Πυελική μάζα Ενότητα 3: Πύελος Παθολογία πυέλου Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Ιατρική Σχολή Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών
Σκοποί ενότητας Παρουσίαση Πυελικής Μάζας Πρόπτωση Χαλάρωση πυελικού εδάφους Οξύ και χρόνιο Πυελικό άλγος
Επιδημιολογία Η πυελική μάζα είναι ένα σχετικά συχνό κλινικό εύρημα. Σε αρκετές περιπτώσεις προέρχεται από το γεννητικό σύστημα (μήτρα, σάλπιγγες και ωοθήκες). Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις προέρχεται από το ουροποιητικό και το γαστρεντερικό σύστημα. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Επιδημιολογία Τα αίτια της πυελικής μάζας ποικίλουν στις διάφορες ηλικιακές ομάδες: νεογνική ηλικία, προεφηβική ηλικία, εφηβική ηλικία, αναπαραγωγική ηλικία, περιεμμηνοπαυσιακή ηλικία, Εμμηνόπαυση. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Νεογνική ηλικία Στην νεογνική ηλικία, τα πιο συχνά αίτια πυελικής μάζας είναι: λειτουργικές κύστεις, όγκοι βλαστικών κυττάρων. Deligeoroglou E, et al. Gynecol Endocrinol 2004. Templeman CL, et al. Hum Reprod 2000.
Νεογνική ηλικία Οι κακοήθεις όγκοι των ωοθηκών είναι σπάνιοι. Αποτελούν μόλις το 0,9% του συνόλου των κακοήθων όγκων που εμφανίζονται κατά την νεογνική ηλικία. Young JL Jr., et al. J Pediatr 1975.
Προεφηβική ηλικία Στην προεφηβική ηλικία, τα πιο συχνά αίτια πυελικής μάζας είναι: λειτουργικές κύστεις, όγκοι βλαστικών κυττάρων. Deligeoroglou E, et al. Gynecol Endocrinol 2004. Templeman CL, et al. Hum Reprod 2000.
Προεφηβική ηλικία Οι όγκοι των βλαστικών κυττάρων είναι αρκετά συχνοί κατά την πρώτη δεκαετία της ζωής. Εν συνεχεία η συχνότητά τους μειώνεται.
Προεφηβική ηλικία Οι κακοήθεις όγκοι των ωοθηκών είναι σπάνιοι. Αποτελούν μόλις το 0,9% του συνόλου των κακοήθων όγκων που εμφανίζονται κατά την προεφηβική ηλικία. Young JL Jr., et al. J Pediatr 1975.
Προεφηβική ηλικία Ωστόσο σε κορίτσια μικρότερα των 9 ετών, περίπου το 80% των όγκων των ωοθηκών είναι κακοήθεις. Lampkin BC, et al. Surg Clin North Am 1985. Norris HG, et al. Cancer 1972.
Εφηβική ηλικία Στην εφηβική ηλικία, τα πιο συχνά αίτια πυελικής μάζας είναι: λειτουργικές κύστεις, εγκυμοσύνη, δερμοειδείς κύστεις και όγκοι βλαστικών κυττάρων, αποφρακτικές ανωμαλίες του κόλπου και της μήτρας, επιθηλιακός καρκίνος ωοθήκης.
Εφηβική ηλικία Άλλα λιγότερο συχνά αίτια πυελικής μάζας κατά την εφηβική ηλικία, είναι: σαλπιγγοωοθηκικό απόστημα, εξωμήτριος κύηση. Lawson MA, et al. Pediatr Clin North Am 1999.
Εφηβική ηλικία Το ώριμο κυστικό τεράτωμα (δερμοειδής κύστη) είναι αρκετά συχνό εύρημα κατά την εφηβική ηλικία. Μάλιστα αποτελεί το 50% των όγκων των ωοθηκών σε γυναίκες μικρότερες των 20 ετών. Kozlowski KJ. Adolesc Med 1999.
Εφηβική ηλικία Με την εμμηναρχή, οι αποφρακτικές ανωμαλίες του κόλπου και της μήτρας μπορούν να εμφανιστούν κλινικά σαν πυελική μάζα.
Εφηβική ηλικία Κατά την εφηβική ηλικία, ο κίνδυνος για κακοήθη νεοπλάσματα είναι μικρότερος συγκριτικά με την νεογνική και την προεφηβική ηλικία. Σε κορίτσια εφηβικής ηλικίας, μόλις το 10% των όγκων των ωοθηκών είναι κακοήθεις. Kozlowski KJ. Adolesc Med 1999.
Αναπαραγωγική ηλικία Στην αναπαραγωγική ηλικία, τα πιο συχνά αίτια πυελικής μάζας είναι: λειτουργικές κύστεις, εγκυμοσύνη, ινομυώματα μήτρας, επιθηλιακός καρκίνος ωοθήκης. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Αναπαραγωγική ηλικία Άλλα αίτια πυελικής μάζας κατά την αναπαραγωγική ηλικία, είναι: ενδομητριώματα, δερμοειδείς κύστεις, σαλπιγγοωοθηκικά αποστήματα, εξωμήτριος κύηση. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Αναπαραγωγική ηλικία Σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, η παρουσία εγκυμοσύνης μπορεί να γίνει αντιληπτή σαν πυελική μάζα. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Αναπαραγωγική ηλικία Τα ινομυώματα είναι αρκετά συχνά κατά την αναπαραγωγική ηλικία. Ανευρίσκονται στο 40-50% των γυναικών >35 ετών και είναι αρκετές φορές ασυμπτωματικά. Επίσης είναι πιο συχνά σε γυναίκες της μαύρης φυλής. Marshall LM, et al. Obstet Gynecol 1997.
Αναπαραγωγική ηλικία Ενδομητριώματα ανευρίσκονται στο 25% των γυναικών ηλικίας 31-49 ετών, που χειρουργούνται για πυελική μάζα. Hernandez E, et al. J Reprod Med 1988.
Αναπαραγωγική ηλικία Δερμοειδείς κύστεις ανευρίσκονται στο 33% των γυναικών ηλικίας <30 ετών, που χειρουργούνται για πυελική μάζα. Hernandez E, et al. J Reprod Med 1988.
Αναπαραγωγική ηλικία Η πυελική φλεγμονώδης νόσος είναι σχετικά συχνή κατά την αναπαραγωγική ηλικία. Εάν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα, καταλήγει στη δημιουργία υδροσαλπίγγων, πυοσαλπίγγων και σαλπιγγοωοθηκικών αποστημάτων. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Αναπαραγωγική ηλικία Η εξωμήτριος κύηση που δεν έχει ραγεί, μπορεί να γίνει αντιληπτή σαν πυελική μάζα. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Αναπαραγωγική ηλικία Κακοήθη νεοπλάσματα ανευρίσκονται μόλις στο 10% των γυναικών < 30 ετών. Τα περισσότερα από αυτά είναι χαμηλής κακοήθειας. Hernandez E, et al. J Reprod Med 1988.
Περιεμμηνοπαυσιακή ηλικία Στην περιεμμηνοπαυσιακή ηλικία, τα πιο συχνά αίτια πυελικής μάζας είναι: ινομυώματα μήτρας, επιθηλιακός καρκίνος ωοθήκης, λειτουργικές κύστεις. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Εμμηνόπαυση Στην εμμηνόπαυση, τα πιο συχνά αίτια πυελικής μάζας είναι: όγκοι ωοθήκης (καλοήθεις ή κακοήθεις), λειτουργικές κύστεις, κακοήθεις όγκοι εντέρου, φλεγμονώδεις παθήσεις εντέρου, μεταστατικός καρκίνος. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Εμμηνόπαυση Ο καρκίνος της ωοθήκης αποτελεί συχνό αίτιο πυελικής μάζας, κατά την εμμηνόπαυση. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Εμμηνόπαυση Οι κακοήθεις όγκοι του εντέρου εκδηλώνονται συχνά σαν πυελική μάζα, κατά την εμμηνόπαυση. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Εμμηνόπαυση Οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα και νόσος του Crohn) αποτελούν αίτιο πυελικής μάζας, κατά την εμμηνόπαυση. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Εμμηνόπαυση O μεταστατικός καρκίνος αποτελεί αίτιο πυελικής μάζας, κατά την εμμηνόπαυση. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Κλινικά συμπτώματα Η πυελική μάζα μπορεί να είναι τυχαίο κλινικό εύρημα σε ασυμπτωματικές γυναίκες ή μπορεί να προκαλεί συμπτώματα. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Κλινικά συμπτώματα Στις ασθενείς με πυελική μάζα, τα πιο συχνά συμπτώματα είναι: κοιλιακό άλγος, πιεστικά φαινόμενα, δυσμηνόρροια, ανώμαλη αιμορραγία από τη μήτρα. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Διάγνωση Η διάγνωση της πυελικής μάζας γίνεται με: κλινική εξέταση, εργαστηριακό έλεγχο: test κυήσεως, tumor markers [CA-125, AFP]. απεικονιστικό έλεγχο: υπερηχογράφημα*, αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Υπερηχογράφημα Το διακολπικό υπερηχογράφημα αποτελεί μια καλά ανεκτή εξέταση, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την διερεύνηση της πυελικής μάζας.
Υπερηχογράφημα Υπάρχουν συγκεκριμένα υπερηχογραφικά ευρήματα που είναι ενδεικτικά κακοήθειας.
Διαφορική Διάγνωση Στη διαφορική διάγνωση της πυελικής μάζας, μεγάλη σημασία έχει η ηλικιακή ομάδα της ασθενούς. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Αντιμετώπιση Η αντιμετώπιση της πυελικής μάζας είναι πάντα αιτιολογική. Ωστόσο, για το ίδιο αίτιο μπορεί να υπάρχει διαφοροποίηση στην αντιμετώπιση ανάλογα με την ηλικία. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Προεφηβική & εφηβική ηλικία Σε κορίτσια προεφηβικής & εφηβικής ηλικία, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην αντιμετώπιση των πυελικών μαζών. Άστοχοι ή επιθετικοί χειρισμοί, μπορεί να επηρεάσουν δυσμενώς την μελλοντική τους αναπαραγωγική ικανότητα. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Αναπαραγωγική ηλικία Στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας γίνεται αιτιολογική αντιμετώπιση της πυελικής μάζας, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την μελλοντική τους αναπαραγωγική ικανότητα. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Εμμηνόπαυση Στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες γίνεται πιο επιθετική αντιμετώπιση της πυελικής μάζας, επειδή είναι σημαντικά αυξημένος ο κίνδυνος για κακοήθειες. Hoffman BL. Williams Gynecology 2008.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιον Πατρών, Ανδρουτσόπουλος Γεώργιος «Πυελική μάζα. Πύελος - Παθολογία πυέλου». Έκδοση: 1.0 Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/med1044/.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.