ΟΙ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ

ΟΙ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Εκπλήξεις κρύβει το θεσμικό πλαίσιο του μέτρου 4.1 «Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης», των γνωστών Σχεδίων Βελτίωσης, που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Φαίνεται ότι η πολύ-αναμενόμενη πρόσκληση των σχεδίων βελτίωσης θα απογοητεύσει πολλούς παραγωγούς και θα πονοκεφαλιάσει του γεωπόνους που συντάσσουν τα σχέδια βελτίωσης. Το νέο θεσμικό πλαίσιο των σχεδίων βελτίωσης, όπως παρουσιάστηκε στην διαβούλευση, κρύβει εκπλήξεις τόσο σε επίπεδο βαθμολόγησης των αιτήσεων στήριξης, δηλαδή των φακέλων υποψηφιότητας, όσο και σε επίπεδο εκλογής των επενδύσεων. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Για να μπορέσει κάποιος να ενταχθεί στο μέτρο 4.1 (Μ 4.1) θα πρέπει η αίτηση στήριξης που θα υποβάλλει να αξιολογηθεί σε τρία σημεία: στα κριτήρια επιλεξιμότητας, στα κριτήρια επιλογής και στην επιλεξιμότητα των επενδύσεων για τις οποίες ζητάει την ενίσχυση. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας είναι κριτήρια του τύπου ναι/όχι. Δηλαδή κάποιος είτε τα διαθέτει είτε όχι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ηλικία: κάποιος είτε είναι μεταξύ 18 ου και 61 ου έτους είτε όχι. Αν ο παραγωγός δεν πληροί ένα από τα κριτήρια επιλεξιμότητας η αίτησή του απορρίπτεται. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας δεν κρύβουν εκπλήξεις. Αντιθέτως είναι πολύ συγκεκριμένα, ευκόλως μετρήσιμα και πολύ λιγότερα από εκείνα της προκήρυξης του 2011. Τα κριτήρια επιλογής αφορούν στη βαθμολογία της αίτησης στήριξης και είναι διαφορετικά για φυσικά νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα αγροτών. Κάθε αίτηση στήριξης βαθμολογείται σε κλίμακα 0 100. Ελάχιστη αποδεκτή βαθμολογία είναι τα 45 μόρια. Αυτό σημαίνει ότι μια αίτηση στήριξης που συγκεντρώνει βαθμολογία μικρότερη των 45 μορίων απορρίπτεται. Συνεπώς για να ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ Α Φυσικά Πρόσωπα: Ενεργοί γεωργοί που συγχρόνως είναι και επαγγελματίες αγρότες, ηλικίας μεταξύ 18 και 61 ος ετών, φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμεροι, που δεν είναι συνταξιούχοι και δεν εκτίουν ποινή φυλάκισης. Β Νομικά Πρόσωπα του εμπορικού δικαίου: Έχουν ως κύρια δραστηριότητα την άσκηση της γεωργίας, διάρκεια τουλάχιστον 10 έτη, είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερα, δεν τελούν υπό πτώχευση, λύση, αναγκαστική διαχείριση και εκκαθάριση και υποβάλουν ενιαία δήλωση εκμετάλλευσης. Γ Γεωργική εκμετάλλευση: Οι γεωργικές εκμ/σεις των φυσικών και νομικών προσώπων έχουν Τυπική Απόδοση μεγαλύτερη των 8.000 και πληρούν τα κοινοτικά πρότυπα που τις αφορούν με εξαίρεση εκείνες των νέων γεωργών που τα αποκτούν εντός 24 μηνών από την ημερομηνία α εγκατάστασης. Δ Συλλογικά σχήματα αγροτών: Είναι γραμμένα στα οικεία μητρώα, έχουν ως μέσο όρο τελευταίας 3ετίας κερδοφορία και τζίρο μεγαλύτερο των 30.000, είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερα δεν τελούν υπό πτώχευση, λύση, αναγκαστική διαχείριση και εκκαθάριση και υποβάλλουν επιχειρηματικό σχέδιο προς όφελος του συνόλου των μελών τους. Ε - Νεοσύστατα συλλογικά σχήματα: Συλλογικά σχήματα που συστάθηκαν εντός της προηγούμενης 3ετίας από το έτος υποβολής της αίτησης στήριξης ονομάζονται νεοσύστατα. Για τα νεοσύστατα δεν απαιτείται η εκπλήρωση του κριτηρίου της κερδοφορίας και του τζίρου. μπορέσει μια αίτηση να έχει πιθανότητες επιλογής, δηλαδή ένταξης στο Μ 4.1 και συνεπώς ενίσχυσης, θα πρέπει να συγκεντρώσει τη μεγαλύτερη δυνατή βαθμολογία η 1

οποία σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη των 45 μορίων. Και εδώ αρχίζουν οι εκπλήξεις. Στη βαθμολογία φυσικών νομικών προσώπων έχουν προβάδισμα οι παραγωγοί οι οποίοι δραστηριοποιούνται στους τομείς της αιγο-προβατοτροφίας ή/και της παραγωγής οπωροκηπευτικών ή/και της παραγωγής ζωοτροφών ή/και της καλλιέργειας φυτών ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή, έχουν Τυπική Απόδοση ΤΥΠΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Τυπική Απόδοση (ΤΑ) είναι τα έσοδα της γεωργικής εκμετάλλευσης και υπολογίζονται πολλαπλασιάζοντας την έκταση της κάθε καλλιέργειας ή των αριθμό των ζώων επί τυποποιημένων συντελεστών. Καλλιέργεια Έκταση Συν/στης ΤΑ Βαμβάκι 80 151,6 12.128 Κριθάρι 25 36,4 910 Μηδική 25 228,6 5.715 Ροδάκινα 5 675,0 3.375 Συνολική ΤΑ εκμ/σης 22.128 (ΤΑ) μεταξύ 15.000 και 25.000 και υποβάλλουν σχέδιο βελτίωσης προϋπολογισμού 4πλάσιου της ΤΑ, δηλαδή μεταξύ 60 και 100.000. Αιτήσεις στήριξης ανάλογων προδιαγραφών βαθμολογούνται με 32 μόρια. Αν τώρα οι αιτήσεις υποβάλλονται από νέους γεωργούς με επενδύσεις σε σταβλικές εγκαταστάσεις, θερμοκήπια ή φυτείες η βαθμολογία ανέρχεται σε 48 μόρια, τρία περισσότερα από την ελάχιστη αποδεκτή. Αν τέλος δραστηριοποιούνται και στην παραγωγή προϊόντων ποιότητας τότε η βαθμολογία μπορεί να ανέλθει μέχρι τα 53 μόρια. Συνεπώς, παραγωγοί που δεν πληρούν τις πιο πάνω προϋποθέσεις βαθμολογίας έχουν στην διάθεσή τους μόνο 47 μόρια για να βαθμολογηθούν (100 53 = 47). Και από αυτά υπάρχουν κάποια που αφορούν συγκεκριμένες κατηγορίες δικαιούχων ή επενδύσεων. Έτσι για παράδειγμα με 5 μόρια βαθμολογούνται οι παραγωγοί που είναι και πτυχιούχοι γεωτεχνικής κατεύθυνσης (τεχνολόγοι γεωπονίας, γεωπόνοι, κτηνίατροι κλπ), ενώ με άλλα 5 μόρια βαθμολογούνται επενδύσεις για την πρώτη πώληση των προϊόντων της εκμετάλλευσης (πχ εξοπλισμός διαλογής συσκευασίας). Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι βοοτρόφοι, χοιροτρόφοι, πτηνοτρόφοι και μελισσοκόμοι έχουν πολύ μικρές πιθανότητες ένταξης. Γι αυτούς οι συντάκτες των σχεδίων βελτίωσης θα αναγκαστούν να κάνουν πολλές «αλχημείες» προκειμένου να πετύχουν μια αξιοπρεπή βαθμολογία. Όμως οι μεγάλοι αδικημένοι της βαθμολογίας είναι οι βαμβακοπαραγωγοί και οι ρυζοπαραγωγοί που όσες «αλχημείες» και να κάνουν οι συντάκτες τελικά δεν θα μπορέσουν να βρουν τρόπο να υποβάλουν σχέδιο βελτίωσης. Από την άλλη, αυτοί που ευνοούνται από τη βαθμολογία είναι οι νέοι γεωργοί που δραστηριοποιούνται στην δενδροκαλλιέργεια. Αυτοί είναι οι καλύτεροι πελάτες για τους συντάκτες αφού εντάσσονται με «κλειστά» τα μάτια. Η άλλη μεγάλη έκπληξη είναι η βαθμολογία των συλλογικών σχημάτων. Τα νεοσύστατα συλλογικά σχήματα, δηλαδή αυτά που συστάθηκαν την τελευταία 3ετία, επειδή δεν διαθέτουν λογιστικά στοιχεία 3ετίας, δεν μπορούν να βαθμολογηθούν ή βαθμολογούνται με μεγάλη δυσκολία σε 8 από τα 19 κριτήρια με αποτέλεσμα να «χάνουν» έως και 44 μόρια. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι τα νεοσύστατα συλλογικά σχήματα δεν μπορούν να υποβάλλουν σχέδιο βελτίωσης όσες «αλχημείες» και να κάνουν οι συντάκτες. Με άλλα λόγια συλλογικά σχήματα που θα ενταχθούν στο μέτρο 9 «Σύσταση Ομάδων και Οργανώσεων παραγωγών» δεν θα μπορούν να υποβάλλουν σχέδιο βελτίωσης. Και βέβαια αφού από τη βαθμολογία ευνοούνται τα είδη υπάρχοντα συλλογικά σχήματα, οι «παλιές» ομάδες, είναι σαφές ότι τελικά 2

σχέδιο βελτίωσης θα μπορούν να υποβάλουν οι Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών που δραστηριοποιούνται στα οπωροκηπευτικά Και οι εκπλήξεις συνεχίζονται όταν πρέπει να καταρτιστεί ο προϋπολογισμός του σχεδίου βελτίωσης. Το θεσμικό πλαίσιο προβλέπει περιορισμούς τόσο στο συνολικό προϋπολογισμό όσο και σ εκείνο των διαφόρων επενδύσεων. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΓΙΑ ΦΥΣΙΚΑ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Ο προϋπολογισμός (π/υ) της αίτησης στήριξης μπορεί να ανέλθει το πολύ έως τις 500.000 με τους πιο κάτω περιορισμούς: ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ 1 ος : Για π/υ από 200.000 έως 300.000 πρέπει η τυπική απόδοση (ΤΑ) της εκμετάλλευσης να είναι τουλάχιστον 25% του αιτούμενου π/υ. Για π/υ από 300.000 έως 500.000 πρέπει η τυπική απόδοση (ΤΑ) της εκμετάλλευσης να είναι τουλάχιστον 25% του αιτούμενου π/υ και συγχρόνως το σχέδιο βελτίωσης να αφορά επενδύσεις κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων ή θερμοκηπίων όλων των τύπων. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ 2 ος : Οι δαπάνες για επενδύσεις: α) μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στην εκτέλεση γεωργικών εργασιών (ενδεικτικά: γεωργικός ελκυστήρας, παρελκόμενα γεωργικού ελκυστήρα, μηχανήματα συγκομιδής της παραγωγής), β) περιφράξεων μη συμπεριλαμβανομένων εκείνων για την εξυπηρέτηση γεωργικών κτιρίων και κατασκευών και γ) εγκατάστασης πολυετών φυτειών, δεν υπερβαίνουν αθροιστικά τις εκατόν πενήντα χιλιάδες ευρώ (150.000 ). Ένα σχέδιο βελτίωσης στη φυτική παραγωγή συνήθως περιλαμβάνει την ενίσχυση ενός ελκυστήρα με παρελκόμενα και ίσως και μιας αποθήκης. Ο συνολικός προϋπολογισμός δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 200.000 ώστε να αποφευχθεί ο 1 ος περιορισμός του 25% της ΤΑ. Απ αυτές τις 200.000, σύμφωνα με το 2 ο περιορισμό, οι 150.000 μπορούν να δαπανηθούν για την αγορά ελκυστήρα και παρελκόμενων και οι υπόλοιπες 50.000 για την ανέγερση της αποθήκης και την αμοιβή του συντάκτη. Αν τώρα ο συντάκτης θέλει να εξασφαλίσει για τον πελάτη του την μεγαλύτερη δυνατή βαθμολογία, θα πρέπει να λάβει υπόψη του το κριτήριο που βαθμολογεί με 15 μόρια αιτήσεις προϋπολο-γισμού 4πλάσιου της ΤΑ. Συνεπώς, για αιτήσεις προϋπολογισμού 200.000 η ΤΑ πρέπει να είναι 50.000. Όμως αν η ΤΑ είναι 50.000 το σχέδιο ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ 1) Η δαπάνη αγοράς γεωργικού ελκυστήρα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 125.000 ευρώ 2) Η δαπάνη αγοράς γεωργικού ελκυστήρα μικτής χρήσης ή δενδροκομικού ή αμπελουργικού ή κτηνοτροφικού ελκυστήρα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ 3) Η δαπάνη αγοράς παρελκόμενων κατεργασίας εδάφους δεν μπορεί να υπερβαίνει αθροιστικά τα 40.000 ευρώ 4) Η δαπάνη αγοράς πολυμηχανημάτων κατεργασίας εδάφους δεν μπορεί να υπερβαίνει αθροιστικά τα 55.000 ευρώ. 5) Η δαπάνη αγοράς αλυσοπρίονου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 300 ευρώ βελτίωσης δεν βαθμολογείται στο κριτήριο του οικονομικού μεγέθους που βαθμολογεί αιτήσεις ΤΑ έως 40.000. Πραγματική σπαζοκεφαλιά! Ποιος όμως διαθέτει ΤΑ 50.000. Σίγουρα όχι οι νέοι αγρότες που εντάχθηκαν με τυπικές αποδόσεις των 15.000 18.000. Για αυτούς οι συντάκτες, αν θέλουν να τους εξασφαλίσουν την μεγαλύτερη δυνατή βαθμολογία, θα προτείνουν σχέδια βελτίωσης της τάξεως των 60.000 72.000 αντίστοιχα! Στη κτηνοτροφία, ένα τυπικό σχέδιο περιλαμβάνει την ενίσχυση ενός στάβλου με τον σχετικό εξοπλισμό (ταΐστρες, ποτίστρες, αμελκτική κλπ). Ο συνολικός προϋπολογισμός είναι μεγαλύτερος των 200.000 και κατά μέσο όρο κυμαίνεται περίπου στις 250.000. Σύμφωνα όμως με τον 1 ο περιορισμό η αίτηση θα πρέπει να έχει ΤΑ 62.500 που στην προβατοτροφία αντιστοιχεί σε 672 πρόβατα! Και επειδή βέβαια κανείς δε έχει 672 πρόβατα και στην κτηνοτροφία ο προϋπολογισμός των 3

αιτήσεων θα περιοριστεί στις 200.000 ώστε να αποφευχθεί ο περιορισμός του 25%. Τώρα πως είναι δυνατό να ιδρυθούν βιώσιμοι και ανταγωνιστικοί στάβλοι με προϋπολογισμό μικρότερο των 200.000 αποτελεί ένα μυστήριο! Στη πράξη όλοι αυτοί οι περιορισμοί, τόσο στη γεωργία όσο και στην κτηνοτροφία οδηγούν στην υποβολή αιτήσεων στήριξης περιορισμένου προϋπολογισμού που δεν εξασφαλίζουν τον απαραίτητο εξοπλισμό των εκμεταλλεύσεων και συνεπώς έρχονται σε αντίθεση με τους σκοπούς του Μ 4.1 που είναι η δημιουργία βιώσιμων και ανταγωνιστικών εκμεταλλεύσεων. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ Ο προϋπολογισμός (π/υ) της αίτησης στήριξης μπορεί να ανέλθει το πολύ έως το 1.000.000 με τους πιο κάτω περιορισμούς: ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ 1 ος : Για π/υ μεγαλύτερο από 500.000 πρέπει ο κύκλος εργασιών της τελευταίας κλεισμένης χρήσης να είναι τουλάχιστον 25% του αιτούμενου π/υ. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ 2ος: Συλλογικά σχήματα που ιδρύθηκαν την τελευταία 3ετία θεωρούνται νεοσύστατα και ο π/υ της αίτησης στήριξης δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 500.000 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ 3 ος : Οι δαπάνες για επενδύσεις: α) μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στην εκτέλεση γεωργικών εργασιών (ενδεικτικά: γεωργικός ελκυστήρας, παρελκόμενα γεωργικού ελκυστήρα, μηχανήματα συγκομιδής της παραγωγής), β) περιφράξεων μη συμπεριλαμβανομένων εκείνων για την εξυπηρέτηση γεωργικών κτιρίων και κατασκευών και γ) εγκατάστασης πολυετών φυτειών, δεν υπερβαίνουν αθροιστικά τις εκατόν πενήντα χιλιάδες ευρώ (150.000 ). Ακόμα μεγαλύτερες οι εκπλήξεις για επενδύσεις συλλογικών σχημάτων, όπως για παράδειγμα οι ομάδες και οι οργανώσεις παραγωγών. Όλοι οι περιορισμοί που τα αφορούν είναι ανεφάρμοστοι. Πράγματι, γιατί ένα συλλογικό σχήμα που ιδρύθηκε την τελευταία 3ετία να μην μπορεί, βάσει του 2 ου περιορισμού, να υποβάλλει αίτηση στήριξη προϋπολογισμού μεγαλύτερου των 500.000 αν διαθέτει κύκλο εργασιών που αντιστοιχεί στο 25% του προϋπολογισμού της αίτησης. Και ακόμα, τι νόημα έχει ο 3 ος περιορισμός: Αν ένα συλλογικό σχήμα μπορεί να υποβάλει αίτηση στήριξης προϋπολογισμού έως 1.000.000, αλλά οι δαπάνες για μηχανολογικό εξοπλισμό και φυτείες δεν μπορεί να υπερβαίνουν τα 150.000, τα υπόλοιπα 850.000 σε τι δαπάνες μπορούν να επενδυθούν; Αλλά και γενικότερα, 150.000 για επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό και φυτείες είναι αρκετές για συλλογικές επενδύσεις; Πολλά είναι τα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν από τους αρμόδιους του Υπουργείου. Μα η μεγαλύτερη των εκπλήξεων είναι ο υπολογισμός της ιπποδύναμης του τρακτέρ. Το θεσμικό πλαίσιο που δόθηκε για διαβούλευση ορίζει ότι «Η ιπποδύναμη και το είδος του ελκυστήρα για τις ανάγκες της εκμετάλλευσης προσδιορίζονται με την βοήθεια του αλγορίθμου TEMPORAL ENERGY REQUIREMENT SATISFACTION (TEReS) ο οποίος αναπτύχτηκε από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών για τις ανάγκες του προγράμματος.» Ποιος είναι όμως αυτός ο αλγόριθμός και τι αποτελέσματα δίνει παραμένει άγνωστο. Άγνωστος συνεπώς παραμένει και ο αριθμός των στρεμμάτων που απαιτούνται για την ενίσχυση του τρακτέρ. Εδώ λοιπόν είναι που «κερδίζουν» οι συντάκτες μέντιουμ! Την μόνη πληροφορία που μας παρέχει το θεσμικό πλαίσιο είναι η κατά παρέκκλιση δυνατότητα ενίσχυσης τρακτέρ, δηλαδή η ενίσχυση τρακτέρ χωρίς τη χρήση του αλγόριθμου. Σύμφωνα λοιπόν με τον πίνακα, αν κάποιος καλλιεργεί τουλάχιστον 20 στρέμματα δένδρα, που αντιστοιχούν σε ΤΑ 13.500, μπορεί να ενισχυθεί για 50 hp τρακτέρ. Το 4

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΡΑΚΤΕΡ ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ Επενδυτικές Δαπάνες Περιορισμός Δυναμικότητα Γεωργικός ελκυστήρας Καλλιέργεια αροτραίων σε έκταση τουλάχιστον 100 στρεμμάτων έως 70 hp Καλλιέργεια δενδρωδών καλλιεργειών Δενδροκομικός ή ή/και αμπελώνων σε έκταση αμπελουργικός ελκυστήρας τουλάχιστον 20 στρεμμάτων έως 50 hp Κτηνοτροφικός ελκυστήρας Εντατική εκτροφή τουλάχιστον 400 θηλυκών αιγοπροβάτων Εντατική εκτροφή τουλάχιστον 100 αγελάδων για γαλακτοπαραγωγή έως 60 hp ερώτημα όμως που γεννάται είναι αν τρακτέρ 50 hp μπορεί να ανταπεξέλθει στις συνθήκες της ελληνικής γεωργίας. Μπορεί για παράδειγμα να τραβήξει ένα βυτίο με νερό στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές όπου συνήθως καλλιεργούνται δένδρα ή ακόμα μπορεί να λειτουργήσει ένα αναρτώμενο ψεκαστικό με τουρμπίνα; Αποτελεί όμως χλευασμό προς τον έλληνα προβατοτρόφο και ιδίως προς το νέο γεωργό η 3 η παρέκκλιση. 400 πρόβατα για ενίσχυση τρακτέρ 60 hp! Ανεξάρτητα αν η ιπποδύναμη των 60 hp αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες μιας προβατοτροφικής εκμετάλλευσης, πόσες εκμεταλλεύσεις διαθέτουν 400 πρόβατα; Σίγουρα όχι του νέου γεωργού που εντάχθηκε με ΤΑ μεταξύ 15.000 και 18.000 η οποία αντιστοιχεί σε 162 194 πρόβατα. Να λοιπόν μια ακόμα έκπληξη. Ο προβατορόφος δεν μπορεί να ενισχυθεί για την αγορά τρακτέρ! Μήπως όμως μεταξύ των παρεκκλίσεων θα έπρεπε, ειδικά για τους νέους γεωργούς, να είχε προβλεφθεί η δυνατότητα αγοράς τρακτέρ, περιορισμένης βέβαια ιπποδύναμης, ανεξάρτητα της έκτασης και της αξιοποίησης της εκμετάλλευσής τους. Είναι ή δεν είναι το τρακτέρ το πιο απαραίτητο εργαλείο για κάποιον που εγκαθίσταται για πρώτη φορά ως αρχηγός σε γεωργική εκμετάλλευση; Τελικά, η μεγάλη έκπληξη που κρύβει το νέο θεσμικό πλαίσιο του μέτρου 4.1 «Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης», των γνωστών Σχεδίων Βελτίωσης, που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είναι η δυσκολία με την οποία ορισμένες κατηγορίες δικαιούχων μπορούν να ενταχθούν στο μέτρο και να ενισχυθούν για επενδύσεις απαραίτητες για τη βελτίωση της βιωσιμότητα και της ανταγωνιστικότητας των εκμεταλλεύσεων τους. Μεγάλη χαμένοι οι βαμβακοπαραγωγοί, οι ρυζοπαραγωγοί, οι βοοτρόφοι, οι χοιροτρόφοι, οι πτηνοτρόφοι και οι νέοι γεωργοί προβατοτρόφοι που θέλουν να κατασκευάσουν σταβλικές εγκαταστάσεις. Κερδισμένοι οι νέοι γεωργοί που ικανοποιούνται με σχέδια βελτίωσης προϋπολογισμού 60.000 72.000 και κυρίως οι νέοι γεωργοί φρουτοπαραγωγοί. 5