ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ Ι

Transcript

1 ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ Ι Μεταλλείου. Καλιαµπάκος Επίκουρος Καθηγητής

2 Μεταλλείου Η κατασκευή των προσπελαστκών έργων αποτελεί το πρώτο βασικό στάδιο για την έναρξη λειτουργίας ενός, καθώς αυτά επιτρέπουν την προσέγγιση του κοιτάσµατος. Η ολοκλήρωση αυτού του σταδίου σηµατοδοτεί την έναρξη της επόµενης φάσης η οποία περιλαµβάνει τα έργα και την έναρξη της του. κόστους

3 Τα έργα συνθέτουν ένα πολύπλοκο δίκτυο το οποίο συνδέεται µε τα βασικά προσπελαστικά έργα, συνιστώντας τον σκελετό του. κόστους

4 Τα έργα αποτελούνται από στοές κεκλιµένα, ράµπες και πολλές φορές φρέατα. Έχουν ως στόχο να διαχωρίσουν το κοίτασµα σε ορόφους και υποορόφους εκµετάλλευσης ώστε να εφαρµόζεται χωρίς προβλήµατα η µεταλλευτική µέθοδος. κόστους

5 κόστους Αν η προσπέλαση έχει γίνει µε φρέαρ, τότε σε πρώτη φάση διανοίγονται οριζόντιες στοές που εκκινούν από διάφορα υψόµετρα από το φρέαρ και προσβάλλουν το κοίτασµα Στη συνέχεια διανοίγονται στοές που διατρέχουν το κοίτασµα κατά την διεύθυνση του και καλούνται διευθυντικές στοές Από τις διευθυντικές στοές εκκινούν εγκάρσιες στοές µέσα στο κοίτασµα µε σκοπό την έναρξη της εκµετάλλευσης και συνιστούν τις παραγωγικές στοές Οι παραπάνω στοές συνδέονται µεταξύ τους µε εσωτερικά κεκλιµένα για την µεταφορά του µεταλλεύµατος (λούκια) και ράµπες για την διακίνηση του εξοπλισµού

6 ιαχωρισµός του κοιτάσµατος σε ορόφους. ιακρίνονται οι εγκάρσιες στοές από το κύριο προσπελαστικό έργο (φρέαρ) προς τα κοιτάσµατα και τα έργα (εσωτερικά φρέατα, διευθυντικές στοές). κόστους

7 εκµετάλλευσης Ένα κρίσιµο ζήτηµα που επηρεάζει την παραγωγική διαδικασία και το κόστος εκµετάλλευσης είναι ο καθορισµός του ύψους των. Το ύψος αυτό κυµαίνεται από µέτρα ενώ συνήθως επιλέγεται µεταξύ µέτρων. κόστους

8 εκµετάλλευσης Ηεπιλογή επηρεάζεται από µια σειρά από παράγοντες όπως: κόστους Η φύση και το µέγεθος (γεωµετρία) του κοιτάσµατος Τα γεωτεχνικά χαρακτηριστικά του µεταλλεύµατος και των περιβαλλόντων πετρωµάτων Η µέθοδος εκµετάλλευσης Ο τρόπος προσπέλασης Η πληρότητα της µεταλλευτικής έρευνας Το κόστος ενός ορόφου

9 εκµετάλλευσης Αυξάνοντας την απόσταση των µειώνονται οι δαπάνες των έργων ανά τόνο προϊόντος αλλά από την άλλη µεριά αυξάνονται οι δαπάνες ανέλκυσης και διακίνησης των υλικών. κόστους

10 Η κατασκευή των έργων είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε τον καθορισµό της του. Η παραγωγή του συνήθως υπολογίζεται σε ετήσια βάση και λαµβάνονται υπόψη τα αποθέµατα, η εφαρµοζόµενη µέθοδος εκµετάλλευσης, ο µηχανολογικός εξοπλισµός και η επιθυµητή διάρκεια ζωής. κόστους

11 Για τον υπολογισµό της πρέπει σε κάθε περίπτωση να λαµβάνονται υπόψη κάποιες βασικές αρχές που διέπουν την µεταλλευτική δραστηριότητα, όπως: Ηεπίτευξη της µέγιστης δυνατής ασφάλειας Η επίτευξη της µέγιστης δυνατής απόληψης Η επίτευξη του ελάχιστου δυνατού κόστους ανά µονάδα παραγόµενου προϊόντος κόστους

12 Αναλυτικότερα οι παράγοντες που κυρίως επηρεάζουν την ετήσια παραγωγή ενός είναι: Οι εθνικές ανάγκες στο παραγόµενο µετάλλευµα κόστους Η σκοπιµότητα εξαγωγών σε άλλες χώρες Η υφιστάµενη δυνατότητα διαθέσεως του µεταλλεύµατος Οι διαστάσεις και η γεωµετρία του κοιτάσµατος Οι γεωλογικές και υδρογεωλογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή Η µέθοδος εκµετάλλευσης Το επίπεδο τεχνογνωσίας της χώρας Η ποιότητα του απασχολούµενου προσωπικού

13 O υπολογισµός της ενός είναι ένα σύνθετο πρόβληµα. Εντούτοις αυτή µπορεί να εκτιµηθεί µε ικανοποιητικό βαθµό ακρίβειας αν είναι γνωστά κάποια µεγέθη. Έτσι µια σχέση που προτείνεται για την εκτίµηση της είναι η ακόλουθη: Q = u Κα S δ 1 Κρ κόστους

14 Q = u Κα S δ 1 Κρ κόστους όπου Q: η ετήσια παραγωγή σε τόνους u: η µέση ετήσια προχώρηση των µετώπων σε µέτρα S: η µέση εκµεταλλευόµενη επιφάνεια του κοιτάσµατος σε τετραγωνικά µέτρα δ: το ειδικό βάρος του µεταλλεύµατος σε τόνους ανά κυβικά µέτρα Κα: ο συντελεστής απόληψης, κυµαίνεται από 0,50 ως 0,95 Κρ: ο συντελεστής ανάµιξης, κυµαίνεται µεταξύ 0,05 και 0,20

15 κατά την λειτουργία του έργου Η παραγωγή που υπολογίζεται είναι δυνατόν να επανεξετασθεί και να τροποποιηθεί κατά την διάρκεια ζωής του. Στα πρώτα χρόνια ζωής του η µεταλλευτική έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί και τα αποθέµατα δεν έχουν καθοριστεί επαρκώς. κόστους Η παραγωγή µπορεί να µεταβληθεί εξαιτίας άλλων παραγόντων, όπως η ζήτηση στην διεθνή αγορά κτλ. Η επιλογή του ύψους της εξαρτάται άµεσα από το επιτυγχανόµενο κόστος ανά µονάδα παραγόµενου προϊόντος, το οποίο αποτελείται από το κόστος εκµετάλλευσης (80-90%) και από το κόστος των αποσβέσεων (10-20%). Αύξηση της επιφέρει µείωση του κόστους εκµετάλλευσης και αύξηση του κόστους των αποσβέσεων.

16 -κόστους Στο γράφηµα απεικονίζεται η συσχέτιση µεταξύ των κατηγοριών κόστους και της ενός. Συσχέτιση Κόστους - Μεγέθους Παραγωγής Μεταβλ. Κόστος 1 Μεταβλ. Κόστος 2 Αθροισµ. 1,2 Σταθερό Κόστος Συνολικό Κόστος Κόστος κόστους Ετήσια Παραγωγή (1000tn)

17 -κόστους Στο γράφηµα απεικονίζονται πέντε καµπύλες: Η πρώτη αντιστοιχεί στο µεταβλητό κόστος των αποσβέσεων το οποίο αυξάνεται µε την αύξηση της η δεύτερη απεικονίζει το µεταβλητό κόστος εκµετάλλευσης το οποίο µειώνεται καθώς η παραγωγή αυξάνεται Το άθροισµα τους δίνει την καµπύλη του µεταβλητού κόστους κόστους η τέταρτη καµπύλη είναι το σταθερό κόστος της εκµετάλλευσης Το άθροισµα αυτών των δύο αποτελεί το συνολικό κόστος της εκµετάλλευσης.

18 -κόστους Παρατηρείται ότι υπάρχει µια περιοχή όπου το συνολικό κόστος ελαχιστοποιείται, η περιοχή αυτή αντιπροσωπεύει την βέλτιστη (optimum) παραγωγή του. Η περιοχή αυτή έχει αρκετά µεγάλο εύρος επιβεβαιώνοντας το ότι η επιλογή του ύψους είναι ένα πολύπλοκο πρόβληµα. Συσχέτιση Κόστους - Μεγέθους Παραγωγής Μεταβλ. Κόστος 1 Μεταβλ. Κόστος 2 Αθροισµ. 1,2 Σταθερό Κόστος Συνολικό Κόστος κόστους Κόστος Ετήσια Παραγωγή (1000tn)