ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΟΠ. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΟΠ. ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Ανδρέας Θρασυβούλου Εργαστήριο Μελισσοκομίας-Σηροτροφίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης www.beelab.gr

Τι είναι ΠΟΠ και τι ΠΓΕ ΠΟΠ Η ποιότητα ή τα χαρ/κά οφείλονται στο γεωγραφικό περιβάλλον Η παραγωγή και η μεταποίηση και η επεξεργασία ΠΓΕ Η ποιότητα ή τα χαρ/κά μπορούν να αποδοθούν στο γεωγραφικό περιβάλλον Η παραγωγή ή/και η μεταποίηση ή/και η επεξεργασία

Σχετικοί Κανονισμοί Καν 510/2006 (Βασικός κανονισμός) Καν 1898/2006 (Εφαρμοστικός κανονισμός) ΚΥΑ 261611/2007 ΚΥΑ 290398/2008 Συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή των Καν. 510 και 1898

Βασικές διατάξεις 510/2006 Μια ονομασία που καταχωρίζεται χρησιμοποιείται από κάθε εμπορευόμενο που διαθέτει τρόφιμο σύμφωνα με τις αντίστοιχες προδιαγραφές (άρθρο 8). Τα κράτη μέλη ορίζουν τις αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για ελέγχους σύμφωνα με τον Καν. 882/2004 (άρθρο 10). Προϊόντα ΠΟΠ προστατεύονται από α) οιανδήποτε άμεση ή έμμεση εμπορική χρήση της καταχωρισμένης ονομασίας που δεν καλύπτεται από την καταχώρηση Β) οιανδήποτε αντιποίησης, απομίμηση ή υπαινιγμό (είδος, τύπος κ.ά) γ) ψευδή ή παραπλανητική ένδειξη για την προέλευση, την καταγωγή, τη φύση ή τις ουσιαστικές ιδιότητες του προϊόντος δ) οποιανδήποτε πρακτική ικανή να παραπλανήσει τον καταναλωτή (άρθρο 13). Η αίτηση καταχώρισης υποβάλλεται από ομάδα παραγωγών ή ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο (άρθρο 5) το οποίο θα πρέπει να είναι το μόνο που επιθυμεί να υποβάλει την αίτηση (άρθρο 2 Καν.1898)

Βασικές διατάξεις του 1898/2006 H καταχώριση μιας ονομασίας επιτρέπεται μόνον όταν η ονομασία χρησιμοποιείται στην εμπορική ή στην καθομιλουμένη γλώσσα για να δηλώσει ένα συγκεκριμένο προϊόν (άρθρο 3). Απαιτούνται λεπτομερή στοιχεία (άρθρο 7): -Της γεωγραφικής περιοχής συμπεριλαμβανομένων των φυσικών και ανθρώπινων παραγόντων, που είναι συναφής με το δεσμό. -Λεπτομέρειες για την ποιότητα ή τα χαρ/κά του προϊόντος που οφείλονται στο γεωγραφικό περιβάλλον. - Περιγραφή της αλληλεπίδρασης γεωγραφικού περιβάλλοντος και ποιότητα ή χαρ/κών του προϊόντος. Η συσκευασία γίνεται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή (άρθρο 8). Τα κράτη μέλη προβλέπουν τις αρχές ή το φορέα ελέγχου. Ο φορέας ελέγχου αναγράφεται στην επισήμανση του προϊόντος (άρθρο 9)

Βασικές διατάξεις της ΚΥΑ 261611 και 290398 Αρμόδιες αρχές (άρθρο 2). Η Διεύθυνση Βιολογικής Γεωργίας (Τμήμα ΠΟΠ-ΠΓΕ και ΙΠΠ. (παρακολουθεί την εφαρμογή των κανονισμών, παραλαμβάνει, αξιολογεί, διαβιβάζει, καταχωρεί, δημοσιοποιεί, ενημερώνει) Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π) με το διακριτικό τίτλο AGROCERT (ελέγχει, πιστοποιεί, δημοσιοποιεί). Οι Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης συνδράμουν στον έλεγχο

Διαδικασία καταχώρισης προϊόντος ΠΟΠ 1 ο στάδιο Υποβολή αίτησης & συνοδευτικού φακέλου στο τμήμα ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΙΠΠ του ΥπΑΑΤ Αρχική εξέταση φακέλου Το αίτημα πληροί τις προϋποθέσεις που θεσπίζουν οι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί Το αίτημα δεν πληροί τις προϋποθέσεις Το Τμήμα ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΙΠΠ αξιολογεί λεπτομερώς το φάκελο-παρατηρήσεις-διορθώσεις Το Τμήμα ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΙΠΠ δημοσιοποιεί το αίτημα καταχώρισης σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να υποβληθούν τυχών ενστάσεις εντός 2 μηνών Εφόσον δεν υπάρξουν ενστάσεις το αίτημα διαβιβάζεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) για αξιολόγηση. Εάν υπάρξουν ενστάσεις, εξετάζεται η βασιμότητά τους και το αίτημα γίνεται αποδεκτό ή απορρίπτεται

2 ο στάδιο Διαδικασία καταχώρισης προϊόντος ΠΟΠ Η ΕΕ αξιολογεί τη βασιμότητα του αιτήματος και είτε απορρίπτει τον υποβληθέν φάκελο είτε συνεχίζει την αξιολόγησή του. Διατυπώνει παρατηρήσεις εάν κρίνει απαραίτητο και γίνονται οι απαραίτητες διορθώσεις από το κράτος μέλος Εάν το περιεχόμενο του φακέλου κριθεί ότι πληροί τις προϋποθέσεις του Καν 510/2006 δημοσιεύει το αίτημα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ (τεύχος C). Οι ενδιαφερόμενοι εκτός Ελλάδας μπορούν να υποβάλλουν ένσταση εντός 6 μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης Εάν δεν υπάρξει ένσταση τότε η ΕΕ καταχωρεί την ονομασία στο Κοινοτικό Μητρώο ΠΟΠ-ΠΓΕ Εάν υπάρξουν ενστάσεις, τις οποίες η ΕΕ κρίνει αποδεκτές, καλεί τους ενδιαφερομένους να προβούν στις απαραίτητες διαβουλεύσεις εντός 6 μηνών Εάν επιτευχθεί συμφωνία Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία το θέμα πηγαίνει στην Μόνιμη Επιτροπή Προστατευόμενων Γεωγραφικών ενδείξεων στις Βρυξέλλες

Τι περιλαμβάνει ο φάκελος Την αίτηση καταχώρισης Το ενιαίο έγγραφο. Τις προδιαγραφές του προϊόντος.

ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗΣ 1. Ονομασία. 2. ΠΟΠ ή ΠΓΕ 3. Τύπος προϊόντος. 4. Στοιχεία Αρμοδίου (αυτός που θα υπογράψει την αίτηση) 5. Αιτούσα Ομάδα.. 6. Νομική μορφή ή σύνθεση της ομάδας 7. Στους συμμετέχοντες στην ομάδα περιλαμβάνονται Παραγωγοί Μεταποιητές Άλλο (να προσδιοριστεί) 8. Υπογραφή (υπογράφεται από τον αρμόδιο στο τμήμα 4)

Ενιαίο έγγραφο 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ (ΠΟΠ) 2. ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ Τύπος προϊόντος Περιγραφή προϊόντος ( κυριότερα φυσικά, χημικά, μικροβιολογικά και οργανοληπτικά χαρ/κά) Συγκεκριμένα στάδια παραγωγής που εκτελούνται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή Ειδικοί κανόνες σχετικά με την επισήμανση 4. ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 5. ΔΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ιδιαιτερότητα της γεωγραφικής περιοχής Ιδιαιτερότητα του προϊόντος 6.ΑΙΤΙΩΔΗ ΣΧΕΣΗ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΕΙ ΤΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕ ΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ Ή ΤΑ ΧΑΡ/ΚΑ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ. 7. ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ (άρθρο 4 Καν.510/2006) όνομα του προϊόντος Περιγραφή του προϊόντος ( κυριότερα φυσικά, χημικά, μικροβιολογικά και οργανοληπτικά χαρ/κά). Οριοθέτηση γεωργικού προϊόντος + στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν ότι τα χαρ/κα οφείλονται στο γεωγραφικό περιβάλλον. Αποδεικτικά στοιχεία ότι το γεωργικό προϊόν κατάγεται από την οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή. Περιγραφή των μεθόδων παραγωγής Στοιχεία τα οποία να τεκμηριώνουν τον δεσμό μεταξύ ποιότητας ή χαρ/κών και γεωγραφικού περιβάλλοντος. Το όνομα και τη διεύθυνση των αρχών ή φορέων ελέγχου Τους ειδικούς κανόνες επισήμανσης Τυχών απαιτήσεις που προβλέπονται από κοινοτικές ή εθνικές διατάξεις

Ένταξη επιχειρήσεων στο σύστημα ελέγχου (άρθρο 6, ΚΥΑ 261611) Κάθε ενδιαφερόμενος για να παράγει ή συσκευάζει μέλι ΠΟΠ, εντάσσεται στο σύστημα ελέγχου του ΟΠΕΓΕΠ κατόπιν σχετικής αίτησης και έγκρισης. Δεν περιλαμβάνονται στους παραπάνω οι παραγωγοί οι οποίοι δεν εμπλέκονται σε επεξεργασία, συσκευασία ή επισήμανση. Η αίτηση γίνεται 3 μήνες πριν την έναρξη δραστηριότητα του ενδιαφερομένου. Ο ΟΠΕΓΕΠ αξιολογεί την αίτηση και προβαίνει σε επιτόπιους ελέγχους στις εγκαταστάσεις του ενδιαφερομένου. Εξακριβώνει την δυνατότητα της συγκεκριμένης επιχείρησης να παράγει το τρόφιμο με τις προδιαγραφές ΠΟΠ (άρθρο 8). Το κόστος των ελέγχων και των αναλύσεων βαρύνουν την ελεγχόμενη επιχείρηση (άρθρο 9)

Κοινοτικό σύμβολο για την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης σε τετραχρωμία: Επισήμανση (ΚΥΑ 261611, άρθρο 11) 1. Ένδειξη ΠΟΠ με το κοινοτικό σύμβολο 2. Η καταχωρισμένη ονομασία υποχρεωτικά στα ελληνικά. 3. Το σήμα του AGROCERT (ΟΠΕΓΕΠ). 4. Ο κωδικός αριθμός συσκευασίας (ΜΕ-α/α ετικέτας-11). 5. Στοιχεία του παραγωγού ή και του συσκευαστή. 6. Ότι άλλο προβλέπουν οι οδηγίες 2001/110 και 2000/13

Κυρώσεις και λοιπά μέτρα (ΚΥΑ 261611 άρθρο 12) Παρατυπίες (ανακριβή στοιχεία εκ μέρους παραγωγού ή συσκευαστή, πλημμελή τήρηση όρων σύμβασης με ΟΠΕΓΕΠ). -Έγγραφη σύσταση από ΟΠΕΓΕΠ- Εάν δεν γίνει συμμόρφωση πρόστιμο 3.000 Παραβάσεις σε στάδιο πριν τη θέση του προϊόντος στην αγορά (προδιαγραφές, χρήση καταχωρισμένων ονομασιών, ενδείξεων, παρουσίαση και διαφήμιση). -Πρόστιμο μέχρι 30.000 και άμεση αντικατάσταση της επισήμανσης. Τοποθέτηση στην αγορά προϊόντος στο οποίο ενώ δεν τηρούνται οι προδιαγραφές καταχώρισης χρησιμοποιούν την καταχωρημένη ονομασία (π.χ. Κρητικό μέλι ΠΟΠ από Βουλγαρία). Ενδείξεις στην ετικέτα που προκαλούν παραπλάνηση στον καταναλωτή (μέλια ΠΟΠ μαίμου). -Πρόστιμο μέχρι 300.000

Σε τι θα βοηθήσει το ΠΟΠ το Κρητικό μέλι Θα αναγνωριστούν νομοθετικά τα χαρακτηριστικά του κρητικού μελιού (ταυτότητα). Θα προστατευτεί από απομιμήσεις και την διάθεση εισαγόμενου μελιού σαν Κρητικού. Θα αναδειχθούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του γεγονός το οποίο θα αυξήσει την προτίμηση και την εμπιστοσύνη του καταναλωτή. Θα αυξηθούν οι δυνατότητες εξαγωγής αυθεντικού κρητικού μελιού. Θα δώσει κίνητρα στους παραγωγούς να οργανωθούν και να διαθέσουν καλύτερα τα προϊόντα τους.

Σε τι θα προβληματίσει το μέλι ΠΟΠ ΚΡΗΤΗΣ Τα υψηλά ποιοτικά κριτήρια θα είναι σε βάρος των μεγάλων παραγωγών μελιού ανά κυψέλη. Οι μελισσοκόμοι θα είναι αναγκασμένοι (όχι πάντοτε) να αναλύσουν το μέλι του για να βεβαιωθούν ότι πληροί τις προδιαγραφές ΠΟΠ. Οι μελισσοκόμοι θα πρέπει να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις παραγωγής, συσκευασίας και διάθεσης μελιού ΠΟΠ (προσοχή στην ποιότητα, εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων, μετάβαση από το χύμα μέλι στο συσκευασμένο, συνεταιριστικό εργοστάσιο, βελτίωση υποδομών, διαφήμιση)

Στόχος να συγκεντρωθούν οι απαραίτητες πληροφορίες οι οποίες απαιτούνται για την κατάθεση φακέλων καταχώρησης μελιού ΠΟΠ της Κρήτης