ΕΝΟΤΗΤΑ VΙΙ: ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις Για την εκπλήρωση των καθηκόντων που έχουν ανατεθεί στο ΕΣΚΤ µε τις διατάξεις της ΣΛΕΕ και του Καταστατικού και τη διασφάλιση της οµαλής λειτουργίας της ΕΚΤ, η διοίκηση του ΕΣΚΤ έχει ανατεθεί σε δύο µόνιµα όργανα λήψης αποφάσεων: το ιοικητικό Συµβούλιο (βλέπε κατωτέρω, υπό Β) και την Εκτελεστική Επιτροπή (υπό Γ). 476 Επιπλέον αυτών των δύο µονίµων οργάνων, η παρ. 1 του άρθρου 141 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι το Γενικό Συµβούλιο θα είναι το τρίτο όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ για όσο διάστηµα θα υπάρχουν κράτη µέλη για τα οποία ισχύει παρέκκλιση (υπό ). εδοµένου ότι το ΕΣΚΤ δεν έχει νοµική προσωπικότητα, τα όργανα αυτά είναι όργανα της ΕΚΤ και όχι του ΕΣΚΤ. Η σύνθεση των οργάνων της ΕΚΤ, οι αρµοδιότητές τους, η οργάνωση των συνεδριάσεών τους και η διαδικασία λήψης αποφάσεων από αυτά καθορίζονται στη ΣΛΕΕ και (κυρίως) στο Καταστατικό. Συµπληρωµατικά, διατάξεις αναφορικά µε τη λειτουργία των οργάνων της ΕΚΤ περιέχονται: στον Εσωτερικό Κανονισµό της ΕΚΤ (για το ιοικητικό Συµβούλιο και την Εκτελεστική Επιτροπή), ο οποίος θεσπίστηκε το 1998 µε Απόφαση της ΕΚΤ βάσει του άρθρου 12.3 του Καταστατικού, και ισχύει όπως αντικαταστάθηκε µε Απόφαση της ΕΚΤ της 19ης Φεβρουαρίου 2004 (ΕΚΤ/2004/2), 477 και η τελευταία τροποποιήθηκε µε νέα Απόφαση της 19ης Μαρτίου 2009 (ΕΚΤ/2009/5), 478 στον Εσωτερικό Κανονισµό της Εκτελεστικής Επιτροπής, ο οποίος θεσπίστηκε µε Απόφαση της ΕΚΤ της 12ης Οκτωβρίου 1999 (ΕΚΤ/1999/7), 479 βάσει των άρθρων 8 και 24 του Εσωτερικού Κανονισµού της ΕΚΤ, και ο οποίος συµπληρώνει τις διατάξεις του τελευταίου, και στον Εσωτερικό Κανονισµό του Γενικού Συµβουλίου, ο οποίος θεσπίστηκε µε Απόφαση της ΕΚΤ της 1ης Σεπτεµβρίου 1998, βάσει του άρθρου 45.4 του Καταστατικού, και ισχύει, όπως αντικαταστάθηκε µε Απόφαση της ΕΚΤ της 17 ης Ιουνίου 2004 (ΕΚΤ/2004/12). 480 476 ΣΛΕΕ, άρθρο 129, παρ. 1, και Καταστατικό, άρθρο 8. 477 ΕΕ L 80, 18.3.2004, σελ. 33 επ. 478 ΕΕ L 100, 18.4.2009, σελ. 10 επ. 479 ΕΕ L 314, 8.12.1999, σελ. 34 επ. 480 ΕΕ L 230, 30.6.2004, σελ. 61 επ. 170
Οι διατάξεις της παρ. 2 (β) του άρθρου 283 για την Εκτελεστική Επιτροπή δεν εφαρµόζονται στα κράτη µέλη για τα οποία ισχύει παρέκκλιση (άρθρο 139, παρ. 2, στοιχείο η, της ΣΛΕΕ και άρθρο 42.3 Καταστατικού µε αναφορά στο 11.2) ούτε στο Ηνωµένο Βασίλειο (Πρωτόκολλο αρ. 15, παρ. 4). Το ίδιο ισχύει, πάντως, και για τις διατάξεις της παρ. 1 που αφορούν το ιοικητικό Συµβούλιο, καθώς, σύµφωνα µε το Καταστατικό (άρθρο 42.4 µε αναφορά στο άρθρο 10.1), οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών των εν λόγω κρατών µελών δεν είναι µέλη του ιοικητικού Συµβουλίου. Οι διατάξεις του άρθρου 129 της ΣΛΕΕ (άρθρο 107 της ΣΕΚ) ισχύουν από την έναρξη του τρίτου σταδίου (άρθρο 116, παρ. 3, β εδάφιο, της ΣΕΚ). Επισηµαίνεται, πάντως, ότι και τα δύο όργανα άρχισαν τη λειτουργία τους κατά τη διάρκεια του δευτέρου σταδίου, και συγκεκριµένα µετά τη λήψη της Απόφασης από το Συµβούλιο σε επίπεδο Αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων αναφορικά µε το ποια κράτη µέλη θα υιοθετούσαν το ευρώ (βλέπε σχετικά ανωτέρω την ενότητα ΙΙ της παρούσας µελέτης). 171
Β. Το ιοικητικό Συµβούλιο 1. Σύνθεση του οργάνου και εξουσίες του Προέδρου 1.1 Σύνθεση Το ιοικητικό Συµβούλιο (στο εξής το «.Σ.») είναι το ανώτατο όργανο της ΕΚΤ 481 και απαρτίζεται: από τα έξι (6) µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, και τους διοικητές των κεντρικών τραπεζών 482 των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ. 483 Λαµβανοµένου υπόψη του γεγονότος ότι στην ευρωζώνη συµµετέχουν δεκαεπτά (17) κράτη µέλη, οι διοικητές των εθνικών κεντρικών τραπεζών συµµετέχουν κατά πλειοψηφία στο.σ. Επισηµαίνεται, πάντως, ότι οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών συµµετέχουν όχι ως εκπρόσωποι των φορέων που διοικούν αλλά µε την προσωπική τους ιδιότητα, ως πλήρως ανεξάρτητα πρόσωπα. 1.2 Εξουσίες του Προέδρου Πρόεδρος του.σ., και συνεπώς Πρόεδρος της ΕΚΤ, είναι το πρόσωπο που διορίζεται Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής, σύµφωνα µε τα κατωτέρω οριζόµενα (υπό Γ 1.1). Ο Πρόεδρος του.σ. (ή ο από αυτόν οριζόµενος αντιπρόσωπος) έχει την εξουσία εξωτερικής εκπροσώπησης της ΕΚΤ, 484 η οποία έχει δύο εκφάνσεις: την εξουσία νόµιµης δέσµευσης της ΕΚΤ έναντι τρίτων, 485 και την εξουσία παρουσίασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο της ετήσιας έκθεσης της ΕΚΤ για τις δραστηριότητες του ΕΣΚΤ και την ενιαία νοµισµατική πολιτική του προηγούµενου και του επόµενου έτους, 486 στο πλαίσιο της λογοδοσίας της. 481 Πρέπει, πάντως, να επισηµανθεί ότι δεν υπάρχει τυπικά ιεραρχική σχέση µεταξύ του.σ. και της Εκτελεστικής Επιτροπής, δεδοµένου ότι τα µέλη της τελευταίας µετέχουν ισότιµα στη σύνθεση του.σ. Βλέπε σχετικά Häde (1999), σελ. 1182. 482 ΣΛΕΕ, άρθρο 283, παρ. 2, και Καταστατικό, άρθρο 10.1. 483 Οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών των κρατών µελών για τα οποία ισχύει παρέκκλιση δεν παρίστανται στις συνεδριάσεις του.σ., ούτε έχουν δικαίωµα ψήφου σε αυτό (Καταστατικό, άρθρο 42.4, 42.5 και 42.6, µε αναφορά στα άρθρα 10.1 και 10.3). 484 Ibid, άρθρο 13.2. 485 Ibid, άρθρο 38. Η νόµιµη δέσµευση της ΕΚΤ έναντι τρίτων µπορεί εναλλακτικά να γίνεται είτε από δύο (2) µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής είτε µε τις υπογραφές δύο (2) µελών του προσωπικού της ΕΚΤ, εφόσον αυτά έχουν εξουσιοδοτηθεί σχετικά από τον Πρόεδρο (ibid). Το βιβλίο στο οποίο καταγράφονται τα πρόσωπα που είναι εξουσιοδοτηµένα να υπογράφουν για λογαριασµό της ΕΚΤ διανέµεται σε όλα τα ενδιαφερόµενα πρόσωπα (Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 14.2). 486 ΣΛΕΕ, άρθρο 284, παρ. 3, α' εδάφιο. 172
2. Αρµοδιότητες 2.1 Συνολική θεώρηση Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το.σ. είναι το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ, και συνεπώς αρµόδιο για όλα τα θέµατα που αφορούν την εκπλήρωση των καθηκόντων του ΕΣΚΤ και την εύρυθµη λειτουργία της ΕΚΤ. Το.Σ. λαµβάνει τις πιο σηµαντικές και στρατηγικά καίριες αποφάσεις του ΕΣΚΤ, κατ εξοχήν δε σε θέµατα νοµισµατικής πολιτικής. Ειδικότερα, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Καταστατικού στις αρµοδιότητες του.σ. εµπίπτουν τα ακόλουθα: (α) Έχει τεκµήριο αρµοδιότητας για τον καθορισµό των Κατευθυντηρίων Γραµµών και τη λήψη των αναγκαίων Αποφάσεων για την εκπλήρωση των καθηκόντων που έχουν ανατεθεί στο ΕΣΚΤ κατά τις Συνθήκες και το Καταστατικό. 487 Είναι, επίσης, αρµόδιο για τη λήψη των µέτρων που είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της συµµόρφωσης των κεντρικών τραπεζών των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ προς τις Κατευθυντήριες Γραµµές και τις Οδηγίες της ΕΚΤ σε σχέση µε τα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στο ΕΣΚΤ. 488 (β) Ειδικά σε ό,τι αφορά στην ενιαία νοµισµατική πολιτική της Ένωσης ο ρόλος του.σ. είναι καθοριστικός, καθώς το όργανο αυτό είναι αρµόδιο για τα ακόλουθα: τη χάραξη και εφαρµογή της εν λόγω πολιτικής (στην οποία εντάσσεται, ενδεικτικά, η λήψη αποφάσεων σχετικά µε τους ενδιάµεσους νοµισµατικούς στόχους, τα βασικά επιτόκια και την προσφορά διαθεσίµων στο ΕΣΚΤ), 489 τον καθορισµό των κανόνων υπολογισµού και προσδιορισµού των ελάχιστων αποθεµατικών που υποχρεούνται να διακρατούν στην ΕΚΤ και στις εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ τα πιστωτικά ιδρύµατα που είναι εγκατεστηµένα στην ευρωζώνη, 490 και τη λήψη Απόφασης αναφορικά µε τη χρήση συµπληρωµατικών λειτουργικών µέσων νοµισµατικού ελέγχου, εφόσον τα κρίνει κατάλληλα για την επίτευξη του βασικού στόχου του ΕΣΚΤ 491 που είναι η διατήρηση της σταθερότητας του επιπέδου των τιµών στην ευρωζώνη. 492 (γ) Αναφορικά µε τα υπόλοιπα καθήκοντα του ΕΣΚΤ, οι αρµοδιότητες του.σ. συνίστανται στα ακόλουθα: (i) έγκριση της έκδοσης από την ΕΚΤ και τις κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ τραπεζογραµµατίων σε ευρώ, 493 καθώς και της ποσότητας των κερµάτων σε ευρώ που εκδίδονται από τα εν λόγω κράτη µέλη (αποκλειστική αρµοδιότητα), 487 Καταστατικό, άρθρο 12.1, α υποπαράγραφος, α εδάφιο. 488 Ιbid, άρθρο 14.3, β εδάφιο. Για την εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες µπορεί να υποχρεωθούν να παρέχουν στο.σ. κάθε αναγκαία πληροφορία. 489 Ibid, άρθρο 12.1, α υποπαράγραφος, β εδάφιο. 490 Ibid, άρθρο 19.1, α' εδάφιο. 491 ΣΛΕΕ, άρθρο 127, παρ. 1, α εδάφιο. 492 Καταστατικό, άρθρο 20, α εδάφιο. Για τη λήψη της σχετικής Απόφασης πρέπει να έχει προηγηθεί πράξη του Συµβουλίου σύµφωνα µε την παρ. 4 του άρθρου 129 της ΣΛΕΕ για την έκδοση της συµπληρωµατικής νοµοθεσίας (ibid, άρθρο 20, β εδάφιο). 493 Ιbid, άρθρο 16, α εδάφιο. 173
(ii) θέσπιση Κανονισµών µε σκοπό την εξασφάλιση αποτελεσµατικών και υγιών συστηµάτων συµψηφισµού και πληρωµών εντός της Ένωσης και µε άλλες χώρες, 494 (iii) άσκηση των συµβουλευτικών λειτουργιών της ΕΚΤ σύµφωνα µε το άρθρο 127 (παρ. 4) της ΣΛΕΕ και το άρθρο 4 του Καταστατικού, 495 µε την επιφύλαξη των προαναφερθέντων (στην ενότητα VI της παρούσας µελέτης) αναφορικά µε την αρµοδιότητα της Εκτελεστικής Επιτροπής να διατυπώνει Γνώµες, και (iv) λήψη αποφάσεων αναφορικά µε τον τρόπο εκπροσώπησης του ΕΣΚΤ στο πεδίο της διεθνούς συνεργασίας σχετικά µε τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί, καθώς και χορήγηση έγκρισης στις εθνικές κεντρικές τράπεζες για συµµετοχή σε διεθνείς νοµισµατικούς οργανισµούς (σύµφωνα µε το άρθρο 6.2 του Καταστατικού). 496 (δ) Το.Σ. είναι, επίσης, αρµόδιο για λήψη του συνόλου σχεδόν των Αποφάσεων σχετικά µε τα θέµατα που άπτονται των χρηµατοοικονοµικών διατάξεων του ΕΣΚΤ. (ε) Τέλος στην αρµοδιότητα του.σ. εµπίπτουν και τα ακόλουθα: (i) (ii) η έκδοση νοµικών πράξεων σύµφωνα µε τα προαναφερθέντα στην ενότητα VΙ της παρούσας µελέτης (υπό Β 4), 497 η θέσπιση του Εσωτερικού Κανονισµού της ΕΚΤ µε τον οποίο καθορίζονται η εσωτερική της οργάνωση και η λειτουργία των οργάνων λήψης αποφάσεων, 498 (iii) η κατάρτιση της ετήσιας έκθεσης που υποβάλλεται στα αρµόδια θεσµικά και λοιπά όργανα της Ένωσης (Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, Συµβούλιο, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Επιτροπή) αναφορικά µε τις δραστηριότητες του ΕΣΚΤ και τη νοµισµατική πολιτική του προηγούµενου και του επόµενου έτους, 499 στο πλαίσιο της λογοδοσίας της ΕΚΤ, (iv) η κατάρτιση και δηµοσίευση της τριµηνιαίας έκθεσης για τις δραστηριότητες του ΕΣΚΤ 500 και της εβδοµαδιαίας ενοποιηµένης λογιστικής κατάστασης του ΕΣΚΤ 501 στο πλαίσιο της διαφάνειας της ΕΚΤ, (v) ο καθορισµός των όρων απασχόλησης των µελών της Εκτελεστικής Επιτροπής 502 και του προσωπικού της ΕΚΤ µετά από πρόταση της Εκτελεστικής Επιτροπής, 503 494 Ιbid, άρθρο 22. 495 Ιbid, άρθρο 12.4. 496 Ιbid, άρθρο 12.5, µε αναφορά στο άρθρο 6 του Καταστατικού. 497 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 17. 498 Καταστατικό, άρθρο 12.3. 499 ΣΛΕΕ, άρθρο 284, παρ. 3, α εδάφιο, και Καταστατικό, άρθρο 15.3. Η εξουσία του.σ. απορρέει από τη διάταξη του άρθρου 16.1 του Εσωτερικού Κανονισµού της ΕΚΤ. 500 Καταστατικό, άρθρο 15.1. Στην πράξη, το.σ. εκδίδει από τον Ιανουάριο του 1999 ανελλιπώς µηνιαίες εκθέσεις. 501 Ibid, άρθρο 15.2. 502 Ibid, άρθρο 11.3, α εδάφιο. 503 Ibid, άρθρο 36.1 174
(vi) η λήψη της απόφασης για την άσκηση προσφυγής της ΕΚΤ στο ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύµφωνα µε το άρθρο 35 του Καταστατικού, 504 (vii) η υποβολή Συστάσεων (που πρέπει να υιοθετούνται οµόφωνα δυνάµει του άρθρου 40.3 του Καταστατικού) για την τροποποίηση από το Συµβούλιο άρθρων του Καταστατικού µε την απλοποιηµένη διαδικασία του άρθρου 40 του Καταστατικού, σύµφωνα µε όσα έχουν αναφερθεί στην ενότητα Ι της παρούσας µελέτης (υπό Β), 505 (viii) η διασφάλιση της ανταλλαγής έναντι ευρώ των τραπεζογραµµατίων που είναι εκφρασµένα στις εθνικές νοµισµατικές µονάδες των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ από τις οικείες κεντρικές τράπεζες στην αντίστοιχη άρτια ισοτιµία τους, 506 και (ix) η λήψη Απόφασης µε την οποία κρίνεται ότι η εκτέλεση από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες λειτουργιών άλλων από εκείνες που καθορίζονται στο Καταστατικό παρακωλύει τους στόχους και τα καθήκοντα του ΕΣΚΤ. 507 2.2 Έκταση εξουσίας εκχώρησης αρµοδιοτήτων στην Εκτελεστική Επιτροπή Σύµφωνα µε το Καταστατικό, το.σ. δικαιούται να εκχωρήσει µία ή περισσότερες από τις προαναφερθείσες αρµοδιότητές του στην Εκτελεστική Επιτροπή. 508 Ο Εσωτερικός Κανονισµός της ΕΚΤ επιβεβαιώνει αυτήν την εξουσία εκχώρησης αρµοδιοτήτων, καθιερώνοντας τις ακόλουθες ειδικότερες ρυθµίσεις: (α) Οι αρµοδιότητες που αφορούν την έγκριση της ποσότητας των κερµάτων ευρώ που εκδίδονται από τα κράτη µέλη (σύµφωνα µε την παρ. 2 του άρθρου 128 της ΣΛΕΕ) και την έγκριση της έκθεσης που υποβάλλεται σε ετήσια βάση στα αρµόδια θεσµικά και λοιπά όργανα της Ένωσης, σύµφωνα µε το άρθρο 15.3 του Καταστατικού, δεν είναι εκχωρήσιµες. 509 (β) Η έκδοση Κανονισµών και Κατευθυντήριων Γραµµών αποτελεί αποκλειστική αρµοδιότητα του.σ. 510 Αποκλειστική αρµοδιότητα του.σ. αποτελεί και η διατύπωση Συστάσεων προς το Συµβούλιο αναφορικά µε: τη συµπληρωµατική νοµοθεσία που εκδίδει το Συµβούλιο, σύµφωνα µε την παρ. 4 του άρθρου 129 της ΣΛΕΕ, και την απλοποιηµένη διαδικασία τροποποίησης άρθρων του Καταστατικού, σύµφωνα µε την παρ. 3 του άρθρου 129 της ΣΛΕΕ. 511 504 Ιbid, άρθρο 35.5. 505 Ιbid, άρθρο 40.2, σύµφωνα µε την παρ. 3 του άρθρου 129 της ΣΛΕΕ. 506 Ιbid, άρθρο 49. 507 Ibid, άρθρο 14.4, α εδάφιο. 508 Ιbid, άρθρο 12.1, β υποπαράγραφος, γ εδάφιο. 509 Εσωτερικός Κανονισµός EKT, άρθρα 18 και 16.1, αντίστοιχα. 510 Ibid, άρθρα 17.1 και 17.2, αντίστοιχα. 511 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 17.4, δ εδάφιο, και Καταστατικό, άρθρο 40.1, αντίστοιχα. 175
(γ) Στην Εκτελεστική Επιτροπή έχουν εκχωρηθεί οι αρµοδιότητες που αφορούν τη σύνταξη και δηµοσίευση: των τριµηνιαίων εκθέσεων για τις δραστηριότητες του ΕΣΚΤ, σύµφωνα µε το άρθρο 15.1 του Καταστατικού, της εβδοµαδιαίας ενοποιηµένης λογιστικής κατάστασης του ΕΣΚΤ, σύµφωνα µε το άρθρο 15.2, του ενοποιηµένου ισολογισµού του ΕΣΚΤ, σύµφωνα µε το άρθρο 26.3, και άλλων εκθέσεων. 512 Η απόφαση για την εκχώρηση αρµοδιοτήτων πρέπει είτε να γνωστοποιείται στα µέρη τα οποία αφορούν οι εκχωρούµενες αρµοδιότητες, είτε να δηµοσιεύεται εφόσον αφορά θέµατα που έχουν νοµικές επιπτώσεις σε τρίτα µέρη. 513 3. Οι συνεδριάσεις του οργάνου 3.1 Πρόσωπα που δικαιούνται να παρίστανται ικαίωµα παράστασης στις συνεδριάσεις του.σ. και συµµετοχής στις συζητήσεις έχουν κατ αρχήν µόνον τα µέλη του. Οι διοικητές των εθνικών κεντρικών τραπεζών επιτρέπεται, κατά κανόνα, να συνοδεύονται στις συνεδριάσεις από ένα (και µόνο) πρόσωπο, 514 όταν δε αδυνατούν να παραστούν, δικαιούνται να ορίζουν αναπληρωτή. 515 Ο ορισµός του αναπληρωτή πρέπει να γίνεται εγγράφως και να κοινοποιείται στον Πρόεδρο της ΕΚΤ σε εύλογο χρονικό διάστηµα πριν από τη συνεδρίαση. 516 Στις συνεδριάσεις του.σ. προεδρεύει ο Πρόεδρος της ΕΚΤ και σε περίπτωση απουσίας του ο Αντιπρόεδρός της. 517 Ο πρόεδρος του Συµβουλίου και ένα µέλος της Επιτροπής έχουν δικαίωµα να παρίστανται, χωρίς πάντως δικαίωµα ψήφου (λόγω της θεσµικής ανεξαρτησίας της ΕΚΤ) στις συνεδριάσεις του.σ. της ΕΚΤ (όχι όµως και των δύο άλλων οργάνων της). 518 Με την εν λόγω ρύθµιση επιδιώκεται η διασφάλιση ενός διαρκούς διαλόγου ανάµεσα στην ενιαία ευρωπαϊκή νοµισµατική αρχή και τα εν λόγω θεσµικά όργανα, τα οποία είναι αρµόδια για το συντονισµό των οικονοµικών πολιτικών στην Ένωση, (σύµφωνα µε το άρθρο 121 της ΣΛΕΕ). 512 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 16.2. 513 Ibid, άρθρο 14.1, α εδάφιο. 514 Ibid, άρθρο 3.2. Τα πρόσωπα που συνοδεύουν τους διοικητές δεν επιτρέπεται να παρίστανται στις συνεδριάσεις κατά τη διάρκεια της συζήτησης θεµάτων που αφορούν τη νοµισµατική πολιτική. 515 Ibid, άρθρο 3.3, α εδάφιο, ο οποίος µπορεί να συνοδεύεται από ένα πρόσωπο (γ εδάφιο). 516 Ibid, άρθρο 3.3, β εδάφιο. 517 Καταστατικό, άρθρο 13.1. 518 ΣΛΕΕ, άρθρο 284, παρ. 1, α εδάφιο, και Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 3.1. Στο ίδιο πλαίσιο, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ µπορεί να καλείται να συµµετέχει σε συνεδριάσεις του Συµβουλίου όταν εξετάζονται θέµατα σχετικά µε τους στόχους και τα καθήκοντα του ΕΣΚΤ (ibid, άρθρο 284, παρ. 2). 176
Ο πρόεδρος του Συµβουλίου δικαιούται µάλιστα να υποβάλλει προτάσεις προς εξέταση και ψήφιση από το.σ., έχοντας κατά τον τρόπο αυτό τη δυνατότητα ενδεχόµενου επηρεασµού των θεµάτων της ηµερήσιας διάταξης των συνεδριάσεων του οργάνου. 519 Το.Σ. µπορεί, εφόσον το κρίνει σκόπιµο, να καλεί και άλλα πρόσωπα να παρίστανται στις συνεδριάσεις του. 520 3.2 Συχνότητα συνεδριάσεων Σύµφωνα µε το Καταστατικό, το.σ. πρέπει να συνεδριάζει τουλάχιστον δέκα (10) φορές το χρόνο. 521 Η ηµεροµηνία διεξαγωγής των συνεδριάσεων αποφασίζεται είτε από το ίδιο το όργανο µετά από πρόταση του Προέδρου, 522 είτε µετά από αίτηµα τριών (3) τουλάχιστον µελών του. 523 Ο Πρόεδρος έχει, επίσης, την εξουσία να συγκαλεί το όργανο σε συνεδρίαση, όποτε εκείνος το κρίνει σκόπιµο. 524 Ο Εσωτερικός Κανονισµός της ΕΚΤ είναι, πάντως, αυστηρότερος του Καταστατικού, καθώς ορίζει ότι, κατά κανόνα, το.σ. πρέπει να συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήµατα σύµφωνα µε πρόγραµµα που καθορίζεται από το ίδιο το όργανο αρκετά πριν από την έναρξη κάθε ηµερολογιακού έτους. 525 Από την έναρξη της πλήρους λειτουργίας της ΕΚΤ (Ιανουάριος 1999), το.σ. συνεδριάζει τακτικά ανά δεκαπενθήµερο. 3.3 Τόπος συνεδριάσεων Οι συνεδριάσεις του.σ. πραγµατοποιούνται, κατά κανόνα, στις κτιριακές εγκαταστάσεις της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη. 526 Με απόφαση του ίδιου του οργάνου, από το έτος 2000 συνεδριάσεις µπορούν να λαµβάνουν χώρα και σε άλλες πόλεις στην επικράτεια κρατών µελών της ευρωζώνης. Ο Εσωτερικός Κανονισµός της ΕΚΤ προβλέπει, επίσης, ότι συνεδριάσεις του.σ. µπορούν να πραγµατοποιούνται και µέσω τηλεσύσκεψης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει προβληθεί αντίρρηση από τρεις (3) τουλάχιστον διοικητές-µέλη του.σ. 527 519 Ibid, άρθρο 284, παρ. 1, β εδάφιο. 520 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 3.5. 521 Καταστατικό, άρθρο 10.5. 522 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 2.1, α εδάφιο. 523 Ibid, άρθρο 2.2. 524 Ibid, άρθρο 2.3. 525 Ibid, άρθρο 2.1, β εδάφιο. 526 Ιbid, άρθρο 2.4. 527 Ιbid, άρθρο 2.5. Με την εν λόγω ρύθµιση ενεργοποιήθηκε σχετική εξουσία που είχε δοθεί στο.σ. µε το άρθρο 10.2 (β υποπαράγραφος, β εδάφιο) του Καταστατικού. 177
3.4 Οργάνωση συνεδριάσεων Στον Εσωτερικό Κανονισµό της ΕΚΤ ρυθµίζονται δύο θέµατα σχετιζόµενα µε την οργάνωση των συνεδριάσεων του.σ.: ο καθορισµός της ηµερήσιας διάταξης (κατωτέρω, υπό α), 528 και η υπογραφή των πρακτικών (υπό β). 529 (α) Η ηµερήσια διάταξη κάθε συνεδρίασης ψηφίζεται από το.σ.. Η Εκτελεστική Επιτροπή καταρτίζει µια προσωρινή ηµερήσια διάταξη, η οποία αποστέλλεται, µαζί µε τα σχετικά έγγραφα, στα µέλη του.σ. και σε άλλους εξουσιοδοτηµένους συµµετέχοντες τουλάχιστον οκτώ (8) ηµέρες πριν από τη συνεδρίαση, εκτός από επείγουσες περιπτώσεις, οπότε η Εκτελεστική Επιτροπή ενεργεί κατάλληλα, ανάλογα µε τις περιστάσεις. Το.Σ. µπορεί να αποφασίσει να διαγράψει από την προσωρινή ηµερήσια διάταξη ή να προσθέσει σε αυτήν θέµατα, µετά από πρόταση του Προέδρου ή οποιουδήποτε µέλους του. Ένα θέµα διαγράφεται από την ηµερήσια διάταξη µετά από αίτηµα τριών τουλάχιστον µελών του.σ. µε δικαίωµα ψήφου, αν τα σχετικά έγγραφα δεν έχουν υποβληθεί έγκαιρα στα µέλη. (β) Τα πρακτικά των συνεδριάσεων του.σ. υποβάλλονται στα µέλη του για έγκριση κατά την επόµενη συνεδρίαση (ή νωρίτερα, αν είναι απαραίτητο, µε έγγραφη διαδικασία) και υπογράφονται από τον Πρόεδρο. 4. ιαδικασία λήψης αποφάσεων 4.1 ικαίωµα ψήφου Με την επιφύλαξη των περιπτώσεων για τις οποίες προβλέπεται σταθµισµένη ψηφοφορία (βλέπε κατωτέρω, υπό 4.3) και των αποφάσεων του.σ. που προβλέπονται στα άρθρα 11.1, 11.3 και 11.4 του Καταστατικού 530 (στις οποίες δεν έχουν δικαίωµα να ψηφίζουν ορισµένα (ή όλα τα) µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής), δικαίωµα ψήφου στο.σ. έχουν όλα τα µέλη του. Τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής δεν δικαιούνται να ψηφίζουν στις ακόλουθες περιπτώσεις: όταν λαµβάνεται απόφαση του.σ. αναφορικά µε τον καθορισµό των όρων απασχόλησής τους, 531 όταν το.σ. αποφασίζει για την κατ εξαίρεση χορήγηση άδειας σε µέλος για την εκ µέρους του ανάληψη άλλης απασχόλησης, οπότε δεν ψηφίζει το ενδιαφερόµενο µέλος, 532 όταν το.σ. αποφασίζει για την υποβολή αίτησης στο ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για απαλλαγή µέλους από τα καθήκοντά του, οπότε επίσης δεν ψηφίζει το ενδιαφερόµενο µέλος. 533 528 Ibid, άρθρο 5.1. 529 Ibid, άρθρο 5.2. 530 Ibid, άρθρο 7.3. 531 Καταστατικό, άρθρο 11.3, β εδάφιο. 532 Ibid, άρθρο 11.1, β εδάφιο. 533 Ibid, άρθρο 11.4 (βλέπε σχετικά και το άρθρο 4.6 του Eσωτερικού Kανονισµού της ΕΚΤ). 178
Η άσκηση του δικαιώµατος ψήφου προϋποθέτει την αυτοπρόσωπη παρουσία του µέλους. 534 Η υποχρέωση για αυτοπρόσωπη παρουσία κάµπτεται σε τρεις περιπτώσεις, σε καµία όµως περίπτωση δεν επιτρέπεται η παροχή εξουσιοδότησης σε άλλο µέλος του.σ. Ειδικότερα: (α) Κατ αρχήν, δεν νοείται αυτοπρόσωπη παρουσία στις περιπτώσεις που η ψηφοφορία γίνεται µέσω τηλεσύσκεψης. (β) Αν ένα µέλος κωλύεται να ψηφίσει για διάστηµα που υπερβαίνει το µήνα, δικαιούται να ορίσει αναπληρωτή που να τον αντικαθιστά. 535 (γ) Τέλος, στις περιπτώσεις που ισχύει η αρχή της σταθµισµένης ψηφοφορίας (βλέπε κατωτέρω υπό 4.3), αν ένα µέλος του.σ. αδυνατεί να είναι παρόν, δικαιούται να ορίσει αναπληρωτή για να συµµετάσχει στη σταθµισµένη ψηφοφορία. 536 Η διάταξη αυτή καθιερώθηκε, διότι στις εν λόγω περιπτώσεις προέχει η διασφάλιση των συµφερόντων των εθνικών κεντρικών τραπεζών, ως µεριδιούχων του κεφαλαίου της ΕΚΤ, και εποµένως δεν δικαιολογείται η απουσία τους από κρίσιµες ψηφοφορίες, σε περίπτωση που ο διοικητής τους κωλύεται, για οποιονδήποτε λόγο, να είναι παρών. 4.2 Απαρτία Για την έγκυρη λήψη αποφάσεων στο.σ. απαιτείται απαρτία των δύο τρίτων (2/3) των µελών του. 537 Αν δεν επιτευχθεί απαρτία, ο Πρόεδρος έχει δικαίωµα να συγκαλέσει έκτακτη επαναληπτική συνεδρίαση, στην οποία δεν είναι απαραίτητη η προαναφερθείσα απαρτία. 538 Επίσης, όταν το.σ. συνεδριάζει για να διατυπώσει Συστάσεις προς το Συµβούλιο αναφορικά µε την τροποποίηση άρθρων του Καταστατικού σύµφωνα µε την απλοποιηµένη διαδικασία του άρθρου 40 του Καταστατικού, η προαναφερθείσα απαρτία δεν απαιτείται. 539 4.3 Η αρχή της ισοτιµίας της ψήφου και οι εξαιρέσεις της 4.3.1 Το αρχικό καθεστώς Για τη λήψη αποφάσεων του.σ. καθιερώθηκε ως κανόνας η αρχή της ισοτιµίας της ψήφου των µελών. 540 Κατ εξαίρεση, στις ακόλουθες, περιοριστικά στο Καταστατικό αναφερόµενες περιπτώσεις, 541 οι οποίες σχετίζονται µε το καθεστώς των εθνικών κεντρικών τραπεζών ως µεριδιούχων του κεφαλαίου της ΕΚΤ, οι αποφάσεις του.σ. λαµβάνονται µε σταθµισµένη ψηφοφορία: 534 Ibid, άρθρο 10.2, β υποπαράγραφος, α εδάφιο. 535 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 4.4 (σύµφωνα µε εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 10.2 (α (β') υποπαράγραφος, γ εδάφιο) του Καταστατικού). 536 Καταστατικό, άρθρο 10.3, γ εδάφιο. 537 Ibid, άρθρο 10.2, ε υποπαράγραφος, α εδάφιο, και Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 4.1, α εδάφιο. 538 Ibid, άρθρο 10.2, ε υποπαράγραφος, β εδάφιο, και Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 4.1, β εδάφιο. 539 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 4.3. 540 Καταστατικό, άρθρο 10.2. 541 Ibid, άρθρο 10.3, α εδάφιο. 179
η αύξηση του κεφαλαίου της ΕΚΤ, 542 ο καθορισµός του ποσού και του τρόπου καταβολής του κεφαλαίου της ΕΚΤ από τις κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ, 543 η µεταβίβαση συναλλαγµατικών διαθεσίµων στην ΕΚΤ από τις κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ, 544 η κατανοµή του νοµισµατικού εισοδήµατος των κεντρικών τραπεζών των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ, 545 και η κατανοµή των κερδών και ζηµιών της ΕΚΤ. 546 Στις περιπτώσεις αυτές, η στάθµιση της ψήφου των διοικητών των εθνικών κεντρικών τραπεζών γίνεται σύµφωνα µε την κλείδα κατανοµής για την εγγραφή τους στο κεφάλαιο της ΕΚΤ. 547 Τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, περιλαµβανοµένων του Προέδρου και του Αντιπροέδρου, δεν λαµβάνουν µέρος σε αυτές τις ψηφοφορίες, καθώς η ψήφος τους έχει µηδενική στάθµιση. 548 4.3.2 Το καθεστώς µετά την τελευταία διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Όπως έχει ήδη αναφερθεί, εν όψει της διεύρυνσης της Ένωσης και της αύξησης του αριθµού των διοικητών των εθνικών κεντρικών τραπεζών που συµµετέχουν στο.σ., όταν βέβαια καταργηθεί για τα οικεία κράτη µέλη το καθεστώς παρέκκλισης, κρίθηκε σκόπιµο να τροποποιηθεί το άρθρο 10.2 του Καταστατικού που αφορά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο.σ. της ΕΚΤ. Στο πλαίσιο αυτό, το 2003 προστέθηκε στο Καταστατικό νέο άρθρο 10.6, βάσει του οποίου εκδόθηκε η Απόφαση 2003/223/ΕΚ του Συµβουλίου σε επίπεδο Αρχηγών Κρατών ή Κυβερνήσεων. Σύµφωνα µε τις διατάξεις της εν λόγω νοµικής πράξης, από την ηµεροµηνία που ο αριθµός των µελών του.σ. υπερβεί τα είκοσι ένα (21) (δηλαδή ο αριθµός των διοικητών-µελών υπερβεί τους δεκαπέντε (15)), θα παύσει η ισχύς της αρχής της ισοτιµίας της ψήφου των µελών του.σ., καθώς: τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής θα συνεχίσουν µεν να έχουν από µία ψήφο, αλλά ο αριθµός των διοικητών µε δικαίωµα ψήφου θα περιοριστεί σε δεκαπέντε (15), βάσει ενός συστήµατος εκ περιτροπής άσκησης του δικαιώµατος ψήφου. Η εφαρµογή του εν λόγω συστήµατος εκ περιτροπής άσκησης του δικαιώµατος ψήφου διαφοροποιείται ανάλογα µε το αν ο αριθµός των διοικητών-µελών υπερβαίνει ή όχι τους είκοσι δύο (22). Ειδικότερα: 542 Ibid, άρθρο 28.1, β εδάφιο. 543 Ibid, άρθρο 28.3. 544 Ibid, άρθρο 30. 545 Ibid, άρθρο 32. 546 Ibid, άρθρο 33. 547 Βλέπε σχετικά ανωτέρω την ενότητα VI της παρούσας µελέτης, υπό 2.5. 548 Καταστατικό, άρθρο 10.3, α εδάφιο. 180
(α) Από την ηµεροµηνία που ο αριθµός των διοικητών-µελών του.σ. θα υπερβεί τους δεκαπέντε (15) αλλά θα παραµένει κάτω των είκοσι δύο (22), οι διοικητές θα κατανεµηθούν σε δύο οµάδες. Κριτήριο της κατάταξης θα είναι το µέγεθος του µεριδίου συµµετοχής του κράτους µέλους της οικείας κεντρικής τράπεζας στο συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε τιµές αγοράς (κατά 5/6) και στη συνολική συγκεντρωτική κατάσταση των νοµισµατικών χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ (κατά 1/6). (i) (ii) Η πρώτη οµάδα θα απαρτίζεται από τους διοικητές των πέντε (5) κεντρικών τραπεζών των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ που βρίσκονται στις υψηλότερες θέσεις στην κατάταξη βάσει του προαναφερθέντος κριτηρίου. Οι εν λόγω διοικητές θα µοιράζονται τέσσερα (4) δικαιώµατα ψήφου. Τόσο µέσα σε αυτή, όπως και µέσα σε όλες τις υπόλοιπες οµάδες, οι διοικητές θα έχουν δικαίωµα ψήφου για ίσο χρονικό διάστηµα. Η δεύτερη οµάδα θα απαρτίζεται από τους λοιπούς διοικητές-µέλη του.σ., οι οποίοι θα µοιράζονται έντεκα (11) δικαιώµατα ψήφου. (β) Από την ηµεροµηνία που ο αριθµός των διοικητών-µελών του.σ. ανέλθει σε είκοσι δύο (22), οι εν λόγω διοικητές θα κατανεµηθούν σε τρεις οµάδες: (i) (ii) Όπως και στην προηγούµενη περίπτωση, η πρώτη οµάδα θα απαρτίζεται από τους διοικητές των πέντε (5) κεντρικών τραπεζών των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ που βρίσκονται στις υψηλότερες θέσεις στην κατάταξη βάσει του προαναφερθέντος κριτηρίου. Οι εν λόγω διοικητές θα συνεχίζουν να µοιράζονται τέσσερα (4) δικαιώµατα ψήφου. Η δεύτερη οµάδα θα απαρτίζεται από το 50% του συνολικού αριθµού των διοικητών-µελών του.σ., αριθµός που θα στρογγυλοποιείται προς τα άνω στον πλησιέστερο ακέραιο, αν είναι απαραίτητο. Οι εν λόγω διοικητές θα µοιράζονται οκτώ (8) δικαιώµατα ψήφου. (iii) Η τρίτη οµάδα θα απαρτίζεται από τους λοιπούς διοικητές-µέλη του.σ., οι οποίοι θα µοιράζονται τρία (3) δικαιώµατα ψήφου. Επισηµαίνεται σχετικά ότι το εκέµβριο του 2008 το.σ. της ΕΚΤ έκανε χρήση της ευχέρειας που του είχε δοθεί βάσει του Καταστατικού 549 και εξέδωσε την Απόφαση ΕΚΤ/2008/29, 550 σύµφωνα µε την οποία, µολονότι µετά την ένταξη της Σλοβακίας στην ευρωζώνη, την 1 η Ιανουαρίου 2009, ο αριθµός των ιοικητών εντός του.σ. υπερέβαινε τους 15, αναβλήθηκε η έναρξη λειτουργίας του συστήµατος της εκ περιτροπής άσκησης του δικαιώµατος ψήφου, µέχρι ο αριθµός των ιοικητών να ανέλθει σε 19. 4.4 Η αρχή της απλής πλειοψηφίας και οι εξαιρέσεις της Κατά κανόνα οι αποφάσεις του.σ. λαµβάνονται µε απλή πλειοψηφία των µελών του. 551 Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου. 552 Οι εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα είναι οι ακόλουθες: 549 Ibid, άρθρο 10.2, γ εδάφιο, τελευταίο σηµείο. 550 ΕΕ L 3, 7.1.2009, σελ. 4 επ. 551 Καταστατικό, άρθρο 10.2, δ υποπαράγραφος, α εδάφιο. 552 Ibid, άρθρο 10.2, δ υποπαράγραφος, β εδάφιο. 181
(α) Σε δύο περιπτώσεις, για την έγκυρη λήψη απόφασης απαιτείται πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) των µελών του οργάνου. Αυτό ισχύει όταν το.σ.: αποφαίνεται αν η εκτέλεση από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες λειτουργιών, άλλων από εκείνες που καθορίζονται στο Καταστατικό, παρακωλύει ή όχι τους στόχους και τα καθήκοντα του ΕΣΚΤ, 553 ή αποφασίζει τη χρησιµοποίηση συµπληρωµατικών µέτρων νοµισµατικής πολιτικής, διότι κρίνει ότι αυτά είναι κατάλληλα για την εκπλήρωση των στόχων του ΕΣΚΤ. 554 (β) Σε δύο από τις περιπτώσεις για τις οποίες έχει καθιερωθεί η διαδικασία της σταθµισµένης ψηφοφορίας (αύξηση κεφαλαίου της ΕΚΤ και καθορισµός του ποσού και τρόπου καταβολής του κεφαλαίου από τις κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ), οι αποφάσεις του.σ. λαµβάνονται µε ειδική πλειοψηφία. Στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται η πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του εγγεγραµµένου κεφαλαίου της ΕΚΤ και ταυτόχρονα των µισών τουλάχιστον µεριδιούχων. 555 Αντίθετα, στις υπόλοιπες τρεις (3) περιπτώσεις που ακολουθείται η διαδικασία της σταθµισµένης ψηφοφορίας αρκεί απλή πλειοψηφία, η οποία βέβαια δεν λαµβάνεται βάσει της αρχής της ισοτιµίας των ψήφων των µελών, αλλά βάσει των µεριδίων των κεντρικών τραπεζών των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ. (γ) Τέλος, για την τροποποίηση από το Συµβούλιο άρθρων του Καταστατικού, σύµφωνα µε την απλοποιηµένη διαδικασία του άρθρου 40 (κατά τα προαναφερθέντα στην ενότητα Ι της παρούσας µελέτης), απαιτείται προηγούµενη Σύσταση της ΕΚΤ, η οποία λαµβάνεται µε οµόφωνη απόφαση του.σ. 556 4.5 Ειδικές διαδικασίες Ο Εσωτερικός Κανονισµός της ΕΚΤ προβλέπει δύο περιπτώσεις µυστικής ψηφοφορίας για τη λήψη αποφάσεων του.σ.: προαιρετικά µεν, όταν το ζητήσουν τρία (3) µέλη του.σ. και συναινέσει ο Πρόεδρος, 557 υποχρεωτικά δε, όταν οι αποφάσεις που πρόκειται να ληφθούν σύµφωνα µε τα άρθρα 11.1, 11.3 και 11.4 του Καταστατικού (σύµφωνα µε τα προαναφερθέντα υπό 4.1) αφορούν προσωπικά ένα ή περισσότερα µέλη του.σ., τα οποία δεν έχουν δικαίωµα ψήφου. Ο Κανονισµός επιτρέπει,επίσης,τη λήψη αποφάσεων µε έγγραφη διαδικασία, υπό τον όρο ότι δεν έχει προβληθεί αντίρρηση από τρία (3) τουλάχιστον µέλη του.σ. 558 Οι διαδικαστικές προϋποθέσεις για το έγκυρο της εν λόγω διαδικασίας είναι οι ακόλουθες: 559 553 Ibid, άρθρο 14.4, α εδάφιο. 554 Ibid, άρθρο 20, α εδάφιο. 555 Ibid, άρθρο 10.3, β εδάφιο. Ως µεριδιούχοι νοούνται µόνον οι κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ (ibid, άρθρο 42.5). 556 Ibid, άρθρο 40.3. 557 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 4.6, α εδάφιο. 558 Ibid, άρθρο 4.7, α' εδάφιο. 559 Ibid, άρθρο 4.7, β' εδάφιο. 182
το θέµα πρέπει να έχει υποβληθεί για µελέτη στα µέλη του.σ., κατά κανόνα, πέντε (5) εργάσιµες ηµέρες πριν από την έκφραση της έγγραφης γνώµης τους, απαιτείται η υπογραφή όλων των µελών του.σ. (ή των αναπληρωτών τους), και η σχετική απόφαση πρέπει να περιλαµβάνεται στα πρακτικά της επόµενης συνεδρίασης του.σ. Αποφάσεις που λαµβάνονται µε γραπτή διαδικασία εγκρίνονται από τα µέλη του διοικητικού συµβουλίου που διαθέτουν δικαίωµα ψήφου κατά το χρόνο της έγκρισης. 560 560 Ibid, άρθρο 1.3. 183
1. Σύνθεση και διάρκεια θητείας Γ. Η Εκτελεστική Επιτροπή Η Εκτελεστική Επιτροπή είναι το δεύτερο µόνιµο όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ. Είναι εξαµελής και απαρτίζεται από τον Πρόεδρο, ο οποίος σύµφωνα µε τα προαναφερθέντα είναι και Πρόεδρος του.σ., τον Αντιπρόεδρο, και άλλα τέσσερα (4) µέλη. 561 Όλα τα µέλη πρέπει να είναι τεχνοκράτες του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος, καθώς διορίζονται µεταξύ προσώπων ανεγνωρισµένου κύρους και επαγγελµατικής εµπειρίας σε νοµισµατικά ή τραπεζικά θέµατα. 562 Η απόφαση περί διορισµού των µελών της Εκτελεστικής Επιτροπής λαµβάνεται, µε ειδική πλειοψηφία από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, βάσει Σύστασης του Συµβουλίου και µετά από διαβούλευση µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το.σ. της ΕΚΤ. 563 Αντίθετα η Επιτροπή δεν εµπλέκεται µε κανένα τρόπο στη διαδικασία εκλογής των µελών της Εκτελεστικής Επιτροπής. Τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, τα οποία πρέπει να είναι υπήκοοι κράτους µέλους µε νόµισµα το ευρώ, 564 υποχρεούνται να ασκούν τα καθήκοντά τους σε βάση πλήρους απασχόλησης. 565 Ρητά προβλέπεται µάλιστα ότι ένα µέλος δικαιούται να αναλάβει άλλη απασχόληση µόνο αν του δοθεί ειδική άδεια από το.σ. 566 Οι όροι απασχόλησης των µελών της Εκτελεστικής Επιτροπής, περιλαµβανοµένων των αποδοχών, συντάξεων και λοιπών παροχών τους, καθορίζονται από το.σ. µετά από πρόταση εξαµελούς επιτροπής, η οποία απαρτίζεται: από τρία (3) µέλη που διορίζονται από το.σ., και 561 ΣΛΕΕ, άρθρο 283, παρ. 2, α εδάφιο, και Καταστατικό, άρθρο 11.1, α εδάφιο. Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος διορίζονται in positionem και δεν εκλέγονται στις θέσεις τους από το σώµα του οργάνου. 562 ΣΛΕΕ, άρθρο 283, παρ. 2, β εδάφιο, και Καταστατικό, άρθρο 11.2, α εδάφιο. 563 ΣΛΕΕ, άρθρο 283, παρ. 2, β' εδάφιο, και Καταστατικό, άρθρο 11.2, α εδάφιο. Σύµφωνα µε το άρθρο 123 παρ. 1, δεύτερο στοιχείο, α' εδάφιο της ΣΕΚ, πριν από τη θέση σε εφαρµογή της Συνθήκης της Λισσαβώνας η απόφαση λαµβανόταν µε κοινή συµφωνία από τις κυβερνήσεις των κρατών µελών χωρίς παρέκκλιση σε επίπεδο Αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων. Με τη διαδικασία αυτή διορίστηκαν, ενδεικτικά: το 2002, ως Αντιπρόεδρος, ο ελληνικής υπηκοότητας Λουκάς Παπαδήµος στη θέση του γαλλικής υπηκοότητας Christian Noyer (που είχε διοριστεί το 1998 για τετραετή θητεία), το 2003, ως µέλος, η αυστριακής υπηκοότητας Gertrude Tumpell-Gugerell στη θέση της φινλανδικής υπηκοότητας Sirkka Hamalainen (που είχε διοριστεί το 1998 για πενταετή θητεία), και τον Οκτώβριο του 2003, ως Πρόεδρος (µε ισχύ από την 1η Νοεµβρίου) ο γαλλικής υπηκοότητας Jean-Claude Trichet στη θέση του ολλανδικής υπηκοότητας Willem Duisenberg. 564 ΣΛΕΕ, άρθρο 283, παρ. 2, δ εδάφιο, και Καταστατικό, άρθρο 11.2, γ εδάφιο. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, οι εν λόγω διατάξεις δεν εφαρµόζονται στα κράτη µέλη για τα οποία ισχύει παρέκκλιση. 565 Καταστατικό, άρθρο 11.1, β υποπαράγραφος, α εδάφιο. 566 Ibid, άρθρο 11.1, β υποπαράγραφος, β εδάφιο. 184
άλλα τρία (3) που διορίζονται από το Συµβούλιο. 567 Εν όψει της κατοχύρωσης της προσωπικής ανεξαρτησίας των µελών της Εκτελεστικής Επιτροπής, η θητεία τους καθορίστηκε οκταετής, ώστε να µην συµπίπτει µε τον πολιτικό κύκλο των κρατών µελών, και δεν επιτρέπεται να ανανεωθεί ούτε µία φορά. 568 Στο πλαίσιο αυτό, τα µέλη µπορούν να απαλλαγούν από τα καθήκοντά τους µόνο µε απόφαση του ικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 569 Πρέπει µάλιστα να έχει προηγηθεί σχετική αίτηση είτε του.σ. ή της Εκτελεστικής Επιτροπής, και απαραίτητη προϋπόθεση είναι το µέλος: είτε να έχει παύσει να πληροί τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση των καθηκόντων του, είτε να έχει διαπράξει βαρύ παράπτωµα. 570 Η πλήρωση των κενών θέσεων πραγµατοποιείται µε το διορισµό νέου µέλους (ή νέων µελών) σύµφωνα µε την προαναφερθείσα διαδικασία. 571 567 Ibid, άρθρο 11.3, α εδάφιο. 568 ΣΛΕΕ, άρθρο 283, παρ. 2, γ' εδάφιο, και Καταστατικό, άρθρο 11.2, β εδάφιο. 569 Καταστατικό, άρθρο 11.4. 570 Ibid. 571 Ibid, άρθρο 11.7. 185
ΠΙΝΑΚΑΣ 19 Τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ (Μάϊος 2013) Ιδιότητα Όνοµα ιάρκεια θητείας Πρόεδρος Αντιπρόεδρος Μέλος Μέλος Μέλος Μέλος Mario Draghi (ιταλικής υπηκοότητας) Vítor Constâncio (πορτογαλικής υπηκοότητας) Benoît Cœuré (γαλλικής υπηκοότητας) Yves Mersch (λουξεµβουργιανής υπηκοότητας) Jörg Asmussen (γερµανικής υπηκοότητας) Peter Praet (βελγικής υπηκοότητας) 8ετής (από 2011) 8ετής (από 2010) 8ετής (από 2012) 8ετής (από 2012) 8ετής (από 2012) 8ετής (από 2011) 186
2. Αρµοδιότητες 2.1 Συνολική θεώρηση Στην Εκτελεστική Επιτροπή της ΕΚΤ έχουν ανατεθεί, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Καταστατικού, οι ακόλουθες αρµοδιότητες: (α) Εφαρµόζει την ενιαία νοµισµατική πολιτική στην ευρωζώνη σύµφωνα µε τις Αποφάσεις και Κατευθυντήριες Γραµµές που θεσπίζει το.σ. 572 Κατ εφαρµογή της αρχής της αποκέντρωσης, για την εκπλήρωση αυτής της αρµοδιότητας, στην Εκτελεστική Επιτροπή έχει δοθεί η εξουσία να δίνει τις απαραίτητες Οδηγίες στις κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ. 573 (β) Έχει την ευθύνη της προετοιµασίας των συνεδριάσεων του.σ. 574 (γ) Έχει την ευθύνη για την τρέχουσα διαχείριση της ΕΚΤ, 575 όπως π.χ. η επιλογή, ο διορισµός και η προαγωγή των µελών του προσωπικού. 576 (δ) Αποφασίζει, µετά από διαβούλευση µε το.σ. τον αριθµό, το όνοµα και την αντίστοιχη αρµοδιότητα των υπηρεσιακών µονάδων της ΕΚΤ. 577 (ε) Έχει την αρµοδιότητα σύνταξης και δηµοσίευσης των τριµηνιαίων εκθέσεων για τις δραστηριότητες του ΕΣΚΤ, της εβδοµαδιαίας ενοποιηµένης λογιστικής κατάστασης του ΕΣΚΤ, του ενοποιηµένου ισολογισµού του ΕΣΚΤ, καθώς και άλλων εκθέσεων. 578 (στ) Εκδίδει ορισµένες κατηγορίες νοµικών πράξεων (Αποφάσεις, Συστάσεις, Γνώµες και Οδηγίες) σύµφωνα µε τα ειδικότερα αναφερθέντα κατά την ανάλυση του άρθρου 132 στην ενότητα VI της παρούσας µελέτης (υπό Β 4). (ζ) Τέλος, ασκεί τις αρµοδιότητες που της εκχωρούνται από το.σ. σύµφωνα µε τα προαναφερθέντα. 579 Όσες πράξεις υιοθετούνται από την Εκτελεστική Επιτροπή κατ εκχώρηση αρµοδιοτήτων, πρέπει να κοινοποιούνται άµεσα στο.σ. 580 2.2 Εκχώρηση αρµοδιοτήτων Η Εκτελεστική Επιτροπή µπορεί να εξουσιοδοτήσει ένα ή περισσότερα µέλη της να προβαίνουν, για λογαριασµό της και µε δική της ευθύνη, στη λήψη σαφώς προσδιορισµένων διαχειριστικών ή διοικητικών µέτρων, συµπεριλαµβανοµένης της χρήσης εγγράφων είτε για την προετοιµασία µιας απόφασης που πρόκειται να ληφθεί συλλογικά από τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής σε µεταγενέστερη χρονική στιγµή, είτε µε τα οποία τίθενται σε εφαρµογή οριστικές αποφάσεις του οργάνου. 581 572 Ibid, άρθρο 12.1, β υποπαράγραφος, α εδάφιο. 573 Ibid, άρθρο 12.1, β υποπαράγραφος, β εδάφιο. 574 Ibid, άρθρο 12.2. 575 Ibid, άρθρο 11.6. 576 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 20.1. 577 Ibid, άρθρο 10.1. 578 Ibid, άρθρο 16.2. 579 Καταστατικό, άρθρο 12.1, β υποπαράγραφος, γ εδάφιο. 580 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 14.1, β εδάφιο. 581 Εσωτερικός Κανονισµός Εκτελεστικής Επιτροπής, άρθρο 5, παρ. 1. 187
Μπορεί, επίσης, να ζητήσει από ένα ή περισσότερα µέλη του, µε τη σύµφωνη γνώµη του Προέδρου, να υιοθετήσουν: το οριστικό κείµενο οποιουδήποτε εγγράφου, εφόσον η ουσία του εγγράφου αυτού έχει ήδη οριστεί επακριβώς σε σχετική συζήτηση, ή/και οριστικές αποφάσεις, οπότε η εξουσιοδοτική απόφαση πρέπει να περιλαµβάνει περιορισµένες και σαφώς προσδιορισµένες εκτελεστικές εξουσίες, η άσκηση των οποίων υπόκειται σε αυστηρό έλεγχο µε βάση αντικειµενικά κριτήρια που έχουν θεσπιστεί από το όργανο. 582 Η υπεκχώρηση των εν λόγω εξουσιών επιτρέπεται µόνον αν υπάρχει ειδική πρόβλεψη για αυτόν το σκοπό στην εξουσιοδοτική απόφαση. 583 3. Οι συνεδριάσεις του οργάνου 3.1 Πρόσωπα που δικαιούνται να παρίστανται Στις συνεδριάσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής παρίστανται µόνον τα µέλη της, καθώς και µέλη του προσωπικού της ΕΚΤ µετά από πρόσκληση του οργάνου. 584 Ο Πρόεδρος διορίζει ως γραµµατέα των συνεδριάσεων ένα µέλος του προσωπικού της ΕΚΤ, 585 το οποίο έχει την ευθύνη της προετοιµασίας όλων των συνεδριάσεων του οργάνου και της σύνταξης των συνοπτικών πρακτικών τους. 586 Όπως και στο.σ., στις συνεδριάσεις του οργάνου προεδρεύει ο Πρόεδρος και σε περίπτωση απουσίας του ο Αντιπρόεδρος. 587 Αν απουσιάζουν και οι δύο, τότε προεδρεύει το αρχαιότερο µέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής και σε περίπτωση ισοδυναµίας το πιο ηλικιωµένο. 588 3.2 Συχνότητα συνεδριάσεων Η ηµεροµηνία διεξαγωγής των συνεδριάσεων της Εκτελεστικής Επιτροπής καθορίζεται από το ίδιο το όργανο µετά από πρόταση του Προέδρου του. 589 Συνεδριάσεις διεξάγονται επίσης όταν ο Πρόεδρος το κρίνει σκόπιµο. 590 Στην πράξη πάντως η Εκτελεστική Επιτροπή συνεδριάζει σε εβδοµαδιαία βάση. 582 Ibid, άρθρο 5, παρ. 2. Σύµφωνα µε τη διάταξη της παρ. 3, οι προαναφερθείσες εκχωρήσεις και αποφάσεις καταγράφονται στα συνοπτικά πρακτικά των συσκέψεων της Εκτελεστικής Επιτροπής. 583 Ibid, άρθρο 5, παρ. 4. 584 Ibid, άρθρο 2, παρ. 3. 585 Ibid, άρθρο 2, παρ. 1, α εδάφιο. 586 Ibid, άρθρο 2, παρ. 1, β εδάφιο. 587 Καταστατικό, άρθρο 13.1. 588 Εσωτερικός Κανονισµός Εκτελεστικής Επιτροπής, άρθρο 2, παρ. 2. 589 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 6.1. 590 Ibid, άρθρο 6.2. 188
3.3 Τόπος συνεδριάσεων Οι συνεδριάσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής, όπως και αυτές του.σ., λαµβάνουν χώρο στις κτιριακές εγκαταστάσεις της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη. Συνεδριάσεις επιτρέπεται να γίνονται και µέσω τηλεσύσκεψης, µετά από αίτηµα του Προέδρου, µε αυστηρότερες όµως προϋποθέσεις από εκείνες που ισχύουν για το.σ. Ειδικότερα: 591 (i) (ii) δεν πρέπει να έχει προβληθεί αντίρρηση από δύο (2) τουλάχιστον µέλη, πρέπει να συντρέχουν ειδικές συνθήκες που καθορίζονται από τον Πρόεδρο, (iii) η απόφαση του Προέδρου αναφορικά µε τη συνδροµή των ειδικών συνθηκών και οι αποφάσεις που ελήφθησαν µέσω της τηλεσύσκεψης πρέπει να καταγράφονται στα συνοπτικά πρακτικά των συνεδριάσεων του οργάνου, και (iv) τα µέλη του οργάνου έχουν δικαίωµα να ζητήσουν προηγούµενη ενηµέρωση τόσο αναφορικά µε την τηλεσύσκεψη όσο και µε τα θέµατα επί των οποίων θα ληφθούν αποφάσεις. 3.4 Οργάνωση συνεδριάσεων Αναφορικά µε τον καθορισµό της ηµερήσιας διάταξης και την υπογραφή των πρακτικών των συνεδριάσεων της Εκτελεστικής Επιτροπής έχουν καθιερωθεί κανόνες παρεµφερείς µε εκείνους που ισχύουν και για το.σ. σύµφωνα µε τα προαναφερθέντα. Ειδικότερα: (α) Η ηµερήσια διάταξη των συνεδριάσεων υιοθετείται από την Εκτελεστική Επιτροπή. Η προσωρινή ηµερήσια διάταξη ετοιµάζεται από τον Πρόεδρο και αποστέλλεται, µαζί µε τα σχετικά έγγραφα, στα µέλη του οργάνου δύο (2) εργάσιµες ηµέρες πριν από τη συνεδρίαση, εκτός από επείγουσες περιπτώσεις, οπότε ο Πρόεδρος ενεργεί κατάλληλα, ανάλογα µε τις συνθήκες. 592 (β) Τα συνοπτικά πρακτικά των συνεδριάσεων υποβάλλονται στα µέλη του για έγκριση κατά την επόµενη συνεδρίαση (ή νωρίτερα, αν είναι απαραίτητο, µε έγγραφη διαδικασία) και υπογράφονται από τον προεδρεύοντα. 593 4. ιαδικασία λήψης αποφάσεων 4.1 ικαίωµα ψήφου Το Καταστατικό ορίζει ότι τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής οφείλουν να παρίστανται αυτοπροσώπως για να ασκήσουν το δικαίωµα ψήφου τους. 594 Από τη διάταξη αυτή, η οποία αντανακλά τον καθαρά προσωποπαγή χαρακτήρα της ιδιότητας των µελών, απορρέει ότι κανένα µέλος δεν έχει δικαίωµα ούτε να εξουσιοδοτήσει άλλο στις ψηφοφορίες του οργάνου ούτε να ορίσει αναπληρωτή του. 591 Εσωτερικός Κανονισµός Εκτελεστικής Επιτροπής, άρθρο 4. 592 Ibid, άρθρο 3.1. 593 Ibid, άρθρο 3.2. 594 Καταστατικό, άρθρο 11.5, α εδάφιο. 189
Τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, εφόσον παρίστανται αυτοπροσώπως, δικαιούνται να συµµετέχουν σε όλες τις ψηφοφορίες του οργάνου. Κατ εξαίρεση, όταν η Εκτελεστική Επιτροπή ψηφίζει για να λάβει απόφαση σύµφωνα µε τα άρθρα 11.1, 11.3 και 11.4 του Καταστατικού (κατά τα προαναφερθέντα ανωτέρω υπό Β 4.1), το µέλος ή τα µέλη στα οποία αφορά προσωπικά η απόφαση δεν δικαιούνται να ψηφίσουν. 595 4.2 Απαρτία Μολονότι το Καταστατικό δεν καθιερώνει όριο απαρτίας, ο Εσωτερικός Κανονισµός της ΕΚΤ ορίζει ότι για την έγκυρη λήψη αποφάσεων στην Εκτελεστική Επιτροπή απαιτείται απαρτία των δύο τρίτων (2/3) των µελών της. 596 Αν δεν επιτευχθεί απαρτία, ο Πρόεδρος έχει δικαίωµα να συγκαλέσει έκτακτη επαναληπτική συνεδρίαση όπου δεν είναι απαραίτητη η προαναφερθείσα απαρτία. 597 4.3 Η αρχή της ισοτιµίας της ψήφου Για τα µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής ισχύει, χωρίς καµία απολύτως εξαίρεση, η αρχή της ισοτιµίας της ψήφου τους. 598 4.4 Η αρχή της απλής πλειοψηφίας Οι αποφάσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής λαµβάνονται µε απλή πλειοψηφία. 599 Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου. 600 4.5 Ειδικές διαδικασίες Ο Εσωτερικός Κανονισµός της ΕΚΤ επιτρέπει τη λήψη αποφάσεων µε έγγραφη διαδικασία, εφόσον δεν έχει προβληθεί αντίρρηση από δύο (2) τουλάχιστον µέλη του οργάνου. 601 Σε αντίθεση µε τα ισχύοντα για την κατ αυτόν τον τρόπο ψηφοφορία στο.σ., στην περίπτωση της Εκτελεστικής Επιτροπής δεν έχει τεθεί καµία διαδικαστική προϋπόθεση. 595 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 7.3. 596 Ibid, άρθρο 7.1, α εδάφιο. 597 Ibid, άρθρο 7.1, β εδάφιο. 598 Καταστατικό, άρθρο 11.5, α εδάφιο. 599 Ibid, άρθρο 11.5, β εδάφιο. 600 Ibid, άρθρο 11.5, γ εδάφιο. 601 Εσωτερικός Κανονισµός ΕΚΤ, άρθρο 7.2. 190
1. Σύνθεση. Το Γενικό Συµβούλιο εδοµένου του γεγονότος ότι οι κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών για τα οποία ισχύει παρέκκλιση δεν εκπροσωπούνται στα µόνιµα όργανα της ΕΚΤ, το Γενικό Συµβούλιο καθιερώθηκε ως ένα forum για την υλοποίηση της νοµισµατικής συνεργασίας µεταξύ των κεντρικών τραπεζών των κρατών µελών µε νόµισµα το ευρώ και εκείνων για τα οποία ισχύει παρέκκλιση, για όσο διάστηµα υφίστανται τα τελευταία. Το Γενικό Συµβούλιο απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο της ΕΚΤ, και τους διοικητές όλων των εθνικών κεντρικών τραπεζών µελών του ΕΣΚΤ. 602 Αντίθετα, τα υπόλοιπα τέσσερα (4) µέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής επιτρέπεται µεν να παρίστανται στις συνεδριάσεις του, δεν έχουν όµως δικαίωµα ψήφου. 603 2. Αρµοδιότητες Οι αρµοδιότητες του Γενικού Συµβουλίου απαριθµούνται στο άρθρο 46 του Καταστατικού, επαναλαµβάνονται verbatim στα άρθρα 12 και 13 του Εσωτερικού Κανονισµού της ΕΚΤ, και εξειδικεύονται στο άρθρο 6 του Εσωτερικού Κανονισµού του οργάνου. Ειδικότερα: (α) Η πρώτη αρµοδιότητα του Γενικού Συµβουλίου συνίσταται στην εκτέλεση των καθηκόντων του ΕΝΙ, τα οποία πρέπει να συνεχίσουν να ασκούνται από την ΕΚΤ κατά την υιοθέτηση του ευρώ λόγω (και υπό την προϋπόθεση) της ύπαρξης κρατών µελών για τα οποία θα ισχύει παρέκκλιση, 604 καθώς και στην παροχή συµβουλών (µε τη νοµική µορφή της Γνώµης) προς αυτά τα κράτη µέλη κατά την προετοιµασία της κατάργησης του καθεστώτος παρέκκλισης. 605 (β) Στις αρµοδιότητες του οργάνου εµπίπτει και η λήψη Απόφασης αναφορικά µε την καταβολή από τις κεντρικές τράπεζες των κρατών µελών για τα οποία ισχύει παρέκκλιση ενός ελάχιστου ποσοστού του εγγεγραµµένου κεφαλαίου τους στην ΕΚΤ ως συµβολή στις δαπάνες λειτουργίας της ΕΚΤ. 606 602 Καταστατικό, άρθρο 44.2, α εδάφιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακριβώς λόγω αυτής της διευρυµένης (σε σχέση µε το.σ.) σύνθεσής του, στη γερµανική γλώσσα το εν λόγω όργανο καλείται «ιευρυµένο Συµβούλιο» ( erweiterter Rat ). 603 Ibid, άρθρο 44.2, β εδάφιο. 604 ΣΛΕΕ, άρθρο 141, παρ. 2, και Καταστατικό, άρθρο 46.1, πρώτο στοιχείο, µε αναφορά στο άρθρο 43, α εδάφιο. Στα καθήκοντα αυτά εµπίπτει πλέον µόνον η διαχείριση των δανειοληπτικών και δανειοδοτικών πράξεων που συνοµολογεί η Ευρωπαϊκή Ένωση για την παροχή στα κράτη µέλη διευκόλυνσης οικονοµικής στήριξης, στο πλαίσιο της µεσοπρόθεσµης στήριξης του ισοζυγίου πληρωµών τους. Βλέπε σχετικά τον Κανονισµό 332/2002 του Συµβουλίου της 18ης Φεβρουαρίου 2002, και την Απόφαση του Γενικού Συµβουλίου της ΕΚΤ της 17 ης Ιουνίου 2004 (ΕΚΤ/2004/12). 605 Καταστατικό, άρθρο 46.1, πρώτο στοιχείο, µε αναφορά στο άρθρο 43, β' εδάφιο. 606 Ibid, άρθρο 47, β εδάφιο (βλέπε σχετικά ανωτέρω την ενότητα VI της παρούσας µελέτης, υπό 2.5). 191
(γ) Το Γενικό Συµβούλιο καλείται, επίσης, να συµβάλλει στις προετοιµασίες που είναι αναγκαίες για τον αµετάκλητο καθορισµό των συναλλαγµατικών ισοτιµιών των νοµισµάτων των κρατών µελών για τα οποία ισχύει παρέκκλιση έναντι του ενιαίου ευρωπαϊκού νοµίσµατος, όταν καταργηθεί για αυτά το καθεστώς της παρέκκλισης. 607 Η συµβολή συνίσταται 608 στην υποβολή προς το.σ. παρατηρήσεων επί: των σχεδίων Γνωµών που υποβάλλει η ΕΚΤ στο Συµβούλιο, σύµφωνα µε την παρ. 3 του άρθρου 140 της ΣΛΕΕ, αναφορικά µε τον καθορισµό της αµετάκλητα σταθερής ισοτιµίας µε την οποία το ευρώ θα αντικαταστήσει το εθνικό νόµισµα του οικείου κράτους µέλους, και των σχεδίων Γνωµών της ΕΚΤ αναφορικά µε τις νοµικές πράξεις που πρέπει να υιοθετηθούν όταν καταργείται η παρέκκλιση για ένα κράτος µέλος, ή όταν λαµβάνονται οι αποφάσεις που προβλέπονται στο άρθρο 9 του Πρωτοκόλλου (αριθ. 15) αναφορικά µε το καθεστώς παρέκκλισης του Ηνωµένου Βασιλείου. (δ) Κατά τα λοιπά, τα καθήκοντα του Γενικού Συµβουλίου συνίστανται στη συµβολή σε διάφορες πτυχές της λειτουργίας του ΕΣΚΤ, χωρίς όµως το όργανο να έχει αποφασιστικές αρµοδιότητες. Ειδικότερα: (i) (ii) Συµβάλλει στην εκ µέρους της ΕΚΤ εκπλήρωση ορισµένων από τα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στο ΕΣΚΤ, όπως οι συµβουλευτικές λειτουργίες που καθιερώνονται στα άρθρα 4 και 25.1 του Καταστατικού. 609 Συµβάλλει στη συλλογή στατιστικών πληροφοριών από την ΕΚΤ σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 5 του Καταστατικού. 610 Η συµβολή αυτή συνίσταται: 611 στην ενίσχυση της συνεργασίας µεταξύ των εθνικών κεντρικών τραπεζών µελών του ΕΣΚΤ µε στόχο την υποστήριξη των καθηκόντων της ΕΚΤ στον στατιστικό τοµέα, στην προώθηση της εναρµόνισης των κανόνων και πρακτικών που διέπουν τη συλλογή, επεξεργασία και διανοµή των στατιστικών των εθνικών κεντρικών τραπεζών µελών του ΕΣΚΤ, και στην υποβολή προς το.σ. παρατηρήσεων επί των σχεδίων Συστάσεων της ΕΚΤ στον στατιστικό τοµέα, σύµφωνα µε το άρθρο 41 του Καταστατικού για τη συµπληρωµατική νοµοθεσία του Συµβουλίου, πριν από την έγκρισή τους. 607 Ibid, άρθρο 46.3. Η διάταξη αυτή ενεργοποιήθηκε για πρώτη (και µοναδική µέχρι το εκέµβριο του 2003) φορά το 2000, όταν άρχισαν οι προετοιµασίες για την ένταξη της Ελλάδος στην ευρωζώνη την 1η Ιανουαρίου 2001. 608 Εσωτερικός Κανονισµός Γενικού Συµβουλίου, άρθρο 6.8. 609 Καταστατικό άρθρο 46.1, δεύτερο στοιχείο, και Εσωτερικός Κανονισµός Γενικού Συµβουλίου, άρθρο 6.2. 610 Καταστατικό άρθρο 46.2, πρώτο στοιχείο. 611 Εσωτερικός Κανονισµός Γενικού Συµβουλίου, άρθρο 6.3. 192
(iii) Συµβάλλει στην κατάρτιση και δηµοσίευση από την ΕΚΤ της ετήσιας έκθεσης για τις δραστηριότητες του ΕΣΚΤ σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 15 του Καταστατικού, 612 µε την υποβολή προς το.σ. παρατηρήσεων επί της ετήσιας έκθεσης πριν από την έγκρισή της. 613 (iv) Συµβάλλει στην εκ µέρους του.σ. θέσπιση των κανόνων που είναι αναγκαίοι, σύµφωνα µε το άρθρο 26.4 του Καταστατικού, για την τυποποίηση της λογιστικής παρακολούθησης και την υποβολή εκθέσεων σχετικά µε τις πράξεις των εθνικών κεντρικών τραπεζών αναφορικά µε τους χρηµατοοικονοµικούς λογαριασµούς της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών. 614 Η συµβολή αυτή υλοποιείται µε την υποβολή προς το.σ. παρατηρήσεων επί του σχεδίου των εν λόγω κανόνων πριν από την έγκρισή τους. 615 (v) Συµβάλλει στην εκ µέρους του.σ. λήψη όλων των συµπληρωµατικών µέτρων που είναι αναγκαία για την εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 29 του Καταστατικού αναφορικά µε τον καθορισµό της κλείδας κατανοµής για την εγγραφή στο κεφάλαιο της ΕΚΤ. 616 Η συµβολή αυτή υλοποιείται µε την υποβολή προς το.σ. παρατηρήσεων επί του σχεδίου των εν λόγω µέτρων πριν από την έγκρισή τους. 617 (vi) Συµβάλλει στην εκ µέρους του.σ. θέσπιση των όρων απασχόλησης του προσωπικού της ΕΚΤ, σύµφωνα µε το άρθρο 36 του Καταστατικού, 618 µε την υποβολή προς το.σ. παρατηρήσεων επί του σχεδίου των εν λόγω όρων πριν από την έγκρισή τους. 619 (ε) Στις αρµοδιότητες του Γενικού Συµβουλίου εµπίπτει και η παρακολούθηση της συµµόρφωσης των εθνικών κεντρικών τραπεζών προς τις απαγορεύσεις νοµισµατικής χρηµατοδότησης και προνοµιακής πρόσβασης, οι οποίες έχουν καθιερωθεί µε τα άρθρα 123 και 124, αντίστοιχα, της ΣΛΕΕ. (στ) Τέλος, στο πλαίσιο της άσκησης των προαναφερθεισών αρµοδιοτήτων του έχει χορηγηθεί στο Γενικό Συµβούλιο η εξουσία να εκδίδει Αποφάσεις σύµφωνα µε τα άρθρα 45.4 και 47 του Καταστατικού και να διατυπώνει Γνώµες σύµφωνα µε το άρθρο 43 του Καταστατικού. Οι εν λόγω νοµικές πράξεις υπογράφονται από τον Πρόεδρο της ΕΚΤ. 620 612 Καταστατικό, άρθρο 46.2, δεύτερο στοιχείο. 613 Εσωτερικός Κανονισµός Γενικού Συµβουλίου, άρθρο 6.4. 614 Καταστατικό, άρθρο 46.2, τρίτο στοιχείο. 615 Εσωτερικός Κανονισµός Γενικού Συµβουλίου, άρθρο 6.5. 616 Καταστατικό, άρθρο 46.2, τέταρτο στοιχείο. 617 Εσωτερικός Κανονισµός Γενικού Συµβουλίου, άρθρο 6.6. 618 Καταστατικό, άρθρο 46.2, πέµπτο στοιχείο. 619 Εσωτερικός Κανονισµός Γενικού Συµβουλίου, άρθρο 6.7. 620 Ibid, άρθρο 9. 193