Meteor. Η νέα µορφή στην εναέρια µάχη µε βλήµατα BVR (Beyond Visual Range)

Meteor Η νέα µορφή στην εναέρια µάχη µε βλήµατα BVR (Beyond Visual Range)

à π Η αναµενόµενη είσοδος σε υπηρεσία του METEOR την ερχόµενη δεκαετία θα προκαλέσει µία «νέα επανάσταση» στα δεδοµένα της εναέριας µάχης που θα ακολουθήσει τις τρέχουσες σηµαντικές αλλαγές που έχει ήδη προκαλέσει η νέα γενιά βληµάτων µικρής εµβέλειας (WVR Within Visual Range) που χρησιµοποιείται σε συνδυασµό µε τη χρήση των συστηµάτων κατάδειξης επί κάσκας (HMCS Helmet Mounted Cueing System). Του Βασίλη Παπακώστα

[ Oι εµπλοκές BVR (Beyond Visual Range) µε τα νέα δεδοµένα O P O P Q R Ο συνδυασµός των συστηµάτων HMCS και των βληµάτων WVR 4ης γενιάς µε δυνατότητα εµπλοκής σε µεγάλη απόκλιση από τον διαµήκη άξονα του αεροσκάφους (HOB-High Off Bore sight), θα περιορίσουν σηµαντικά τις κλειστές αεροµαχίες πάνω από το Αιγαίο. Τα σύγχρονα βλήµατα WVR διατηρούν φακέλους εµπλοκής µε εξαιρετικά µεγάλες «ζώνες αδύνατης διαφυγής» (No escape zone) καθώς έχουν την δυνατότητα εκτέλεσης ελιγµών υψηλής φόρτισης που φθάνουν και τα 50g. Η «ζώνη αδύνατης διαφυγής» ορίζεται ως ένας «νοητός κώνος» που σχηµατίζεται Ψηφιακή απεικόνιση εκτόξευσης του METEOR από το Gripen.. Η συµφωνία για την πιστοποίηση του METEOR στο αεροσκάφος υπογράφηκε µε την Saab Aerosystems το 2003. Εκτόξευση βλήµατος ΑΙΜ-120 από F-15C. Η απόφαση για την ανάπτυξη του METEOR προήλθε εν µέρει και από την περιορισµένη δυνατότητα του AMRAAM να αντιµετωπίζει στόχους σε πολύ µεγάλες αποστάσεις µε επαρκές απόθεµα κινηµατικής ενέργειας O P Το βλήµα AIM-154C ήταν ένα από τα πρώτα βλήµατα BVR µε εµβέλεια που ανάλογα των συνθηκών εκτόξευσης µπορούσε να ξεπεράσει και τα 100 χλµ. O P Q R 56 NO ªµƒπ - ªµƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

à π στο εµπρόσθιο τµήµα του ραντάρ του µαχητικού όπου η πιθανότητα καταστροφής του στόχου (Probability of Kill-Pk) είναι εξαιρετικά υψηλή ακόµη και στην περίπτωση που ο τελευταίος εκτελεί ελιγµούς υψηλής φόρτισης. Η σηµασία της ευελιξίας και των επιδόσεων των αεροσκαφών στη κλειστή αεροµαχία έχει µειωθεί σηµαντικά. Οι χειριστές θα επιδιώκουν µελλοντικά την εµπλοκή του αντιπάλου στην µεγαλύτερη δυνατή απόσταση ή «ασφαλή εµβέλεια» (stand off range) από το στόχο και θα καταφεύγουν στην κλειστή εµπλοκή µόνο όταν δεν µπορούν να την αποφύγουν και προσπαθώντας να εισέλθουν σε αυτή µε τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις. Για τον λόγο αυτό τα σύγχρονα βλήµατα WVR 4ης γενιάς όπως το AIM-132 ASRAAM ή το AIM-9X «φλερτάρουν» µε τις επιδόσεις εµβέλειας των βληµάτων BVR µέσης εµβέλειας όπως το AIM- 120 AMRAAM ή σε κάποιες περίπτωσεις (MICA) τα όρια διάκρισης µεταξύ WVR και BVR είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτα και ενδεχοµένως µελλοντικά να γίνουν ακόµη πιο πολύ. Παλαιότερα, η ύπαρξη του βλήµατος AIM-54 Phoenix είχε ως αποτέλεσµα τον διαχωρισµό των βληµάτων BVR σε µέσης και µεγάλης εµβέλειας όπου στην πρώτη κατηγορία περιλαµβάνονταν τα τυπικά βλήµατα της κατηγορίας µε ηµιενεργό καθοδήγηση όπως το AIM-7 Sparrow ή το S-530 µε µέγιστη εµβέλεια που δεν υπερβαίνει τα 50 χλµ. Το AIM-54 παρείχε σηµαντικά αυξηµένες επιδόσεις εµβέλειας που υπερέβαιναν τα 100 χλµ. Σύµφωνα µάλιστα µε κάποιες πηγές η µέγιστη εµβέλεια του βλήµατος ήταν πάνω από τα 200 χλµ ενώ άλλες πηγές την περιόριζαν σε 148χλµ για την έκδοση AIM-54C και 134 χλµ για την έκδοση AIM-54A. To ΑΙΜ-54A και το AIM-54C χρησιµοποιούνταν συµβατικοί κινητήρες στερεών καυσίµων Mk47 και Mk60 αντίστοιχα µεγάλης διάρκειας καύσης που παρείχαν µέγιστη ταχύτητα 3,8 mach σε χαµηλά ύψη και 5 mach σε µεγάλα ύψη. Το βλήµα µπορούσε να εκτελέσει ελιγµούς φόρτισης 17g. Πρόκειται για µία ικανοποιητική επίδοση για τα δεδοµένα της εποχής αλλά σήµερα οι αντίστοιχες επιδόσεις υπερβαίνουν τα 50g. Το Αµερικανικό Ναυτικό προόριζε αρχικά το βλήµα Phoenix για τα αεροσκάφη F-111B αλλά τελικά το χρησιµοποίησε σε συνδυασµό µε τα αεροσκάφη F-14 Tomcat για την εκτέλεση αποστολών BARCAP (Barrage CAP). Οι τελευταίες είναι αποστολές «Πολεµικής Περιπολίας» (Combat Air Patrol) µε σκοπό την προστασία συγκεκριµένου τµήµατος του εναέριου χώρου (ευρύτερη περίµετρο των αεροπλανοφόρων) από το σύνολο των εναέριων απειλών που περιλαµβάνουν µαχητικά αλλά και µεταγωγικά αεροσκάφη, ΑΣΕΠΕ και βλήµατα cruise. Σε συνδυασµό µε το ραντάρ AN/AWG-9, παρείχε την δυνατότητα µε χρήση της µεθόδου του χρονοπρογραµµατισµού- εµπλοκής έξι στόχων ταυτόχρονα. To Phoenix αντιµετώπισε πολλά προβλήµατα κόστους, µεγάλη διάρκεια ανάπτυξης καθώς επίσης και τεχνικές ατέλειες µε τον πυροσωλήνα και τελικά αποσύρθηκε το 2005. Σε ανάλογες αποστολές αναµένεται να χρησιµοποιηθεί και το METEOR το οποίο θα επαναφέρει στο προσκήνιο µετά από καιρό τα βλήµατα BVR µεγάλης εµβέλειας. Η εµβέλεια αποκάλυψης του ραντάρ του αεροσκάφους είναι βασική παράµετρος τόσο για τις εµπλοκές BVR όσο και για τις εµπλοκές WVR (Within Visual Range) καθώς προσδίδουν καίριο τακτικό πλεονέκτηµα στον χειριστή. Το σύγχρονα βλήµατα BVR κατευθύνονται αδρανειακά στον στόχο µε χρήση µονόδρο- µης ή αµφίδροµης ζεύξης δεδοµένων όπου χρησιµοποιούνται τα στοιχεία του ραντάρ του αεροσκάφους για την πρόσκτηση του στόχου στην ενδιάµεση πορεία. Στην τερµατική φάση εµπλοκής χρησιµοποιείται συνήθως ενεργός ερευνητής υψηλών συχνοτήτων. Επιπλέον, στις εµπλοκές BVR το ραντάρ του αεροσκάφους πρέπει να παρέχει δεδοµένα στόχου υψηλής ακρίβειας ώστε να εξασφαλίζει τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις για την ακρίβεια της τερµατικής εµπλοκής. Έτσι στα ραντάρ τεχνολογίας ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ - ªµƒπ 2008 57

AESA αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες των σύγχρονων βληµάτων BVR ενώ µεγιστοποιούν και τον αριθµό των εµπλεκό- µενων στόχων από ασφαλή εµβέλεια. Οι εµπλοκές BVR απαιτούν επίσης και ιδιαίτερα αξιόπιστα συστή- µατα αναγνώρισης φίλιων και εχθρικών αεροσκαφών (IFF) και ξεκάθαρους κανόνες εµπλοκής (ROE: Rules Of Engagement). Για να είναι αποτελεσµατικές οι εµπλοκές αυτές απαιτούν βλήµατα µε µεγάλη εµβέλεια, υψηλή τερµατική ακρίβεια και ικανοποιητικές κινηµατικές επιδόσεις χωρίς αεροδυναµικούς περιορισµούς που περιορίζουν ενδεχοµένως τη δυνατότητα εκτέλεσης τερµατικών ελιγµών µεγάλης φόρτισης. Η Μεγάλη Βρετανία ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 90 θεωρούσε ότι το βλήµα AIM-120 Το METEOR αναρτηµένο σε φορέα του Rafale M. Οι πρώτες δοκιµές αεροδυναµικής πιστοποίησης στο αεροσκάφος της σειράς παραγωγής F2 ξεκίνησαν το Σεπτέµβριο του 2005. Το METEOR αναρτηµένο σε εξωτερικό φορέα του Gripen. AMRAAM είναι ανεπαρκές για την αντιµετώπιση των επερχόµενων απειλών και αναζητούσε ένα όπλο για την αντικατάσταση των βληµάτων Skyflash µε µεγαλύτερη εµβέλεια, µεγαλύτερες κινη- µατικές δυνατότητες, ταχύτητα και αυξηµένες δυνατότητες εκτέλεσης ελιγµών υψηλής φόρτισης στα όρια του φακέλου εµπλοκής. Ήδη είχαν διαρρεύσει στην ύση οι προσπάθειες της Ρωσίας για την ανάπτυξη µιας έκδοσης του βλήµατος R-77 (R-77 M1) µε κινητήρα Ramjet που θα επιτύγχανε µέγιστη εµβέλεια 160 χλµ και η ανάπτυξη της οποίας δεν έχει ακόµη τότε ολοκληρωθεί. Το νέο βλήµα θα έπρεπε να αξιοποιεί την επιχειρησιακή φιλοσοφία που καλείται F-pole (Fighter-Pole) της οποίας τα κύρια χαρακτηριστικά είναι η χρήση ενός βλήµατος υψηλής ταχύτητας που εγκλωβίζει και καταστρέφει τον στόχο σε µεγάλη εµβέλεια. Ως F-pole καλείται η απόσταση του αεροσκάφους και του στόχου όταν εκρήγνυται το βλήµα. Ο στόχος είναι η µεγιστοποίηση αυτής της απόστασης και η µεγέθυνση της «ζώνης αδύνατης διαφυγής» (No escape zone). H προδιαγραφή SR(A)-1239 της RAF για το νέο βλήµα BVRAAM (Beyond Visual Range Air-Air Missile) περιέγραφε ένα βλήµα µε επιδόσεις κατά αναλογία τρεις φορές υψηλότερες του AIM-120 αλλά µε συµβατή γεωµετρία µε το ανωτέρω βλήµα! Τον Φεβρουάριο του 1994 εκδόθηκε η σχετική πρόσκληση (RFI) 58 NO ªµƒπ - ªµƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

à π Το Rafale πρόκειται να µεταφέρει έως και τέσσερα βλήµατα METEOR. Η πιστοποίηση του βλήµατος στο αεροσκάφος έχει ολοκληρωθεί µε επιτυχία σε ότι αφορά τις αεροδυναµικές παραµέτρους και αναµένεται η ολοκλήρωση µε το σύστηµα ελέγχου πυρός στους ενδιαφερόµενους µε βάση την προδιαγραφή SR(A)-1239 για το νέο βλήµα BVRAAM (Beyond Visual Range Air-Air Missile). Στην πρόσκληση εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από τέσσερις συνολικά προτάσεις που περιλάµβαναν µεταξύ άλλων µία πρόταση της Matra για µία βελτιωµένη έκδοση του MICA και µίας κοινοπραξίας µε επικεφαλής την DASA για το βλήµα A3M αλλά σταδιακά ο ανταγωνισµός περιορίστηκε σε δύο κοινοπραξίες εταιρειών µε επικεφαλής την BAE και την αµερικανική Hughes (αργότερα Raytheon). H πρώτη προσέφερε το βλήµα S225XR που αργότερα ονοµάστηκε METEOR και η δεύτερη το βλήµα FMRAAM. Η πρόταση της Raytheon για το βλήµα FMRAAM (Future Medium Range Air Air Missile) βασιζόταν στο βλήµα AIM-120B+ και περιελάµβανε διάταξη αεραγωγών, νέο αισθητήρα και κινητήρα τεχνολογίας Ramjet. H Raytheon πρότεινε επίσης µία ενδιάµεση λύση το βλήµα ERAAM (Extended Range Air Air Missile) το οποίο κατά την εταιρεία προσεγγίζει κατά 80% τις επιδόσεις της εµβέλειας του FMRAAM και παρεχόταν η δυνατότητα σε µεταγενέστερο στάδιο να αναβαθµιστεί στο επίπεδο FMRAAM. Το βλήµα ERAAM θα διέθετε έναν κινητήρα διπλής καύσης µακρύτερο σε µήκος αλλά όχι τον κινητήρα Ramjet. To αποτέλεσµα του ανωτέρω προγράµµατος της RAF ήταν, η ανάπτυξη του βλήµατος METEOR που θα είναι διαθέσιµο από την ερχόµενη δεκαετία για τα αεροσκάφη Rafale, Gripen, Eurofighter και πιθανώς µελλοντικά για τα JSF, χωρίς όµως το τελευταίο να είναι απόλυτα διακριβωµένο τουλάχιστον µέχρι σήµερα. [ Το βλήµα Meteor Το METEOR βασίζεται στο σχέδιο του βλήµατος S-225XR που αναπτύχθηκε στα µέσα της δεκαετίας του 80 από τις εταιρείες BAE, Marconi, Alenia και SAAB. Τον Μαϊο του 2000 η Μεγάλη Βρετανία ανακοίνωσε επίσηµα την επιλογή του METEOR και τον Ιούνιο του 2001 προσχώρησαν στο σχήµα µε την υπογραφή του σχετικού Μνηµονίου Κατανόησης (MoU) (πέραν της Μ. Βρετανίας) η Γαλλία και η Σουηδία και ως βιοµηχανικοί εταίροι η Γερµανία, η Ιταλία και η Ισπανία. Ακολουθεί τον Σεπτέµβριο του ίδιου έτους η προσχώρηση της Ιταλίας µε σκοπό την απόκτηση 400 βληµάτων και τον εκέµβριο η Ισπανία. Ακολουθεί το 2002 και η προσχώρηση της Γερµανίας µε σκοπό την απόκτηση 600 βληµάτων. Ο καταµερισµός των µεριδίων των ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ - ªµƒπ 2008 59

Το Μάιοι του 2007 το Gripen εκτόξευσε το βλήµα METEOR σε δοκι- µές µεγάλου ύψους (42650 πόδια) και µε υπερηχητική ταχύτητα στο βρετανικό πεδίο δοκιµών Hebrides. Σύµφωνα µε τη Saab οι δοκιµές του βλήµατος στο αεροσκάφος πρόκειται να συνεχιστούν έως και το 2010 εταίρων διαµορφώθηκε ως εξής : Μ.Βρετανία 39,6%, Γερµανία 16%, Γαλλία 12,4%, Ιταλία 12% και η Ισπανία και Σουηδία από 10% έκαστη. Το συµβόλαιο για την πλήρη ανάπτυξη του βλήµατος και την παραγωγή για λογαριασµό της RAF υπογράφηκε τον εκέµβριο του 2002 και ήταν ύψους 1,2 δις.$ Η αρχική αναµενόµενη είσοδος σε υπηρεσία είχε προσδιοριστεί για το 2005, στην συνέχεια µετατέθηκε για το 2008 και σήµερα προσδιορίζεται για τον Αύγουστο του 2013. Η πρώτη βολή πραγµατοποιήθηκε τον Μάιο του 2006 από αεροσκάφος Gripen και ήταν ανεπιτυχής λόγω αστοχίας του κινητήρα. Ακολούθησε σειρά πραγµατικών βολών µε πλέον πρόσφατη αυτή του Μαρτίου του τρέχοντος έτους όπου ένα βλήµα που εκτοξεύτηκε από αεροσκάφος Gripen σε ύψος 18.000 ποδών και ταχύτητα 0,9 mach κατέστρεψε στόχο MQM- 107B στο πεδίο βολής Vidsel. Στην τυπική του διαµόρφωση της RAF για αποστολές εναέριας υπεροχής, το αεροσκάφος Eurofighter θα φέρει συνολικά 6 βλήµατα ASRAAM, 4 βλήµατα METEOR και τρεις εξωτερικές δεξαµενές καυσίµου. To Rafale σε ανάλογες αποστολές θα µεταφέρει 4 βλήµατα METEOR (δύο σε πτερυγικούς φορείς και δύο κάτω από την άτρακτο) και 4 βλήµατα MICA. Το βλήµα αναρτήθηκε για πρώτη φορά σε αεροσκάφος Rafale τον Σεπτέµβριο του 2005 και συγκεκριµένα σε αεροσκάφος Rafale M του Γαλλικού Ναυτικού. Ειδικά για το Rafale, η ολοκλήρωση του βλήµατος θε- 60 NO ªµƒπ - ªµƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

à π πολύ την ανωτέρω επίδοση! Στην περίπτωση που οι προδιαγραφές αυτές επιβεβαιωθούν στη πράξη, πρόκειται για µία πραγ- µατική «επανάσταση» στην εναέρια µάχη και επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα χρήσης του βλήµατος σε συνδυασµό µε ένα σύγχρονο ραντάρ AESA. Για τον λόγο αυτό δεν φαίνεται πιθανή η πιστοποίηση του βλήµατος σε παλαιότερα µαχητικά που δεν διαθέτουν ραντάρ AESA παρά την εν γένει «συµβατότητά» του µε το βλήµα AMRAAM. Το σώµα του βλήµατος είναι κυλινδρικό µε µία «ασυµµετρική» διαµόρφωση µε δύο αεραγωγούς κατασκευασµένους από τιτάνιο κάτω από το κυρίως σώµα του. Στο σώµα του βλήµατος έχουν εγκατασταθεί τέσσερα ουραία πτερύγια. Χρησιµοποιείται ο κλασικός αεροδυναµικός έλεγχος των ουραίων πτερυγίων των βληµάτων µεγάλης εµβέλειας όπως του Phoenix. Το βλήµα κατευθύνεται αδρανειακά στον στόχο µε χρήση αµφίδροµης ζεύξης δεδοµένων όπου χρησιµοποιούνται τα στοιχεία του ραντάρ του αεροσκάφους για την πρόσκτηση του στόχου στην ενδιάµεση πορεία. Η ζεύξη δεδοµένων παρέχει επίσης στο αεροσκάφος πληροφορίες για την κατάσταση του βλήµατος. Στην τερµατική φάση εµπλοκής χρησιµοποιείται ενεργός ερευνητής παλµικού ντόπλερ Ku (12-18GHz) ζώνης συχνοτήτων ο οποίος προέρχεται από αναβάθµιση του ενεργού ερευνητή Actif 4A που χρησιµοποιείται στο MICA και το Aster. Επιπλέον µπορεί να βληθεί χωρίς την χρήση της ενδιάµεσης αδρανειακής καθοδήγησης αλλά απευθείας µε την πρόσκτηση του στόχου από τον ενεργό του Το METEOR κατά τη διάρκεια δοκιµών στο πεδίο δοκιµών Decimomannu στη Σαρδηνία ωρείται ως χαµηλού ρίσκου καθώς ο τρόπος λειτουργίας προσοµοιάζει µε αυτόν του MICA. Έχουν ολοκληρωθεί οι δοκιµές σήραγγας και αποµένει η λειτουργική ολοκλήρωση µε το σύστη- µα ελέγχου πυρός. Πάντως τα βλήµατα που προορίζονται για τα Rafale θα διαφέρουν από τα λοιπά βλήµατα καθώς τα Γαλλικά αεροσκάφη διαθέτουν ζεύξη δεδοµένων µίας κατεύθυνσης και όχι αµφίδροµη. Το βλήµα METEOR έχει ανάλογο µέγεθος µε το AIM-120 (σε παρένθεση τα στοιχεία µεγέθους του AMRAAM). Το µήκος του φθάνει τα 3,65µ, (3,66µ) η διάµετρος τα 0,178µ (ίδια) και το βάρος του τα 185 κιλά (152 κιλά). Ενδεικτικά οι διαστάσεις του AIM-54C ήταν: µήκος 3,95µ, διάµετρος 0,380µ και βάρος τα 457 κιλά. Το βλήµα αναπτύσσει µέγιστη υπερηχητική ταχύτητα 4 Mach που του επιτρέπει να εκτελεί ελιγµούς υψηλής φόρτισης στα όρια του φακέλου εµπλοκής. Η εµβέλειά του υπολογίζεται ότι υπερβαίνει τα 100χλµ. Μάλιστα σύµφωνα µε την κατασκευάστρια εταιρεία η «ζώνη αδύνατης διαφυγής» υπερβαίνει τα 100 χλµ, συνεπώς η επίδοση µέγιστης εµβέλειας υπερβαίνει κατά ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ - ªµƒπ 2008 61

ερευνητή. Στην περίπτωση αυτή το αεροσκάφος µετά την βολή εκτελεί στροφή και αποµακρύνεται από την «τροχιά» προς τον στόχο. Το βλήµα διαθέτει γόµωση εκτόνωσης θραυσµάτων µε πυροσωλήνες προσέγγισης και επαφής. Ο κινητήρας του βλήµατος TDR (Throttle able Ducted Rocket) είναι αυλοαεριωθητής (Ramjet) ρυθµιζόµενης ώσης της εταιρείας Bayern-Chemie/Protac στην οποία συµµετέχουν µε ποσοστό 50% η EADS και THALES. Ο κινητήρας αναπτύχθηκε στα µέσα της δεκαετίας του 80 για διάφορες εφαρµογές βληµάτων αέρος εδάφους, εδάφους-εδάφους, βλήµατα anti-ship (ANS) κ.α. και η έκδοση που προορίζεται για το METEOR θα εισέλθει σε παραγωγή το 2010. Ο κινητήρας TDR διαθέτει διάταξη αυξο- µείωσης των στροφών του κινητήρα που πραγµατοποιείται µέσω τροφοδοτικής βαλβίδας που ρυθµίζει το στόµιο του ακροφυσίου. Ο λόγος της διακύµανσης της µεταβολής της ροής της γεννήτριας αερίων είναι µεγαλύτερος του 10:1. Τα βασικά στοιχεία του κινητήρα (µονάδα καύσης, γεννήτρια αερίων) είναι κατασκευασµένα από χάλυβα. Ως προωθητική ουσία χρησιµοποιείται το βόριο. Οι κινητήρες Ramjet παρέχουν καύση καθ όλη την διάρκεια της πτήσης και οι κινηµατικές τους επιδόσεις είναι τριπλάσιας απόδοσης σε σχέση µε τους συµβατικούς κινητήρες στερεών καυσίµων. Οι τελευταίοι ολοκληρώνουν συνήθως την καύση τους σε µερικά δευτερόλεπτα κατά την διάρκεια της πτήσης, ενώ αντίθετα κινητήρες Ramjet διαρκούν περισσότερο χρόνο αυξάνοντας τις κινηµατικές τους επιδόσεις. Το βάρος ενός κινητήρα Ramjet φθάνει στο 35-40% ενός κινητήρα στερεών καυσίµου ανάλογης εµβέλειας και έτσι παρέχεται η δυνατότητα µεταφοράς µεγαλύτερης ποσότητας καυσίµου. Για τον λόγο αυτό χρησιµοποιήθηκε η τεχνολογία αυτή σε αντιαεροπορικά συστήµατα µεγάλης εµβέλειας όπως τα βλήµατα Talos ή Bloodhound αλλά πάντα σε σύνθετα συστήµατα ώσης που περιλαµβάνουν επιπλέον έναν κινητήρα αρχικής ώθησης. Και αυτό γιατί η απόδοσή των κινητήρων ramjet είναι εξαιρετικά περιορισµένη σε µηδενικές ή χαµηλές ταχύτητες και συνήθως απαιτείται ένας µηχανισµός αρχικής ώθησης στην ταχύτητα των 2 Mach. Σε ταχύτητες γενικά κάτω των 2,7 Mach οι κινητήρες στερεών καυσίµων υπερέχουν αλλά στο φάσµα από 2,7 έως 4 mach η υπεροχή των κινητήρων Ramjet είναι αδιαµφισβήτητη. Στην περίπτωση του METEOR χρησιµοποιείται κινητήρας αρχικής ώθησης στερεού καυσίµου χαµηλής εκποµπής καπνού χωρίς ακροφύσιο. Η διαφοροποίηση της ώσης παρέχει την δυνατότητα οικονοµίας στην ενέργεια που έχει καταναλωθεί άρα και υψηλότερο απόθεµα για την τερµατική φάση και την εκτέλεση βίαιων ελιγµών. Εκτόξευση βλήµατος MICA από αεροσκάφος Rafale. Η πιστοποίηση στο συγκεκριµένο αεροσκάφος δεν αναµένεται να δηµιουργήσει ιδιαίτερα προβλήµατα καθώς τόσο ο MICA RF όσο και το METEOR µοιράζονται τον ίδιο ενεργό ερευνητή Actif 4A 62 NO ªµƒπ - ªµƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

à π Για την υποστήριξη αντοχής στην αυξηµένη πίεση παρέχεται ακριβώς αυτή η διάταξη των αεραγωγών που «ξενίζει» σε σχέση µε τα σύγχρονα βλήµατα αέρος-αέρος. Οι Ramjet είναι απλοί «αερόβιοι» κινητήρες περιορισµένου βάρους που τροφοδοτούνται µε O2 µέσω του ατµοσφαιρικού αέρα που εισέρχεται µέσω των αεραγωγών, δεν διαθέτουν κινούµενα τµήµατα και είναι σχετικά φθηνοί στην κατασκευή τους. [ Οι µελλοντικές εξελίξεις Το βλήµα METEOR αναµένεται να κυριαρχήσει στο χώρο των βληµάτων BVR στην ερχόµενη δεκαετία. Η χρήση των κινητήρων Ramjet φαίνεται επίσης ότι θα κυριαρχήσει στην κατηγορία των βληµάτων µεγάλης εµβέλειας δίδοντας µάλιστα νέα διάσταση στις εµπλοκές BVR. Αυτό γιατί το µεγαλύτερο µειονέκτη- µα των βληµάτων αυτών είναι η δραµατική µείωση της πιθανότητας επιτυχηµένης βολής (Pk) σταδιακά µε την αύξηση της εµβέλειας λόγω των περιορισµών αποθέµατος ισχύος των κινητήρων στερεών καυσίµων. Και αυτό συµβαίνει γιατί τα βλήµατα Απεικόνιση εκτόξευσης του METEOR από το Eurofighter. Το συγκεκριµένο αεροσκάφος µετά την πιστοποίηση του όπλου σε αυτό θα µπορεί να µεταφέρει σε αποστολές περιπολίας µάχης έως και έξη βλήµατα του τύπου και τέσσερα ΑΙΜ-120. BVR εκτελούν το µεγαλύτερο τµήµα της πτήσης χωρίς κινητήρα. Έτσι για παράδειγµα το βλήµα AIM-120 AMRAAM το οποίο µπορεί να επιτύχει µέγιστη εµβέλεια της τάξεως των 72 χλµ όταν όµως εκτοξεύεται από µεγάλο ύψος, αλλά µπορεί να αντιµετωπίσει στόχο που εκτελεί ελιγµούς φόρτισης 8-9 g σε εµβέλεια όχι µεγαλύτερη των 30 χλµ. Σε αυτό θα συντείνει και η συνεχής βελτίωση της ασφάλειας και εµβέλειας των συστηµάτων IFF αλλά κυρίως η ανάπτυξη των δίκτυο-κεντρικών επιχειρήσεων µε χρήση ζεύξεων δεδοµένων υψηλής ταχύτητας και όγκου δεδο- µένων όπως η Link 16. Στις δίκτυο-κεντρικές επιχειρήσεις, τα µαχητικά που θα εκτελούν αποστολές CAP ή αναχαίτισης, θα έχουν την δυνατότητα να λαµβάνουν εικόνα και ίχνη (remote tracks) σε πραγµατικό χρόνο από αεροσκάφη ΑΣΕΠΕ, άλλα µαχητικά αεροσκάφη, το δίκτυο των επίγειων ραντάρ, ραντάρ επιτήρησης σκαφών επιφανείας για την τακτική κατάσταση µε απόλυτη ακρίβεια ώστε να βάλλουν εναντίον των πλέον επικίνδυνων στόχων από ασφαλή απόσταση χωρίς να απαιτείται η εµπλοκή τους σε εναέρια µάχη. Η εξέλιξη αυτή θα συνοδευτεί µε ανυπολόγιστη εξοικονόµηση πόρων, µειωµένη καταπόνηση ανθρώπων αλλά και µηχανών. Η επιτυχία του METEOR είναι εξασφαλισµένη ήδη από τις χώρες που συµµετέχουν στο πρόγραµµα ανάπτυξης και παραγωγής του, όπως επίσης και τους λοιπούς χρήστες των Eurofighter, Gripen, Rafale, και από τους πιθανούς µελλοντικούς χρήστες, όπως η Π.Α. ANAXAITI H/INTERCEPTION ªµƒπ - ªµƒπ 2008 63