XHMEIA Α ΛΥΚΕΙΟΥ GI_A_CHIM_0_2530 ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ: XHMEIA Α ΛΥΚΕΙΟΥ GI_A_CHIM_0_2530 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/05/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ 2.1 Δίνονται: υδρογόνο, 1H, άζωτο, 7N α) Να γράψετε την κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το άτοµο του αζώτου. (µονάδες 2) β) Να αναφέρετε το είδος των δεσµών (ιοντικός ή οµοιοπολικός) µεταξύ ατόµων υδρογόνου και αζώτου στη χηµική ένωση ΝΗ3. (µονάδα 1) γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηµατισµού των δεσµών και να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο αυτής της χηµικής ένωσης. (µονάδες 9) 2.2 Να συµπληρώσετε τις χηµικές εξισώσεις (προϊόντα και συντελεστές) των παρακάτω αντιδράσεων που γίνονται όλες. α) Cl2(g) + ΚI(aq) β) Na2S(aq) + HCl(aq) γ) KOH(aq) + HBr(aq) (µονάδες 9) Να αναφέρετε το λόγο που γίνονται οι παραπάνω αντιδράσεις α και β. (µονάδες 4) Διαθέτουµε ένα υδατικό διάλυµα Ba(ΟΗ)2 συγκέντρωσης 0,05 Μ (διάλυµα Δ1). α) Πόση µάζα (σε g) Ba(ΟΗ)2 περιέχεται σε 200 ml του διαλύµατος Δ1; β) Σε 75 ml του διαλύµατος Δ1 προσθέτουµε 75 ml νερού οπότε προκύπτει διάλυµα Δ2. Πόση είναι η συγκέντρωση (σε Μ) του Ba(ΟΗ)2 στο διάλυµα Δ2. γ) Από το διάλυµα Δ1, παίρνουµε 0,25 L και τα εξουδετερώνουµε µε την ακριβώς απαιτούµενη ποσότητα υδατικού διαλύµατος ΗNO3. Πόση ποσότητα (σε mol) άλατος θα παραχθεί από την αντίδραση; (µονάδες 10) Δίνονται οι σχετικές ατοµικές µάζες : Ar (Η)=1, Ar (Ο)=16, Ar (Βa)=137

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2.1 α) Η κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το άτοµο του αζώτου: 7N : Κ(2) L(5) β) Mεταξύ των ατόµων υδρογόνου και αζώτου στη χηµική ένωση ΝΗ3 σχηµατίζονται οµοιοπολικοί δεσµοί. γ) To άτοµο του Ν συνεισφέρει κάθε ένα από τα τρία µονήρη του ηλεκτρόνια και δηµιουργεί τρεις οµοιοπολικούς δεσµούς µε τα τρία άτοµα Η. Ο ηλεκτρονιακός τύπος της ΝΗ 3 είναι: Ν 2.2 α) Cl 2 + 2ΚI 2KCl + I 2 + 3 β) Na2S+ 2HCl 2NaCl + H 2 S Η Η γ) KOH+ HBr KBr + H 2 O Η αντίδραση απλής αντικατάστασης α πραγµατοποιείται επειδή το Cl είναι δραστικότερο αµέταλλο από το Ι. Απαραίτητη προϋπόθεση για να πραγµατοποιηθεί µια αντίδραση διπλής αντικατάστασης είναι κάποιο από τα προϊόντα ή να πέφτει ως ίζηµα ή να αποµακρύνεται ως αέριο. Η αντίδραση διπλής αντικατάστασης β πραγµατοποιείται επειδή το H 2 S αποµακρύνεται ως αέριο. Ν Η Η α) C=n/V άρα n=c V= 0,05 0,2=0,01 mol Ba(OH) 2 Ba(OH) 2 Mr= 137 + 2(16 +1)=171 m= n Mr= 0,01 171= 1,71g Ba(OH) 2 β) Στην αραίωση ισχύει: C 1 V 1 = C 2 V 2 άρα 0,05 75= C 2 (75 + 75) εποµένως C 2 =0,025 M γ) Ba(OH) 2 : n= C V =0,05 0,25= 0,0125 mol Από τη στοιχειοµετρία της αντίδρασης προκύπτει: Ba(OH) 2 + 2HNO 3 Ba(NO 3 ) 2 + H 2 O 0,0125mol =0,0125mol Ba(NO 3 ) 2

ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ: XHMEIA Α ΛΥΚΕΙΟΥ GI_A_CHIM_0_2532 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/05/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ 2.1. Α) Δίνεται ότι. Να µεταφέρετε στην κόλλα σας συµπληρωµένο τον παρακάτω πίνακα που αναφέρεται στο άτοµο του θείου: Υποατοµικά σωµατίδια ΣΤΙΒΑΔΕΣ p n e K L M S 16 2 (µονάδες 4) Β) Tι είδους δεσµός αναπτύσσεται µεταξύ του 17 Cl και του 19 K, ιοντικός ή οµοιοπολικός; (µονάδα 1) Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας, περιγράφοντας τον τρόπο σχηµατισµού του δεσµού. 2.2. Να συµπληρώσετε τις χηµικές εξισώσεις (προϊόντα και συντελεστές) των παρακάτω αντιδράσεων που γίνονται όλες. α) Mg(s) + HCl(aq) β) HCl(aq) + Na 2 CO 3 (aq) γ) Ba(OH) 2 (aq) + H 2 SO 4 (aq) (µονάδες 9) Να αναφέρετε το λόγο που γίνονται οι παραπάνω αντιδράσεις α και β. (µονάδες 4) Διαθέτουµε υδατικό διάλυµα Na 2 CO 3 µε συγκέντρωση 1,5 Μ (διάλυµα Δ1). α) Να υπολογίσετε τη περιεκτικότητα % w/v του διαλύµατος Δ1. β) Σε 25 ml του Δ1 προστίθενται 50 ml διαλύµατος Na 2 CO 3 µε συγκέντρωση 0,75 Μ, οπότε προκύπτει ένα άλλο διάλυµα Δ2. Πόση είναι η συγκέντρωση (σε M) του Na 2 CO 3 στο διάλυµα Δ2; γ) Να υπολογίσετε πόση µάζα (σε g) ιζήµατος παράγεται όταν 50 ml του διαλύµατος Δ1, αντιδράσουν πλήρως µε την ακριβώς απαιτούµενη ποσότητα υδατικού διαλύµατος Ca(OH) 2. (µονάδες 10) Δίνονται οι σχετικές ατοµικές µάζες: Ar (C)=12, Ar (O)=16, Ar (Na)=23, Ar (Ca)=40

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2.1. Α) Υποατοµικά σωµατίδια ΣΤΙΒΑΔΕΣ p n e K L M S 16 16 16 2 8 6 Β) 17 Cl : K(2) L(8) M(7) 19K : K(2) L(8) M(8) N(1) Από την κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες παρατηρούµε ότι το Cl είναι αµέταλλο και το Κ µέταλλο εποµένως κάνουν ιοντικό δεσµό.μεταφέρεται 1e από το K στο Cl. To Cl αποκτά δοµή ευγενούς αερίου και έχει φορτίο -1. Το K αποκτά και αυτό δοµή ευγενούς αερίου και έχει φορτίο +1. 2.2. α) Mg(s) + 2HCl(aq) MgCl 2 + H 2 β) 2HCl(aq) + Na 2 CO 3 (aq) 2NaCl + CO 2 + H 2 O γ) Ba(OH) 2 (aq) + H 2 SO 4 (aq) BaSO 4 + 2H 2 O Η αντίδραση απλής αντικατάστασης α πραγµατοποιείται επειδή το Mg είναι δραστικότερο από το H. Απαραίτητη προϋπόθεση για να πραγµατοποιηθεί µια αντίδραση διπλής αντικατάστασης είναι κάποιο από τα προϊόντα ή να πέφτει ως ίζηµα ή να αποµακρύνεται ως αέριο. Η αντίδραση διπλής αντικατάστασης β πραγµατοποιείται επειδή το CO 2 αποµακρύνεται ως αέριο. Na 2 CO 3 Mr=2 23 +1 12+3 16= 106 α) Σε 1L του Δ1 περιέχονται 1,5mol Na 2 CO 3 m= n Mr= 1,5 106= 159g Na 2 CO 3 Σε 1000 ml διαλύµατος περιέχονται 159 g ουσίας Σε 100 ml διαλύµατος περιέχονται ψ; g ουσίας ψ = 15,9 g άρα 15,9 % w/v. β) Στην ανάµειξη διαλυµάτων της ίδιας διαλυµένης ουσίας ισχύει: C 1 V 1 + C 2 V 2 = C 3 V 3 άρα 1,5 25+ 0,75 50 = C 3 (25+50) εποµένως C 3 =1 M γ) Na 2 CO 3 : n= C V =1,5 0,05= 0,075 mol Από τη στοιχειοµετρία της αντίδρασης προκύπτει: Na 2 CO 3 + Ca(OH) 2 CaCO 3 + 2NaOH

0,075mol =0,075mol CaCO 3 CaCO 3 Mr=40 +1 12+3 16 = 100 m= n Mr= 0,075 100= 7,5 g CaCO 3

ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ: XHMEIA Α ΛΥΚΕΙΟΥ GI_A_CHIM_0_2536 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/05/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ 2.1. Α) Δίνονται δύο ζεύγη στοιχείων. α) 12 Mg και 8 O β) 8 O και 16 S Σε ποιο ζεύγος τα στοιχεία έχουν παρόµοιες (ανάλογες) χηµικές ιδιότητες; (µονάδα 1) Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (µονάδες 5) Β) Δίνεται ο παρακάτω πίνακας: S 2- - NO 3 OH - Na + (1) (2) (3) Να γράψετε στην κόλλα σας τον αριθµό και δίπλα το χηµικό τύπο και το όνοµα κάθε χηµικής ένωσης που µπορεί να σχηµατιστεί, συνδυάζοντας τα δεδοµένα του πίνακα. (µονάδες 6) 2.2. Να συµπληρώσετε τις χηµικές εξισώσεις (προϊόντα και συντελεστές) των παρακάτω αντιδράσεων που γίνονται όλες. α) Mg(s) + HBr(aq) β) KOH(aq) + HBr(aq) γ) FeCl 2 (aq) + Κ 2 S(aq) (µονάδες 9) Να αναφέρετε το λόγο που γίνονται οι παραπάνω αντιδράσεις α και γ. (µονάδες 4) Διαθέτουµε υδατικό διάλυµα K 2 S µε συγκέντρωση 0,8 Μ (διάλυµα Δ1). α) Να υπολογίσετε τη περιεκτικότητα % w/v του διαλύµατος Δ1. β) Σε 80 ml του Δ1 προστίθενται 120 ml διαλύµατος K 2 S συγκέντρωσης 0,4 Μ, οπότε προκύπτει ένα άλλο διάλυµα Δ2. Πόση είναι η συγκέντρωση (σε M) του K 2 S στο διάλυµα Δ2; γ) Να υπολογίσετε πόση µάζα (σε g) ιζήµατος σχηµατίζεται όταν 125 ml του διαλύµατος Δ1, αντιδράσουν πλήρως µε την ακριβώς απαιτούµενη ποσότητα υδατικού διαλύµατος AgNO 3. (µονάδες 10) Δίνονται οι σχετικές ατοµικές µάζες: Ar (S)=32, Ar (K)=39, Ar (Ag)=108

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2.1. Α) 12 Mg: K(2) L(8) M(2), 8 O:K(2) L(6), 16 S K(2) L(8) M(6) Tα στοιχεία που ανήκουν στην ίδια οµάδα του Π.Π. έχουν παρόµοιες (ανάλογες) χηµικές ιδιότητες. Εποµένως το Ο και το S που ανήκουν στην 16 η οµάδα του Π.Π. είναι το ζεύγος µε τις κοινές ιδιότητες. Β) (1) Na 2 S θειούχο νάτριο (2) NaNO 3 νιτρικό νάτριο (3) NaOH υδροξείδιο του νατρίου 2.2. α) Mg(s) + 2HBr(aq) ΜgBr 2 + H 2 β) KOH(aq) + HBr(aq) KBr + H 2 O γ) FeCl 2 (aq) + Κ 2 S(aq) FeS + 2KCl Η αντίδραση απλής αντικατάστασης α πραγµατοποιείται επειδή το Mg είναι δραστικότερο από το H. Απαραίτητη προϋπόθεση για να πραγµατοποιηθεί µια αντίδραση διπλής αντικατάστασης είναι κάποιο από τα προϊόντα ή να πέφτει ως ίζηµα ή να αποµακρύνεται ως αέριο. Η αντίδραση διπλής αντικατάστασης γ πραγµατοποιείται επειδή το FeS πέφτει ως ίζηµα. K 2 S Mr=2 39 +1 32= 110 α) Σε 1L του Δ1 περιέχονται 0,8mol K 2 S m= n Mr= 0,8 110= 88g K 2 S Σε 1000 ml διαλύµατος περιέχονται 88 g ουσίας Σε 100 ml διαλύµατος περιέχονται ψ; g ουσίας ψ = 8,8 g άρα 8,8% w/v. β) Στην ανάµειξη διαλυµάτων της ίδιας διαλυµένης ουσίας ισχύει: C 1 V 1 + C 2 V 2 = C 3 V 3 άρα 0,8 80+ 0,4 120 = C 3 (80+120) εποµένως C 3 =0,56 M γ) K 2 S: n= C V =0,8 0,125= 0,1 mol Από τη στοιχειοµετρία της αντίδρασης προκύπτει: K 2 S + 2AgNO 3 Ag 2 S + 2KNO 3 0, =0, Ag 2 S Ag 2 S Mr=2 108+32= 248 m= n Mr= 0,1 248= 24,8 g Ag 2 S

ΜΑΪΟΣ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑΤΑ: 02606 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27/5/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΜΑΞΙΜΟΣ ΚΟΤΕΛΙΔΑΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Θέμα 2ο 2.1. Για το άτοµο του χλωρίου δίνεται ότι: 17 Cl. α) Να γράψετε την κατανοµή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το άτοµο του χλωρίου. (µονάδες 2) β) Να αναφέρετε µε τι είδους δεσµό (ιοντικό ή οµοιοπολικό) ενώνονται τα άτοµα του χλωρίου στο µόριο Cl 2. (µονάδες 2) γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηµατισµού του δεσµού και να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο του µορίου Cl 2. 2.2. Να συµπληρώσετε τις χηµικές εξισώσεις (προϊόντα και συντελεστές) των παρακάτω αντιδράσεων που γίνονται όλες. α) Mg(s) + HΙ(aq) β) AgNO 3 (aq) + ΚCl(aq) γ) ΝΗ 3 (aq) + HBr(aq) (µονάδες 9) Να αναφέρετε το λόγο που γίνονται οι παραπάνω αντιδράσεις α και β. (µονάδες 4) ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2.1 α) Κ 2 L 8 M 7 β) Οµοιοπολικός δεσµός (µη πολικός) γ)τα δυο άτοµα Cl συνεισφέρουν από 1 ηλεκτρόνιο και σχηµατίζεται ένα κοινό ζεύγος ηλεκτρονίων. Δηλαδή ένας απλός δεσµός. 2.2 α) Mg(s) + 2HΙ(aq) MgI 2 + H 2 β) AgNO 3 (aq) + ΚCl(aq) AgCl + KNO 3 γ) ΝΗ 3 (aq) + HBr(aq) NH 4 Br Στην πρώτη αντίδραση σχηµατίζεται αέριο (Η 2 ) ενώ στη δεύτερη ίζηµα (AgCl)

ΜΑΪΟΣ 2014 Σε σχολικό εργαστήριο παρασκευάστηκε ένα υδατικό διάλυµα Pb(NO 3 ) 2 που έχει όγκο 200 ml και συγκέντρωση 0,5 M (διάλυµα 1). α) Να υπολογίσετε τη µάζα (σε g) του Pb(NO 3 ) 2 που περιέχεται στο διάλυµα 1. β) Όγκος 100 ml του διαλύµατος 1 αραιώνεται µε 300 ml νερό οπότε παρασκευάζεται διάλυµα 2. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση (σε M) του Pb(NO 3 ) 2 στο διάλυµα 2. γ) Να υπολογίσετε πόσος είναι ο όγκος (σε ml) υδατικού διαλύµατος ΝαOH µε συγκέντρωση 0,8 Μ που απαιτείται για να αντιδράσει πλήρως µε 0,1 L του διαλύµατος 1. (µονάδες 10) ίνονται οι σχετικές ατοµικές µάζες: Ar (Ν)=14, Ar (O)=16, Ar (Pb)=207 ΑΠΑΝΤΗΣΗ α) Ισχύει n=cv ή n = 0,2 0,5 ή n= 0, άρα m=n Mr ή m=0,1 (207+2 14+6 16) =33,1g β) Στην αραίωση ισχύει: C αρχ V αρχ = C τελ V τελ ή 0,1 0,5 =C τελ 0,4 ή C τελ = 0,125Μ γ)στα 0,1L του Δ1 περιέχονται 0,05mol νιτρικού µολύβδου. Pb(NO 3 ) 2 + 2NaOH 2NaNO 3 + Pb(OH) 2 0,05mol 0, Από τη σχέση V=n/C προκύπτει ότι V = 0,1/0,8 ή V= 0,125L

ΜΑΪΟΣ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑΤΑ: 02611 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27/5/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΜΑΞΙΜΟΣ ΚΟΤΕΛΙΔΑΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Θέμα 2ο 2.1. 24 Α) ίνεται για το µαγνήσιο: Z Mg. Να µεταφέρετε στην κόλλα σας συµπληρωµένο τον παρακάτω πίνακα που αναφέρεται στο άτοµο του µαγνησίου: Z ΝΕΤΡΟΝΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ Κ L M Mg 12 Β) Τι είδους δεσµός αναπτύσσεται µεταξύ 3 Li και του χλωρίου 17 Cl, ιοντικός ή οµοιοπολικός; (µονάδα 1) Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας περιγράφοντας τον τρόπο σχηµατισµού του δεσµού. 2.2. A) Να συµπληρώσετε τα προϊόντα και τους συντελεστές στις χηµικές εξισώσεις των χηµικών αντιδράσεων που πραγµατοποιούνται όλες: α) Zn(s) + AgNO 3 (aq) β) KOH(aq) + H 2 SO 4 (aq) (µονάδες 6) Β) Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασµένες (Λ) και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας σε κάθε περίπτωση. α) «Για τις ενέργειες Ε Μ και Ε L των στιβάδων Μ και L αντίστοιχα, ισχύει ότι Ε Μ < Ε L» (µονάδες 3) β) «To στοιχείο οξυγόνο, 8 Ο, βρίσκεται στην 18η (VΙΙΙA) οµάδα και την 2η περίοδο του Περιοδικού Πίνακα». (µονάδες 3) ΑΠΑΝΤΗΣΗ 2.1Α) Z ΝΕΤΡΟΝΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ Κ L M Mg 12 12 12 2 8 2 Β) Ιοντικός γιατί σχηµατίζεται µεταξύ ενός µετάλλου και ενός αµετάλλου.το Li αποβάλλει ένα ηλεκτρόνιο το οποίο προσλαµβάνει το Cl. Τα δυο ιόντα έλκονται µε ηλεκτροστατική δύναµη Coulomb. 2.2) α) Zn(s) + 2AgNO 3 (aq) Zn(NO 3 ) 2 + 2Ag β) KOH(aq) + H 2 SO 4 (aq) K 2 SO 4 + H 2 O

ΜΑΪΟΣ 2014 B)α) Όσο αποµακρυνόµαστε από τον πυρήνα τόσο αυξάνεται η ενέργεια µιας στιβάδας. Άρα η πρόταση είναι λανθασµένη. β) Η πρόταση είναι λανθασµένη, το οξυγόνο βρίσκεται στη 16 η οµάδα καθώς έχει 6 ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα. Σε σχολικό εργαστήριο παρασκευάστηκε υδατικό διάλυµα BaCl 2 µε όγκο 200 ml και συγκέντρωση 0,6 Μ (διάλυµα 1). α) Να υπολογίσετε πόση µάζα (σε g) BaCl 2 περιέχεται στο διάλυµα 1. β) Σε 40 ml του 1 προστίθενται 80 ml νερού, οπότε προκύπτει ένα άλλο διάλυµα 2. Πόση είναι η συγκέντρωση (σε Μ) του BaCl 2 στο διάλυµα 2;. γ) Να υπολογίσετε πόσος όγκος (σε ml) υδατικού διαλύµατος Κ 2 CO 3 µε συγκέντρωση 0,1 Μ απαιτείται για να αντιδράσει πλήρως µε 0,1 L του διαλύµατος 1. (µονάδες 10) ίνονται οι σχετικές ατοµικές µάζες: Ar(Cl)=35,5, Ar(Ba)=137 ΑΠΑΝΤΗΣΗ α) Στα 1000ml περιέχονται 0,6mol BaCl 2 άρα στα 200ml περιέχονται 0,12mol. Tα µετατρέπουµε σε γραµµάρια. m=nμr ή m=0,12 208=24,96g β) Στην αραίωση ισχύει: C αρχ V αρχ = C τελ V τελ ή 0,6 40=C τελ 120 ή C τελ =0,2M γ) Σε 0,1L του Δ1 περιέχονται 0,06mol BaCl 2. BaCl 2 + K 2 CO 3 BaCO 3 + 2KCl 0,06mol 0,06mol Όµως V=n/C ή V=0,06/0,1 ή V=0,6L