Ενότητα 1. Η εποχή του Διαφωτισμού 1. Ποιο πολίτευμα συναντάμε σε όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά κράτη το 17ο και 18ο αιώνα ; 2. Τι ήταν ο Διαφωτισμός και ποιες ήταν οι βασικές του θέσεις; 3. Που και πότε εμφανίστηκε για πρώτη φορά το κίνημα του Διαφωτισμού: 4. Να αναφέρετε 3 διανοούμενους που θεωρούνται πρόδρομοι του Διαφωτισμού. 5. Ποιες πολιτικές θεωρίες διατυπώθηκαν την περίοδο του Διαφωτισμού και ποιοι ήταν οι κυριότεροι υποστηρικτές τους; 6. Τι υποστηρίζει η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου και ποιοι ήταν οι κυριότεροι εκπρόσωποί της; 7. Ποια είδη εξουσίας πρέπει να υπάρχουν σε ένα κράτος και ποιοι φορείς (ή σώματα) πρέπει να τις ασκούν, σύμφωνα με το Μοντεσκιέ; 8. Τι εννοούμε με τον όρο?φωτισμένη δεσποτεία? και ποιοι ήταν οι κυριότεροι εκπρόσωποί της; 9. Ποια ήταν η άποψη του Ζ. Ζ. Ρουσό για την εκπαίδευση και σε ποιο έργο την διατυπώνει; 10. Για ποιο έργο τους έγιναν γνωστοί οι διαφωτιστές Ντιντερό και Ντ Αλαμπέρ; Ενότητα 2. Η αμερικανική επανάσταση ( 1775-1781 ) 1. Σε ποιον αιώνα δημιουργήθηκαν οι πρώτες αγγλικές αποικίες στην Αμερική και τι γνωρίζετε για τους πρώτους άποικους ; 2. Ποιοι λόγοι ώθησαν τους αμερικανούς άποικους να επαναστατήσουν ενάντια στους Άγγλους; 3. Ποιοι συνέταξαν κείμενο το οποίο οδήγησε το 1776 τους άποικους σε ρήξη με τους Άγγλους, πώς ονομάστηκε το κείμενο αυτό και από ποιο σώμα ψηφίστηκε; 4. Ποιο κράτος προέκυψε (δημιουργήθηκε) με το τέλος της αμερικανικής επανάστασης και ποια μορφή είχε το κράτος αυτό, σύμφωνα με το σύνταγμά του (1787) ; 5. Πώς εφαρμόστηκε στο πολίτευμα των Η.Π.Α. η αρχή της διάκρισης των εξουσιών; 1 / 8
ΕΝΟΤΗΤΑ 3. Η έκρηξη και η εξέλιξη της γαλλικής επανάστασης (1789-1794) 1. Ποιες κοινωνικές τάξεις υπήρχαν στη Γαλλία το 18ο αιώνα; 2. Πώς αντιμετώπισε ο βασιλιάς Λουδοβίκος ο ΙΣΤ' τη συνέλευση των τάξεων στις Βερσαλλίες (Μάιος? Ιούνιος 1789); 3. Τι σημαίνουν τα επίθετα Εθνική και Συντακτική που χαρακτηρίζουν τη συνέλευση των τάξεων; 4. Πότε γιορτάζεται η επέτειος της γαλλικής επανάστασης και τι συνέβη την ίδια ημέρα το 1789; 5. Σε ποιες ενέργειες προχώρησε / προέβη η Συντακτική Συνέλευση των Γάλλων κατά τη διετία 1789-1791 για να δώσει λύση στα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα της χώρας; 6. Τι γνωρίζετε για το πολίτευμα που θεσπίστηκε στη Γαλλία το 1791 και πώς εφαρμόστηκε σ' αυτό η αρχή της διάκρισης των εξουσιών; 7. Ποια προβλήματα είχε να αντιμετωπίσει η πρώτη εκλεγμένη Νομοθετική Συνέλευση το Σεπτέμβριο του 1791; 2 / 8
8. Πώς αναδείχτηκε η Συμβατική Συνέλευση το 1792 και ποιες αποφάσεις πήρε; 9. Πώς διοίκησε τη Γαλλία η επαναστατική κυβέρνηση των Ορεινών και πώς ονομάστηκε η περίοδος αυτή (Ιούνιος 1793? Ιούλιος 1794) Ενότητα 5η: Ο ελληνισμός από τα μέσα του 18ου αι έως τις αρχές του 19ου αι. 1. Τι ήταν οι ελληνικές παροικίες και σε ποιες ευρωπαϊκές πόλεις βρίσκονταν οι πιο σημαντικές ( συμβουλευτείτε το γλωσσάρι, σελ. 189 ); 2. Ποια στάση κρατούσε η ορθόδοξη εκκλησία απέναντι στις ιδέες του Διαφωτισμού (και γιατί); Ποιοι κληρικοί αποτέλεσαν εξαίρεση και αναγνωρίστηκαν ως Διδάσκαλοι του Γένους; 3. Ποια ήταν η κοινωνική θέση και τα προνόμια των Φαναριωτών και των Ελλήνων προεστών στο οθωμανικό κράτος; 4. Πώς οι Έλληνες καραβοκύρηδες, μαζί με τους πλούσιους Έλληνες των παροικιών, ενίσχυσαν τους υπόδουλους Έλληνες; 5. Τι γνωρίζετε για τους κλέφτες και τους αρματολούς; 6. Ποια επαναστατικά κινήματα ενάντια στους Οθωμανούς σημειώθηκαν γύρω στα τέλη του 18ου αι.; 7. Τι είναι ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός (να δώσετε τον ορισμό), ποιες θέσεις υποστήριζε και τι πίστευαν όσοι απέρριπταν τις θέσεις αυτές; 8. Τι προτείνει ο Ρήγας Βελεστινλής στο έργο του Νέα Πολιτική Διοίκηση και από ποιους έχει επηρεαστεί; 9. Ποιους σημαντικούς διαφωτιστές, που έζησαν από τα μέσα του 18ου αι έως τις αρχές του 19ου αι., γνωρίζετε; Ενότητα 7η: Η Φιλική εταιρεία και η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις 3 / 8
παραδουνάβιες ηγεμονίες 1. Τι ήταν η Φιλική Εταιρεία ( δώστε ορισμό ) και ποιοι ήταν οι πρωτεργάτες της (ή οι ιδρυτές της); 2. Ποιες δυσκολίες αντιμετώπιζαν οι Φιλικοί στην προσπάθειά τους να προετοιμάσουν τον αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία; 3. Ποιοι παράγοντες διευκόλυναν το έργο της Φιλικής Εταιρείας; 4. Πώς μυούνταν και πώς επικοινωνούσαν μεταξύ τους τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας; 5. Από ποιες κοινωνικές ομάδες προέρχονταν τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας; 6. Τι ήταν η Αόρατη Αρχή και ποιος σημαντικός Έλληνας ανακηρύχθηκε Γενικός Επίτροπος της Αρχής; 7. Για ποιους λόγους αποφασίστηκε να ξεκινήσει η ελληνική επανάσταση από τις παραδουνάβιες ηγεμονίες (Μολδαβία, Βλαχία); 8. Ποιος, πότε, που και με ποια ενέργεια κήρυξε την επανάσταση στις παραδουνάβιες ηγεμονίες; 9. Ποια ήταν τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η επανάσταση ήδη από το ξεκίνημά της; 10. Ποια τύχη είχαν οι Έλληνες επαναστάτες μετά τη μάχη στο Δραγατσάνι ( 7 Ιουνίου 1821 ); Ενότητα 9η: Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους 1. Για ποιους λόγους χρειάζονταν κυβέρνηση οι επαναστατημένοι Έλληνες; 2. Τι εννοούμε με τον όρο εθνικά κτήματα ή εθνικές γαίες; 3. Τι ήταν οι τοπικοί οργανισμοί και ποιοι ήταν οι σημαντικότεροι; 4. Τι γνωρίζετε για τις διαμάχες μεταξύ προεστών και οπλαρχηγών από το καλοκαίρι του 1821 και μετά; 5. Ποιες αποφάσεις πήραν οι αντιπρόσωποι των επαναστατημένων Ελλήνων στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου; 6. Ποια σώματα ανέλαβαν τη διοίκηση /διακυβέρνηση του νέου κράτους και ποια ήταν τα μέλη τους; 7. Από πού ήταν επηρεασμένο το σύνταγμα της Επιδαύρου και ποιο πολίτευμα θέσπιζε στο ελλην. κράτος; 8. Για ποιους λόγους οι επαναστατημένοι Έλληνες οδηγήθηκαν σε εμφύλιο πόλεμο; Ποια παράταξη επικράτησε σε κάθε φάση του πολέμου αυτού; Ενότητα 10 : Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη 1. Πώς προσπάθησαν οι Έλληνες στην αρχή της επανάστασης να εξασφαλίσουν τη 4 / 8
συμπαράσταση των Ευρωπαίων; 2. Ποια μεταστροφή (αλλαγή) σημειώθηκε το 1823 στη στάση της Αγγλίας απέναντι στους Έλληνες και τι σήμαινε αυτό για την πορεία της ελληνικής επανάστασης ; 3. Που οφειλόταν η μεταστροφή αυτή των Άγγλων; 4. Τι προέβλεπε το σχέδιο των τριών τμημάτων που πρότεινε το 1824 η Ρωσία στους συμμάχους της για να λυθεί το ελληνικό ζήτημα και ποια ήταν η αντίδραση των επαναστατημένων Ελλήνων; 5. Από ποιες πολιτικές αποφάσεις των Ελλήνων το 1824, 1825 γίνεται φανερό ότι η επιρροή της Αγγλίας στη χώρα μας αυξανόταν ολοένα και περισσότερο; 6. Ποια πολιτικά κόμματα κόμματα δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1823? 1825 και ποιοι ήταν οι επικεφαλής τους ; 7. Τι σημαίνει ο όρος φιλελληνισμός και με ποιους τρόπους εκδηλώθηκε η προσφορά των φιλελλήνων προς τον ελληνικό λαό; 8. Ποιοι λόγοι ευνόησαν την ανάπτυξη του φιλελληνισμού το 19ο αι.; 9. Τι προέβλεπε η ιουλιανή συνθήκη του Λονδίνου για την επίλυση του ελληνικού ζητήματος; 10. Με ποια πολεμική επιχείρηση προσπάθησαν οι Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) να επιβάλουν την παραπάνω συνθήκη στους Οθωμανούς; 11. Πώς ονομάστηκε και τι προέβλεπε για την Ελλάδα το πρωτόκολλο που υπογράφτηκε το 1830 ( κράτος, σύνορα, ηγεμόνας) 12. (ερώτηση για το παράθεμα που ακολουθεί:) Ποια πολιτικά σώματα θα πρέπει, σύμφωνα με τον Κοραή, να ασκούν την εξουσία στο ελληνικό κράτος μετά την απελευθέρωσή του; Από ποιο πολίτευμα τους αποτρέπει; Παράθεμα (Επιστολή του Αδ. Κοραή προς τους Έλληνες) Η Ελλάς να μείνει, ως εψηφίσθη καταρχάς, αβασίλευτη και Πολιτεία αυτόνομη (εδώ: ανεξάρτητη), κυβερνωμένη από Βουλήν αντιπροσώπων εκλεγομένων κατ' έτος (= κάθε χρόνο) από το λαό [...] και από Γερουσίαν εκλεγομένην κατά διετίαν [...] και από έναν Κυβερνήτην κυβερνώντα τετραετίαν, όπως ο Κυβερνήτης της Αγγλοαμερικανικής Πολιτείας [...] Να παρακαλέσωμεν δε τους Βασιλείς της Ευρώπης να μη μας δώσουν βασιλέα και μόνον να ζητήσωμεν την Προστασίαν των Γάλλων. Αδαμάντιου Κοραή, Άπαντα, εκδ. Βαλέτα, Α2, σ.783 Ενότητα 13 : Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης 5 / 8
1. Ποιο μαζικό φαινόμενο εμφανίστηκε ως συνέπεια της αύξησης του πληθυσμού στην Ευρώπη μετά το 1850; 2. Ποιες κοινωνικές τάξεις συναντάμε στην Ευρώπη το 19ο αι. και τι γνωρίζουμε για καθεμιά απ' αυτές; 3. Να διατυπώσετε τη θεωρία του μαρξισμού, όπως αυτή διατυπώθηκε στο έργο του Καρλ Μαρξ?Το Κεφάλαιο? (1867). 4. Τι γνωρίζετε για τη Χάρτα του Λαού (1838); 5. Γιατί η 1η Μαΐου είναι παγκόσμια ημέρα γιορτής; 6. Ποια αιτήματα του εργατικού κινήματος είχαν ικανοποιηθεί στα τέλη του 19ου αι.; ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΩΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 17 : Ο Ι. Καποδίστριας ως κυβερνήτης της Ελλάδας (1828? 1831). Η ολοκλήρωση της ελληνικής επανάστασης ( 1829 ) Ποιες συνθήκες επικρατούσαν στην Ελλάδα στις αρχές του 1828, όταν ο Ι. Καποδίστριας έφτασε ως κυβερνήτης στο Ναύπλιο; Ποιες αποφάσεις πήρε η Δ Εθνοσυνέλευση του Άργους (1829) σχετικά με τον τρόπο διοίκησης του ελληνικού κράτους; Ποια προβλήματα έκαναν αναγκαία τη συγκρότηση τακτικών ενόπλων δυνάμεων; Ποια στρατιωτικά σώματα αξιοποίησε (ή ίδρυσε) ο Ι. Καποδίστριας για ν' αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά; 6 / 8
Με ποιες (5) ενέργειες προσπάθησε ο Καποδίστριας να στηρίξει την οικονομία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους; Ποια σχολεία ιδρύθηκαν κατά τη διακυβέρνηση του Ι. Καποδίστρια (1828? 1831) και τι διδάσκονταν οι νέοι σ' αυτά; Ποια ήταν η τελευταία πολεμική σύγκρουση της ελληνικής επανάστασης; Ποια σύνορα καθόρισε η συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (1832) για το ελληνικό κράτος; Πώς διοίκησε το ελληνικό κράτος ο Ι. Καποδίστριας και ποιες αντιδράσεις υπήρξαν τόσο από το εσωτερικό όσο και απ' την Ευρώπη; Ποια γεγονότα οδήγησαν στη δολοφονία του Ι. Καποδίστρια (27 Σεπτεμβρίου 1831); ΕΝΟΤΗΤΑ 18: Από την άφιξη του Όθωνα (1833) έως την επανάσταση της 3 ης Σεπτεμβρίου 1843 1. Τι προέβλεπε η συνθήκη του Λονδίνου (Μάιος 1832) για το πολίτευμα του ελληνικού κράτους ; 2. Ποια περίοδο άσκησε την εξουσία στην Ελλάδα η Αντιβασιλεία και ποια ήταν τα καθήκοντα των τριών κύριων μελών της ; 3. Ποιο σκοπό είχε η μεταφορά της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους από το 7 / 8
Ναύπλιο στην Αθήνα το 1834; 4. Ποια σχολεία λειτουργούσαν σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης κατά την περίοδο της Αντιβασιλείας (1833-1835) ; 5. Mε ποιο τρόπο κυβέρνησε το κράτος ο Όθωνας μετά την ενηλικίωσή του το 1835 ; 6. Για ποιους λόγους οι Έλληνες πολιτικοί και στρατιωτικοί οδηγήθηκαν σε συνωμοσία εναντίον του βασιλιά Όθωνα το 1843; 7. Τι συνέβη στις 3 Σεπτεμβρίου του 1843; ΕΝΟΤΗΤΑ 19 Από την 3 η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862) 1. Τι προέβλεπε το σύνταγμα του 1844 για το πολίτευμα της Ελλάδας και τη διάκριση των εξουσιών; 2. Τι αποφάσισε η Εθνοσυνέλευση του 1843? 1844 για τα πολιτικά δικαιώματα των ετεροχθόνων Ελλήνων; 3. Ποια γεγονότα ή ενέργειες του βασιλιά Όθωνα νόθευαν (= χαλούσαν, αλλοίωναν) το δημοκρατικό χαρακτήρα του πολιτεύματος; 4. Κάτω από ποιες συνθήκες έγιναν οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα (1844) και ποιος αναδείχτηκε νικητής των εκλογών; 5. Ποιος χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο Μεγάλη Ιδέα και τι υποστήριζε αυτή; 6. Τι εννοούμε με τον όρο αλυτρωτισμός; 7. Πώς ονομάζονται οι μεταρρυθμίσεις που έκανε ο σουλτάνος το 1856 και ποιες συνέπειες είχαν για τους Έλληνες υπηκόους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας; 8. Τι ήταν τα Ναυπλιακά; 9. Πότε έγινε η έξωση του Όθωνα απ' την Ελλάδα; 8 / 8