ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 2. ΑΦΘΟΝΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Το σύνολο των ατόμων του ίδιου είδους που απαντώνται σε καθορισμένη περιοχή και σε συγκεκριμένο χρόνο (μπορούν να ζευγαρώνουν και να δίνουν γόνιμους απογόνους) Συμβολίζεται με Ν
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΟΙΚΤΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ
ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΕΝΝΟΙΕΣ Αφθονία είναι ο πραγματικός αριθμός των ατόμων ενός πληθυσμού ενός είδους σε μια περιοχή Απόλυτη αφθονία: (π.χ. η αφθονία του λαγού σε ένα θαμνότοπο είναι 15 άτομα) Σχετική αφθονία: η αριθμητική διαφορά ενός πληθυσμού Ν1 σε σχέση με έναν άλλο πληθυσμό Ν2 (π.χ. Η αφθονία του αγριόχοιρου σε ένα δρυοδάσος είναι μεγαλύτερη από αυτή σε ένα πευκοδάσος)
ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΕΝΝΟΙΕΣ Πυκνότητα είναι αριθμός των ατόμων ενός πληθυσμού (η αφθονία) στη μονάδα επιφάνειας ή όγκου 2,8 άτομα/ηα (1km 2 = 100Ha = 1.000.000 m 2 ) Απόλυτη πυκνότητα Σχετική πυκνότητα (πυκνότητα ενός πληθυσμού σε σχέση με κάποιον άλλο) Οικολογική πυκνότητα: ο αριθμός των ατόμων σε σχέση με την ικανότητα μιας περιοχής να υποστηρίξει αυτό το μέγεθος Ζωοχωρητικότητα (K): ο μέγιστος αριθμός των ατόμων ενός είδους που μπορεί να υποστηρίξει μια περιοχή χωρίς να υποβαθμίζεται.
ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΧΡΗΣΗ Χρησιμοποιείται για τον: Χαρακτηρισμό ενός είδους ως Απειλούμενο Ανεπιθύμητο Για εκμετάλλευση Υπολογισμό του ρυθμού αύξησης Υπολογισμό του χρόνου εξαφάνισης ενός είδους (MVP) Υπολογισμό της κάρπωσης της αειφορικής προσόδου Υπολογισμό του επιπέδου της βλάβης που προκαλεί ένα είδος
ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ:
ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΧΡΗΣΗ Οι κατάλληλότερη μέθοδος επιλέγεται σύμφωνα με τα παρακάτω κριτήρια/παράγοντες Τον σκοπό για τον οποίο πραγματοποιείται η εκτίμηση: δομή ζωοκοινότητας (συνολικός αριθμός του κάθε είδους) δυναμική πληθυσμού (αναλογία φύλων, σύνθεση ηλικιών) κατάσταση του πληθυσμού (επαναλήψεις, τάση) Την επιδιωκόμενη ακρίβεια Τη φυσιογνωμία της περιοχής Τη συμπεριφορά και τις συνήθειες του είδους κρυπτικό, ημερόβιο, νυκτόβιο μετακινούμενο συλλαμβάνεται εύκολα Τον προϋπολογισμό Τον χρόνο που απαιτείται για τη μελέτη Το διαθέσιμο επιστημονικό προσωπικό
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΓΕΝΙΚΑ Πλήρης καταμέτρηση των ατόμων ενός πληθυσμού Εφαρμόζεται κυρίως: - σε μεγάλα ζώα - σε συναθροισμένους πληθυσμούς (αποικίες, θέσεις κουρνιάσματος, μετανάστευσης πτηνών) - μικρή και καθορισμένη περιοχή Μεγάλης ακρίβειας, αλλά απαιτεί έμπειρο προσωπικό, χρόνο και χρήμα
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 1. ΚΛΟΙΟΣ Εφαρμογή Καταγραφή από το έδαφος με πεζοπόρους Προϋποθέσεις Αποφυγή διπλής καταγραφής, καθορισμένες περιοχές Χρήση Σε μεγάλα θηλαστικά (ελάφι, ζαρκάδι, αγριογούρουνο), σε κλειστούς βιότοπους
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 2. ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ Εφαρμογή Από αυτοκίνητο, αέρα, πεζοπορία, αεροφωτογραφίες ακριβής, αλλά εξαρτάται από την εμπειρία του παρατηρητή, τη γνώση της περιοχής, τις καιρικές συνθήκες Προϋποθέσεις Ανοικτά ενδιαιτήματα, καθορισμένες περιοχές Χρήση Σε μεγάλα θηλαστικά, μεταναστευτικά πτηνά, αποικιακά είδη, σε ανοικτά ενδιαιτήματα, σε περιφραγμένες περιοχές Συχνότητα Ετήσια, εποχιακή, μηνιαία, εβδομαδιαία κ.λπ.
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 3. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΩΡΟΚΡΑΤΕΙΩΝ Εφαρμογή Από έδαφος χαρτογράφηση δραστηριοτήτων των ζευγαριών Ακουστικά - οπτικά σήματα (πτηνά) Οσφρητικά ακουστικά - οπτικά (θηλαστικά) Προϋποθέσεις ακρίβειας Καθορισμένη επιφάνεια, σχήμα, αριθμός επισκέψεων, εποχή, ώρα, χαρακτηριστικά των ειδών Η υπολογιζόμενη πυκνότητα αποτελεί ένδειξη της οικολογικής πυκνότητας Χρήση Χωροκρατικά είδη Πτηνά Σαρκοφάγα θηλαστικά
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 3. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΩΡΟΚΡΑΤΕΙΩΝ
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 3. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΩΡΟΚΡΑΤΕΙΩΝ
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Α MHNΙΑΙΑ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec Alcedo atthis 2 6 1 0 0 0 0 7 18 27 17 21 Anas platyrhynchos 40 27 4 0 0 0 0 0 0 3 0 0 Tadorna tadorna 55 208 12 1 0 0 0 0 0 0 0 7 Ardea alba 0 10 11 24 13 0 0 0 0 9 10 10 Ardea cinerea 41 67 29 11 5 3 12 81 79 179 95 94 Egretta garzetta 51 67 65 129 69 45 18 29 88 160 138 152 Charadrius dubius 0 0 3 16 11 16 16 23 26 1 0 0 Pluvialis squatarola 0 0 1 0 11 0 0 0 0 1 0 9 Chroicocephalus genei 0 400 303 8 0 0 0 0 0 5 0 197 Chroicocephalus ridibundus 4000 3600 2550 203 45 0 0 0 5 239 1713 4945 Larus cachinnans 800 750 350 295 240 295 250 190 257 365 346 1540 Larus melanocephalus 1200 1100 2570 74 0 0 0 0 0 0 90 2835 Phalacrocorax carbo 80 395 8 0 0 0 3 25 46 93 191 741 Phoenicopterus roseus 12 10 4 2 0 0 0 0 9 14 10 20 Podiceps cristatus 1 105 85 30 0 0 0 0 0 1 14 63 Podiceps nigricollis 26 22 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Himantopus himantopus 0 0 18 30 18 0 0 0 0 0 0 0 Actitis hypoleucos 0 0 0 5 3 12 46 47 27 9 18 0 Calidris alpina 120 120 20 0 60 0 12 36 0 9 31 79 Calidris minuta 80 80 3 0 41 0 0 0 0 3 0 0 Numenius arquata 7 28 28 12 0 0 0 0 2 4 3 5 Tringa nebularia 0 0 1 6 100 0 0 0 1 4 6 10 Tringa ochropus 0 0 0 4 10 0 0 1 0 0 1 11 Tringa totanus 200 200 67 30 96 23 50 69 61 138 206 265 Sterna hirundo 0 0 8 25 11 0 0 0 0 0 0 0 Sterna sandvicensis 36 24 1 111 110 0 0 323 396 441 178 127
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Α MHNΙΑΙΑ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 y = 7.2133x + 37.364 R² = 0.2837 Egretta garzetta jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec 300 250 200 Tringa totanus y = 4.7797x + 86.015 R² = 0.0446 1800 1600 1400 1200 1000 y = 14.769x + 377.17 R² = 0.0188 Larus cachinnans 150 100 800 600 400 50 0 jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec 200 0 jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ B ΜΕΣΟΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ Egretta garzetta (Λευκοτσικνιάς) Podiceps nigricollis (Μαυροβουτηχτάρι) Vanellus vanellus (Καλημάνα) Έτος 1982 8 264 2150 1983 18 200 350 1984 38 200 300 1985 75 715 850 1986 51 600 565 1987 71 256 4675 1988 250 900 3500 1989 151 601 266 1990 26 717 1004 1991 295 1029 680 1992 206 440 650 1993 263 529 1122 1994 278 585 2050 1995 321 1485 4190 1996 373 2862 631 1997 258 982 1470 1998 455 338 6938 1999 744 636 2470 2000 92 444 117 2001 382 102 1110 2002 436 645 242 2003 340 120 350 2004 355 508 2530 2005 701 70 1192 2006 589 1507 1089 2007 890 351 1044 2008 668 197 1230 2009 1050 178 1372 2010 601 59 419 2011 581 36 630 2012 469 21 201
1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ B ΜΕΣΟΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ 1200 1000 800 600 400 200 0 Egretta garzetta (Λευκοτσικνιάς) y = 24.521x - 36.374 R² = 0.6772 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Podiceps nigricollis (Μαυροβουτηχτάρι) y = -11.585x + 752.36 R² = 0.0335 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Vanellus vanellus (Καλημάνα) y = -23.027x + 1832.5 R² = 0.0186
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ 3000 Black-necked grebe 2500 2000 1500 1000 800 600 Little egret ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ B 1000 400 ΜΕΣΟΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ 500 0 200 0 7000 6000 Northern lapwing 100000 Overall waterbirds 5000 80000 4000 60000 3000 2000 40000 1000 20000 0 0 1982 1987 1992 1997 2002 2007 2012
ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ B ΜΕΣΟΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ Είδος ΕΡΑ ΔΕ ΕΡΑ τάσης αλλαγής α Κατάταξη Μαυροβουτηχτάρι Podiceps nigricollis 0.944 (0.901 0.989) Λευκοτσικνιάς Egretta garzetta 1.127 (1.111 1.144) Καλημάνα Vanellus vanellus 0.987 (0.956 1.019) Σύνολο υδρόβιων πτηνών 1.022 (1.011 1.033) Ετήσιος ρυθμός αλλαγής (ΕΡΑ), 95% διάστημα εμπιστοσύνης (ΔΕ ΕΡΑ ) α μεγάλη αύξηση, μέτρια αύξηση, σταθερός, μέτρια μείωση, μεγάλη μείωση,? αβέβαια τάση