LIFE 09 ENV/GR/000296 Προςαρμογι τθσ Αγροτικισ Παραγωγισ ςτθν Κλιματικι Αλλαγι και τον Περιοριςμό των Υδάτινων Πόρων Πρόοδοσ και Αποτελζςματα Προχπολογιςμόσ Ζργου: 2.577.750 50% ςυνειςφορά ΕΕ Περίοδοσ Ζργου: 01/09/2010 31/08/2016 Μάρκοσ Ντάγκλασ Μθχανολόγοσ Μθχανικόσ Εξ. Συνεργάτθσ Ινςτιτοφτο Γεωργικϊν Ερευνϊν Περιβαλλοντικι Πολιτικι και Διακυβζρνθςθ Λάριςα, 30/06/2016
Πλάνο Παρουςίαςθσ o Γενικόσ τόχοσ και Κίνθτρα o Περιγραφι Πιλοτικϊν Θερμοκθπίων o Καλλιεργθτικζσ Περίοδοι o Αποτελζςματα χριςθσ ΓΑΘ o Ευχαριςτίεσ
Ζργο Adapt2change Εταίροι Ζργου Πρόγραμμα LIFE 3 Πανεπιςτιμια 1 Ερευνθτικό Κζντρο 2 ΜΜΕ Χρθματοδοτικό μζςο τθσ ΕΕ για το περιβάλλον και τθ δράςθ για το κλίμα Κφριοσ τόχοσ του Ζργου: Να αποδείξει τθν ικανότθτα προςαρμογισ τθσ γεωργικισ παραγωγισ ςτθν κλιματικι αλλαγι και τθν περιοριςμζνθ παροχι νεροφ
Κίνθτρα Αντιμετϊπιςθ των επιπτϊςεων τθσ κλιματικισ αλλαγισ Λειψυδρία Ρφπανςθ των υδάτων Ακραία καιρικά φαινόμενα
Κίνθτρα Επίλυςθ Προβλθμάτων τθσ Αγροτικισ Παραγωγισ o Διακεςιμότθτα νεροφ o Αυξθμζνθ τιμι ενζργειασ o Αυξθμζνεσ τιμζσ πρϊτων υλϊν o Αυξθμζνοσ ανταγωνιςμόσ αγοράσ o Αυξθμζνεσ απαιτιςεισ αγοράσ ςε ποιότθτα προϊόντων o Απϊλεια καλισ γεωργικισ γθσ ςε άλλεσ δραςτθριότθτεσ
τόχοι Το Ζργο Adapt2Change προτείνει: Καλλιζργεια ςε κερμοκιπια υψθλισ τεχνολογίασ με ςφγχρονεσ πρακτικζσ Χριςθ ανανεϊςιμων πθγϊν ενζργειασ Εφαρμογι κλειςτοφ υδροπονικοφ ςυςτιματοσ και ςυςτιματοσ αφφγρανςθσ Ζξυπνο ςφςτθμα αυτόματου ελζγχου Με αποτζλεςμα: Εξοικονόμθςθ ενζργειασ, νεροφ και λιπαςμάτων Αφξθςθ παραγωγισ Βελτίωςθ ανταγωνιςτικότθτασ των αγροτικϊν επιχειριςεων υμμόρφωςθ με οδθγία ΕΕ για το κλίμα και τθν ενζργεια
Περιγραφι κερμοκθπίων Τοποκεςία Ανζγερςθσ Θερμοκθπίων Σα κερμοκιπια βρίςκονται ςτον πειραματικό ςτακμό του ΙΓΕ ςτο Ηφγι
Περιγραφι Θερμοκθπίων Φωτογραφίεσ Ανζγερςθσ και Γενικό Διάγραμμα Θερμοκθπίων Ολοκλιρωςθ φάςθσ ανζγερςθσ : Δεκζμβριο 2012
Περιγραφι Θερμοκθπίων Βαςικά Συςτιματα Θερμοκθπίων Σφςτθμα φυςικοφ δροςιμοφ και εξαεριςμοφ Σφςτθμα δυναμικοφ δροςιςμοφ και εξαεριςμοφ Σφςτθμα κζρμανςθσ Γεωκερμικζσ αντλίεσ κερμότθτασ Λζβθτασ πετρελαίου Σφςτθμα Κουρτινϊν ςκίαςθσ/κερμομόνωςθσ Σφςτθμα Εμπλουτιςμοφ Αζρα με CO2 Σφςτθμα Αφφγρανςθσ Αζρα Σφςτθμα Υδροπονίασ Κλειςτό Σφςτθμα Ανοικτό ςφςτθμα Κεντρικό Σφςτθμα Ελζγχου Συςτθμάτων
Περιγραφι Θερμοκθπίων Σφςτθμα Φυςικοφ Δροςιςμοφ και Εξαεριςμοφ Παράκυρα Κορυφισ
Περιγραφι Θερμοκθπίων Δυναμικόσ Εξαεριςμόσ και Δροςιςμόσ Περςίδεσ, Ανεμιςτιρεσ, Παρειά
Περιγραφι Θερμοκθπίων Κουρτίνεσ Σκίαςθσ και Θερμομόνωςθσ
Περιγραφι Θερμοκθπίων Σφςτθμα Εμπλουτιςμοφ Αζρα Θερμοκθπίου με CO₂ Καυςτιρασ Τγραερίου
Περιγραφι κερμοκθπίων Συμβατικι Θζρμανςθ ςτο Θερμοκιπιο Μάρτυρασ υμβατικόσ λζβθτασ καφςθσ πετρελαίου Δίκτυο ςωλινων επιδαπζδιασ κζρμανςθσ
Περιγραφι Θερμοκθπίων Γεωκερμικι Αντλία Θερμότθτασ Αντλία Θερμότθτασ Γεωεναλλάκτεσ φςτθμα Επιδαπζδιασ Θζρμανςθσ Αποτελείται από τρία διακριτά ςυςτιματα Θερμοκραςία εδάφουσ ςτακερι κάτω από οριςμζνο βάκοσ Χρθςιμοποιείται το ζδαφοσ για ανάκτθςθ ι αποκικευςθ κερμότθτασ
Περιγραφι Θερμοκθπίων Μονάδα Γεωκερμικισ Αντλίασ Θερμότθτασ φςτθμα γεωκερμικϊν αντλιϊν κερμότθτασ φςτθμα επιδαπζδιων ςωλθνϊν Καταλιξεισ γεωεναλλακτϊν
Περιγραφι Θερμοκθπίων Γεωεναλλάκτεσ Θερμότθτασ Κάκετου τφπου φνολο δζκα γεωτριςεισ Βάκοσ 100 μζτρα
Περιγραφι κερμοκθπίων Αγωγόσ Αφφγρανςθσ Αζρα υμπφκνωςθ του νεροφ που υπάρχει ςτον αζρα του κερμοκθπίου μζςω ψυχροφ εναλλάκτθ κερμότθτασ Αζρασ με ψθλι ςχετικι υγραςία περνά διαμζςου ψυχροφ εναλλάκτθ κερμότθτασ Θερμοκραςία ψυχροφ εναλλάκτθ χαμθλότερθ από το ςθμείο δρόςου του αζρα Θ υγραςία του αζρα μετατρζπεται ςε νερό
Περιγραφι Θερμοκθπίων Υδροπονικό Σφςτθμα & Πάγκοι Υδροπονίασ Κεφαλι υδροπονικοφ ςυςτιματοσ με δοχεία πυκνϊν κρεπτικϊν διαλυμάτων και κακαροφ νεροφ/νεροφ απορροισ Ετοιμαςία κρεπτικοφ διαλφματοσ με ζλεγχο EC και PH Κυκλικά ποτίςματα Καλλιζργεια ςε υπόςτρωμα πετροβάμβακα
Περιγραφι Θερμοκθπίων Υδροπονικό ςφςτθμα Κλειςτό/Ανοικτό ςφςτθμα
Περιγραφι Θερμοκθπίων Κεντρικό ςφςτθμα ελζγχου: Τδροπονικοφ ςυςτιματοσ/κλίματοσ κερμοκθπίων Εφκολθ διαχείριςθ των κερμοκθπίων Απομακρυςμζνοσ ζλεγχοσ/ρφκμιςθ
Καλλιεργθτικι περίοδοσ 1 θ Χειμϊνασ 2 θ Καλοκαίρι 3 θ Χειμϊνασ 4 θ Καλοκαίρι 5 θ Χειμϊνασ 6 θ Καλοκαίρι Καλλιεργθτικζσ Περίοδοι Πρόγραμμα Φφτευςθσ: Περίοδοσ Ημερομθνίεσ Καλλιζργειεσ Νοζμβριοσ 2013 - Μάρτιο 2014 Απρίλιοσ 2014 - επτζμβριοσ 2014 Οκτϊβριοσ 2014 - Μάρτιο 2015 Απρίλιοσ 2015 - επτζμβριοσ 2015 Οκτϊβριοσ 2015 - Μάρτιο 2016 Μάρτιο 2016 - Αφγουςτο 2016 Αρικμόσ Αρχείων Ντομάτα, Μελιτηάνα 4 Ντομάτα, Μελιτηάνα, Πιπζρι, Αγγοφρι Ντομάτα, Μελιτηάνα, Πιπζρι, Αγγοφρι Ντομάτα, Μελιτηάνα, Πιπζρι, Αγγοφρι Ντομάτα, Μελιτηάνα, Πιπζρι, Αγγοφρι Ντομάτα, Μελιτηάνα, Πιπζρι, Αγγοφρι 8 8 8 8 8 υνολικά 44 αρχεία καλλιζργειασ
Καλλιεργθτικζσ Περίοδοι Φωτογραφίεσ καλλιεργειϊν: Ντομάτα, μελιτηάνα, πιπζρι και αγγουράκι
Καλλιεργθτικζσ Περίοδοι Κυψζλεσ βομβίνων Φυςικι επικονίαςθ
Φωτογραφίεσ καλλιεργειϊν Καλλιεργθτικζσ Περίοδοι Κοινωνικι Συνειςφορά Ζργου Θ παραχκείςα ποςότθτα λαχανικϊν ςτα κερμοκιπια του Ζργου προςφερόταν δωρεάν ςτα Κοινωνικά Παντοπωλεία ςε ςυνεργαςία με τθν Ιερά Μθτρόπολθ Σριμυκοφντοσ Είδοσ Λαχανικϊν Ποςότθτα (Κιλά) Σομάτα 6490 Πιπζρι 1018 Αγγουράκια 3185 Μελιτηάνεσ 2576
Αξιολόγθςθ Μεκοδολογία: 1) Καταγραφι Περιβαλλοντικϊν Παραμζτρων με καταγραφείσ δεδομζνων Θερμοκραςία και υγραςία αζρα Ζνταςθσ θλιακισ ακτινοβολίασ Διοξειδίου του άνκρακα Ατμοςφαιρικισ πίεςθσ 2) Καταγραφι θλεκτρικισ κατανάλωςθσ 3) Καταγραφι κατανάλωςθσ πετρελαίου κζρμανςθσ
Αξιολόγθςθ Η αξιολόγθςθ των ςυςτθμάτων των κερμοκθπίων αφορά: Ζλεγχοσ ςυςτθμάτων/ομοιομορφίασ κερμοκθπίων Ζλεγχοσ απόδοςθσ γεωκερμικοφ ςυςτιματοσ Ενεργειακζσ ροζσ και ςφγκριςθ κατανάλωςθσ ενζργειασ Θερμοκθπίων Ιςοηφγιο νεροφ και λιπαςμάτων Απόδοςθ φυτϊν
Αξιολόγθςθ Ζλεγχοσ ομοιόμορφθσ λειτουργίασ των Θερμοκθπίων Γραφιματα κερμοκραςίασ του αζρα των κερμοκθπίων ςε λειτουργία δυναμικισ ψφξθσ και κατά τθν διάρκεια τθσ νφχτασ
Αξιολόγθςθ Παρατθριςεισ ςχετικά με τθν απόδοςθ του γεωκερμικοφ ςυςτιματοσ Μείωςθ βακμοφ απόδοςθσ με αφξθςθ τθσ κερμοκραςίασ προςαγωγισ
Αξιολόγθςθ Παρατθριςεισ ςχετικά με τθν απόδοςθ του γεωκερμικοφ ςυςτιματοσ Τιμι ςτόχοσ = 36 ᵒC COP = 4.13 Τιμι ςτόχοσ = 40 ᵒC COP = 3.95 Γραφιματα μετριςεων κερμοκραςίασ του νεροφ ςτθν είςοδο και ζξοδο τθσ γεωκερμικισ αντλίασ Γράφθμα ζνδειξθσ θλεκτρικισ ενζργειασ Τπολογιςμόσ ςυντελεςτι απόδοςθσ
Αξιολόγθςθ Παρατθριςεισ ςχετικά με τθν απόδοςθ του γεωκερμικοφ ςυςτιματοσ Χρειάηεται εξειδικευμζνθ γνϊςθ ωςτόσ ςχεδιαςμόσ Ενθμζρωςθ/εκπαίδευςθ προςωπικοφ Οδθγόσ για ςφςτθμα γεωκερμίασ για κερμοκθπιακζσ μονάδεσ Παρζχει ςχετικζσ πλθροφορίεσ www.adapt2change.eu
Αξιολόγθςθ Κατανάλωςθ ενζργειασ για ςκοποφσ κζρμανςθσ Καλλιεργθτικι Μείωςθ απαιτοφμενθσ Περίοδοσ ενζργειασ για ςκοποφσ κζρμανςθσ (%) 1 74 3 71 5 71
Αξιολόγθςθ Κατανάλωςθ ενζργειασ για ςκοποφσ ψφξθσ Καλλιεργθτικι Αφξθςθ απαιτοφμενθσ ενζργειασ Περίοδοσ για ςκοποφσ ψφξθσ (%) 1 85 2 22 3 111 4 22 5 50
Αξιολόγθςθ Συνολικι κατανάλωςθ ενζργειασ για ςκοποφσ κζρμανςθσ και ψφξθσ Θ απαιτοφμενθ ενζργεια για κζρμανςθ είναι πολφ μεγαλφτερθ τθσ απαιτοφμενθσ ενζργειασ για ψφξθ
Αξιολόγθςθ Σο πρωτότυπο κερμοκιπιο χρθςιμοποίθςε 65% λιγότερθ ενζργεια από το ςυμβατικό για ςκοποφσ κζρμανςθσ και ψφξθσ
Αξιολόγθςθ Κατανάλωςθ Φρζςκου Νεροφ Σο πρωτότυπο κερμοκιπιο μείωςε ςυνολικά και για τισ 5 καλλιεργθτικζσ περίοδουσ 37% τθν κατανάλωςθ φρζςκου νεροφ
Αξιολόγθςθ Οικονομικι Ανάλυςθ: Σφγκριςθ λειτουργικϊν εξόδων μεταξφ του ςυςτιματοσ γεωκερμίασ και του ςυμβατικοφ ςυςτιματοσ για ςκοποφσ κζρμανςθσ -54% -48% -33% -21% -54% θμαντικι μείωςθ λειτουργικϊν εξόδων
Αξιολόγθςθ Οικονομικό Όφελοσ Εγκατάςταςθσ Συςτιματοσ Γεωκερμικισ Αντλίασ Θερμότθτασ ςε Σχζςθ με Συμβατικό Λζβθτα Περίπτωςθ Σφγκριςθσ Καινοφριασ ΓΑΘ Ολικοφ Φορτίου Μαηί με Καινοφριο Λζβθτα Ολικοφ Φορτίου Μζγεκοσ Θερμοκθπίου1000m² Θερμοκραςία τόχοσ 15ᵒC ΣοποκεςίαΗφγι Επιδότθςθ40% Σφποσ Γεωεναλλάκτθ Κλειςτό Μζγεκοσ Θερμοκθπίου1000m² Θερμοκραςία τόχοσ15ᵒc ΣοποκεςίαΗφγι Επιδότθςθ60% Σφποσ ΓεωεναλλάκτθΚλειςτό
Αξιολόγθςθ Οικονομικό Όφελοσ Εγκατάςταςθσ Συςτιματοσ Γεωκερμικισ Αντλίασ Θερμότθτασ ςε Σχζςθ με Συμβατικό Λζβθτα Περίπτωςθ Σφγκριςθσ Καινοφριασ ΓΑΘ Ολικοφ Φορτίου Μαηί με Καινοφριο Λζβθτα Ολικοφ Φορτίου Μζγεκοσ Θερμοκθπίου1000m² Θερμοκραςία τόχοσ 15ᵒC ΣοποκεςίαΗφγι Επιδότθςθ40% Σφποσ Γεωεναλλάκτθ Ανοικτό Μζγεκοσ Θερμοκθπίου1000m² Θερμοκραςία τόχοσ15ᵒc ΣοποκεςίαΗφγι Επιδότθςθ60% Σφποσ ΓεωεναλλάκτθΑνοικτό
Αξιολόγθςθ Οικονομικό Όφελοσ Εγκατάςταςθσ Συςτιματοσ Γεωκερμικισ Αντλίασ Θερμότθτασ ςε Σχζςθ με Συμβατικό Λζβθτα Περίπτωςθ Σφγκριςθσ Καινοφριασ ΓΑΘ Ολικοφ Φορτίου για Αντικατάςταςθ Υφιςτάμενου Λζβθτα Μζγεκοσ Θερμοκθπίου1000m² Θερμοκραςία τόχοσ 15ᵒC ΣοποκεςίαΗφγι Επιδότθςθ40% Σφποσ Γεωεναλλάκτθ Ανοικτό Μζγεκοσ Θερμοκθπίου1000m² Θερμοκραςία τόχοσ15ᵒc ΣοποκεςίαΗφγι Επιδότθςθ60% Σφποσ ΓεωεναλλάκτθΑνοικτό Μόνθ ςυμφζρουςα λφςθ αποτελεί το ανοικτό ςφςτθμα γεωεναλλάκτθ κερμότθτασ
Αξιολόγθςθ Οικονομικό Όφελοσ Εγκατάςταςθσ Συςτιματοσ Γεωκερμικισ Αντλίασ Θερμότθτασ ςε Σχζςθ με Συμβατικό Λζβθτα Περίπτωςθ Σφγκριςθσ Υβριδικοφ Συςτιματοσ ΓΑΘ (50% Φορτίο) /Λζβθτα (50% Φορτίο) με Λζβθτα Ολικοφ φορτίου Μζγεκοσ Θερμοκθπίου1000m² Θερμοκραςία τόχοσ 15ᵒC ΣοποκεςίαΗφγι Επιδότθςθ40% Σφποσ Γεωεναλλάκτθ Κλειςτό Μζγεκοσ Θερμοκθπίου1000m² Θερμοκραςία τόχοσ15ᵒc ΣοποκεςίαΗφγι Επιδότθςθ 40% Σφποσ ΓεωεναλλάκτθΑνοικτό Μόνθ ςυμφζρουςα λφςθ αποτελεί το ανοικτό ςφςτθμα γεωεναλλάκτθ κερμότθτασ
Ευχαριςτίεσ ε όλουσ τουσ υνεργάτεσ του ζργου τουσ υνεργάτεσ ςτο ΙΓΕ που βοικθςαν ςτθν παρακολοφκθςθ και ςωςτι λειτουργία των Θερμοκθπίων τουσ ςτακμάρχεσ αλλά και το τεχνικό και ωρομίςκιο προςωπικό του πειραματικοφ ςτακμοφ του ΙΓΕ ςτο Ηφγι τα παιδιά τθσ «ΑνΑΔ» που εργάςτθκαν ςτο Ζργο Διεφκυνςθ ΙΓΕ τον υπεφκυνο του Ζργου ςτο ΙΓΕ Δρ. Πολφκαρπο Πολυκάρπου