ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ 1ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 Α) Απορρίµµατα 1. Απορρίµµατα (Karl-Heinz Florenz) α) Ιεράρχηση αποβλήτων Η ιεράρχηση των αποβλήτων ερµηνεύεται διαφορετικά σε κάθε κράτος µέλος. Έχει γνώση της κατάστασης η Επιτροπή και σε ποιες ενέργειες προβαίνει επί του θέµατος; β) Αυτάρκεια Ερωτάται η Επιτροπή εάν θεωρεί ότι η εφαρµογή ενός σχεδίου το οποίο θα επιτρέπει µόνο στις ηµόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισµούς ( ΕΚΟ) ή στα νοµικά πρόσωπα υπό δηµόσιο πλειοψηφικό έλεγχο να συλλέγουν και να επεξεργάζονται (οικιακά) απορρίµµατα θα είναι µια σωστή εφαρµογή ή θα αποτελεί παραβίαση της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα; Θα δίνει η Επιτροπή στους δήµους το προνόµιο να υποβάλλουν σε επεξεργασία εµπορικά (διαχωρισµένα) απορρίµµατα, γεγονός που καθιστά σχεδόν αδύνατο τον ανταγωνισµό για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις; γ) Υπηρεσία για τα απόβλητα Σε τι βαθµό έχουν ενσωµατωθεί τα «παλαιά» αιτήµατα, που αφορούσαν τη σύσταση «υπηρεσίας για τα απόβλητα», στο σχεδιασµό µελλοντικών πρωτοβουλιών από την Επιτροπή; Πρεσβεύει πράγµατι η Επιτροπή ότι ο ΕΟΠ θα µπορούσε να βοηθήσει σε αυτό το ζήτηµα; 2. Εφαρµογή της ιεράρχησης αποβλήτων (Jill Evans) Σύµφωνα µε το άρθρο 4 της οδηγίας-πλαίσιο για τα απόβλητα, τα κράτη µέλη καλούνται να θέσουν την ιεράρχηση των αποβλήτων ως πρώτη προτεραιότητα στο πλαίσιο της νοµοθεσίας και της πολιτικής περί πρόληψης και διαχείρισης των αποβλήτων. Τα κράτη µέλη όφειλαν να µεταφέρουν την αναθεωρηµένη οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα στο εθνικό τους δίκαιο µέχρι τις 12 εκεµβρίου 2010. Κρίνει η Επιτροπή ότι η ιεράρχηση των αποβλήτων έχει εφαρµοστεί σωστά από όλα τα κράτη µέλη στα εθνικά δίκαια, τους κανόνες και τις διοικητικές διατάξεις τους; 3. Μη βιοδιασπώµενες πλαστικές σακούλες µίας χρήσης (Vittorio Prodi) Τον Μάρτιο του 2011, το Συµβούλιο Περιβάλλοντος της ΕΕ εξέτασε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των πλαστικών σακουλών µεταφοράς αντικειµένων, υποδεικνύοντας ότι απαιτείται η αποτελεσµατική δράση της ΕΕ. Τον Μάιο του 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δροµολόγησε δηµόσια διαβούλευση µε τους πολίτες ώστε να εντοπιστούν οι καλύτεροι τρόποι για να µειωθεί η χρήση των πλαστικών σακουλών µεταφοράς αντικειµένων. Μεταξύ άλλων, ερωτήθηκε αν η επιβολή τελών και φόρων θα ήταν αποτελεσµατική ή αν θα ήταν πιο DT\893469.doc PE483.473v02-00 Eνωµένη στην πολυµορφία
κατάλληλες άλλες επιλογές, όπως η απαγόρευση, σε επίπεδο ΕΕ, των πλαστικών σακουλών µεταφοράς αντικειµένων. Επίσης, ζητήθηκε η άποψη της κοινής γνώµης σχετικά µε το πώς µπορεί να αυξηθεί η προβολή των προϊόντων µε βιοδιασπώµενη συσκευασία και πώς µπορούν να βελτιωθούν τα κριτήρια βιοδιασπασιµότητας για τις συσκευασίες. Σύµφωνα µε τα δεδοµένα που δηµοσιεύτηκαν από την Επιτροπή, συγκεντρώθηκαν συνολικά 15.538 απαντήσεις, το 96,90% εκ των οποίων δόθηκε από τους πολίτες. Ένα ποσοστό µεγαλύτερο του 78% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι στηρίζει την έγκριση µέτρων σε ενωσιακό επίπεδο για να µειωθεί η χρήση των πλαστικών σακουλών µεταφοράς αντικειµένων. Σε ποσοστό µεγαλύτερο του 71% δήλωσαν ότι στηρίζουν την εδραίωση στόχων πρόληψης των αποβλήτων σε επίπεδο ΕΕ για τις πλαστικές σακούλες µεταφοράς αντικειµένων. Σε ποσοστό µεγαλύτερο του 70% συµφώνησαν ότι απαιτείται η επιβολή απαγόρευσης των πλαστικών σακουλών µεταφοράς αντικειµένων στην ΕΕ. Ο µεγάλος αριθµός απαντήσεων που δόθηκαν από τους πολίτες και η αµέριστη στήριξή τους για τη λήψη µέτρων σε ενωσιακό επίπεδο υποδεικνύει την ανάγκη υιοθέτησης έκτακτων µέτρων µε στόχο τη δραστική µείωση της χρήσης πλαστικών σακουλών. Λαµβάνοντας υπόψη τον µεγάλο αριθµό απαντήσεων που δόθηκαν από τους πολίτες και την αµέριστη στήριξή τους για τη λήψη µέτρων σε ενωσιακό επίπεδο ώστε να µειωθεί δραστικά η χρήση πλαστικών σακουλών, καλείται η Επιτροπή να αποσαφηνίσει τα εξής: Πότε θα προτείνει η Επιτροπή την ταχεία αναθεώρηση της οδηγίας 94/62/ΕΚ ώστε να συµπεριλάβει την απαγόρευση των µη βιοδιασπώµενων πλαστικών σακουλών µίας χρήσης; Στην αναθεώρηση της οδηγίας 94/62/ΕΚ θα συµπεριλαµβάνονται συγκεκριµένοι στόχοι πρόληψης αποβλήτων για τις µη βιοδιασπώµενες πλαστικές σακούλες µίας χρήσης; Πέραν τούτου, θα προτείνει η Επιτροπή νοµοθετικά µέτρα για την περαιτέρω προώθηση της παραγωγής και χρήσης βιοδιασπώµενων και κοµποστοποιήσιµων συσκευασιών που συµµορφώνονται µε το πρότυπο CEN EN13432; Θα λάβει µέτρα η Επιτροπή για τη συµµόρφωση των κρατών µελών που δεν καθόρισαν τη δέουσα διαδικασία για τη βιοµηχανία ώστε να διασφαλίζεται ότι οι συσκευασίες διατίθενται στην αγορά µόνο εφόσον συµµορφώνονται µε τις βασικές απαιτήσεις της οδηγίας 94/62/ΕΚ; Β) Εν γένει εφαρµογή της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας 4. Εφαρµογή της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας (Ester De Lange) Μία από τις βασικές προτεραιότητες της Επιτροπής είναι η εφαρµογή του περιβαλλοντικού δικαίου. Η πραγµατική εφαρµογή της νοµοθεσίας για τα απόβλητα αποτελεί εξαιρετικά επιτακτική ανάγκη, όπως αποδεικνύεται και από την προσφάτως εγκριθείσα έκθεση της Επιτροπής Αναφορών. Επιπλέον, τον προηγούµενο µήνα, µια έκθεση της Επιτροπής κατέδειξε ότι η πραγµατική εφαρµογή της νοµοθεσίας για τα απόβλητα θα αύξανε κατά PE483.473v02-00 2/5 DT\893469.doc
40 δισ. ευρώ τον κύκλο εργασιών, θα εξοικονοµούσε 79 δισεκατοµµύρια περιβαλλοντικού κόστους και θα δηµιουργούσε έως και 400.000 θέσεις εργασίας. - Τι θα κάνει η Επιτροπή για να προαγάγει περαιτέρω την εφαρµογή της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας; - Μπορεί η Επιτροπή να προτείνει µηχανισµούς επιτάχυνσης της εφαρµογής που θα µπορούν να χρησιµοποιούν τα κράτη µέλη και οι εταιρείες για να προαγάγουν την εφαρµογή της νοµοθεσίας για τα απόβλητα; 5. Επιπτώσεις της χρηµατοπιστωτικής κρίσης στην εφαρµογή (Satu Hassi) Παρακολουθεί η Επιτροπή κατά πόσον η χρηµατοπιστωτική κρίση έχει οδηγήσει σε εκτροπή των πόρων, µε συνέπεια (ορισµένα) κράτη µέλη να αναλαµβάνουν λιγότερες δράσεις συµµόρφωσης που απαιτούνται για την πλήρη εφαρµογή της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας; Αν ναι, ποια είναι αυτά τα κράτη µέλη και σε ποιες ενέργειες έχει προχωρήσει η Επιτροπή για να αντιµετωπίσει αυτό το ζήτηµα; 6. Η πορεία των εργασιών της Επιτροπής σχετικά µε τα αιτήµατα για τις διαδικασίες παράβασης και τις αντίστοιχες βάσεις δεδοµένων (Jutta Haug) Στη γνωµοδότησή της για τον προϋπολογισµό του 2012, η Επιτροπή Περιβάλλοντος υπερψήφισε την παρακάτω παράγραφο 6: «καλεί τα κράτη µέλη να βελτιώσουν αισθητά την εφαρµογή της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας και της νοµοθεσίας προστασίας της δηµόσιας υγείας της ΕΕ καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τις διαδικασίες παράβασης ουσιαστικά, παρέχοντας επιπλέον υποστήριξη στις αρµόδιες υπηρεσίες και καθορίζοντας ποσοστά υποθέσεων και χρησιµοποιώντας συχνότερα τις διαδικασίες του άρθρου 260 της ΣΛΕΕ ζητεί να υπάρχουν αντίστοιχες βάσεις δεδοµένων, οι οποίες να γίνονται δηµόσια διαθέσιµες» Ποια είναι η πορεία των εργασιών της Επιτροπής σχετικά µε τα αιτήµατα για τις διαδικασίες παράβασης και τις αντίστοιχες βάσεις δεδοµένων; Γ) Κανονισµός REACΗ 7. Εφαρµογή του REACΗ (Carl Schlyter και Satu Hassi) α) Αξιολόγηση: Σύµφωνα µε τις παλαιότερες εκθέσεις προόδου του Ευρωπαϊκού Οργανισµού Χηµικών Προϊόντων σχετικά µε την αξιολόγηση βάσει του κανονισµού REACH, υπάρχει υψηλό ποσοστό ελλειµµατικών καταχωρίσεων µε ορισµένα σοβαρά µειονεκτήµατα (το 2010, το 64% των φακέλων που υποβλήθηκαν σε έλεγχο είχαν ελλιπή στοιχεία το 2009, το 50% των φακέλων που υποβλήθηκαν σε έλεγχο είχαν ελλιπή στοιχεία). Σύµφωνα µε τις τελευταίες πληροφορίες, αυτά τα ποσοστά ανεπάρκειας σε γενικές γραµµές επιβεβαιώνονται από τους ελέγχους συµµόρφωσης που διεξήχθησαν το 2011. Η υποβολή φακέλων καταχώρισης υψηλής ποιότητας αποτελεί προαπαιτούµενο για την επιτυχία του REACH. DT\893469.doc 3/5 PE483.473v02-00
Συµµερίζεται η Επιτροπή τις ανησυχίες σχετικά µε τον υψηλό αριθµό ελλειµµατικών φακέλων καταχώρισης, και αν ναι, σε ποιες ενέργειες σκοπεύει να προβεί για να διασφαλίσει την πλήρη συµµόρφωση των καταχωρούντων µε τις απαιτήσεις καταχώρισης του REACH; β) Κατάλογος υποψήφιων ουσιών: Τον Μάρτιο του 2010, οι επίτροποι Tajani και Potočnik συµφώνησαν να επιταχύνουν τη διαδικασία προσθήκης των ουσιών στον κατάλογο υποψήφιων ουσιών. Συµφώνησαν να επιτευχθεί ο στόχος της συµπερίληψης 136 ουσιών που προκαλούν πολύ µεγάλη ανησυχία (SVHC) στον κατάλογο υποψήφιων ουσιών µέχρι το τέλος του 2012. Αποκάλεσαν αυτήν την ενέργεια «προαπαιτούµενο για την υλοποίηση της αντικατάστασης [των ουσιών] και την τήρηση των δεσµεύσεων του REACH». Σύµφωνα µε πρόσφατες δηλώσεις του ιευθύνοντα Συµβούλου του Ευρωπαϊκού Οργανισµού Χηµικών Προϊόντων (ECHA/ΕΟΧΠ), οι πιθανότητες να επιτευχθεί ο στόχος που συµφωνήθηκε από τους επιτρόπους είναι µηδαµινές. Σε ποιες ενέργειες θα προβεί η Επιτροπή για να διασφαλίσει την επίτευξη του ελάχιστου στόχου της συµπερίληψης 136 ουσιών στον κατάλογο υποψήφιων ουσιών µέχρι το τέλος του 2012; γ) Περιορισµός: Το άρθρο 61 του REACH προβλέπει ότι, όταν συντρέχει ανεπίτρεπτος κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον που οφείλεται στην κατασκευή, τη χρήση ή τη διάθεση ουσιών στην αγορά και πρέπει να αντιµετωπιστεί σε κλίµακα ΕΕ, θα εγκρίνονται νέοι περιορισµοί ή θα τροποποιούνται οι εκάστοτε τρέχοντες περιορισµοί. Από τότε που άρχισε η εφαρµογή του παρόντος άρθρου 1, την 1 η Ιουνίου 2009, η Επιτροπή δεν ζήτησε από τον ΕΟΧΠ να καταρτίσει κάποιον νέο περιορισµό - ζήτησε µόνο να επανεξετάσει ο ΕΟΧΠ τους ισχύοντες περιορισµούς βάσει των νοµικών υποχρεώσεων. Θεωρεί η Επιτροπή ότι δεν υπάρχει καµία ουσία που να θέτει ανεπίτρεπτο κίνδυνο στην ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον; 8. REACH - επιπτώσεις στις ΜΜΕ, χρονοδιάγραµµα αναθεώρησης (Karl-Heinz Florenz ) Ποιες πληροφορίες διαθέτει η Επιτροπή (ή ο ΕΟΧΠ) σχετικά µε τον τρόπο που επηρεάζει ο κανονισµός REACH τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις; Θα ληφθούν υπόψη αυτά τα ευρήµατα σχετικά µε τις ΜΜΕ στην αναθεώρηση του REACH; και, εκτός αυτού, θα συµπεριληφθούν στην αναθεώρηση του REACH αλλαγές για τις ΜΜΕ; Το σύστηµα «µία ουσία, µία καταχώρηση» (OSOR), όπως εφαρµόζεται κατά την παρούσα φάση, λειτουργεί όπως αναµενόταν, ήτοι ελαχιστοποιεί τη γραφειοκρατία; Ποιο είναι το χρονοδιάγραµµα που προβλέπεται από την Επιτροπή σχετικά µε την αναθεώρηση του REACH; 9. Ανάκτηση τέφρας κλιβάνου και REACH (Michèle Rivasi) PE483.473v02-00 4/5 DT\893469.doc
Κάθε έτος, ανακτώνται µεγάλες ποσότητες τέφρας που προκύπτει από την αποτέφρωση δηµοτικών αποβλήτων, συµπεριλαµβανοµένης της ιπτάµενης τέφρας, για µελλοντική χρήση. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός Χηµικών Προϊόντων (ECHA/ΕΟΧΠ) επιβεβαίωσε ότι οι εν λόγω χρήσεις εµπίπτουν στο πλαίσιο του REACH. Σύµφωνα µε τον ΕΟΧΠ, αυτό το είδος τέφρας έχει προκαταχωριστεί δυνάµει του REACH, αλλά σε αντίθεση µε την τέφρα προς ανάκτηση από πολλούς άλλους τοµείς, η τέφρα που προέρχεται από την αποτέφρωση δηµοτικών αποβλήτων δεν έχει καταχωριστεί. Ως εκ τούτου, η χρήση αυτής της τέφρας ως δευτερογενούς πρώτης ύλης από οποιονδήποτε φορέα παράγει περισσότερους από 1000 τόνους τέφρας ετησίως, πρέπει να θεωρείται παράνοµη. Έχει γνώση της κατάστασης η Επιτροπή; και σε ποιες ενέργειες προβαίνει για να διασφαλίσει ότι τα κράτη µέλη δεν επιτρέπουν σε επιχειρήσεις να χρησιµοποιούν µη καταχωρισµένη τέφρα που προέρχεται από την αποτέφρωση δηµοτικών αποβλήτων ως δευτερογενή πρώτη ύλη; DT\893469.doc 5/5 PE483.473v02-00