Κατανομή του νεροφ υπό ςυνθήκεσ ελλειμματικήσ άρδευςησ για τον μετριαςμό τησ κλιματικήσ αλλαγήσ

Transcript

1 Κατανομή του νεροφ υπό ςυνθήκεσ ελλειμματικήσ άρδευςησ για τον μετριαςμό τησ κλιματικήσ αλλαγήσ Χ. Δοσλγέρης, Ερεσνηηής Δ Ινζηιηούηο Εδαθοϋδαηικών Πόρων ΕΛ.Γ.Ο. «ΔΗΜΗΤΡΑ» 6ο υνζδριο Αγροτεχνολογίασ Κλιματική αλλαγή: Προκλιςεισ και Προςαρμογι 15 Δεκεμβρίου 2017, Αμερικανικι Γεωργικι χολι

2 Μεταβολή του κλίματοσ Αλλαγι ςτο κλίμα τθσ Ελλάδασ Μικρι μείωςθ των βροχοπτϊςεων Αφξθςθ τθσ κερμοκραςίασ

3 Επιπτϊςεισ τησ κλιματικήσ αλλαγήσ ςτισ αρδεφςεισ Μείωςθ τθσ διακεςιμότθτασ του αρδευτικοφ νεροφ Μείωςθ τθσ παροχισ/απορροισ των ποταμϊν (μείωςθ βροχισ, αφξθςθ εξάτμιςθσ) Τποβιβαςμόσ τθσ ςτάκμθσ νεροφ ςτισ λίμνεσ (αφξθςθ εξάτμιςθσ, μείωςθ απορροισ) Τποβιβαςμόσ τθσ ςτάκμθσ των υπόγειων υδάτων (μείωςθ τθσ τροφοδοςίασ των υδροφορζων) Αφξθςθ των απαιτιςεων ςε αρδευτικό νερό Μείωςθ τθσ βροχισ Αφξθςθ τθσ κερμοκραςίασ -> αφξθςθ τθσ εξάτμιςθσ/διαπνοισ -> αφξθςθ των απαιτιςεων ςε αρδευτικό νερό

4 Ελλειμματική άρδευςη Η ελλειμματικι άρδευςθ κα αποτελζςει τον κανόνα ςτα επόμενα χρόνια Προςαρμογι ςτισ ςυνκικεσ ελλειμματικισ άρδευςθσ Βελτίωςθ τθσ γνϊςθσ ςχετικά με τισ απαιτιςεισ ςε νερό τθσ καλλιζργειασ (κακϊσ και των επιπτϊςεων ςτθν παραγωγι από τθν ζλλειψθ νεροφ), ςυνολικά και ςε ςχζςθ και με το ςτάδιο ανάπτυξθσ τθσ καλλιζργειασ Κριτιρια επιλογισ μιασ καλλιζργειασ ςτισ νζεσ κλιματικζσ ςυνκικεσ οι απαιτιςεισ τθσ ςε νερό θ μείωςθ τθσ παραγωγισ ςε ςυνκικεσ ζλλειψθσ νεροφ θ διακεςιμότθτα νεροφ ςιμερα και ςτο μζλλον

5 Ζήτηςη νεροφ ςε επίπεδο λεκάνησ απορροήσ Η γεωργία είναι ο μεγαλφτεροσ καταναλωτισ νεροφ Αφξθςθ τθσ ηιτθςθσ νεροφ ςτο μζλλον για τισ άλλεσ οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ, π.χ. Βιομθχανία Σουριςμόσ/αςτικι χριςθ Ικανοποίθςθ των περιβαλλοντικϊν αναγκϊν ςτα υδάτινα ςϊματα Ελάχιςτθ οικολογικι παροχι ςτουσ ποταμοφσ Ελάχιςτθ οικολογικι ςτάκμθ ςτισ λίμνεσ Αφξηςη τησ «πίεςησ» προσ την αρδευόμενη γεωργία, λόγω του ανταγωνιςμοφ ωσ προσ τη χρήςη νεροφ (πιο αιςθητή ςτο μζλλον λόγω κλιματικήσ αλλαγήσ) Διατιρθςθ τθσ υπόγειασ ςτάκμθσ

6 Διαχείριςη του νεροφ ςτον αγρό Μείωςθ των απωλειϊν μεταφοράσ, διανομισ και εφαρμογισ του νεροφ Αποφυγι υπερ-άρδευςθσ Ακριβισ υπολογιςμόσ τθσ αρδευτικισ δόςθσ Καταγραφι τθσ ποςότθτασ του αρδευτικοφ νεροφ Εφαρμογι ςφγχρονων αρδευτικϊν ςυςτθμάτων Προτεραιότθτα διανομισ του (περιοριςμζνου) διακζςιμου νεροφ ςτισ καλλιζργειεσ που είναι πιο ευαίςκθτεσ ςτθν ζλλειψθ νεροφ, με ςκοπό τθν αποφυγι ςθμαντικισ μείωςθσ τθσ παραγωγισ

7 Επιπτϊςεισ ςτη γεωργική παραγωγή ςε ςυνθήκεσ ζλλειψησ νεροφ Βαμβάκι: 20% λιγότερο νερό -> 25% μείωςθ τθσ παραγωγισ Καλαμπόκι: 20% λιγότερο νερό -> 45% μείωςθ τθσ παραγωγισ Καλαμπόκι: 20% λιγότερο νερό (πλθν ανκοφορίασ) -> 20% μείωςθ τθσ παραγωγισ

8 Εφαρμογή ςτη λεκάνη απορροήσ του Νζςτου Διαςυνοριακόσ ποταμόσ Τδροθλεκτρικι ενζργεια Αρδευόμενεσ καλλιζργειεσ Περιβαλλοντικζσ απαιτιςεισ (διατιρθςθ οικολογικισ παροχισ)

9 Σχηματοποίηςη αρδευτικϊν πρακτικϊν Ρφκμιςθ μακθματικοφ ομοιϊματοσ (παροχι/ςτάκμθ) Κλιματικζσ ςυνκικεσ (ςενάριο Α1Β) (ςενάριο Α1Β) Μζκοδοι διανομισ του νεροφ Ιςοκατανομι του Ελλείμματοσ ΙΕ (Διανομι νεροφ ςτισ καλλιζργειεσ ϊςτε να ζχουν ίδιο ποςοςτό ελλείμματοσ) Επίπτωςθ ςτθν Παραγωγι ΕΠ (Προτεραιότθτα διανομισ νεροφ ςτισ πιο ευαίςκθτεσ καλλιζργειεσ)

10 Επιπτϊςεισ κλιματικήσ αλλαγήσ Δζλτα Νζςτου Πιν. 1: Ζήτηςη-ζλλειμμα νεροφ Κλιματικζσ ςυνθήκεσ Ζήτηςη αρδ. νεροφ Έλλειμμα αρδ. νεροφ ,7 εκ. m 3 19,7% ,2% 19,9% ,1% 21,9% Μείωςη γεωργικήσ παραγωγήσ (%) Πιν. 2: Μείωςη γεωργικοφ ειςοδήματοσ Κλιματικζσ ςυνθήκεσ Κζρδοσ με ΙΕ διανομή νεροφ Κζρδοσ με ΕΠ διανομή νεροφ Όφελοσ με ΕΠ ,8 εκ. 20,3 εκ. 37,4% ,1% -8,5% 49,8% ,7% -19,5% 64,3% Μζθοδοι διανομήσ νεροφ Ιςοκατανομή Ελλείμματοσ (ΙΕ) Επίπτωςη ςτην Παραγωγή (ΕΠ)

11 Συμπεράςματα Οι κλιματικζσ ςυνκικεσ ςτθν Ελλάδα κα είναι δυςμενείσ για τθν αρδευόμενθ γεωργία, εάν επιβεβαιωκοφν τα κλιματικά ςενάρια Η γεωργία λαμβάνει τθ «μερίδα του λζοντοσ» ςτουσ υδατικοφσ πόρουσ μιασ λεκάνθσ απορροισ, το οποίο κα αποτελζςει κζμα προςτριβισ ςτο μζλλον με τουσ άλλουσ χριςτεσ νεροφ (βιομθχανία, τουριςμόσ, περιβάλλον κ.λπ.) Η προςαρμογι ςε ςυνκικεσ ελλειμματικισ άρδευςθσ κεωρείται επιβεβλθμζνθ για τθ διατιρθςθ του γεωργικοφ ειςοδιματοσ ςτισ μελλοντικζσ κλιματικζσ ςυνκικεσ Ο ακριβισ υπολογιςμόσ τθσ αρδευτικισ δόςθσ και θ καταγραφι τθσ κατανάλωςθσ του αρδευτικοφ νεροφ κα ςυμβάλλουν ςτο μετριαςμό των επιπτϊςεων ςτισ νζεσ ςυνκικεσ

12 Ευχαριςτϊ για την προςοχή ςασ Χ. Δοσλγέρης, Ερεσνηηής Δ Ινζηιηούηο Εδαθοϋδαηικών Πόρων ΕΛ.Γ.Ο. «ΔΗΜΗΤΡΑ»