ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

Transcript

1 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Επιτροπή Αναφορών ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 1253/2012 του F.T., ιταλικής ιθαγένειας, σχετικά με παραβάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ αναφορικά με διάφορα ιταλικά πτηνοτροφεία 1. Περίληψη της αναφοράς Ο αναφέρων εκτιμά ότι ο όμιλος Novelli, στον οποίο ανήκουν πολλά πτηνοτροφεία, ευθύνεται για την πρόκληση αθέμιτου ανταγωνισμού σε σχέση με την παραγωγή αυγών που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, διότι χρησιμοποιεί μεθόδους εντατικής εκτροφής σε συστοιχίες κλωβών οι οποίες έχουν απαγορευθεί από την 1η Ιανουαρίου 2012 βάσει της οδηγίας 1997/74/ΕΚ, οι διατάξεις της οποίας έχουν μεταφερθεί δεόντως στο ιταλικό δίκαιο. Υποστηρίζει επίσης ότι τα οργανικά απόβλητα που παράγονται από πτηνοτροφείο στο Terni ανακυκλώνονται σε μονάδα αποτέφρωσης αποβλήτων, προκαλώντας σοβαρή μόλυνση του περιβάλλοντος. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 28 Ιανουαρίου Η Επιτροπή εκλήθη να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 216 παράγραφος 6 του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 31 Μαΐου 2013 Σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 1999/74/ΕΚ1, από την 1η Ιανουαρίου 2012, απαγορεύεται η διατήρηση των ωοπαραγωγών ορνίθων σε μη εμπλουτισμένους κλωβούς. Η διασφάλιση της εφαρμογής και της επιβολής της νομοθεσίας της Ένωσης εναπόκειται κατά κύριο λόγο στα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, αφότου η απαγόρευση τέθηκε σε ισχύ, τα κράτη μέλη οφείλουν να διασφαλίσουν ότι οι μη συμμορφούμενοι παραγωγοί προβαίνουν στις αναγκαίες διορθωτικές δράσεις για την εξομάλυνση αυτής της κατάστασης. Επιπλέον, όπου 1 Οδηγία 1999/74/ΕΚ της 19ης Ιουλίου 1999 περί των στοιχειωδών απαιτήσεων για την προστασία των ωοπαραγωγών ορνίθων, ΕΕ L 203 της , σ. 53. CM\ doc PE v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 απαιτείται, σύμφωνα με τα άρθρα 54 και 55 του κανονισμού 882/2004/ΕΚ1, τα κράτη μέλη οφείλουν να επιβάλλουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις κατά των μη συμμορφούμενων παραγωγών. Τα εν λόγω εθνικά μέτρα περιλαμβάνουν μερικό κλείσιμο των χώρων αναπαραγωγής καθώς επίσης περιορισμό της πρόσβασης σε αγορές ζώων και προϊόντων που προέρχονται από μεμονωμένους μη συμμορφούμενους παραγωγούς. Τα αυγά από όρνιθες που εκτρέφονται σε μη εμπλουτισμένους κλωβούς παράγονται παράνομα. Τα κράτη μέλη έχουν την ευθύνη να διασφαλίζουν μέσω αποτελεσματικών εθνικών ελέγχων και συστημάτων ιχνηλασιμότητας ότι δεν προκαλείται στρέβλωση στην αγορά από αυγά που δεν παράγονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Η Επιτροπή χρησιμοποίησε όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή της προκειμένου να ασκήσει πίεση στα κράτη μέλη ώστε να συμμορφωθούν εντός της νόμιμης προθεσμίας. Παρά τις παραπάνω προσπάθειες, ορισμένοι από αυτούς δεν συμμορφώθηκαν πλήρως και την 27η Ιανουαρίου 2012 κινήθηκαν διαδικασίες παράβασης κατά 13 μη συμμορφούμενων κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας. Στις 21 Ιουνίου 2012 διαβιβάστηκε αιτιολογημένη γνώμη σε δέκα από τα παραπάνω κράτη μέλη σχετικά με τη συνεχιζόμενη μη συμμόρφωσή τους. Πολλές από τις υποθέσεις παράβασης τέθηκαν στο αρχείο έκτοτε. Ωστόσο, η υπόθεση κατά της Ιταλίας παραμένει ακόμη ανοικτή. Η κόπρος πουλερικών κατηγοριοποιείται γενικά στα απόβλητα και ως τέτοια υπόκειται στους κανόνες αποτέφρωσης αποβλήτων (οδηγία για την αποτέφρωση αποβλήτων 2000/76/ΕΚ2 και οδηγία για την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης 2008/1/ΕΚ3, οι οποίες πρόκειται να αντικατασταθούν από την οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές 2010/75/ΕΕ4 την 7η Ιανουαρίου 2014). Οι αρμόδιες εθνικές αρχές, σε μία προσέγγιση κατά περίπτωση, μπορούν να θεωρήσουν ότι η κόπρος πουλερικών αποτελεί πράγματι υποπροϊόν προς χρήση στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας όπως προβλέπεται στο άρθρο 5, παράγραφος 1 της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα5. Ωστόσο, απαιτείται να αποδείξουν ότι τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο παραπάνω άρθρο, συμπεριλαμβανομένης της προϋπόθεσης ότι οι εκπομπές από τη χρήση της κόπρου πουλερικών ως καυσίμου δεν είναι υψηλότερες από τις αντίστοιχες εκπομπές σε περίπτωση που η κόπρος αποτεφρωνόταν σε μία εγκατάσταση που συμμορφώνεται προς τη νομοθεσία για την αποτέφρωση των αποβλήτων. Σε αυτή την περίπτωση, είναι δυνατή η εφαρμογή του άρθρου 13, στοιχείο η) του κανονισμού 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 για τη διενέργεια επισήμων ελέγχων της συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίμων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων, ΕΕ L 165 της , σ Οδηγία 2000/76/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Δεκεμβρίου 2000 για την αποτέφρωση των αποβλήτων, ΕΕ L 332 της , σ Οδηγία 2008/1/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2008 σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης (κωδικοποιημένη έκδοση), EE L 24, , σ Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης), EE L 334, , σ Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών, ΕΕ L 312 της , σ PE v /6 CM\ doc

3 (ΕΚ) αριθ. 1069/20091 για τα ζωικά υποπροϊόντα, βάσει του οποίου επιτρέπεται η χρήση ζωικών υποπροϊόντων «ως καύσιμο για καύση με ή χωρίς εκ των προτέρων μεταποίηση». Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι η καύση κόπρου πουλερικών σε μία μονάδα καύσης παραγωγής ενέργειας από απόβλητα δεν αντιβαίνει καθεαυτή στη νομοθεσία της ΕΕ, ωστόσο υπόκειται στις προϋποθέσεις που προβλέπονται στην οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα. Όπως επισημαίνει ο αναφέρων, η μονάδα παραγωγής ενέργειας «Gruppo Novelli s.r.l.» έχει λάβει άδεια για τον σκοπό αυτό από την Autorizzazione Integrata Ambientale (AIA), η οποία εκδόθηκε στις από τις αρμόδιες τοπικές αρχές (Δήμος του Terni). Ο αναφέρων δεν έχει παράσχει πληροφορίες που να επιτρέπουν στην Επιτροπή να θεωρήσει ότι η παραπάνω AIA δεν συμμορφώνεται προς την οδηγία 2010/75/ΕΕ2 ή ότι η διαχείριση της μονάδας δεν συμμορφώνεται προς την παραπάνω AIA. Συμπέρασμα Όσον αφορά την οδηγία 1999/74/ΕΚ, η Επιτροπή έχει λάβει τα αναγκαία μέτρα κατά των μη συμμορφούμενων κρατών μελών με τη δρομολόγηση των διαδικασιών παράβασης. Στις 25 Απριλίου 2013 η Επιτροπή παρέπεμψε την Ιταλία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο λόγω ελλιπούς συμμόρφωσης προς την απαγόρευση διατήρησης των ωοπαραγωγών ορνίθων σε μη εμπλουτισμένους κλωβούς. Επιπροσθέτως, η Ιταλία έχει την ευθύνη να προβεί στις αναγκαίες δράσεις προκειμένου να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις περί ορθής μεταχείρισης των ζώων και να εμποδίσει τη διάθεση στην αγορά των αυγών που παράγονται παράνομα. Η Επιτροπή δεν διαθέτει στοιχεία ώστε να θεωρήσει ότι οι ιταλικές αρμόδιες αρχές ή η μονάδα Gruppo Novelli s.r.l. δεν συμμορφώνονται προς τη νομοθεσία της ΕΕ για την καύση της κόπρου πουλερικών ως καυσίμου. 4. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 30 Ιουνίου 2015 Σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 1999/74/ΕΚ 3, από την 1η Ιανουαρίου 2012, απαγορεύεται η διατήρηση των ωοπαραγωγών ορνίθων σε μη εμπλουτισμένους κλωβούς. Η διασφάλιση της εφαρμογής και της επιβολής της νομοθεσίας της Ένωσης εναπόκειται κατά κύριο λόγο στα κράτη μέλη. Ως εκ τούτου, αφότου η απαγόρευση τέθηκε σε ισχύ, τα κράτη μέλη οφείλουν να διασφαλίσουν ότι οι μη συμμορφούμενοι παραγωγοί προβαίνουν στις αναγκαίες διορθωτικές δράσεις για την εξομάλυνση αυτής της κατάστασης. Επιπλέον, όπου απαιτείται, σύμφωνα με τα άρθρα 54 και 55 του κανονισμού 882/2004/ΕΚ 4, τα κράτη μέλη 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, περί υγειονομικών κανόνων για ζωικά υποπροϊόντα και παράγωγα προϊόντα που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1774/2002, ΕΕ L 300 της , σ Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης), ΕΕ L 334 της , σ Οδηγία 1999/74/ΕΚ της 19ης Ιουλίου 1999 περί των στοιχειωδών απαιτήσεων για την προστασία των ωοπαραγωγών ορνίθων, ΕΕ L 203 της , σ Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 για τη διενέργεια επισήμων ελέγχων της συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίμων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων, ΕΕ L 165 της , σ. 1. CM\ doc 3/6 PE v02-00

4 οφείλουν να επιβάλλουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις κατά των μη συμμορφούμενων παραγωγών. Τα εν λόγω εθνικά μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν μερικό κλείσιμο των χώρων αναπαραγωγής καθώς επίσης περιορισμό της πρόσβασης σε αγορές ζώων και προϊόντων που προέρχονται από μεμονωμένους μη συμμορφούμενους παραγωγούς. Τα αυγά από όρνιθες που εκτρέφονται σε μη εμπλουτισμένους κλωβούς παράγονται παράνομα. Τα κράτη μέλη έχουν την ευθύνη να διασφαλίζουν, μέσω αποτελεσματικών εθνικών ελέγχων και συστημάτων ιχνηλασιμότητας, ότι δεν προκαλείται στρέβλωση στην αγορά από αυγά που δεν παράγονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Η Επιτροπή χρησιμοποίησε όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή της προκειμένου να ασκήσει πίεση στα κράτη μέλη ώστε να συμμορφωθούν εντός της νόμιμης προθεσμίας. Παρά τις παραπάνω προσπάθειες, ορισμένοι από αυτούς δεν συμμορφώθηκαν πλήρως και την 27η Ιανουαρίου 2012 κινήθηκαν διαδικασίες παράβασης κατά 13 μη συμμορφούμενων κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας. Την 21η Ιουνίου 2012 μια αιτιολογημένη γνώμη διαβιβάστηκε σε δέκα από τα παραπάνω κράτη μέλη σχετικά με τη συνεχιζόμενη μη συμμόρφωσή τους. Πολλές από τις υποθέσεις παράβασης τέθηκαν στο αρχείο έκτοτε. Ωστόσο, η υπόθεση κατά της Ιταλίας παραμένει ακόμη ανοικτή. Η κόπρος πουλερικών κατηγοριοποιείται γενικά στα απόβλητα και ως τέτοια υπόκειται στους κανόνες αποτέφρωσης αποβλήτων (οδηγία για την αποτέφρωση αποβλήτων 2000/76/ΕΚ 1 και οδηγία για την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης 2008/1/ΕΚ 2, οι οποίες αντικαταστάθηκαν από την οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές 2010/75/ΕΕ 3 την 7η Ιανουαρίου 2014). Οι αρμόδιες εθνικές αρχές, χρησιμοποιώντας μία προσέγγιση κατά περίπτωση, μπορούν να θεωρήσουν ότι η κόπρος πουλερικών αποτελεί πράγματι υποπροϊόν προς χρήση στην παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας όπως προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα 4. Ωστόσο, απαιτείται να αποδείξουν ότι τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο παραπάνω άρθρο, συμπεριλαμβανομένης της προϋπόθεσης ότι οι εκπομπές από τη χρήση της κόπρου πουλερικών ως καυσίμου δεν είναι υψηλότερες από τις αντίστοιχες εκπομπές σε περίπτωση που η κόπρος αποτεφρωνόταν σε μία εγκατάσταση που συμμορφώνεται προς τη νομοθεσία για την αποτέφρωση των αποβλήτων. 1 Οδηγία 2000/76/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Δεκεμβρίου 2000 για την αποτέφρωση των αποβλήτων, ΕΕ L 332 της , σ Οδηγία 2008/1/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2008 σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης (κωδικοποιημένη έκδοση), EE L 24, , σ Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης), EE L 334, , σ Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών, ΕΕ L 312 της , σ PE v /6 CM\ doc

5 Σε αυτή την περίπτωση, είναι δυνατή η εφαρμογή του άρθρου 13, στοιχείο η) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1069/ για τα ζωικά υποπροϊόντα, βάσει του οποίου επιτρέπεται η χρήση ζωικών υποπροϊόντων «ως καύσιμο για καύση με ή χωρίς εκ των προτέρων μεταποίηση». Στο πλαίσιο αυτό, έχουν εισαχθεί απλοποιημένες απαιτήσεις στη νομοθεσία της ΕΕ στον τομέα αυτόν μέσω της τροποποίησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 142/2011 της Επιτροπής 2 μέσω του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 592/2014 της Επιτροπής 3 όσον αφορά την καύση της κόπρου πουλερικών στις εκμεταλλεύσεις σε μονάδες καύσης με συνολική ονομαστική θερμική ισχύ που δεν υπερβαίνει τα 5 MW. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι συζητήσεις μεταξύ των συννομοθετών για την πρόταση της Επιτροπής για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον περιορισμό των εκπομπών στην ατμόσφαιρα ορισμένων ρύπων από μεσαίου μεγέθους μονάδες καύσης (οδηγία ΜΜΜΚ) 4, η οποία εγκρίθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2013, βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε προχωρημένο στάδιο και η έγκριση της οδηγίας αναμένεται στους προσεχείς μήνες. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι η καύση κόπρου πουλερικών σε μία μονάδα καύσης παραγωγής ενέργειας από απόβλητα δεν αντιβαίνει καθεαυτή στη νομοθεσία της ΕΕ, ωστόσο υπόκειται στις προϋποθέσεις που προβλέπονται στην οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα και στην οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές. Όπως επισημαίνει ο αναφέρων, η μονάδα παραγωγής ενέργειας Gruppo Novelli s.r.l. έχει λάβει άδεια για τον σκοπό αυτό από την Autorizzazione Integrata Ambientale (AIA), η οποία εκδόθηκε στις από τις αρμόδιες τοπικές αρχές (Δήμος του Terni). Ο αναφέρων δεν έχει παράσχει πληροφορίες που να επιτρέπουν στην Επιτροπή να θεωρήσει ότι η παραπάνω AIA δεν συμμορφώνεται προς την οδηγία 2010/75/ΕΕ 5 ή ότι η διαχείριση της μονάδας δεν συμμορφώνεται προς την παραπάνω AIA. Συμπέρασμα Όσον αφορά την οδηγία 1999/74/ΕΚ, η Επιτροπή έχει λάβει τα αναγκαία μέτρα κατά των μη συμμορφούμενων κρατών μελών με τη δρομολόγηση των διαδικασιών παράβασης. Στις 25 Απριλίου 2013, η Επιτροπή παρέπεμψε την Ιταλία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο λόγω ελλιπούς 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Οκτωβρίου 2009 περί υγειονομικών κανόνων για ζωικά υποπροϊόντα και παράγωγα προϊόντα που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1774/2002, ΕΕ L 300 της , σ Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 142/2011 της Επιτροπής, της 25ης Φεβρουαρίου 2011, για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1069/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί υγειονομικών κανόνων για ζωικά υποπροϊόντα και παράγωγα προϊόντα που δεν προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο και για την εφαρμογή της οδηγίας 97/78/ΕΚ του Συμβουλίου όσον αφορά ορισμένα δείγματα και τεμάχια που εξαιρούνται από κτηνιατρικούς ελέγχους στα σύνορα οι οποίοι αναφέρονται στην εν λόγω οδηγία (ΕΕ L 054 της , σ. 1). 3 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 592/2014 της Επιτροπής της 3ης Ιουνίου 2014 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 142/2011 όσον αφορά τη χρήση ζωικών υποπροϊόντων και παράγωγων προϊόντων ως καυσίμου σε μονάδες καύσης (ΕΕ 165 της , σ.33). 4 COM(2013) 919 τελικό. 5 Οδηγία 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης), ΕΕ L 334, , σ CM\ doc 5/6 PE v02-00

6 συμμόρφωσης προς την απαγόρευση διατήρησης των ωοπαραγωγών ορνίθων σε μη εμπλουτισμένους κλωβούς. Επιπροσθέτως, η Ιταλία έχει την ευθύνη να προβεί στις αναγκαίες δράσεις προκειμένου να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις περί ορθής μεταχείρισης των ζώων και να εμποδίσει τη διάθεση στην αγορά των αυγών που παράγονται παράνομα. Η Επιτροπή δεν διαθέτει στοιχεία ώστε να θεωρήσει ότι οι ιταλικές αρμόδιες αρχές ή η μονάδα Gruppo Novelli s.r.l. δεν συμμορφώνονται προς τη νομοθεσία της ΕΕ για την καύση της κόπρου πουλερικών ως καυσίμου. PE v /6 CM\ doc