Βάσεις εδοµένων. Βασίλειος Βεσκούκης. Ενα παράδειγµα σχεδίασης Β. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών

Transcript

1 Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών Βάσεις εδοµένων Βασίλειος Βεσκούκης Ενα παράδειγµα σχεδίασης Β

2 Ορισµός του προβλήµατος Θέλουµε να κατασκευάσουµε ένα σύστηµα για την υποστήριξη του πλάνου ενεργειών έκτακτης ανάγκης (contingency( plan) σε περίπτωση τεχνολογικού ατυχήµατος µεγάλης έκτασης σε µια βιοµηχανική περιοχή στην Αττική. Το σύστηµα πρέπει να έχει τις εξής συνιστώσες: Σταθµούς µετρήσεων µετεωρολογικών δεδοµένων Επιχειρησιακά κέντρα ίκτυο ενηµέρωσης φορέων και πολιτών ίκτυο µεταφοράς δεδοµένων µε πλεονάζουσες δυνατότητες Λογισµικό ανάλυσης δεδοµένων και υποστήριξης λήψης αποφάσεων Βάση εδοµένων όπου καταγράφονται όλα τα σχετικά δεδοµένα

3 Ορισµός του προβλήµατος Σκοπός του συστήµατος είναι: Η εκτίµηση του κινδύνου από τεχνολογικό ατύχηµα µεγάλης έκτασης Περιβάλλον (διαφυγή επικινδύνων ουσιών, παραγωγή τοξικών, κλπ) Ανθρωπος (άµεσα θύµατα, ευπαθείς οµάδες πληθυσµού, µακροχρόνιες συνέπειες) Η διαχείριση σεναρίων τεχνολογικών ατυχηµάτων Η υποστήριξη του συντονισµού των εµπλεκοµένων στην αντιµετώπιση φορέων (πυροσβεστική, αστυνοµία, νοσοκοµεία, κλπ) Η αναγνώριση και η ποσοτικοποίηση των συνεπειών ενός ενδεχόµενου ατυχήµατος Ουσίες που θα διαφύγουν, παραχθούν κλπ Εντοπισµός και ενηµέρωση ευπαθών οµάδων πληθυσµού Η προσοµοίωση της εξέλιξης της διασποράς των ρύπων ανάλογα µε τις τρέχουσες κλιµατολογικές συνθήκες και η τεκµηρίωση της αναγκαιότητας λήψης εκτάκτων µέτρων. Η απεικόνιση των παραπάνω µε τη βοήθεια ενός γεωγραφικού συστήµατος πληροφοριών (GIS)

4 εδοµένα που σχετίζονται µε το σύστηµα (1) Γεωγραφικό σύστηµα αναφοράς (κάναβος( κάναβος) ) και χάρτης της περιοχής Χώροι αποθήκευσης επικινδύνων ουσιών Χώροι επεξεργασίας επικινδύνων ουσιών Επικίνδυνες ουσίες και χαρακτηριστικά διασποράς τους Φαινόµενα που είναι πιθανόν να εκδηλωθούν σε κάθε ουσία Ουσίες που παράγονται από κάθε φαινόµενο Επικινδυνότητα κάθε ουσίας για οµάδες πληθυσµού Ιδιωτικά µέσα καταστολής ατυχηµάτων και θέση αυτών ηµόσια µέσα καταστολής ατυχηµάτων και θέση τους Σηµεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (σχολεία, δηµόσια κτίρια, νοσοκοµεία, κ.ά.) Κεντρικοί άξονες οδικού δικτύου

5 εδοµένα που σχετίζονται µε το σύστηµα (2) Ατυχήµατα που έχουν συµβεί Ζηµιές και θύµατα κάθε ατυχήµατος Ατυχήµατα που είναι ενδεχόµενο να συµβούν (σενάρια) Φορείς που πρέπει να εµπλακούν στην αντιµετώπιση του κάθε σεναρίου Πιθανές συνέπειες σε κάθε οµάδα πληθυσµού για κάθε σενάριο...

6 Ιδιότητες των δεδοµένων του συστήµατος (1) Γεωγραφικό σύστηµα αναφοράς (κάναβος( κάναβος) ) και χάρτης της περιοχής Σύστηµα αναφοράς, σηµεία, γραµµές, πολύγωνα. Χώροι αποθήκευσης επικινδύνων ουσιών Θέση, περιγραφή, ιδιοκτήτης, υπεύθυνος Χώροι επεξεργασίας επικινδύνων ουσιών Θέση, περιγραφή, διεργασία, ιδιοκτήτης, υπεύθυνος Επικίνδυνες ουσίες και χαρακτηριστικά διασποράς τους Ονοµα, χηµική σύσταση, στοιχεία διασποράς στον αέρα, το έδαφος και το νερό, τοξικότητα, επικινδυνότητα, αντίδοτο, σχετική νοµοθεσία Φαινόµενα που είναι πιθανόν να εκδηλωθούν σε κάθε ουσία Περιγραφή, ένταση, αποτελέσµατα Ουσίες που παράγονται από κάθε φαινόµενο Ονοµα, χηµική σύσταση, στοιχεία διασποράς στον αέρα, το έδαφος και το νερό, τοξικότητα, επικινδυνότητα, αντίδοτο, σχετική νοµοθεσία

7 Ιδιότητες των δεδοµένων του συστήµατος (2) Επικινδυνότητα κάθε ουσίας για οµάδες πληθυσµού Συνέπειες, συνιστώµενες ενέργειες Ιδιωτικά µέσα καταστολής ατυχηµάτων και θέση αυτών Περιγραφή, δυναµικότητα, θέση ηµόσια µέσα καταστολής ατυχηµάτων και θέση τους Περιγραφή, δυναµικότητα, θέση, φορέας διαχείρισης Σηµεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (σχολεία, δηµόσια κτίρια, νοσοκοµεία, κ.ά.) Περιγραφή, θέση, πλήθος ατόµων Κεντρικοί άξονες οδικού δικτύου Σηµεία που συνδέουν, χωρητικότητα Ατυχήµατα που έχουν συµβεί Χρόνος, θέση, περιγραφή, σενάριο, αποτελέσµατα, σχόλια Ζηµιές και θύµατα κάθε ατυχήµατος Ανθρώπινα θύµατα, περιγραφή ζηµιών

8 Ιδιότητες των δεδοµένων του συστήµατος (3) Ατυχήµατα που είναι ενδεχόµενο να συµβούν (σενάρια) Περιγραφή, θέση, ουσίες που σχετίζονται, φαινόµενα, διάρκεια, σπουδαιότητα, πιθανότητα, σχετική νοµοθεσία Φορείς που πρέπει να εµπλακούν στην αντιµετώπιση του κάθε σεναρίου Περιγραφή, υπεύθυνος, διαδικασία ενηµέρωσης Πιθανές συνέπειες σε κάθε οµάδα πληθυσµού για κάθε σενάριο Περιγραφή, σπουδαιότητα

9 Προς τη δηµιουργία διαγράµµατος οντοτήτων-συσχετίσεων Εντοπίζουµε ποιες είναι οι οντότητες που θα αποθηκεύονται στη Β. Αναζητούµε: Οντότητες του κόσµου ενδιαφέοοντος Γεγονότα Αυτά υπάρχουν σε ένα από τα παρακάτω στοιχεία της επεξεργασίας του τ ορισµού του προβλήµατος Ρητή περιγραφή Συνεπαγόµενα Προαπαιτούµενα Εµπειρία/δηµιουργικότητα Καταγράφουµε τα χαρακτηριστικά κάθε οντότητας που εντοπίσαµε ηµιουργούµε ένα τµήµα του διαγράµµατος για κάθε οµάδα συναφών (ισχυρά( σχετιζοµένων) οντοτήτων Επαναλαµβάνουµε το παραπάνω µέχρι να εξαντλήσουµε τις οντότητες. Τότε, τα στοιχεία του διαγράµµατος ΟΣ µπορεί: Να συσχετίζονται, δηλαδή να µπορεί να αναγνωριστεί µια τουλάχιστον διαδροµή από και προς όλα τα σηµεία του διαγράµµατος Να είναι σε οµάδες (επαλήθευση!)

10 Σηµεία προσοχής Εχουµε υπόψην µας ότι: εν υπάρχει µόνο ένα «σωστό» διάγραµµα οντοτήτων-συσχετίσεων Τα στοιχεία της υλοποίησης δεν µας απασχολούν στη φάση αυτή Στο διάγραµµα ΟΣ, σε κάθε οντότητα, αποδίδουµε τα δικά της χαρακτηριστικά και όχι χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα για τη συσχέτισή της µε άλλες οντότητες Στο τέλος της διαδικασίας επαληθεύουµε το διάγραµµα Μελετάµε κάθε οντότητα και κάθε συσχέτιση σε αντιπαραβολή µε τον ορισµό του προβλήµατος Επιβεβαιώνουµε τη διαθεσιµότητα και τη δοµή των εξωτερικών στοιχείων (πχ σύστηµα αναφοράς γεωγραφικών συντεταγµένων) Επιβεβαιώνουµε τα παραπάνω µε τον «πελάτη» Επίσης: Ελέγχουµε το ενδεχόµενο διαθεσιµότητας κάποιων από τα στοιχεία µας κάπου αλλού Αν υπάρχει, κάνουµε όλες τις απαραίτητες µεταβολές