1 ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Α. ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΡΕΝΟΣ Το γεννητικό σύστημα στον άνδρα παράγει τα γεννητικά κύτταρα( σπερματοζωάρια) και τις γεννητικές ορμόνες(τεστοστερόνη) Αποτελείται από τους όρχεις Επιδιδυμίδα Σπερματικά σωληνάρια Σπερματοδόχος πόρος και σπερματοδόχοι κύστεις Ουρήθρα Προστάτης Κωπήρειοι αδένες Πέος Το πέος και το όσχεο αποτελούν το έξω γεννητικό σύστημα του αρρένος και τα υπόλοιπα το έσω γεννητικό σύστημα 1. Οι Όρχεις Είναι δύο (δεξιός και αριστερός)έχουν σχήμα ωοειδές και διάμετρο 5εκ. Οι δύο όρχεις βρίσκονται σε ένα δερματικό σάκο το όσχεον. Στο πάνω και πίσω μέρος τους βρίσκονται οι εκφορητικοί πόροι που συνδέουν τον όρχι με την επιδιδυμίδα. Λεπτά διαφράγματα συνδετικού ιστού χωρίζουν τον όρχι σε 250 λόβια. Κάθε λόβιο περιέχει 1-3 σπερματικά σωληνάρια που ενώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν ένα ευθύ σωληνάριο. Όλα τα ευθέα σωληνάρια ενώνονται σε ένα κέντρο και από εκεί συνδέονται με την επιδιδυμίδα. Η έκκριση των όρχεων είναι το σπέρμα. 2. Επιδιδυμίδα Περιβάλει το μισό του όρχι και παρουσιάζει την κεφαλή προς τα πάνω και την ουρά προς τα κάτω. Στην επιδιδυμίδα τα σωληνάρια του όρχι ενώνονται σε ένα ενιαίο σωλήνα ο οποίος ονομάζεται πόρος της επιδιδυμίδας και εισέρχεται
2 στον βουβωνικό σωλήνα. Στήν πύελο συνεχίζει πίσω από την ουροδόχο κύστη και καταλήγει στην προστατική μοίρα της ουρήθρας ως εκσπερματιστικός πόρος. 3. Σπερματικά Σωληνάρια Κάθε όρχις αποτελείται από πολυάριθμα σπερματικά σωληνάρια που παράγουν τα σπερματοζωάρια. Διαμέσου των σωληναρίων τα σπερματοζωάρια πηγαίνουν στην επιδιδυμίδα και από εκεί στον σπερματοδόχο πόρο. 4. Σπερματοδόχος Πόρος- Σπερματοδόχοι Κύστεις Αθροίζουν το σπέρμα και με τους εκσπερματικούς πόρους φέρνουν το σπέρμα στην ουρήθρα. 5. Προστάτης Είναι όργανο μόνο για τον άνδρα, έχει το μέγεθος ενός κάστανου και βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη, και γύρω από την ουρήθρα. Τον προστάτη τον διαπερνάει η ουρήθρα. Περικλείει τους εκσπερματικούς πόρους. Έχει πολλούς αδένες που εκρίνουν την σπερμίνη για να διεγείρει την κίνηση των σπερματοζωαρίων. 6. Κωπήρειοι Αδένες Είναι δύο μικροί αδένες σε σχήμα μπιζελιού και βρίσκονται κάτω από τον προστάτη, και πάνω από τον βολβό του πέους. Εκβάλλουν στην σηραγγώδη μοίρα της ουρήθρας. Το έκκριμά τους χύνεται προ της εκσπερμάτισης στην ουρήθρα για να μεταβάλλει το περιβάλλον της ουρήθρας από όξινο σε αλκαλικό, και για την ολισθηρότητα των σπερματοζωαρίων. 7. Πέος
3 Το πέος είναι ένα αγγειοβριθές όργανο μήκους 10-15 εκ. Αποτελείται από τρία μέρη Βάλανο, στην κορυφή της εκβάλλει η ουρήθρα Σώμα, αποτελείται από τρία κυλινδρικά μορφώματα στυτικού ιστού, που συνδέονται χαλαρά μεταξύ τους και καλύπτωνται από λεπτό δέρμα και λόγωνται σηραγγώδη σώματα του πέους. Τα δύο στην επάνω επιφάνεια του οργάνου και το τρίτο περιβάλλει την ουρήθρα Ρίζα, συνδέεται με το ηβικό οστούν με την βοήθεια δύο συνδέσμων. Το δέρμα που καλύπτει το πέος ονομάζεται πόσθη, και το τμήμα που καλύπτει την βάλανο λέγεται ακροπόσθια. Β. ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΘΗΛΕΟΣ Το γεννητικό σύστημα της θηλέος αποτελείται από: Ωοθήκες Σάλπιγγες Μήτρα Κόλπο Αιδοίο 1. Ωοθήκες Είναι δύο δεξιά και δύο αριστερά. Παράγουν τα ωάρια ένα για κάθε μηνιαίο κύκλο, και τις γυναικείες ορμόνες(οιστρογόνα) για την ανάπτυξη των χαρακτηριστικών του φύλου. Οι ωοθήκες έχουν σχήμα αμυγδάλου και βρίσκονται στα πλάγια της πυελικής κοιλότητας. Στην θέση αυτή στηρίζονται από το μεσοωοθήκιο που τις συνδέει με τον πλατύ σύνδεσμο, από τον ωοθηκικό σύνδεσμο που συνδέει με την μήτρα, και από τον κρεμαστήρα μύ που τις συνδέει με το τοίχωμα της πυέλου. Η περιφερική μοίρα της ωοθήκης
4 καλύπτεται από μονόστιβο κυβικό βλαστικό επιθύλιο. Κάθε ωοθήκη περιέχει 200.000 ωοθηλάκια. Κάθε ωοθηλάκιο παρουσιάζει στο κέντρο του ένα ωάριο. Όταν το ωοθηλάκιο μεγαλώσει και το ωάριο ωριμάσει τότε το ωοθηλάκιο σπάει στην επιφάνεια της ωοθήκης και απελευθερώνει το ωάριο. Αυτό αποτελεί την ωορρηξία που συμβαίνει ή 10 ημέρες μετά το τέλος της εμμήνου ρύσεως ή την 14 η ημέρα απότ ην εναρξή της. Μετά την ωορηξία το ωοθυλάκιο μετατρέπεται σε ωχρό σωμάτιο που μεγαλώνει για 12-14 ημέρες και ανα το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί εξαφανίζεται. 2. Σάλπιγγες Είναι δύο λεπτοί σωλήνες μήκους 11 εκ,που εκτείνονται από την μήτρα στα πλάγια μέχρι και λίγο πιο πέρα από τις ωοθήκες, καταλήγουν ελεύθερα στην περιτοναική κοιλότητα με το θυσσανωτό κώδωνα. Οι σάλπιγγες παίρνουν το ωάριο από την επιφάνεια της ωοθήκης και το μεταφέρουν στην μήτρα. Η γονιμοποίηση του ωαρίου γίνεται μέσα στην σάλπιγγα και το γονιμοποιημένο ωάριο κατεβαίνει στην μήτρα. Σε σπάνιες περιπτώσεις το ωάριο μπορεί να παραμείνει στην σάλπιγγα οπότε με την μεγέθυνση του εμβρύου σπάει η σάλπιγγα( εξωμήτριος κύηση). 3. Μήτρα Είναι ένα κοίλο μυώδες όργανο που έχει σχήμα αχλαδιού. Βρίσκεται στην ελάσσονα πύελο μεταξύ ουροδόχου κύστεος και απευθυσμένου. Παρουσιάζει τρία μέρη, τον πυθμένα, το σώμα και τον τράχηλο. Η κοιλότητα της μήτρας επικοινωνεί προς τα επάνω με τις σάλπιγγες και προς τα κάτω με τον κόλπο. Το στενό κατώτερο τμήμα της μήτρας λέγεται τραχηλικός σωλήνας και το ανοιγμά του στον κόλπο έξω τραχηλικό στόμιο. Από εμπρός η μήτρα χωρίζεται από την ουροδόχο κύστη με τον κυστεομητρικό θύλακα, και προς τα πίσω χωρίζεται από το ορθό με τον ορθομητρικό θύλακα. Η μήτρα συγκρατείται στην θέση της με τρεις συνδέσμους, τον στρογγύλο, τον πλατύ, και τον ορθομητρικό. Αποτελείται από τρεις χιτώνες ορογόνο (περιμήτριο)
5 μυικό (μυομήτριο) βλεννογόνο (ενδομήτριο) Η μήτρα υποδέχεται το γονιμοποιημένο ωάριο 10 ημέρες μετα την γονιμοποίηση και του εξασφαλίζει στο ενδομήτριο χώρο για την ανάπτυξη του εμβρύου. 4. Κόλπος Είναι ένας μυώδες σωλήνας μήκους 8 εκ,που εκτείνεται από τον τράχηλο της μήτρας μέχρι τα έξω γεννητικά όργανα. Βρίσκεται πίσω από την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα και μπροστά από το ορθό. Στο ανώτερο τμήμα του σχηματίζεται ο θόλος που περιβάλλει τον τράχηλο της μήτρας. Το στόμιο του κόλπου αποφράσσεται από τον παρθενικό υμένα ο οποίος έχει μια μικρή οπή για να διέρχεται το αίμα κατα την περίοδο της εμμήνου ρύσεως. Αποτελείται από τρεις χιτώνες, συνδετικό ιστό πλούσιο σε ελαστικές ίνες(εξωτερικά) μυικό χιτώνα(μέσο) βλεννογόνο, πλούσιος σε αγγεία 5. Αιδοίο Το αιδοίο αποτελεί τα έξω γεννητικά όργανα της γυναίκας. Αποτελείται από Δύο πτυχές του δέρματος που λέγονται μεγάλα χείληκαι ενώνονται μπροστα στο όρος της Αφροδίτης Τα μικρά χείλη του αιδοίου, είναι πτυχές βλεννογόνου Το εφήβαιο ή όρος της Αφροδίτης, είναι το τριχωτό έπαρμα Κλειτορίδα, που περιέχει στυτικό ιστό Το στόμιο της ουρήθρας Το στόμιο του κόλπου Στα πλάγια του κόλπου υπάρχουν τα στόμια των βαρθολινείων αδένων που χρησιμεύουν στην λίπανση του αιδοίου κατά την συνουσία.
6 ΜΑΣΤΙΚΟΙ ΑΔΕΝΕΣ Οι μαστκοί αδένες είναι τροποποιημένοι ιδρωτοποιοί αδένες στην πρόσθια επιφάνεια του θώρακα, μπροστά στον μείζονα θωρακικό μύ. Ανάμεσα στους δύο μαστούς σχηματίζεται ο μεσομάστιος κόλπος. Κάθε μαστός παρουσιάζει 15-20 λοβία που χωρίζονται μεταξύ τους από διαφράγματα συνδετικού ιστού. Κάθε λόβιο διαθέτει έναν εκφορητικό πόρο. Όλοι οι εκφορητικοί πόροι συγκεντρώνονται και εκβάλουν στην θηλή. Γύρω από την θηλή υπάρχει μια περιοχή η θηλαία αλώς που αποτελείται από πολλούς σμηγματογόνους αδένες. Οι μαστικοί αδένες αρχίζουν την έκκριση του γάλακτος μερικές ημέρες μετα τον τοκετό και συνεχίζουν την παραγωγή του όσο διαρκεί ο θυλασμός.