ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ. Κρατική ενίσχυση αριθ. SA (2012/N) Ελλάδα Εγκατάσταση συστήματος τηλεμέτρησης και μετρητών μεγάλων πελατών χαμηλής τάσης

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, C(2013) 5820 final ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ Το παρόν έγγραφο αποτελεί εσωτερικό έγγραφο της Επιτροπής που διατίθεται μόνο για ενημέρωση. Θέμα: Κρατική ενίσχυση αριθ. SA (2012/N) Ελλάδα Εγκατάσταση συστήματος τηλεμέτρησης και μετρητών μεγάλων πελατών χαμηλής τάσης Κύριε Υπουργέ, 1. Η Επιτροπή δεν προβάλλει αντίρρηση για το εν λόγω μέτρο. 1 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 2. Η Ελλάδα κοινοποίησε το μέτρο στις 13/11/2012. Η Επιτροπή απέστειλε αίτηση συμπληρωματικών πληροφοριών στις 30/01/2013, στην οποία η Ελλάδα απάντησε στις 11/03/2013, στις 24/05/2013, στην οποία η Ελλάδα απάντησε στις 26/06/2013, και στις 26/07/2013, στην οποία η Ελλάδα απάντησε στις 09/08/ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ 2.1 Πλαίσιο και στόχοι 3. Σκοπός του έργου είναι η εγκατάσταση ηλεκτρονικών μετρητών ηλεκτρικής κατανάλωσης και συστήματος τηλεμέτρησης για τη συλλογή των δεδομένων. Οι μετρητές θα εγκατασταθούν σε μεγάλους πελάτες χαμηλής τάσης, όπως Κύριο Ευάγγελο Βενιζέλο Υπουργό Εξωτερικών Βασιλίσσης Σοφίας 5 Grèce Αθήνα Commission européenne, B-1049 Bruxelles/Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: (0)

2 μικρές βιομηχανίες, πολυκαταστήματα και εστιατόρια σε όλη την Ελλάδα. Αντιπροσωπεύουν το 11% της ελληνικής κατανάλωσης ρεύματος χαμηλής τάσης. 4. Η υποδομή επιτρέπει τον καλύτερο συντονισμό της προσφοράς και της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας θα έχουν άμεση ενημέρωση για την ωριαία κατανάλωση ρεύματος των πελατών. Μπορούν να κάνουν χρήση αυτών των στοιχείων, ώστε να προτείνουν διαφοροποιούμενες χρεώσεις για να κατευθύνουν τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. 5. Οι καταναλωτές θα έχουν άμεση πληροφόρηση για την τρέχουσα κατανάλωσή τους. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για την εξοικονόμηση ενέργειας, τη μετάθεση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από τις ώρες αιχμής και να βοηθήσει τους καταναλωτές να επιλέξουν τα καταλληλότερα τιμολόγια. 2.2 Νομική βάση 6. Το έργο ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1(B)β της υπουργικής απόφασης αριθ. ΦΑ/Ε 3.2/57/3 της 03/01/2011 «Καθορισμός πράξεων, ύψους και διαδικασίας χρηματοδότησης της Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε» μέσω του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων» Η χρηματοδότηση του έργου προγραμματίζεται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα» του ελληνικού Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. 2.3 Ο δικαιούχος 8. Ο δικαιούχος είναι ο Διαχειριστής ελληνικού δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας Α.Ε (ΔΕΔΔΗΕ), στον οποίο έχει ανατεθεί η ανάπτυξη, εκμετάλλευση και συντήρηση του ελληνικού δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με τον νόμο 4001/2011. Η ΔΕΔΔΗΕ είναι κατά 100% θυγατρική της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού Α.Ε., που είναι ο ιδιοκτήτης του δικτύου. 9. Η ΔΕΔΔΗΕ υπέβαλε αίτηση χρηματοδότησης του έργου στο Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων στις 06/05/ Κόστος της επένδυσης και ένταση της ενίσχυσης 10. Η εκτίμηση των επενδυτικών δαπανών είναι αποτέλεσμα δημόσιου διαγωνισμού. Το συνολικό κόστος της επένδυσης εκτιμάται σε ευρώ χωρίς τον ΦΠΑ. Περιλαμβάνει τις δαπάνες εξοπλισμού και εγκατάστασης. Τα έσοδα προέρχονται από τα τέλη που εισπράττει η ΔΕΔΔΗΕ για τη χρήση του δικτύου Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, τεύχος B, αριθ. 237 της 11/02/2011. Αριθμός αναφοράς GrD/1815. Νόμος 4001/

3 Μη προεξοφλημένη αξία (σε ευρώ) Καθαρή παρούσα αξία (ευρώ) 1 Περίοδος αναφοράς (έτη) 25 2 Χρηματοοικονομικό προεξοφλητικό επιτόκιο 4 8% 3 Συνολικό κόστος επένδυσης Υπολειμματική αξία Έσοδα Λειτουργικά έξοδα Καθαρά έσοδα = Έλλειμμα χρηματοδότησης = Ποσοστό ελλείμματος χρηματοδότησης (%) = 8/3 32,74% 11. Η Καθαρή παρούσα αξία της επένδυσης είναι αρνητική, ήτοι ευρώ. Ο εσωτερικός συντελεστής απόδοσης είναι 3,41%. Το ποσοστό ελλείμματος χρηματοδότησης ανέρχεται σε 32,74 %. 12. Η Ελλάδα προτίθεται να χορηγήσει ενίσχυση για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. Η μη προεξοφλημένη αξία της προβλεπόμενης δημόσιας χρηματοδότησης ανέρχεται σε ευρώ. Η ΔΕΔΔΗΕ θα χρηματοδοτήσει το υπόλοιπο ποσό με ίδια κεφάλαια. Μετά τη χρηματοδότηση, η καθαρή παρούσα αξία παραμένει αρνητική και το ποσοστό χρηματοοικονομικής απόδοσης ανέρχεται σε 7,57%, ποσοστό χαμηλότερο από όριο του 8% που η ρυθμιστική αρχή ενέργειας (ΡΑΕ) αποδέχτηκε ως εύλογη κεφαλαιακή απόδοση για τα κεφάλαια της ΔΕΔΔΗΕ. 6 Χωρίς δημόσια ενίσχυση Με δημόσια ενίσχυση 1. Εσωτερικός συντελεστής απόδοσης 3,41% 7,57% 2. Καθαρή παρούσα αξία (ευρώ) Η ρυθμιστική αρχή ενέργειας έχει αποδεχθεί ως ποσοστό κεφαλαιακής απόδοσης το 8% στην απόφαση αριθ. 1017/2012. Αναφέρεται στα νέα μέτρα. Οι παλαιοί μετρητές δεν θα επαναχρησιμοποιηθούν και δεν έχουν υπολειμματική αξία. Απόφαση αριθ. 1017/

4 3 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 3.1 Εφαρμογή του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ 13. Η Επιτροπή εκτίμησε κατά πόσο εφαρμόζεται το άρθρο 107 παράγραφος 1 στο εξεταζόμενο μέτρο. 14. Το μέτρο χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της Ελληνικής Δημοκρατίας. Παρέχει πλεονέκτημα στον δικαιούχο μέσω της χορήγησης κεφαλαίων τα οποία δεν θα μπορούσε να αντλήσει υπό κανονικές συνθήκες της αγοράς. Η ενίσχυση είναι επιλεκτική, διότι χορηγείται μόνο στον δικαιούχο. Εφόσον η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί αντικείμενο ευρείας διαπραγμάτευσης μεταξύ των κρατών μελών, η ενίσχυση θα μπορούσε να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις μεταξύ των κρατών μελών συναλλαγές. 15. Η ενίσχυση υπόκειται, συνεπώς, στην απαγόρευση του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ. 3.2 Νομιμότητα της ενίσχυσης 16. Οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν ότι η ενίσχυση θα καταβληθεί υπό την προϋπόθεση της έγκρισής της από την Επιτροπή. Ως εκ τούτου, με την κοινοποίηση του μέτρου ενίσχυσης πριν αυτό τεθεί σε εφαρμογή, η Ελλάδα έχει εκπληρώσει την υποχρέωση βάσει του άρθρου 108 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ. 3.3 Συμβατότητα της ενίσχυσης 17. Η Επιτροπή εκτίμησε κατά πόσο η ενίσχυση μπορεί να θεωρηθεί συμβατή με την εσωτερική αγορά βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3. Ο κύριος σκοπός του μέτρου είναι η ανάπτυξη του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας που δεν εμπίπτει στο πεδίο των κατευθυντήριων γραμμών για τις περιβαλλοντικές ενισχύσεις. 7 Συνεπώς, το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) εφαρμόζεται απευθείας. 18. Κατά την αξιολόγηση του συμβιβάσιμου συνεκτιμώνται διάφορες παράμετροι. Το μέτρο ενίσχυσης πρέπει να επιδιώκει ένα στόχο κοινού συμφέροντος. Η ενίσχυση πρέπει να αποτελεί κατάλληλο μέσο και να έχει χαρακτήρα κινήτρου. Το μέτρο ενίσχυσης πρέπει να είναι αναλογικό. Οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και οι επιπτώσεις στις συναλλαγές πρέπει να είναι περιορισμένες. Για να είναι συμβατή η ενίσχυση, πρέπει να εξασφαλίζεται συνολικό θετικό αποτέλεσμα. 7 Κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος [2008] ΕΕ C82/1. 4

5 3.3.1 Στόχος κοινού συμφέροντος 19. Τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση να εξασφαλίζουν την εφαρμογή έξυπνων συστημάτων μέτρησης. 8 Τα συστήματα αυτά θα πρέπει να παρέχουν στους τελικούς καταναλωτές στοιχεία για τον πραγματικό χρόνο κατανάλωσης. 9 Τα συστήματα μπορούν να προωθήσουν την εξοικονόμηση ενέργειας. 10 Επιτρέπουν ακόμη τη διαχείριση της ζήτησης που συμβάλλει στη βελτίωση της σταθερότητας του δικτύου Συνεπώς, το μέτρο ενίσχυσης επιδιώκει έναν σαφώς καθορισμένο στόχο κοινού συμφέροντος Καταλληλότητα του μέσου 21. Η ΔΕΔΔΗΕ εισπράττει τέλη χρήσης του δικτύου για τη χρηματοδότηση επενδύσεων. 12 Η ΡΑΕ καθορίζει τις χρεώσεις της ΔΕΔΔΗΕ. 13 Η ΡΑΕ απέρριψε την πρόταση της ΔΕΔΔΗΕ να αντισταθμιστεί η επένδυση εξ ολοκλήρου μέσω των χρεώσεων. 14 Οι ουσιαστικές επενδύσεις στο δίκτυο ηλεκτρισμού δημιουργούν μεγάλη οικονομική επιβάρυνση για τους τελικούς καταναλωτές. Η ΡΑΕ έκρινε ότι η επιβάρυνση των χρεώσεων με το σύνολο των επενδύσεων θα οδηγούσε σε κοινωνικά μη αποδεκτές αυξήσεις των τιμών. Ως εκ τούτου, η ΡΑΕ έθεσε όριο στην αύξηση των χρεώσεων. Συνεπώς, το έργο δεν είναι δυνατόν να χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου μέσω των τιμολογίων. 22. Τα έξυπνα ενεργειακά δίκτυα έχουν θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις, καθότι συμβάλλουν στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, του ανταγωνισμού και της ασφάλειας του δικτύου μέσω της ικανοποίησης της ζήτησης. Τα οφέλη αυτά δεν πιστώνονται απευθείας στους τελικούς καταναλωτές που πληρώνουν τα τέλη. 23. Δικαιολογείται, συνεπώς, η μερική χρηματοδότηση του έργου με δημόσιους πόρους. 24. Η ενίσχυση, αποτελεί, συνεπώς, κατάλληλο μέσο Χαρακτήρας κινήτρου και αναγκαιότητα της ενίσχυσης 25. Υφίσταται χαρακτήρας κινήτρου, εάν η ενίσχυση μεταβάλλει τη συμπεριφορά των αποδεκτών προς την κατεύθυνση της επίτευξης ενός στόχου κοινού συμφέροντος Παράρτημα I.2 της οδηγίας 2009/72/ΕΚ για την ηλεκτρική ενέργεια. Άρθρο 9 της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση 2012/27/ΕΕ. Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση 2012/27/ΕΕ, αιτιολογικές σκέψεις Ανακοίνωση «Έξυπνα ηλεκτρικά δίκτυα: από την καινοτομία στην ανάπτυξη», COM (2011) 202 τελικό. Άρθρο 128 του νόμου 4001/2011. Άρθρα 15 και 140 του νόμου 4001/2011. Απόφαση αριθ. 1017/2012 της 20/12/

6 26. Από τη χρηματοοικονομική ανάλυση συνάγεται ότι το έργο δεν θα ήταν οικονομικά αποδοτικό χωρίς την ενίσχυση. Τα παραγόμενα από το έργο έσοδα δεν θα κάλυπταν τις πραγματικές δαπάνες. Κατά συνέπεια, ένας λογικός επενδυτής δεν θα τα αναλάμβανε. Το έργο δεν έχει υλοποιηθεί ακόμη. 27. Συνεπώς, η σχεδιαζόμενη ενίσχυση θα παράσχει το αναγκαίο κίνητρο Αναλογικότητα του μέτρου ενίσχυσης 28. Ένα μέτρο είναι αναλογικό, εάν η ενίσχυση περιορίζεται στο ελάχιστο. 29. Το τελικό κόστος της επένδυσης είναι αποτέλεσμα διαδικασίας ανοικτού διαγωνισμού, όπως αναφέρεται ανωτέρω στην παράγραφο 10. Η υπό εξέταση ενίσχυση θα περιοριστεί στην κάλυψη του χρηματοδοτικού ελλείμματος. 30. Μετά τη χρηματοδότηση, η καθαρή παρούσα αξία παραμένει αρνητική και το ποσοστό χρηματοοικονομικής απόδοσης είναι 7,57%, ποσοστό χαμηλότερο από όριο του 8% το οποίο η ρυθμιστική αρχή ενέργειας (ΡΑΕ) αποδέχτηκε ως εύλογη κεφαλαιακή απόδοση για τα κεφάλαια της ΔΕΔΔΗΕ, στην απόφασή της αριθ. 1017/2012, όπως προαναφέρθηκε στην παράγραφο Η υπουργική απόφαση που κρίνει το έργο επιλέξιμο για χρηματοδότηση ορίζει ότι η χρηματοδότηση δεν θα περιληφθεί στον υπολογισμό των χρεώσεων, ώστε να αποφευχθεί ή υπεραντιστάθμιση Η ενίσχυση είναι συνεπώς αναλογική και περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο Νόθευση του ανταγωνισμού και επιπτώσεις στις συναλλαγές 33. Εφόσον η ΔΕΔΔΗΕ είναι κατά τον νόμο ο αποκλειστικός φορέας εκμετάλλευσης του ηλεκτρικού δικτύου διανομής, δεν υφίσταται ανταγωνισμός με άλλες επιχειρήσεις στην εν λόγω αγορά. 34. Το έργο εκτιμάται ότι θα αυξήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι θα ωφεληθούν κυρίως από τα πλεονεκτήματα που προσφέρει το έργο. Θα τους επιτρέψει να παρέχουν υπηρεσίες καλύτερης στόχευσης και να καθοδηγούν τη ζήτηση μέσω της διαφοροποίησης των χρεώσεων. Η ΔΕΔΔΗΕ έχει υποχρέωση εκ του νόμου να παρέχει στους προμηθευτές πρόσβαση με ίσους όρους. 16 Αυτό διασφαλίζει την ισότιμη μεταχείριση και αποτρέπει τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και των συναλλαγών. 35. Ως εκ τούτου, μπορεί να συναχθεί ότι η απορρέουσα από το μέτρο ενίσχυσης ενδεχόμενη νόθευση του ανταγωνισμού και των συναλλαγών είναι περιορισμένη Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β). Άρθρο 127 του νόμου 4001/2011 (ΦΕΚ τεύχος A, αριθ. 179 της

7 4 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 36. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή κρίνει ότι η κοινοποιηθείσα χρηματοδότηση του έργου επιδιώκει έναν στόχο κοινού συμφέροντος με αναγκαίο και αναλογικό τρόπο, ότι επιτυγχάνει θετικό αποτέλεσμα και, ως εκ τούτου, συμβιβάζεται με την εσωτερική αγορά βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ. 37. Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει την παρούσα επιστολή. Παρακαλείσθε να ενημερώσετε την Επιτροπή, εάν η εν λόγω επιστολή περιέχει εμπιστευτικά στοιχεία, εντός δεκαπέντε εργασίμων ημερών από τη λήψη της. Σε διαφορετική περίπτωση, θα θεωρηθεί ότι συμφωνείτε να δημοσιευτεί το πλήρες κείμενο. Με εκτίμηση, Για την Επιτροπή Joaquín ALMUNIA Αντιπρόεδρος 7