ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Ε θ ν ι κ ό Σ χ έ δ ι ο ρ ά σ η ς γ ι α τ ο ν Π ε ρ ι ο ρ ι σ µ ό τ ω ν Β λ α π τ ι κ ώ ν Σ υ ν ε π ε ι ώ ν τ ο υ Α λ κ ο ό λ σ τ η ν Υ γ ε ί α 2 0 0 8-2 0 1 2 Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Κ Η Μ Ε Λ Ε Τ Η

Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γραφείο Γενικού Γραµµατέα Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μονάδα Στρατηγικής και Πολιτικών Υγείας Συντονιστής Μονάδας: Αλέξης Ζορµπάς Συντονίστρια Εθνικού Σχεδίου ράσης για τη ηµόσια Υγεία - Επιµέλεια: Έφη Σίµου Επιστηµονική Οµάδα Εκπόνησης Οικονοµοτεχνικής Μελέτης Αναστάσιος Μαστρογιαννάκης, MSc, Οικονοµικά της Υγείας ιαµαντούλα Βλαντώνη, MSc,Κοινωνική Ψυχολόγος Μιχάλης Κάκουρος, MSc,Οικονοµικά της Υγείας 2

Εθνικό Σχέδιο ράσης για τη ηµόσια Υγεία Επιστηµονική - Γνωµοδοτική Επιτροπή Πρόεδρος Γιάννης Κυριόπουλος, Καθηγητής Οικονοµικών της Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Μέλη Γιάννης Αλαµάνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Πατρών, Εργαστήριο Υγιεινής Γιώργος Αρσένης, Επίκουρος Καθηγητής Μικροβιολογίας Πανεπιστηµίου Αθηνών Νικόλαος Βακάλης, Κοσµήτωρ Εθνικής Σχολής ηµόσιας Υγείας, Καθηγητής Τοµέα Παρασιτολογίας, Εντοµολογίας και Τροπικών Νόσων Αλκιβιάδης Βατόπουλος, Καθηγητής Μικροβιολογίας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Γιάννης ηµολιάτης, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων, Εργαστήριο Υγιεινής Ιωάννης Ιωαννίδης, Καθηγητής Υγιεινής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Τζένη Κουρέα - Κρεµαστινού, Καθηγήτρια ηµόσιας Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Χρήστος Λιονής, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Κρήτης Νίκος Μανιαδάκης, Επίκουρος Καθηγητής ιοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Πανεπιστήµιο Πειραιά Παναγιώτης Μπεχράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Φυσιολογίας Αναπνοής Πανεπιστηµίου Αθηνών Κωνσταντίνος Μπουραντάς, Καθηγητής Αιµατολογίας Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Ελπίδα Πάβη, ιευθύντρια Σπουδών, Τοµέας Οικονοµικών της Υγείας, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Θεόδωρος Παπαδηµητρίου, Γενικός ιευθυντής Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσηµάτων Αναστασία Ρουµελιώτου, Καθηγήτρια Επιδηµιολογίας και Βιοστατιστικής, Εθνική Σχολή ηµόσιας Υγείας Γιάννης Τούντας, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Αθηνών Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας 3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...5 1 ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΒΛΑΠΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ..7 1.1 ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕ ΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ 7 1.2 ΗΜΟΣΙΕΣ ΚΑΙ Ι ΙΩΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΑΛΚΟΟΛ: Ο ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΘΑ Ο ΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ 9 2 ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΒΛΑΠΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ Α ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ...11 2.1 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ...11 2.1.1 Μεθοδολογική προσέγγιση...11 2.1.2 Κατηγορίες δαπανών και βασικές παραδοχές κοστολόγησης...15 Βασικές Παραδοχές Κοστολόγησης...16 2.2 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ...19 2.3 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ...24 2.3.1 Άξονας Ι. Πρόληψη...24 2.3.1.1 ράση 1. Εθνικός Φορέας Πρόληψης για το Αλκοόλ...24 2.3.1.2 ράση 2. Εθνικό ίκτυο Πρόληψης...26 2.3.1.3 ράση 3. Νέο νοµοθετικό πλαίσιο για την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών 29 2.3.1.4 ράση 4. Κοινωνική Ευθύνη στη διαφήµιση και τη προβολή...31 2.3.1.5 ράση 5. Προειδοποιητική Σήµανση Επικινδυνότητας και Ασφαλούς Κατανάλωσης...33 2.3.1.6 ράση 6. Προστασία των νέων από το αλκοόλ, ενδυνάµωση στάσεων και προληπτικών συµπεριφορών...34 2.3.1.7 ράση 7. Περιορισµός της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ...36 2.3.1.8 ράση 8. Περιορισµός της κατανάλωσης αλκοόλ στους χώρους εργασίας38 2.3.1.9 ράση 9. Εθνική εκστρατεία ενηµέρωσης...40 2.3.1.10 ράση 10. Αγωγή Υγείας στα Σχολεία...44 2.3.1.11 ράση 11. Εθνικός δικτυακός τόπος για τις εξαρτήσεις...46 2.3.1.12 ράση 12. Πρόγραµµα Τηλεσυµβουλευτικής «Quit line 1031»...48 2.3.2 Άξονας ΙI: Θεραπεία...50 2.3.2.1 ράση 1. ηµόσιες Κλινικές Αποτοξίνωσης...50 2.3.2.2 ράση 2. Θεραπευτικές υπηρεσίες του ΕΣΥ...52 2.3.2.3 ράση 3. Πιστοποίηση ιδιωτικών θεραπευτικών µονάδων...56 2.3.2.4 ράση 4. Συµβουλευτικές κοινοτικές υπηρεσίες...58 2.3.3 Άξονας ΙΙΙ. Επανένταξη και αποκατάσταση...62 2.3.3.1 ράση 1. Προγράµµατα επαγγελµατικής επανένταξης...62 2.3.3.2 ράση 2. Καταπολέµηση κοινωνικού στιγµατισµού...66 2.3.4 Άξονας IV: ιατοµεακή Συνεργασία & Κοινωνική Συµµετοχή...68 2.3.4.1 ράση 1. ιατοµεακή συνεργασία για το αλκοόλ...68 2.3.4.2 ράση 2. Κοινωνική συµµετοχή...70 2.3.5 Άξονας V: Έρευνα, Τεκµηρίωση, Εκπαίδευση...72 2.3.5.1 ράση 1. Ο Υγειονοµικός Χάρτης...72 2.3.5.2 ράση 2. Ανάπτυξη Εθνικής Βάσης εδοµένων και Κάρτα Υγείας...74 2.3.5.3 ράση 3. Εφαρµογή Μηχανογράφησης στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκοµείων του ΕΣΥ και στα εξωτερικά Ιατρεία Επειγόντων Περιστατικών...76 2.3.5.4 ράση 4. Εκπαίδευση στελεχών υγείας...78 2.3.5.5 ράση 5. Εκπαίδευση στελεχών πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης...81 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...84 4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το «Εθνικό Σχέδιο ράσης για τον περιορισµό των Βλαπτικών Συνεπειών του Αλκοόλ στην Υγεία 2008-2012» προτείνει µια ολοκληρωµένη, συνεκτική και σε βάθος αντιµετώπιση των διαφόρων ζητηµάτων και νοσηµάτων που σχετίζονται µε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ στη χώρα µας. Στην οικονοµοτεχνική µελέτη, που εδώ παρουσιάζεται, γίνεται η οικονοµική ανάλυση των δράσεων που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο, ώστε να εκτιµηθεί ο απαιτούµενος προϋπολογισµός για την εφαρµογή των προτεινόµενων πολιτικών. Αν και φαινοµενικά χωριστά, τα δύο αυτά κείµενα ουσιαστικά αποτελούν µία οντότητα, αφού το ένα δεν µπορεί να ιδωθεί ξεχωριστά από το άλλο: από τη µια µεριά, το Εθνικό Σχέδιο ράσης χωρίς την οικονοµοτεχνική ανάλυση θα έµοιαζε σαν µια σειρά προτάσεων που στερούνται πρακτικής εφαρµογής και από την άλλη, η οικονοµοτεχνική µελέτη χωρίς το αναλυτικό Σχέδιο ράσης θα ήταν ένα «στεγνό» τεχνοκρατικό κείµενο που δεν θα κατάφερνε να αποτυπώσει την αναγκαιότητα και τη σηµασία για την ελληνική κοινωνία όλων των παρεµβάσεων για την προαγωγή και προστασία της ηµόσιας Υγείας. Στο πρώτο κεφάλαιο της οικονοµοτεχνικής µελέτης αποτυπώνονται τα αναµενόµενα αποτελέσµατα του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τον Περιορισµό των Βλαπτικών Συνεπειών του Αλκοόλ στην Υγεία, σε δύο βασικούς άξονες που αφορούν στη βελτίωση του επιπέδου υγείας και της ποιότητας ζωής των πολιτών, καθώς και στα κόστη για τις υπηρεσίες υγείας στη χώρα µας που σχετίζονται µε την κατάχρηση αλκοόλ. Με τον τρόπο αυτό, µπορεί ο αναγνώστης να εκτιµήσει τα οφέλη που θα επιφέρουν οι νέες δράσεις για την προστασία της υγείας των πολιτών, την πρόληψη νοσηµάτων και κοινωνικοψυχικών προβληµάτων που συνδέονται µε την κατάχρηση του αλκοόλ, το «νοικοκύρεµα» των σχετικών δαπανών για το κράτος. Στο δεύτερο κεφάλαιο κοστολογούνται οι δράσεις που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης για τον περιορισµό των Βλαπτικών Συνεπειών του Αλκοόλ στην Υγεία. Η προτεινόµενη επένδυση εκτιµάται σε 43,7 εκατ., ποσό που απαιτείται να χρηµατοδοτηθεί από το Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων 5

(48,41%), από το ΕΣΠΑ 2007-2013 (49,39%) και από ιδιωτικές δαπάνες δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (2,20%). Σηµειώνεται πως οτιδήποτε αφορά στη διατοµεακή συνεργασία µεταξύ υπουργείων θα καθοριστεί και θα αναλυθεί από το Εθνικό Συντονιστικό Όργανο που προβλέπεται να συσταθεί µε ειδική νοµοθετική ρύθµιση. Το τελικό κόστος ορισµένων δράσεων, µπορεί να προσδιοριστεί µε ακρίβεια µόνο µε την εκπόνηση εξειδικευµένων µελετών εφαρµογής που προβλέπονται στην ανάλυση µας. Συµπερασµατικά, µε βάση την µεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθήσαµε και τις παραδοχές που υιοθετήθηκαν, πιστεύουµε ότι η οικονοµοτεχνική µελέτη επιτυγχάνει να προσδιορίσει τους απαιτούµενους οικονοµικούς πόρους για την εφαρµογή του «Εθνικού Σχεδίου ράσης για την Αναπαραγωγική και Σεξουαλική Υγεία 2008-2012», ολοκληρώνοντας την προσπάθεια του στρατηγικού σχεδιασµού για την αντιµετώπιση αυτού του µείζονος ζητήµατος δηµόσιας υγείας της χώρας µας. 6

1 ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΒΛΑΠΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Η κατάχρηση οινοπνεύµατος έχει σηµαντικές επιπτώσεις στη νοσηρότητα, τη θνησιµότητα και στην ποιότητα ζωής του πληθυσµού (WHO, Global Status Report on Alcohol, 2004). ηµιουργεί εθισµό και είναι µία από τις πρώτες αιτίες αποτρέψιµης θνησιµότητας παγκοσµίως. Παρόλα αυτά, το αλκοόλ υποεκτιµάται στη συνείδηση του κόσµου σαν µια µορφή σοβαρής εξάρτησης χωρίς να γίνονται πλήρως κατανοητές οι επιπτώσεις του στην υγεία (Liotti et al., 2006). Επιπλέον, συνδέεται σε διάφορες περιοχές µε στοιχεία κουλτούρας και ταυτότητας, µε αποτέλεσµα να είναι λίγοι αυτοί που τελικά κατευθύνονται σε θεραπεία. Η εφαρµογή του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τον Περιορισµό των Βλαπτικών Συνεπειών του Αλκοόλ θα έχει σηµαντικά οφέλη τόσο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών που σχετίζεται µε την υγεία, όσο και στον περιορισµό των δηµόσιων και ιδιωτικών δαπανών που οφείλονται στην κατάχρηση του αλκοόλ. 1.1 Βελτίωση του επιπέδου υγείας των πολιτών και της ποιότητας ζωής που σχετίζεται µε την υγεία Οι συστηµατικοί χρήστες αλκοόλ υποφέρουν από σοβαρά προβλήµατα σωµατικής και ψυχικής υγείας, αφού έχει βρεθεί ότι το αλκοόλ έχει αιτιολογική σχέση µε 60 τύπους νευρολογικών, ψυχικών και παθολογικών διαταραχών και σωµατικών κακώσεων. Η έρευνα των Kaplow και συν. (2001) και Kessler και συν. (1997) έχει αποδείξει ότι υπάρχει ισχυρή θετική συσχέτιση µεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και του συνδρόµου γενικευµένης αγχώδους διαταραχής (GAD). Επιπλέον, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ θεωρείται ότι προκαλεί το 20-30% των καρκίνων του οισοφάγου και του ήπατος, των κιρρώσεων του ήπατος, των φόνων, των επιληπτικών κρίσεων. Εξάλλου, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ είναι επικίνδυνη και µπορεί να προκαλέσει σοβαρά ατυχήµατα. Σύµφωνα µε στοιχεία της τροχαίας, κατά το 2005 και 2006, το ποσοστό των 7

θανατηφόρων τροχαίων ατυχηµάτων που οφείλονται σε µέθη στη χώρα µας ήταν 28% και 25,4% αντίστοιχα επί του συνόλου των ατυχηµάτων (ΕΚΤΕΠΝ, 2007). Η θνησιµότητα που οφείλεται στο αλκοόλ εκτιµάται από τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας ότι φτάνει παγκοσµίως σε 1,8 εκατ. θανάτους, που αντιπροσωπεύουν το 3,2% της παγκόσµιας θνησιµότητας. Σύµφωνα µε τους υπολογισµούς του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας, το 2002, η οφειλόµενη στο αλκοόλ θνησιµότητα στην Ευρώπη έφτανε το 5,5%, ενώ το ποσοστό των χαµένων ετών ζωής λόγω πρόωρου θανάτου ή αναπηρίας (DALYs) έφτανε στο 10,1% και καταλάµβανε την τρίτη θέση µεταξύ των διαφόρων παραγόντων κινδύνου. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις του ΕΚΤΕΠΝ, περίπου 200.000 Έλληνες πάσχουν από αλκοολική εξάρτηση, ενώ εκτιµάται ότι περίπου 5.000 θάνατοι ετησίως οφείλονται σε αιτίες που σχετίζονται µε την κατάχρηση οινοπνεύµατος (ΕΚΤΕΠΝ, 2007). Το ποσοστό των χαµένων ετών ζωής λόγω πρόωρου θανάτου ή αναπηρίας (DALYs) που µπορεί να αποδοθεί στο αλκοόλ, έφτανε κατά το 2002 το 4,3% (WHO, 2005) επί του συνόλου των DALYs ήτοι 59.905 έτη ετησίως. Η εφαρµογή του Εθνικού Σχεδίου ράσης αναµένεται να µειώσει τα ποσοστά κατανάλωσης οινοπνεύµατος και τα ποσοστά εξάρτησης από το αλκοόλ στη χώρα µας, αυξάνοντας έτσι τη δυνατότητα των πολιτών να ζουν µια υγιή και παραγωγική ζωή για περισσότερο χρόνο. 8

1.2 ηµόσιες και ιδιωτικές δαπάνες που οφείλονται στην κατάχρηση αλκοόλ: ο περιορισµός του αλκοόλ θα οδηγήσει σε εξοικονόµηση και στην ορθολογική κατανοµή των πόρων Οι δηµόσιες δαπάνες για την αντιµετώπιση του αλκοόλ περιλαµβάνουν τις δαπάνες των υπηρεσιών υγείας για την περίθαλψη των νοσηµάτων που οφείλονται στο αλκοόλ, το κόστος αστυνόµευσης και απονοµής δικαιοσύνης για παραβάσεις που συνδέονται µε την κατανάλωση αλκοόλ και τέλος το κόστος κοινωνικής πρόνοιας για τα θύµατα του αλκοολισµού (Single et al, 2003). Τα έµµεσα κόστη έχει υπολογιστεί ότι αντιπροσωπεύουν το 75% περίπου των συνολικών ποσών που δαπανώνται εξαιτίας του αλκοόλ και µόνο το 25% αναφέρεται στις ιατρικές δαπάνες (Reynaud, Gaudin-Colombel, Le Pen, 2000) Στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες το συνολικό κόστος των συνεπειών από την κατανάλωση οινοπνεύµατος υπολογίσθηκε σε 1,1% µέχρι 1,5% του ΑΕΠ (Anderson & Baumberg, 2006, WHO, 2004). εν υπάρχουν δεδοµένα που να επιτρέπουν µια ολοκληρωµένη εκτίµηση του κόστους των ιατρικών δαπανών στη χώρα µας. Σύµφωνα µε στοιχεία της ΕΣΥΕ, το έτος 2004 νοσηλεύτηκαν 2061 άτοµα µε διάγνωση εξάρτηση στο αλκοόλ, µε µέσο χρόνο νοσηλείας 36 ηµέρες (ΕΣΥΕ, 2006). Αυτό µεταφράζεται σε 74.196 ηµέρες νοσηλείας, δηλαδή ένα κόστος που ξεπερνάει τα 11 εκατοµµύρια ευρώ για το δηµόσιο σύστηµα υγείας, χωρίς να υπολογίζονται άλλες ασθένειες που πιθανόν να προέρχονται ή να σχετίζονται µε την κατανάλωση αλκοόλ, ως παράγοντα κινδύνου. Με τον περιορισµό της κατανάλωσης που προτείνει το εθνικό σχέδιο δράσης αναµένεται να εξοικονοµηθούν πόροι από τη νοσοκοµειακή περίθαλψη των εξαρτηµένων από το αλκοόλ και τα χρήµατα αυτά να δαπανηθούν για την ενίσχυση των προγραµµάτων απεξάρτησης. Επιπλέον, λόγω της ολιστικής προσέγγισης που προτείνεται από τις σχεδιαζόµενες παρεµβάσεις δηµόσιας υγείας για την αντιµετώπιση των 9

εξαρτήσεων (ναρκωτικά αλκοόλ - καπνός) θα εξοικονοµηθούν πόροι από την ορθολογική χρήση και διάθεση των υπηρεσιών. Το ΕΚΑΕ θα αναλάβει το συντονιστικό ρόλο των προγραµµάτων πρόληψης για τις εξαρτήσεις, υλοποιώντας στοχευµένες παρεµβάσεις στο γενικό πληθυσµό καθώς και ειδικές ενέργειες εκπαίδευσης και κατάρτισης για εκπαιδευτικούς, επαγγελµατίες υγείας, κ.α. Παράλληλα, ο µεγαλύτερος όγκος των νέων υπηρεσιών θεραπείας (αλκοολογικά ιατρεία, κλινικές αποτοξίνωσης) θα λειτουργήσουν µέσα στο πλαίσιο του ΕΣΥ, ώστε να είναι προσβάσιµες από το µεγαλύτερο µέρος του πληθυσµού, αξιοποιώντας ήδη υπάρχοντες πόρους (κτιριακή υποδοµή και ανθρώπινο δυναµικό) του συστήµατος υγείας. Οι οικονοµικές συνέπειες από την κατάχρηση του αλκοόλ είναι πολυεπίπεδες, καθώς εκτός από το σύστηµα υγείας και την ποινική δικαιοσύνη, επηρεάζει ακόµη: την επαγγελµατική δραστηριότητα, οδηγώντας σε µείωση παραγωγικότητας, αυξηµένες ώρες απουσίας από την εργασία, κόστος από εργατικά ατυχήµατα, χαµένες εργασιακές ευκαιρίες και ολόκληρο το σύστηµα των υπηρεσιών του κοινωνικού κράτους, αφού απορροφά πόρους για την αντιµετώπιση των προβληµάτων στην οικογένεια και στον επαγγελµατικό χώρο, την αντιµετώπιση της ανεργίας και της επακόλουθης φτώχιας κλπ. Αν θεωρήσουµε ότι στην Ελλάδα το έµµεσο και το συνολικό κόστος εξαιτίας της χρήσης αλκοόλ βρίσκεται στα κατώτερα ευρωπαϊκά επίπεδα (δηλαδή περίπου στο 0,5-1% του ΑΕΠ), τότε, µε βάση τα οικονοµικά δεδοµένα του 2006, αυτό αντιστοιχεί στο εξαιρετικά υψηλό ποσό του 1-2 δισ. ευρώ ετησίως. Με βάση την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισµών της ΕΣΥΕ του 2004/5, η κατανάλωση οινοπνεύµατος επιφέρει µια άµεση δαπάνη στα νοικοκυριά για την αγορά αλκοολούχων ποτών, η οποία φτάνει ετησίως στο ποσό των 593,7 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό µπορεί να περιορισθεί µε την εφαρµογή του Σχεδίου ράσης και να οδηγήσει σε µείωση της αντίστοιχης οικονοµικής επιβάρυνσης του πληθυσµού. 10

2 ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΒΛΑΠΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ 2.1 Μεθοδολογία εκτίµησης κόστους 2.1.1 Μεθοδολογική προσέγγιση Ο προσδιορισµός του κόστους και της χρηµατοδότησης των προτεινόµενων δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης αποτελεί µια από τις δύο βασικές συνιστώσες της οικονοµοτεχνικής µελέτης του «Εθνικού Σχεδίου ράσης για τον Περιορισµό των Βλαπτικών Συνεπειών του Αλκοόλ στην Υγεία 2008-2012». Κάθε προτεινόµενη δράση περιγράφεται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης ως εξής: Περιγραφή της δράσης Στόχοι της δράσης Ενέργειες υλοποίησης Φορείς υλοποίησης Χρονοδιάγραµµα Κάθε δράση αναλύθηκε διεξοδικά, µε βάση την παραπάνω περιγραφή και κυρίως ως προς τις προτεινόµενες ενέργειες υλοποίησης της. Στη συνέχεια κάθε ενέργεια κοστολογήθηκε µε βάση συγκεκριµένες παραδοχές και προσδιορίστηκαν επιµέρους κατηγορίες δαπανών και οι απαιτούµενες µονάδες τους. Από αυτή την ανάλυση προέκυψαν συγκεκριµένες κάθε φορά κατηγορίες δαπανών (κτιριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισµοί, µισθοδοσία προσωπικού κλπ.). Ακολούθως για κάθε κατηγορία δαπανών προσδιορίστηκαν οι µοναδιαίες τιµές. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι το απαιτούµενο προσωπικό προσδιορίστηκε σε τρεις βασικές κατηγορίες (Επιστηµονικό, ιοικητικό, Βοηθητικό) και για την κάθε κατηγορία εκτιµήθηκε το µηνιαίο κόστος εργασίας. Όλες οι κατηγορίες δαπανών καθώς και οι βασικές παραδοχές ως προς το κόστος κάθε µονάδας παρουσιάζονται παρακάτω στην ενότητα «2.1.2 11

Κατηγορίες δαπανών και βασικές παραδοχές κοστολόγησης». Τέλος, εκτιµήθηκε το κόστος της κάθε µονάδας για κάθε έτος υλοποίησης της ενέργειας. Για την ανάλυση κάθε δράσης χρησιµοποιήθηκε ένας κοστολογικός πίνακας που περιλαµβάνει τις ενέργειες υλοποίησης της, την ανάλυση κόστους και τις σχετικές κατηγορίες δαπανών. Περιλαµβάνει ακόµα την κατανοµή του κόστους κάθε κατηγορίας για κάθε έτος υλοποίησης του σχεδίου δράσης. Κοστολογικός πίνακας ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΝΩΝ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΚΡΑΤ. 2008 2009 2010 2011 2012 ΕΣΠΑ ΕΚΕ ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ Επιστηµονικό Προσωπικό 196.000 196.000 196.000 ιοικητικό 1) Πιλοτική εφαρµογή λειτουργίας του ΕΑΝ για την αναγνώριση Προσωπικό των δυσκολιών και ελλείψεων στο σύστηµα καταγραφής. Πιλοτική εφαρµογή λειτουργίας του ΕΑΝ σε 3 µεγάλα Επιλογή 3 µεγάλων δηµόσιων ογκολογικών νοσοκοµείων, 2 Βοηθητικό δηµόσια ογκολογικά νοσοκοµεία, 2 στην Αθήνα και 1 στην Αθήνα και 1 στην Θεσσαλονίκη, που θα συµµετέχουν στη προσωπικό στην Θεσσαλονίκη και 1 ιδιωτικού γυναικολογικού µελέτη. Επιλογή και 1 ιδιωτικού γυναικολογικού κέντρου (π.χ. κέντρου. Στελέχωση: 7 άτοµα επιστηµονικό Μητέρα, Ιασώ, Λητώ) για το λόγο ότι διαγιγνώσκεται και Τεχνολογικός προσωπικό, 3 άτοµα διοικητικό προσωπικό και 1 αντιµετωπίζεται ένα µεγάλο ποσοστό γυναικολογικών καρκίνων, εξοπλισµός άτοµο βοηθητικό προσωπικό όπου οι ασθενείς παρουσιάζουν διαφορετικό προφίλ από αυτό Συντήρηση των κρατικών νοσοκοµείων. Τεχνολογικού εξοπλισµού 75.600 75.600 75.600 21.000 21.000 21.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000 70.000 72.100 142.100 142.100 Οργάνωση και λειτουργία του Εθνικού Αρχείου Νεοπλασιών (ΕΑΝ) 2) Τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου ασθενούς και αυστηρή τήρηση του πρωτοκόλλου περί προσωπικών δεδοµένων, όπως αυτό ορίζεται από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών εδοµένων Λειτουργικές και Λοιπές απάνες Επιστηµονικό Προσωπικό 30.000 30.000 30.000 313.880 323.296 637.176 637.176 3) ηµιουργία δελτίου δήλωσης στο διαδίκτυο µε υψηλές Οι ενέργειες αφορούν την πλήρη λειτουργία του ΕΑΝ. ιοικητικό προδιαγραφές ασφάλειας σε διαφορετικά επίπεδα Οι δαπάνες περιλαµβάνουν 16 άτοµα προσωπικό για Προσωπικό την κεντρική υπηρεσία. Οι περιφερειακές υπηρεσίες 4) Ηλεκτρονική διασύνδεση µε τα πιστοποιητικά θανάτου που που θα τροφοδοτούν το ΕΑΝ µε τα απαιτούµενα Βοηθητικό τηρούνται στις βάσεις δεδοµένων της Εθνικής Στατιστικής στοιχεία και το σχετικό κόστος θα εξειδικευτούν µε προσωπικό Υπηρεσίας της Ελλάδος (ΕΣΥΕ) σχετική µελέτη εφαρµογής και µε τα αποτελέσµατα της πιλοτική λειτουργίας. Συντήρηση 5) Σύστηµα δηµοσιοποίησης των αποτελεσµάτων και εξαγωγής Τεχνολογικού δεικτών για χάραξη ορθολογικής πολιτικής εξοπλισµού 77.868 80.204 158.072 158.072 21.630 22.279 43.909 43.909 74.263 76.491 150.754 150.754 6) ιασύνδεση δεδοµένων και δεικτώνµε την γεωγραφικήπληροφοριακή βάση δεδοµένων του Υγειονοµικού χάρτη Λειτουργικές και Λοιπές απάνες 30.000 30.000 60.000 60.000 0 1.070.000 394.700 517.641 532.270 2.514.611 1.464.700 1.049.911 0 Η ανάλυση, οι παραδοχές και το εκτιµώµενο κόστος όπως αυτό απεικονίζεται στους κοστολογικούς πίνακες παρουσιάστηκε στη συγγραφική οµάδα του Εθνικού Σχεδίου ράσης, στους συντονιστές του συνολικού Εθνικού Σχεδίου ράσης για τη ηµόσια Υγεία και σε εµπειρογνώµονες του χώρου της υγείας. Από τη διαδικασία αυτή προέκυψαν χρήσιµα συµπεράσµατα και παρατηρήσεις που οδήγησαν στη συµπλήρωση και την ολοκλήρωση των κοστολογικών πινάκων. Στη συνέχεια για το συνολικό ποσό κάθε κατηγορίας δαπανών ορίστηκε η εκτιµώµενη πηγή χρηµατοδότησης και συµπληρώθηκε το τελευταίο τµήµα του κοστολογικού πίνακα µε την χρηµατοδότηση κάθε κατηγορίας δαπανών. Σε αυτή τη φάση προσδιορίστηκαν τρεις βασικές πηγές χρηµατοδότησης: ΕΣΠΑ 2007-2013, κρατικός προϋπολογισµός και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ). 12

Τα ετήσια συνολικά ποσά κάθε δράσης µεταφέρονται σε συγκεντρωτικούς πίνακες που συνοψίζουν το ετήσιο κόστος της και την ετήσια χρηµατοδότηση της που θα επιβαρύνει κάθε πηγή χρηµατοδότησης (βλ. ενότητα «2.2 Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα κοστολόγησης και χρηµατοδότησης Εθνικού Σχεδίου ράσης»). Από την παραπάνω διαδικασία προέκυψε η αναλυτική κοστολόγηση κάθε δράσης που παρουσιάζεται στη συνέχεια του κεφαλαίου, σε τρεις ενότητες: 1. Περιγραφή της δράσης 2. Ανάλυση κόστους 3. Πηγές χρηµατοδότησης που συµπεριλαµβάνει επιπρόσθετα την εξειδίκευση σε Επιχειρησιακό Πρόγραµµα για τις δαπάνες που θα χρηµατοδοτηθούν από το ΕΣΠΑ 2007-2013. 13

Γενικό µεθοδολογικό σχήµα Επισκόπηση Εθνικού Σχεδίου ράσης Προτεινόµενες ενέργειες υλοποίηση κάθε δράσης Ανάλυση κόστους δράσεων Κατηγορίες δαπανών Μονάδες κόστους Τιµές µονάδων κόστους Συµπλήρωση κοστολογικών πινάκων Κοστολόγηση δράσης (ετήσια και συνολικά) Πηγή χρηµατοδότησης Συνεργασία µε τους συγγραφείς του Σχεδίου ράσης και εµπειρογνώµονες Ενηµέρωση συγκεντρωτικών πινάκων Συγγραφή µελέτης 14

2.1.2 Κατηγορίες δαπανών και κ βασικές παραδοχές κοστολόγησης Το συνολικό ύψος του κόστους υλοποίησης και εφαρµογής του «Εθνικού Σχεδίου ράσης για τον Περιορισµό των Βλαπτικών Συνεπειών του Αλκοόλ στην Υγεία 2008-2012» προσδιορίζεται από την εκτίµηση των ακόλουθων κατηγοριών δαπανών: Κόστος κτιριακών εγκαταστάσεων. Ανέγερση νέων κτιρίων Ενοικίαση κτιρίων Ανακαίνιση κτιρίων Κόστος ιατροτεχνολογικού και ξενοδοχειακού εξοπλισµού. Γραφεία και Ξενοδοχειακός εξοπλισµός Ιατρικός εξοπλισµός Η/Υ, λογισµικά Συντήρηση Κόστος µισθοδοσίας. Επιστηµονικό προσωπικό (ιατροί, ψυχολόγοι). Νοσηλευτικό προσωπικό. ιοικητικό προσωπικό (οικονοµολόγοι, λογιστές, γραµµατειακή υποστήριξη κλπ.). Βοηθητικό προσωπικό (τεχνικοί, καθαριστές, βοηθοί κλπ.). Κόστος δηµοσιότητας και προβολής Εθνική εκστρατεία ενηµέρωσης που συµπεριλαµβάνει διαφήµιση (τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά spots), έντυπο υλικό (φυλλάδια, αφίσες), Cd-Rom κλπ. Ιστοσελίδα. Κόστος έρευνας και εκπαίδευσης. Εκπαίδευση προσωπικού 15

Εκπαίδευση ασθενών και των συγγενών τους Εκπόνηση µελετών Επιστηµονική έρευνα Λειτουργικό κόστος. Λειτουργικές δαπάνες απάνες κίνησης Λοιπές δαπάνες Βασικές Παραδοχές Κοστολόγησης ΠΑΡΑ ΟΧΗ 1: το απαιτούµενο προσωπικό κατανέµεται σε (4) βασικές κατηγορίες: επιστηµονικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό. Το εκτιµώµενο µηνιαίο κόστος εργασίας για κάθε κατηγορία υπολογίζεται ως εξής: Επιστηµονικό προσωπικό 2.000 / µήνα. Νοσηλευτικό και διοικητικό προσωπικό 1.800 / µήνα. Βοηθητικό προσωπικό 1.500 / µήνα. Το κόστος αυτό αποτυπώνει το µέσο όρο µιας µισθολογικής κλίµακας που µπορεί να διαφοροποιείται αναλόγως των πρόσθετων προσόντων (ιατρική ειδικότητα, µεταπτυχιακές σπουδές, έτη εργασιακής εµπειρίας κλπ.) Σηµειώνεται ότι σε αυτά τα ποσά συµπεριλαµβάνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης στο ετήσιο κόστος εργασίας συµπεριλαµβάνονται τα δώρα Πάσχα και Χριστουγέννων και το επίδοµα αδείας. Τέλος, σε βάθος πενταετίας (2008-2012), υπολογίζεται και ετήσια τιµαριθµική αναπροσαρµογή της τάξης του 3%. 16

ΠΑΡΑ ΟΧΗ 2: Αναφορικά µε τις κτιριακές υποδοµές το εκτιµώµενο κόστος υπολογίζεται ως εξής: Κατασκευή νέων κτιρίων 1.000 / τµ Ενοικίαση κτιρίων 10 / τµ / µήνα Ανακατασκευή - ανακαίνιση κτιρίων 300 / τµ Οι παραπάνω τιµές αποτελούν έναν πανελλαδικό µέσο όρο καθώς το Σχέδιο ράσης θα εφαρµοστεί στο σύνολο της επικράτειας και θα ήταν αδύνατον να υπολογιστούν διαφορετικές τιµές ανάλογα µε την περιοχή που θα λάβει χώρα η εκάστοτε ράση. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 3: Ο βασικός εξοπλισµός των κτιριακών εγκαταστάσεων αναλύεται σε τέσσερις κατηγορίες και οι οποίες κοστολογούνται ως εξής: Γραφεία και Ξενοδοχειακός εξοπλισµός: 150 / τµ. Ιατρικός εξοπλισµός: κοστολογείται κατά περίπτωση. Η/Υ, λογισµικό: 1.500 / εργαζόµενο (επιστηµονικό προσωπικό). Η συντήρηση υπολογίστηκε ότι αντιστοιχεί στο 7% του κόστους αγοράς του εξοπλισµού ετησίως ενώ υπολογίζεται και ετήσια προσαύξηση της τάξης του 3% για την περίοδο (2008-2012). Σχετικά µε τον εξοπλισµό Η/Υ όπου η αντιστοιχία είναι 1.500 / εργαζόµενο, η βασική παραδοχή έγκειται στο ότι σε κάθε εργαζόµενο (επιστηµονικής και διοικητικής κατηγορίας) αντιστοιχεί ένας Ηλεκτρονικός Υπολογιστής συµπεριλαµβανοµένων των αντίστοιχων λογισµικών και περιφερειακών µηχανηµάτων. 17

ΠΑΡΑ ΟΧΗ 4: Σε ότι αφορά το κόστος εκπαίδευσης προσωπικού, εκτιµώνται οι απαιτούµενες ανθρωποώρες κατάρτισης για κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα. Στη συνέχεια οι ανθρωποώρες κατάρτισης πολλαπλασιάζονται µε το Μέσο Ωριαίο Κόστος κατάρτισης που στη συγκεκριµένη µελέτη ορίζεται σε 15 ευρώ. Παράδειγµα: 50 άτοµα/έτος Χ 60 ώρες/άτοµο = 3.000 ανθρωποώρες κατάρτισης. Άρα, 3.000 ανθρωποώρες Χ 15 ΜΩΚ = 45.000 / έτος. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 5: Αναφορικά µε τις δαπάνες για εκπόνηση ερευνών και µελετών, το κόστος υπολογίζεται κατά περίπτωση. ΠΑΡΑ ΟΧΗ 6: Οι δαπάνες λειτουργίας περιέχουν λειτουργικά και λοιπά έξοδα των µονάδων µε εκτιµώµενο κόστος περίπου 8 / τµ / µήνα. Τέλος πρέπει να επισηµανθεί ότι το σύνολο των δαπανών που θα προκύψουν από την ανάλυση που ακολουθεί, αποτελεί νέο και επιπρόσθετο κόστος για το Εθνικό Σύστηµα Υγεία και τη ηµόσια Υγεία που αφορά τον καρκίνο. 18

2.2 Συγκεντρωτικοί πίνακες Για την εκπλήρωση του οράµατος και την υλοποίηση των στόχων της πολιτικής για την αντιµετώπιση της υπερβολικής κατανάλωσης του αλκοόλ, εκπονήθηκε το Εθνικό Σχέδιο ράσης για τον Περιορισµό των Βλαπτικών Συνεπειών του Αλκοόλ στην Υγεία, το οποίο περιλαµβάνει 25 συνολικά δράσεις που επιµερίζονται σε 5 γενικότερους άξονες. Ο συνολικός προϋπολογισµός των δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης για το αλκοόλ ανέρχεται σε 43.733.784. Ειδικότερα ο προϋπολογισµός κάθε άξονα του σχεδίου δράσης παρουσιάζεται στον πίνακα 1, ενώ στον πίνακα 2 παρουσιάζεται η κατανοµή του προϋπολογισµού του Εθνικού Σχεδίου ράσης σε βάθος πενταετίας. Πίνακας 1. Συνολικός προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης ανά άξονα Α/Α ΑΞΟΝΕΣ ΤΙΤΛΟΣ ΑΞΟΝΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 1 ΑΞΟΝΑΣ Ι. ΠΡΟΛΗΨΗ 7.376.563 2 ΑΞΟΝΑΣ II. ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ 20.352.794 3 ΑΞΟΝΑΣ III. ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ 13.045.000 4 ΑΞΟΝΑΣ IV. ΙΑΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 353.427 5 ΑΞΟΝΑΣ V. ΕΡΕΥΝΑ, ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ, ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 2.606.000 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ: 43.733.784 Πίνακας 2: Προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης για κάθε έτος εφαρµογής ΕΤΟΣ ΠΟΣΟ 2008 2009 8.585.700 2010 11.963.316 2011 11.643.410 2012 11.541.358 ΣΥΝΟΛΟ 43.733.784 19

Επίσης στον πίνακα 3 παρουσιάζονται οι πηγές χρηµατοδότησης των προβλεπόµενων δράσεων του Εθνικού Σχεδίου ράσης για το αλκοόλ και στον πίνακα 4 η ετήσια κατανοµή του εκτιµώµενου κόστους ανά πηγή χρηµατοδότησης. Πίνακας 3: Πηγές χρηµατοδότησης του Εθνικού Σχεδίου ράσης ΑΞΟΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΕΣΠΑ ΚΡΑΤ. ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ ΕΚΕ Ι. ΠΡΟΛΗΨΗ 4.980.000 1.596.563 800.000 ΙΙ. ΘΕΡΑΠΕΙΑ 2.331.272 18.021.522 ΙΙΙ. ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ 11.685.000 1.200.000 160.000 IV. ΙΑΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 353.427 V. ΕΡΕΥΝΑ, ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ, ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 2.606.000 ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΑ Α ΠΗΓΗ: 21.602.272 21.171.512 960.000 ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΑΝΑ ΠΗΓΗ: 49,39% 48,41% 2,20% Πίνακας 4: Ετήσια κατανοµή του εκτιµώµενου κόστους ανά πηγή χρηµατοδότησης ΠΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΠΑ 3.466.500 6.387.500 5.973.580 5.774.692 21.602.272 ΚΡΑΤ. ΠΡΟΫΠ/ΣΜΟΣ 4.879.200 5.335.816 5.429.830 5.526.665 21.171.512 ΕΚΕ 240.000 240.000 240.000 240.000 960.000 ΣΥΝΟΛΟ 8.585.700 11.963.316 11.643.410 11.541.358 43.733.784 Στους πίνακες που ακολουθούν συνοψίζεται ο προϋπολογισµός του Εθνικού Σχεδίου ράσης για το αλκοόλ για κάθε έναν από τους (5) άξονες από τους οποίους αποτελείται. 20

Πίνακας 5: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα Ι. ΠΡΟΛΗΨΗ ΡΑΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑΣ Ι. ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ράση 1. Εθνικός φορέας πρόληψης για το αλκοόλ* 245.000 245.000 245.000 245.000 980.000 ράση 2. Εθνικό ίκτυο Πρόληψης Το σύνολο των ενεργειών της ράσης 2 Εθνικό ίκτυο Πρόληψης, υλοποιείται από το ΕΚΑΕ και τα Κέντρα Πρόληψης που υπάρχουν ήδη ή θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου ράσης για τα Ναρκωτικά. ράση 3. ράση 4. ράση 5. ράση 6. ράση 7. ράση 8. Νέο Νοµοθετικό Πλαίσιο για την Κατανάλωση Αλκοολούχων Ποτών Κοινωνική Ευθύνη στη ιαφήµιση και τη Προβολή Προειδοποιητική Σήµανση Επικινδυνότητας και Ασφαλούς Κατανάλωσης Προστασία των Νέων από το αλκοόλ, ενδυνάµωση στάσεων και προληπτικών συµπεριφορών Περιορισµός της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ Περιορισµός της κατανάλωσης στους χώρους εργασίας 190.400 196.112 201.995 208.055 796.563 Η ράση υλοποιείται µε υφιστάµενους πόρους του ΥΥΚΑ και ως εκ τούτου δεν δηµιουργεί επιπρόσθετο κόστος. Η ράση υλοποιείται µε υφιστάµενους πόρους του ΥΥΚΑ και ως εκ τούτου δεν δηµιουργεί επιπρόσθετο κόστος. Η ράση αφορά Νοµοθετικές ρυθµίσεις ή άλλες ενέργειες που υλοποιούνται µε υφιστάµενους πόρους του ΥΥΚΑ, του ΕΚΑΕ και των Κέντρων Πρόληψης. 200.000 200.000 200.000 200.000 800.000 200.000 200.000 200.000 200.000 800.000 ράση 9. Εθνική εκστρατεία ενηµέρωσης 1.000.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000 4.000.000 ράση 10. Αγωγή Υγείας στα Σχολεία Η Αγωγή Υγείας στα σχολεία αποτελεί µια οριζόντια ράση για όσες θεµατικές ενότητες προβλέπονται και κοστολογούνται συνολικά στις οριζόντιες ράσεις του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασµού για την ηµόσια Υγεία ράση 11. Εθνικός δικτυακός τόπος για τις εξαρτήσεις Η ράση αφορά όλες τις εξαρτήσεις και το κόστος υλοποίησης περιλαµβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης για τα Ναρκωτικά ράση 12. Πρόγραµµα τηλεσυµβουλευτικής Quit- line Η ράση αφορά όλες τις εξαρτήσεις και το κόστος υλοποίησης 1031 περιλαµβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης για τα Ναρκωτικά ΣΥΝΟΛΟ: 1.835.400 1.841.112 1.846.995 1.853.055 7.376.563 * Το κόστος της ράσης 1 αφορά επιπλέον ενέργειες για την πρόληψη του Αλκοόλ οι οποίες υλοποιούνται από το ΕΚΑΕ (Βλ. Εθν Σχέδιο ράσης για τα Ναρκωτικά).

ΡΑΣΕΙΣ ράση 1. Πίνακας 6: Συγκεντρωτικός κός Προϋπολογισµός Άξονα ΙΙ. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΞΟΝΑΣ ΙΙ. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ηµόσιες Κλινικές αποτοξίνωσης Το κόστος υλοποίησης της δράσης περιλαµβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο ράσης για τα Ναρκωτικά ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ράση 2. Θεραπευτικές υπηρεσίες του ΕΣΥ 5.406.600 4.446.948 4.404.556 4.484.493 18.742.598 ράση 3. Πιστοποίηση ιδιωτικών θεραπευτικών µονάδων 300.000 300.000 ράση 4. Συµβουλευτικές κοινοτικές υπηρεσίες 455.800 421.624 432.773 1.310.197 ΣΥΝΟΛΟ: 5.406.600 5.202.748 4.826.180 4.917.266 20.352.794 Πίνακας 7: Συγκεντρωτικός Προϋπολογισµός Άξονα ΙΙΙ. ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ ΡΑΣΕΙΣ ΑΞΟΝΑΣ ΙΙΙ. ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΡΑΣΗΣ 2008 2009 2010 2011 2012 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ράση 1. Προγράµµατα επαγγελµατικής επανένταξης* 730.000 4.105.000 4.105.000 4.105.000 13.045.000 ράση 2. Καταπολέµηση κοινωνικού στιγµατισµού Ο στόχος της καταπολέµησης του κοινωνικού αποκλεισµού προωθείται µε όλες τις δράσης του Εθνικού Σχεδίου. και µε ευθύνη όλων των εµπλεκόµενων φορέων και κυρίως του ΕΚΑΕ. Το κόστος της παρούσας ράσης συµπεριλαµβάνεται στην Εθνική Εκστρατεία Ενηµέρωσης ΣΥΝΟΛΟ: 730.000 4.105.000 4.105.000 4.105.000 13.045.000 *Τα προγράµµατα επαγγελµατικής επανένταξης υλοποιούνται µέσω του ΟΑΕ και χρηµατοδοτούνται από τους διαθέσιµους πόρους του ΕΚΤ για το Υπουργείο Απασχόλησης 22