Προς τη: ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Υπόψη κου Προέδρου κ. Βασιλάκου Πειραιώς 132, 11854 Αθήνα Αρ. Πρωτ. / Ημερομηνία: Θέμα: Θέσεις της εταιρείας ENERGA POWER TRADING σχετικά με τη Διαβούλευση με θέμα «Προτάσεις της ΡΑΕ για τη Διαχείριση του Χρέους Πελατών των Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας». Αξιότιμε κ. Πρόεδρε της ΡΑΕ, H ENERGA POWER TRADING θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική την πρωτοβουλία της ΡΑΕ σχετικά με την υποβολή προτάσεων για τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των πελατών των Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας, δεδομένης της δυσμενής οικονομικής συγκυρίας και των αρνητικών συνεπειών που συνεπάγονται για τη βιωσιμότητα των ιδιωτικών εταιρειών. Επιθυμώντας να συμβάλλουμε στην προσπάθειά σας και μεταφέροντας την εμπειρία της εταιρείας από τη λιανική αγορά, σας διατυπώνουμε τις θέσεις μας και σας υποβάλλουμε τις προτάσεις μας σχετικά με τα θέματα που έχουν διατυπωθεί στο κείμενο της Δημόσιας Διαβούλευσης. Α. Μέτρα για την πρόληψη/αποφυγή δημιουργίας χρέους 1. Δικαίωμα άρνησης υποβολής προσφοράς προμήθειας εάν υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές Ο προμηθευτής θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την υποβολή Προσφοράς Προμήθειας αν από τον εκκαθαριστικό λογαριασμό του πελάτη προκύπτει ότι υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές ή βάσει του πιστοληπτικού ελέγχου και των αρχών που διέπουν τον εκάστοτε Προμηθευτή. Ειδικότερα δε και βάση της σχετικής απόφασης της ΡΑΕ σχετικά με τις Βασικές Αρχές Τιμολόγησης Ηλεκτρικής Ενέργειας (Απ. ΡΑΕ υπ. Αριθ. 692/2011, Βασικές Αρχές Τιμολόγησης Ηλεκτρικής Ενέργειας) και της Οδηγίας της ΡΑΕ προς τους καταναλωτές σχετικά με τα τιμολόγια Προμήθειας, στις οποίες προβλέπονται ότι οι πελάτες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψην τρεις (3) εκκαθαριστικούς λογαριασμούς για τον υπολογισμό του οφέλους από τα τιμολόγια των Προμηθευτών, αντίστοιχα ο Προμηθευτής θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την υποβολή Προσφορά Προμήθειας αν σε οποιονδήποτε από τους τρεις προηγούμενους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς του πελάτη υφίσταται ληξιπρόθεσμη οφειλή.
Συμφωνούμε με την πρόταση της ΡΑΕ να υπάρξει πληροφόρηση ύπαρξης ληξιπρόθεσμων οφειλών. 2. Πληρωμή λογαριασμών με πάγια εντολή Ο εναλλακτικός αυτός τρόπος πληρωμής έχει ήδη προβλεφθεί από την εταιρεία ENERGA POWER TRADING και παρέχεται τόσο στους επιχειρησιακούς όσο και στους οικιακούς πελάτες. Ωστόσο προς ενημέρωση της Ρυθμιστικής Αρχής θα θέλαμε να σας υποβάλλουμε τα ακόλουθα στοιχεία τα οποία αφορούν σε ποσοστό των πελατών στο σύνολο της πελατειακής βάσης που πληρώνουν το λογαριασμό τους μέσω πάγιας εντολής. % ΠΕΛΑΤΩΝ ΠΟΥ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΜΕΣΩ ΠΑΓΙΑΣ ΕΝΤΟΛΗΣ (στοιχεία.../8/2011) ΗΟΜΕ 0,4% BUSINESS 2,5% Όπως προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία, το ποσοστό των πελατών που επιλέγει το συγκεκριμένο τρόπο πληρωμής είναι πολύ μικρό και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο πελάτης μπορεί ανά πάσα στιγμή να ακυρώσει τη σχετική εντολή εξόφλησης, η αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης πρότασης ως μέτρο πρόληψης για την αποφυγή χρέους δεν αξιολογείται σημαντική για την εταιρεία μας. 3. Εγκατάσταση μετρητών προπληρωμής & 4. Εγκατάσταση έξυπνων μετρητών Και οι δυο προτάσεις θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην πρόληψη δημιουργίας χρέους, ωστόσο είναι και οι δυο μακροπρόθεσμες λύσεις, οι οποίες απαιτούν ενδελεχή σχεδιασμό και προϋποθέτουν την κατάρτιση ενός πλάνου που απαιτεί τουλάχιστο 2 έτη (εκτίμηση της εταιρείας μας λαμβάνοντας υπόψη την ενεργειακή αγορά και το ευρύτερο περιβάλλον εφαρμογής αποφάσεων και υλοποίησης αυτών) για να τεθεί σε εφαρμογή. Το πρόβλημα των ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι υπαρκτό, έχει πλέον μεγάλη διάσταση και οι κίνδυνοι που υφίστανται οι Προμηθευτές ιδιαίτερα σημαντικοί, οπότε και χρήζει άμεσης λήψης μέτρων. Β. Μέτρα για τη διαχείριση οφειλών 1. Καταβολή εγγύησης από τον Πελάτη Λαμβάνοντας υπόψη την εμπορική πολιτική της εταιρείας μας, με βάση την οποία το ποσό της εγγύησης που έχει καταβάλλει ο πελάτης σε προηγούμενο προμηθευτή επιστρέφεται στον πελάτη και δεν καταβάλλεται στην ENERGA, καθώς και τα αποτελέσματα από την εφαρμογή αυτής στην αγορά, προκύπτει πως το όφελος που λαμβάνουν οι πελάτες από την επιστροφή του σχετικού ποσού είναι ιδιαίτερα σημαντικό και αποτελεί σημαντικό εμπορικό πλεονέκτημα των προϊόντων της εταιρείας καθώς τα διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό και τα καθιστά ακόμα πιο οικονομικά. Η σημασία της επιστροφής της εγγύησης ως κινήτρου για την προσέλκυση πελατών αποδεικνύεται καθημερινά στην πράξη, καθώς πολλοί πελάτες της εταιρείας μας, μας
γνωρίζουν ότι η αποδέσμευση του ποσού της εγγύησης από τον προηγούμενο προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας και η, κατ αυτό τον τρόπο τόνωση της ρευστότητάς τους, αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα στην απόφασή τους να συμβληθούν με την εταιρεία μας. Η κρίση ρευστότητας και εμπιστοσύνης που πλήττει την ελληνική οικονομία, συνδέεται σημαντικά με το οικονομικό όφελος της επιστροφής ενός ατόκως και αντιπαραγωγικά δεσμευμένου (υπό την μορφή εγγυήσεως) κεφαλαίου καθώς αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό οικονομικό όφελος για τους καταναλωτές (ιδιώτες κι εταιρικούς) σε συνθήκες έλλειψης ρευστότητας και απροθυμίας των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν ιδιώτες κι επιχειρήσεις και να χορηγήσουν νέα δάνεια. Η εγγύηση λοιπόν αποτελεί ταυτόχρονα εμπορικό κίνητρο για τις ιδιωτικές εταιρείες προκειμένου να προσελκύσουν πελάτες και δε μπορεί να αντιμετωπίζεται μόνο ως μέσο πρόληψης χρέους και διαχείρισης οφειλών. Σε περίπτωση που ωστόσο υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές για έναν πελάτη, όπως αυτό αποδεικνύεται από τους προηγούμενους εκκαθαριστικούς λογαριασμούς τους, ο Προμηθευτής θα πρέπει να έχει δικαίωμα: Να απαιτήσει εγγύηση ύψους έως και τρεις λογαριασμούς κατανάλωσης. Να αναπροσαρμόσει το ποσό της εγγύησης που έχει ή δεν έχει χρεώσει ένα πελάτη του λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό των πληρωμών του μέσα σε διάστημα έξι μηνών. Να επιστρέψει το ποσό της εγγύησης που χρέωσε συμπληρωματικά έναν πελάτη του, μετά την πάροδο ενός έτους συνεπών πληρωμών των λογαριασμών του πελάτη. 2. Παροχή συμβουλών σχετικά με τρόπους μείωσης του λογαριασμού κατανάλωσης & 3. Τρόποι πληρωμής λογαριασμών και οφειλών Οι δυο προτάσεις αποτελούν προληπτικά/ συμβουλευτικά μέτρα που μπορούν οι Προμηθευτές να προτείνουν στους πελάτες τους είτε πριν τη δημιουργία χρέους είτε μετά για την αντιμετώπισή του. Τα συγκεκριμένα δεν προστατεύουν πρακτικά τους Προμηθευτές από την πιθανή δημιουργία χρέους και από τις συνέπειες που επιφέρει η δημιουργία του. 4. Δικαίωμα Εντολής Αποσύνδεσης Α) Η διαδικασία αποσύνδεσης πελατών λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών εφαρμόζεται ήδη από την εταιρεία μας. Ωστόσο κατά την εφαρμογή της έχουν διαπιστωθεί διάφορα προβλήματα τα οποία κωλυσιεργούν τη διαδικασία και δυσχαιρένουν την επικοινωνία της εταιρείας με τους πελάτες της. Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται από την πλευρά μας τα ακόλουθα: Μετά την αποστολή του αρχείου με τους πελάτες προς διακοπή από τον Προμηθευτή στο Διαχειριστή του Δικτύου και τις αιτούμενες ημερομηνίες διακοπής, ο Διαχειριστής του Δικτύου, θα πρέπει εντός 3 εργάσιμων ημερών από
την αιτούμενη ημ/νία διακοπής να επιστρέφει το σχετικό αρχείο, αναφέροντας το νέο status του πελάτη (Διακοπή - Εκκρεμεί, Διακοπή - Ολοκληρώθηκε). Σε περίπτωση που δεν έχει ολοκληρωθεί η διακοπή, θα πρέπει ο Διαχειριστής του Δικτύου να αναφέρει το λόγο για τον οποίο δεν έχει προχωρήσει η διακοπή. Σε περίπτωση που ο λόγος που δεν ολοκληρώθηκε η διακοπή, οφείλεται σε υπαιτιότητα του πελάτη (για παράδειγμα εσωτερικός μετρητής), θα πρέπει να αναφέρεται από το Διαχειριστή του Δικτύου η νέα ημερομηνία που θα επισκεφθεί το συνεργείο τον πελάτη για να πραγματοποιήσει τη διακοπή. Ο Διαχειριστής του Δικτύου δε μπορεί να αρνηθεί τη διακοπή για κανένα λόγο, εκτός κι αν ο πελάτης προσκομίσει αποδεικτικό με πρόσφατη πληρωμή του (τελευταίες 3 εργάσιμες ημέρες) για το οποίο θα πρέπει απαραίτητα το συνεργείο να κρατήσει σχετικό αντίγραφο. Σε περίπτωση που ο πελάτης διευθετήσει τις οφειλές του, οπότε και ο Προμηθευτής αποστείλεί στο Διαχειριστή του Δικτύου, εντολή επανεργοποίησης, θα πρέπει να υπάρχει σχετική ενημέρωση από το Διαχειριστή του Δικτύου προς τον Προμηθευτή σχετικά με το νέο status του πελάτη και την ημερομηνία αλλαγής αυτού. Η υλοποίηση όλων των παραπάνω απαιτεί την ύπαρξη ενός πληροφοριακού συστήματος Wholesale CRM στο οποίο οι Προμηθευτές θα μπορούν να καταχωρούν τα σχετικά αιτήματα και ο Διαχειριστής του Δικτύου θα μπορεί να παρακολουθεί την πορεία και την εξέλιξή τους. Η διαχείριση τέτοιας πληροφορίας μέσω φύλλων excel δεν είναι σε καμία περίπτωση παραγωγική και αποτελεσματική για καμία από τις δυο πλευρές, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της αγοράς και της διείσδυσης των Προμηθευτών σε αυτή. Β) Μέχρι σήμερα, αν και δεν προβλέπεται ξεκάθαρα πουθενά σε κανένα νόμο, στην περίπτωση που ένας Πελάτης φύγει από έναν ιδιώτη Προμηθευτή και χρωστάει χρήματα σε αυτόν τον Προμηθευτή, τότε ο εν λόγω Προμηθευτής δεν δύναται να διακόψει το ρεύμα σε αυτόν τον Πελάτη, λόγω της άρνησης του Διαχειριστή Δικτύου. Σε περίπτωση όμως που ένας Πελάτης έχει φύγει από την ΔΕΗ και οφείλει χρήματα στην ΔΕΗ, τότε η ΔΕΗ διακόπτει την ηλεκτροδότηση στον Πελάτη αυτό, με το πρόσχημα ότι οφείλει τα Δημοτικά Τέλη. Η εταιρεία μας θεωρεί ότι ο Προμηθευτής θα πρέπει να μπορεί να διακόπτει την ηλεκτροδότηση σε έναν Πελάτη, ακόμη και αν αυτός έχει αλλάξει Προμηθευτή, τηρώντας πάντα τις προθεσμίες που προβλέπει ο Κώδικας Προμήθειας. Ας μην ξεχνάμε ότι όταν ένας Πελάτης οφείλει χρήματα σε έναν Προμηθευτή οφείλει και τα χρήματα για την χρήση του δικτύου. Ο Προμηθευτής στην προκειμένη περίπτωση κάνει τον εισπράκτορα για τον Διαχειριστή του Δικτύου (χωρίς κανένα όφελος) και καλείται αδίκως να καταβάλει τα χρήματα αυτά στον Διαχειριστή του Δικτύου ακόμη και αν δεν τα έχει εισπράξει (κάτι που πρέπει να αλλάξει). Σημειωτέον ότι με την ψήφιση σχετικού νομοσχεδίου οι εναλλακτικοί Προμηθευτές, από εδώ και στο εξής, θα τιμολογούν τα Δημοτικά τέλη και επομένως όπως προβλέπει ο νόμος θα πρέπει από εδώ και στο εξής να μπορούν και αυτοί (όχι μόνο η ΔΕΗ) να διακόπτουν την ηλεκτροδότηση σε έναν Πελάτη ακόμη και αν αυτός έχει αλλάξει Προμηθευτή, στην περίπτωση πάντα που ο Πελάτης οφείλει χρήματα.
Θεωρούμε ότι με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα αυτό είναι και το μόνο μέτρο που μπορεί να καταπολεμήσει αποτελεσματικά το φαινόμενο των κακοπληρωτών που εν γνώσει τους αλλάζουν συνεχώς Προμηθευτή με μόνο σκοπό να μην πληρώσουν ποτέ το ηλεκτρικό ρεύμα. 5. Επισήμανση χρέους (debt flagging) ή απαγόρευση αλλαγής Προμηθευτή (debt blocking) Στόχος των προτάσεων που αφορούν τη διαχείριση χρέους πελατών Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας είναι η προστασία των προμηθευτών και εν γένει της αγοράς ενέργειας από τη δημιουργία σημαντικών επισφαλειών λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών. Από την άλλη πλευρά τα όποια μέτρα ληφθούν δε θα πρέπει σε καμία περίπτωση να δρουν αποτρεπτικά από την ανάπτυξη της αγοράς και του υγιούς ανταγωνισμού. Αναλύοντας τα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις που δημιουργούν οι δύο προτάσεις (debt flagging ή debt blocking) σχετικά με τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών η εταιρεία μας προτείνει τα ακόλουθα: Διαδικασία Απαγόρευσης (debt blocking): Η διαδικασία απαγόρευσης αλλαγής προμηθευτή (debt blocking) θα πρέπει να εφαρμόζεται σε περίπτωση που το ανεξόφλητο ποσό του πελάτη υπερβαίνει το ποσό των δυο (2) τελευταίων συνεχόμενων λογαριασμών του. Στην περίπτωση αυτή ο πελάτης θα πρέπει να εξοφλήσει τις προηγούμενες οφειλές του στον υφιστάμενο προμηθευτή και στη συνέχεια να προχωρήσει σε αλλαγή εκπροσώπησης. Με αυτό τον τρόπο ο νέος Προμηθευτής προστατεύεται από κακόβουλους πελάτες, ενώ ο υφιστάμενος προμηθευτής μπορεί να διεκδικήσει τις οφειλές από τον πελάτη. Εδώ οφείλουμε να σημειώσουμε ότι το μέτρο αυτό μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στην αγορά γιατί κάποιος Προμηθευτής μπορεί να μπλοκάρει το δικαίωμα του Πελάτη για την επιλογή νέου Προμηθευτή, και κατα συνέπεια θα πρέπει να ορισθεί το ύψος των ανεξόφλητων λογαριασμών του Πελάτη πέραν του οποίου θα έχει το δικαίωμα ο Προμηθευτής να εμποδίσει την αλλαγή Προμηθευτή, για να μην υπάρξουν αυθαιρεσίες από οποιονδήποτε Προμηθευτή στην εφαρμογή των αποφάσεων της ΡΑΕ. Ο νέος Προμηθευτής μπορεί να διαπιστώσει την ύπαρξη των σχετικών οφειλών μέσω του/των εκκαθαριστικού/ών λογαριασμού/ών του πελάτη, τον οποίο ο πελάτης οφείλει να προσκομίσει κατά την αίτηση αλλαγής εκπροσώπησης. Σε περίπτωση που ο πελάτης τακτοποιήσει τις οικονομικές οφειλές του στον αρχικό πάροχο, θα πρέπει να υποβάλλει εκ νέου νέα αίτηση αλλαγής εκπροσώπησης στο νέο πάροχο ή να προσκομίσει αποδεικτικό εξόφλησης των οφειλών του.. Η πρόταση για μεταφορά του χρέους του πελάτη από έναν προμηθευτή σε κάποιον άλλο δεν είναι εφικτό να υλοποιηθεί, καθώς απαιτεί οικονομικές συναλλαγές μεταξύ προμηθευτών, διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα και πολύπλοκη που συνεπάγεται και νομικών θεμάτων. Σχετική αλληλογραφία μεταξύ των Προμηθευτών δε μπορεί να κοινοποιείται στον πελάτη, καθώς η διαδικασία είναι αρκετά χρονοβόρα. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο ο πελάτης θα πρέπει να ενημερώνεται για τη σχετική διαδικασία μέσω σχετικού όρου που θα περιλαμβάνεται στη σύμβαση ηλεκτρικής ενέργειας που υπογράφει με τον
εκάστοτε Προμηθευτή. Επίσης θα πρέπει να ενημερώνεται για το λόγο της απόρριψης της Αίτησης Αλλαγής Εκπροσώπησης από το νέο προμηθευτή του. Διαδικασία Επισήμανσης (debt flagging): Η διαδικασία επισήμανσης (debt flagging) θα πρέπει να εφαρμόζεται σε περίπτωση που το ποσό που ο πελάτης οφείλει είναι μεγαλύτερο από το ύψος του ενός ελευταίου λογαριασμού του. Επίσης σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται αναφορά στο αν για το συγκεκριμένο μετρητή έχει στο παρελθόν (τελευταίοι 12 μήνες) πραγματοποιηθεί διακοπή της σύνδεσής του λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών και πόσες φορές. Σε περίπτωση που υπάρχει επισήμανση ληξιπρόθεσμων οφειλών ο νέος προμηθευτής μπορεί να απαιτήσει εγγύηση ύψους έως και τρεις λογαριασμούς κατανάλωσης, προκειμένου να προχωρήσει το Αίτημα Αλλαγής Εκπροσώπησης. Τόσο η διαδικασία Επισήμανσης όσο και η Διαδικασία Απαγόρευσης θα πρέπει να διέπονται από αυστηρά χρονοδιαγράμματα σχετικά με το χρόνο απόκρισης που θα έχουν οι Προμηθευτές για να απαντήσουν. Προτείνεται το χρονικό διάστημα 4 εργασιακών ημερών. Θα θέλαμε να τονίσουμε και σε αυτό το σημείο πως η υλοποίηση και αυτών των σχετικών διαδικασιών απαιτεί την ύπαρξη ενός πληροφοριακού συστήματος Wholesale CRM στο οποίο οι Προμηθευτές θα μπορούν να καταχωρούν τα σχετικά αιτήματα και να παρακολουθούν την πορεία και την εξέλιξή τους. Η διαχείριση τέτοιας πληροφορίας μέσω φύλλων excel δεν είναι σε καμία περίπτωση παραγωγική και αποτελεσματική για καμία από τις δυο πλευρές, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της αγοράς και της διείσδυσης των Προμηθευτών σε αυτή. Γενικές Παρατηρήσεις-Προτάσεις: 1) Λόγω της οικονομικής κρίσης που υπάρχει αυτή την στιγμή το ποσοστό των πελατών που πληρώνει εκπρόθεσμα τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος φτάνει κάποιους μήνες το 60% 2) Λαμβάνοντας υπόψη την ανωτέρω κατάσταση, θεωρούμε ότι από όλες τις προτάσεις σας η πλέον αποτελεσματική και άμεση είναι η δυνατότητα του Προμηθευτή να διακόψει την ηλεκτροδότηση του Πελάτη που δεν πληρώνει. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να υλοποιηθούν τα όσα αναφέρουμε στην παράγραφο 4 Α προκειμένου να υπάρξει πραγματικά η δυνατότητα ένας Προμηθευτής να διακόψει την ηλεκτροδότηση στους πελάτες που δεν πληρώνουν, γιατί η μέχρι σήμερα εμπειρία μας από τον Διαχειριστή του Δικτύου είναι άσχημη μιάς και δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για το αν υλοποιούνται και πότε οι ζητούμενες διακοπές ηλεκτροδότησης. 3) Είναι πολύ σημαντικό να δοθεί η δυνατότητα ένας Προμηθευτής να διακόπτει την ηλεκτροδότηση σε πελάτη που του οφείλει ακόμη και αν αυτός πλέον
ηλεκτροδοτείται από άλλον Προμηθευτή (πρότασή μας στο άρθρο 4 Β), κάτι που άλλωστε κάνει σήμερα η ΔΕΗ. 4) Θεωρούμε ότι όπως γίνεται στην περίπτωση των δημοτικών τελών, οι Προμηθευτές θα πρέπει να αποδίσουν τις χρεώσεις τρίτων (χρεώσεις χρήσης συστήματος & δικτύου, ΥΚΩ και ΑΠΕ) μόνο στην περίπτωση που τις έχουν εισπράξει και στην περίπτωση μή πληρωμής από τον πελάτη να μεταφέρεται η επισφάλεια στους τελικούς δικαιούχους.