7.7.2012 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 201/1 III (Προπαρασκευαστικές πράξεις) ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΝΩΜΗ αριθ. 3/2012 (υποβαλλόμενη δυνάμει του άρθρου 287, παράγραφος 4, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης) σχετικά με πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα Hercule III για την προώθηση δράσεων στον τομέα της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2012/C 201/01) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σημεία Σελίδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ......................................................... 1-9 2 ΣΥΝΟΨΗ.......................................................... I-VIII 3 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ................................................ 10-26 3 Δημοσιονομικές επιπτώσεις των συμφωνιών μεταξύ της Επιτροπής και διεθνών καπνοβιομηχανιών... 10-15 3 Αύξηση των ποσοστών συγχρηματοδότησης.................................. 16-17 3 Στόχοι και δείκτες επιδόσεων........................................... 18-20 4 Παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος............................ 21-23 4 Απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών.................................. 24-25 4 Υπηρεσία υπεύθυνη για τη διαχείριση του προγράμματος......................... 26 4 ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ................................................ 27-40 4 Τεχνική βοήθεια................................................... 28-34 5 Αγορά εξοπλισμού που δεν συνδέεται με το λαθρεμπόριο τσιγάρων................. 28-29 5 Αγορά εξοπλισμού που συνδέεται με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων...... 30-31 5 Ανάπτυξη και προμήθεια εργαλείων ΤΠ.................................. 32-34 5 Κατάρτιση στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης........................... 35-38 5 Ευρωπαϊκοί Δικηγορικοί Σύλλογοι........................................ 39-40 6 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Κατ εκτίμηση ποσά προς κατανομή σε επιχειρησιακούς στόχους στο πλαίσιο του Hercule III................................................... 7 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II Κατ εκτίμηση κατανομή πόρων στις συνιστώσες στο πλαίσιο του Hercule III.......... 8
C 201/2 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7.7.2012 ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 325, παράγραφος 4, Έχοντας υπόψη τις προγενέστερες γνωμοδοτήσεις του σχετικά με αποφάσεις όσον αφορά προγράμματα κοινοτικής δράσης για την προώθηση δράσεων στον τομέα της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας, ήτοι το Hercule I [γνώμη αριθ. 8/2003 ( 1 )] και το Hercule II [γνώμη αριθ. 6/2006 ( 2 )], Έχοντας υπόψη τις ειδικές εκθέσεις του αριθ. 1/2005 ( 3 ) και αριθ. 2/2011 ( 4 ) σχετικά με τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και την παρακολούθηση της ειδικής έκθεσης αριθ. 1/2005, Έχοντας υπόψη το αίτημα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 26ης Ιανουαρίου 2012, Εκτιμώντας ότι: η πρόταση κανονισμού βασίζεται στο άρθρο 325, παράγραφος 4, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο ορίζει ότι: «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μετά από διαβούλευση με το Ελεγκτικό Συνέδριο, λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα στους τομείς της πρόληψης και της καταπολέμησης της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης με σκοπό την παροχή αποτελεσματικής και ισοδύναμης προστασίας στα κράτη μέλη καθώς και στα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης.», κύριος σκοπός της πρότασης της Επιτροπής ( 5 ) είναι η αντικατάσταση του προγράμματος Hercule II ( 6 ), όταν αυτό λήξει, το 2013, με το πρόγραμμα Hercule III, για επτά έτη (2014 έως 2020), ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕ ΩΣ ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Το πρόγραμμα Hercule I τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2004, ενώ το πρόγραμμα Hercule II καλύπτει την περίοδο 2007-2013. Το Hercule III αποτελεί συνέχιση του προγράμματος, με στόχο την προώθηση δράσεων στον τομέα της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το χρηματοδοτικό σύνολο του προϋπολογισμού που περιλαμβάνει η πρόταση ανέρχεται σε 110 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2014-2020. Επομένως, το σύνολο των δαπανών για τα τρία προγράμματα Hercule ανέρχεται σε 220,3 εκατομμύρια ευρώ ( 7 ). 2. Η πρόταση εξακολουθεί να δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων ώστε να αντανακλώνται οι νομικές υποχρεώσεις ( 8 ) της Επιτροπής που απορρέουν από τις συμφωνίες τις οποίες υπέγραψε με τέσσερις ( 1 ) ΕΕ C 318 της 30.12.2003, σ. 5. ( 2 ) ΕΕ C 302 της 12.12.2006, σ. 41. ( 3 ) ΕΕ C 202 της 18.8.2005, σ. 1. ( 4 ) ΕΕ C 124 της 27.4.2011, σ. 9. ( 5 ) COM(2011) 914 τελικό, της 19ης Δεκεμβρίου 2011. ( 6 ) Απόφαση αριθ. 878/2007/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 193 της 25.7.2007, σ. 18), που τροποποιεί και παρατείνει το πρόγραμμα Hercule I: απόφαση αριθ. 804/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 143 της 30.4.2004, σ. 9). ( 7 ) Hercule I: 2004 2006: 11,775 εκατομμύρια ευρώ Hercule II: 2007 2013: 98,525 εκατομμύρια ευρώ Hercule III: 2014 2020: 110 εκατομμύρια ευρώ. ( 8 ) Αιτιολογική έκθεση της πρότασης, παράγραφος 1: COM(2011) 914 τελικό, της 19ης Δεκεμβρίου 2011. διεθνείς καπνοβιομηχανίες ( 9 ). Δυνάμει των συμφωνιών, καταβάλλεται ποσό περίπου 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ στους προϋπολογισμούς των κρατών μελών (90,3 %) και στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (9,7 %), μετά την παρακράτηση των νομικών εξόδων, για την περίοδο 2004-2030. 3. Υπεύθυνη για τη διαχείριση των προγραμμάτων είναι η OLAF. Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης μέσω της πρόληψης και καταπολέμησης της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας. Υπάρχουν πέντε επιχειρησιακοί στόχοι (βλέπε παράρτημα I). 4. Σύμφωνα με το νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο που επισυνάπτεται στην πρόταση, το 79 % του χρηματοδοτικού συνόλου πρόκειται να διατεθεί για «τεχνική βοήθεια» προς τα κράτη μέλη, το 19 % για «εξειδικευμένη κατάρτιση» και το 2 % στους «Ευρωπαϊκούς Δικηγορικούς Συλλόγους». 5. Η «τεχνική βοήθεια» περιλαμβάνει την απόκτηση τεχνικού εξοπλισμού, την κατάρτιση και τη συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών που χρησιμοποιούν τον εξοπλισμό, καθώς και την προμήθεια βάσεων δεδομένων που διατίθενται στο εμπόριο για τις έρευνες των κρατών μελών και της OLAF. 6. Στόχος της «εξειδικευμένης κατάρτισης» είναι η παροχή κατάλληλων γνώσεων σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ σε υπαλλήλους των κρατών μελών και η προώθηση της «βέλτιστης πρακτικής» και της δικτύωσης μεταξύ κρατών μελών μέσω σεμιναρίων και διασκέψεων. 7. Ο προϋπολογισμός για τους Ευρωπαϊκούς Δικηγορικούς Συλλόγους προορίζεται για ακαδημαϊκές και επαγγελματικές ομάδες που ασχολούνται με έρευνα και διάλογο σχετικά με νομικά ζητήματα, ο οποίος λειτουργεί, επίσης, ως φόρουμ διάδοσης των εξελίξεων στον τομέα του δικαίου της ΕΕ. 8. Η αιτιολογική έκθεση της πρότασης αναφέρει ότι η Επιτροπή εξέτασε τέσσερις επιλογές για το πρόγραμμα Hercule III, οι οποίες αξιολογούνται στην εκτίμηση αντικτύπου ( 10 ): 1) συνέχιση του προγράμματος Hercule II με το ίδιο επίπεδο χρηματοδότησης 2) ανανέωση του προγράμματος Hercule II με βελτιωμένους στόχους, καλύτερη μεθοδολογία και υψηλότερο ποσοστό συγχρηματοδότησης ( 11 ) 3) σημαντική τροποποίηση των στόχων, με παροχή πολύ μεγαλύτερης στήριξης για επιχειρησιακές δραστηριότητες και δραστηριότητες επιβολής του νόμου 4) διακοπή του προγράμματος Hercule II, με ενδεχόμενη συνέχιση ορισμένων δράσεων στο πλαίσιο άλλων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της Ένωσης ή/και ανάθεση άλλων δράσεων στα κράτη μέλη. Η Επιτροπή βάσισε την πρότασή της στην επιλογή 2). 9. Η παρούσα γνώμη βασίζεται στην πρόταση, στην εκτίμηση αντικτύπου και στην ενδιάμεση εξέταση ( 12 ) σχετικά με την επίτευξη των στόχων του προγράμματος Hercule II. Διαιρείται σε δύο μέρη: τις γενικές και τις ειδικές παρατηρήσεις. Δεν πραγματοποιήθηκε εκτίμηση των τριών άλλων επιλογών που εξετάστηκαν. ( 9 ) Philip Morris International (PMI), Japan Tobacco Int. (JTI), Imperial Tobacco Ltd. (ITL), British American Tobacco (BAT). ( 10 ) Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής Εκτίμηση αντικτύπου Έγγραφο που συνοδεύει την πρόταση για το πρόγραμμα Hercule III: SEC(2011) 1610 τελικό, της 19ης Δεκεμβρίου 2011. ( 11 ) Βλέπε σημείο 16. ( 12 ) Ενδιάμεση εξέταση σχετικά με την επίτευξη των στόχων του προγράμματος Hercule II, η οποία ενημερώθηκε στις 18 Μαρτίου 2011.
7.7.2012 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 201/3 ΣΥΝΟΨΗ I. Σύμφωνα με την πρόταση, το 40 % περίπου του προγράμματος Hercule III (44,8 εκατομμύρια ευρώ) πρόκειται να κατανεμηθεί στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Επιτροπής, η οποία απορρέει από τις συμφωνίες που υπέγραψε με τέσσερις διεθνείς καπνοβιομηχανίες. Δυνάμει των συμφωνιών, το 90,3 % ποσού άνω των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ καταβάλλεται στους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Δεδομένου ότι μία συμφωνία λήγει το 2016, σημειωτέον ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα λάβει περίπου 10 εκατομμύρια ευρώ λιγότερα από τα κονδύλια που η Επιτροπή σχεδιάζει να αφιερώσει στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων. II. Πρέπει να είναι διαθέσιμες σε επίπεδο Επιτροπής περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη χρήση από τα κράτη μέλη των εσόδων που λαμβάνουν από τις συμφωνίες, προκειμένου να διασφαλίζεται αποδοτική και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τη διαχείριση των πόρων που διατίθενται για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων. III. Σημαντική αλλαγή στο πλαίσιο του προγράμματος Hercule III αποτελεί η προτεινόμενη αύξηση του ανώτατου ποσοστού συγχρηματοδότησης για τις επιχορηγήσεις στον τομέα της τεχνικής στήριξης από 50 % σε 80 % (και 90 % σε έκτακτες και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις). Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, το ανώτατο ποσοστό πρέπει να είναι 80 % και να καθίσταται αναγκαίο μόνον σε έκτακτες και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις. IV. Είναι αναγκαία η επεξεργασία μετρήσιμων δεικτών για το Hercule III. V. Η Επιτροπή δεν έχει μετρήσει ακόμη τον αντίκτυπο του Hercule II. Η εκτίμηση αναφέρει απλώς τις εισροές και τις υλοποιήσεις του προγράμματος. VI. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 η Επιτροπή (OLAF) θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την επίτευξη των στόχων του προγράμματος Hercule II. Τα διδάγματα που θα αντληθούν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την τροποποίηση του προγράμματος Hercule III. VII. Η απλουστευμένη διαδικασία που προβλέπεται για τις επιχορηγήσεις κάτω των 50 000 ευρώ εξαρτάται από την έγκριση του νέου δημοσιονομικού κανονισμού και των κανόνων εφαρμογής του. VIII. Το Συνέδριο, στην παρακολούθηση της ειδικής έκθεσής του αριθ. 1/2005 (ειδική έκθεση αριθ. 2/2011), εμμένει στην άποψή του ότι η OLAF πρέπει να μεταβιβάσει την αρμοδιότητα της διαχείρισης του προγράμματος Hercule σε άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής και να επανεστιάσει τις δραστηριότητές της στη διενέργεια ερευνών. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Δημοσιονομικές επιπτώσεις των συμφωνιών μεταξύ της Επιτροπής και διεθνών καπνοβιομηχανιών 10. Μεταξύ 2004 και 2010, στο πλαίσιο της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων, η Επιτροπή υπέγραψε συμφωνίες με τέσσερις διεθνείς καπνοβιομηχανίες. Δυνάμει των εν λόγω συμφωνιών, αυτές καταβάλλουν άνω των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Οι συμφωνίες έχουν διαφορετική διάρκεια ισχύος και λήγουν μεταξύ των ετών 2004 και 2030. 11. Κατά την εν λόγω περίοδο, το 90,3 % των εσόδων από τις συμφωνίες καταβάλλεται στα κράτη μέλη και το 9,7 % στον προϋ πολογισμό της ΕΕ. Παραδείγματος χάριν, το 2010 τα κράτη μέλη έλαβαν περίπου 65,7 εκατομμύρια ευρώ και ο προϋπολογισμός της ΕΕ έλαβε 7,1 εκατομμύρια ευρώ από την πηγή αυτή. Το Συνέδριο εκτιμά ότι τα κράτη μέλη έλαβαν ανάλογα ποσά το 2011. Η OLAF δεν διαβίβασε αριθμητικά στοιχεία για το 2011 για λόγους απορρήτου. 12. Στην πρότασή της για το Hercule III, η Επιτροπή κατανέμει ποσό 44,8 εκατομμυρίων ευρώ (40,7 % του χρηματοδοτικού συνόλου των 110 εκατομμυρίων ευρώ) στην καταπολέμηση της οργανωμένης απάτης, του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων ( 1 ). Το ποσό αυτό περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση τεχνικού εξοπλισμού, ύψους 27,4 εκατομμυρίων ευρώ (βλέπε σημεία 30 και 31). 13. Στο πλαίσιο του Hercule II, οι δαπάνες για την καταπολέμηση των εν λόγω παράνομων δραστηριοτήτων ήταν περίπου ίσες με το μερίδιο των εσόδων της Επιτροπής από τις συμφωνίες. Τα κατ εκτίμηση έσοδα από τις συμφωνίες υπολογίζονται από το Συνέδριο σε 34,9 εκατομμύρια ευρώ ( 2 ) για την περίοδο εφαρμογής του Hercule III. Το ποσό αυτό υπολείπεται κατά 10 εκατομμύρια ευρώ περίπου των κονδυλίων που η Επιτροπή σχεδιάζει να αφιερώσει στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων στο πλαίσιο του Hercule III για την ίδια περίοδο. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι η συμφωνία με τη Philip Morris International θα λήξει στο τέλος του 2016, εάν δεν παραταθεί. 14. Το Συνέδριο επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη έχουν ιδιαίτερο συμφέρον να καταπολεμούν το λαθρεμπόριο και την παραποίηση τσιγάρων. Οι διαφεύγοντες εισαγωγικοί δασμοί λόγω του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων αποτελούν ζημία για τον προϋπολογισμό της ΕΕ (παραδοσιακοί ίδιοι πόροι). Ωστόσο, οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης και ο φόρος προστιθέμενης αξίας που δεν εισπράττονται, επιπλέον του μεριδίου των εισαγωγικών δασμών που τα κράτη μέλη κανονικά θα παρακρατούσαν ως έξοδα είσπραξης, αποτελούν ζημία για τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών η οποία υπερβαίνει κατά πολύ οιαδήποτε ζημία για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. 15. Η OLAF δεν διαθέτει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο χρησιμοποίησης από κάθε κράτος μέλος του μεριδίου των ετήσιων πληρωμών που λαμβάνει από τις καπνοβιομηχανίες. Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, οι εν λόγω πληροφορίες θα έπρεπε να είναι διαθέσιμες σε επίπεδο Επιτροπής, προκειμένου να διασφαλίζεται αποδοτική και συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τη διαχείριση των πόρων που αφιερώνονται στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο. Αύξηση των ποσοστών συγχρηματοδότησης 16. Το άρθρο 9 της πρότασης ορίζει ότι, για τις επιλέξιμες δράσεις, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 7, το ποσοστό συγχρηματοδότησης δεν υπερβαίνει το 80 % των επιλέξιμων δαπανών ( 3 ) (και το 90 % σε έκτακτες και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις). Στο πλαίσιο του Hercule II, το ανώτατο ποσοστό συγχρηματοδότησης για τεχνική στήριξη ανερχόταν στο 50 % των επιλέξιμων δαπανών. ( 1 ) Επιχειρησιακός στόχος αριθ. 4 του νομοθετικού δημοσιονομικού δελτίου που επισυνάπτεται στην πρόταση. ( 2 ) Μετατροπή των αναμενόμενων εσόδων σε ευρώ, με ισοτιμία 1 ευρώ = 1,31 δολάρια ΗΠΑ: 360,1 εκατομμύρια ευρώ * 9,7 % (μερίδιο της Επιτροπής) = 34,9 εκατομμύρια ευρώ. ( 3 ) Επιλέξιμες δαπάνες: α) τεχνική βοήθεια προς τις εθνικές αρχές, β) διοργάνωση εξειδικευμένης κατάρτισης και εργαστηρίων ανάλυσης κινδύνου, διασκέψεις και γ) οποιαδήποτε άλλη δράση προβλέπεται από τα ετήσια προγράμματα εργασίας για την επίτευξη των γενικών και ειδικών στόχων του προτεινόμενου κανονισμού.
C 201/4 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7.7.2012 17. Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, το ανώτατο ποσοστό συγχρηματοδότησης πρέπει να παραμείνει στο 50 % για τη συνιστώσα του τεχνικού εξοπλισμού, προκειμένου να εξασφαλίζεται ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων της ΕΕ και των κρατών μελών όσον αφορά την αγορά εξοπλισμού. Αυτό ισχύει ιδίως για τα 27,4 εκατομμύρια ευρώ τα οποία πρόκειται να διατεθούν για τη συγχρηματοδότηση τεχνικού εξοπλισμού που συνδέεται με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων, λόγω της σπουδαιότητάς της για τα κράτη μέλη. Το εν λόγω ανώτατο ποσοστό συγχρηματοδότησης θα μπορούσε να αυξάνεται σε 80 % σε έκτακτες και δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι λαμβάνονται υπόψη ειδικές συνθήκες, τόσο σε ολόκληρη την ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο ( 1 ). Στόχοι και δείκτες επιδόσεων 18. Οι γενικοί και ειδικοί στόχοι του προγράμματος περιλαμβάνονται στο σχέδιο κανονισμού. Στόχος του προγράμματος είναι η προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης μέσω της πρόληψης και καταπολέμησης της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας. Στο παράρτημα της πρότασης απαριθμούνται οι επιχειρησιακοί στόχοι, οι οποίοι αναλύονται σε «δράσεις» και «υλοποιήσεις» στο νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο. 22. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 η Επιτροπή (OLAF) θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την επίτευξη των στόχων του προγράμματος Hercule II. Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, πρέπει να πραγματοποιηθεί ανεξάρτητη και ενδελεχής αξιολόγηση, η οποία να εκτιμά σαφώς την προστιθέμενη αξία του προγράμματος. Τα διδάγματα που θα αντληθούν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την τροποποίηση του προγράμματος Hercule III. 23. Το άρθρο 11 της πρότασης προβλέπει αξιολόγηση του προγράμματος Hercule III από την Επιτροπή το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017. Αυτή η ενδιάμεση αξιολόγηση πρέπει να είναι ανεξάρτητη. Η τελική αξιολόγηση, η οποία έχει προγραμματιστεί για το 2021, πρέπει επίσης να είναι ανεξάρτητη, να καταδεικνύει την προστιθέμενη αξία του προγράμματος και να προσδιορίζει ποσοτικά την επίτευξη των στόχων. Απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών 24. Η Επιτροπή προτείνει απλούστευση της διαχείρισης των επιχορηγήσεων στο πλαίσιο του Hercule III. Πρόκειται να καθιερωθεί απλουστευμένη διαδικασία για τις επιχορηγήσεις κάτω των 50 000 ευρώ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του δημοσιονομικού κανονισμού ( 5 ). 19. Μολονότι η αιτιολογική έκθεση αναφέρει ότι οι στόχοι τέθηκαν με κριτήρια SMART ( 2 ), οι δείκτες επιδόσεων πρέπει να βελτιωθούν κατά τρόπο ώστε να μπορούν να αποδεικνύουν μετρήσιμο αντίκτυπο, που να αποδίδεται στο πρόγραμμα. Παραδείγματος χάριν, όσον αφορά τις ανακτήσεις, ο προτεινόμενος δείκτης επιδόσεων καταδεικνύει ότι το 2010 ανακτήθηκε ποσό 67,9 εκατομμυρίων ευρώ ( 3 ), με στόχο την αύξηση του ποσού αυτού κατά 5-10 %. Η επίτευξη των εν λόγω στόχων δεν συνδέεται αποδεδειγμένα με το πρόγραμμα Hercule. 20. Το νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο περιλαμβάνει τέσσερις κύριους δείκτες για την παρακολούθηση της υλοποίησης των πέντε επιχειρησιακών στόχων, αλλά δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ των μεν και των δε ώστε να διευκολύνεται η αξιολόγηση των στόχων. Παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος 21. Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, η «Ενδιάμεση εξέταση σχετικά με την επίτευξη των στόχων του προγράμματος Hercule II» ( 4 ) και η εκτίμηση αντικτύπου δεν ασχολούνται επαρκώς με τη μέτρηση της επίτευξης των στόχων. Περιορίζονται στην απλή αναφορά των εισροών και των υλοποιήσεων του προγράμματος κατά την περίοδο 2007-2010. Αυτό οφείλεται εν μέρει στη μεγάλη διάρκεια των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων και σε έργα των οποίων ο αντίκτυπος δεν μπορεί να μετρηθεί αμέσως. ( 1 ) Οικονομικοί περιορισμοί ή/και έκθεση σε κίνδυνο λαθρεμπορίου τσιγάρων για τις αγορές ενός κράτους μέλους ή για τις αγορές άλλων κρατών μελών, λόγω εξωτερικών συνόρων, παραδείγματος χάριν. ( 2 ) Συγκεκριμένα, μετρήσιμα, εφικτά, ρεαλιστικά και χρονικά προσδιορισμένα (specific, measurable, achievable, realistic and timely). ( 3 ) Ανακτήσεις στους τομείς των διαρθρωτικών ταμείων (32,9 εκατομμύρια ευρώ), της γεωργίας (11,9 εκατομμύρια ευρώ), των άμεσων δαπανών (10,6 εκατομμύρια ευρώ) και στους λοιπούς τομείς (τελωνεία, εξωτερική βοήθεια : 12,5 εκατομμύρια ευρώ). Πηγή: ενδέκατη επιχειρησιακή έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης, 1η Ιανουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου 2010, σ. 40. ( 4 ) Το έγγραφο, το οποίο ενημερώθηκε στις 18.3.2011, καλύπτει την περίοδο 1.1.2007-31.12.2010. 25. Η εν λόγω απλούστευση εξαρτάται από την έγκριση της πρότασης της Επιτροπής για αναμόρφωση του δημοσιονομικού κανονισμού και των κανόνων εφαρμογής του. Υπηρεσία υπεύθυνη για τη διαχείριση του προγράμματος 26. Το Συνέδριο, στην παρακολούθηση της ειδικής έκθεσής του αριθ. 1/2005 (ειδική έκθεση αριθ. 2/2011), εμμένει στην άποψή του ότι η OLAF πρέπει να μεταβιβάσει την αρμοδιότητα της διαχείρισης χρηματοδοτικών προγραμμάτων (όπως το Hercule) σε άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής και να επανεστιάσει τις δραστηριότητές της στη διενέργεια ερευνών. Η OLAF αναφέρει ότι, έκτοτε, κατένειμε περισσότερους πόρους στις δραστηριότητες έρευνας που πραγματοποιεί. Η διαχείριση του προγράμματος Hercule επικεντρώθηκε σε μία και μόνη μονάδα πολιτικής στους κόλπους της Διεύθυνσης Πολιτικής, η οποία είναι διαχωρισμένη από τις διευθύνσεις ερευνών. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 27. Το πρόγραμμα Hercule III αποτελεί κατ ουσίαν συνέχιση του Hercule II και περιλαμβάνει τρεις συνιστώσες: τεχνική βοήθεια, κατάρτιση στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης, Ευρωπαϊκοί Δικηγορικοί Σύλλογοι. Στο παράρτημα II παρουσιάζεται η κατ εκτίμηση κατανομή πόρων που προβλέπεται για τις εν λόγω συνιστώσες στο πλαίσιο του Hercule III. ( 5 ) Νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο που επισυνάπτεται στην πρόταση, σ. 22.
7.7.2012 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 201/5 Τεχνική βοήθεια Αγορά εξοπλισμού που δεν συνδέεται με το λαθρεμπόριο τσιγάρων 28. Όσον αφορά τα μέτρα καταπολέμησης της απάτης, στο πλαίσιο του προγράμματος Hercule III προβλέπεται η χορήγηση 27,9 εκατομμυρίων ευρώ για συγχρηματοδότηση της αγοράς τεχνικού εξοπλισμού προς χρήση σε έρευνες. Για την περίοδο 2007-2010, κατανεμήθηκαν περίπου 12,2 εκατομμύρια ευρώ σε υπηρεσίες επιβολής του νόμου (εθνικές δικαστικές / αστυνομικές / τελωνειακές αρχές) ( 1 ). Ο συγχρηματοδοτούμενος εξοπλισμός δεν χρησιμοποιείται κατ ανάγκη αποκλειστικά για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, αλλά και για επιχειρήσεις συνδεόμενες με ναρκωτικά, όπλα, αποδράσεις από φυλακές, εμπορία ανθρώπων, φοροδιαφυγή, απάτες με πιστωτικές κάρτες, παραχάραξη και διαφθορά σε εθνικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου ( 2 ). 29. Ούτε η ενδιάμεση εξέταση ούτε η εκτίμηση αντικτύπου, με μία εξαίρεση ( 3 ), παρέχουν λεπτομέρειες σχετικά με το είδος του εξοπλισμού που χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του Hercule II. Αναφέρεται ότι η OLAF εφαρμόζει συστηματικό πρόγραμμα επιτόπιων ελέγχων. Ωστόσο, η ενδιάμεση εξέταση δεν περιλάμβανε ούτε τα αποτελέσματα των εν λόγω ελέγχων ούτε αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων των αγορών. Αγορά εξοπλισμού που συνδέεται με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων 30. Όσον αφορά τα μέτρα καταπολέμησης του λαθρεμπορίου τσιγάρων, η αγορά σαρωτών με ακτίνες Χ αποτέλεσε το προτιμώμενο μέσο στο πλαίσιο του Hercule II. Για την περίοδο 2007-2010 ανελήφθησαν υποχρεώσεις ύψους 12,5 εκατομμυρίων ευρώ περίπου, οι οποίες κατανεμήθηκαν στις τελωνειακές αρχές 16 κρατών μελών για την αγορά 21 σαρωτών. 31. Με εξαίρεση δύο παραδείγματα ( 4 ), ούτε η ενδιάμεση εξέταση ούτε η εκτίμηση αντικτύπου παρέχουν τελική αξιολόγηση σχετικά με την αγορά του εξοπλισμού σάρωσης. Ανάπτυξη και προμήθεια εργαλείων ΤΠ Ε ι δ ι κ ές σ υ μ φ ω ν ί ε ς μ ε τ ο Κ ο ι ν ό Κ έν τ ρ ο Ε ρ ε υ ν ώ ν τ η ς Ε Ε 32. Συνήφθη συμφωνία μεταξύ της OLAF και του Κοινού Κέντρου Ερευνών της ΕΕ για δύο έργα στο πλαίσιο του προγράμματος Hercule II: Έργο AMT ( 5 ): σύστημα που χρησιμοποιείται κυρίως από τα κράτη μέλη και την OLAF. Σύμφωνα με την ενδιάμεση εξέταση, τα αναμενόμενα ή επιτευχθέντα οφέλη περιλαμβάνουν «συστηματική και διεξοδική ανάλυση μεγάλου όγκου εμπορικών δεδομένων» και «σήματα ειδοποίησης για σημαντικές αλλαγές στα εμπορικά ρεύματα». ( 1 ) Παράδειγμα: επιχορηγήσεις (657 000 ευρώ για την περίοδο 2007-2009) προς την υπηρεσία GSG 9 (Ομοσπονδιακή Αστυνομία) στη Γερμανία, η οποία είναι επιφορτισμένη με την αντιτρομοκρατική δράση και με ειδικές επιχειρήσεις υπό τον έλεγχο του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εσωτερικών. ( 2 ) Έκθεση σχετικά με την επίτευξη των στόχων του προγράμματος Hercule I, η οποία καταρτίστηκε από τη μονάδα εσωτερικού ελέγχου της OLAF (1.1.2004-31.12.2006). ( 3 ) Εξαίρεση: η εκτίμηση αντικτύπου, σ. 4, αναφέρει ως παράδειγμα χρηματοδότησης τον «εξοπλισμό ανάγνωσης της πινακίδας αριθμού κυκλοφορίας οχημάτων και εμπορευματοκιβωτίων στα εξωτερικά σύνορα...». ( 4 ) Εκτίμηση αντικτύπου, σ. 24-25. Δύο κινητοί σαρωτές συγχρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του Hercule II για την Ιρλανδία και τη Μάλτα. ( 5 ) Κόστος: 517 000 ευρώ για την περίοδο από τον Δεκέμβριο του 2008 έως τον Νοέμβριο του 2010. Έργο CONTRAFFIC ( 6 ): σύστημα που χρησιμοποιείται κυρίως από τα κράτη μέλη συμπληρωματικά προς τις εθνικές αναλύσεις κινδύνου. Η ενδιάμεση εξέταση αναφέρει τα εξής αναμενόμενα ή επιτευχθέντα οφέλη: επιχειρησιακά: υποστήριξη των ερευνών (κινήσεις εμπορευματοκιβωτίων) τακτικά: ρεαλιστικότερες και αποτελεσματικότερες υποθέσεις εργασίας για κοινές τελωνειακές επιχειρήσεις στρατηγικά: αποτελεσματική ανάλυση κινδύνου για τις θαλάσσιες μεταφορές. Π ρ ο μ ή θ ε ι α π ρ ό σ β α σ η ς σ ε ε ξ ω τ ε ρ ι κ ές β ά σ ε ι ς δ ε δ ο μ έν ω ν 33. Στο πλαίσιο του Hercule II, η OLAF και τα κράτη μέλη απέκτησαν πρόσβαση σε εξωτερικές βάσεις δεδομένων προκειμένου να βοηθηθούν στην καταπολέμηση της απάτης σε αυτές περιλαμβάνονται: η βάση δεδομένων Global Trade Atlas (GTA), China Trade information (CTI) και Tips Software Services, βάσεις δεδομένων για τις θαλάσσιες μεταφορές και τα δηλωτικά πλοίων, καθώς και εργαλείο αναζήτησης επιχειρήσεων. Δ υ ν η τ ι κ ή α λ λ η λ ε π ι κ ά λ υ ψ η π λ η ρ ο φ ο ρ ι ώ ν μ ε τ α ξ ύ δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ώ ν β ά σ ε ω ν δ ε δ ο μ έ ν ω ν 34. Η Επιτροπή πρέπει να αποφύγει την αλληλεπικάλυψη μεταξύ των διαφορετικών συστημάτων και βάσεων δεδομένων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του προγράμματος Hercule. Το ίδιο ισχύει για τα εργαλεία πληροφοριών που είναι διαθέσιμα, παραδείγματος χάριν στη ΓΔ TAXUD. Κατάρτιση στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης 35. Η συνιστώσα αυτή επικεντρώνεται σε δράσεις κατάρτισης και διασκέψεις στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης για συμμετέχοντες από τα κράτη μέλη, τις υποψήφιες χώρες και τρίτες χώρες. Επίσης, παρέχονται ευκαιρίες δικτύωσης, ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ κρατών μελών και Επιτροπής, καθώς και ευκαιρίες ευρείας διάδοσης των εκστρατειών καταπολέμησης της απάτης σε ολόκληρη την ΕΕ. 36. Για την περίοδο 2007-2010 ανελήφθησαν υποχρεώσεις ύψους 12,6 εκατομμυρίων ευρώ περίπου ( 7 ). 37. Η ενδιάμεση εξέταση παρουσιάζει τα κύρια αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από τους δικαιούχους ( 8 ). Διανεμήθηκαν έντυπα αξιολόγησης στους συμμετέχοντες σε εκδηλώσεις κατάρτισης. Εντούτοις, δεν έχει διευκρινιστεί κατά πόσον τα εν λόγω αποτελέσματα υποστηρίζονται από τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια. Η ενδιάμεση εξέταση παρουσιάζει μόνο τα αποτελέσματα από μία ερώτηση («Συνολική εντύπωση από το σεμινάριο»). ( 6 ) Κόστος: 220 000 ευρώ ετησίως για την περίοδο 2007-2010. ( 7 ) 4 εκατομμύρια ευρώ για επιχορηγήσεις και 8,6 εκατομμύρια ευρώ για συμβάσεις. ( 8 ) Εξειδικευμένη κατάρτιση στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης για τους υπαλλήλους εθνικών και περιφερειακών διοικητικών αρχών δημιουργία δικτύων μεταξύ των οργανισμών καταπολέμησης της απάτης σε διάφορες χώρες ανταλλαγή εμπειριών και ανάπτυξη προσωπικών επαφών με συναδέλφους σε άλλους οργανισμούς σε εθνικό επίπεδο, σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και εκτός ΕΕ διάδοση της εκστρατείας καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω των δράσεων κατάρτισης.
C 201/6 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7.7.2012 38. Η Επιτροπή πρέπει να καταδείξει σαφώς την προστιθέμενη αξία των δράσεων κατάρτισης και των διασκέψεων στην τελική έκθεση το 2014. Ευρωπαϊκοί Δικηγορικοί Σύλλογοι 39. Οι δικαιούχοι του τομέα αυτού είναι εθνικές διοικητικές αρχές, ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Πρόκειται για μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, οι οποίοι προάγουν την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Οι επιχορηγήσεις καλύπτουν κυρίως δράσεις όπως διασκέψεις / σεμινάρια, περιοδικές εκδόσεις, διάδοση εμπειρογνωσίας και μελέτες συγκριτικού δικαίου. Η ενδιάμεση εξέταση δεν παρέχει αξιολόγηση των εν λόγω δράσεων, ενώ η εκτίμηση αντικτύπου αναφέρεται μόνο στην ικανοποίηση των δικαιούχων. 40. Η Επιτροπή πρέπει να καταδείξει σαφώς την προστιθέμενη αξία της εν λόγω συνιστώσας στην τελική έκθεση το 2014. Η παρούσα γνώμη εγκρίθηκε από το Τμήμα IV, του οποίου προεδρεύει ο Δρ Louis GALEA, Μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο Λουξεμβούργο, κατά τη συνεδρίασή του της 15ης Μαΐου 2012. Για το Ελεγκτικό Συνέδριο Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA Πρόεδρος
7.7.2012 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 201/7 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Κατ εκτίμηση ποσά προς κατανομή σε επιχειρησιακούς στόχους στο πλαίσιο του Hercule III Στόχος αριθ. Περιγραφή Σύνολο (σε εκατομμύρια ευρώ) 1 Βελτίωση, πέραν των επιπέδων που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα, της πρόληψης και της διερεύνησης των περιπτώσεων απάτης και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων με την ενίσχυση της διεθνικής και πολυτομεακής συνεργασίας. 2 Βελτίωση της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης έναντι των απατών, με τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών, εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών, καθώς και της ανταλλαγής προσωπικού. 3 Ενίσχυση της καταπολέμησης της απάτης και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων μέσω της παροχής τεχνικής και επιχειρησιακής υποστήριξης σε εθνικές αρχές ερευνών και ιδίως σε τελωνειακές αρχές και σε αρχές επιβολής του νόμου. 4 Περιορισμός, σε σύγκριση με το ισχύον σήμερα επίπεδο, της έκθεσης των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης σε απάτες, διαφθορά και άλλες παράνομες δραστηριότητες, προκειμένου να μειωθεί η ανάπτυξη της παραοικονομίας σε βασικούς τομείς κινδύνου, όπως η οργανωμένη απάτη, το λαθρεμπόριο και η παραποίηση, ιδίως τσιγάρων. (Όλα τα μέτρα που προβλέπονται στην παράγραφο 3.2.2 του νομοθετικού δημοσιονομικού δελτίου αφορούν μόνο το λαθρεμπόριο τσιγάρων) 5 Ενίσχυση του βαθμού ανάπτυξης της ειδικής νομικής και δικαστικής προστασίας των οικονομικών συμφερόντων έναντι της απάτης μέσω της προώθησης της συγκριτικής ανάλυσης της νομοθεσίας. 34,8 11,835 16,45 44,815 2,1 Σύνολο Hercule III 2014-2020 110 Πηγή: νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο, σ. 30-36.
C 201/8 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 7.7.2012 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II Κατ εκτίμηση κατανομή πόρων στις συνιστώσες στο πλαίσιο του Hercule III Επιχειρησιακός στόχος αριθ. Τομέας εκατομμύρια ευρώ % 1 Συγχρηματοδότηση της αγοράς τεχνικού εξοπλισμού προς χρήση σε έρευνες 27,9 4 Συγχρηματοδότηση της αγοράς τεχνικού εξοπλισμού που συνδέεται με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων 27,4 Σύνολο συγχρηματοδότησης της αγοράς τεχνικού εξοπλισμού 55,3 1 Ανάπτυξη εργαλείων ΤΠ 6,9 3 Τεχνική βοήθεια συνδρομή σε βάσεις δεδομένων, επεξεργασία εγκληματολογικών πληροφοριών 16,45 4 Βάσεις δεδομένων για τα τσιγάρα και ανάπτυξη εργαλείων ΤΠ 2,1 Σύνολο ανάπτυξης και προμήθειας βάσεων δεδομένων ΤΠ 25,45 4 Ανταλλαγή προσωπικού στο πλαίσιο της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου τσιγάρων 4 Λοιπές δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας συνδεόμενες με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων 3,5 2,85 Σύνολο λοιπών μέτρων τεχνικής βοήθειας 6,35 Σύνολο τεχνικής βοήθειας 87,1 79 2 Κατάρτιση, σεμινάρια, συνεδριάσεις, δημοσιεύσεις 11,835 4 Κατάρτιση, διασκέψεις, σεμινάρια συνδεόμενα με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων 8,965 Σύνολο δραστηριοτήτων κατάρτισης 20,8 19 5 Ευρωπαϊκοί Δικηγορικοί Σύλλογοι μελέτες, διασκέψεις, συνεδριάσεις 2,1 Σύνολο για τους Ευρωπαϊκούς Δικηγορικούς Συλλόγους 2,1 2 Σύνολο Hercule III 2014-2020 110 100 Πηγή: νομοθετικό δημοσιονομικό δελτίο, σ. 30-36.