ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 15 & ΑΙΟΛΟΥ, 105 51 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ 210 32 13 211 Γραφείο Ενημερώσεως Μελών: Σοφοκλέους 15, 4ος όρ. κάθε ημέρα 10 π.μ. έως 2 μ.μ., Δευτέρα & Πέμπτη 6 μ.μ. έως 8 μ.μ. και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Καθημερινή τηλεφωνική ενημέρωση: 210 3228500. Πληροφορίες - εγγραφές και μέσω: www.idioktisia.gr ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 95 ΤΙΜΗ: 0,01 MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ 2010 Aύξηση αντικειμενικών αξιών: «Ληστεία μετά... φόρου»! Hμιυπαίθριοι: "Bατερλώ" εν όψει, αν δεν αλλάξει ο νόμος! Eνεργειακή Eξοικονόμιση και "ΠOMIΔA-OIKOANABAΘMIΣH" TΩPA KAI MHXANIKOΣ ΣTA ΓPAΦEIA THΣ ΠOMIΔA! Kάθε Δευτέρα και Πέμπτη 6:00-8:00μ.μ!
Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. ΣΗΜΑΙΝΕΙ Aγώνες & επιτυχίες Oι σημαντικότερες αλλαγές στις οποίες συνέβαλε αποφασιστικά η Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. είναι χρονολογικά οι εξής: Η δυνατότητα ιδιοκατοίκησης στις επαγγελματικές μισθώσεις Η καθιέρωση ελαχίστου μισθώματος σε όλες τις μισθώσεις Η απελευθέρωση των διατηρητέων και των ακινήτων των απόδημων Η σταδιακή απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων Η σταδιακή απελευθέρωση των μισθώσεων κατοικιών Η θέσπιση ταχείας διαδικασίας αποβολής των δύστροπων μισθωτών Η μη υποβολή εντύπων υπολογισμού ΦΜΑΠ από τα φυσικά πρόσωπα Η κατάργηση του ΦΜΑΠ τρεις φορές (1980, 1992, 2008) Η θεσμοθέτηση του σύγχρονου κανονισμού εργασίας θυρωρών Η αποφυγή επιβολής ενοικιοστασίου στους σεισμούς του 1999 και Η φορολογική απαλλαγή των μισθώσεων προς τους σεισμοπαθείς Η παρέμβαση στη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος Η απεμπλοκή των οικοπέδων από τις δημευτικές δασικές διατάξεις Η επίλυση του ιδιοκτησιακού των εντός σχεδίου ακινήτων Η απαλλαγή των «κλειστών» ακινήτων από τα δημοτικά τέλη Η «κατάργηση» του φόρου κληρονομιάς-γονικής παροχής ακινήτων Η διατήρηση του αφορολογήτου (10.500 ) στο εισόδημα από ακίνητα Η εκπρόθεσμη δήλωση των οριζοντίων ιδιοκτησιών στο κτηματολόγιο Η καθιέρωση λογικών κανόνων ανακαίνισης παλαιών ανελκυστήρων Η διαδικασία αυτόματου κλεισίματος των ανέλεγκτων δηλώσεων ΦΜΑΠ Η εξαγγελία αμοιβής μόνον 1 /τ.μ. για το ενεργειακό πιστοποιητικό ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΟΜΙΔΑ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Στράτος Παραδιάς, Δικηγόρος Α.Π., Πρόεδρος UIPI ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Νίκος Δίγκας-Χαρδαλιάς, Θεσσαλονίκη ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ανδρέας Νικολούδης, Απόδημοι ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΙ Ευαγγ. Μουτσόπουλος, Ακαδημαϊκός Καθηγητής Χαράλαμπος Τσουτρέλης, Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αθανάσιος Ευαγγελίδης, Πολ. Μηχαν. Θεσσαλονίκη Κων/νος Αράπογλου, Δικηγόρος, Ηράκλειο ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Αιμιλία Δ. Βαδόκα, Αθήνα ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Κυριακή Αθανασιάδου, Δικηγόρος, Πάτρα ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Αθανάσιος Παπαλεξανδρής, Τραπεζικός, Σούνιο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Αναστάσιος Γ. Βάππας, Δικηγόρος, Αθήνα ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ Μάριος Σκορτσής, Πολ. Μηχανικός, Αθήνα ΜΕΛΗ ΤΟΥ Δ.Σ. Χρόνης Μαλλιαρόπουλος, Δικηγόρος, Βόλος Κων/νος Ζήκας, Πολ. Μηχανικός, Θεσσαλονίκη Μιχαήλ Κούλας, Συνδεσμος Αν. Κτημ. Εταιριών Γεώργιος Θεοδωρόπουλος, Δικηγόρος, Πειραιάς Παύλος Πετρόπουλος, Αρχιτεκτων, Διατηρητέα Νικόλαος Σταματάκης, Επιχειρηματίας, Αθήνα Αθανάσιος Καράμπαμπας, Πολιτικός Μηχανικός, Αθήνα Γεώργιος Βογιατζής, Εμπορος, Δράμα Χριστίνα Πουλούλη, Δικηγόρος, Λάρισα ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΜΒ. ΔΙΕΘΝ. ΣΧΕΣΕΩΝ Άννα Τζηρίδου, Θεσσαλονίκη ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΜΒ. ΙΔΙΟΚΤ. ΕΞΩΤΕΡ. Δημήτριος Κούρος, Δικηγόρος, Ντύσσελντορφ Δ.Σ. ΕΝΩΣΕΩΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Στράτος Παραδιάς ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΙ Αιμιλία Βαδόκα Μάριος Σκορτσής Iωάννης Λαμπρόπουλος Ανδρέας Αθανασιάδης ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Έλενα Οικονομίδου ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ειρήνη Πρόκου ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ελπίδα Ροΐδου ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΝΗΜΕΡ. ΜΕΛΩΝ Μαριλένα Μητροπούλου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ Ιωάννης Λαϊάκης ΜΕΛΗ ΤΟΥ Δ.Σ. Αναστάσιος Γ. Βάππας Δρακούλης Θωμάκος Ευφροσύνη Καράμπαμπα Ανδρέας Παπακυριακόπουλος Βασιλική Παραδιά Αντώνιος Σαρλάς Ιωάννης Σταματάκης
Περιεχόμενα Γράμμα από τον Πρόεδρο Του Στράτου Παραδιά, Προέδρου ΠΟΜΙΔΑ stratos@paradias.gr 4 6 8 9 13 14 15 16 20 21 23 25 30 Ημιυπαίθριοι: έξη αλλαγές προτείνει η ΠΟΜΙΔΑ Οι εγκύκλιοι του ΥΠΕΚΑ για τη ρύθμιση Οικο-αναβάθμιση, η νέα υπηρεσία της ΠΟΜΙΔΑ προς τα μέλη μας «Εξοικονομώ κατ οίκον»: επιδοτήσεις για λίγους από το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων Το ΠΔ για τις αμοιβές ενεργειακών επιθεωρητών Η γνώμη του ειδικού για τη στεγάνωση-μέρος β Νέα φορολογική επίθεση κατά της ιδιοκτησίας Οι τελικές ρυθμίσεις για τις μισθώσεις-διαμαρτυρία φορέων της κτηματαγοράς Ιδρύθηκε Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Βορείων και Ανατολικών Προαστίων Αθηνών Συνέντευξη του προέδρου στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων Νομικό Βήμα: καταγγελία της μίσθωσης από το μισθωτή Οι υπηρεσίες μας Οι Ενώσεις-μέλη μας Η δήμευση της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας ταφόπλακα της οικονομίας μας! Πολλοί ισχυρίζονται ότι τα σημερινά καταιγιστικά μέτρα κατά των ιδιοκτητών ακινήτων, παρόλη την χωρίς προηγούμενο κρίση της οικονομίας και της ιδιοκτησίας ειδικότερα, υπακούουν σε ένα οργανωμένο σχέδιο που στοχεύει στην πλήρη απαξίωση της ακίνητης ιδιοκτησίας, ώστε να μειωθούν οι τιμές των ακινήτων, να πέσουν τα ενοίκια, να γίνουν φτηνές επενδύσεις ξένων σε ακίνητα στη χώρα μας, και άλλα τερπνά. Πράγματι, ο τομέας των ακινήτων, παρά το ότι εισφέρει σημαντικότατα στη δημιουργία ανάπτυξης και εθνικού πλούτου, στοχοποιήθηκε πολλαπλά και επιλεκτικά με τις νέες φορολογικές ρυθμίσεις, με τις οποίες: Δεκαπλασιάστηκε ουσιαστικά ο συντελεστής φορολόγησης των γονικών παροχών, κληρονομιών κλπ. από 1% σε 10%. Δεκαπλασιάστηκε ουσιαστικά ο ετήσιος φόρος ακινήτων, από το 1ο/οο του ΕΤΑΚ στο 1 % του νέου εξοντωτικού Φόρου Ακίνητης Περιουσίας, και με συντελεστή ακόμη και 2% ετησίως! Αυξήθηκε ο φόρος εισοδήματος έως και 45% χωρίς να καταργηθεί ο συμπληρ. φόρος μισθωμάτων, Επιβλήθηκαν έκτακτες εισφορές στο κεφάλαιο και το εισόδημα των ακινήτων (2008 & 2009), Καταργήθηκαν οι φοροαπαλλαγές για τις κάθε είδους επισκευές ακινήτων, Στη συμφωνία με το ΔΝΤ αναφέρεται ότι θα αυξηθούν οι «αντικειμενικές αξίες» το 2011 και 2012! Μειώθηκαν κατά 20% και πάγωσαν τα μισθώματα του δημόσιου τομέα Η επαγγελματική μίσθωση έγινε πραγματικό «ξέφραγο αμπέλι» αφού, εκτός από τη μισθωτική αξία των ακινήτων, αποδυναμώθηκε και η ισχύς των συμβατικών δεσμεύσεων, με την επικράτηση της αρχής του «είπα-ξείπα»! Προφανής στόχος όλων αυτών των μέτρων είναι η καταρράκωση της πραγματικής αξίας της ακίνητης περιουσίας των πολιτών της χώρας, και η αντικατάστασή της από την, πλασματική πλέον, «αντικειμενική αξία», η οποία ήδη στα περισσότερα καταστήματα, γραφεία, αποθήκες, αλλά ακόμη και σε κατοικίες είναι ουσιωδώς μεγαλύτερη της πραγματικής, και αποτελεί πλέον πρόσχημα και πρόφαση για τη δημευτική, κυριολεκτικά, φορολόγηση της ιδιωτικής ακίνητης ιδιοκτησίας! Οι επιτροπές δουλεύουν νύχτα-μέρα για να υπολογίσουν τις αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών, και την ένταξη και των εκτός σχεδίου ακινήτων στο ΦΑΠ! Ως αποτέλεσμα είναι ότι άρχισαν να έρχονται στους ιδιοκτήτες των ακινήτων εκκαθαριστικά ΕΤΑΚ 2009 με χρεώσεις απίστευτων ποσών για έκτακτη εισφορά 2009, τα οποία οι ιδιοκτήτες των (ξενοίκιαστων) ακινήτων αδυνατούν πλήρως να καταβάλουν. Ομοίως αδυνατούν να εκποιήσουν περιουσιακά στοιχεία, σε οποιαδήποτε αξία, γιατί στην αγορά κυκλοφορούν μόνον πωλητές. Οι ιδιοκτήτες βρίσκονται λοιπόν σε ασφυκτικό κλοιό, σε πλήρη απόγνωση. Όταν σε λίγο τα υπόλοιπα των τραπεζικών τους λογαριασμών τιναχτούν στον αέρα, αυτό θα είναι η απόδειξη ότι το σχέδιο πέτυχε το στόχο του!!! Μπράβο στους «πατριώτες» που το συνέλαβαν και το υλοποιούν! Μαζί όμως με τον εξανδραποδισμό των ιδιοκτητών, ας συνειδητοποιήσουν ότι το μόνο που θα καταφέρουν είναι να βάλουν την «ταφόπλακα» στην αμυδρή ελπίδα για ανάκαμψη της οικονομίας μας...
ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΙ Δημοσιονομικό «Βατερλώ» της ρύθμισης εν όψει... Έξι αναγκαίες αλλαγές προτείνει η ΠΟΜΙΔΑ, καθώς το ενδιαφέρον των ιδιοκτητών για συμμετοχή στη ρύθμιση είναι ελάχιστο. Να θεσπιστούν μειωτικοί συντελεστές για υπόγεια και παλιά κτίρια. Να καταργηθεί η διάταξη για τα 40 έτη. Να υπάρξει δυνατότητα μείωσης της αμοιβής μηχανικού που αναλαμβάνει πολλές δηλώσεις στο ίδιο κτίριο. Σε δημοσιονομικό ναυάγιο εξελίσσεται δυστυχώς η υπόθεση της «τακτοποίησης» ή ρύθμισης της αλλαγής χρήσης ημιυπαίθριων κλπ. χώρων. Το κόστος και οι προϋποθέσεις για την ένταξη στη ρύθμιση, όπως θεσπίστηκαν με το νόμο 3843 / 2010 αποθαρρύνουν την μεγάλη πλειοψηφία των ενδιαφερομένων να σπεύσουν να ρυθμίσουν τις υποθέσεις τους, με αποτέλεσμα να παρατείνονται οι εκκρεμότητες αλλά και το Δημόσιο να χάνει έσοδα σε μια περίοδο που επιβάλλει δυσβάστακτες φορολογίες για να γεμίσει τα κρατικά ταμεία. Και όλα αυτά είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δεν άκουσε τη φωνή των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών, από την ανταπόκριση των οποίων εξαρτάται σε τελική ανάλυση η επιτυχία της ρύθμισης, αλλά έσπευσε να συνταχθεί με τις θέσεις μιας μερίδας μηχανικών που επεδίωξαν να εξασφαλίσουν πρόσθετες πηγές εσόδων για να επιλύσουν ένα πρόβλημα στη δημιουργία του οποίου συνέβαλαν και οι ίδιοι Η ΠΟΜΙΔΑ απηύθυνε νέα προειδοποίηση προς τα συναρμόδια υπουργεία για την επικείμενη αποτυχία της ρύθμισης και κάλεσε, με ανακοίνωσή της, την κυβέρνηση να προχωρήσει σε έξη αναγκαίες αλλαγές στο νόμο για τους ημιυπαίθριους. Στην ανακοίνωση της ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνονται συγκεκριμένα τα εξής: «Παρότι ρυθμίστηκαν όλες οι διαδικαστικές λεπτομέρειες για τις δηλώσεις αλλαγής χρήσης χώρων, και την προσέλευση αρκετών κατασκευαστών κτιρίων, το ενδιαφέρον των ιδιοκτητών για συμμετοχή στη ρύθμιση είναι ελάχιστο, λόγω των πολλών προβλημάτων της, τα οποία κινδυνεύουν να την οδηγήσουν σε πραγματικό δημοσιονομικό Βατερλώ, τη στιγμή ακριβώς που τα οικονομικά της χώρας μας θα έπαιρναν μια πολύτιμη ανάσα από τη μαζική συμμετοχή των πολιτών. Με εξαίρεση το χαμηλό κόστος του προστίμου των μικρών ημιυπαίθριων, τη ρύθμιση καθιστούν ασύμφορη και ανεφάρμοστη για τις μεγάλες μάζες των ενδιαφερομένων τα εξής έξη συστημικά λάθη της, τα οποία πρέπει άμεσα να διορθωθούν. Συγκεκριμένα η ΠΟΜΙΔΑ προτείνει τις εξής αναγκαίες και υπερεπείγουσες έξι αλλαγές στην ισχύουσα ρύθμιση (Ν.3843/2010), η οποία σημειωτέον σχεδιάστηκε σε περίοδο προ ΔΝΤ, ώστε να προσέλθουν μαζικά οι ιδιοκτήτες ακινήτων όλης της χώρας να δηλώσουν την αλλαγή χρήσης χώρων και να πληρώσουν τα σχετικά πρόστιμα: 1. Να μην είναι η λύση προσωρινού χαρακτήρα (40 έτη) αλλά μόνιμου, όπως η προηγούμενη. 2. Για τον υπολογισμό του προστίμου να καταργηθεί ο αυξητικός συντελεστής βάσει του μεγέθους του κάθε χώρου, ο οποίος καθιστά τη ρύθμιση ασύμφορη και απρόσιτη ακριβώς σε εκείνους που θα ήθελαν να δηλώσουν χώρους μεγάλου εμβαδού, και συνεπώς θα είναι υπόχρεοι να καταβάλουν τα μεγαλύτερα ποσά προστίμων 3. Να προστεθεί μειωτικός συντελεστής προστίμου 0,60 για τους υπόγειους χώρους, όπως προβλέπεται και στο σύστημα αντικειμενικών αξιών 4. Να προστεθεί μειωτικός συντελεστής παλαιότητας τουλάχιστον 0,80 για τους παλαιότερους χώρους μέχρι 31.12.2003, για τους οποίους και το πρόστιμα ήταν τότε σημαντικά χαμηλότερο 5. Να υπάρξει δυνατότητα μείωσης της ανά ιδιοκτησία αμοιβής μηχανικού που αναλαμβάνει πολλές δηλώσεις στο ίδιο κτίριο, ώστε να διευκολύνει τους διαχειριστές πολυκατοικιών να τις αναθέτουν μαζικά σε ένα μηχανικό με όρους επωφελέστερους για όλους 6. Να νομοθετηθεί και η δυνατότητα ταυτόχρονης δήλωσης διαφόρων μικροπαραβάσεων αυθαιρέτων, ώστε οι ενδιαφερόμενοι πολίτες να ρυθμίσουν όλες τις εκκρεμότητες και να μην έχουν σήμερα το φόβο στοχοποίησής τους από τις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες. TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ
ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΙ Εκτός ρύθμισης οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης Εγκύκλιος του ΥΠΕΚΑ για τον τρόπο εφαρμογής της ρύθμισης για τους ημιυπαίθριους Μηχανικός κάθε Δευτέρα και Πέμπτη, 6-8 μ.μ. στο Γραφείο Ενημέρωσης της ΠΟΜΙΔΑ (Σοφοκλέους 15 & Αιόλου, 4ος όροφος) θα απαντά στις απορίες των μελών. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής εξέδωσε δύο ερμηνευτικές εγκυκλίους και μια Υπουργική Απόφαση για την εξειδίκευση της ρύθμισης. Η πρώτη εγκύκλιος δημοσιεύεται στις επόμενες σελίδες. Τον Ιούλιο εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση που ρυθμίζει τη διαδικασία είσπραξης των προστίμων, τις τράπεζες που συμμετέχουν, κλπ. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, οι πολίτες θα πρέπει να προσκομίσουν το έντυπο υπολογισμού του ειδικού προστίμου, που θα έχουν πάρει συμπληρωμένο από την πολεοδομική υπηρεσία, με επικολλημένο τον κωδικό πληρωμής. Με αυτό το έντυπο μπορούν να πληρώσουν στις εξής τράπεζες (μέσω του ΔΙΑΣ): Millennium Bank, Aspis Bank, Τράπεζα Κύπρου, Emporiki Bank, Αγροτική Τράπεζα, Alpha Bank, Attica Bank, EFG Eurobank, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Γενική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς, HSBC, Probank, Marfin-Egnatia Bank, Proton Bank AE, Πανελλήνια Τράπεζα, Citibank, Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος (Αχαϊκή Συνεταιριστική Τράπεζα, Συνεταιριστική Τράπεζα Δωδεκανήσου, Συνεταιριστική Τράπεζα Πελοποννήσου, Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων, Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας, Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα, Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου, Συνεταιριστική Τράπεζα Ευβοίας), καθώς και στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο Ελλάδος και στα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛ.ΤΑ.). Η δεύτερη εγκύκλιος προβλέπει ότι: 1. Στην έννοια «κτίρια, τα οποία κατά τις ισχύουσες διατάξεις λογίζονται ότι έχουν οικοδομική άδεια έως 2.7.2009», που αναφέρεται στην παρ. 1 της Εγκυκλίου 8/2010 περιλαμβάνονται τα κτίρια, που υπάγονται της παρ. 1, του άρθρου 23, του ν. 1577/85 (ΦΕΚ 210 Α ) όπως ισχύει. 2. εν παρεμποδίζεται η εφαρμογή της διαδικασίας του ν. 3843/2010 ακόμη και στις περιπτώσεις που απαιτείται ανασύσταση του φακέλου της οικοδομικής άδειας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρου 9, του Π. /τος 114/23-6-2005 «Υποχρεωτική ανασύσταση φακέλου, ο οποίος έχει απολεσθεί από υπαιτιότητα της υπηρεσίας» (ΦΕΚ 165 Α ). 3. Το δηλούμενο ακίνητο ως πρώτη κατοικία είναι αυτό που έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία στην αρμόδια.ο.υ. του Υπουργείου Οικονομικών. 4. Σε συνέχεια της Εγκυκλίου 5/2010 διευκρινίζεται ότι, για τη σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας η σφραγίδα που προβλέπεται στον ν. 1512/1985 με τη σχετική συμπλήρωση ότι ο χώρος ρυθμίστηκε με τη διαδικασία του ν.3843/2010 τίθεται στο έντυπο της οικοδομικής άδειας. 5. εν υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3843/2010 χώροι κύριας χρήσης, σύμφωνα με την οικοδομική τους άδεια, οι οποίοι έχουν αυθαίρετα αλλάξει τη χρήση αυτή σε άλλη κύρια χρήση. Ομοίως δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν.3843/2010 βοηθητικοί χώροι, σύμφωνα με την οικοδομική τους άδεια, οι οποίοι έχουν αυθαίρετα αλλάξει τη χρήση αυτή σε άλλη βοηθητική χρήση. 6. Όταν επί οικοπέδου έχει ή έχουν ανεγερθεί οικοδομές, οι οποίες αποτελούν διηρημένες-κάθετες ιδιοκτησίες (κατά το ν. 3741/1929 και το ν.δ.1024/1971) με ποσοστό συνιδιοκτησίας στο οικόπεδο, η υπέρβαση των όρων και περιορισμών δόμησης του ακινήτου σύμφωνα με ειδικότερα οριζόμενα στο ν.38432010, νοείται στην κάθετη ιδιοκτησία. Τα συναρμόδια υπουργεία ανακοίνωσαν επίσης ότι «Σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών αποφασίσθηκε ότι η μη επιβολή φόρων αναδρομικά θα ρυθμιστεί άμεσα και δεν θα υπάρξει καμία αναδρομική επιβολή φόρου που σχετίζεται με τη δήλωση των ημιυπαίθριων και των υπολοίπων χώρων που θα δηλώνονται με βάση τον Νόμο 3843/2010 του ΥΠΕΚΑ». Επίσης και το ΙΚΑ σε σχετική εγκύκλιό του που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα μας, διευκρίνισε ότι δεν ζητούνται εισφορές για χώρους που υπάγονται στη ρύθμιση αυτή. MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ 5
ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΜΕΛΩΝ ΠΟΜΙΔΑ Για την εξυπηρέτηση των μελών της ΠΟΜΙΔΑ από την Αττική που ζητούν πληροφορίες για τις δηλώσεις αλλαγής χρήσης χώρων, το Γραφείο Ενημερώσεως Μελών της ΠΟΜΙΔΑ: 1. Καθιερώνει την μόνιμη παρουσία μηχανικού (μέλους του Δ.Σ.), κάθε Δευτέρα και Πέμπτη, 6-8 μ.μ. στο Γραφείο Ενημέρωσης της ΠΟΜΙΔΑ (Σοφοκλέους 15 & Αιόλου, 4ος όροφος), που θα απαντά στις απορίες των μελών μας για τους ημιυπαίθριους και όλα τα πολεοδομικά και τεχνικά ερωτήματά τους. 2. Ειδικά για το νόμο περί αλλαγής χρήσης χώρων (ημιυπαίθριους κλπ.), θέτει στη διάθεσή τους τα τηλέφωνα στελεχών της, πολιτικών μηχανικών, που είναι σε θέση να απαντήσουν στις σχετικές ερωτήσεις, κατά τομέα δραστηριοποίησης του καθενός, ούτως ώστε τα μέλη μας να απευθύνονται για πληροφορίες μόνον προς τον αρμόδιο μηχανικό του τομέα που τους ενδιαφέρει! Ονοματεπώνυμο Γραφείο Τομέας αρμοδιότητας Τηλέφωνο Μάριος Σκορτσής Αθήνα Κεντρικός Τομέας 210 8813856 Αθαν. & Ευφρ. Καράμπαμπα Δάφνη Νότιος Τομέας 210 9718140 Μάνος Κρανίδης Χαλάνδρι Βόρειος Τομέας 210 6892955 Γεώργιος Κοντούλης Ελευσίνα Δυτικός Τομέας 210 5558699 Αθανάσιος Γρηγορόπουλος Αμπελόκηποι Ανατολικός Τομέας 210 6467462 Χωροθέτηση Τομέων Αθήνας και Αττικής Κεντρικός τομέας Αθηνών: Δήμοι Αθηναίων, Φιλαδέλφειας- Χαλκηδόνας, Γαλατσίου, Ζωγράφου, Καισαριανής, Βύρωνος, Ηλιούπολης και Δάφνης-Υμηττού. Νότιος τομέας Αθηνών: Δήμοι Γλυφάδας, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Αλίμου, Ν. Σμύρνης, Μοσχάτου-Ταύρου, Καλλιθέας, Π. Φαλήρου και Αγίου Δημητρίου. Βόρειος τομέας Αθηνών: Δήμοι Πεντέλης, Κηφισιάς, Μεταμορφώσεως, Πεύκης-Λυκόβρυσης, Αμαρουσίου, Ψυχικού-Φιλοθέης-Ν. Ψυχικού, Χολαργού-Παπάγου, Ν. Ιωνίας, Βριλησσίων, Αγίας Παρασκευής και Χαλανδρίου. Δυτικός τομέας Αθηνών και περιφερειακή ενότητα Δυτικής Αττικής: Δήμοι Αιγάλεω, Περιστερίου, Πετρούπολης, Χαϊδαρίου, Αγίας Βαρβάρας, Ιλίου και Αγίων Αναργύρων-Καματερού. Επίσης οι Δήμοι της Νομαρχίας Δυτικής Αττικής, δηλαδή οι Δήμοι Ασπροπύργου, Ελευσίνας-Μαγούλας, Μάνδρας-Βιλίων-Ερυθρών-Οινόης, Μεγαρέων-Ν.Περάμου, Φυλής-Α.Λιοσίων-Ζεφυρίου. Ανατολικός τομέας Αττικής: Δήμοι της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής,δηλαδή οι Δήμοι Αχαρνών, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Διονύσου (μαζί με έξι δήμους της περιοχής), Κρωπίας, Λαυρεωτικής-Αγ. Κων/νου-Κερατέας, Μαραθώνος-Βαρνάβα- Γραμματικού-Ν. Μάκρης, Μαρκοπούλου Μεσογαίας, Παιανίας-Γλ. Νερών, Παλλήνης-Ανθούσας-Γέρακα, Ραφήνας-Πικερμίου, Σαρωνικού (πέντε πρώην δήμοι), Σπάτων-Αρτέμιδος και Ωρωπού (μαζί με οκτώ πρώην δήμους-κοινότητες). Πρακτικές οδηγίες από το ΥΠΕΚΑ για την εφαρμογή της ρύθμισης Διευκρινίσεις για τον τρόπο εφαρμογής της ρύθμισης για τους ημιυπαίθριους έδωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με εγκύκλιο που δημοσιεύθηκε το καλοκαίρι. Η εγκύκλιος εκδόθηκε ύστερα από ερωτήματα που υπέβαλαν στο υπουργείο οι κατά τόπους Πολεοδομίες και προβλέπει τα εξής: 1) Στην ρύθμιση περιλαμβάνονται οι χώροι, που έχουν μετατραπεί σε χώρους κύριας χρήσης σε κτίρια η οικοδομική άδεια των οποίων εκδόθηκε ή αναθεωρήθηκε έως 2.7.2009 ή σε κτίρια, τα οποία κατά τις ισχύουσες διατάξεις λογίζονται ότι έχουν οικοδομική άδεια έως 2.7.2009 2) Για την έναρξη της διαδικασίας ο κωδικός για την καταβολή των παραβόλων στις αρμόδιες ΔΟΥ είναι ο 3741. Η πληρωμή του ειδικού προστίμου του άρθρου 6, του ν. 3843/10 θα γίνει μέσω του τραπεζικού συστήματος υπέρ του ΕΤΕΡΠΣ. Οι λεπτομέρειες για την εν λόγω διαδικασία θα σας κοινοποιηθούν με την αποστολή της απόφασης Υπουργού Π.Ε.Κ.Α., της παρ. 1, του άρθρου 7, του ν. 3843/10, η οποία θα αναρτηθεί και στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.ypeka.gr., την οποία μπορείτε να επισκέπτεστε για τη γενικότερη ενημέρωσή σας. 3) Οι αιτήσεις συνοδεύονται από τα δικαιολογητικά που προβλέπει ο νόμος, των οποίων ελέγχεται μόνο η πληρότητα και από αμοιβή μηχανικού TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ
(οποιασδήποτε ειδικότητας, που έχει δικαίωμα έκδοσης οικοδομικής άδειας), ΦΕΜ και ΤΣΜΕΔΕ, σύμφωνα με το υπ αριθ. 15011/31-5-10 έγγραφο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, αντίγραφο του οποίου αποστέλλεται συνημμένα στην παρούσα. Τα αναφερόμενα, στην προβλεπόμενη από το νόμο τεχνική έκθεση μηχανικού, στοιχεία στηρίζονται στα σχέδια της σχετικής οικοδομικής άδειας. Δεν ελέγχονται τα προσκομισθέντα παραστατικά, καθώς και τα στοιχεία, που δηλώνει ο ιδιοκτήτης στην υπεύθυνη δήλωση, για την αλήθεια των οποίων φέρει ο ίδιος πλήρη την ευθύνη. 4) Στην έννοια προσθήκη χώρων εντός του όγκου των κτιρίων περιλαμβάνεται η δημιουργία παταριών, σοφιτών, καθώς και χώρων εντός του όγκου της pilotis, φωταγωγού ή άλλου ανοιχτού χώρου, που προσμετράται στην κάλυψη, δεδομένου οτι ο πραγματικός όγκος, που καλύπτει ένα κτίριο είναι διαφορετικό μέγεθος από το συντελεστή όγκου και τους χώρους που προσμετρώνται σ αυτόν. Διευκρινίζεται οτι για τους χώρους αυτούς των οποίων η χρήση έχει μετατραπεί την ευθύνη για τη στατική επάρκεια και τις γενικές ή ειδικές συνθήκες ασφάλειας φέρει ο ιδιοκτήτης. 5) Τα πατάρια και οι σοφίτες, που δεν έχουν κάτοψη στην οικοδομική άδεια αποτυπώνονται με διαγράμμιση στην κάτοψη του υποκείμενου ορόφου. 6) Προσκομίζεται είτε ακριβές αντίγραφο του εγκεκριμένου σχεδίου της οικοδομικής άδειας, είτε απλό φωτοαντίγραφο, για το οποίο βεβαιώνει ο αιτών στην υπεύθυνη δήλωση ότι είναι ακριβές αντίγραφο του εγκεκριμένου σχεδίου της οικοδομικής άδειας. 7) Οι παρ. 6 και 7, του άρθρου 10, του νόμου εφαρμόζονται ανεξάρτητα αν έχει εφαρμοστεί η παρ. 8, του άρθρου 5, του από 8-7-93 Π.Δ/τος «Τρόπος έκδοσης οικοδομικών αδειών...» ( ΦΕΚ 795 Δ ) για την αίτηση οικοδομικής άδειας. 8) Η ρύθμιση της παραγράφου 7 του άρθρου 6 του ν. 3843/2010 κατισχύει ως νεότερη και ειδικότερη των σχετικώς οριζομένων στην παράγραφο 3 του άρθρου 23 του ν. 1577/1985, αλλά μόνο για τους χώρους που θα υπαχθούν στη ρύθμιση του ν. 3843/2010 και όχι για τους χώρους που έχουν τακτοποιηθεί με το ν. 3775/2009, εκτός εάν οι τελευταίοι δηλωθούν όπως προβλέπεται στον ν. 3843/2010. 9) Η απαγόρευση της παρ. 1β, του άρθρου 5, του ν. 3843/10 ισχύει για αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους, που βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών. 10) Στους ιδιοκτήτες, που εξόφλησαν την εισφορά, σύμφωνα με τα άρθρα 40 και 41, του ν. 3775/09, αλλά δεν έχουν τη σφραγίδα περαίωσης της διαδικασίας οι πολεοδομικές υπηρεσίες χορηγούν τη σφραγίδα περαίωσης της διαδικασίας του παρόντος νόμου με επισημείωση εφαρμογής της παρ. 1, του άρθρου 10, του ν. 3843/10. Στις περιπτώσεις ήδη βεβαιωμένων προστίμων οι πολεοδομικές υπηρεσίες οφείλουν να ενημερώσουν τις αρμόδιες ΔΟΥ για τους χώρους που τακτοποιήθηκαν και τα αντίστοιχα ποσά, τα οποία σύμφωνα με την παρ. 2.ΣΤ, του άρθρου 40, του ν. 3775/09, δεν αναζητούνται πλέον. 11) Για τους χώρους, που υπαχθούν στην παρούσα ρύθμιση δεν χορηγείται βεβαίωση ότι ο χώρος είναι κύριας χρήσης, αλλά ότι ρυθμίστηκε με το ν. 3843/10 ή ότι τακτοποιήθηκε με το ν. 3775/09. 12) Κατά κανόνα, μετά την παρέλευση απράκτου της προθεσμίας των 15 ημερών για τη συμπλήρωση των ελλείψεων δεν παραλαμβάνονται τα συμπληρωματικά δικαιολογητικά και εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 8, του ν. 3843/10, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων πλήρως αιτιολογημένων από ανωτέρα βία ( ασθένεια κλπ). 13) Στις περιπτώσεις εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 8, του ν. 3843/10, δεν προβλέπεται ετήσια προσαύξηση στο πρόστιμο διατήρησης. 14) Η επιβεβλημένη άρση της επικινδυνότητας ενός κτιρίου είναι ανεξάρτητη διαδικασία από τη ρύθμιση του ν. 3843/10. 15) Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας της παρ. 5, του άρθρου 6 του ν. 3843/2010 ο ιδιοκτήτης παραλαμβάνει αντίγραφο της αίτησης με τη σφραγίδα περαίωσης της διαδικασίας. 16) Σε περίπτωση διακοπής οικοδομικών εργασιών, με συνέπεια να μην έχουν ολοκληρωθεί οι οικοδομικές εργασίες για την αλλαγή χρήσης του χώρου της παρ. 1, του άρθρου 5, του ν. 3843/10 η συνέχιση χορηγείται μετά την καταβολή τουλάχιστον της πρώτης δόσης του ειδικού προστίμου του άρθρου 6, του νόμου και στον δηλωθέντα χώρο επιτρέπονται μόνο οι εργασίες που αναφέρονται στην παρ. 1, του άρθρου 22, του ν. 1577/85. Οι ίδιες εργασίες επιτρέπονται και για τους χώρους, οι οποίοι τακτοποιήθηκαν με το ν. 3775/09. 17) Την αίτηση υποβάλλει ο κύριος του ακινήτου ή σε περίπτωση επικαρπίας ο ψιλός κύριος. Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας μπορεί να υποβάλει την αίτηση και ένας εκ των συνιδιοκτητών χωρίς όμως να επιμερίζεται το ποσό του παραβόλου ή το ποσό του προστίμου κατά την αναλογία του συνιδιοκτήτη στο ακίνητο. 18) Δεν επιτρέπεται η περαιτέρω αλλαγή χρήσης των χώρων που είτε τακτοποιήθηκαν με τον ν. 3775/2009, είτε θα υπαχθούν στη ρύθμιση του ν. 3843/2010, πλην βέβαια της περίπτωσης επαναφοράς τους στη χρήση που προβλέπεται στην σχετική οικοδομική άδεια. 19) Τα θέματα φορολόγησης των χώρων που εμπίπτουν στη ρύθμιση του ν. 3843/10 είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών. (παρ. 6, άρθρου 6, της Εγκυκλίου 5/10 ). MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ
ΠΟΜΙΔΑ «ΟΙΚΟ-ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ» Εκπτωτικό πρόγραμμα της ΠΟΜΙΔΑ αποκλειστικά για τα μέλη μας! Εκπτώσεις σε οικοδομικά υλικά και υπηρεσίες προσφέρουν γνωστές επιχειρήσεις του χώρου στο πλαίσιο του νέου προγράμματος της ΠΟΜΙΔΑ. Μπορούν να επωφεληθούν όσοι κάνουν ενεργειακή (ή και λειτουργική) αναβάθμιση, ανεξάρτητα από το αν θα πάρουν ή όχι και την κρατική επιδότηση. 16 γνωστές επιχειρήσεις έχουν δηλώσει ως τώρα συμμετοχή στο πρόγραμμα «ΟΙΚΟ-ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ» της ΠΟΜΙ- ΔΑ, προσφέροντας εκπτώσεις από 5 20 % στις τιμές των προϊόντων τους για τα μέλη της Ομοσπονδίας μας που θα θελήσουν να προχωρήσουν σε εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων τους. Το πρόγραμμα «ΟΙΚΟ-ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ» είναι η νέα υπηρεσία που παρέχει η ΠΟΜΙΔΑ προς τα μέλη της και ενεργοποιείται από τον Οκτώβριο, ταυτόχρονα με την έναρξη εφαρμογής του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ οίκον» του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής, το οποίο επιδοτεί επίσης την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών αλλά απευθύνεται κυρίως σε ιδιοκτήτες χαμηλών εισοδημάτων, για κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν το 1980. Η ΠΟΜΙΔΑ, στην προσπάθειά της να βοηθήσει τα μέλη της σε όλη τη χώρα να υλοποιήσουν την ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση των υφισταμένων κτιρίων τους, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα του ΥΠΕΚΑ, ή και αυτόνομα, με δημόσια προκήρυξή της (30-3-2010), δημιούργησε το εκπτωτικό πρόγραμμα «ΟΙΚΟ-ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ» που δίνει τη δυνατότητα στα μέλη των σωματείων της να προμηθευτούν τα σχετικά προϊόντα και υπηρεσίες με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους. Το πρόγραμμα ΟΙΚΟ-ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ λειτουργεί είτε συμπληρωματικά προς το «Εξοικονόμηση κατ οίκον», για όσα μέλη της ΠΟΜΙΔΑ ενταχθούν σε αυτό, είτε αυτόνομα, για όσα μέλη μας θελήσουν να προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων χωρίς κρατική ενίσχυση αλλά με ευνοϊκούς όρους και εκπτώσεις στο κόστος υλικών και υπηρεσιών. Στο πρόγραμμά μας έχουν δηλώσει συμμετοχή μερικές από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις της ελληνικής αγοράς, με υλικά και προϊόντα που παράγονται στη χώρα μας ενώ όσες επιχειρήσεις του χώρου ενδιαφέρονται, μπορούν επίσης να δηλώσουν συμμετοχή κάνοντας ανάλογες προσφορές και εκπτώσεις στα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους. Η λογική με την οποία η ΠΟΜΙΔΑ προχώρησε στην εκπόνηση και εφαρμογή του προγράμματος «ΟΙΚΟ-ΑΝΑ- ΒΑΘΜΙΣΗ» ήταν ότι εφόσον επιβάλλεται σε όλη τη χώρα η ενεργειακή πιστοποίηση και η γενικότερη αναβάθμιση των υπαρχόντων κτιρίων, οι ιδιοκτήτες είναι πλέον αναγκαστικοί καταναλωτές των προϊόντων αυτών, και το κόστος που καλούνται να επωμιστούν είναι από δυσβάστακτο έως απαγορευτικό, ιδιαίτερα στη σημερινή οικονομική συγκυρία. Ταυτόχρονα, το πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ» του ΥΠΕΚΑ δεν είναι αντικειμενικά σε θέση να παράσχει σε όλους τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα τα αναγκαία κίνητρα και να ανταποκριθεί στις τεράστιες ανάγκες, ούτε καλύπτει όλες τις κατηγορίες κτιρίων. Για το λόγο αυτό το πρόγραμμα της ΠΟΜΙΔΑ καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες των ιδιοκτητών που θα θελήσουν να προχωρήσουν σε ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση των κτιρίων τους. Σημειώνουμε ότι παρόμοια προγράμματα λειτουργούν για τα μέλη όλων των ευρωπαϊκών οργανώσεων ιδιοκτητών, ενώ η ΠΟΜΙΔΑ προσφέρει σήμερα στα μέλη της το πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης κτιρίων «ΠΟΜΙΔΑ ΙΝTERAMERICAN» που ξεκίνησε και αυτό με δημόσια προκήρυξη και λειτουργεί πανελλαδικά από το 2004. Με την πρωτοβουλία του αυτή το Δ.Σ. της ΠΟΜΙΔΑ πιστεύει ότι θα μπορέσει να κινητοποιήσει τμήμα των ιδιοκτητών και της αγοράς να κινηθούν μαζί προς την κατεύθυνση της υλοποίησης της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια της χώρας μας, που είναι και το τελικό ζητούμενο. Παράλληλα η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων πρέπει να αποτελέσει την αφορμή μιας γενικότερης ανακαίνισης των κτιρίων των προηγουμένων δεκαετιών, χωρίς την οποία όλο αυτό το κτιριακό δυναμικό όχι μόνον δεν θα έχει κανένα μέλλον, αλλά θα οδηγήσει και στη «γκεττοποίηση» ολόκληρων συνοικιών, ιδιαίτερα στα κέντρα των πόλεων Η λίστα με τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα της ΠΟΜΙΔΑ και τα ποσοστά εκπτώσεων που προσφέρουν, δημοσιεύεται στη σελίδα 25. 8 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ
ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ Για λίγους οι επιδοτήσεις ενεργειακής αναβάθμισης παλαιών κατοικιών Άτοκα ή χαμηλότοκα δάνεια και επιδοτήσεις για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων. Ποιες κατηγορίες ιδιοκτητών μπορούν να υποβάλουν αιτήσεις. Στις αρχές Οκτωβρίου 2010, σύμφωνα με τις εξαγγελίες των υπουργείων Περιβάλλοντος και Οικονομίας, ξεκινά η εφαρμογή του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ Οίκον» που επιδοτεί επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα σπίτια. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τη σύσταση του Ειδικού Ταμείου Χρηματοδότησης του προγράμματος υπεγράφη στα μέσα Ιουλίου, αφού προηγήθηκε η θέση σε ισχύ (στις 24 Ιουνίου 2010) του νέου κανονισμού της Ε.Ε., με τον οποία επιτρέπεται για πρώτη φορά η σύσταση Επενδυτικών Ταμείων για επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε ιδιωτικές κατοικίες. Το αρχικό συνολικό κεφάλαιο του «Εξοικονομώ κατ οίκον» για το 2010 ανέρχεται σε 396 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης το Πρόγραμμα θα κινητοποιήσει κατά την περίοδο 2010-2012 επενδύσεις συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ και στη συνέχεια θα κινητοποιεί ποσά ύψους περίπου 500 600 εκ. ευρώ κάθε 3 χρόνια. Η συνολική επένδυση στην πραγματική οικονομία θα προέρχεται τόσο από τους ίδιους πόρους του Ταμείου «Εξοικονομώ κατ οίκον», όσο και από την κινητοποίηση πόρων του χρηματοπιστωτικού τομέα. Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος, οι δικαιούχοι και οι προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτό έχουν ως εξής: Τα κίνητρα Το Πρόγραμμα απευθύνεται σε πολίτες οι οποίοι, εισοδηματικά, εντάσσονται σε τρεις κατηγορίες, με διακριτά κίνητρα ανά κατηγορία: Κατηγορία Α Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων δεν ξεπερνά τις 15.000 ή τις 25.000 αντίστοιχα. Για την κατηγορία αυτή, προβλέπεται χορήγηση άτοκου δανείου, που δεν προβλεπόταν στο αρχικό σχήμα της ανακοίνωσης του Μαρτίου, και επιχορήγηση (με τη μορφή απομείωσης δανειακού κεφαλαίου) του 30% του επιλέξιμου προϋπολογισμού. Δηλαδή ένας πολίτης που θα λάβει δάνειο 10.000 θα αποπληρώσει 7.000 άτοκα. Κατηγορία Β Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων βρίσκεται μεταξύ 15.000 και 30.000 ή 25.000 και 50.000 αντίστοιχα. Για την κατηγορία αυτή, προβλέπεται χορήγηση χαμηλότοκου δανείου και επιπλέον επιχορήγηση (με τη μορφή απομείωσης δανειακού κεφαλαίου) για το 15% του επιλέξιμου προϋπολογισμού, που δεν προβλεπόταν στο αρχικό σχήμα. Κατηγορία Γ Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων υπερβαίνει τα παραπάνω όρια και μέχρι ύψος δηλωθέντος ατομικού εισοδήματος 45.000 ή οικογενειακού εισοδήματος 65.000. Για την κατηγορία αυτή, το κίνητρο αφορά στη χορήγηση χαμηλότοκου δανείου. Στην περίπτωση αίτησης πολυκατοικίας, ως ενιαίο κτήριο, δίνεται η δυνατότητα ένταξης των ιδιοκτητών διαμερισμάτων και της κατηγορίας Β στην κατηγορία κινήτρων Α, εφόσον το 50% του συνόλου των ιδιοκτητών επιλέξιμων κατοικιών ανήκει στην κατηγορία Α. Οι πολίτες μπορούν από τις αρχές Σεπτεμβρίου να καλέσουν ενεργειακό επιθεωρητή για τη διενέργεια της απαραίτητης ενεργειακής επιθεώρησης της κατοικίας τους. Η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων θα διαρκέσει 2 μήνες και θα επιλεγούν εκείνες οι αιτήσεις που οδηγούν στην μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας ανά μονάδα κόστους. Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης. Μετά την έκδοση του ΚΕΝΑΚ και του Προεδρικού Διατάγματος για τους ενεργειακούς επιθεωρητές, οι δυνητικοί ωφελούμενοι του προγράμματος θα κληθούν να προβούν σε ενεργειακή επιθεώρηση. Το πιστοποιητικό της επιθεώρησης θα αποτελεί απαιτούμενο δικαιολογητικό για την υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα. Με τη λήξη των εργασιών θα πρέπει να γίνει νέα επιθεώρηση με βάση την οποία θα πιστοποιείται η εκτέλεση των εργασιών και η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας. Το κόστος των ενεργειακών επιθεωρήσεων για τις κατηγορίες Α και Β θα επιχορηγείται σε ποσοστό 100%. MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ 9
ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ Τα 9 βήματα για την υποβολή αιτήσεων Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε κατοικίες με άδεια οικοδομής πριν το 1980, σε περιοχή με τιμή ζώνης κάτω από 1.500 /τ.μ. Ενισχύεται η αντικατάσταση κουφωμάτων, η τοποθέτηση θερμομόνωσης και η αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης. Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν όσοι ιδιοκτήτες θέλουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα έχουν ως εξής: 1. Στο πρώτο στάδιο καλείται ενεργειακός επιθεωρητής για διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης βάσει της οποίας θα καθορισθεί η ενεργειακή κατηγορία της κατοικίας, οι προτεινόμενες παρεμβάσεις για αναβάθμιση κατά μια τουλάχιστον κατηγορία, η εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί και το αντίστοιχο κόστος. 2. Στο δεύτερο στάδιο υποβάλλεται αίτηση συνοδευόμενη από τα απαραίτητα δικαιολογητικά σε συμβαλλόμενη τράπεζα. Σε περίπτωση πολυκατοικίας ως σύνολο κτηρίου υποβάλλεται αρχικά αίτηση από εκπρόσωπο της πολυκατοικίας και εν συνεχεία το σύνολο των αιτήσεων των ιδιοκτητών στο ίδιο υποκατάστημα. Είναι επιλέξιμες οι δαπάνες που αφορούν εργασίες που θα γίνουν μετά την έκδοση του πιστοποιητικού. 3. Υποδοχή των αιτήσεων από την τράπεζα / Έλεγχος δικαιολογητικών φακέλου / Έλεγχος επιλεξιμότητας της αίτησης βάσει των κριτηρίων. 4. Μετά το πέρας υποβολής αιτήσεων αξιολόγηση και κατάταξη βάσει κριτηρίου εξοικονόμησης ενέργειας προς κόστος παρέμβασης / Έκδοση Απόφασης υπαγωγής αιτήσεων / Κοινοποίηση της έγκρισης στη συμβαλλόμενη τράπεζα / Ενημέρωση Ωφελουμένου. 5. Υλοποίηση εργασιών. 6. Δεύτερη Ενεργειακή επιθεώρηση / Έκδοση δεύτερου πιστοποιητικού / Έλεγχος ενεργειακής αναβάθμισης κατοικίας / Πιστοποίηση φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου. 7. Η εκταμίευση του δανείου ξεκινάει με την απόφαση υπαγωγής. Για την ολοκλήρωση της εκταμίευσης και τη λήψη του πρόσθετου κινήτρου της επιχορήγησης ο ωφελούμενος προσκομίζει: α) τα παραστατικά των δαπανών β) το δεύτερο πιστοποιητικό ενεργειακής επιθεώρησης 8. Δειγματοληπτικός έλεγχος υλοποίησης φυσικού αντικειμένου από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.) του ΥΠΕΚΑ. 9. Πιστοποίηση / Έλεγχος της ορθής εκτέλεσης της πράξης σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΕΣΠΑ. Για την υποστήριξη των πολιτών τόσο κατά τη φάση λήψης της απόφασης για υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα όσο και κατά τη φάση υλοποίησης του έργου και λήψης των ενισχύσεων, λειτουργεί γραμμή αρωγής χρηστών (help desk) στο 801 11 36 300. Επιλέξιμες κατοικίες Οι κατοικίες που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα πρέπει να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις: Μονοκατοικίες / Πολυκατοικίες ως ενιαίο κτήριο / μεμονωμένα διαμερίσματα υπό προϋποθέσεις που αφορούν στο σύστημα θέρμανσής τους. Φέρουν οικοδομική άδεια πριν την 01.01.1980. Βρίσκονται σε περιοχή με τιμή ζώνης 1.500 /τ.μ. Χρήση κύριας και όχι εξοχικής κατοικίας. Για την περίπτωση πολυκατοικίας ως ενιαίο κτήριο, θα πρέπει το κριτήριο να ικανοποιείται τουλάχιστον από το 50% των διαμερισμάτων. Σημειώνεται ότι δεν μπορούν να είναι επιλέξιμες παρεμβάσεις σε τμήματα του κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου ή διαμέρισμα που χρησιμοποιείται ως επαγγελματική στέγη). Βάσει του πιστοποιητικού ενεργειακής επιθεώρησης να έχουν καταταχθεί σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ και οι αιτούμενες παρεμβάσεις να οδηγούν σε αναβάθμιση κατά τουλάχιστον μια ενεργειακή κατηγορία. Επιλέξιμες παρεμβάσεις Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή Κτηρίου και αφορούν στις εξής τρεις κατηγορίες: Αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, τοποθέτηση θερμομόνωσης στα εξωτερικά δομικά στοιχεία, αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού. Αναλυτικότερα: 1. Αντικατάσταση κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες) και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης. Λόγω των ανωτέρω ενεργειακών απαιτήσεων η παρέμ- 10 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ
βαση αφορά κατά βάση, αλλά όχι αποκλειστικά, θερμοδιακοπτόμενα κουφώματα με διπλούς υαλοπίνακες. Επιλέξιμη είναι και η αλλαγή μόνο του υαλοπίνακα εάν ο συνολικός συντελεστής θερμοπερατότητας του ανοίγματος (κούφωμα - πλαίσιο και υαλοπίνακας) ικανοποιεί τις ανωτέρω ελάχιστες προδιαγραφές του ΚΕΝΑΚ. Επιλέξιμη, επίσης, είναι η αντικατάσταση εξώπορτας σε μονοκατοικία (όχι σε διαμέρισμα) και κουφωμάτων κλιμακοστασίου και φωταγωγού σε πολυκατοικία. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται και η τοποθέτηση εξωτερικών σταθερών σκιάστρων και κινητών προστατευτικών εξωφύλλων στα ανοίγματα (παντζούρια, ρολά). 2. Τοποθέτηση θερμομόνωσης στα εξωτερικά δομικά στοιχεία του κτηριακού κελύφους συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πιλοτής. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμη και η τοποθέτηση εσωτερικής θερμομόνωσης όταν η τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης είναι τεχνικά αδύνατη ή δεν επιτρέπεται από την κείμενη νομοθεσία (π.χ.διατηρητέα κτήρια, παραδοσιακοί οικισμοί). Στην περίπτωση παρεμβάσεων σε στέγη, επιλέξιμες είναι μόνο οι δαπάνες που αφορούν στη θερμομόνωση και υγρομόνωση αυτής. 3. Αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού χρήσης. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται: - Η εγκατάσταση νέου ή αντικατάσταση συστήματος καυστήρα / λέβητα με καινούργιο σύστημα πετρελαίου ή φυσικού αερίου (κεντρικό ή ατομικό) ή σύστημα που λειτουργεί κυρίως με την αξιοποίηση ανανεώσιμης πηγής ενέργειας, Α.Π.Ε., (π.χ. καυστήρας βιομάζας, γεωθερμική αντλία θερμότητας, ηλιοθερμική αντλία, κλπ.) ή σύστημα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται η αντικατάσταση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού του λεβητοστασίου στο σύνολό του (αυτοματισμοί, κυκλοφορητές, καμινάδα, αντικατάσταση ή μόνωση σωληνώσεων κλπ) με εξαίρεση τη δεξαμενή πετρελαίου. - Η τοποθέτηση διατάξεων αυτομάτου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, όπως χρονοδιακόπτες αυτοματισμούς αντιστάθμισης ή/και υδραυλικής ισορροπίας για τη ρύθμιση των μερικών φορτίων (τρίοδη ή τετράοδη ηλεκτροβάννα, ρυθμιστές στροφών κυκλοφορητών, κλπ), θερμοστάτες χώρων, θερμοστατικές κεφαλές θερμαντικών σωμάτων, κλπ. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται και η εγκατάσταση συστημάτων θερμιδομέτρησης για την κατανομή δαπανών θέρμανσης. - Η τοποθέτηση ηλιακών συστημάτων για την παροχή ζεστού νερού χρήσης (συλλέκτης, δοχείο αποθήκευσης νερού, βάση στήριξης, σωληνώσεις, κλπ). Ειδικά για την περίπτωση πρότασης αντικατάστασης καυστήρα/ λέβητα πετρελαίου με νέο ίδιας τεχνολογίας θα πρέπει με βάση τα χαρακτηριστικά τους και τα αποτελέσματα της ανάλυσης καυσαερίων να τεκμηριώνεται επαρκώς η ανάγκη για την αλλαγή έναντι συντήρησης ή χημικού καθαρισμού (π.χ. λέβητας που έχει υποστεί ανεπανόρθωτες φθορές). Τα δομικά στοιχεία και οι επιμέρους ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις όπου γίνονται οι παρεμβάσεις πρέπει να πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές που ορίζει ο ΚΕΝΑΚ, και σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές Τεχνικές Οδηγίες ΤΕΕ (ΤΟ ΤΕΕ). Εξαιρείται η απαίτηση για το μέγιστο επιτρεπόμενο μέσο συντελεστή θερμοπερατότητας (Um). Επιπλέον τα δομικά υλικά και τα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα, για τα οποία υφίσταται σχετική υποχρέωση από την κείμενη νομοθεσία, θα πρέπει να φέρουν σήμανση CE. Με τον Οδηγό Εφαρμογής του προγράμματος θα οριστούν και τα ανώτατα όρια δαπανών ανά κατηγορία. Στις δαπάνες αυτές συμπεριλαμβάνονται: Πρόσθετες αναγκαίες εργασίες για την ολοκληρωμένη υλοποίηση της παρέμβασης όπως σκαλωσιές, επιχρίσματα, μικροεργασίες αποκατάστασης της εμφάνισης του στοιχείου στο οποίο έγινε η παρέμβαση, διαμόρφωση κλίσεων απορροής στο δώμα, υγρομόνωση στο δώμα, απαραίτητες εργασίες και επεμβάσεις για την ορθή λειτουργία/συμπεριφορά της θερμομόνωσης, κ.τ.λ. Το κόστος εργασίας συμπεριλαμβανομένων τυχόν απαιτούμενων ασφαλιστικών εισφορών ΙΚΑ για τις οικοδομικές εργασίες που, με βάση την κείμενη νομοθεσία, βαρύνουν τον ωφελούμενο του προγράμματος ως «κύριο του έργου». MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ 11
ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ Ερωταπαντήσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών Η διαδικασία εφαρμογής των κινήτρων για μεμονωμένα διαμερίσματα και πολυκατοικίες κατασκευής μέχρι το 1980, και προυπολογισμού έως 15.000 ανά κατοικία. Οι ιδιοκτήτες πρέπει να προσκομίσουν εκκαθαριστικό, δήλωση και έντυπο Ε9! Το ΠΔ για τις αμοιβές των ενεργειακών επιθεωρητών Το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ετοίμασε λίστα ερωταπαντήσεων αναφορικά με το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ Οίκον». Οι πιο ενδιαφέρουσες από αυτές είναι οι εξής: Ερ.: Πως θα ξέρω ότι η κατοικία μου ανήκει στην χαμηλή ενεργειακή κλάση Δ και ότι ως εκ τούτου μπορώ να συμμετέχω στο πρόγραμμα; Απ.: Οι κατοικίες που έχουν κατασκευασθεί πριν το 1980 και χωρίς θερμομόνωση, είναι οι πλέον ενεργοβόρες και εφόσον δεν έχουν προβεί σε ριζική ανακαίνιση, θα βρίσκονται με μεγάλη πιθανότητα σε κατηγορία μικρότερη ή το πολύ ίση της Δ. Σε κάθε περίπτωση η ενεργειακή κατηγορία θα προκύψει από την ενεργειακή επιθεώρηση και θα καταγράφεται στο Πιστοποιητικό Ενεργειακή Απόδοσης που θα εκδοθεί από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή. Ερ.: Σε περίπτωση περισσότερων συγκύριων (ψιλή κυριότητα, επικαρπία) ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται και ποιος κάνει αίτηση για το πρόγραμμα; Απ.: Σε περίπτωση ύπαρξης συγκύριων θα πρέπει να υπάρξει συμφωνία όλων για την ένταξη στο πρόγραμμα. Αίτηση για υπαγωγή σε μία από τις 3 κατηγορίες κινήτρων του προγράμματος μπορεί να υποβάλλει ένας εκ των συγκύριων που θα πρέπει να πληροί τα εισοδηματικά κριτήρια της αντίστοιχης κατηγορίας. Ερ.: Μπορεί να υποβληθεί αίτηση για ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας; Απ.: Ναι. Απαραίτητες προϋποθέσεις για να χαρακτηρισθεί το μεμονωμένο διαμέρισμα πολυκατοικίας ως επιλέξιμη κατοικία και να μπορεί να υποβληθεί αίτηση από τον ιδιοκτήτη του, είναι: η ύπαρξη συστήματος που παρέχει στον ένοικο τη δυνατότητα ελέγχου στο σύστημα θέρμανσης (π.χ. αυτονομία, ατομικός λέβητας) ή υποβολή πρότασης, στο πλαίσιο του προγράμματος, για εγκατάσταση ατομικού συστήματος θέρμανσης, ο ιδιοκτήτης να έχει εξασφαλίσει, όπου απαιτείται, τη συναίνεση των συνιδιοκτητών της πολυκατοικίας. Ερ.: Πως μπορεί να ενταχθεί μια πολυκατοικία ως ενιαίο σύνολο; Απ.: Για να χαρακτηρισθεί μια ολόκληρη πολυκατοικία, ως επιλέξιμη κατοικία, θα πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα: Τουλάχιστον το 50% των διαμερισμάτων να χρησιμοποιείται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Στην περίπτωση αυτή θεωρούνται ως επιλέξιμες και οι υπόλοιπες ιδιοκτησίες που χρησιμοποιούνται ως εξοχική ή άλλη δευτερεύουσα κατοικία. Δεν χαρακτηρίζονται όμως ως επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου). Υποβάλλεται σχετική αίτηση από εκπρόσωπο στην οποία περιλαμβάνονται οι επιμέρους αιτήσεις του συνόλου των ιδιοκτητών Υποβάλλεται ένα πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης που αφορά στο σύνολο του κτηρίου. Εφόσον πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις γίνεται γενική συνέλευση (Γ.Σ.) των συνιδιοκτητών και αποφασίζεται, βάσει της διαδικασίας που προβλέπεται στο καταστατικό, η συμμετοχή της πολυκατοικίας, η επιλογή ενεργειακού επιθεωρητή και ο καθορισμός εκπροσώπου της πολυκατοικίας. Στη συνέχεια γίνεται η ενεργειακή επιθεώρηση της πολυκατοικίας και ο εκπρόσωπος προσκομίζει τα απαραίτητα δικαιολογητικά, στο υποκατάστημα της τράπεζας που έχει συμφωνηθεί από τη Γ.Σ. να γίνει η αίτηση. Ο κάθε ιδιοκτήτης προσκομίζει στο ίδιο υποκατάστημα τα επιπλέον δικαιολογητικά που αφορούν στα προσωπικά του στοιχεία, όπως ταυτότητα, εκκαθαριστικό κλπ. Ερ.: Υπάρχουν κάποιες διευκολύνσεις για να αιτηθεί μια πολυκατοικία στο σύνολό της ένταξη στο πρόγραμμα; Απ.: Για την ένταξη της πολυκατοικίας στο πρόγραμμα αρκεί μόνο το 50% των διαμερισμάτων να χρησιμοποιούνται ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. Σε αυτήν την περίπτωση είναι επιλέξιμοι και οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που χρησιμοποιούνται ως εξοχική ή άλλη δευτερεύουσα κατοικία. Επιπλέον κίνητρο για την πολυκατοικία : Εάν πληρείται το εισοδηματικό κριτήριο της Α κατηγορίας από τουλάχιστον το 50% των ιδιοκτητών επιλέξιμων διαμερισμάτων, θα εντάσσονται στην εν λόγω κατηγορία και οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που χρησιμοποιούνται για κατοικία και τα εισοδήματά τους δεν ξεπερνούν τα όρια της κατηγορίας Β. Πρέπει, επίσης, να τονιστεί ότι από ενεργειακής πλευράς τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα όταν οι παρεμβάσεις αφορούν στο σύνολο της πολυκατοικίας. Ερ.: Ποιό είναι το ανώτατο όριο προϋπολογισμού; Απ.: Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός ανά κατοικία δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τις 15.000. 12 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ
Ερ.: Ποια τα δικαιολογητικά που θα υποβάλουν οι πολίτες για ένταξη στο πρόγραμμα; Απ.: Τα δικαιολογητικά θα εξειδικευτούν στον οδηγό του προγράμματος και ενδεικτικά αναφέροντα: 1. Απόφαση Γενικής Συνέλευσης Συνιδιοκτητών Πολυκατοικίας για τη συναίνεσή τους στις αιτούμενες παρεμβάσεις (δύναται να αντικατασταθεί με κανονισμό πολυκατοικίας ή αντίστοιχο έγγραφο από το όποιο να προκύπτει ότι δεν απαγορεύεται η απαιτούμενη παρέμβαση) (έντυπο Παραρτήματος). 2. Αντίγραφο Δελτίου Ταυτότητας / Διαβατηρίου Ωφελούμενου 3. Οικοδομική Άδεια ή άλλο αντίστοιχο νομιμοποιητικό έγγραφο 4. Υπεύθυνη Δήλωση Ν.1599/1986 συγκύριων ακινήτου 5. ΕΤΑΚ ή βεβαίωση Δ.Ο.Υ. για την Τιμή Ζώνης 6. Εκκαθαριστικό Σημείωμα και αντίγραφο Δήλωσης Φόρου Εισοδήματος (Ε1) Φόρου Εισοδήματος του Οικονομικού Έτους 2010 (εισοδήματος 2009) 7. Αντίγραφο Δήλωσης Στοιχείων Ακινήτων (Ε9) 8. Στην περίπτωση που το ακίνητο δεν χρησιμοποιείται ως κατοικία του ενδιαφερόμενου: Αντίγραφο Αναλυτικής Κατάστασης για τα Μισθώματα Ακινήτων (Ε2) για ενοικιαζόμενη κατοικία ή κατοικία που παραχωρείται δωρεάν και Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/1986 ενοίκου: - ότι χρησιμοποιεί το ακίνητο ως κύρια / πρώτη δευτερεύουσα κατοικία, εξοχική ή άλλη κατοικία ή επαγγελματική στέγη - ότι συναινεί να γίνουν οι εργασίες όποτε αυτό ζητηθεί, ή Αντίγραφο Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος (Ε1) συγκύριου, εφόσον αυτός το χρησιμοποιεί ως κύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοικία. 10. Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) 11. Έντυπο Προτάσεων Παρεμβάσεων (Έντυπο Παραρτήματος) 12. Οικονομικές προσφορές αναδόχων / προμηθευτών 13. Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/1986 του αιτούντα (Έντυπο Παραρτήματος) Σε περίπτωση πολυκατοικίας ως ενιαίο κτήριο, μέρος των δικαιολογητικών υποβάλλονται από τον εκπρόσωπο των ιδιοκτητών: 1. Απόφαση Γενικής Συνέλευσης Συνιδιοκτητών Πολυκατοικίας (Απόφαση Συνιδιοκτητών) για την συμμετοχή στο πρόγραμμα με συγκεκριμένες παρεμβάσεις και ορισμός εκπροσώπου πολυκατοικίας (Έντυπο παραρτήματος). 2. Αντίγραφο Δελτίου Ταυτότητας / Διαβατηρίου Εκπροσώπου Πολυκατοικία 3. Οικοδομική Άδεια ή άλλο αντίστοιχο νομιμοποιητικό έγγραφο 4. ΕΤΑΚ για κάποιο από τα Διαμερίσματα ή βεβαίωση Δ.Ο.Υ. για την Τιμή Ζώνης 5. Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ)1 6. Έντυπο Προτάσεων Παρεμβάσεων (Έντυπο Παραρτήματος) 7. Οικονομικές προσφορές αναδόχων / προμηθευτών 8. Έντυπο Επιμερισμού Κόστους ανά Ιδιοκτησία, υπογεγραμμένο από τον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας και από όλους τους ιδιοκτήτες (Έντυπο παραρτήματος IV) 9. Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/1986 αιτούντα ως εκπροσώπου πολυκατοικίας (Έντυπο Παραρτήματος) Ερ.: Ποιά θα είναι τα κριτήρια αξιολόγησης των Προτάσεων ; Απ.: Η ετήσια Εξοικονομούμενη Ενέργεια (kwh) ανά τ.μ. προς το κόστος παρέμβασης θα αποτελεί κριτήριο συγκριτικής αξιολόγησης και κατάταξης των αιτήσεων που θα υποβληθούν. Δηλαδή δεν θα υπάρχει αριθμός προτεραιότητας, το πρόγραμμα θα έχει προκαθορισμένη διάρκεια όπου θα υποβάλλονται οι αιτήσεις, στο πέρας της οποίας θα επιλεγούν, μετά από συγκριτική αξιολόγηση, οι καλύτερες προτάσεις όσο αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας και όχι οι προτάσεις που κατατέθηκαν πρώτες. Η κατάταξη γίνεται ανά Υποπρόγραμμα σε επίπεδο Περιφέρειας. Ερ.: Πόσα κτήρια εκτιμάται ότι θα ωφεληθούν από το Πρόγραμμα; Απ.: Εκτιμάται ότι θα επωφεληθούν μέσω των παρεμβάσεων περίπου 100.000 νοικοκυριά. Οι αμοιβες των ενεργειακων επιθεωρητων Το προεδρικό διάταγμα που ορίζει προσόντα, προϋποθέσεις και αμοιβές για τους ενεργειακούς επιθεωρητές που θα εκδίδουν την πράσινη ταυτότητα των κτιρίων, έχει σταλεί για επεξεργασία στο ΣτΕ. Η διαδικασία έκδοσης ενεργειακών πιστοποιητικών αναμένεται να αρχίσει από το νέο έτος. Σε ότι αφορά τις αμοιβές για την έκδοση ενεργειακών πιστοποιητικών, το διάταγμα προβλέπει ότι αυτές σε καμιά περίπτωση δεν θα είναι μικρότερες από 150 και ορίζονται ως εξής: Για επιθεώρηση κτιρίων ή τμημάτων τους (οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες) με χρήση κατοικίας οι αμοιβές είναι: Για επιθεώρηση του συνόλου μιας πολυκατοικίας αμοιβή 1 /τ.μ. και όχι μικρότερη από 200. Για κτίρια πολλών ιδιοκτησιών, όταν η επιθεώρηση αφορά σε τμήμα κτιρίου (ξεχωριστή ιδιοκτησία) αμοιβή 2/τ.μ. και όχι μικρότερη από 150. Για μονοκατοικίες αμοιβή 1,5 /τ.μ. και όχι μικρότερη από 200. Για επιθεώρηση σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων άλλων χρήσεων πλην κατοικίας: Έως 1.000 τ.μ., αμοιβή 2,5 /τ.μ. και όχι μικρότερη από 300. Άνω των 1.000 τ.μ., αμοιβή 2,5/τ.μ. για τα πρώτα 1.000 τ.μ. και για τα υπόλοιπα σε 1,5 /τ.μ. Για επιθεώρηση λεβήτων κλιματιστικών: Η επιθεώρηση του λέβητα είναι 150 για συνολική θερμική ισχύ 20-100 kw και 250 για πάνω από 100 kw. Προσαύξηση 20% για άνω των 15 ετών εγκαταστάσεις. Για κλιματισμό το κόστος ανέρχεται σε 300 για ισχύ 12-100 και 500 για πάνω από 100. MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ 13
Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ του Σταμάτη Περδίου Μηχανολόγου Μηχανικού Πολυτεχνείου Λωζάνης Τεχνικού Συμβούλου ΠΟΜΙΔΑ Η αποκατάσταση των προβλημάτων στεγάνωσης (Μέρος B') Στο προηγούμενο τεύχος παρουσιάσαμε τις απαιτούμενες εργασίες για την στεγάνωση των εξωτερικών τοίχων και του υπογείου σε υφιστάμενο κτίριο. Στο τεύχος αυτό θα αναφερθούμε στις αναγκαίες εργασίες στεγάνωσης των μπαλκονιών και των δωμάτων, που παρουσιάζουν συχνότερα προβλήματα και περισσότερες δυσκολίες στους ιδιοκτήτες και τους ενοίκους των κτιρίων. Στεγάνωση μπαλκονιών Προβλήματα υγρασίας μπορεί να εμφανιστούν στην μετώπη, την κάτω πλευρά του μπαλκονιού, τους τοίχους και το στηθαίο. Εκδηλώνονται με κίτρινους λεκέδες, αποκόλληση χρώματος, φούσκωμα του σοβά και αποκόλληση τμημάτων σκυροδέματος. Οι απαραίτητες εργασίες είναι συνήθως οι εξής: Σφράγιση σε σοβατεπί μπαλκονιού Σφράγιση της συμβολής του σοβατεπί με τον τοίχο με ακρυλική μαστίχη. Εξομάλυνση της νωπής μαστίχης με το δάχτυλο. Βαφή της στεγνής μαστίχης με ελαστικό χρώμα. Σφράγιση της συμβολής του σοβατεπί με το πλακάκι με συγκολλητική μαστίχη. Εξομάλυνση της νωπής μαστίχης με το δάχτυλο Αποκατάσταση ρηγματωμένων αρμών στα πλακάκια Αφαίρεση ρηγματωμένου αρμόστοκου με σπάτουλα. Καθαρισμός σκόνης με βούρτσα και ελαφρό βρέξιμο των αρμών. Γέμισμα αρμών με ρητινούχο αρμόστοκο με την χρήση λαστιχένιας σπάτουλας. Καθαρισμός επιφανείας πρώτα με ελαφρά βρεγμένο σφουγγάρι και ύστερα με πανί. Στεγανοποίηση αρμών στα πλακάκια Καθαρισμός σκόνης με βούρτσα. Άπλωμα διαφανούς υδαταπωθητικού υγρού πάνω στα πλακάκια με τη βοήθεια λασπιέρας και απομά- κρυνση του πλεονάζοντος υγρού ύστερα από 5 λεπτά. Καθαρισμός επιφανείας με ελαφρά υγρό πανί. Στεγάνωση δωμάτων Στεγάνωση ρωγμών, αρμών δώματος με στηθαίο και σημείων συναρμολόγησης σε δώμα. Οι απαραίτητες εργασίες είναι συνήθως οι εξής: Καθαρισμός ρωγμών, αρμών και σημείων συναρμογής. Αστάρωμα ρωγμών, αρμών και σημείων συναρμογής. Τοπική επάλειψη με ελαστομερές στεγανωτικό. Τοποθέτηση ταινίας πολυεστερικού υφάσματος πάνω στο νωπό στεγανωτικό. Δύο στρώσεις επαλείψεων με ελαστομερές στεγανωτικό. Στεγάνωση δώματος με ελαστομερές στεγανωτικό Αποκατάσταση τοπικών κλίσεων με ρητινούχο τσιμεντοκονίαμα. Αστάρωμα δώματος. Τοπική επάλειψη ρωγμών, αρμών και σημείων συναρμογής με ελαστομερές στεγανωτικό. Τοποθέτηση ταινίας πολυεστερικού υφάσματος πάνω στο νωπό στεγανωτικό. Δύο στρώσεις επαλείψεων σε όλο το δώμα με ελαστομερές στεγανωτικό. Στεγανοποίηση δώματος με ασφαλτόπανα Αστάρωμα δώματος με ασφαλτικό πανί. Κόλληση ασφαλτόπανων με απλή πίεση και αφού πρώτα θερμανθούν με φλόγιστρο. Σφράγιση της ένωσης των ασφαλτόπανων (αλληλοεπικάλυψη άκρων κατά 10cm) και των απολήξεων των ασφαλτόπανων στο στηθαίο, με τοπική θέρμανση με φλόγιστρο και πίεση με σπάτουλα. Σφράγιση των ενώσεων των ασφαλτόπανων με κάγκελα ή σωλήνες με ταινία πολυεστερικού υφάσματος και επάλειψη με ελαστομερές στεγανωτικό. 14 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ Νέα φορολογική επίθεση κατά της ιδιοκτησίας Aντί για μείωση, έρχεται αύξηση των αντικειμενικών αξιών το 2011! Παρατάθηκε ως 31.12 η προθεσμία παραγραφής των υποθέσεων φορολογίας κεφαλαίου Μετά την επαναφορά του ΦΑΠ, τις έκτακτες εισφορές, την αύξηση των φόρων γονικής παροχής, κληρονομιάς, δωρεάς και του φόρου εισοδήματος το υπουργείο Οικονομικών προχωρά σε αύξηση των αντικειμενικών αξιών, που σηματοδοτεί γενική αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των ιδιοκτητών ακινήτων (εισοδήματος και κεφαλαίου). Μόνο για το 2011, σύμφωνα με το «επικαιροποιημένο μνημόνιο» που υπεγράφη το καλοκαίρι μεταξύ της κυβέρνησης και της «τρόικας» οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώσουν 1,7 δις. επιπλέον φόρους! Συγκεκριμένα, το «μνημόνιο» προβλέπει: «Διεύρυνση της φορολογικής βάσης ακίνητης περιουσίας αναπροσαρμόζοντας τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων με στόχο την αποκόμιση τουλάχιστον 400 εκατομμύρια ευρώ επιπρόσθετα έσοδα». «Κίνητρα για τη ρύθμιση των παραβιάσεων χρήσης γης, οι οποίες θα αποφέρουν επιπλέον έσοδα 1.500 εκατομμύρια ευρώ από το 2011 ως το 2013, από τα οποία τουλάχιστον 500 εκατομμύρια ευρώ μέσα στο 2011». «Συλλογή του ειδικού τέλους για ημιυπαίθριους χώρους (τουλάχιστον 800 εκατομμύρια το χρόνο)». Είναι γνωστό όμως ότι οι ρυθμίσεις για τους ημιυπαίθριους και τις παραβιάσεις χρήσεων γης δεν προβλέπεται να πετύχουν τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί καθώς κρίνονται ασύμφορες από την πλειοψηφία των ιδιοκτητών. Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε τροποποίηση των ρυθμίσεων προκειμένου να προσελκύσει το ενδιαφέρον των ιδιοκτητών, όπως ζητά επίμονα η ΠΟΜΙΔΑ, ή θα αναζη- τήσει από άλλες πηγές την αναπλήρωση των εσόδων. Στο μεταξύ το υπουργείο Οικονομικών παρέτεινε την προθεσμία παραγραφής των υποθέσεων φορολογίας κεφαλαίου, που έληγε στις 30 Ιουνίου, ως τις 31 Δεκεμβρίου 2010. Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο που κοινοποιήθηκε στις Εφορίες: «Με τη διάταξη του άρθρου 10 του ν.3790/2009 (ΦΕΚ 143 Α ) παρατάθηκε, μέχρι 30.6.2010, η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων επιβολής φόρων, τελών και εισφορών, που έληγε στις 31.12.2009. Με τη διάταξη του πρώτου εδαφίου του άρθρου 82 του ν.3842/2010 (ΦΕΚ 58 Α ) η πιο πάνω προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων επιβολής φόρων, τελών και εισφορών, που έληγε στις 30.6.2010, παρατάθηκε, μέχρι 31.12.2010. Με τη διάταξη του δεύτερου εδαφίου του ίδιου πιο πάνω άρθρου 82 ορίσθηκε ότι η παράταση της παραγραφής δεν ισχύει για υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών, προικών, κερδών από λαχεία, μεταβίβασης ακινήτων, φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας (Φ.Μ.Α.Π.) και ειδικού φόρου επί των ακινήτων (άρθρα 15 17 του ν. 3091/2002). Ήδη, με την κοινοποιούμενη διάταξη της περ. β της παρ. 3 του άρθρου 92 του ν. 3862/2010, ορίζεται ότι το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 82 του ν. 3842/2010 καταργείται. Συνεπώς, και η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων επιβολής φόρων για υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών, προικών, κερδών από λαχεία, μεταβίβασης ακινήτων, φόρου μεγάλης ακίνητης περιουσίας (Φ.Μ.Α.Π.) και ειδικού φόρου επί των ακινήτων (άρθρα 15 17 του ν. 3091/2002) λήγει στις 31.12.2010». MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ 15
ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ Ξέφραγο αμπέλι οι επαγγελματικές μισθώσεις! Μειώθηκαν οι χρόνοι παραμονής και προειδοποίησης και η αποζημίωση για οικειοθελή αποχώρηση των ενοικιαστών! Να μειωθούν κατά 20 % τα ενοίκια που πληρώνει το Δημόσιο στους εκμισθωτές, ζητά το Υπουργείο Οικονομικών! Να μειωθούν αντίστοιχα οι αντικειμενικές αξίες των επαγγελματικών ακινήτων ζητά η ΠΟΜΙΔΑ! Σε πολλαπλή παρέμβαση στη μισθωτική αγορά, σε βάρος των ιδιοκτητών ακινήτων, προχώρησε η κυβέρνηση. Με διάταξη που ψηφίστηκε στις αρχές Ιουνίου μειώνεται από 2 σε ένα έτος το διάστημα υποχρεωτικής παραμονής του μισθωτή, από 6 σε 3 οι μήνες προειδοποίησης και από 4 σε 1 μηνιαίο μίσθωμα η αποζημίωση που καταβάλλει ο μισθωτής σε περίπτωση πρόωρης, οικειοθελούς αποχώρησης από το ακίνητο! Ταυτόχρονα με εγκύκλιο προς όλες τις Κτηματικές Υπηρεσίες του Δημοσίου το υπουργείο Οικονομικών ζήτησε ενιαία μείωση των ενοικίων των κτιρίων που μισθώνει ο δημόσιος τομέας τουλάχιστον κατά 20% και τριετές πάγωμα, κίνηση που από την ΠΟΜΙΔΑ χαρακτηρίζεται άδικη, καταχρηστική και ανεφάρμοστη. Όλα αυτά, ενώ οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν αναδειχθεί σε φορολογικά υποζύγια με τις αυξήσεις στους φόρους εισοδήματος, κεφαλαίου και μεταβίβασης ακινήτων, και επίκεινται νέες επιβαρύνσεις με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών που περιλαμβάνεται στο μνημόνιο. Αναφορικά με τη ρύθμιση για την καταγγελία της μίσθωσης από τον ενοικιαστή, η ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνει ότι το άρθρο 43 αποτελούσε πάντοτε ανωμαλία στο χώρο του δικαίου, γιατί πρώτον καθιέρωνε πάντοτε ιδιαίτερα άνιση και μονομερή προστασία στην πλευρά των ενοικιαστών (24 ενοίκια η αποζημίωση του ενοικιαστή, 4 του ιδιοκτήτη, το οποίο τώρα μειώνεται σε ένα) και δεύτερον καταρράκωνε την έννοια του pacta sunt servanda, ευλογώντας το είπα-ξείπα, κλπ.... Η εφαρμογή του αφορούσε στην ουσία κυρίως τους ισχυρούς και φερέγγυους ενοικιαστές, οι οποίοι τώρα γίνονται ακόμη ισχυρότεροι απέναντι στους ιδιοκτήτες. Η διάταξη έχει σκοπό να διευκολύνει την επαναδιαπραγμάτευση των μισθώσεων στο πλαίσιο της νέας οικονομικής συγκυρίας που έχει διαμορφωθεί. Το αρνητικό είναι ότι η διάταξη θα διευκολύνει τους παλαιούς μισθωτές που επιθυμούν να αποχωρήσουν από υπάρχουσες μισθώσεις χώρων που δεν τους εξυπηρετούν πλέον. Το θετικό μπορεί να είναι στο να υπερνικήσουν τους δισταγμούς τους για σύναψη νέων μισθώσεων όσοι υποψήφιοι νέοι ενοικιαστές ενδιαφέρονται να μισθώσουν εμπορικούς χώρους για να ξεκινήσουν μια νέα επιχείρηση, αλλά δεν θα ήθελαν αυτό να συνεπάγεται μακροχρόνιες μισθωτικές υποχρεώσεις σε βάρος τους, αν η επιχειρηματική πορεία δεν αποδειχθεί η αναμενόμενη. Η τελική όμως εμβόλιμη τροπολογία για την ανατροπή των εγκύρων παραιτήσεων των μεγαλοενοικιαστών ακινήτων και ιδιαίτερα διατηρητέων, καταργεί στην ουσία κάθε έννοια σεβασμού στο δίκαιο, στη συμβατική νομιμότητα και στον ίδιο το θεσμό της ιδιοκτησίας, και μεταβάλει το θεσμό της μίσθωσης κυριολεκτικά σε ξέφραγο αμπέλι... Η διάταξη που ψηφίστηκε από τη Βουλή προβλέπει ότι: 1. Το άρθρο 43 του π.δ. 34/1995 (ΦΕΚ 30 Α ) τροποποιείται ως ακολούθως: «Ο μισθωτής μπορεί μετά την πάροδο ενός (1) έτους από την έναρξη της σύμβασης να καταγγείλει τη μίσθωση. Η καταγγελία γίνεται εγγράφως τα δε τα αποτελέσματά της επέρχονται μετά την πάροδο τρι- 16 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ
ών (3) μηνών από τη γνωστοποίησή της. Στην περίπτωση αυτή ο μισθωτής οφείλει στον εκμισθωτή ως αποζημίωση ποσό ίσο με ένα (1) μηνιαίο μίσθωμα, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί κατά το χρόνο καταγγελίας της μίσθωσης.» 2. Το δικαίωμα καταγγελίας της εμπορικής μίσθωσης σύμφωνα με το άρθρο 43 του π.δ. 34/1995 (ΦΕΚ 30 Α ) έχει ο μισθωτής ακόμη κι αν έχει παραιτηθεί από αυτό σύμφωνα με το άρθρο 45 του π.δ. 34/1995. Καταγγελία που έχει ήδη ασκηθεί κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, ενώ ο μισθωτής είχε παραιτηθεί νόμιμα από αυτό το δικαίωμα, θεωρείται έγκυρη, τα δε αποτελέσματά της επέρχονται σύμφωνα με την παράγραφο 1, όχι όμως πριν τη δημοσίευση του νόμου. Ο μισθωτής υποχρεούται στην περίπτωση αυτή σε καταβολή αποζημίωσης ίση με το ποσόν ενός μισθώματος όπως αυτό ανερχόταν τρεις μήνες πριν την επέλευση των αποτελεσμάτων της καταγγελίας. 3. Το άρθρο 43 του π.δ. 34/1995 (ΦΕΚ 30 Α ) εφαρμόζεται, κατ απόκλιση από το άρθρο 4 παρ. 1 περίπτωση θ του π.δ. 34/1995, και για την καταγγελία από τον μισθωτή σύμβασης μίσθωσης ορισμένου χρόνου που έχει συναφθεί για τις δραστηριότητες των άρθρων 1 και 2 του π.δ. 34/1995 για ακίνητο που έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο. Τα εδάφια 2 και 3 της παραγράφου 2 εφαρμόζονται αναλόγως. 4. Οι παράγραφοι 2 και 3 ισχύουν για καταγγελίες που θα γίνουν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012 και αφορούν μισθώσεις ακινήτων που έχουν συναφθεί πριν τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Ταυτόχρονα με την ψήφιση της παραπάνω διάταξης, το υπουργείο Οικονομικών επικαλούμενο την ανάγκη μείωσης των δαπανών του προϋπολογισμού «με κάθε τρόπο» ζήτησε από τις Κτηματικές Υπηρεσίες να επαναδιαπραγματευθούν τις μισθωτικές συμβάσεις για τα ακίνητα που νοικιάζει το Δημόσιο συμβάσεων με σκοπό την μείωση των δαπανών της τάξης του 20% για το 2010. Σύμφωνα με την εγκύκλιο που κοινοποιήθηκε, οι νέες συμβάσεις θα πρέπει να προβλέπουν τις ίδιες τιμές τουλάχιστον για μια τριετία, χωρίς περαιτέρω ανατιμήσεις και άλλες προσαυξήσεις. Το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει ότι το σύνολο σχεδόν των μισθωτηρίων συμβολαίων των κτιρίων του δημοσίου τομέα προβλέπει τιμές μισθίου δυσανάλογες με αυτές που διαμορφώνονται στην σημερινή αγορά και προσθέτει: Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στον εντοπισμό ακινήτων όπου το μίσθωμα θεωρείται υπερβολικά δυσανάλογο σε σχέση με τα ισχύοντα μισθώματα της ζώνης στην οποία τα εν λόγω ακίνητα εντάσσονται. Σε αυτές τις περιπτώσεις η μείωση του μισθώματος θα πρέπει να υπερβαίνει το 20% και να καθορίζεται στο μέσο όρο περίπου των μισθωμάτων της συγκεκριμένης ζώνης. Είναι προφανές ότι η προσπάθεια συνεννόησης και συνεργασίας των δύο συμβαλλόμενων (ιδιοκτήτη και ενοικιαστή) αποτελεί την πιο ανώδυνη και επιθυμητή αντιμετώπιση του θέματος. Πέραν όμως αυτού σημειώνουμε ότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει την δυνατότητα προσφυγής στην Δικαιοσύνη με αίτημα την εύλογη μείωση των μισθωμάτων για όλες τις ενεργείς συμβάσεις λόγω της απρόβλεπτης μεταβολής των συνθηκών κατά το άρθρο 388 του Αστικού Κώδικα. Η ΠΟΜΙΔΑ αντέδρασε άμεσα στην πρωτοβουλία του υπουργείου και σε επιστολή της προς τον υπουργό Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου σημειώνει τα εξής: «Όλοι αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη περιστολής των δημόσιων δαπανών, μέσα στα πλαίσια της εξυγίανσης των δημοσιονομικών μας μεγεθών. Όμως ο τομέας των ακινήτων, παρά το ότι εισφέρει σημαντικότατα στη δημιουργία ανάπτυξης και εθνικού πλούτου, στοχοποιήθηκε πολλαπλά και επιλεκτικά με το νέο φορολογικό νόμο 3842/2010. Η εντολή σας για οριζόντια μείωση των μισθωμάτων του δημόσιου τομέα κατά 20%, είναι άδικη και καταχρηστική: γιατί συνιστά ανεπίτρεπτη εκμετάλλευση της κυριαρχικής θέσης του Δημοσίου έναντι των πολιτών του, γιατί οι περισσότερες μισθώσεις κτιρίων με μισθωτή το δημόσιο τομέα, είναι παλαιές πολυετείς μισθώσεις με πολύ χαμηλά έως και συμβολικά μισθώματα, γιατί δεν συνοδεύεται από ταυτόχρονη μείωση των «αντικειμενικών αξιών» των ακινήτων, και ιδιαίτερα των «συντελεστών εμπορικότητας», και τέλος γιατί δεν συνοδεύεται από ανάλογη μείωση των μισθωμάτων που εισπράττει ο γενικότερος δημόσιος τομέας από τους ιδιώτες μισθωτές του, αρνούμενος οποιαδήποτε επαναδιαπραγμάτευσή τους, αντίθετα με τους ιδιώτες εκμισθωτές που πασχίζουν με κάθε τρόπο να κρατήσουν τους υπάρχοντες ενοικιαστές τους! Αν συνεπώς επιμείνετε στην εφαρμογή της εντολής σας αυτής, σας καλούμε να συστήσετε άμεσα τις επιτροπές προσδιορισμού των «αντικειμενικών αξιών», περιλαμβάνοντας στη σύνθεσή τους όχι μόνον υπηρεσιακούς παράγοντες των διαφόρων υπουργείων, αλλά και εκπροσώπους των οργανώσεων της αγοράς, με στόχο την άμεση μείωση από 1.7.2010 και τουλάχιστον κατά 20% των συντελεστών εμπορικότητας, των τιμών ζώνης, και την επαύξηση των συντελεστών παλαιότητας κτιρίων τα οποία απαξιώνονται εξ αιτίας της αδυναμίας των ιδιοκτητών τους να τα επισκευάσουν και να τα αναβαθμίσουν με βάση τις νέες προδιαγραφές (υποβάθμιση από ενεργειακά πιστοποιητικά, πολυδάπανη ανακαίνιση ανελκυστήρων, επιθεωρήσεις «ταυτότητας κτιρίου» κλπ.) αλλά και από άλλες αιτίες (π.χ. υποβάθμιση κέντρου Αθήνας)». MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ 17
MIΣΘΩΣEIΣ Μέτωπο κατά των αλλαγών στις μισθώσεις H υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κα. Λούκα Κατσέλη Επιστολή διαμαρτυρίας από επενδυτικούς φορείς ακινήτων προς την υπουργό Οικονομίας κα Λούκα Κατσέλη για μισθώσεις ειδικών κτιρίων & διατηρητέων «Η ανατροπή συμβάσεων θα οδηγήσει σε οικονομική καταστροφή πολλούς επενδυτικούς φορείς ακινήτων». Εκτός από την ΠΟΜΙΔΑ, επιστολή προς την υπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κα. Λούκα Κατσέλη, με την οποία εκφράζουν την αντίθεσή τους στην τροπολογία του νομοσχεδίου για την «Απλοποίηση διαδικασιών σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιριών και άλλες διατάξεις» περί καταγγελίας δεσμευτικών μισθώσεων, ζητώντας απόσυρσή της, απέστειλαν οι φορείς επένδυσης και ανάπτυξης ακινήτων (real estate) της χώρας μας. Οι φορείς αναφέρονται ειδικότερα στις παραγράφους 2 και 3 της τροπολογίας για τις καταγγελίες μισθώσεων σημαντικών επενδυτικών ακινήτων, συχνά ειδικών κτιρίων, στις οποίες ο ενοικιαστής που παραιτήθηκε από το δικαίωμά του να καταγγείλει τη μίσθωση πριν από τη λήξη του νόμιμου χρόνου της, είχε ζητήσει συνήθως από τον εκμισθωτή ειδικές κατασκευαστικές προδιαγραφές στο μίσθιο, με ιδιαίτερα υψηλό κόστος, το οποίο μόνον μακροχρόνια θα μπορούσε να αποσβεστεί. Το ίδιο ισχύει και για τις μισθώσεις διατηρητέων κτιρίων. Στην επιστολή τους οι φορείς αναφέρουν τα εξής: «Είμαστε ελληνικοί και αλλοδαποί φορείς που ασχολούνται με την ανάπτυξη και διαχείριση ακίνητης περιουσίας με φυσική και φορολογητέα βάση στην Ελλάδα, ενώ οι περισσότεροι από εμάς έχουν σημαντική παρουσία και στο εξωτερικό. Επιπλέον, την παρούσα συνυπογράφουν τα τρία ελληνικά συμβούλια των πλέον αναγνωρισμένων διεθνώς φορέων που ασχολούνται με το αντικείμενο της ακίνητης περιουσίας, ήτοι το Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) Hellas, το Urban Land Institute (ULI) και το International Council of Shopping Centers (ICSC). Η αιφνίδια προσθήκη, και μάλιστα χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, στο άρθρο 17 του Νομοσχεδίου για την «Απλοποίηση διαδικασιών σύστασης προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιριών και άλλες διατάξεις» των όρων που αναφέρονται στο δικαίωμα καταγγελίας μίσθωσης εκ μέρους του μισθωτή παρότι έχει παραιτηθεί από το δικαίωμά του αυτό, καθώς και στο δικαίωμα καταγγελίας σε περιπτώσεις μισθώσεων διατηρητέων ακινήτων, μας επιβάλει να εκδηλώσουμε την αντίθεσή μας επισημαίνοντας τις καταστροφικές και αντιαναπτυξιακές συνέπειες που θα επιφέρει στην ελληνική οικονομία. Συγκεκριμένα, οφείλουμε να υπογραμμίσουμε τα κάτωθι: Η ανατροπή των ήδη γεγενημένων παραιτήσεων ανατρέπει μια μακροχρόνια ισορροπία μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, η οποία έχει διαμορφωθεί μετά από πολυετή λειτουργία, αναπτυξιακή πορεία και εξέλιξη της αγοράς. Στη βάση της ισορροπίας αυτής έχει χρηματοδοτηθεί μεγάλο ποσοστό των επενδύσεων και η νομοθετική αυτή μεταβολή θίγει τόσο την ρευστότητα όσο και λοιπούς χρηματοοικονομικούς όρους (covenants). Γεγονός που προφανώς θα δημιουργήσει άμεσα δυσμενείς εξελίξεις και για τον τραπεζικό τομέα. Οι δανείστριες τράπεζες θα επιβαρυνθούν με σημαντικές επισφάλειες, γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους χρηματοδότησης και περαιτέρω περιορισμό της ρευστότητας στην οικονομία. Σε αυτό το σημείο τονίζουμε ότι τα δεσμευτικά μισθώματα τα οποία απελευθερώνει ο νόμος στη μεγάλη πλειονότητα τους είναι δεσμεύσεις μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών έναντι συγκριτικά μικρότερων ιδιοκτητών. Εκ παραλλήλου, η ανατροπή συμβάσεων οι οποίες έχουν καταρτιστεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, για κτήρια, η κατασκευή των οποίων έχει χρηματοδοτηθεί υπό το δεδομένο ότι η σύμβαση θα διαρκέσει για συγκεκριμένο χρόνο και θα παραγάγει ορισμένα εισοδήματα (προκειμένου να εξυπηρετηθεί η σχετική χρηματοδότηση και οι φορολογικές υποχρεώσεις) θα οδηγήσει σε οικονομική καταστροφή πολλούς επενδυτικούς φορείς. Η δεσμευτική μίσθωση από ισχυρό μισθωτή μειώνει το κόστος χρηματοδότησης και το καταβαλλόμενο μίσθωμα. Συνεπώς, η τροπολογία αυξάνει το κόστος χρηματοδότησης των επενδύσεων (ίδια και ξένα 18 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ
κεφάλαια) σε ακίνητα καθώς αυξάνει τον συναφή επιχειρηματικό κίνδυνο, και εξασκεί υπό αυτή την έννοια ανοδική πίεση στο κόστος των μισθώσεων. Ορισμένοι εξ ημών είμαστε εξειδικευμένοι επενδυτικοί φορείς στον κλάδο των ακινήτων οι οποίοι έχουν αντλήσει κεφάλαια από τις αγορές προς επένδυση σε ακίνητα με μακροχρόνιες δεσμευτικές μισθώσεις. Η νομοθετική αυτή αλλαγή ανατρέπει τη βάση πάνω στην οποία έγινε η άντληση των εν λόγω κεφαλαίων. Κλονίζει τη βασική αρχή του Ενοχικού Δικαίου περί ελευθερίας στη διαμόρφωση των συμβάσεων και καταστρέφει την αξιοπιστία του θεσμικού πλαισίου της χώρας, εφόσον με νομοθετικές παρεμβάσεις τροποποιούνται συμβάσεις μεταξύ ιδιωτών που έχουν διαμορφωθεί με την ελεύθερη βούληση των μερών. Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει σε περαιτέρω ανάσχεση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Αποτελεί άκρως αντιαναπτυξιακό μέτρο αφού κλονίζει την ήδη πληγείσα εμπιστοσύνη των υφισταμένων διεθνών επενδυτών και αποτρέπει την είσοδο νέων. Θα ενισχύσει τις απαιτήσεις εκ μέρους των ιδιοκτητών για καταβολή άυλης αξίας (αέρα) κατά την έναρξη της μίσθωσης, καθώς ο αέρας θα αποτελέσει την μόνη μορφή εξασφαλισμένου εισοδήματος για τους εκμισθωτές. Περιορίζει τη δυνατότητα ειδικών μορφών συμφωνιών, όπως λόγου χάρη την μίσθωση χώρων με μειωμένο ή/και μηδενικό μίσθωμα κατά την αρχική περίοδο λειτουργίας και την οικονομική συνεισφορά του ιδιοκτήτη στα έργα διαμόρφωσης του μισθωτή, που συχνά παρέχονται ως αντάλλαγμα για την ορισμένη διάρκεια της μίσθωσης. Θα καταστήσει ανέφικτη την κατασκευή ειδικών κτηρίων σύμφωνα με τις ειδικές προδιαγραφές των μισθωτών καθώς οι εκμισθωτές δεν θα μπορούν να αναλάβουν τον κίνδυνο να παραμείνουν τα ακίνητα αυτά ελεύθερα ή κενά στη διάθεσή τους μετά την αποχώρηση του μισθωτή. Αποτρέπει τους επενδυτές από την ιδιαίτερα δαπανηρή αποκατάσταση διατηρητέων κτηρίων με αποτέλεσμα να πλήγεται η πολιτιστική κληρονομιά και να μην αξιοποιούνται οι ήδη δομημένοι διατηρητέοι χώροι. Θα αποτελέσει τροχοπέδη στην προσπάθεια αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (ΚΕΔ, ΕΤΑ, Ολυμπιακά Ακίνητα, ΟΣΕ κλπ.) Κατανοούμε την ανάγκη περιορισμού του κόστους της επαγγελματικής στέγης, επισημαίνοντας ότι οι φορείς που συνυπογράφουν την παρούσα έχουν ήδη προβεί σε πολλές περιπτώσεις στη μείωση του μισθώματος, συνήθως με ταυτόχρονη παράταση του εξασφαλισμένου χρόνου διάρκειας της μίσθωσης. Τονίζουμε δε, ότι ακόμα και σε περιπτώσεις όπου εκμισθωτές δεν προβαίνουν σε αντίστοιχες συμφωνί- ες, υπάρχει δυνατότητα δια των άρθρων 288 και 388 Α.Κ. να επιτύχουν δικαστικώς μείωση του μισθώματος - όπως δέχεται και η νομολογία. Ασφαλώς, υπάρχουν δυνατότητες επιτάχυνσης της σχετικής διαδικασίας για την αντιμετώπιση των εκτάκτων περιστάσεων. Σε καμία περίπτωση όμως δεν δικαιολογείται η οριστική ανατροπή των συμφωνημένων, δεδομένου ότι υπάρχει διαθέσιμο πλέον πρόσφορο μέτρο για την αντιμετώπιση των εκτάκτων καταστάσεων, αυτό της αναπροσαρμογής του ύψους των μισθωμάτων στις έκτακτες συνθήκες που δημιούργησε η κρίση και για όσο καιρό διαρκέσει αυτή. Αντιθέτως, η ανατροπή των συμβάσεων, όχι μόνο ex nunc αλλά και αναδρομικά, όπως προβλέπει το άρθρο 17 παράγραφος 2 του νομοσχεδίου, καταλαμβάνοντας και καταγγελίες που έχουν ήδη λάβει χώρα πολύ χρόνο πριν από τη δημοσίευση του νέου νόμου, και η εντεύθεν κατάλυση των δικαιωμάτων που έχουν γεννηθεί από αυτές (συμβάσεις και παραιτήσεις), λαμβάνουσα χαρακτήρα αναγκαστικής στερήσεως περιουσιακών στοιχείων χωρίς αντίστοιχη αποζημίωση όχι μόνο είναι απρόσφορη αλλά και θα δημιουργήσει νομικές περιπλοκές ως αντίθετη με το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Θεωρούμε σημαντικό να τονίσουμε ότι η κρίσιμη τροπολογία, εκτός των άλλων, ευνοεί τις μεγάλες εμπορικές εταιρείες/αλυσίδες, οι οποίες είναι και οι οικονομικά ισχυρότερες και οι οποίες έχουν προβεί σε αυτή τη μορφή συμφωνιών, καθώς καταρχήν απαλλάσσονται σήμερα των υποχρεώσεών τους και κατά δεύτερον θα έχουν την δυνατότητα να καταβάλλουν τα ποσά αέρα που από εδώ και στο εξής θα απαιτούνται για τα καλά ακίνητα, εκτοπίζοντας ή περιορίζοντας την δυνατότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να αναπτυχθούν και να λειτουργήσουν στο πλαίσιο του υγιούς ανταγωνισμού. Για τους παραπάνω λόγους ζητούμε την απόσυρση της τροπολογίας που επιτρέπει την καταγγελία μισθώσεων στις περιπτώσεις που ο μισθωτής έχει παραιτηθεί του δικαιώματος καταγγελίας, όπως και στις περιπτώσεις που ο μισθωτής στεγάζεται σε διατηρητέο ακίνητο». Την επιστολή υπογράφουν οι Eurobank Properties ΑΕΕΑΠ, MIG Real Estate ΑΕΕΑΠ, Trastor ΑΕΕΑΠ, Ελληνική Τράπεζα, REDS Α.Ε. - Όμιλος Ελλάκτωρ, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ Α.Ε., Μπάμπης Βωβός Διεθνής Τεχνική Α.Ε., Όμιλος Χαραγκιώνη Α.Ε., Pasal Development Α.Ε., Έκτονον Α.Ε., Έκτασις Α.Ε., Dromeas Development Α.Ε., Dimand S.A. Real Estate Development, Αρήνη Α.Ε., Πολιτεία ΑΕΔΑΕ - Όμιλος ΚΘ Σαραντόπουλου, Dorian Strategic Partners, Pradera Europe, Klepierre Segece, Henderson Global Investors, APN Property Group, Sonae Sierra καθώς και οι επαγγελματικές ενώσεις Ελληνική Εθνική Επιτροπή του International Council of Shopping Centers, Urban Land Institute Greece & Cyprus και Royal Institute of Chartered Surveyors Hellas. MAΪOΣ - IOYNIOΣ - IOYΛIOΣ 19
ΔPAΣTHPIOTHTEΣ Και τώρα Ενωση Ιδιοκτητών στα Βόρεια και Ανατολικά Προάστια Αθηνών! Η αντιπροσωπεία της ΠΟΜΙΔΑ και το Δ.Σ. της ΕΝΙΒΟΠΑ στα γραφεία της στο Χαλάνδρι Τον Ιούλιο του 2010 ιδρύθηκε στο Χαλάνδρι η Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Βορείων και Ανατολικών Προαστίων Αθηνών (ΕΝ.Ι.ΒΟ. ΠΑ), με σκοπό της την ενημέρωση, την μελέτη των προβλημάτων, την μαζική οργάνωση για την ικανοποίηση των νομίμων αιτημάτων των ιδιοκτητών ακίνητης περιουσίας αλλά και την παροχή ενημέρωσης και συμβουλών αναφορικά με νομικά, φορολογικά, οικονομοτεχνικά, και γενικά θέματα διαχείρισης ακίνητης περιουσίας. Η ΕΝ.Ι.ΒΟ.ΠΑ που θα αποτελέσει σύντομα το νεώτερο μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟ.ΜΙ.ΔΑ.) ιδρύθηκε ως μια κοινωνική συμμαχία σε μια εποχή όπου το πλαίσιο που αφορά στην ακίνητη ιδιοκτησία επιβαρύνεται διαρκώς και σε πολλαπλά επίπεδα. Ειδικότερα ζητήματα που αφορούν του δήμους και τις περιοχές Βορείων και Ανατολικών Προαστίων Αθήνας είναι τα ακόλουθα: Α) H επιβολή ετήσιου ΦΑΠ σε συνδυασμό με την επικείμενη αύξηση, ιδιαίτερα στα βόρεια και ανατολικά προάστια των Αθηνών, των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε τέτοιο βαθμό ώστε να εξισωθούν αλλά ακόμα και να ξεπεράσουν την αγοραία αξία τους. Β) Η ραγδαία αύξηση των δημοτικών τελών σε διάφορους δήμους. Γ) Τα προβλήματα βιωσιμότητας που γνωρίζουν οι τοπικές εμπορικές αγορές (λ.χ. Χαλάνδρι, Μαρούσι, Κηφισιά) από την δημιουργία και παρουσία δίπλα τους μεγάλων εμπορικών κέντρων. Δ) Η περιορισμένη δυνατότητα και χρηματοδότηση νέων έργων υποδομής, αναβάθμισης κτιρίων και περιοχών. Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο του σωματείου αποτελείται από τους Εμμανουήλ Κρανίδη - Πρόεδρο, Κων/νο Παπατριανταφύλλου Αντιπρόεδρο, Γιώργο Χριστόπουλο Γεν. Γραμματέα Παναγιώτη Παναγάκη Ταμία, και Παναγιώτη Τσάφρα, Φάνη Παυλίδη, Αβραάμ Τσουκαλίδη, Αναστάσιο Σανδαλάκη, Σεραφείμ Γκόλια, Ευτυχία Σχοινά και Σπυρίδωνα Λιαρομάτη ως μέλη. Στην α γενική συνέλευση που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Ενώσεως στο Χαλάνδρι Αττικής (Α.Παπανδρέου 65,) παραβρέθηκαν τα ιδρυτικά μέλη της Ένωσης, ο Πρόεδρος της ΠΟ.ΜΙ.ΔΑ κ. Στράτος Παραδιάς, ο Δήμαρχος Χαλανδρίου και Υποψήφιος Αντιπεριφερειάρχης Αττικής με το ψηφοδέλτιο του κ. Βασίλη Κικίλια κ. Γρηγόρης Ζαφειρόπουλος, ο Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου και Υποψήφιος Δήμαρχος Χαλανδρίου κ. Γεώργιος Κουράσης, εκπρόσωποι της Ένωσης Ιδιοκτητών Σπάτων, καθώς και μεγάλος αριθμός επαγγελματιών Οι κ.κ. Μάνος Κρανίδης, Γρηγόρης Ζαφειρόπουλος & Στράτος Παραδιάς και ιδιοκτητών από τις περιοχές που θα καλύψει το νεοσύστατο σωματείο. Στην ομιλία του ο Πρόεδρος της Ενώσεως Πολιτικός Μηχανικός κ. Μάνος Κρανίδης, υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στο Δήμο Χαλανδρίου, τόνισε την ανάγκη για οργάνωση πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των ολοένα αυξανόμενων προβλημάτων της ακίνητης ιδιοκτησίας αλλά και την εξειδίκευση των ενεργειών της ενώσεως στην επίλυση των τοπικών θεμάτων που αφορούν τους ιδιοκτήτες του Βορείου Τομέα Αττικής. Επίσης ο Γενικός Γραμματέας της Ενώσεως Δικηγόρος κ. Γεώργιος Χριστόπουλος προσέθεσε την ανάγκη για την δημιουργία εργαλείων ενημέρωσης για την αγορά ακινήτων (λ.χ. δείκτη διαθεσιμότητας επαγγελματικών χώρων και επιπέδου ενοικίων, διαδικτυακή πύλη ανταλλαγής απόψεων μεταξύ ιδιωτών και επαγγελματιών σχετικά με θέματα ακίνητης ιδιοκτησίας). Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών κ. Στράτος Παραδιάς χαιρέτισε την ίδρυση της ΕΝΙΒΟΠΑ, και ευχήθηκε δύναμη και επιτυχίες στο Διοικητικό της Συμβούλιο, το οποίο οφείλει να δικαιώσει τις προσδοκίες των μελών του νέου σωματείου. Η Γενική Γραμματεύς της ΠΟΜΙΔΑ κα Αιμιλία Βαδόκα τόνισε ότι η ΠΟΜΙΔΑ θα είναι αρωγός του νέου σωματείου σε όλες τις πρωτοβουλίες που θα αναπτύξει επ ωφελεία των μελών του. Κατά τον χαιρετισμό τους ο Δήμαρχος και ο Πρόεδρος του Δημοτικού ευχήθηκαν καλή επιτυχία στην νέα αυτή προσπάθεια και τόνισαν την υψηλή σημασία τέτοιων κοινωνικών ενώσεων για την προώθηση ζητημάτων που προάγουν εποικοδομητικά το κοινό συμφέρον. Ακολούθησε διαλογική συζήτηση κατά την οποία τα μέλη της ενώσεως διατύπωσαν τις ανησυχίες τους για τα νέα φορολογικά μέτρα, για την απαξίωση των ιδιοκτησιών τους στο μισθωτικό και αγοραστικό τομέα, και ζήτησαν την οργάνωση συστήματος ενημέρωσης των μελών για τα τεκταινόμενα στο χώρο της ιδιοκτησίας.. Κοινή πεποίθηση και ευχή όλων η επιτυχία του κοινωνικού αυτού εγχειρήματος. ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΩΣ ΕΝΙΒΟΠΑ: Ανδρέα Παπανδρέου 65, Πλ. Χαλανδρίου. τηλ 2106898370 fax 2106820694, enibopa@gmail.com Ανοικτά Δευτέρα, Πέμπτη, 6-8 μ.μ. 20 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ