1 ΧΩΡΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΗ NATURA TOY NOMOΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1984-2014 ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ Καραθανάσης Νικόλαος 1, Κολιός Σταύρος 1* 1 Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών. * Υπεύθ. Επικοινωνίας: Δρ. Σταύρος Κολιός, Λευκωσία (Κύπρος), email: stavros.kolios@ouc.ac.cy (stavroskolios@yahoo.gr) Περίληψη Στη συγκεκριμένη μελέτη γίνεται χωρική σύγκριση προϊόντων ταξινόμησης που προέκυψαν από τη ανάλυση δορυφορικών εικόνων της σειράς των δορυφόρων Landsat. Οι αρχικές δορυφορικές εικόνες που επιλέχθηκαν, αναφέρονται στις ημερομηνίες 01/07/1984, 19/06/2000 και 04/07/2014. Σκοπός της μελέτης είναι η ανάδειξη των αλλαγών των τύπων βλάστησης και χρήσεων γης σε μια περίοδο 30 ετών για μία περιβαλλοντικά προστατευόμενη περιοχή που περιλαμβάνει το Κεντρικό Ζαγόρι και ανατολικό τμήμα όρους Μιτσικέλι στο νομό Ιωαννίνων [Natura 2000 (GR2130011)]. Ύστερα από τις απαραίτητες ραδιομετρικές και γεωμετρικές διορθώσεις, τον υπολογισμό δεικτών βλάστησης και τύπων κάλυψης γης και σε συνδυασμό με σχετικά αρχεία υψομετρικής πληροφορίας, αναπτύχθηκαν δέντρα αποφάσεων βάσει των οποίων ταξινομήθηκαν οι πολυφασματικές εικόνες στις διαθέσιμες ημερομηνίες. Μελετώντας την πολυφασματική πληροφορία και παρατηρώντας τα εδαφικά χαρακτηριστικά της περιοχής ενδιαφέροντος ορίστηκαν έξι ευδιάκριτες κλάσεις («Πλατύφυλλα», «Κωνοφόρα», «Χαμηλή βλάστηση», «Καλλιέργειες», «Γυμνό έδαφος», «Τεχνητές/πετρώδεις επιφάνειες»). Η συνολική ακρίβεια των ταξινομημένων εικόνων ξεπέρασε το 90%. Στα κύρια συμπεράσματα συγκαταλέγεται ότι οι περιοχές με πλατύφυλλα και κωνοφόρα δέντρα παρουσιάζουν μικρή αύξηση, η χαμηλή βλάστηση και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις μειώθηκαν σημαντικά ενώ οι εκτάσεις που αφορούν τεχνητές/πετρώδεις επιφάνειες αυξηθήκαν. Οι έντονες μεταβολές που παρατηρήθηκαν, οφείλονται εν μέρει σε τεχνικές
2 προσεγγίσεις όπως η επιλογή και το μέγεθος των κλάσεων αλλά και σε φυσικά αίτια όπως η πιθανή αλλαγή των καλλιεργειών, η συστηματική υπερβόσκηση αλλά και η σταδιακή εγκατάλειψη των μικρών καλλιεργήσιμων εκτάσεων της περιοχής που οδηγούν σε σημαντική μείωση της χωρικής έκτασης των κλάσεων. Μέσα από την συγκεκριμένη μελέτη αναδεικνύονται, οι γενικές χωρικές μεταβολές που σημειώθηκαν σε μια περίοδο 30 ετών σε μια περιβαλλοντικά σημαντική περιοχή με απώτερο σκοπό τη μελλοντική προστασία και τη βιώσιμη παραγωγική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Λέξεις-Κλειδιά: Δορυφορική Τηλεπισκόπηση, Τύποι εδαφοκάλυψης, Landsat, NATURA, Ήπειρος. Εισαγωγή Η μελέτη των χωροχρονικών αλλαγών της κάλυψης γης αποτελεί κύριο αντικείμενο έρευνας τα τελευταία χρόνια, γεγονός στο οποίο συντελεί θετικά η διαρκής πρόοδος στην ποιότητα και τη διαθεσιμότητα δορυφορικών δεδομένων. Απώτερος σκοπός των μελετών αυτού του είδους είναι η ανάδειξη του μεγέθους των αλλαγών που πραγματοποιούνται στο φυσικό αλλά και αστικό περιβάλλον, ο εντοπισμός των μεταβολών στους τύπους βλάστησης και χρήσης γης αλλά και τα πιθανά αίτια που προκαλούν τέτοιες μεταβολές. Σημαντικός αριθμός ερευνητικών μελετών που έχουν γίνει στο αντικείμενο των διαχρονικών αλλαγών κάλυψης γης (π.χ. Kolios & Stylios, 2013; Julien κ.α, 2011, Petropoulos κ.α, 2011), βασίζεται στη χρήση τεχνικών τηλεπισκόπησης με τη χρήση δορυφορικών εικόνων που αποτυπώνουν με ικανοποιητική λεπτομέρεια τη γήινη επιφάνεια, αξιοποιώντας πολυφασματικούς αισθητήρες (παθητικούς ή/και ενεργητικούς). Για μελέτες περιοχικής κλίμακας τα δεδομένα των δορυφόρων σειράς Landsat θεωρούνται από τα πλέον αξιόπιστα και ευρέως χρησιμοποιούμενα (π.χ. Yuan κ.α., 2005; Mahmoodzadeh H., 2007; Liying κ.α., 2009; Julien κ.α., 2011; Petropoulos κ.α., 2011). Τα συγκεκριμένα δεδομένα είναι πολυφασματικά, διαθέτουν μια ικανοποιητική χωρική ανάλυση της τάξεως των 30 m και διατίθενται δωρεάν καλύπτοντας εκτεταμένες χρονοσειρές που ξεκινούν πρακτικά από τη δεκαετία του 1980 και φθάνουν σήμερα με την παροχή
3 δορυφορικών εικόνων από τον δορυφόρο Landsat 8, μέσω του δορυφορικού οργάνου OLI (Operational Land Imager). Στην συγκεκριμένη μελέτη συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν δορυφορικές εικόνες από τη σειρά των δορυφόρων Landsat για την ανάδειξη των αλλαγών των τύπων βλάστησης και χρήσεων γης σε μια περίοδο 30 ετών για μία περιβαλλοντικά προστατευόμενη περιοχή που περιλαμβάνει το Κεντρικό Ζαγόρι και ανατολικό τμήμα όρους Μιτσικέλι στο νομό Ιωαννίνων. Η περιοχή μελέτης (Εικόνα 1) αποτελεί περιοχή Natura 2000 (GR2130011) χαρακτηρισμένη ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) από το 2010. Σε αυτή εμπεριέχονται δύο Τόποι Κοινοτικής Σημασίας οι περιοχές του όρους «Μιτσικέλι» και το κεντρικό τμήμα Ζαγορίου. Η περιοχή μελέτης περιλαμβάνει ακόμη, ένα Καταφύγιο Άγριας Ζωής ενώ το μεγαλύτερο τμήμα της ΖΕΠ βρίσκεται εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου. Στην περιοχή μελέτης υπάρχει σημαντική δασοκάλυψη καθώς επίσης αγροδασικά και λιβαδικά οικοσυστήματα που αποτελούν σημαντικούς οικοτόπους για πολλά σπάνια είδη αρπακτικών πτηνών. Οι κύριες ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία και η δασοκομία. Σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές πιέσεις που αναπτύσσονται στην περιοχή, αυτές έγκειται κυρίως στην ανεξέλεγκτη υλοτομία (κυρίως η κοπή των μεγάλων δέντρων), στην οικιστική ανάπτυξη και στην αυξημένη διαταραχή από τους επισκέπτες, η οποία αναμένεται να ενταθεί στα επόμενα χρόνια (EEA, 2015). Επίσης, ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα για τα ενδιαιτήματα της περιοχής είναι η εγκατάλειψη των παραδοσιακών χρήσεων γης (κτηνοτροφία και γεωργία) που έχουν διαμορφώσει το τοπίο για αιώνες. Για την ανάδειξη των αλλαγών χρήσεων γης και εδαφοκάλυψης επιλέχθηκαν εικόνες Landsat στις ημερομηνίες 01/07/1984 (Landsat 5), 19/06/2000 (Landsat 7) και 04/07/2014 (Landsat 8). Ύστερα από τις απαραίτητες ραδιομετρικές και γεωμετρικές διορθώσεις, υπολογίστηκαν δείκτες βλάστησης και τύπων κάλυψης γης όπως ο κανονικοποιημένος δείκτης βλάστησης (NDVI: Normalized Difference Vegetation Index) καθώς επίσης ο δείκτης φωτεινότητας (BI: Brightness Index) και σε συνδυασμό με σχετικά αρχεία υψομετρικής πληροφορίας, αναπτύχθηκαν δέντρα αποφάσεων βάσει των οποίων ταξινομήθηκαν οι πολυφασματικές εικόνες στις επιλεγμένες ημερομηνίες.
4 Εικόνα 1. Αριστερά απεικονίζεται με ανοικτό κίτρινο η Περιφέρεια της Ηπείρου ενώ δεξιά σε κίτρινο πλαίσιο παρουσιάζεται η περιοχή μελέτης. Υλικά και Μέθοδοι Για τις ανάγκες της μελέτης συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν πολυφασματικές δορυφορικές εικόνες από τις τρείς σκηνές της σειράς των δορυφόρων Landsat στις ημερομηνίες 01/07/1984 (Landsat 5), 19/06/2000 (Landsat 7) και 04/07/2014 (Landsat 8). Στον Πίνακα 1 αναφέρονται αναλυτικά τα κανάλια των οποίων οι αντίστοιχες εικόνες χρησιμοποιήθηκαν. Επισημαίνεται ότι όλες οι δορυφορικές εικόνες που προέρχονται από τα αντίστοιχα κανάλια διαθέτουν χωρική διακριτική ικανότητα 30 m. Συλλέχθηκαν ακόμη ψηφιακά αρχεία με το υψόμετρο της περιοχής που αξιοποιήθηκαν επιπρόσθετα στη διαμόρφωση κριτηρίων κατά τις διαδικασίες ταξινόμησης. Τα δεδομένα προέρχονται από το όργανο ASTER (Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer) των δορυφόρων TERRA και AQUA και διαθέτουν την ίδια χωρική ανάλυση με τα δεδομένα Landsat (Global Digital Elevation Model).
5 Πίνακας 1. Φασματικές περιοχές των καναλιών από όπου προέκυψαν οι δορυφορικές εικόνες που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη. Φασματική Landsat 5 (01/07/1984) Landsat 7 (19/06/2000) Φασματική Landsat 8 (04/07/2014) περιοχή (μm) Αριθμός καναλιού ΕΤΜ (Enhanced Thematic Mapper) Αριθμός καναλιού ΕΤΜ+ (Enhanced Thematic Mapper Plus) περιοχή (μm) Αριθμός καναλιού OLI (Operational Land Imager) 0.45-0.52 1 1 0.45-0.51 2 0.52-0.60 2 2 0.53-0.59 3 0.63-0.69 3 3 0.64-0.67 4 0.76-0.90 4 4 0.85-0.88 5 1.55-1.75 5 5 1.57-1.65 6 2.09-2.35 7 7 2.11-2.29 7 Από τη στιγμή που συλλέχθηκαν όλα τα προηγούμενα ψηφιακά αρχεία (εικόνες), πραγματοποιήθηκαν όλες οι απαραίτητες ραδιομετρικές διορθώσεις (μετατροπή ψηφιακών τιμών σε τιμές ακτινοβολίας) και μείωση των ατμοσφαιρικών επιδράσεων με την κλασική και ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδο του σκοτεινότερου σημείου. Για τις διαδικασίες αυτές ακολουθήθηκαν οι μαθηματικές σχέσεις και οι μέθοδοι όπως περιγράφονται αναλυτικά στην μελέτη των Kolios και Stylios (2013). Ύστερα από την ολοκλήρωση των προαναφερόμενων διαδικασιών, υπολογίστηκαν οι δείκτες Normalized Difference Vegetation Index και Brightness Index σύμφωνα με τις μαθηματικές σχέσεις. NDVI = (L nir L red ) / (L nir + L red ) (1) Β.Ι = [(L red ) 2 +(L green ) 2 +( L red ) 2 ] 1/2 / (3) 1/2 (2) Ύστερα από την βασική προεπεξεργασία των αρχείων των εικόνων, πραγματοποιήθηκε ενδελεχής οπτική μελέτη των τελικών εικόνων με σκοπό να οριστούν διακριτές κλάσεις που αντιπροσωπεύουν τους διάφορους τύπους κάλυψης γης. Τελικά ορίστηκαν έξι κλάσεις και για κάθε μία από αυτές, συλλέχτηκε ένα
6 σύνολο αντιπροσωπευτικών εικονοστοιχείων («εκπαιδευτικά δείγματα»). Με βάση το σύνολο των εικονοστοιχείων του δείγματος σε κάθε διαφορετική κλάση και λαμβάνοντας υπόψη τη συνδυασμένη πληροφορία από τις αποκρίσεις των διαφόρων τύπων εδαφοκάλυψης στα διάφορα μήκη κύματος (εύρη τιμών εικονοστοιχείων και κέντρα κλάσης σε κάθε κανάλι και δείκτη) αλλά και το επιπρόσθετο πληροφοριακό υλικό από το υψόμετρο, ορίστηκαν τα ακριβή κριτήρια (τιμές κατωφλίων και συνθήκες αποδοχής/απόρριψης) που διαχωρίζουν ευκρινέστερα τους διακριτούς τύπους εδαφών αλλά και το δέντροδιάγραμμα για την ταξινόμηση. Επισημαίνεται ότι ως πρώτη κλάση ορίστηκαν τα «Πλατύφυλλα» (πράσινο ανοικτό), τη δεύτερη κλάση αποτελούν τα «Κωνοφόρα» (σκούρο πράσινο), ως τρίτη κλάση ορίστηκες η «Χαμηλή βλάστηση» (κίτρινο), ως τέταρτη η κλάση «Καλλιέργειες» (μωβ), Πέμπτη κλάση αποτελεί το «Γυμνό έδαφος» (καφέ), και ως έκτη, η κλάση «Τεχνητές/πετρώδεις επιφάνειες» (κόκκινο). Επιβάλλεται ακόμη να αναφερθεί ότι ως εικόνα εισαγωγής για τη λειτουργία του δέντρου αποφάσεων (Εικόνα 2) ορίζεται το τελικό προϊόν που αποτελεί συνένωση όλων των επιπέδων πληροφορίας που χρησιμοποιούνται ως κριτήρια (εικόνες στα διάφορα κανάλια, λόγοι, δείκτες και αρχείο υψομέτρου). Εικόνα 2. Σχήμα του δέντρου αποφάσεων που χρησιμοποιήθηκε για την ταξινόμηση των εικόνων. Αποτελέσματα και Συζήτηση Με την αξιοποίηση των κριτηρίων που δημιουργήθηκαν και του δεντροδιαγράμματος της Εικόνας 2, πραγματοποιήθηκε ταξινόμηση των εικόνων στις τρείς ημερομηνίες
7 των ετών 1984, 2000, 2014 (Εικόνα 3). Η συνολική ακρίβεια της εικόνας ταξινόμησης που επιτεύχθηκε μέσω του δέντρου αποφάσεων και των σχετικών κριτηρίων είναι 91.72% το έτος 1984, 92.81% το έτος 2000 και 93.37% για το έτος 2014. Εικόνα 3. Προϊόντα ταξινόμησης σε ολόκληρη την περιοχή ενδιαφέροντος για τις ημερομηνίες που μελετώνται. Στην Εικόνα 3 παρατηρείται μείωση της κλάσης των καλλιεργήσιμων εκτάσεων αλλά και της χαμηλής βλάστησης. Αντιθέτως, κυρίως στις απομονωμένες και δύσβατες περιοχές που έχουν την μεγαλύτερη κλίση εδάφους και υψόμετρο υπάρχει μια μικρή αλλά αυξητική τάση των δασικών εκτάσεων. Το ίδιο δεν συμβαίνει όμως σε περιοχές που είναι περισσότερο προσβάσιμες και γειτνιάζουν με οδικό δίκτυο. Αυξητικές τάσεις παρατηρούνται επίσης στις κλάσεις που αντιπροσωπεύουν τα γυμνά εδάφη (χωμάτινες επιφάνειες και έδαφος με χαμηλή και πολύ αραιή βλάστησης) αλλά και τις τεχνητές/πετρώδεις επιφάνειες. Στην συνέχεια (Εικόνα 4) παρέχονται δυο μικρότερες περιοχές τις αντίστοιχες ημερομηνίες όπου αναδεικνύονται οι χωρικές μεταβολές που έχουν υποστεί την διάρκεια 1984-2014. Χαρακτηριστική στην Εικόνα 4 (επάνω μέρος) είναι η σταδιακή αύξηση της έκτης κλάσης που αντιπροσωπεύει τεχνητές επιφάνειες και
8 συμπεριλαμβάνει οικίες και οδικό δίκτυο. Χαρακτηριστική είναι ακόμη η μείωση της χαμηλής βλάστησης και η μικρή αύξηση της κλάσης των κωνοφόρων. Στο κάτω μέρος της ίδιας Εικόνας παρατηρείται ότι σε μια άλλη υπο-περιοχή υπάρχει σημαντικό τμήμα που ανήκει στην κλάση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων αλλά σταδιακά μειώνεται ενώ αυξάνονται σημαντικά οι κλάσεις που αντιπροσωπεύουν τις δασικές εκτάσεις (κλάσεις 1 και 2). Εικόνα 4. Χωρικές αλλαγές δύο διαφορετικών υπο-περιοχών στο βόρειο (επάνω) και ανατολικό (κάτω) τμήμα της περιοχής μελέτης. Στον Πίνακα 2 παρουσιάζονται τα ποσοτικά αποτελέσματα (σε ποσοστά) των αλλαγών που σημειώνονται σε κάθε κλάση και εικόνα αλλά και οι χωρικές διακυμάνσεις κάθε κλάσης ύστερα από τη σύγκριση των ταξινομημένων εικόνων μεταξύ τους.
9 Πίνακας 2. Στατιστικά σύγκρισης των ταξινομημένων εικόνων μεταξύ 1984-2000, 2000-2014 και 1984-2014. Το ποσοστό εκφράζει τα εικονοστοιχεία που άλλαξαν κλάσεις στην τελική εικόνα ενώ η διακύμανση εκφράζει το ποσοστό αύξησης (ή μείωσης) μίας κλάσης στην τελική εικόνα. Αριθμός κλάσεων 1984 2000 2000 2014 1984 2014 Ποσοστό Διακύμανση Ποσοστό Διακύμανση Ποσοστό (%) (%) (%) (%) (%) Διακύμανση (%) Κλάση 1 8.16 4.62 7.42 3.91 9.8 8.7 Κλάση 2 19.22 2.47 16.42 5.99 22.1 8.62 Κλάση 3 31.19-13.79 31.72-11.8 42.07-23.43 Κλάση 4 46.3-6.09 46.22-3.58 54.29-9.46 Κλάση 5 22.2 10.87 23.75 36.23 26.9 21.1 Κλάση 6 22.66 17.03 9.19-14.29 23.58 0.29 Στον Πίνακα 2 φαίνεται ότι συγκρίνοντας τις ταξινομημένες εικόνες μεταξύ 1984 και 2000 (Εικόνα 3) η τέταρτη κλάση (καλλιέργειες) μεταβλήθηκε κατά ένα σημαντικό ποσοστό (46.3%) και ακολουθεί η τρίτη κλάση (χαμηλή βλάστηση) με ποσοστό 31.2%. Ίδιας τάξεως αλλαγές σημειώνονται επίσης, κατά τη σύγκριση των ταξινομημένων εικόνων μεταξύ των ετών 2000 και 2014. Κατά συνέπεια, οι πιο ευμετάβλητες κλάσεις με τις μεγαλύτερες αλλαγές, είναι η χαμηλή βλάστηση και η καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Οι πιο σταθερές από αυτές (σε μέγεθος και διακυμάνσεις) είναι οι κλάσεις που αντιστοιχούν σε δασικές εκτάσεις (κλάσεις 1 και 2) και καλύπτουν στο σύνολό τους το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής μελέτης (πάνω από 60%). Από τον Πίνακα 2 παρατηρείται ακόμη ότι τόσο μεταξύ 1984 και 2000, όσο μεταξύ 2000 και 2014, οι κλάσεις της χαμηλής βλάστησης και των καλλιεργήσιμων εκτάσεων μειώνονται σε σημαντικά ποσοστά (13.79% και 23.43% για την περίοδο 1984-2000 ενώ 6.09% και 9.46% την περίοδο 2000-2014). Οι υπόλοιπες κλάσεις αυξάνονται χωρικά, αλλά σε μικρότερα ποσοστά με εξαίρεση την κλάση των τεχνητών/πετρωδών επιφανειών (κλάση 6) που δεν παρουσιάζει σταθερό ρυθμό μεταβολής. Στην Εικόνα 5 παρέχονται τα συνολικά ποσοστά κάλυψης κάθε κλάσης στις τρείς διαφορετικές ημερομηνίες που εξετάζονται. Η κλάση με τα πλατύφυλλα είναι η μεγαλύτερη καταλαμβάνοντας ένα ποσοστό που αντιστοιχεί στη μισή σχεδόν έκταση.
10 της περιοχής ενδιαφέροντος. Ακολουθούν οι κλάσεις των κωνοφόρων και της χαμηλής βλάστησης ενώ μικρότερο από 10% της συνολικής έκταση της περιοχής ενδιαφέροντος καταλαμβάνει κάθε μία από τις υπόλοιπες κλάσεις. Εικόνα 5. Ποσοστό έκτασης που καταλαμβάνει κάθε κλάση σε σχέση με τη συνολική έκταση της περιοχής ενδιαφέροντος, στις τρείς ταξινομημένες εικόνες. Συμπεράσματα Στη συγκεκριμένη εργασία πραγματοποιήθηκε κατηγοριοποίηση των τύπων εδαφοκάλυψης σε τρεις διαφορετικές ημερομηνίες (01/07/1984, 19/06/2000 και 04/07/2014) σε μια περιβαλλοντικά πολύ σημαντική περιοχή που ανήκει στο δίκτυο NATURA. Ο τελικός σκοπός της μελέτης είναι να εντοπιστούν με ακρίβεια και να αναδειχθούν οι χωρικές αλλαγές που έχει υποστεί η προστατευόμενη περιοχή στη διάρκεια 30 ετών ώστε να αποτελέσει ένα οδηγό για την περαιτέρω βελτίωσης της προστασίας της βιοποικιλότητας η οποία να είναι ταυτόχρονα σε αρμονική σχέση με τις ανθρώπινες δραστηριότητες των κατοίκων της περιοχής. Για την κατηγοριοποίηση των τύπων εδαφοκάλυψης, χρησιμοποιήθηκαν δορυφορικές εικόνες Landsat και αρχεία υψομέτρου ASTER χωρικής διακριτικής ικανότητας 30 m ως αρχικής πληροφορία. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε αύξηση των δασικών
11 εκτάσεων σε επίπεδο 8 % (Πίνακας 2) και σημαντική μείωση εκτάσεων χαμηλής βλάστησης (-23.43%) και καλλιεργειών (-9.46%). Οι μειώσεις αυτές που προκύπτουν από τις συγκρίσεις μεταξύ των αρχικών εκτάσεων μεταξύ 1984 και 2014 (Πίνακας 2), αναδεικνύουν ως πιθανά αίτια τις πυρκαγιές που σημειώθηκαν στην περιοχή (πχ 1993 και 2000), την εγκατάλειψη της γεωργίας, την ενίσχυση της κτηνοτροφίας που επιδρά αρνητικά στην χαμηλή βλάστηση και την αύξηση της ενασχόλησης με τον τουρισμό. Τα συμπεράσματα αυτά συνδέονται ακόμη, με την αύξηση που παρατηρείται στις κλάσεις «γυμνό έδαφος/χωμάτινες επιφάνειες» (21.1%) και «τεχνητές/πετρώδεις εκτάσεις» (0.29%). Η σύγκριση με άλλες αλγοριθμικές διαδικασίες ταξινόμησης, η αναπροσαρμογή των κλάσεων (τόσο στην διάκριση όσο και στα μεγέθη δείγματος κάθε κλάσης) είναι βασικά στοιχεία που θα ληφθούν υπόψη ως συνέχεια της συγκεκριμένης μελέτης ώστε να διασφαλίσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα αποτελέσματα και αναδειχθούν με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια οι χωρικές αλλαγές τόσο σε μέγεθος όσο και στα είδη εδαφοκάλυψης της συγκεκριμένης περιοχής. SPATIOTEMPORAL CHANGES IN A NATURA REGION OF IOANNINA PREFECTURE DURING 1984-2014 PERIOD USING SATELLITE IAMGEY Karathanasis Nikolaos 1, Kolios Stavros 1* 1 Open University of Cyprus, Faculty of Pure and Applied Sciences. * Corresponding author: Dr. Stavros Kolios, email: stavros.kolios@ouc.ac.cy (stavroskolios@yahoo.gr) This study comprises a first effort to highlight spatial changes in six discrete land use/land cover (LULC) classes ( broadleaves, conifers, low vegetation, cropland, Bare ground, Artificial/rocky surfaces ) of a NATURA region in the Prefecture of Ioannina (Greece) using Landsat multispectral satellite images and ASTER Digital Elevation Models (DEM). Satellite datasets at three dates (01/07/1984, 19/06/2000 and 04/07/2014) were selected, pre-processed and classified
12 using as additional information the Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) and Brightness Index (BI). The results show that the more spatially stable classes were the larger ones ( broadleaves and conifers ). The largest spatial changes were detected in the low vegetation and cropland classes which are due to the relative frequent fires in the greater area, the abandonment of the cultivation and the overgrazing due to livestock. Future steps include the examination of other classifier in order to conclude to stable results about the size and thy types of spatial changes in a such environmental sensitive and significant geographic area. Βιβλιογραφία EEA (European Environment Agency), 2015. Natura 2000 Standard Data Form, GR2130011, Kentriko Zagori kai Anatoliko Tmima Orous Mitsikeli. Julien, Y., Sobrino, J.A., Jiménez-Muńoz, J-C., 2011. Land use classification from multitemporal Landsat imagery using the Yearly Land Cover Dynamics (YLCD) method. International Journal of Applied Earth Observation & Geoinformation 13, 711-720. Kolios, S., Stylios C., 2013. Identification of land cover/land use changes in the greater area of the Preveza peninsula in Greece using Landsat satellite data. Applied Geography, 40, 150-160. Liying, G., Daolong, W., 2009; Jianjun, Q., Ligang, W., Yiu, L., 2009. Spatiotemporal patterns of land use change along the Bohai Rim in China during 1985-2005. Journal of Geographical Sciences, 19, 568-576. Mahmoodzadeh, H., 2007. Digital change detection using remotely sensed data for monitoring green space destruction of Tabriz. International Journal of Environmental Research 1, 35-41. Petropoulos, P.G., Kontoes, C., Keramitsoglou, I., 2011. Burnt area delineation from a uni-temporal perspective based on Landsat TM imagery classification using Support Vector Machines. International Journal of Applied Earth Observation & Geoinformation 13, 70-80. Yuan, F., Sawaya E.K., Loeffelholz, C.B., Bauer, E.M., 2005. Land cover classification and change analysis of the Twin Cities (Minnesota) Metropolitan Area by multitemporal Landsat remote sensing. Remote Sensing of Environment 98, 317-328.