Agroeco [ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΦΥΛΛΩΝ] Για φυλλοδιαγνωστική ανάλυση
Γενικά Για τη λήψη αντιπροσωπευτικού δείγματος είναι απαραίτητο να τηρούνται τα εξής: Συλλέγουμε πλήρως ανεπτυγμένα φύλλα από κύριους κλάδους ή βλαστούς, από σημεία που δεν σκιάζονται, φυτών που βρίσκονται αμέσως πριν ή κατά τα πρώτα στάδια της παραγωγική τους ηλικίας Δεν πρέπει να λαμβάνονται φύλλα όταν η καλλιέργεια είναι στο στάδιο ανάπτυξης ή όταν βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο πριν τη συγκομιδή Τα φύλλα πρέπει να προέρχονται από φυτά της ίδιας ανάπτυξης, είδους, ποικιλίας και ποτέ δεν γίνεται ανάμειξη συγγενών ή ανόμοιων φυτειών Τα φύλλα του δείγματος συλλέγονται την ίδια χρονική στιγμή Για θερμοκηπιακές καλλιέργειες απαιτείται άμεση επέμβαση μόλις διαπιστωθεί διατροφικό πρόβλημα Πρέπει να αποφύγουμε να συλλέξουμε δείγματα που προέρχονται από Φυτά τα οποία: Καλύπτονται με χώμα, σκόνη ή υπολείμματα χημικών ουσιών Έχουν προβληθεί από έντομα, ασθένειες ή έχουν τραυματιστεί Είναι πολύ νεαρά ή όταν βρίσκονται στα τελευταία στάδια πριν τη συγκομιδή Είναι νεκρά ή έχουν νεκρούς φυτικούς ιστούς Βρίσκονται κάτω από συνθήκες έλλειψης υγρασίας ή αυξημένης θερμοκρασίας Βρίσκονται σε κατάσταση τροφοπενίας Βρίσκονται στα εξωτερικά όρια της καλλιέργειας Αντιμετωπίζουν έντονη προσβολή ζιζανίων Επίσης πρέπει να αποφεύγουμε τη συλλογή ολόκληρων φυτών, εκτός και αν πρόκειται για σπορόφυτα. Τρόπος δειγματοληψίας Δένδρων Λαμβάνονται 4-8 φύλλα ανά δέντρο, σε μία ζώνη γύρω από την κόμη του, ύψους 1,5-2m και ανά ένα από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα (Β.Ν.Α.Δ.). Λαμβάνονται δείγματα κατά τις διαγώνιους αν είναι δυνατό ή ανά 5ο ή 10ο δέντρο στην περιοχή. Το τελικό δείγμα αποτελείται από 80-100 φύλλα και προέρχεται από περισσότερα από 25 δέντρα. Μετά τη συλλονή των Φύλλων, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν οι ακόλουθες ενέργειες: Συμπλήρωση του δελτίου δειγματοληψίας Συσκευασία των φύλλων σε χαρτοσακούλες Άμεση αποστολή για ανάλυση ή τοποθέτηση των δειγμάτων στο ψυγείο σε θερμοκρασία 4 C o για όσο το δυνατό μικρότερο χρονικό διάστημα Δεν τοποθετούμε τα δείγματα στην κατάψυξη Αν η διαδικασία δειγματοληψίας δεν πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τα ανωτέρω, η ερμηνεία του αποτελέσματος της φυλλοδιαγνωστικής ανάλυσης, δεν θα είναι ορθή και μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα και εκτιμήσεις. 1
Δειγματοληψία φύλλων καλλιεργειών Καλλιέργεια Αγροστώδη (Σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, σίκαλη) Νεαρά φυτάρια (<30 εκ. ύψος) Άνθηση, όταν το στάχυ έχει εμφανιστεί σχεδόν πλήρως. Ολόκληρο το φυτό πάνω από το έδαφος Ελάσματα φύλλων, περιλαμβανομένων των γλωσσιδίων Τα πρώτα 4 ελάσματα φύλλων από την κορυφή του φυτού Σχηματίζεται δείγμα από 50-100 φύλλα, από τυχαία φυτά, κατά τις δύο διαγώνιους. Βαμβάκι Λίγο πριν ή κατά τη έναρξη της άνθισης ή με την εμφάνιση των χτενιών Τα νεώτερα πλήρως ανεπτυγμένα φύλλα από τα στελέχη όπου εμφανίστηκαν τα χτένια (30-40 φύλλα) Ζαχαρότευτλα Ιούνιος - Ιούλιος Πλήρως ανεπτυγμένα και ώριμα φύλλα ( 50 80) μεταξύ των νεοτέρων και των παλιότερων Καλαμπόκι Φυτά ύψους <30 εκ όλο το υπέργειο τμήμα 20-30 φύλλα Πριν από την έκπτυξη της αρσενικής ταξιανθίας το πιο ώριμο φύλλο κάτω από την κορυφή 15-25 φύλλα Μετά από την έκπτυξη της αρσενικής ταξιανθίας Ολόκληρα τα φύλλα από τον κόμβο που εκτύσσεται ο σπάδικας 15-25 φύλλα 2
Καπνός Πριν την έναρξη άνθησης Το πλήρως ανεπτυγμένο φύλλο της κορυφής του φυτού (8-12 φύλλα) Μηδική, τριφύλλι και άλλα χορτοδοτικά ψυχανθή Στο 1/10 της ανθοφορίας Το άνω 1/3/ του ύψους των φυτών Ρύζι Μέγιστο αδέλφωμα εμφάνιση (έναρξη) της ταξιανθίας Νέα, ώριμα φύλλα. 50-60 φύλλα Σόργο Πριν από ή κατά το ξεστάχυασμα Το 2 ο φύλλο από την κορυφή του φυτού (15-25 φύλλα) Αραχίδα Κηπευτικά Αγγούρι, Μελιτζάνα, Πιπεριά Φυλλώδη λαχανικά, (Μαρούλι σπανάκι κλπ Πριν από ή κατά την άνθιση Κατά την καλλιεργητική περίοδο. Έναρξη άνθισης έως καρπόδεση Στο μέσο της καλλιεργητικής περιόδου Ώριμα φύλλα από τους κύριους και δευτερεύοντες βλαστούς από τις κοτυληδόνες (40 50 φύλλα) Έλασμα φύλλου, 4ο ως 5ο φύλλο από την κορυφή ή σύνθετα φύλλα εκτός του στελέχους, 4ο ως 6ο πλήρως αναπτυγμένα (25-40 φύλλα) Το νεαρότερο ώριμο φύλλο από την κορυφή του φυτού (35 50 φύλλα) 3
Καρπούζι Πεπόνι - Κολοκύθι Λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο Πατάτα Έναρξη ανθίσεως & μικρός καρπός έως συλλογή Πριν το σχηματισμό του κεφαλιού» Πριν την έναρξη άνθησης 5ο φύλλο από την κορυφή. Το πρώτο ώριμο φύλλο από το κέντρο της ροζέτας (10 20 φύλλα) Πρόσφατα πλήρως ανεπτυγμένα φύλλα 3 ο έως 5 ο φύλλο από την κορυφή (20-30 φύλλα) Μέσο σχηματισμού κονδύλων Λαμβάνεται ένα φύλλο από κάθε φυτό, από 5-10% του αριθμού των φυτών. Πιπεριά Καρότα, παντζάρια κλπ Τομάτα Αγρού Τομάτα θερμοκηπίου Έναρξη άνθησης μέχρι και το 1/3 των λουλουδιών Προς το τέλος της άνθησης του τελευταίου 1/3 των λουλουδιών Πριν από το σχηματισμό της σαρκώδους ρίζας Πριν ή κατά την έναρξη της καρπόδεσης Πριν ή κατά την καρπόδεση. Το πλέον πρόσφατο αλλά πλήρως ώριμο φύλλο / 25 φύλλα Το ανώτερο πλήρως αναπτυγμένο φυτό / 25 φύλλα Ώριμα φύλλα από το κέντρο του φυτού Το 3ο ή 4ο σύνθετο φύλλο από την κορυφή. Λαμβάνεται ένα φύλλο από κάθε φυτό, από 5-10% του αριθμού των φυτών. Το δείγμα λαμβάνεται τουλάχιστον από 50 φυτά. Νεαρά φυτά: Φύλλα γειτονικά στο 2 ο και 3 ο σταυρό Φασόλια Νεαρά φυτάρια (<30 εκ. ύψος) Φυτά μεγαλύτερης ηλικίας: Φύλλα γειτονικά στον 4 ο και 6 ο σταυρό Ολόκληρο το φυτό πάνω από το έδαφος Πριν από ή κατά την αρχή της άνθισης 2 ή 3 πλήρως ανεπτυγμένα φύλλα από την κορυφή του φυτού 4
Σκόρδο και Κρεμμύδι Νεώτερο ώριμο φύλλο, έναρξη σχηματισμού βολβού. Σπαράγγι Αύγουστο έως Σεπτέμβριο Σύνθετα φύλλα κορυφής Φακή Άνθιση Νεώτερο ώριμο φύλλο Ακτινίδιο Ελιά Βατόμουρα Αβοκάντο 4 εβδομάδων Ολόκληρα, ώριμα φύλλα, 4 εβδομάδες.μετά την έκπτυξή τους Πεδινές περιοχές Πλήρως ανεπτυγμένα, ώριμα φύλλα με τους Άνοιξη έως το τέλος μίσχους από το μέσο των ετήσιων βλαστών Ιουνίου μέσης ζωηρότητας (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί). Ιούλιος 2ο φύλλο μετά τον τελευταίο καρπό του βλαστού Ημιορεινές περιοχές: Τέλος Ιουλίου Πλήρης άνθηση ή Νοέμβριος Δεκέμβριος Τρέχουσα ανάπτυξη Ιούλιος-Αύγ. φθινόπωρο Λαμβάνονται 4-8 φύλλα ανά δέντρο, σε μία ζώνη γύρω από την κόμη του, ύψους 1,5-2m και ανά ένα από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα (Β.Ν.Α.Δ.). Λαμβάνονται δείγματα κατά τις διαγώνιους αν είναι δυνατό ή ανά 5ο ή 10ο δέντρο στην περιοχή. Το τελικό δείγμα αποτελείται από 60-80 φύλλα και προέρχεται από περισσότερα από 20 δέντρα. Φύλλα (με τους μίσχους). Από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας μήκους 30-50 cm (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5 2 μέτρα από το έδαφος και ανά ένα από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα (Β.Ν.Α.Δ.). 100-150 φύλλα Πλήρως εκπτυγμένα φύλλα από το μέσο βλαστού. 100-150 φύλλα ώριμα φύλλα μη καρποφόρων βλαστών, από δένδρα πλήρους αναπτύξης Καστανιά Ιούλιος -Αύγουστος Ώριμα φύλλα, μέσον ετησίων βλαστών 5
Αμυγδαλιά Βερικοκιά Βυσσινιά Δαμασκηνιά Κερασιά Ροδακινιά Μηλιά Αχλαδιά Αμπέλι Εσπεριδοειδή Πεδινές περιοχές Αρχές Ιουλίου Ημιορεινές περιοχές: Μέσα Ιουλίου Πεδινές περιοχές: Μέσα Ιουλίου Ημιορεινές περιοχές: Τέλη Ιουλίου Ορεινές περιοχές: Αρχές Αυγούστου κατά την άνθιση Για να πάρουμε δείγμα από ένα ορισμένο αμπελοτεμάχιο κατά την περίοδο της άνθισης θα πρέπει να έχει πέσει το 75-80% περίπου των πηλιδίων. κατά τον περκασμό 15 Αυγούστου μέχρι 15 Οκτωβρίου Πλήρως ανεπτυγμένα, ώριμα φύλλα με τους μίσχους από το μέσο των ετήσιων βλαστών (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί). Λαμβάνονται 4-8 φύλλα ανά δέντρο, σε μία ζώνη γύρω από την κόμη του, ύψους 1,5-2m και ανά ένα από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα (Β.Ν.Α.Δ.). Λαμβάνονται δείγματα κατά τις διαγώνιους αν είναι δυνατό ή ανά 5ο ή 10ο δέντρο στην περιοχή. Το τελικό δείγμα αποτελείται από 80-100 φύλλα και προέρχεται από περισσότερα από 25 δέντρα. Σε κάθε πρέμνο επιλέγουμε δυο κύριους, γόνιμους βλαστούς, οι οποίοι είναι επαρκώς εκτεθειμένοι στην ηλιακή ακτινοβολία κι έχουν κανονική ζωηρότητα. Η επιλογή των βλαστών γίνεται και από τις δυο πλευρές του φυλλώματος. Στη συνέχεια αφαιρούμε το φύλλο που βρίσκεται απέναντι από το κατώτερο σταφύλι, κόβουμε το έλασμα και κρατάμε το μίσχο. Συλλέγουμε περίπου 100 μίσχους, οι οποίοι αποτελούν το δείγμα. Η δειγματοληψία κατά τον περκασμό είναι παρόμοιας διαδικασίας, με τη διαφορά ότι επιλέγεται το πλέον πρόσφατα ώριμο φύλλο στον κύριο βλαστό. Το φύλλο αυτό είναι το τελευταίο του βλαστού που έχει αποκτήσει πλήρες μέγεθος την περίοδο της δειγματοληψίας και είναι συνήθως το 6 ο ή το 7 ο φύλλο από την αυξανόμενη κορυφή ενός ενεργά αναπτυσσόμενου βλαστού. Φύλλα με μίσχους. Ώριμα φύλλα από το μέσο των βλαστών που δεν φέρουν καρπούς. Τα φύλλα λαμβάνονται μετά το πέρας της αυξήσεως των βλαστών και πριν από την έναρξη της νέας βλάστησης Λαμβάνονται 4 φύλλα από κάθε δέντρο, από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, κατά τις διαγώνιες του αγροτεμαχίου. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, τότε λαμβάνονται φύλλα από το 10-20% των δέντρων του αγροτεμαχίου, κατά ένα ορισμένο τρόπο π.χ. από κάθε 5ο δέντρο και το τελικό δείγμα συνίσταται από 100-200 φύλλα που συλλέχθηκαν από 25-50 δέντρα. 6
Καρυδιά Φιστικιά Περίοδος πρώτης άνθισης ή με την εμφάνιση των πρώτων καρυδιών Πλήρη άνθιση Ιούλιος -Αύγουστος Μίσχοι φύλλων Λαμβάνονται δείγματα τουλάχιστον από 50 φυτά για κάθε περιοχή είτε κατά τις διαγώνιες είτε κατά σειρές και τουλάχιστον 100 μίσχους. Ελάσματα φύλλων χωρίς τους μίσχους Λαμβάνονται δείγματα τουλάχιστον από 50 φυτά για κάθε περιοχή είτε κατά τις διαγώνιες είτε κατά σειρές και τουλάχιστον 100 μίσχους. Φύλλα ώριμα από τη βάση μη καρποφόρων βλαστών / 90-100 φύλλα Μέσο (τρέχουσας) βλάστησης ετήσιας Ωριμα, ολόκληρα φύλλα (με μίσχο) / 90-100 φύλλα Δελτίο Δειγματοληψίας Για την αποστολή του δείγματος στο εργαστήριο θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν υλικά καινούργια και καθαρό. Στη σήμανση του δείγματος αναγράφονται τα εξής στοιχεία: Ονοματεπώνυμο: Διεύθυνση / Τηλέφωνο Καλλιέργεια: Αρ. Αγροτεμαχίου: Τοποθεσία Αγρού : Νομός / Τ.Κ./ Τοποθεσία Έκταση (στρέμματα): Ημερομηνία δειγματοληψίας: 7