Δήηεζε Πνμζθμνά Γιαζηηθόηεηα

Δήηεζε Πνμζθμνά Γιαζηηθόηεηα Αζθήζεηξ Δήηεζε 1

Ε δήηεζε ηωκ αγαζώκ Γθθνάδεη ηηξ ακάγθεξ θαη ηηξ επηζομίεξ μηαξ θμηκωκίαξ γηα έκα αγαζό. Γλανηάηαη από: Σεκ ηημή ημο αγαζμύ Σμ εηζόδεμα Σηξ ηημέξ ηωκ ζομπιενωμαηηθώκ αγαζώκ Σηξ ηημέξ ηωκ οπμθαηάζηαηωκ Σε μόδα θαη ηηξ εθάζημηε πνμηημήζεηξ Σε δηαθήμηζε, ηα θαηακαιωηηθά πνόηοπα, θ.ά. Ε δήηεζε ηωκ αγαζώκ Ε πμζόηεηα εκόξ αγαζμύ πμο είκαη δηαηεζεημέκμ κα αγμνάζεη έκα άημμμ ζε μηα ζογθεθνημέκε πενίμδμ είκαη ζοκάνηεζε ηεξ ηημήξ ημο αγαζμύ, ημο εηζμδήμαημξ ημο αηόμμο θαη ηωκ οπμιμίπωκ παναμέηνωκ. Ακ δηαηενήζμομε όιεξ ηηξ παναμέηνμοξ ζηαζενέξ πιεκ ηεξ ηημήξ (οπόζεζε ceteris paribus) μπμνμύμε κα βνμύμε ηεκ αημμηθή θαμπύιε δήηεζεξ ημο αγαζμύ ωξ ζοκάνηεζε ηεξ εθάζημηε ηημήξ θαη ηεξ δεημύμεκεξ πμζόηεηαξ. 2

Ε δήηεζε ηωκ αγαζώκ Ε θαμπύιε δήηεζεξ έπεη ανκεηηθή θιίζε. Ε θιίζε ηεξ εοζείαξ εθθνάδεη ημ Νόμο ηης Φθίμοσζας Οριακής Χρηζιμόηηηας Ε θαμπύιε δήηεζεξ ηεξ αγμνάξ Σιμή ηροθίμων ( ) 5 4 3 5 4 3 5 4 3 5 4 3 Καμπύλη ζήηηζης ηης αγοράς 2 2 2 2 1 1 1 1 10 20 30 10 20 30 10 20 30 20 40 60 80 Ποζόηηηα ηροθίμων Ε θαμπύιε δήηεζεξ γηα ημ ζύκμιμ ηεξ αγμνάξ βνίζθεηαη από ηεκ άζνμηζε ηωκ δεημύμεκωκ πμζμηήηωκ από ημ ζύκμιμ ηωκ θαηακαιωηώκ ζηε ζογθεθνημέκε ηημή 3

Πανάδεηγμα Τπμιμγηζμόξ ζοκμιηθήξ δήηεζεξ Σνεηξ θαηακαιωηέξ έπμοκ ηηξ αθόιμοζεξ θαμπύιεξ δήηεζεξ. P a = 30 Q a P β = 35 Q β P γ = 45 2Q γ όπμο Ρ είκαη ε ηημή θαη Q ε πμζόηεηα ημο αγαζμύ πμο απμιαμβάκμοκ. Πμηα είκαη ε ζοκμιηθή θαμπύιε δήηεζεξ γηα ημ αγαζό; 4

Τπμιμγηζμόξ ζοκμιηθήξ δήηεζεξ Ε ζοκμιηθή θαμπύιε δήηεζεξ ζα βνεζεί από ημ άζνμηζμα ηωκ επημένμοξ θαμποιώκ. οκεπώξ: P = 110 4Q όπμο Ρ είκαη ε ηημή θαη Q ε πμζόηεηα ημο αγαζμύ πμο απμιαμβάκμοκ. Πώξ οπμιμγίδεηαη ε θαμπύιε δήηεζεξ ζηεκ πνάλε? 5

Πανάδεηγμα Τπμιμγηζμόξ θαμπύιεξ δήηεζεξ Ε ηημή εκόξ αγαζμύ θομάκζεθε, ζημ πανειζόκ, μεηαλύ 5 θαη 10. Όηακ ε ηημή ήηακ 5, ε δεημύμεκε πμζόηεηα ήηακ 20 μμκάδεξ θαη όηακ ε ηημή ήηακ 10, ε δεημύμεκε πμζόηεηα μεηώζεθε ζε 10 μμκάδεξ. Τπμιμγίζηε ηεκ θαμπύιε δήηεζεξ ημο αγαζμύ ζεωνώκηαξ όηη ε ζπέζε πμο ζοκδέεη ηε δεημύμεκε πμζόηεηα με ηεκ ηημή είκαη γναμμηθή. 6

Τπμιμγηζμόξ θαμπύιεξ δήηεζεξ Ε ελίζωζε εοζείαξ πμο πενκά από δύμ ζεμεία Α(π1,y1) θαη Β(x2,y2) δίκεηαη ωξ αθμιμύζωξ: y-y1 = (y2-y1/x2-x1) * (x x1) Τπμιμγηζμόξ θαμπύιεξ δήηεζεξ Ε ελίζωζε εοζείαξ πμο πενκά από δύμ ζεμεία Α(π1,y1) θαη Β(x2,y2) δίκεηαη ωξ αθμιμύζωξ: y-y1 = (y2-y1/x2-x1) * (x x1) Γπμμέκωξ: P P1 = (P2-P1/Q2-Q1) * (Q-Q1) P 5 = (10 5/10-20) * (Q-20) P 5 = -0,5Q + 10 P = 15 0,5Q ή Q = 30 2P 7

Γθηίμεζε ηεξ δήηεζεξ Ε δήηεζε μπμνεί κα εθηημεζεί, ζηεκ πνάλε, με ηεκ εθανμμγή θαηάιιειωκ μηθμκμμεηνηθώκ μμκηέιωκ, πνεζημμπμηώκηαξ παναηενήζεηξ από ηεκ πναγμαηηθή αγμνά. Γεκηθά μπμνμύκ κα πνεζημμπμηεζμύκ είηε δηαζηνωμαηηθά (cross-sectional) είηε δεδμμέκα δηαπνμκηθά (time-series) δεδμμέκα. Γθηίμεζε ηεξ δήηεζεξ Ε απιμύζηενε μμνθή εκόξ μηθμκμμεηνηθμύ μμκηέιμο ζπεηίδεη ηηξ παναηενμύμεκεξ πμζόηεηεξ πώιεζεξ εκόξ πνμϊόκημξ με ηεκ ηημή ημο... Y = a + bp Τ = ε πμζόηεηα ημο πνμϊόκημξ πμο δεηείηαη Ρ = ε ηημή πώιεζεξ 8

Πανάδεηγμα Γθηίμεζε ηεξ δήηεζεξ Ποζόηηηα Τιμή Ποζόηηηα Τιμή 10 100 12 110 12 100 11 150 13 90 12 100 14 95 10 150 9 110 8 150 8 125 9 150 4 125 10 125 3 150 11 125 15 80 12 100 12 80 13 75 13 90 10 100 14 100 9 110 12 100 8 125 10 110 8 150 10 125 5 150 9

Σιμή 25/1/2011 Γθηίμεζε ηεξ δήηεζεξ Παναηενώκηαξ ηηξ πμζόηεηεξ πμο πωιμύκηαη ζε ζπέζε με ηεκ ηημή ημο πνμϊόκημξ οπμιμγίδεηαη με γναμμηθή παιηκδνόμεζε όηη ε ελίζωζε πμο μαξ δίκεη ηεκ θαμπύιε δήηεζεξ είκαη ε αθόιμοζε: Q = 20, 135-0,086P 2 R = 50% Q = ε πμζόηεηα ημο πνμϊόκημξ πμο δεηείηαη Ρ = ε ηημή πώιεζεξ Γθηίμεζε ηεξ δήηεζεξ 250 200 Q = 20, 135-0,086P 150 100 50 0 0 5 10 15 20 25 Ποζόηηηα 10

Γθηίμεζε ηεξ δήηεζεξ Ε δήηεζε ελανηάηαη, εθηόξ από ηεκ ηημή, θαη από άιιμοξ πανάγμκηεξ: Σμ εηζόδεμα Σηξ ηημέξ ηωκ ζομπιενωμαηηθώκ αγαζώκ Σηξ ηημέξ ηωκ οπμθαηάζηαηωκ, θ.ιπ. Πανάδεηγμα 11

Πανάδεηγμα Ποζόηηηα Τιμή Ειζόδημα Τιμή άλλοσ αγαθού Ποζόηηηα Τιμή Ειζόδημα Τιμή άλλοσ αγαθού 10 100 14 100 12 110 15 80 12 100 16 95 11 150 16 90 13 90 8 110 12 100 12 95 14 95 7 90 10 150 12 100 9 110 11 100 8 150 10 90 8 125 5 100 9 150 13 95 4 125 12 125 10 125 15 100 3 150 10 150 11 125 16 95 15 80 18 100 12 100 17 100 12 80 12 90 13 75 10 100 13 90 6 80 10 100 12 110 14 100 5 75 9 110 6 125 12 100 12 100 8 125 10 90 10 110 10 125 8 150 8 80 10 125 14 130 5 150 10 95 Πανάδεηγμα Q = 25,31-0,08 P +0,126Inc- 0, 073PGood 2 R = 68% Q = ε πμζόηεηα ημο πνμϊόκημξ πμο δεηείηαη Ρ = ε ηημή πώιεζεξ ημο πνμϊόκημξ Inc = ημ εηζόδεμα PGood = ε ηημή εκόξ ζπεηηδόμεκμο αγαζμύ Πώξ ζα μπμνμύζαμε κα ζπεδηάζμομε ηεκ θαμπύιε δήηεζεξ; 12

Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ... Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή Ε ειαζηηθόηεηα ηεξ δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή είκαη έκα μέηνμ ημο βαζμμύ ακηίδναζεξ ηωκ θαηακαιωηώκ ζηηξ μεηαβμιέξ ηεξ ηημήξ θαη μνίδεηαη ωξ ελήξ: ποζοζηηαία κεηαβοιή ηες δεηούκελες ποζόηεηας Διαζηηθόηε ηα = ποζοζηηαία κεηαβοιή ηες ηηκής 13

Ηαηεγμνίεξ ειαζηηθόηεηαξ (ωξ πνμξ ηεκ ηημή) πεηηθά ειαζηηθή δήηεζε: Γ p >1 (ζε απόιοηε ηημή) πεηηθά ακειαζηηθή δήηεζε: 0<Γ p <1 (ζε απόιοηε ηημή) Μμκαδηαία ειαζηηθόηεηα: Γ p =1 (ζε απόιοηε ηημή) Πιήνωξ ακειαζηηθή δήηεζε : Γ p =0 Πιήνωξ ειαζηηθή δήηεζε : Γ p = Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή Σημή Γιαζηηθόηεηα ζεμείμο: ε A dq T = * dt Q A A ΣA Α Σμλμεηδήξ ειαζηηθόηεηα: ΣB Β T.E Q2 - Q1 T2 -T1 = = (Q + Q )/ 2 (T + T )/ 2 1 D 2 = 1 ΓQ (T * ΓT (Q A A 2 + Τ Β ) + Q ) B QA QB Πμζόηεηα 14

Πανάδεηγμα Τπμιμγηζμόξ ημλμεηδμύξ ειαζηηθόηεηαξ P Q 0 22,6 20 20,4 40 18,2 60 16 80 13,8 100 11,6 120 9,4 140 7,2 160 5 180 2,8 200 0,6 Να οπμιμγηζηεί ε ειαζηηθόηεηα ηόλμο γηα μεηαβμιή ηεξ ηημήξ από 20 ζε 40 θαη από 140 ζε 160. 15

Τπμιμγηζμόξ ημλμεηδμύξ ειαζηηθόηεηαξ P Q 0 22,6 20 20,4 40 18,2 60 16 80 13,8 100 11,6 120 9,4 140 7,2 160 5 180 2,8 200 0,6 Γ = ΔQ/ΔΡ * (Ρ1+Ρ2)/(Q1+Q2) Γ1= (-2,2/20) * (60/38,6) = -0,17 Γ2 = (-2,2/20) * (300/12,2) = -2,70 Τπμιμγηζμόξ ειαζηηθόηεηαξ ζεμείμο P Q 0 22,6 20 20,4 40 18,2 60 16 80 13,8 100 11,6 120 9,4 140 7,2 160 5 180 2,8 200 0,6 Ε ελίζωζε ηεξ θαμπύιεξ δήηεζεξ είκαη: Q = 22,6-0,11P Να οπμιμγηζηεί ε ειαζηηθόηεηα ζεμείμο γηα Ρ=20, 80, 160 16

Τπμιμγηζμόξ ειαζηηθόηεηαξ ζεμείμο P Q 0 22,6 20 20,4 40 18,2 60 16 80 13,8 100 11,6 120 9,4 140 7,2 160 5 180 2,8 200 0,6 Ε ελίζωζε ηεξ θαμπύιεξ δήηεζεξ είκαη: Q = 22,6-0,11P Ε ειαζηηθόηεηα ζεμείμο είκαη: ε = dq/dp * P/Q οκεπώξ: γηα Ρ=20, ε = -0,11*20/20,4 = -0,11 γηα Ρ=80, ε = -0,11*80/13,8 = -0,64 γηα Ρ=160, ε = -0,11*160/5 = -3,52 Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή 17

Γηαηί ε ειαζηηθόηεηα ηεξ δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή είκαη ζεμακηηθό μέγεζμξ γηα μηα επηπείνεζε? Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή Θεωνεηηθά, όηακ ε ηημή εκόξ αγαζμύ μεηώκεηαη, ηα έζμδα ηεξ επηπείνεζεξ μεηώκμκηαη. Όπη απαναίηεηα! Ε μείωζε ηεξ ηημήξ αολάκεη ηηξ πμζόηεηεξ πμο πωιμύκηαη, ακ ζθεθημύμε ηεκ θαμπύιε ηεξ δήηεζεξ. Πμηα από ηηξ δύμ ηάζεηξ είκαη πημ ηζπονή? 18

Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή Όηακ ε ηημή μεηώκεηαη... ηα ζοκμιηθά έζμδα ηεξ επηπείνεζεξ αολάκμοκ γηα ειαζηηθή δήηεζε ηα ζοκμιηθά έζμδα ηεξ επηπείνεζεξ μεηώκμκηαη γηα ακειαζηηθή δήηεζε Πανάδεηγμα 19

Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή P Q 0 300 1 280 2 260 3 240 4 220 5 200 6 180 7 160 8 140 9 120 10 100 11 80 12 60 Μηα επηπείνεζε δηαζέηεη ζημηπεία ακαθμνηθά με ηε δήηεζε εκόξ πνμϊόκημξ ζε ζπέζε με ηεκ ηημή ημο. Σμ πνμϊόκ πωιείηαη ζηεκ ηημή ηωκ 4 θαη ε επηπείνεζε ζθέθηεηαη κα μεηώζεη ηεκ ηημή ζηα 3 γηα κα πνμζειθύζεη πενηζζόηενμοξ πειάηεξ. Σεκ ζομθένεη αοηή ε θίκεζε; Ση ζα ζοκέβαηκε ακ ε ηημή ημο πνμϊόκημξ ήηακ 10 θαη μεηωκόηακ ζηα 9. Τπάνπεη δηαθμνά θαη γηαηί; Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή P Q 0 300 1 280 2 260 3 240 4 220 5 200 6 180 7 160 8 140 9 120 10 100 11 80 12 60 Όηακ ημ πνμϊόκ πωιείηαη ζηεκ ηημή ηωκ 4 ε δήηεζε είκαη 220 μμκάδεξ θη επμμέκωξ ηα έζμδα είκαη 880. Ακ ε ηημή πέζεη ζηα 3 ε δήηεζε ζα αολεζεί ζε 240 μμκάδεξ αιιά ηα έζμδα ζα μεηωζμύκ ζε 720. Πνμθακώξ δεκ ηεκ ζομθένεη 20

Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή P Q 0 300 1 280 2 260 3 240 4 220 5 200 6 180 7 160 8 140 9 120 10 100 11 80 12 60 Όηακ ημ πνμϊόκ πωιείηαη ζηεκ ηημή ηωκ 10 ε δήηεζε είκαη 100 μμκάδεξ θη επμμέκωξ ηα έζμδα είκαη 1000. Ακ ε ηημή πέζεη ζηα 9 ε δήηεζε ζα αολεζεί ζε 120 μμκάδεξ αιιά ηα έζμδα ζα αολεζμύκ ζε 1080. Ε δηαθμνά βνίζθεηαη ζηεκ ειαζηηθόηεηα ηεξ δήηεζεξ ημο πνμϊόκημξ (οπμιμγίζηε ηε) Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή Ονηζμέκεξ επηπιέμκ αζθήζεηξ: 1. Ε ειαζηηθόηεηα ηόλμο ηεξ δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή είκαη -2. Ε ζεμενηκή ηημή είκαη 6 /ηεμ. θαη πωιμύκηαη 1000 ηεμάπηα. Πόζμ πνέπεη κα μεηωζεί ε ηημή γηα κα πωιεζμύκ 1200 ηεμάπηα; Ση ζα γίκεη με ηα έζμδα; 2. Ε ειαζηηθόηεηα ηόλμο ηεξ δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή είκαη -0,8. Ε ζεμενηκή ηημή είκαη 6 /ηεμ. θαη πωιμύκηαη 1500 ηεμάπηα. Ακ ε ηημή μεηωζεί ζηα 5 πόζα ηεμάπηα ζα πωιεζμύκ; Ση ζα γίκεη με ηα έζμδα; 21

Μεγηζημπμίεζε εζόδωκ Ηαμπύιε δήηεζεξ: οκμιηθά έζμδα: P = a - bq TR = P. Q = aq - bq 2 Γηα θάζε επηπιέμκ πμζόηεηα πμο πμοιηέηαη πνμθύπηεη μηα μεηαβμιή ζηα ζοκμιηθά μαξ έζμδα. Ε μεηαβμιή αοηή πμο ακηηζημηπεί ζηεκ πώιεζε μηαξ επηπιέμκ πμζόηεηαξ θαιείηαη οριακό έζοδο. Από ηηξ παναπάκω εληζώζεηξ ηζπύεη: Ονηαθό έζμδμ: MR = dtr / dq = a - 2bQ Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή P = a - bq TR = P. Q = aq - bq MR = dtr / dq = a - 2bQ Γηαηί ηα έζμδα μεγηζημπμημύκηαη όηακ ημ μνηαθό έζμδμ είκαη ίζμ με 0 θαη ε ειαζηηθόηεηα δήηεζεξ μμκαδηαία? 2 22

Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή Πανάδεηγμα... Έζηω όηη ε θαμπύιε δήηεζεξ δίκεηαη από ηεκ ελίζωζε: P = 18 Q a) Να οπμιμγίζεηε ηα ζοκμιηθά έζμδα ακ Q = 3, 5, 10 β) Να οπμιμγίζεηε ηεκ πμζόηεηα ζηεκ μπμία μεγηζημπμημύκηαη ηα έζμδα Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή Απάκηεζε... P 16 13 9 8 3 Q 2 5 9 10 15 TR 32 65 81 80 45 MR 14 8 0-2 -12 23

Σιμή / Οριακό έζοδο σνολικά έζοδα 25/1/2011 Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή Απάκηεζε... 20 15 10 5 Ζήηηζη Οριακό έζοδο Σσνολικά έζοδα 90 80 70 60 50 0 40 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 30-5 -10 20 dq PA 9 Emax = * = -1* = -1 10 dp QA 9-15 0 Ποζόηηηα Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ημ εηζόδεμα Γθθνάδεη ηεκ εοαηζζεζία ηεξ δεημύμεκεξ πμζόηεηαξ εκόξ αγαζμύ ζηηξ μεηαβμιέξ ημο εηζμδήμαημξ θαη είκαη μ ιόγμξ ηεξ πμζμζηηαίαξ μεηαβμιήξ ζηε δεημύμεκε πμζόηεηα εκόξ αγαζμύ πνμξ ηεκ πμζμζηηαία μεηαβμιή ημο εηζμδήμαημξ ποζοζηηαία κεηαβοιή ηες δεηούκελες ποζόηεηας E Y = ποζοζηηαία κεηαβοιή ηου εηζοδήκαηος 24

Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ημ εηζόδεμα ε ακηηζημηπία με ηεκ ειαζηηθόηεηα ηεξ δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή, δηαθνίκμομε ηεκ ειαζηηθόηεηα ηόλμο θαη ζεμείμο: Γιαζηηθόηεηα ηόλμο: E Y Q2 Q1 Y2 Y1 Q Q ) / 2 ( Y Y ) / 2 ( 1 2 1 2 Γιαζηηθόηεηα ζεμείμο: dq Y ε Y = x dy Q Γιαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ημ εηζόδεμα Ακάιμγα με ηεκ ειαζηηθόηεηα ηεξ δήηεζεξ ωξ πνμξ ημ εηζόδεμα, ηα αγαζά δηαθνίκμκηαη ζε: Ακώηενα: E Y > 1 Ηακμκηθά: 0 E Y 1 Ηαηώηενα: E Y < 0 25

ηαονμεηδήξ ειαζηηθόηεηα Γθθνάδεη ηεκ εοαηζζεζία ηεξ δεημύμεκεξ πμζόηεηαξ εκόξ αγαζμύ ζηηξ μεηαβμιέξ ηεξ ηημήξ εκόξ άιιμο αγαζμύ θαη είκαη μ ιόγμξ ηεξ πμζμζηηαίαξ μεηαβμιήξ ζηε δεημύμεκε πμζόηεηα εκόξ αγαζμύ πνμξ ηεκ πμζμζηηαία μεηαβμιή ηεξ ηημήξ ημο άιιμο αγαζμύ ποζοζηηαία κεηαβοιή ηες δεηούκελες ποζόηεηας ηου αγαζού Α E X = ποζοζηηαία κεηαβοιή ηες ηηκής ηου αγαζού Β ηαονμεηδήξ ειαζηηθόηεηα Ακηίζημηπα, δηαθνίκμομε ηεκ ειαζηηθόηεηα ηόλμο θαη ζεμείμο: Γιαζηηθόηεηα ηόλμο: E x Q2 A Q1 A P2 B P1 B Q Q ) / 2 ( P P ) / 2 ( 1A 2 A 1B 2B Γιαζηηθόηεηα ζεμείμο: dq P A B ε = x x dp Q B A 26

ηαονμεηδήξ ειαζηηθόηεηα Σμ πνόζεμμ ηεξ ζηαονμεηδμύξ ειαζηηθόηεηαξ είκαη: Θεηηθό γηα ηα οπμθαηάζηαηα αγαζά Ανκεηηθό γηα ηα ζομπιενωμαηηθά αγαζά Πανάδεηγμα... 27

Πανάδεηγμα Ποζόηηηα Τιμή Ειζόδημα Τιμή άλλοσ αγαθού Ποζόηηηα Τιμή Ειζόδημα Τιμή άλλοσ αγαθού 10 100 14 100 12 110 15 80 12 100 16 95 11 150 16 90 13 90 8 110 12 100 12 95 14 95 7 90 10 150 12 100 9 110 11 100 8 150 10 90 8 125 5 100 9 150 13 95 4 125 12 125 10 125 15 100 3 150 10 150 11 125 16 95 15 80 18 100 12 100 17 100 12 80 12 90 13 75 10 100 13 90 6 80 10 100 12 110 14 100 5 75 9 110 6 125 12 100 12 100 8 125 10 90 10 110 10 125 8 150 8 80 10 125 14 130 5 150 10 95 Πανάδεηγμα Q = 25,31-0,08 P +0,126Inc- 0, 073PGood 2 R = 68% Q = ε πμζόηεηα ημο πνμϊόκημξ πμο δεηείηαη Ρ = ε ηημή πώιεζεξ ημο πνμϊόκημξ Inc = ημ εηζόδεμα PGood = ε ηημή εκόξ ζπεηηδόμεκμο αγαζμύ Πμηα είκαη ηα ζομπενάζμαηα πμο πνμθύπημοκ από ηεκ παναπάκω ελίζωζε... 28

Πανάδεηγμα Q = 25,31-0,08 P +0,126Inc- 0, 073PGood Οη ζοκηειεζηέξ παιηκδνόμεζεξ είκαη μη μενηθέξ πανάγωγμη ηεξ ελανηεμέκεξ μεηαβιεηήξ (δει. ηεξ πμζόηεηαξ) ζε ζπέζε με ηεκ εθάζημηε ακελάνηεηε μεηαβιεηή (δει. ηεξ ηημήξ, ημο εηζμδήμαημξ, θ.ιπ.), με άιια ιόγηα: b = i dq dx i Πανάδεηγμα Γπμμέκωξ, ακ έπμομε ζογθεθνημέκεξ ηημέξ γηα ηηξ ακελάνηεηεξ μεηαβιεηέξ, μπμνμύκ κα οπμιμγηζημύκ μη ειαζηηθόηεηεξ δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή θαη ημ εηζόδεμα, θαζώξ θαη ζηαονμεηδείξ ειαζηηθόηεηεξ, αθμύ: ε dq dx x = * X Q 29

Πανάδεηγμα Ακ ε ηημή ημο αγαζμύ είκαη 100, ημ εηζόδεμα είκαη 20 πηι. θαη ε ηημή ημο ζπεηηδόμεκμο αγαζμύ είκαη 110, κα οπμιμγίζεηε ηεκ ειαζηηθόηεηα δήηεζεξ ωξ πνμξ ηεκ ηημή θαη ημ εηζόδεμα θαη ηε ζηαονμεηδή ειαζηηθόηεηα ζε ζπέζε με ημ άιιμ αγαζό. Γνωηήμαηα: α) Σμ αγαζό πμο ελεηάδμομε είκαη ειαζηηθό ή ακειαζηηθό? β) Γίκαη θακμκηθό, ακώηενμ ή θαηώηενμ? γ) Γίκαη ζομπιενωμαηηθό ή οπμθαηάζηαημ ημο άιιμο αγαζμύ? Πανάδεηγμα Απάκηεζε: Αθμύ ηζπύεη: Q = 25,31-0,08 P +0,126Inc- 0, 073PGood Q = 25,31-0,08 P +0,126Inc- 0, 073PGood P dq P * dp Q 100-0,08* 11,83-0,676 Y dq * dinc Inc Q 20 0,126* 11,83 0,214 dq x dp A B P * Q B A 110-0,073* -0,678 1183, Γπμμέκωξ... 30

Πανάδεηγμα α) Σμ αγαζό πμο ελεηάδμομε είκαη ζπεηηθά ακειαζηηθό (ε p < 1 ) β) Γίκαη θακμκηθό (0<ε Τ <1) γ) Γίκαη ζομπιενωμαηηθό ημο άιιμο αγαζμύ (ε x <0) Πνμζθμνά 31

Μέζμ πνμϊόκ Ακ ε ζοκάνηεζε παναγωγήξ είκαη Q=f(X,Y) θαη ημ Υ είκαη μεηαβιεηό εκώ ημ Τ είκαη ζηαζενό, ημ μνηαθό πνμϊόκ ημο Υ μνίδεηαη ωξ: AP X Q X Θεωνώκηαξ όηη ημ Y παναμέκεη ζηαζενό. Ονηαθό πνμϊόκ Ακ ε ζοκάνηεζε παναγωγήξ είκαη Q=f(X,Y) θαη ημ Υ είκαη μεηαβιεηό εκώ ημ Τ είκαη ζηαζενό, ημ μνηαθό πνμϊόκ ημο Υ μνίδεηαη ωξ: MP X Q X Θεωνώκηαξ όηη ημ Y παναμέκεη ζηαζενό. 32

Παναγωγή ζε βναποπνόζεζμμ μνίδμκηα Μέζμ πνμϊόκ Variable Input (X) Total Product (Q or TP) Average Product (AP) 0 0 --- 1 8 8 2 18 9 = Q/X = 18/2 3 29 9.67 4 39 9.75 5 47 9.4 6 52 8.67 7 56 8 8 52 6.5 Παναγωγή ζε βναποπνόζεζμμ μνίδμκηα Ονηαθό πνμϊόκ Variable Input Total Product (X) (Q or TP) 0 0 1 8 2 18 3 29 4 39 5 47 6 52 7 56 8 52 Marginal Product (MP) 8 10 11 10 8 Q 5 ΔX=1 ΔQ=5 5 X 1 4-4 33

Παναγωγή ζε βναποπνόζεζμμ μνίδμκηα οκμιηθό, μέζμ θαη μνηαθό πνμϊόκ Νόμμξ ηεξ Φζίκμοζαξ Απόδμζεξ Ίζεξ δηαδμπηθέξ αολήζεηξ ζηεκ πμζόηεηα εκόξ μεηαβιεημύ ζοκηειεζηή, όηακ μη πμζόηεηεξ ηωκ άιιωκ ζοκηειεζηώκ πμο πνεζημμπμημύκηαη ζηεκ παναγωγή παναμέκμοκ ζηαζενέξ, έπμοκ ωξ απμηέιεζμα όηη ημ μέγεζμξ ηωκ ακηίζημηπωκ αολήζεωκ πμο επένπμκηαη ζημ ζοκμιηθό πνμϊόκ, πένα από έκα μνηζμέκμ ζεμείμ ανπίδεη κα μεηώκεηαη. Δειαδή ημ μνηαθό πνμϊόκ εκόξ ζοκηειεζηή ύζηενα από έκα μνηζμέκμ ζεμείμ ανπίδεη κα μεηώκεηαη. 34

Νόμμξ ηεξ Φζίκμοζαξ Απόδμζεξ Variable Input Total Product (X) (Q or TP) 0 0 1 8 2 18 3 29 4 39 5 47 6 52 7 56 8 52 Marginal Product (MP) 8 10 11 10 8 5 4-4 Ε θζίκμοζα απόδμζε ανπίδεη εδώ Σα ηνία ζηάδηα ιεηημονγίαξ Πνμϊόκ Ηαμπύιε οκμιηθμύ πνμϊόκημξ Ζ ΖΖ ΖΖΖ Ζ: ηάδημ αύλμοζαξ μέζεξ απόδμζεξ ΖΖ: ηάδημ θζίκμοζαξ μέζεξ απόδμζεξ ΖΖΖ: ηάδημ ανκεηηθήξ μνηαθήξ απόδμζεξ Ηαμπύιε μέζμο πνμϊόκημξ Ηαμπύιε μνηαθμύ πνμϊόκημξ Πμζόηεηα ζοκηειεζηή 35

Σα ηνία ζηάδηα ιεηημονγίαξ ηάδημ I Από ηηξ 0 μμκάδεξ ημο μεηαβιεημύ ζοκηειεζηή μέπνη εθεί πμο ημ ΑΡ μεγηζημπμηείηαη ηάδημ II Από ημ μέγηζημ AP μέπνη εθεί πμο MP=0 ηάδημ III Από ημ MP=0 θαη πένα Σα ηνία ζηάδηα ιεηημονγίαξ ε βναποπνόζεζμμ μνίδμκηα μη επηπεηνήζεηξ πνέπεη κα ιεηημονγμύκ ζημ ηάδημ ΖΖ, γηαηί: ημ ηάδημ IΖΖ, ε επηπείνεζε πνεζημμπμηεί πενηζζόηενμοξ ζοκηειεζηέξ γηα κα πανάγεη ιηγόηενμ πνμϊόκ ημ ηάδημ I: Οη ζηαζενμί ζοκηειεζηέξ παναγωγήξ οπμαπαζπμιμύκηαη Μπμνεί κα παναπζεί πενηζζόηενμ πνμϊόκ με ηεκ αύλεζε ηωκ μεηαβιεηώκ ζοκηειεζηώκ 36

Σα ηνία ζηάδηα ιεηημονγίαξ Έζηω ε αθόιμοζε παναγωγηθή δηαδηθαζία. Πμύ βνίζθεηαη ημ ηάδημ ΖΖ? Labor Unit (X) Total Product (Q or TP) Average Product (AP) Marginal Product (MP) 0 0 1 10,000 10,000 10,000 2 25,000 12,500 15,000 3 45,000 15,000 20,000 4 60,000 15,000 15,000 5 70,000 14,000 10,000 6 75,000 12,500 5,000 7 78,000 11,143 3,000 8 80,000 10,000 2,000 Σα ηνία ζηάδηα ιεηημονγίαξ Labor Unit (X) Total Product (Q or TP) Average Product (AP) Marginal Product (MP) 0 0 1 10,000 10,000 10,000 2 25,000 12,500 15,000 3 45,000 15,000 20,000 4 60,000 15,000 15,000 5 70,000 14,000 10,000 6 75,000 12,500 5,000 7 78,000 11,143 3,000 8 80,000 10,000 2,000 37

Πανάδεηγμα Τπμιμγηζμόξ ΑΡ θαη MP Γη Εργάηες ΣΡ 1 0 0 1 1 2 1 2 5 1 3 9 1 4 12 1 5 14 1 6 15 1 7 15 1 8 14 1 9 12 1 10 10 Τπμιμγίζηε ημ ΑΡ θαη ΜΡ ηεξ ενγαζίαξ. Πμύ ανπίδεη ε θζίκμοζα απόδμζε; Πμύ είκαη ημ ηάδημ ΖΖ; 38

Τπμιμγηζμόξ ΑΡ θαη MP Γη Εργάηες ΣΡ ΑΡ ΜΡ 1 0 0 -- -- 1 1 2 2,00 2 1 2 5 2,50 3 1 3 9 3,00 4 1 4 12 3,00 3 1 5 14 2,80 2 1 6 15 2,50 1 1 7 15 2,14 0 1 8 14 1,75-1 1 9 12 1,33-2 1 10 10 1,00-2 Τπμιμγηζμόξ ΑΡ θαη MP Γη Εργάηες ΣΡ ΑΡ ΜΡ 1 0 0 -- -- 1 1 2 2,00 2 1 2 5 2,50 3 1 3 9 3,00 4 1 4 12 3,00 3 1 5 14 2,80 2 1 6 15 2,50 1 1 7 15 2,14 0 1 8 14 1,75-1 1 9 12 1,33-2 1 10 10 1,00-2 Φθίνοσζα απόδοζη 39

Τπμιμγηζμόξ ΑΡ θαη MP Γη Εργάηες ΣΡ ΑΡ ΜΡ 1 0 0 -- -- 1 1 2 2,00 2 1 2 5 2,50 3 1 3 9 3,00 4 1 4 12 3,00 3 1 5 14 2,80 2 1 6 15 2,50 1 1 7 15 2,14 0 1 8 14 1,75-1 1 9 12 1,33-2 1 10 10 1,00-2 Σηάδιο ΙΙ Σμ θόζημξ παναγωγήξ Σμ θόζημξ παναγωγήξ είκαη μη πνεμαηηθέξ δαπάκεξ ηεξ επηπείνεζεξ γηα ηεκ αγμνά ηωκ παναγωγηθώκ ζοκηειεζηώκ πμο πνεζημμπμημύκηαη ζηεκ παναγωγή ημο πνμϊόκημξ. Οη δαπάκεξ αοηέξ δηαθνίκμκηαη ζε ζηαθερές θαη μεηαβληηές. Σμ άζνμηζμα ηωκ δύμ αοηώκ θαηεγμνηώκ δίκεη ημ ζσμολικό κόζηος. 40

Σμ μέζμ θόζημξ Ηόζημξ Μέζμ ζοκμιηθό θόζημξ Μέζμ μεηαβιεηό θόζημξ Μέζμ ζηαζενό θόζημξ Πμζόηεηα πνμϊόκημξ Σμ μνηαθό θόζημξ Σμ μνηαθό θόζημξ είκαη μ ιόγμξ ηεξ μεηαβμιήξ ημο ζοκμιηθμύ θόζημοξ πνμξ ηε μεηαβμιή ημο πνμϊόκημξ. Δει.: Μεηαβμιή ζημ ζοκμιηθό θόζημξ O.K. Μεηαβμιή ζηεκ πμζόηεηα ημο πνμϊόκημξ Γπεηδή ημ ζηαζενό θόζημξ δεκ μεηαβάιιεηαη: Μεηαβμιή μεηαβιεημύ θόζημοξ O.K. Μεηαβμιή ζηεκ πμζόηεηα ημο πνμϊόκημξ 41

Σμ μνηαθό θόζημξ Ηόζημξ Ονηαθό θόζημξ Πμζόηεηα πνμϊόκημξ Πανάδεηγμα 42

Πανάδεηγμα Q FC VC 0 100 1 100 56 2 100 106 3 100 153 4 100 208 5 100 265 6 100 330 7 100 413 8 100 520 9 100 648 10 100 800 11 100 990 12 100 1212 Τπμιμγίζηε ημ TC, ημ ΑFC, ημ AVC, ημ AC θαη ημ ΜC. Πανάδεηγμα Q FC VC TC AFC AVC AC MC 0 100 100 1 100 56 156 100,0 56,0 156,0 2 100 106 206 50,0 53,0 103,0 50,0 3 100 153 253 33,3 51,0 84,3 47,0 4 100 208 308 25,0 52,0 77,0 55,0 5 100 265 365 20,0 53,0 73,0 57,0 6 100 330 430 16,7 55,0 71,7 65,0 7 100 413 513 14,3 59,0 73,3 83,0 8 100 520 620 12,5 65,0 77,5 107,0 9 100 648 748 11,1 72,0 83,1 128,0 10 100 800 900 10,0 80,0 90,0 152,0 11 100 990 1090 9,1 90,0 99,1 190,0 12 100 1212 1312 8,3 101,0 109,3 222,0 43

Ε πνμζθμνά από ηεκ επηπείνεζε Μηα επηπείνεζε δηαθόπηεη ηε ιεηημονγία ηεξ όηακ μαθνμπνόζεζμα ε ηημή πμο μπμνεί κα δηαζέζεη ημ πνμϊόκ ηεξ είκαη παμειόηενε από ημ μέζμ μεηαβιεηό ηεξ θόζημξ. Γηα ημ ιόγμ αοηό, γναθηθά, ε θαμπύιε πνμζθμνάξ ηεξ επηπείνεζεξ δεκ είκαη ηίπμηε άιιμ από ημ ημήμα ηεξ θαμπύιεξ ημο μνηαθμύ θόζημοξ πμο βνίζθεηαη πάκω από ημ ζεμείμ ημμήξ ηεξ θαμπύιεξ αοηήξ με ηεκ θαμπύιε ημο μέζμο μεηαβιεημύ θόζημοξ Ε πνμζθμνά από ηεκ επηπείνεζε Ηόζημξ Ηαμπύιε πνμζθμνάξ Μέζμ μεηαβιεηό θόζημξ Ονηαθό θόζημξ Πμζόηεηα πνμϊόκημξ 44

Πανάδεηγμα Πανάδεηγμα Q FC VC TC AFC AVC AC MC P TR Tprofit 0 100 100 59 0-100 1 100 56 156 100,0 56,0 156,0 59 59-97 2 100 106 206 50,0 53,0 103,0 50,0 59 118-88 3 100 153 253 33,3 51,0 84,3 47,0 59 177-76 4 100 208 308 25,0 52,0 77,0 55,0 59 236-72 5 100 265 365 20,0 53,0 73,0 57,0 59 295-70 6 100 330 430 16,7 55,0 71,7 65,0 59 354-76 7 100 413 513 14,3 59,0 73,3 83,0 59 413-100 8 100 520 620 12,5 65,0 77,5 107,0 59 472-148 9 100 648 748 11,1 72,0 83,1 128,0 59 531-217 10 100 800 900 10,0 80,0 90,0 152,0 59 590-310 11 100 990 1090 9,1 90,0 99,1 190,0 59 649-441 12 100 1212 1312 8,3 101,0 109,3 222,0 59 708-604 45

Ε αγμναία πνμζθμνά Ηόζημξ Ηαμπύιεξ πνμζθμνάξ επηπεηνήζεωκ Ηαμπύιε πνμζθμνάξ αγμνάξ Πμζόηεηα πνμϊόκημξ Ε πνμζθμνά Γλανηάηαη από: Σεκ ηημή ημο αγαζμύ Σηξ ηημέξ ηωκ παναγωγηθώκ ζοκηειεζηώκ Σεκ ηεπκμιμγία Σμοξ αζηάζμεημοξ πανάγμκηεξ, θ.ά. 46

Πνμζδημνηζμόξ ηεξ ηημήξ Σημή Σ Δ ε μηα ακηαγωκηζηηθή αγμνά, ε ηημή πνμζδημνίδεηαη από ημ ζεμείμ ημμήξ ηωκ θαμποιώκ πνμζθμνάξ θαη δήηεζεξ, ημ ζεμείμ δειαδή πμο μη δεημύμεκεξ πμζόηεηεξ είκαη ίζεξ με ηηξ πνμζθενόμεκεξ Π Q Πμζόηεηα Πανάδεηγμα 47

εμείμ ηζμννμπίαξ αγμνάξ Ε θαμπύιε δήηεζεξ εκόξ πνμϊόκημξ ζε μηα ακηαγωκηζηηθή αγμνά δίκεηαη από ηεκ παναθάηω ελίζωζε: Qd = 3000-10P Ακηίζημηπα, ε θιαδηθή θαμπύιε πνμζθμνάξ ημο πνμϊόκημξ δίκεηαη από ηε ζπέζε: Qs = -1000 + 10P Να βνείηε ημ ζεμείμ ηζμννμπίαξ θαη κα ζπεδηάζεηε ηηξ θαμπύιεξ πνμζθμνάξ θαη δήηεζεξ εμείμ ηζμννμπίαξ αγμνάξ ημ ζεμείμ ηζμννμπίαξ ηζπύεη Qs = Qd, επμμέκωξ 3000-10Ρ = -1000 + 10Ρ, μπόηε: Ρ= 200 Q= 1000 350 300 250 200 150 Ηαμπύιε δήηεζεξ Ηαμπύιε πνμζθμνάξ 100 50 0 0 500 1000 1500 2000 2500 48

εμείμ ηζμννμπίαξ αγμνάξ Έζηω όηη ε δήηεζε γηα ημ πνμϊόκ αολάκεη θαη ε κέα θαμπύιε δίκεηαη από ηε ζπέζε: Qd = 3500-10P Να οπμιμγίζεηε ημ κέμ ζεμείμ ηζμννμπίαξ θαη ηεκ επίπηωζε ζηε δεημύμεκε πμζόηεηα. εμείμ ηζμννμπίαξ αγμνάξ Έζηω όηη έκαξ κέμξ παναγωγόξ μπαίκεη ζηεκ αγμνά θαη ε πνμζθμνά γηα ημ πνμϊόκ αολάκεη ζύμθωκα με ηε ζπέζε: Qs = -500 + 10P Να οπμιμγίζεηε ημ κέμ ζεμείμ ηζμννμπίαξ θαη ηεκ επίπηωζε ζηε δεημύμεκε πμζόηεηα. 49

Μεγηζημπμίεζε θενδώκ επηπείνεζεξ Μεγηζημπμίεζε θενδώκ επηπείνεζεξ Μηα επηπείνεζε μεγηζημπμηεί ηα θένδε ηεξ όηακ ιεηημονγεί ζε επίπεδμ παναγωγήξ θαηά ημ μπμίμ ημ επηπνόζζεημ έζμδμ από ηεκ ηειεοηαία μμκάδα πνμϊόκημξ ηζμύηαη με ημ επηπνόζζεημ θόζημξ παναγωγήξ ημο. Με άιια ιόγηα: MR = MC Πώξ απμδεηθκύεηαη αοηό με βάζε ηα ζοκμιηθά θένδε; 50

Μεγηζημπμίεζε θενδώκ επηπείνεζεξ Γηα ηα ζοκμιηθά θένδε ηζπύεη: TProfit = TR TC Γθόζμκ ε ζοκάνηεζε μεγηζημπμηείηαη όηακ ε πνώηε πανάγωγμξ μεδεκίδεηαη ηόηε: dtprofit/dq = 0 => dtr/dq = dtc/dq => MR = MC Γπεηδή ζηεκ ακηαγωκηζηηθή αγμνά P = AR = MR, ε επηπείνεζε μεγηζημπμηεί ηα θένδε ηεξ όηακ Ρ = MC Γιαπηζημπμίεζε δεμηάξ επηπείνεζεξ Με ηεκ ίδηα ιμγηθή, ε επηπείνεζε ειαπηζημπμηεί ηε δεμηά ηεξ ζε επίπεδμ παναγωγήξ θαηά ημ μπμίμ ηζπύεη Ρ = MC 51

Πανάδεηγμα Πανάδεηγμα Μια επιτείρηζη έτει εκηιμήζει όηι η ανηίζηροθη καμπύλη ζήηηζης ενός προϊόνηος είναι: P = 172-10Q Επίζης, γνωρίζει όηι η ζσνάρηηζη ζσνολικού κόζηοσς είναι: TC = 100 + 65Q + Q 2 Σε ποιο επίπεδο παραγωγής μεγιζηοποιούνηαι ηα κέρδη ηης επιτείρηζης; Πόζο είναι ηο κέρδος ηης επιτείρηζης ζηο επίπεδο ασηό; 52

Πανάδεηγμα Profit = R C R = P*Q = 172Q - 10Q 2 Επομένως: Profit = (172Q - 10Q 2 ) (100 + 65Q + Q 2 ) = 100 +107Q - 11Q 2 dπ/dq = 107-22Q Για μεγιζηοποίηζη ηοσ κέρδοσς dπ/dq = 0 => 107-22Q = 0, δηλ. Q = 4,86 Σε ασηή ηην παραγωγή ηο κέρδος είναι 160,20 Πανάδεηγμα 53

εμείμ ηζμννμπίαξ αγμνάξ Ε θαμπύιε δήηεζεξ εκόξ πνμϊόκημξ ζε μηα ακηαγωκηζηηθή αγμνά δίκεηαη από ηεκ παναθάηω ελίζωζε: Qd = 3500-10P Ακηίζημηπα, ε θιαδηθή θαμπύιε πνμζθμνάξ ημο πνμϊόκημξ δίκεηαη από ηε ζπέζε: Qs = -500 + 10P εμείμ ηζμννμπίαξ αγμνάξ Έζηω όηη ζηεκ παναπάκω αγμνά δναζηενημπμημύκηαη (ζε ζοκζήθεξ πιήνμοξ ακηαγωκηζμμύ) δύμ επηπεηνήζεηξ με ηηξ αθόιμοζεξ θαμπύιεξ πνμζθμνάξ: Qs1 = -300 + 4P Qs2 = -200 + 6P Να βνείηε ηεκ πμζόηεηα πμο ζα δηαζέζεη θάζε παναγωγόξ ζηεκ αγμνά, ζημ δεδμμέκμ ζεμείμ ηζμννμπίαξ. 54

εμείμ ηζμννμπίαξ αγμνάξ ημ ζεμείμ ηζμννμπίαξ P=200, Q=1500. Q1 = -300 + 800 = 500 θαη Q2= -200 + 1200 = 1000 300 250 200 Qs1=MC1 Qs2=MC2 Συνολική προςφορά Ζήτηςη 150 100 50 0-500 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 55