 0 Γερμανικά όρια για βιομηχανικές και 140 60 2000 1.000 - - 900 - εμπορικές περιοχές
Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία 1985: Το 92,6% των παιδιών που φοιτούσαν σε σχολείο απόστασης μικρότερης των 500 μέτρων από την βιομηχανική μονάδα είχαν επίπεδο μολύβδου στο αίμα τους άνω των 20 μg/dl. 1987: Το 90% των παιδιών δώ που κατοικούσαν στην πόλη του Λαυρίου είχε περισσότερο από 10 μg/dl. 1991: Η ποσότητα απέκκρισης αρσενικού στα ούρα των παιδιών και ενηλίκων που διαμένουν στο Λαύριο ήταν περίπου διπλάσια από αυτών που διαμένουν στον Ασπρόπυργο. 1997: Η μέση τιμή του PbB των παιδιών του Λαυρίου ήταν 19 μg/dl ενώ της Ελευσίνας 7,4 μg/dl. ύ ά έ ώ 1998: Εξακολουθούσαν να υπάρχουν αυξημένες συγκεντρώσεις αρσενικού στα ούρα.
Κτήριο «Κονοφάγου»
Αποτελέσματα αναλύσεων Με βάση εύλογες παραδοχές εκτιμάται ότι στα βαρέλια, τα σακιά, τους τοίχους και το δάπεδο υπάρχει ρυπασμένο υλικό από 150 έως 250 tn περίπου. Το μεγαλύτερο ποσοστό του ρυπασμένου υλικού (70-80%) έχει αποτεθεί στους τοίχους του κτηρίου. Υπάρχουν ιδιαίτερα τοξικές ουσίες όπως αρσενικό, μόλυβδος και κάδμιο σε υψηλές συγκεντρώσεις και ποσότητες. Ενδεικτικά μόνο αναφέρεται ότι η θανατηφόρος δόση του αρσενικού μέσω κατάποσης για έναν ενήλικα είναι 100-200 mg περίπου και στο κτήριο υπάρχουν 6.400-13.600 kg αρσενικού (σε μορφή οξειδίου).
Υπόγειο συγκρότημα αποθήκευσης επικίνδυνων αποβλήτων Σήραγγα προσπέλασης (~170 m) Φρέαρ (~25 m) Υπόγειος χώρος (Συν. Έκταση 2.475 m 2 ) Ο υπόγειος χώρος θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τα επικίνδυνα απόβλητα του Τ.Π.Π.Λ.
Υπόγειο συγκρότημα αποθήκευσης επικίνδυνων αποβλήτων Διάνοιξη με τη χρήση εκρηκτικών υλών Κατασκευή με τη μέθοδο των θαλάμων και στύλων εντός του σχηματισμού του ανωτέρου μαρμάρου σε υψόμετρο +12 m. Δημιουργία τετραγωνικών στύλων πλάτους 7 m και θαλάμων ίδιου πλάτους (πλάτος περιμετρικού διάδρομου 6m). Ωφέλιμο εμβαδόν περίπου 1.900 m 2 με μέγιστο ύψος 5,55 m.
Τα οικονομικά του εγχειρήματος Μέγιστη δυναμικότητα χώρου: 5.000 tn αποβλήτων Κόστος για μεταφορά καιαπόθεση σε εδικό χώρο στοεξωτερικό αυτής της ποσότητας ειδικών αποβλήτων: ~7,5 εκ. Κόστος κατασκευής υπόγειου χώρου: ~2,7 εκ.
Πώς οι κάτοικοι αποδέχτηκαν και υποστήριξαν την κατασκευή ενός τέτοιου χώρου; ; Η σημασία του εγχειρήματος για την περιοχή- επιμονή στην αναλυτική εξήγηση των κινδύνων που απορρέουν από τη διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης. Επικοινωνία και συστηματικός διάλογος από την αρχή ως το τέλος του έργου. Θωράκιση του έργου με συνεχείς ενόργανες μετρήσεις, ακόμα και σε ωριαία βάση. Σημαντική ησυμβολή της μεταλλευτικής παράδοσης του Λαυρίου.
Τι πετύχαμε; Την επίλυση ενός οξυμένου περιβαλλοντικού προβλήματος. Την κατάκτηση της τεχνογνωσίας κατασκευής των χώρων διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων. Την ωρίμανση των προϋποθέσεων για αποφασιστικά βήματα στη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων στην Ελλάδα.