ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ EΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Δελτίο Τύπου Αθήνα, 19 Φεβρουαρίου 2014 Χαιρετισμός του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας κ. Γιάννη Βρούτση στην εκδήλωση με θέμα «Οι όψεις της ανεργίας και το στοίχημα της επιχειρηματικότητας» που διοργανώνουν το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, το Ίδρυμα Hanns Seidel και το Centre for European Studies: «Κυρίες και κύριοι, Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή και χαρά που συμμετέχω ως ομιλητής στη σημερινή εκδήλωση. Τρία σημαντικά ινστιτούτα και κέντρα δημιουργικής σκέψης το Ινστιτούτο Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής», το Ινστιτούτο Hans Seidel και το Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών (Center for European Studies)- συναντώνται σήμερα σε μια συζήτηση με επίκεντρο το μεγαλύτερο πρόβλημα της ευρωπαϊκής οικογένειας. Την ανεργία. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι, αυτή τη χρονική περίοδο, η ανεργία αποτελεί πράγματι το σημαντικότερο εχθρό της κοινωνίας σε όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά κράτη. Στην ελληνική περίπτωση, όμως, ακόμη περισσότερο. Για τη χώρα μας, θα έλεγα ότι η ανεργία συνιστά όχι μόνο έναν δύσκολο και επικίνδυνο αντίπαλο, αλλά και ύπουλο. 1
Γιατί, όχι μόνο αποδυναμώνει την κοινωνική συνοχή, αλλά ακυρώνει και την απαραίτητη κοινωνική στήριξη και συναντίληψη απέναντι στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος. Συνεπάγεται ένα τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος όχι μόνο για το σήμερα, αλλά υπονομεύει και τη μακροχρόνια αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας. Απαξιώνοντας το σημαντικότερο πόρο που διαθέτει αυτή η χώρα. Τους ίδιους τους ανθρώπους της. Για αυτό το λόγο, η καταπολέμηση της ανεργίας αποτελεί την κορυφαία προτεραιότητα του υπουργείου Εργασίας και, συνολικά, της κυβέρνησης. Εξάλλου, οι κατευθύνσεις και οι οδηγίες του Πρωθυπουργού της χώρας, του Αντώνη Σαμαρά, είναι σαφείς: Έχοντας ολοκληρώσει με επιτυχία έναν δύσκολο, αλλά αναγκαίο κύκλο δημοσιονομικής προσαρμογής, όλες μας οι προσπάθειες επικεντρώνονται πλέον στην ανάταξη των συνεπειών της ύφεσης. Στη στήριξη των αδυνάτων. Στην αποκατάσταση της ισορροπίας στην αγορά εργασίας. Ώστε η επιτάχυνση και η ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, καθώς και η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας να μεταφράζεται σε ένα ορατό και μετρήσιμο κοινωνικό μέρισμα απασχόλησης. Παράλληλα, η καταπολέμηση της ανεργίας είναι μία από τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας, καθώς, όπως προανέφερα, η ανεργία είναι και ευρωπαϊκό πρόβλημα. Κυρίες και κύριοι, Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και ευθείς. Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές για την καταπολέμηση της ανεργίας. Για να το θέσω διαφορετικά, η ανεργία δεν αντιμετωπίζεται με νομοθετήματα και υπουργικές αποφάσεις. Και φυσικά ούτε με ευχές και καλές προθέσεις. Ακόμη και τα προγράμματα απασχόλησης, όσο καλοσχεδιασμένα και αποτελεσματικά αν είναι, προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση. Η οριστική και δραστική λύση του προβλήματος βρίσκεται αλλού. Είναι στο σπάσιμο του φαύλου κύκλου της χαμηλής ανταγωνιστικότητας που οδηγεί σε αδιέξοδα, καθηλώνει τις προσδοκίες των νέων ανθρώπων 2
Είναι σε έναν νέο κύκλο ανάπτυξης, με έμφαση στην εξωστρέφεια, την παραγωγικότητα και τη δημιουργία αξίας. Με έμφαση στην πραγματική παραγωγή και την επιχειρηματικότητα. Όχι όμως επιχειρηματικότητα, γενικά και αόριστα. Το ζητούμενο είναι η υγιής και εξωστρεφής, έντιμη και δημιουργική επιχειρηματικότητα, τμήμα μιας παγκόσμιας αλυσίδας αξίας και όχι οι κρατικοδίαιτες και παρασιτικές εκδοχές της που κυριάρχησαν στη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας μας. Και αυτή η υγιής επιχειρηματικότητα δεν μπορεί παρά να έχει στον πυρήνα της το σεβασμό στην εργασία. Τη νόμιμη, ποιοτική και αξιοπρεπή εργασία. Αυτή είναι η καθαρή και στέρεη άποψη μας για το ζήτημα της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και της καταπολέμησης της ανεργίας. Σε αυτό το πλαίσιο, μια μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε ως υπουργείο Εργασίας, είναι η ολοκλήρωση των απαραίτητων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Για την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς εργασίας. Για τη διαμόρφωση ενός θεσμικού και οργανωτικού περιβάλλοντος, φιλικό στην υγιή επιχειρηματικότητα και την απασχόληση. Χρειάζεται να τακτοποιήσουμε τις εκκρεμότητες του χθες, χτίζοντας παράλληλα νέους θεσμούς και συμπεριφορές που θα ταιριάζουν στο αναπτυξιακό αύριο της ελληνικής οικονομίας. Ο δρόμος των αλλαγών και μεταρρυθμίσεων είναι ένας δύσκολος και ανηφορικός δρόμος. Χρειάζονται κοινωνικές συναινέσεις, απαιτείται ειλικρινής και ανοιχτός δημόσιος διάλογος, κλίμα εμπιστοσύνης. Στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι προϋποθέσεις αυτές δεν ήταν αυτονόητες. Υπήρχε κλίμα αμοιβαίας καχυποψίας μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, μια διάχυτη διστακτικότητα της κοινωνίας. Αλλά και οι οργανωμένες αντιστάσεις ομάδων που ήθελαν να διαφυλάξουν τα προνόμια και τις προσόδους τους σε βάρος της υπόλοιπης κοινωνίας. 3
Και σίγουρα, είναι δεδομένη η ιστορική αποτυχία του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα που με την αδράνεια και αναβλητικότητά του, υπέθαλψε παθητικές αντιλήψεις απέναντι στις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, με επιμονή και αποφασιστικότητα, τα καταφέραμε. Ενδεχομένως να έγιναν λάθη, να υπήρξαν υπερβολές. Όμως, σήμερα το πλαίσιο θεσμών και λειτουργίας της αγοράς εργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης έχει βελτιωθεί δραστικά. Σταχυολογώ, τις σημαντικότερες από τις μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις που έχουμε πραγματοποιήσει: Θεσμοθετήσαμε νέο μηχανισμό κατώτατου μισθού σε όλη την οικονομία, στο πρότυπο των πλέον προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών. Βασίζεται στην κοινωνική διαβούλευση, αλλά και - για πρώτη φορά στην Ελλάδα στα πραγματικά δεδομένα της οικονομίας. Ένας σύγχρονος θεσμικός μηχανισμός που εξασφαλίζει τα κατώτατα όρια ασφάλειας εισοδήματος για όλους τους εργαζόμενους, αφήνοντας όμως τους κοινωνικούς εταίρους να καθορίζουν μόνοι τους όποιες, υψηλότερες, αμοιβές συμφωνήσουν. Ενισχύσαμε την αντιπροσωπευτική βάση των κοινωνικών συνομιλητών, αναγνωρίζοντας το Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, ως ισότιμο θεσμικό κοινωνικό εταίρο. Διευκολύνουμε τις νέες προσλήψεις, περιορίζοντας δραστικά το μη μισθολογικό κόστος εργασίας. Μετά τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 1,1 μονάδα, προχωρούμε στη σταδιακή επιπλέον μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες. Με αναμενόμενο όφελος τη δημιουργία 30.000 νέων θέσεων εργασίας σε πρώτη φάση και πολλών περισσότερων σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Αλλά και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και, τελικά, την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων. Προωθήσαμε την πιο αποτελεσματική οργάνωση του χρόνου εργασίας, με παράλληλο σεβασμό στο 40ωρο την εβδομάδα. Διευρύναμε τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να αυξομειώνουν το προσωπικό τους με ευκολία, προσαρμόζοντας το κόστος αποζημίωσης απόλυσης στα μέσα κοινοτικά επίπεδα. Σε ό,τι αφορά στις ομαδικές απολύσεις και σε συμφωνία με το σύνολο των κοινωνικών εταίρων που επέδειξαν ωριμότητα, θωρακίσαμε τη διαδικασία σύμφωνα με τις καλύτερες ευρωπαϊκές πρακτικές. 4
Διασφαλίζοντας τόσο τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να αναδιαρθρώνονται όσο και την προστασία των εργαζομένων. Σε αυτό το πλαίσιο, η έγκριση ή μη του υπουργού για ομαδικές καθίσταται εκ των πραγμάτων περιττή. Περιορίσαμε δραστικά τη γραφειοκρατική επιβάρυνση των επιχειρήσεων. Οι αναγγελίες προσλήψεων γίνονται πλέον ψηφιακά στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» εξοικονομώντας περισσότερα από 60 εκ ευρώ ετησίως σε κερδισμένες ανθρωποώρες. Με την απλοποίηση και κωδικοποίηση της Εργατικής Νομοθεσίας, διαμορφώνουμε απλούς και καθαρούς κανόνες που ελαχιστοποιούν το κόστος συμμόρφωσης για μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις και εμπεδώνουν κλίμα εμπιστοσύνης στην οικονομία και την αγορά εργασίας. Καταπολεμούμε πλέον αποτελεσματικά την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία. Αναπτύσσουμε το ολοκληρωμένο επιχειρησιακό Σχέδιο «ΑΡΤΕΜΙΣ» με απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Πράγματι, μετά τον καθορισμό των νέων, ιστορικά υψηλότερων προστίμων για την αδήλωτη εργασία, τα οποία μάλιστα επιβάλλονται άμεσα και επιτόπια, παρατηρείται «κύμα» μετατροπής «μαύρης εργασίας» σε νόμιμες θέσεις εργασίας. Ενδεικτικά, το διάστημα από 15 Σεπτεμβρίου 2013 έως 31 Ιανουαρίου 2014, ελέγχθηκαν 7.878 επιχειρήσεις. Σε σύνολο 49.126 εργαζομένων, εντοπίστηκαν 1.063 αδήλωτοι εργαζόμενοι, ενώ τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν αποκλειστικά για την αδήλωτη εργασία ανέρχονται στο ποσό των 10.839.987. Επιπλέον, το ποσοστό της καταγεγραμμένης ανασφάλιστης εργασίας σε κλάδους υψηλής παραβατικότητας, έχει μειωθεί στο μισό, ενώ τα έσοδα του ΙΚΑ παρουσιάζουν αύξηση τους τέσσερις τελευταίους μήνες, ύστερα από τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Με μια σειρά διαρθρωτικών μέτρων στο ασφαλιστικό σύστημα ενισχύσαμε την εισπρακτική ικανότητα των ταμείων και εξασφαλίσαμε την απρόσκοπτη δυνατότητα καταβολής των συντάξεων, των κύριων και των επικουρικών συντάξεων, αλλά και των παροχών εφάπαξ. Το «νοικοκύρεμα» αυτό, εκτός από την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, μας επέτρεψε να προβούμε σε μειώσεις κρατήσεων για την επικουρική ασφάλιση μειώνοντας περαιτέρω το μη μισθολογικό κόστος εργασίας στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. 5
Τέλος, αναπτύξαμε με ίδιες δυνάμεις το τονίζω αυτό - ένα δίκτυο σύγχρονων πληροφοριακών υποδομών. Ένα ριζικό «οργανωτικό νοικοκύρεμα» με το οποίο η στρατηγική και επιχειρησιακή ικανότητα του υπουργείου Εργασίας βελτιώθηκε εντυπωσιακά. Με το καινοτόμο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» καταγράφουμε τις ροές της μισθωτής απασχόλησης (προσλήψεις απολύσεις) σε ζωντανό χρόνο και σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, σχεδιάζοντας σε νέα στρατηγική βάση τις παρεμβάσεις μας για την ενίσχυση της απασχόλησης. Με το σύστημα «Ήλιος» φωτίζεται πλέον κάθε πτυχή του κατακερματισμένου ασφαλιστικού συστήματος στη χώρα μας, εξαλείφοντας οριστικά κάθε φαινόμενο καταχρηστικής λήψης συντάξεων ή προνοιακών επιδομάτων. Με την ηλεκτρονική αυτή βάση, μάθαμε για πρώτη φορά στη χώρα μας ποιος είναι ο ακριβής αριθμός των συνταξιούχων, της συνταξιοδοτικής δαπάνης και η μέση σύνταξη στην Ελλάδα. Παράλληλα, μέσω αυτού του συστήματος, για πρώτη φορά φέτος οι φορολογικές δηλώσεις των συνταξιούχων θα είναι προσυμπληρωμένες. Εξοικονομώντας έτσι, 83,5 εκ ευρώ από διαπιστωμένη φοροδιαφυγή λόγω απόκρυψης συντάξεων στο παρελθόν, αλλά και 4 εκ ευρώ από την καταργούμενη αποστολή βεβαιώσεων για συντάξιμες αποδοχές. Με το σύστημα «Άτλας» καταγράφεται με ψηφιακό τρόπο η ασφαλιστική ιστορία του συνόλου των εργαζομένων, επιτρέποντας με την ολοκλήρωσή του - την απονομή συντάξεων σε λίγες μόλις ημέρες. Τα συστήματα αυτά μας επιτρέπουν να προχωρούμε σε συνεχείς απλοποιήσεις του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Να μειώνουμε διαρκώς το διοικητικό βάρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Παράδειγμα, με την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής διασύνδεσης της Επιθεώρησης Εργασίας με το πληροφοριακό σύστημα του ΙΚΑ, προχωρούμε στην κατάργηση του λεγόμενου «πορτοκαλί βιβλίου». Αλλά και στην κατάργηση του ειδικού προστίμου για όσους δεν δηλώνουν τους εργαζομένους τους στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση του 6
ΙΚΑ, παρότι τους έχουν αναγγείλει κανονικά στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη». Όλες αυτές οι παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και την κοινωνική ασφάλιση έχουν κατά βάση αναπτυξιακό χαρακτήρα. Δημιουργούν ένα λειτουργικό, ευνοϊκό και ευέλικτο περιβάλλον για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και της εργασίας. Βοήθησαν στη σταθεροποίηση της οικονομίας και της απασχόλησης. Θα απελευθερώσουν περαιτέρω το δυναμισμό της απασχόλησης στον επόμενο ανοδικό κύκλο της οικονομίας. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να κάνω μια παρένθεση. Οποιοδήποτε «πισωγύρισμα» στις μεταρρυθμίσεις σαν αυτό που προτείνει η αξιωματική αντιπολίτευση, είναι ουτοπικό και επιπόλαιο, αλλά και επικίνδυνο. Όχι μόνο επειδή οι προτάσεις τους οδηγούν ευθέως στην επιδείνωση της αγοράς εργασίας. Π.χ. η πρόταση για επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, μια άμεση και δυσβάσταχτη οικονομική επιβάρυνση 2,1 δις ευρώ, ενδέχεται να οδηγήσει σε απολύσεις 100.000 έως 200.000 εργαζομένων. Αλλά και επειδή, η ελληνική κοινωνία δεν θα αντέξει την κατεδάφιση όλων όσων με κόπους και θυσίες κέρδισε τα τελευταία αυτά χρόνια. Το μετασχηματισμό της Ελλάδας σε μια φυσιολογική χώρα. Με θεσμούς, κανόνες και οικονομικές συμπεριφορές, όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Κυρίες και κύριοι, Μια ακόμη μεγάλη πρόκληση του υπουργείου Εργασίας είναι οι πιεστικές ανάγκες του σήμερα. Η στήριξη των ανέργων, με την ενεργοποίηση σύγχρονων δομών και μηχανισμών, χρηματοδοτικών εργαλείων και προγραμμάτων παρέμβασης. Γιατί πρέπει να κινηθούμε γρήγορα και αποτελεσματικά. Προτού διαβρωθούν και απαξιωθούν οριστικά οι δεξιότητές των σημερινών μακροχρόνια ανέργων. 7
Και οι οποίοι κινδυνεύουν να παραμείνουν άνεργοι, ακόμη και αν αύριο στο καλύτερο αύριο για την ελληνική οικονομία - υπάρχουν πολλές και καλές νέες θέσεις εργασίας. Για αυτό το λόγο, μετά και την εξάντληση των πόρων του παλαιού ΕΣΠΑ σε δράσεις απασχόλησης, αξιοποιούμε εντατικά, στοχευμένα και εμπροσθοβαρώς τους κοινοτικούς πόρους του νέου ΕΣΠΑ. Έχει, μάλιστα, ξεκινήσει ήδη η υλοποίηση μιας μεγάλης δέσμης παρεμβάσεων, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 1,5 δις ευρώ, οι οποίες προσφέρουν δυνατές ευκαιρίες εισόδου στην απασχόληση σε περισσότερους απο 440.000 ανέργους. Με σύγχρονα ενεργητικά προγράμματα απο την καλύτερη ευρωπαϊκή εμπειρία: δράσεις επιδότησης της απασχόλησης αλλά και της μικροεπιχειρηματικότητας, start-ups, προγράμματα ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, μαθητεία, προώθηση της κοινωνικής οικονομίας, κ.λπ. Μέσα σε αυτές τις παρεμβάσεις, ξεχωριστή θέση έχει και το μεγάλο πρόγραμμα «Εγγύηση για τη Νεολαία» (Youth Guarantee). Το οποίο γίνεται πραγματικότητα, χάρις και στις προσωπικές προσπάθειες του ίδιου του Πρωθυπουργού, του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος τόνισε την ανάγκη έμπρακτης επιπλέον στήριξης των χωρών με μεγάλη ανεργία στους νέους. Με την παρέμβαση αυτή θα απευθυνθούμε στους περίπου 240.000 νέους της χώρας μας, έως 24 ετών, που αυτή τη στιγμή ούτε εργάζονται, αλλά ούτε συμμετέχουν σε κάποιο κύκλο εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Είτε με απευθείας προσφορά εργασίας, για να αποκτήσουν το πρώτο τους «ένσημο». Είτε με ουσιαστική, στοχευμένη και πιστοποιημένη ενίσχυση των προσόντων τους, με κατάρτιση, μαθητεία ή περαιτέρω εκπαίδευση, προκειμένου να πετύχουν την είσοδό τους στην απασχόληση το συντομότερο δυνατό. Εξίσου σημαντική, όμως, είναι η ποιοτική διάσταση των παρεμβάσεών μας. Έτσι, θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δημιουργούμε μόνιμα συστήματα διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας σε διασύνδεση με το πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» - αλλά και αξιολόγησης των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης. 8
Για πρώτη φορά, θα αποτυπωθεί ο σφυγμός και οι ανάγκες της πραγματικής παραγωγής με απόλυτη αξιοπιστία, ώστε οι παρεμβάσεις να πιάνουν τόπο. Συνεχίζουμε και ολοκληρώνουμε την αναδιάρθρωση του ΟΑΕΔ (re-engineering) σε συνεργασία με τις αντίστοιχες Δημόσιες Υπηρεσίες Απασχόλησης της Γερμανίας, της Σουηδίας και του Ην. Βασιλείου. Για την καλύτερη σύζευξη της προσφοράς με τη ζήτηση εργασίας, δίνουμε έμφαση στην εξωστρέφεια του ΟΑΕΔ και τη δικτύωσή του με επιμελητήρια, πανεπιστήμια, Δήμους και άλλους φορείς προώθησης της απασχόλησης. Συνδέουμε την εκπαίδευση με την εργασία, αναβαθμίζοντας το θεσμό της μαθητείας στο πρότυπο του διττού συστήματος (dual system). Τα συναρμόδια Υπουργεία Εργασίας και Παιδείας καθώς και ο ΟΑΕΔ συνεργάσθηκαν στενά, ώστε η μαθητεία να αποτελέσει απο εδώ και εμπρός τον κορμό της επαγγελματικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Σημειώνω στο σημείο αυτό, ότι θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική τη μεταφορά τεχνογνωσίας από άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν εφαρμόσει με υποδειγματικό τρόπο το δυϊκό σύστημα Μαθητείας. Προσδοκούμε, μάλιστα, πολλά από τη συνεργασία με τη γερμανική πλευρά, αλλά και το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο για τη δημιουργική ενσωμάτωση της πολύτιμης και πετυχημένης εμπειρίας τους στο δυϊκό σύστημα. Οι νέες πειραματικές σχολές του ΟΑΕΔ στον τομέα του τουρισμού αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία για την εμπέδωση μιας υψηλής ποιότητας στο χώρο της μαθητείας. Από την άλλη πλευρά, στο πεδίο της κοινωνικής αλληλεγγύης, οικοδομούμε από την αρχή το κοινωνικό πρόσωπο της χώρας. Υφαίνουμε ξανά - αυτή τη φορά σε στέρεες βάσεις με και με όρους δικαιοσύνης, διαφάνειας και αποτελεσματικότητας - έναν ισχυρό ιστό κοινωνικής προστασίας Καταβάλλαμε, για πρώτη φορά στη χώρα μας, οικογενειακό επίδομα από το πρώτο και το δεύτερο παιδί και μάλιστα με νέες, απλές και ψηφιακές, διαφανείς και αντικειμενικές διαδικασίες, μέσω της φορολογικής δήλωσης και του ειδικού εντύπου Α21. Μέχρι σήμερα, έχουν καταβληθεί οικογενειακά επιδόματα σε 679.756 δικαιούχους. Από αυτούς οι 565.868 είναι οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά και λαμβάνουν για πρώτη φορά οικογενειακό επίδομα. 9
Χορηγήσαμε, για πρώτη φορά επίσης, ειδικό βοήθημα ανεργίας σε ελεύθερους επαγγελματίες που έκλεισαν την επιχείρησή τους. Επεκτείναμε το επίδομα ανεργίας των μακροχρόνια ανέργων σε όλο το ηλικιακό φάσμα 20-66 ετών, διευρύνοντας τον αριθμό των δικαιούχων και τη σχετική δαπάνη. Ενεργοποιούμε την Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη, στο πλαίσιο της οποίας και υλοποιούμε μια μεγάλη μεταρρυθμιστική παρέμβαση. Θεσμοθετούμε και στην Ελλάδα το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Γιατί πιστεύουμε ακράδαντα ότι η κοινωνική συνοχή και ηρεμία είναι όχι μόνο αποτέλεσμα, αλλά και ουσιαστικό προαπαιτούμενο της αναπτυξιακής επανεκκίνησης της οικονομίας. Κυρίες και κύριοι, Η χώρα βγαίνει σταδιακά από τη στενωπό της μεγάλης κρίσης. Η εμπιστοσύνη στην οικονομία και τη χώρα αποκαθίσταται. Υπάρχουν ευδιάκριτα και εμφαντικά σήματα που υποδηλώνουν ότι το οικονομικό και επενδυτικό περιβάλλον βελτιώνεται δραστικά, ότι έχει αρχίσει το «γύρισμα» της οικονομίας. Το δύσκολο εγχείρημα που ανέλαβε η κυβέρνηση πριν δύο περίπου χρόνια, ολοκληρώνεται με επιτυχία. Μόνο όποιος εθελοτυφλεί ή βάζει την κομματική επίδοση πάνω από την εθνική προσπάθεια, δεν το βλέπει ή κάνει ότι δεν το βλέπει. Μιλώ π.χ. για το γεγονός ότι καταφέραμε να τιθασεύσουμε τα δίδυμα ελλείμματα, το δημοσιονομικό και του εμπορικού ισοζυγίου. Τα μετατρέψαμε και τα δύο σε πλεονάσματα, δίδυμα πλεονάσματα, λύνοντας ένα δύσκολο οικονομικό γρίφο που αποτελούσε, ουσιαστικά, τον πυρήνα του ελληνικού προβλήματος. Οι δείκτες οικονομικού κλίματος έφτασαν πρόσφατα στο υψηλότερο επίπεδο της πενταετίας. Όλα δείχνουν ότι μέσα στο απασχόλησης. 2013 βιώσαμε τη δυσκολότερη φάση της 10
Η ανεργία προσέγγισε το ανώτερο σημείο του βασανιστικού της κύκλου που ξεκίνησε από το 2009. Και από το 2014 θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται. Η δημοσιονομική προσαρμογή από μόνη της δεν αποτελούσε και δεν αποτελεί τον αυτοσκοπό ή τον τελικό στόχο του προγράμματος σωτηρίας της χώρας. Ήταν το επώδυνο, δύσκολο, αλλά απαραίτητο ενδιάμεσο στάδιο για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας, για την έξοδό της από την κρίση. Για να στηθεί ξανά από την αρχή η οικονομία, η παραγωγή, το κράτος και οι θεσμοί σε στέρεη, βιώσιμη και υγιή βάση. Για να μη χρειαστεί ποτέ ξανά να βρεθούμε σε αυτή την κατάσταση. Από εδώ και μπρος, λοιπόν, οφείλουμε να διοχετεύσουμε όλες μας τις δυνάμεις στην ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών. Χρειάζεται η ωρίμανση και το «δέσιμο» όσων αλλαγών έχουν ήδη γίνει, η αφομοίωσή τους από την αγορά και την οικονομία, ώστε να καταστούν λειτουργικές και αποτελεσματικές. Με ψυχραιμία, κοινωνική συνεννόηση και αποφασιστικότητα. Και κυρίως χωρίς «πισωγυρίσματα». Γιατί οι μεγάλες ευκαιρίες δεν δίνονται δεύτερη φορά». 11