Τα βιβλία των Εκδόσεων Πουκαμισάς συμπυκνώνουν την πολύχρονη διδακτική εμπειρία των συγγραφέων μας και αποτελούν το βασικό εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μαθητές των φροντιστηρίων μας. Μέσα από τη διαρκή τους αξιοποίηση στις τάξεις μας διασφαλίζουμε τον εμπλουτισμό τους, τη συνεχή τους βελτίωση και την επιστημονική τους αρτιότητα, καθιστώντας τα βιβλία των Εκδόσεών μας εγγύηση για την επιτυχία των μαθητών. τα βιβλία των επιτυχιών
Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ
Κάθε αντίτυπο φέρει την υπογραφή του συγγραφέα Σειρά: Γενικό Λύκειο, Οικονομικές Επιστήμες Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων και υπηρεσιών, Γ Λυκείου, Τεχνολογική Κατεύθυνση, Παναγιώτης Αρβανίτης Διόρθωση κειμένου: Κυριάκος Εμμανουηλίδης Εξώφυλλο: Γεωργία Λαμπροπούλου Στοιχειοθεσία-σελιδοποίηση: Δημήτρης Κάπος Υπεύθυνος έκδοσης: Αποστόλης Αντωνόπουλος Στοιχεία επικοινωνίας συγγραφέα: parvanitis1@hotmail.com Copyright 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΥΚΑΜΙΣΑΣ, Παναγιώτης Αρβανίτης για την ελληνική γλώσσα σε όλο τον κόσμο ISBN: 978-960-6881-44-2 Πηγή φωτογραφιών: www.wikipedia.gr Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο, μέσο και μέθοδο αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, θέση σε κυκλοφορία, παρουσίαση, διανομή και η εν γένει πάσης φύσεως χρήση και εκμετάλλευση του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμηματικά, καθώς και της ολικής αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου (στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης κ.λπ.) και του εξωφύλλου του, σύμφωνα με τις διατάξεις της υπάρχουσας νομοθεσίας περί προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων περιλαμβανομένων και των σχετικών διεθνών συμβάσεων. Σωτήρος και Αλκιβιάδου 132, Τ.Κ. 185 35 Πειραιάς Τηλ.: 210 4112507 Fax: 210 4116752 www.poukamisas.gr publications@poukamisas.gr
Πρόλογος Το παρόν βιβλίο έχει ως στόχο να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της ύλης μέσα από κατάλληλες ερωτήσεις αξιολόγησης και δομημένα κριτήρια αξιολόγησης στη λογική των πανελληνίων εξετάσεων. Κάθε ενότητα περιλαμβάνει: Ερωτήσεις σωστό-λάθος Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενών Ερωτήσεις αντιστοίχισης Κριτήριο αξιολόγησης Στο τέλος κάθε κεφαλαίου υπάρχει επαναληπτικό κριτήριο αξιολόγησης, με βάση τη μορφή των εξετάσεων, για την καλύτερη εμπέδωση της ύλης. Στο τέλος του βιβλίου, για την καλύτερη επανάληψη της ύλης, περιλαμβάνονται: 108 ερωτήσεις σωστό-λάθος 50 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 20 επαναληπτικά κριτήρια αξιολόγησης σε όλη την ύλη Τα θέματα των πανελληνίων εξετάσεων από το 2000 έως και το 2013 Τα θέματα των επαναληπτικών εξετάσεων από το 2003 έως και το 2012 Οι απαντήσεις όλων των ερωτήσεων αξιολόγησης Οι απαντήσεις των κριτηρίων αξιολόγησης Οι απαντήσεις στα θέματα των πανελληνίων και επαναληπτικών εξετάσεων Κλείνοντας, εύχομαι το βιβλίο αυτό να αποτελέσει σημαντική βοήθεια για τους μαθητές όσον αφορά την έγκαιρη κάλυψη της ύλης, αλλά και να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των συναδέλφων. Ο συγγραφέας
Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 1.2. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 15 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 16 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού... 17 Ερωτήσεις αντιστοίχισης... 18 1.3. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ 1.4. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 25 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 26 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού... 29 Ερωτήσεις αντιστοίχισης... 31 1.5. Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 37 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 38 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού... 40 Ερωτήσεις αντιστοίχισης... 41 Ασκήσεις... 43 1ο κριτήριο αξιολόγησης... 44 2ο κριτήριο αξιολόγησης... 46 3ο κριτήριο αξιολόγησης... 48 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 2.1. 2.2. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ (MANAGEMENT) Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 57 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 58 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού... 59 Ερωτήσεις αντιστοίχισης... 61 Kριτήριο αξιολόγησης... 63
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ 3.3. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 71 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 72 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού... 73 Ερωτήσεις αντιστοίχισης... 75 1ο κριτήριο αξιολόγησης... 77 3.3.2. ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 83 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 84 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού... 86 Ερωτήσεις αντιστοίχισης... 88 2ο κριτήριο αξιολόγησης... 89 3ο κριτήριο αξιολόγησης... 91 3.3.3. ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΟΜΑΔΩΝ Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 97 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 98 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού... 99 Ερωτήσεις αντιστοίχισης... 101 4ο κριτήριο αξιολόγησης... 103 3.3.4. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 109 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 111 Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού... 114 Ερωτήσεις αντιστοίχισης... 120 5ο κριτήριο αξιολόγησης... 123 6ο κριτήριο αξιολόγησης... 125 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Ερωτήσεις σωστό-λάθος... 129 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής... 134 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 145-184 ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ... 187-214 ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ... 217-236 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ... 239
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1o ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
Την αγοράν ωρισμένον τόπον εις το αλλήλους απατάν και πλεονεκτείν. Ανάχαρσις, 6ος π.χ. αιώνας, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος μτφρ: η αγορά είναι το μέρος που έχει οριστεί για να εξαπατά ο ένας τον άλλο και να είναι πλεονέκτης.
1.2 Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟ-ΛΑΘΟΣ 1) Το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων διαθέτει περίπου το ένα τρίτο από το χρόνο του στις επιχειρήσεις. 2) Η επιχείρηση αποτελεί μια κοινωνική οργάνωση, αφού διαθέτει Γενική Συνέλευση. 3) Όλες οι παραγωγικές μονάδες είναι επιχειρήσεις. 4) Η επιχείρηση είναι διακριτή από το περιβάλλον της με τη έννοια ότι δίνει σε αυτό εκροές. 5) Για την επιχείρηση όπως και για κάθε άλλο οργανισμό, απαιτείται η συστημική προσέγγιση των ζητημάτων της διοίκησής τους. 6) Η επιχείρηση μπορεί να παίξει και τους ρόλους του επενδυτή και του δανειστή. 7) Η επιχείρηση αποτελεί θεμελιώδη θεσμό όχι όμως ίσης σπουδαιότητας με το θεσμό του σχολείου. 8) Το στοιχείο πληροφορίες ανήκει μόνο στις εκροές της επιχείρησης. 9) Η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να διατυπώνει επισήμως τους βασικούς κανόνες που διέπουν τη φύση και τη λειτουργία της και να διαθέτει θεσμική οργάνωση. 10) Η επιχείρηση προσαρμόζεται στο περιβάλλον της μέσω του μηχανισμού ελέγχουανατοφοδότησης. 11) Η επιχείρηση αποτελεί σημαντικό θεσμό αφού αναπτύσσει τη δική της κουλτούρα. 12) Στοιχείο της κουλτούρας μιας επιχείρησης μπορεί να είναι η ποιότητα των προϊόντων που παράγει η επιχείρηση. 13) Η επιχείρηση συνδέεται με το στοιχείο της εισαγωγής και εφαρμογής καινοτομιών. 14) Το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης θεωρείται επιχείρηση αφού προσφέρει υπηρεσίες ασφάλειας στους πολίτες. 15) Η επιχείρηση αποτελεί την οργάνωση που παράγει πλούτο,με την έννοια της αύξησης των κερδών για τον επιχειρηματία. 16) Οι παραγωγικές μονάδες που δεν είναι επιχειρήσεις, δεν εξαρτούν την επιβίωση τους από το μηχανισμό της αγοράς. 17) Η επιχείρηση εκτός από προϊόντα ή υπηρεσίες προσφέρει απασχόληση, ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών και πρέπει να αισθάνεται κοινωνική ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον της. 18) Η λειτουργία μιας επιχείρησης συνδέεται με πιθανότητα κέρδους ή ζημίας. 19) Η ανάπτυξη, η ευημερία, η κοινωνική δικαιοσύνη συνδέονται έμμεσα με το θεσμό της επιχείρησης. 20) Το κεφάλαιο αποτελεί στοιχείο των εισροών της επιχείρησης. 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1) Η επιχείρηση αποτελεί μια κοινωνική πραγματικότητα ή μια κοινωνική κατασκευή, αφού: α. Διαθέτει τη δική της κουλτούρα. β. Δίνει στο περιβάλλον της εκροές. γ. Εκφράζει έναν τρόπο συλλογικής δράσης. δ. Συνδέεται με την έννοια της επιχειρηματικότητας. 2) Ένα φροντιστήριο μέσης εκπαίδευσης αποτελεί: α. Παραγωγική μονάδα. β. Οικονομική μονάδα. γ. Κοινωνική οργάνωση. δ. Όλα τα παραπάνω. 3) Στοιχείο της θεσμικής οργάνωσης της επιχείρησης αποτελεί η ύπαρξη: α. Κέρδους. β. Διοικητικού Συμβουλίου. γ. Κουλτούρας. δ. Κανένα από τα παραπάνω. 4) Η επιχείρηση, λειτουργώντας ως σύστημα: α. Συνδέεται με την έννοια του επιχειρείν. β. Στο πλαίσιό της αναπτύσσονται κοινωνικές σχέσεις. γ. Λαμβάνει εισροές από το περιβάλλον της. δ. Αναπτύσσει τη δική της κουλτούρα. 5) Η κουλτούρα για την επιχείρηση αποτελεί: α. Στοιχείο της συστημικής της προσέγγισης. β. Τη φιλοσοφία της. γ. Ένα από τα κοινωνικά της στοιχεία. δ. Στοιχείο της θεσμικής της οργάνωσης. 6) Η επιχείρηση αποτελεί σημαντικό θεσμό, αφού: α. Η ανάπτυξη, η ευημερία, η κοινωνική δικαιοσύνη και η εξέλιξη των κοινωνιών συνδέονται άμεσα με αυτήν. β. Η ίδρυσή της προσδιορίζεται από ένα πλαίσιο ρυθμιστικών διατάξεων. γ. Διαθέτει καταστατικό. δ. Όλα τα παραπάνω. 16
1.2 Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 7) Ποια από τις παρακάτω οργανώσεις είναι επιχείρηση; α. Το Υπουργείο Παιδείας. β. Το ιδιωτικό λύκειο. γ. Ένας δημοτικός παιδικός σταθμός. δ. Όλα τα παραπάνω. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ 1) Η επιχείρηση αποτελεί μια...... μονάδα με την έννοια ότι συνδυάζει και... τους... παραγωγής, προκειμένου να παράγει... ή..., με σκοπό τη διάθεσή τους μέσω του μηχανισμού της... στους καταναλωτές. 2) Η επιχείρηση συνδέεται με την....... Αυτό σημαίνει ότι η λειτουργία μιας επιχείρησης ή μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας συνδέεται με πιθανότητα... ή.... 3) Η επιχείρηση αποτελεί ασφαλώς μια κοινωνική..., ξεχωρίζει όμως από αυτή γιατί συνδέεται με την έννοια του... ή της.... Πρακτικά, η έννοια αυτή: Πρώτο, σημαίνει το... των... παραγωγής με σκοπό τη δημιουργία...... ή.... Δεύτερο, εμπεριέχει το στοιχείο της... και εφαρμογής.... Τρίτον, εμπεριέχει το στοιχείο του.... 4) Στην επιχείρηση υπάρχουν σχέσεις..., με την έννοια ότι για κάθε... που απαιτείται... υπάρχει... δικαίωμα, που προσδιορίζει ποιος ή ποιοι θα αποφασίσουν και ποιοι είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν σε αυτήν ή να την.... 5) Η επιχείρηση εκτός από... ή..., προσφέρει...,... κοινωνικών αναγκών και πρέπει να αισθάνεται κοινωνική... απέναντι στο... της. 6) Η..., η..., η κοινωνική... και η... των κοινωνιών συνδέεται άμεσα με το... της επιχείρησης. 7) Η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να... επισήμως τους βασικούς... που διέπουν τη... και τη... (π.χ....) και να διαθέτει... οργάνωση (Γενική...,... Συμβούλια). 8) Προσδιορίζονται σε σημαντικό βαθμό από το πλαίσιο...... κάθε κοινωνίας, η..., η... κάθε επιχείρησης, οι... μεταξύ αυτής και του... της που συνδέονται με την επιχείρηση, ακόμα και ο... της (η... της). 17