ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΧΑΔΑ «ΣΤΑΥΡΟΣ 1»

ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΧΑΔΑ «ΣΤΑΥΡΟΣ 1» Έργο: Θέση: Φορέας Έργου: Τροποποίηση ΤΠΜΑ ΧΑΔΑ «ΣΤΑΥΡΟΣ 1» Σταυρός, Δ.Ε. Διδύμων, (1 ος ΧΑΔΑ) Δήμος Κρανιδίου, Π.Ε. Αργολίδας, Περιφέρεια Πελοποννήσου ΩΡΙΩΝ ΑΤΕ

Αθήνα Μάιος 2016 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΧΑΔΑ...3 1. Γενικά στοιχεία...3 2. Γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά θέσης ΧΑΔΑ...5 3. Ειδικά χαρακτηριστικά ΧΑΔΑ...6 4. Στοιχεία αποβλήτων...7 5. Αποστάσεις... 9 6. Γεωλογία υδρολογία υδρογεωλογία σεισμολογικά χαρακτηριστικά...10 6.1 Γεωλογικό υπόβαθρο περιοχής γεωλογικά χαρακτηριστικά θέσης ΧΑΔΑ...10 6.2 Θέση ΧΑΔΑ ως προς τον υδροφόρο ορίζονται...11 6.3 Εκμετάλλευση υπογείων υδάτων...11 7. Μετεωρολογικά στοιχεία...14 8. Τρόπος διάθεσης αποβλήτων...17 9. Υποδομές... 17 10. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις...17 11. Ατυχήματα ιδιαίτερα περιστατικά...18 12. Σημαντικότεροι ρυπαντές...18 13. Σημαντικοί οικονομικοί κλάδοι της περιοχής...18 14. Αξιολόγηση συλλογής διαθέσιμων στοιχείων πληροφοριών..18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ...19 1. Καταρχήν αξιολόγηση επικινδυνότητας Χ.Α.Δ.Α. & συμπεράσματα 19 2. Συμπεράσματα...19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: ΜΕΤΡΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ...21 Σελίδα 2 από 24

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΧΑΔΑ 1. Γενικά στοιχεία Η παρούσα μελέτη αφορά στην τροποποίηση της ΤΠΜΑ του Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) της Δημοτικής Ενότητας Καλαμάτας, στη θέση Σταυρός (1 ος ΧΑΔΑ) του Δήμου Ερμιονίδας. Φορέας λειτουργίας και διαχείρισης του ΧΑΔΑ ήταν ο τέως Δήμος Κρανιδίου. Η απαίτηση για την τροποποίηση πηγάζει από την ανάγκη επαναϋπολογισμού των μεγεθών του έργου ως προς τις υφιστάμενες ποσότητες αποβλήτων προς διαχείριση. Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε η ύπαρξη ποσότητας 12.000m 3 πλεοναζόντων παλαιών δεματοποιημένων αστικών αποβλήτων. Η μελέτη έχει συνταχθεί σύμφωνα με: Την ΚΥΑ 50910/2727/2003 (ΦΕΚ 1909/Β/22-12-2003) «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης». Την ΚΥΑ 29407/3508 (ΦΕΚ 1572/Β/2002) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. Την ΚΥΑ 114218/97 (ΦΕΚ 1016/Β/97) «Κατάρτιση πλαισίου προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων» Την Εγκύκλιο Α.Π. οικ.109974/3106/υπεχωδε «Πρότυπες Προδιαγραφές Τεχνικής Μελέτης Περιβαλλοντικής Αποκατάστασης Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ)» Το λοιπό υφιστάμενο σχετικό θεσμικό πλαίσιο. Φορέας λειτουργίας του συγκεκριμένου Χ.Α.Δ.Α. ήταν, ο τέως Δήμος Κρανιδίου. Η έκταση που είχε διαμορφωθεί και δέχονταν τα απορρίμματα ήταν δασική. Τα απορρίμματα συγκεντρώνονταν και μεταφέρονταν οδικώς στο χώρο του Χ.Α.Δ.Α. με την βοήθεια οχημάτων με μύλο συμπίεσης αλλά και τύπου πρέσας. Στον χώρο απόθεσης γινόταν απλή απόρριψη και ανά διαστήματα επικάλυψη με χώμα. Αυτή η πρακτική ακολουθήθηκε καθ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του Χ.Α.Δ.Α. μέχρι και τις 31.12.2008 οπότε και σταμάτησε η λειτουργία του. Ο Χ.Α.Δ.Α. εξυπηρετούσε μέρος του πληθυσμού του Δήμου Κρανιδίου και συγκεκριμένα τα Δ.Δ. Διδύμων και Φούρνων που σύμφωνα με την τελευταία Σελίδα 3 από 24

απογραφή (2011) ανέρχεται σε 1.629 άτομα. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2001 ο πληθυσμός ανερχόταν σε 1.897 άτομα. Ο πραγματικός πληθυσμός σύμφωνα με την ίδια απογραφή ανερχόταν σε 1.969 άτομα. Λόγω έλλειψης σημαντικής τουριστικής κίνησης ο εξυπηρετούμενος πληθυσμός παρουσιάζει σταθερότητα καθ όλη την διάρκεια του χρόνου. Χάρτης 1-1: T οπογραφικός χάρτης της ΓΥΣ κλ. 1:50.000 με σημειωμένη την έκταση του ΧΑΔΑ Ο Χ.Α.Δ.Α. βρίσκεται στο Δ.Δ. Διδύμων, στην θέση Σταυρός. Οι κεντροβαρικές συντεταγμένες της θέσης του είναι x: 428791 και y: 4144595 (προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ 87). Το συνολικό εμβαδόν φθάνει τα 5.000 m 2. Η έναρξη λειτουργίας του Χ.Α.Δ.Α. ήταν το έτος 1992. Λειτούργησε συνολικά για 16 χρόνια. Σήμερα ο Χ.Α.Δ.Α. είναι ανενεργός μετά την 397/30-01-2009 απόφαση του Νομάρχη Αργολίδας για κλείσιμο του. Οι χρήσεις γης στην περιοχή (μη θεσμοθετημένες) είναι δασικές εκτάσεις, καλλιέργειες (ελιές), βιομηχανικές δραστηριότητες. Σε ότι αφορά στο μελλοντικό σχεδιασμό χρήσεων γης, νέα χρήση στην άμεση περιοχή του ΧΑΔΑ δεν προγραμματίζεται. Σελίδα 4 από 24

Φωτογραφία 1-1: Άποψη της ευρύτερης περιοχής του Χ. Α. Δ. Α. Διδύμων και του δρόμου πρόσβασης προς αυτόν. 2. Γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά θέσης ΧΑΔΑ Η περιοχή που βρίσκεται ο Χ.Α.Δ.Α. είναι σχεδόν επίπεδη με υψόμετρο 250 m περίπου. Από υδρολογικής απόψεως η περιοχή ανήκει στην λεκάνη απορροής χειμάρρου 4ης τάξης κατά Strahler που εκβάλλει στον Όρμο Λεμπαγενά και παρουσιάζει επιφανειακή απορροή μόνο μετά από έντονες βροχοπτώσεις. Χάρτης 2-1: Γεωμορφολογικός χάρτης της περιοχής μελέτης. Διακρίνεται η σχετικά επίπεδη υφή του ανάγλυφου και η λεκάνη απορροής χειμάρρου 4 ης τάξης κατά Strahler εντός της οποίας βρίσκεται ο χώρος του ΧΑΔΑ Σελίδα 5 από 24

3. Ειδικά χαρακτηριστικά ΧΑΔΑ Όπως προαναφέρθηκε ο Χ.Α.Δ.Α. βρίσκεται σε σχετικά επίπεδη περιοχή. Επιλέχθηκε μια δασική έκταση που έχει εμβαδό περί τα 5 στρ. Λόγω της πολυετούς λειτουργίας του Χ.Α.Δ.Α. έχουν αποτεθεί απορρίμματα ύψους μέχρι 3 m. Οι κλίσεις των εδαφικών πρανών στην περιοχή του ΧΑΔΑ κυμαίνονται μεταξύ 2% και 8%. Η ποσότητα των απορριμμάτων είχε εκτιμηθεί ίση με 10.000m 3. Ωστόσο, νεότεροι υπολογισμοί οδήγησαν σε αναθεώρηση της εν λόγω ποσότητας καθώς διαπιστώθηκε η ύπαρξη ποσότητας 12.000m 3 πλεοναζόντων παλαιών δεματοποιημένων αστικών αποβλήτων και έτσι η τελική πλέον ποσότητα ανέρχεται σε 22.000m 3. Λόγω του ότι ο Χ.Α.Δ.Α. είναι πλέον ανενεργός δεν έγινε προσπάθεια για εκτίμηση του υπόλοιπου χρόνου ζωής του. Το ύψος του απορριμματικού ανάγλυφου είναι κατά μέσο όρο 2 m με μέγιστο ύψος τα 3 m. Η έκταση της ρυπασμένης επιφάνειας θεωρείται ίση με την επιφάνεια που καταλαμβάνουν τα απορρίμματα που ανέρχεται σε 5.000 m 2. Η ευστάθεια των πρανών του Χ.Α.Δ.Α. είναι εξασφαλισμένη. Η κλίση της άνω επιφάνειας του απορριμματικού ανάγλυφου είναι περίπου 5%. Σελίδα 6 από 24

4. Στοιχεία αποβλήτων Τα απόβλητα που αποτέθηκαν προέρχονται κυρίως από τους κατοίκους των Δημοτικών Διαμερισμάτων και θεωρούνται ως απόβλητα αστικού τύπου. Κατά κύριο λόγο πρόκειται για οικιακά απόβλητα που προέρχονται μάλιστα από περιοχές με κατά βάση αγροτικό πληθυσμό. Επίσης αρκετά είναι τα αδρανή υλικά που αποτέθηκαν κατά καιρούς κυρίως λόγο έργων οδοποιίας που έχουν κατασκευαστεί στην περιοχή. Στον κάτωθι πίνακα δίνεται η εκτίμηση του Δήμου Κρανιδίου για τον όγκο των απορριμμάτων που αποτέθηκαν στον Χ.Α.Δ.Α. Διδύμων για το έτος 2008. Πίνακας 4-1: Εκτίμηση ποσοτικής σύστασης αποβλήτων που αποτέθηκαν στο ΧΑΔΑ το έτος 2008 Τα απορρίμματα μεταφέρονταν στον Χ.Α.Δ.Α. με απορριμματοφόρα του Δήμου αλλά και με την βοήθεια εργολάβου. Πιθανόν, καθώς ο χώρος δεν ήταν φυλασσόμενος, να υπήρχε απόθεση απορριμμάτων και από ιδιώτες χωρίς να μπορεί να εξακριβωθεί η ποιότητα αυτών. Το ποσοστό του βιοαποδομήσιμου κλάσματος εκτιμάται ότι είναι μεγάλο ενώ η ευδιαλυτότητα και η πτητικότητα των αποβλήτων θεωρείται μικρή. Σελίδα 7 από 24

Με βάση τα στοιχεία που παρασχέθηκαν από τον Δήμο Κρανιδίου καθώς και παλαιότερες μελέτες σχετικές με το θέμα, έγινε προσπάθεια για τον υπολογισμό των απορριμμάτων που έχουν αποτεθεί από συστάσεως του Χ.Α.Δ.Α. μέχρι και το κλείσιμο του. Για τον τελευταίο χρόνο λειτουργίας του Χ.Α.Δ.Α. (2008), με βάση την παραδοχή ότι χωρίς συμπίεση αντιστοιχεί περίπου 500 kg βάρος ανά m 3 απορριμμάτων, υπολογίζεται ότι αποτέθηκαν περί τους 2.840 tn απορριμμάτων. Στην μελέτη του «Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων Νομού Αργολίδας» (Φραντζής κ Συνεργάτες ΕΠΕ, 2000) αναφέρεται ότι το έτος 1999 αποτέθηκαν περί τους 12.000 tn απορριμμάτων στο σύνολο του Δήμου. Με βάση την παραδοχή ότι όλοι οι κάτοικοι του Δήμου παρήγαγαν την ίδια ποσότητα απορριμμάτων και ότι στα Δ.Δ. που εξυπηρετούνταν από τον Χ.Α.Δ.Α. Διδύμων διέμενε το 20% του συνολικού πληθυσμού του Δήμου (απογραφή 2001), προκύπτει ότι τα απορρίμματα που αποτέθηκαν στον υπό μελέτη Χ.Α.Δ.Α. το έτος 1999 ανήλθαν σε 2.400 tn. Για το έτος 1992 και με βάση την παραδοχή ότι η παραγόμενη ποσότητα απορριμμάτων ανά κάτοικο περιορίζεται στα 0,7 kg ανά ημέρα λόγω χαμηλής αστικοποίησης του πληθυσμού, υπολογίζεται ότι αποτέθηκαν 1.960 tn απορριμμάτων. Στο κάτωθι διάγραμμα αποτυπώνεται η ετήσια πορεία των απορριμμάτων που αποθέτονταν στον Χ.Α.Δ.Α. Διάγραμμα 4-1: Ετήσια εξέλιξη των παραγόμενων απορριμμάτων ( σε tn) ανά έτος. Εκτιμάται ότι από το 1992 που ήταν το έτος έναρξης λειτουργίας του Χ.Α.Δ.Α. μέχρι και 31-12-2008 είχαν αποτεθεί σε αυτόν περί τους 39.000 tn απορριμμάτων δηλ. περί τα 78.000 m 3. Σελίδα 8 από 24

5. Αποστάσεις Σε κοντινή απόσταση από τον Χ.Α.Δ.Α. (<500 m) βρίσκεται εργασιακός χώρος, μιας μικρής μονάδας παρασκευής έτοιμου σκυροδέματος και επαρχιακό οδικό δίκτυο. Σε ενδιάμεση απόσταση (μεταξύ 500 m και 1500 m) βρίσκονται τα δημοτικά σφαγεία Κρανιδίου, δύο αρδευτικές υδροληψίες, καλλιέργειες, δημοτικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο. Σε μεγάλη απόσταση (>1500 m) βρίσκεται η πλειοψηφία των περιπτώσεων που αναφέρονται στην εγκύκλιο των πρότυπων προδιαγραφών Τ.Μ.Π.Α. των Χ.Α.Δ.Α. πλην ΒΙΠΕ και ιαματικών πηγών που δεν υπάρχουν στην περιοχή της Αργολίδας γενικά. Σελίδα 9 από 24

6. Γεωλογία υδρολογία υδρογεωλογία σεισμολογικά χαρακτηριστικά 6.1 Γεωλογικό υπόβαθρο περιοχής γεωλογικά χαρακτηριστικά θέσης ΧΑΔΑ Γεωλογικά η περιοχή μελέτης αποτελείται από συμπαγείς έως άστρωτους, μεσοπαχυστρωματώδεις, τεφρόχρωους νηριτικούς ασβεστόλιθους του Ανώτερου Τριαδικού Κατώτερου Ιουρασικού, που κατά τόπους έχουν καλυφθεί από πλευρικά κορήματα και κώνους κορημάτων. Στην δολίνη των Διδύμων έχουμε την απόθεση λεπτόκοκκου αργιλικού υλικού. Σελίδα 10 από 24

Χάρτης 6-1: Γεωλογικός χάρτης του ΙΓΜΕ κλ. 1:50.000 με σημειωμένη την έκταση του ΧΑΔΑ Διδύμων στην θέση Σταυρός Όσον αφορά την υδροπερατότητα τους, οι ασβεστόλιθοι αναπτύσσουν καρστικού τύπου υδροφορία παρουσιάζοντας σημαντική περατότητα. Επίσης σημαντικά περατά είναι τα πλευρικά κορήματα και οι κώνοι κορημάτων ενώ όπου επικρατούν οι αργιλικές αποθέσεις η περατότητα ελαχιστοποιείται. Η έκταση που καταλαμβάνει ο Χ.Α.Δ.Α. βρίσκεται εντός των ασβεστόλιθων, δηλ. εντός περατών σχηματισμών. Από τεχνικογεωλογικής απόψεως οι σχηματισμοί αυτοί θεωρούνται εξαιρετικά σταθεροί. Το πάχος του εδαφικού μανδύα εκτιμάται ότι είναι λιγότερο από 20 cm. Σελίδα 11 από 24

Φωτογραφία 6-1: Άποψη των παχυστρωματωδών ασβεστόλιθων στην περιοχή μελέτης. Διακρίνεται ο λεπτός εδαφικός μανδύας. 6.2 Θέση ΧΑΔΑ ως προς τον υδροφόρο ορίζονται Στην συγκεκριμένη τοποθεσία που έχει κατασκευαστεί ο Χ.Α.Δ.Α. το απόλυτο υψόμετρο υπερβαίνει τα 250 m. Όσες υδροληψίες έγιναν στην ευρύτερη περιοχή μέσα στους ασβεστόλιθους παρουσίασαν υδροφορία σε βάθος παραπλήσιο του απόλυτου υψομέτρου της θέσης εκτέλεσης. Με βάση το προηγούμενο θεωρείται ότι η βάση του Χ.Α.Δ.Α. απέχει από τον υδροφόρο ορίζοντα τουλάχιστον 250 m. Λόγω της φύσης του γεωλογικού υποβάθρου αναμένεται σημαντική υδροφορία κάτι που επιβεβαιώνεται από τις γεωτρήσεις που έχουν ανορυχθεί στην περιοχή οι οποίες όμως στην πλειοψηφία τους έχουν βρει υφάλμυρο υδροφόρο. 6.3 Εκμετάλλευση υπογείων υδάτων Τα υπόγεια νερά της ευρύτερης περιοχής είναι φτωχά σε ποιότητα. Στην δολίνη των Διδύμων υπάρχουν αρκετά πηγάδια που εκμεταλλεύονται έναν περιορισμένης δυναμικότητας φρεάτιο υδροφόρο ορίζοντα ο οποίος είναι αρκετά υποβαθμισμένος από αστικά λύματα και απόβλητα ελαιοτριβείων αλλά και λιπάσματα. Οι γεωτρήσεις που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή όπως προαναφέρθηκε παρουσιάζουν προβλήματα ποιότητας λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε ιόντα χλωρίου. Η φυσιογνωμίας της περιοχής είναι γεωργικοκτηνοτροφική με κυριότερη καλλιέργεια την ελιά. Η τουριστική κίνηση και η εκτός σχεδίου δόμηση είναι Σελίδα 12 από 24

περιορισμένη. Στους οικισμούς της περιοχής υπάρχει δίκτυο ύδρευσης όχι όμως και δίκτυο αποχέτευσης. Δεν καταγράφηκαν υδροληψίες σε ακτίνα μικρότερη των 1000 m από τα όρια του Χ.Α.Δ.Α.. Το πλησιέστερο σημείο υδροληψίας που καταγράφηκε είναι αρδευτικό πηγάδι σε απόσταση 1325 m βορειοδυτικά από τα όρια του Χ.Α.Δ.Α.. Η μελλοντική εκμετάλλευση του υπόγειου υδροφόρου δεν μπορεί εύκολα να προσδιορισθεί καθώς στην περιοχή δεν υπάρχει όπως προαναφέρθηκε χωροταξικός σχεδιασμός. Με βάση την σημερινή κατάσταση πάντως δεν αναμένεται διαφοροποίηση της υφιστάμενης περιορισμένης εκμετάλλευσης του. Με βάση βιβλιογραφικά δεδομένα και την κατάσταση των πετρωμάτων στην περιοχή όπως αυτή προκύπτει από τα ορύγματα που δημιουργήθηκαν εξαιτίας της βελτίωσης του επαρχιακού δρόμου-παράκαμψη Διδύμων (ελάχιστη αποσάθρωση, περιορισμένη ρωγμάτωση) η υδροπερατότητα των ασβεστολιθικών σχηματισμών εκτιμάται σε 10-3 >k>10-4 m/sec που σημαίνει μεγάλη υδροπερατότητα. Το πάχος του υδροφορέα θεωρείται ότι ανέρχεται σε πολλές δεκάδες μέτρα. Ο τύπος του υδροφορέα χαρακτηρίζεται ως καρστικός. Η υδραυλική κλίση του υδροφορέα δεν μπορεί να εξαχθεί καθώς δεν υπάρχουν δεδομένα πιεζομετρίας της περιοχής. Γενικά θεωρείται πως η κίνηση του υπόγειου νερού είναι προς τα νότια και δυτικά, προς την κατεύθυνση του υδρογραφικού δικτύου. Η έκταση της λεκάνης απορροής χείμαρρου εντός της οποίας βρίσκεται ο 1 ος Χ.Α.Δ.Α. Διδύμων ανέρχεται σε 19,3km 2. Τα εδαφικά υλικά προέρχονται από την αποσάθρωση των ασβεστόλιθων και παρουσιάζουν ευρεία κοκκομετρική σύσταση αποτελούμενα κυρίως από ερυθρογή (terra rossa), ανάμεικτη με λατύπες ασβεστολιθικής σύστασης. Η παρουσία αργιλικών είναι περιορισμένη. Η υδροδότηση των γύρω οικισμών γίνεται κατά κύριο λόγο από υδρομαστεύσεις πηγών που βρίσκονται πολύ ψηλότερα του χώρου του Χ.Α.Δ.Α. και από γεωτρήσεις εντός της μάζας των οφιόλιθων που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή με αποτέλεσμα να μην υπάρχει κίνδυνος επιβάρυνσης από τον Χ.Α.Δ.Α. Σελίδα 13 από 24

Χάρτης 6-2: Χάρτης υδρογραφικού δικτύου της περιοχής μελέτης του 1 ου Χ. Α. Δ. Α. Διδύμων. Σελίδα 14 από 24

7. Μετεωρολογικά στοιχεία Τροποποίηση ΤΠΜΑ ΧΑΔΑ «Σταυρός 1» Στους παρακάτω πίνακες δίνονται τα στοιχεία ετήσιας βροχόπτωσης και θερμοκρασίας από τον σταθμό της Ε.Μ.Υ. στις Σπέτσες. Επίσης για λόγους σύγκρισης παρατίθενται στοιχεία που έχουν συλλεχθεί από τον Δήμο Κρανιδίου και συγκεκριμένα από τον γεωπόνο αυτού κ. Πασιαλή Βασίλη για την περίοδο 2000-2008. Στα διαγράμματα που ακολουθούν δίνεται το μέσο μηνιαίο ύψος βροχής και η ετήσια διακύμανση της βροχόπτωσης για τον σταθμό Κρανιδίου. Πίνακας 7-1: Μέσο μηνιαίο ύψος βροχόπτωσης (mm) για την περίοδο 1974-1996 για τον σταθμό Σπετσών Πίνακας 7-2: Μέση μηνιαία θερμοκρασία ( o C) για την περίοδο 1974-1996 για τον σταθμό Σπετσών Πίνακας 7-3: Μέσο μηνιαίο ύψος βροχόπτωσης (mm) για την περίοδο 2000-2008 για τον σταθμό Κρανιδίου Διάγραμμα 7-1: Μέσο μηνιαίο ύψος βροχόπτωσης για την περίοδο 2000-2008 Σελίδα 15 από 24

Διάγραμμα 7-2: Ετήσια διακύμανση της βροχόπτωσης για την περίοδο 2000-2008 Από τα ανεμολογικά δεδομένα της ΕΜΥ (Σταθμός Πυργέλας, 1981-2000) προκύπτει ότι: Επικρατούντες άνεμοι είναι οι βόρειοι, με συχνότητα εμφάνισης 20,84%, οι οποίοι όμως πνέουν σε χαμηλές εντάσεις (2-3 Beaufort) και ακολουθούν οι νότιοι με συχνότητα εμφάνισης 17,21 %, επίσης χαμηλής έντασης (1-3 Beaufort) Ισχυρότεροι άνεμοι είναι οι βόρειοι, οι οποίοι όμως σπάνια ξεπερνούν τα 4-5 Beaufort. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το ιστόγραμμα ανέμων του Νομού: Ελλείψει κατάλληλων μετρήσεων δίδεται στην συνέχεια μια εκτίμηση της πραγματικής εξατμισοδιαπνοής η οποία προκύπτει από εμπειρικούς τύπους. Για την εκτίμηση αυτή χρησιμοποιείται η μέθοδος του Turc και ο τύπος όπου E = η μέση ετήσια πραγματική εξατμισοδιαπνοή σε mm Σελίδα 16 από 24

P = το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης σε mm και L = 300 + 25T + 0,05T3 όπου Τ η μέση ετήσια θερμοκρασία αέρος σε o C. Από την εφαρμογή του τύπου προκύπτει ότι η πραγματική εξατμισοδιαπνοή στην περιοχή μελέτης ανέρχεται σε 398,21 mm δηλ. στο 98,86% της βροχόπτωσης. Το παραπάνω αποτέλεσμα πιθανόν να πλησιάζει την πραγματικότητα καθώς το ετήσιο ύψος βροχής είναι πολύ χαμηλό. Αν και δεν υπάρχουν επαρκή στατιστικά στοιχεία και μετρήσεις, δεν έχουν αναφερθεί πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή. Σε αυτό συντείνουν το χαμηλό ύψος βροχής και οι πολύ μικρές υδρολογικές λεκάνες που σχηματίζονται και που δεν επιτρέπουν την συσσώρευση μεγάλων ποσοτήτων νερού. Με βάση τους υπολογισμούς που προαναφέρθηκαν το υδατικό ισοζύγιο της περιοχής είναι το κάτωθι: Σελίδα 17 από 24

8. Τρόπος διάθεσης αποβλήτων Τα απορρίμματα για όσο διάστημα λειτουργούσε ο Χ.Α.Δ.Α. διατίθενταν με απόρριψη. Κατά διαστήματα γίνονταν επικάλυψη με χώμα. Κατά την διάρκεια λειτουργίας του Χ.Α.Δ.Α. υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις φωτιάς εντός του χώρου απόθεσης των απορριμμάτων κυρίως λόγω φαινομένων αυτανάφλεξης. Όσον αφορά στα όμβρια ύδατα λόγω της τοποθεσίας του Χ.Α.Δ.Α. και της κλίσης των πρανών δεν υπάρχει κίνδυνος εισροής τους στον χώρο των απορριμμάτων. Η επικάλυψη με ορυκτό υλικό είναι δυνατή με όλες τις καιρικές συνθήκες. 9. Υποδομές Καθώς ο Χ.Α.Δ.Α. έγινε χωρίς προδιαγραφές και αδειοδοτήσεις, ελάχιστες είναι οι υποδομές που διαθέτει και αυτές είναι φυσικά ο δρόμος πρόσβασης από την επαρχιακή οδό Διδύμων-Ηλιοκάστρου, που είναι χωμάτινος σε όλο του το μήκος και αντιπυρική ζώνη αρκετού πλάτους πέριξ του Χ.Α.Δ.Α.. Μια υποτυπώδης περίφραξη που υπήρχε έχει ήδη καταστραφεί. Πέραν αυτών ουδεμία ενέργεια έχει γίνει για την φύλαξή της και την διαχείριση κινδύνων (στραγγίσματα, ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα, βιοαέριο, κλπ). 10. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις Με βάση τις προηγούμενες περιγραφές και την επιτόπια έρευνα προκύπτει ότι: Όσον αφορά στα στραγγίσματα, λόγω της μεγάλης διαπερατότητας του εδάφους, αυτά εύκολα κατεισδύουν προς τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα από την επιφάνεια του Χ.Α.Δ.Α. Εντούτοις λόγω του μεγάλου πάχους της ακόρεστης ζώνης δεν φαίνεται να καταλήγουν στον υπόγειο υδροφόρο. Παρά την απουσία συλλεκτήριων τάφρων των όμβριων υδάτων αυτά λόγω μορφολογίας και κλίσεων της περιοχής δεν εισέρχονται στον απορριμματικό όγκο. Όσον αφορά στο βιοαέριο δεν αναμένεται να υπάρξει πρόβλημα καθώς οι ποσότητες των απορριμμάτων είναι σχετικά περιορισμένες και οι πυρκαγιές που έχουν εκδηλωθεί έχουν μειώσει δραστικά το οργανικό κλάσμα του απορριμματικού όγκου. Όσον αφορά στην αλλοίωση της φυσικής βλάστησης όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες του περιβάλλοντος αυτή περιορίζεται στον χώρο του Χ.Α.Δ.Α. και στην αντιπυρική ζώνη αυτού. Σελίδα 18 από 24

Κατά καιρούς έχουν παρατηρηθεί πυρκαγιές, εντός του Χ.Α.Δ.Α. που οφείλονται κατά κύριο λόγω σε αυταναφλέξεις, χωρίς όμως να μπορεί να αποκλειστεί και ανθρώπινη παρέμβαση. Η έκλυση ουσιών όπως διοξίνες και φουράνια θεωρείται δεδομένη ωστόσο δεν μπορεί να υπολογιστεί ο όγκος αυτών αν και γενικά εκτιμάται ότι είναι πολύ μικρός. Λόγω της έντονης ανθρώπινης παρουσίας και παρέμβασης αλλά και της απουσίας κατάλληλων ενδιαιτημάτων στην συγκεκριμένη περιοχή δεν έχουμε εμφάνιση άξιας λόγου άγριας πανίδας ώστε αυτή να επηρεαστεί από τον Χ.Α.Δ.Α. Όσον αφορά στον θόρυβο και στην οπτική όχληση η απομακρυσμένη χωροθέτηση του χώρου του Χ.Α.Δ.Α. από κατοικημένες περιοχές και η γεωμορφολογία του χώρου που δεν επιτρέπει την οπτική επαφή με αυτές συμβάλλουν στην ανυπαρξία ανάλογων επιπτώσεων. Ορατός είναι ο Χ.Α.Δ.Α. από την επαρχιακή οδό Διδύμων Ηλιοκάστρου. Τέλος υπολογίζεται ότι οι πυρκαγιές που κατά καιρούς έχουν προκληθεί από αυτανάφλεξη στο χώρο του Χ.Α.Δ.Α. έχουν συρρικνώσει σε ποσοστό περίπου 85% τον συνολικό όγκο των απορριμμάτων που έχουν αποτεθεί. 11. Ατυχήματα ιδιαίτερα περιστατικά Με εξαίρεση τις φωτιές που έχουν προκληθεί στον χώρο του Χ.Α.Δ.Α. δεν έχει αναφερθεί κάποιο άξιο λόγου περιστατικό, ούτε κάποιο ατύχημα. Δεν έχει παρατηρηθεί απόθεση οποιονδήποτε επικίνδυνων υλικών με οποιαδήποτε συσκευασία (βαρέλια, δοχεία, σάκοι κ.α.). 12. Σημαντικότεροι ρυπαντές Δεδομένου ότι πρόκειται κατά κύριο λόγο για οικιακά απορρίμματα οι σημαντικότεροι ρυπαντές είναι οι διοξίνες που προέρχονται από την καύση των πλαστικών, το αλουμίνιο που προέρχεται από τα μεταλλικά δοχεία αναψυκτικών και ποτών και μαγγάνιο, κάδμιο και μόλυβδος που μπορούν να προέλθουν από μεταλλικά δοχεία ή μπαταρίες. Λόγω του μικρού σχετικά μεγέθους του ΧΑΔΑ και της μεγάλης απόστασης από τον υδροφόρο ορίζοντα θεωρείται ότι οι ρύποι δεν έχουν φθάσει στον τελευταίο. 13. Σημαντικοί οικονομικοί κλάδοι της περιοχής Η οικονομία της περιοχής των Δ.Δ. Διδύμων και Φούρνων στηρίζεται κατά κύριο λόγω στον πρωτογενή τομέα. Απουσιάζουν οι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες από την περιοχή ενώ η αγροτική παραγωγή είναι περιορισμένη με κυριότερο προϊόν το ελαιόλαδο. 14. Αξιολόγηση συλλογής διαθέσιμων στοιχείων πληροφοριών Σελίδα 19 από 24

Η συλλογή των στοιχείων όσων αφορά τα δεδομένα του περιβάλλοντος έγινε από βιβλιογραφική αλλά και από επιτόπου έρευνα. Χρησιμοποιήθηκαν ορθοφωτοχάρτες του ΥΠ.ΓΕ., και ψηφιακό μοντέλο εδάφους που προήλθε από την ψηφιοποίηση τοπογραφικών χαρτών κλίμακας 1:5.000 της Γ.Υ.Σ. Τέλος μετεωρολογικά δεδομένα λήφθησαν από τον μετεωρολογικό σταθμό της Ε.Μ.Υ. στις Σπέτσες και στην Πυργέλα Αργολίδας ενώ χρησιμοποιήθηκαν και στοιχεία που παρασχέθηκαν από τον Δήμο από τοπικό μετεωρολογικό σταθμό στο Κρανίδι. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ 1. Καταρχήν αξιολόγηση επικινδυνότητας Χ.Α.Δ.Α. & συμπεράσματα Με βάση τις μήτρες που υπάρχουν στο παράρτημα Ι της εγκυκλίου των πρότυπων προδιαγραφών Τ.Μ.Π.Α. των Χ.Α.Δ.Α. έχουμε τα εξής: 20.000m 3 27 Σελίδα 20 από 24

7 6 6 Διαπιστώνουμε παρόλο που αυξάνεται η βαθμολογία που είχε ληφθεί στην αρχική ΤΜΠΑ 36, έναντι 32 δεν μεταβάλλεται ο βαθμός επικινδυνότητας του ΧΑΔΑ και διατηρεί την κατάταξη από άποψη επικινδυνότητας στην Γ Κατηγορία του παραπάνω πίνακα (Απαιτείται η λήψη μέτρων γ προτεραιότητα) 2. Συμπεράσματα Η τιμή επικινδυνότητας που προκύπτει για τον Χ.Α.Δ.Α. τον κατατάσσει στην κατηγορία γ προτεραιότητας (30-69), σε αυτούς που μελλοντικά απαιτείται η λήψη μέτρων αποκατάστασης. Για την συγκεκριμένη κατηγορία επικινδυνότητας το εύρος των μέτρων αποκατάστασης θεωρείται περιορισμένο. Τα μέτρα αυτά αναλύονται στο επόμενο κεφάλαιο. Σελίδα 21 από 24

ΚΕΦΑΛΑΙΟΓ: ΜΕΤΡΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Τα μέτρα αποκατάστασης που προτείνονται για τον υπό μελέτη Χ.Α.Δ.Α. είναι τα εξής: Συλλογή των διασκορπισμένων γύρω και έξω από τον χώρο του Χ.Α.Δ.Α. «μικροαπορριμμάτων» και εναπόθεσή τους στο υπό διευθέτηση απορριμματικό ανάγλυφο. Μηχανική εξομάλυνση και κατασκευή στρώσης εξομάλυνσης του απορριμματικού ανάγλυφου από ομοιογενή εδαφικά υλικά εκσκαφών με κόκκους μεγίστης διαμέτρου 20 cm και χωρίς οργανικές ουσίες. Με μέγιστο πάχος 30 cm, η στρώση αυτή μπορεί να λειτουργήσει και σαν στρώση εκτόνωσης βιοαερίου που δεν αναμένεται να παραχθεί σε σημαντικές ποσότητες. Η τελική κλίση του απορριμματικού ανάγλυφου θα πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο 5% ώστε να μην υπάρχει η δυνατότητα να λιμνάζουν τα όμβρια ύδατα. Στρώση στεγανοποίησης: Η γεωμεμβράνη προτείνεται για την δημιουργία στεγανού υποβάθρου. Για τον σκοπό αυτό προτείνεται να τοποθετηθεί πάνω από όλη την επιφάνεια του απορριμματικού αναγλύφου, λεία γεωμεμβράνη HDPE πάχους 1,5mm, χωρίς γεωυφάσματα. Στρώση επιφανείας: Αποτελούμενη από Γεωκυψέλες όπως δίνεται στην ακόλουθη τομή των προτεινόμενων στρώσεων της τελικής κάλυψης. Σελίδα 22 από 24

Aνάπτυξη πρασίνου παρόμοιου με την χλωρίδα της περιοχής χωρίς κάποια περαιτέρω φροντίδα καθώς η έκταση του ΧΑΔΑ δεν είναι μεγάλη και η ορατότητα προς αυτόν ιδιαίτερα περιορισμένη. Για λόγους κόστους μπορεί η αποκατάσταση να γίνει σε μεγάλο χρονικό διάστημα από την ίδια την φύση με απλή και κατάλληλη υποβοήθηση. Κατασκευή πλήρους περίφραξης και σφράγισης της εισόδου για αποτροπή παράνομων αποθέσεων απορριμμάτων. Περιοδική επιθεώρηση του Χ.Α.Δ.Α. για τυχόν παράνομες αποθέσεις απορριμμάτων. ΑΘΗΝΑ, 29.05.2016 Ο Μελετητής Γιώργος Χριστόπουλος Σελίδα 23 από 24

Βιολόγος - Περιβαλλοντολόγος MSc Αειφόρος Διαχείριση Αποβλήτων Κάτοχος του 20912, 27Ά Μελετητικού Πτυχίου Σελίδα 24 από 24