ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 η Ενότητα: Στον δρόμο για το σχολείο......... 6 2 η Ενότητα: Με το «σεις» και με το «σας»........ 8 3 η Ενότητα: Στον κόσμο των κόμικς............ 12 4 η Ενότητα: Ετοιμασίες για το ταξίδι.......... 16 5 η Ενότητα: Πάμε για ψώνια;.................. 18 6 η Ενότητα: Είμαστε έτοιμοι;................. 20 7 η Ενότητα: Πώς λέμε ΟΧΙ;................... 24 8 η Ενότητα: Το ταξίδι στη Χωχαρούπα......... 28 9 η Ενότητα: «Που λες, είδα»............... 30 10 η Ενότητα: Προσοχή! Τι λέει εκεί;............. 36 11 η Ενότητα: Τι βιβλίο είναι αυτό;.............. 40 12 η Ενότητα: Ποπό! Κόσμος που περνά!......... 44 13 η Ενότητα: Μες στο μουσείο.................48 14 η Ενότητα: Με προσκαλούν και προσκαλώ..... 52 15 η Ενότητα: Αλληλογραφώ................... 56 16 η Ενότητα: Νιώθω.......................... 60 17 η Ενότητα: Εφημερίδες! Εφημερίδες!.......... 66 18 η Ενότητα: Ένα βιβλίο που σε ταξιδεύει....... 72 19 η Ενότητα: Τα μάθατε τα νέα;................ 74 20 ή Ενότητα: Ποιος είναι; Τι κάνει;.............. 78 21 η Ενότητα: Χρήσιμες οδηγίες................ 82 22 η Ενότητα: Πώς γίνεται; Πώς παίζεται;........ 86 23 η Ενότητα: Για να γελάσουμε.............. 90 24 η Ενότητα: Να σου πω τι έμαθα;............. 92 Aπαντήσεις:............................... 95
Στον 1 η Ενότητα: δρόμο για το σχολείο ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ Χώρισε τις παρακάτω λέξεις σε συλλαβές: Συλλαβή είναι το μικρότερο κομμάτι μιας λέξης! μήλο ανεμόμυλος καράβι πί να κας παλάτι θέλω Βάλε τις παρακάτω λέξεις στη σειρά, ώστε η τελευταία συλλαβή της κάθε λέξης να γίνεται η πρώτη της επόμενης λέξης: μπαλόνια, λάμπα, νιάτα, ταράτσα, τσάντα πόρ τα τα μπέ λα Να σου πω ένα μυστικό; Κάθε φορά που θα χωρίζεις μια λέξη να χτυπάς παλαμάκια! Αυτό θα σε βοηθήσει πολύ! χάλασε, λάστιχα, νίκη, κήπος, σεντόνι κο πέ λα Ο κύριος Ανακατωσούρας μπέρδεψε τις συλλαβές στις λέξεις. Μπορείς να τις ξαναγράψεις χωρίζοντάς τες σωστά; μολ ύβ ι πυ ρ ε τός πα ραμ ύ θι κ οτό πουλ ο γι α γι ά ήλ ι ος χ ω ριό κασ ετ ίνα 6
1η Ενότητα: Στον δρόμο για το σχολείο Τα δίψηφα, οι συνδυα σμοί και οι δίφθογγοι δε χωρίζονται. π.χ. πεύ κος Κανόνες συλλαβισμού Τα όμοια σύμφωνα χωρίζονται πάντα. π.χ. θά λασ σα Δύο ή περισσότερα σύμφωνα χωρίζονται αν ΔΕΝ αρχίζει από αυτά ελληνική λέξη. π.χ. αρ κού δα Ακολουθώντας τους κανόνες του συλλαβισμού προσπάθησε να χωρίσεις σωστά τις παρακάτω λέξεις: βασίλισσα βα σί λισ σα αμπέλι βρεγμένος παππούς καινούριος καρέκλα παντόφλες γραμμή χαρτόνι πάρκο Γράψε τα παρακάτω μεταφορικά μέσα χωρίζοντάς τα σε συλλαβές: 7
Με το 2 η Ενότητα: «σεις» και με το «σας» ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ ΘΕΣΗ ΤΟΝΟΥ Συμπλήρωσε στα συννεφάκια πώς θα ζητούσες μ ευγενικό τρόπο: Από τον δάσκαλό σου να σε βοηθήσει σε μια άσκηση. Από τον παππού σου να σου διαβάσει ένα παραμύθι. Από μια συμμαθήτριά σου να σου δανείσει τη γόμα. Από τον πατέρα σου να τον βοηθήσεις στο πότισμα. Από τη μητέρα σου να σε πάει μια βόλτα στο πάρκο. Από την κυρία του κυλικείου να σου δώσει ένα κουλούρι. Αντιστοίχισε τις φράσεις της πρώτης στήλης με τα πρόσωπα της δεύτερης στήλης στα οποία θα τις έλεγες: Μου φέρνεις, σε παρακαλώ, ένα ποτήρι νερό; Στον αδερφό σου. Γιώργο, θα έρθεις να παίξουμε; Σ έναν φίλο σου. Μου δίνετε, σας παρακαλώ, μια σοκολάτα; Στον περιπτερά της γειτονιάς σου. 8
2η Ενότητα: Με το «σεις» και με το «σας» Χώρισε τις λέξεις και μέτρησε τις συλλαβές τους: σπίτι σπί τι ( 2 ) αστέρι ( ) περιστέρι ( ) ιστορία ( ) ναι ( ) φανάρι ( ) γραμμάριο ( ) σχολείο ( ) Μονοσύλλαβες λέγονται οι λέξεις που έχουν 1 συλλαβή. π.χ. φως Δισύλλαβες λέγονται οι λέξεις που έχουν 2 συλλαβές. π.χ. χα ρά Τρισύλλαβες λέγονται οι λέξεις που έχουν 3 συλλαβές. π.χ. πο τά μι Πολυσύλλαβες λέγονται οι λέξεις που έχουν πολλές συλλαβές. π.χ. κα λα μπό κι Χώρισε τις παρακάτω λέξεις σε συλλαβές και γράψ τες στη σωστή ταμπέλα: κάτω και φωνάζω σύννεφα δεν αργότερα στο πολυκατοικία ποτέ δέντρο ίσως σχολείο παράθυρο ΜΟΝΟΣΥΛΛΑΒΕΣ ΔΙΣΥΛΛΑΒΕΣ ΤΡΙΣΥΛΛΑΒΕΣ ΠΟΛΥΣΥΛΛΑΒΕΣ 9
2η Ενότητα: Με το «σεις» και με το «σας» Αντιστοίχισε τις λέξεις που έχουν τον ίδιο αριθμό συλλαβών: των κάστανα γυμναστήριο λίγο βιδώνω τετράδιο χάρακας μην πίτα πιο της καρέκλα φαρμακείο γελώ ποτέ αυτοκόλλητο Γράψε τις λέξεις βάζοντας τον τόνο στη σωστή συλλαβή: ματια λαδι Έριξα μια πριν φύγω. Τα της Ελένης είναι πράσινα. Στο φαγητό βάζουμε. Χθες έβαλα το φόρεμα. Οι λέξεις αυτές ονομάζονται τονικά παρωνύμια. θεα κανεις γερο Η Αθηνά ήταν η της σοφίας. Η από το βουνό ήταν καταπληκτική. Τι ; Είναι εδώ; Το τραπέζι ήταν πολύ. Ο Θανάσης είχε πολλά εγγόνια. Συμπλήρωσε τις προτάσεις βάζοντας τη σωστή λέξη: Τα παπούτσια μου είναι. Η φυτρώνει κοντά στη θάλασσα. η ελευθερία! Το μόνο που είναι να προσέχεις! Τα είναι φρούτα του καλοκαιριού. Τα έπιπλα από είναι τα καλύτερα. λεύκα λευκά ζητώ ζήτω κερασιά κεράσια 10
2η Ενότητα: Με το «σεις» και με το «σας» Συμπλήρωσε στον πίνακα πώς ονομάζεται η υπογραμμισμένη κάθε φορά συλλαβή: καπέλο παρηγοριά μαγευτικός δώρο αίθουσα ησυχία παραλήγουσα Να θυμάσαι: Η τελευταία συλλαβή ονομάζεται λήγουσα. Η δεύτερη συλλαβή από το τέλος ονομάζεται παραλήγουσα. Η τρίτη συλλαβή από το τέλος ονομάζεται προπαραλήγουσα. Γράψε τις παρακάτω προτάσεις με μικρά γράμματα και το αντίστροφο: Η ΜΗΤΕΡΑ ΜΑΣ ΕΙΠΕ ΝΑ ΠΛΥΝΟΥΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ πρέπει να φροντίζουμε και να προστατεύουμε τα δάση η αρκούδα είναι είδος υπό εξαφάνιση Ο ΠΙΛΟΤΟΣ ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΕ ΟΜΑΛΑ ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ Τόνισε τις λέξεις και ονόμασέ τες ανάλογα με το πού τονίζονται: δάσκαλος βροχή δήμαρχος φωτιά παιχνίδι γειτονιά αριθμός κάτοικος άρρωστος λιμάνι κύμα ομάδα ΟΞΥΤΟΝΕΣ (τονίζονται στη λήγουσα) ΠΑΡΟΞΥΤΟΝΕΣ (τονίζονται στην παραλήγουσα) ΠΡΟΠΑΡΟΞΥΤΟΝΕΣ (τονίζονται στην προπαραλήγουσα) 11
Στον 3 η Ενότητα: κόσμο των κόμικς ΔΙΨΗΦΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΔΙΨΗΦΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΑΤΟΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ Δίψηφα σύμφωνα: μπ, ντ, τσ, τζ, γκ, γγ Δίψηφα φωνήεντα: αι, ει, οι, ου, υι Τα δίψηφα σύμφωνα και τα δίψηφα φωνήεντα ανακατεύτηκαν στις λέξεις και τις μπέρδεψαν. Μπορείς να τις γράψεις σωστά; Πέταξε την ντάλα του ντάσκετ πολύ ψηλά. Ο πατέρας έφτιαξε την πρίζα με το κατζαβίδι _. Ο θίεος Σταμάτης είναι ναυτικός. Το μεσημέρι φάγαμε σαλάτα με τνομάτες και αγκουράκια. Η τιανία που ίεδαμε στο σινεμά ήταν πολύ ωρίαα. Διάβασε τις προτάσεις και τόνισε με κόκκινο χρώμα όπου χρειάζεται: Τα λουλουδια μυριζουν ωραια. Εκεινο το βιβλιο ειναι της Αγγελικης. Ο Νικολας φοβαται το σκοταδι. Μην ξεχάσω! Ο τόνος στα δίψηφα φωνήεντα μπαίνει πάντα στο δεύτερο φωνήεν! Το καλοκαιρι θα παμε διακοπες. 12
3η Ενότητα: Στον κόσμο των κόμικς Να βρεις τα δίψηφα φωνήεντα και τα δίψηφα σύμφωνα των παρακάτω λέξεων, να τα χρωματίσεις και να τα γράψεις στη στήλη που πρέπει, όπως στο παράδειγμα: ΛΕΞΕΙΣ ΔΙΨΗΦΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ ΔΙΨΗΦΑ ΣΥΜΦΩΝΑ παγκάκι παγκάκι οικόπεδο οικόπεδο ουρανός μαντίλι τζατζίκι μπροστά αγκινάρα γειτονιά βαλίτσα Συμπλήρωσε τις λέξεις με το κατάλληλο δίψηφο σύμφωνο ή δίψηφο φωνήεν: μα αρίνι άμι πε έτα φε άρι γά ια κου ό άλα κά ελα μπ ντ γκ γγ τσ τζ δα ώνω πα ελόνι άκι ε όδιο α ίζω κορί ι ε έφαλος κα αρίδα κ ρός μουσ ο λ κ μάς πλ ο οθετώ μα αι οι ει υι ου τ χος ρά λ μός π διά φάλ να π ρατής μάγ ρας σημ α π λί μαχ ρι 13
3η Ενότητα: Στον κόσμο των κόμικς Γράψε στα κουτάκια ό,τι βλέπεις: Οι παρακάτω λέξεις έχασαν το τελευταίο τους γράμμα. Μπορείς να το συμπληρώσεις; ν ς ζ ρ κ πατινά φερμουά κρουασά ίντερνε πούλμα άλμπου Οι λέξεις αυτές δεν είναι ελληνικές, αλλά τις χρησιμοποιούμε καθημερινά! Προσπάθησε να βρεις με τη βοήθεια του λεξικού σου πώς μπορείς να πεις στην ελληνική γλώσσα: τένις μπάσκετ σουπερμάρκετ σοφέρ ρεστοράν ασανσέρ Αντιστοίχισε τις λέξεις με το σωστό μπαλόνι: φερμουάρ φεριμπότ παζλ κήπος σχολείο σακ βουαγιάζ ξένη λέξη ελληνική λέξη μήνας γκαζόν λακ βιβλίο μαθητής αυλή κασκόλ κλόουν 14
3η Ενότητα: Στον κόσμο των κόμικς Συμπλήρωσε τις λέξεις βάζοντας Σ, σ, ς: Ο ταύρο ήμερα έχα ε την κα ετίνα του. Το λεωφορείο ταμάτη ε τη τάση. Η τέλα και ο ταμάτης πηγαίνουν το πάρκο. Κάθε άββατο και πολλέ Κυριακέ πηγαίνω για ψάρεμα. τόνος τόνος Οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν τονίζονται. Το που και το πως τονίζονται μόνο όταν ρωτάνε. τόνος τόνος Βάλε πού ή που και πώς ή πως στα κενά, τονίζοντας όπου χρειάζεται: πηγαίνεις; Εκεί γίνεται το πάρτι. είναι το μολύβι μου; Εκεί το άφησες. να βάλω το πιάτο; Άκουσα πήγες εκδρομή. τα πέρασες; Μας είπες πήγες με πούλμαν. ήταν η διαδρομή; Ο οδηγός μάς είπε ο δρόμος Εκεί πρέπει. ήταν απότομος. άφησες το βάζο; Βάλε τόνο στα η που πρέπει: Σου αρέσει η πίτσα η το τοστ; Ποιο ζώο προτιμάς, τον σκύλο η τη γάτα; Το η παίρνει τόνο μόνο όταν είναι ανάμεσα σε πράγματα που πρέπει να διαλέξουμε! Ποιο μάθημα σου αρέσει περισσότερο, η Γλώσσα η η Αριθμητική; 15
4 η Ενότητα: Ετοιμασίες για το ταξίδι ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΛΕΞΕΩΝ ΔΙΠΛΑ ΣΥΜΦΩΝΑ Φτιάξε λίστες με πράγματα που μπορείς να αγοράσεις στα παρακάτω μαγαζιά. Μετά ξαναγράψ τα στη διπλανή στήλη με αλφαβητική σειρά: ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ Βάζουμε τις λέξεις σε αλφαβητική σειρά σύμφωνα με τη σειρά που έχουν τα γράμματα του ελληνικού αλφάβητου. Βάλε σε αλφαβητική σειρά τις λέξεις προσέχοντας το δεύτερο γράμμα: καλάμι _ νονά _ κούνια _ νάνος _ κερί _ νικητής _ κρέας _ νεύρα _ κίτρινο _ νήμα _ Φτιάξε έναν τηλεφωνικό κατάλογο των φίλων σου με αλφαβητική σειρά: ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ 16
4η 18η Ενότητα: Ενότητα: Ετοιμασίες για το ταξίδι Ετοιμασίες για το ταξίδι Γράψε ό,τι βλέπεις στις εικόνες: Υπογράμμισε τη λέξη που είναι σωστά γραμμένη: πακσιμάδι παξιμάδι ψάρι πσάρι λάμψη λάμπση τακσίδι ταξίδι κσύστρα ξύστρα σκάπσιμο σκάψιμο Το ξ και το ψ ονομάζονται διπλά σύμφωνα, γιατί ακούγονται σαν δυο γράμματα ξ = κσ ψ = πσ Διάλεξε και βάλε τα σωστά γράμματα στις λέξεις: σκ ή ξ σπ ή ψ στ ή τσ έτος, ένος, πα ιμάδι, ά ηση, άμα α, επή, δα άλα, τα ίδι αλίδι, α ιρίνη, ίρτο, ά ητος, άνιος, λά η, δι άω, έ ασα α έρι, πε έτα, κορί ι, κά ανο, αφύλι, ιγάρο, περι έρι, κα αρόλα 17
5 η Ενότητα: Πάμε για ψώνια; ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ Συμπλήρωσε τις λέξεις βάζοντας τον σωστό συνδυασμό και ένωσέ τες ανάλογα όπως στο παράδειγμα: τελευταίος αυ = αφ στ ρός τ τότητα κ σαέρια γενικός αυ = αβ ν ρικός θ μάσιος λ κός ν τικός ευ = εφ πύρ λος ελ θερος φυτ ω κερ νός ευ = εβ π σίπονο ζ γάρι προσ χή Διάλεξε τη σωστή λέξη και συμπλήρωσε τις προτάσεις: Ο και η είναι δέντρα. Οι ασκήσεις στο διαγώνισμα ήταν. Τη μάς κόπηκε το στο σχολείο. Ο Ροβινσώνας Κρούσος ήταν _. _ θα πάμε εκδρομή. Η δασκάλα μού έβαλε πολλά. λεύκα εύκολες ναυαγός αυτοκόλλητα πεύκος ρεύμα αύριο Δευτέρα Τόνισε με κόκκινο χρώμα τις λέξεις. Μετά χώρισέ τες σε συλλαβές: σαυρα πευκος θαυμα Αυγουστος χορευουν τραυμα προαυλιο δευτερος ναυτης καυσιμα Ο τόνος στους συνδυασμούς μπαίνει πάντοτε στο υ: εύ αύ. 18
5η Ενότητα: Πάμε για ψώνια; Παρατήρησε τις εικόνες και γράψε το όνομα κάθε εποχής: Γράψε με τη σειρά τις ημέρες της εβδομάδας και δίπλα μια δραστηριότητα που κάνεις τη μέρα αυτή: Δευτέρα Πηγαίνω στο κολυμβητήριο. Ένωσε τους μήνες με τις ανάλογες δραστηριότητες: Ιανουάριος Δεκέμβριος Μάρτιος Μάιος Οκτώβριος Σεπτέμβριος Φτιάχνουμε στεφάνια από λουλούδια. Καλωσορίζουμε τον καινούριο χρόνο. Γιορτάζουμε τη Γέννηση του Χριστούλη. Γιορτάζουμε την επέτειο του «ΟΧΙ». Ανοίγουν τα σχολεία. Γιορτάζουμε την Επανάσταση του 1821. Γράψε ολοκληρωμένα τις ημερομηνίες: 25 03 1970 25 Μαρτίου 1970 12 10 1965 31 07 1987 27 09 1996 Γράψε με συντομία τις ημερομηνίες: 15 Ιουνίου 2008 3 Απριλίου 1943 24 Μαΐου 1982 24 05 1982 17 Ιουλίου 1995 19