Ο νέος νόμος-πλαίσιο για την έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ 4 Ο νέος νόμος-πλαίσιο για την έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία 8 Αυξημένες κατά 89,1 εκ. το 2013 οι δαπάνες για Έρευνα στην Ελλάδα 20 Συνεργασία ΣΕΒ-ΓΓΕΤ για την προώθηση της Έρευνας- Καινοτομίας 43 "Βραδιά του Ερευνητή 2014" - Η έρευνα σε ταξιδεύει παντού

Περιεχόμενα σελ. 4 Ο νέος νόμος-πλαίσιο για την έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την... σελ. 8 Αυξημένες κατά 89,1εκ. το 2013 οι δαπάνες για Έρευνα στην Ελλάδα σελ. 12 Ελληνογερμανική συνεργασία σε επιστημονικά θέματα σελ. 16 Ελληνικές παρουσίες και διεθνείς διακρίσεις στην Ταϊβάν Ταυτότητα Περιοδική ενημερωτική έκδοση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων Υπεύθυνος έκδοσης: Πολυξένη Κασδοβασίλη Επιμέλεια και διόρθωση κειμένων: Μ. Παντούλα, Π. Κασδοβασίλη Τηλ: 210 7458.158 Γραφεία ΓΓET: Λ. Μεσογείων 14 18, Τ.Κ. 115 10, Αθήνα Τηλ: 213 1300.000 E-mail: webadmin @gsrt.gr www.gsrt.gr Σχεδιασμός, Παραγωγή: POSTSCRIPTUM information architecture Παπαδιαμαντοπούλου 4, 115 28 Aθήνα Τηλ: 210 7292.288, 210 7293.570 vnikol@postscriptum.gr Lay out και σελιδοποίηση: Βαγγέλης Νικολάου ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ σελ. 20 σελ. 22 σελ. 24 σελ. 26 σελ. 28 σελ. 30 σελ. 34 σελ. 37 σελ. 39 σελ. 41 Συνεργασία ΣΕΒ-ΓΓΕΤ για την προώθηση της Έρευνας-Καινοτομίας Συνεργασία του ΙΤΕ με το ΕΚΑΒ Αθηνών για την ηλεκτρονική διαχείριση... Ετήσια Σύνοδος των Ευρωπαϊκών Οργανισμών Έρευνας των Μεταφορών Τιμητική βράβευση στον Δημήτριο Τριχόπουλο Διάκριση για τη Βαρβάκειο Σχολή σε διεθνή διαγωνισμό του CERN Ελληνικό "άρωμα" στην ιστορική αποστολή της Rosetta προς τον κομήτη... Διεθνής διάκριση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στη διαστημική... Διεθνές βραβείο για εναλλακτικές πηγές νερού σε ερευνητή του ΕΚΕΦΕ... Βραβείο «Green Talents» σε Έλληνα ερευνητή Βράβευση ερευνητών του ΙΤΕ στον τομέα της Βιοϊατρικής Πληροφορικής Συντακτική Ομάδα: Ελληνική Ένωση Δημοσιογράφων Επιστήμης - Science View Μακρή 3, 117 42, Αθήνα, Τηλ: 210 9231.955 www.scienceview.gr - E-mail: info@scienceview.gr Ηλίας Αγγελόπουλος (Δημοσιογραφική Επιμέλεια) Αθανάσιος Κουτσουρίδης (Σύμβουλος Έκδοσης) Μενέλαος Σωτηρίου (Σύμβουλος Έκδοσης) Θεώνη Χαραλαμπίδου (Γραμματειακή Υποστήριξη) Τεύχος 23, Φθινόπωρο - Χειμώνας 2014 σελ. 43 σελ. 50 σελ. 52 "Βραδιά του Ερευνητή 2014" - Η έρευνα σε ταξιδεύει παντού Δυναμικά "παρούσα" η ΓΓΕΤ στην 79η ΔΕΘ Ε&Τ Online in English 2 3

Οικονομία + Ανάπτυξη Ο νέος νόμος - πλαίσιο για την έρευνα την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία Ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας παρουσίασε σε ειδική εκδήλωση στο ΕΙΕ τον νέο νόμο για την ΕΤΑΚ 4310/2014, την Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία Τον νέο, φιλόδοξο και εκσυγχρονιστικό νόμο 4310/2014 για την έρευνα και την καινοτομία, που ψηφίστηκε από την Βουλή και ισχύει από τις 8 Δεκεμβρίου 2014, καθώς και την Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία παρουσίασε σε ειδική εκδήλωση στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, την Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2014, ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, Δρ. Χρήστος Βασιλάκος. Παράλληλα, ο επικεφαλής της ΓΓΕΤ παρουσίασε τον Εθνικό Οδικό Χάρτη των Ερευνητικών Υποδομών, που περιλαμβάνει 26 μεγάλες ερευνητικές υποδομές προς ανάπτυξη. Όπως υπογράμμισε ο Δρ. Βασιλάκος, ο νέος Νόμος για την έρευνα, διέπεται από τις αρχές της αριστείας, της αξιοκρατίας και της διαφάνειας, ενώ είναι εκσυγχρονισμένος και ευθυγραμμισμένος με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική και ανταποκρίνεται στις ανάγκες της χώρας για Ανάπτυξη και Καινοτομία. Ο επικεφαλής της ΓΓΕΤ, κατά την παρουσίασή του, τόνισε τη σύνδεση των ερευνητικών κέντρων και τον Εθνικό Οδικό Χάρτη των Ερευνητικών Υποδομών με τα πανεπιστήμια και τη βιομηχανία με στόχο την υλοποίηση του ενιαίου Εθνικού Χώρου Έρευνας και τη διασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε δράσεις έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Η σύσταση, ανέφερε, σε ήδη υπάρχουσες υποδομές, των τριών ερευνητικών κέντρων (Δυτική Ελλάδα, Κεντρική Ελλάδα και Ανατολική Μακεδονία-Θράκη), αναμένεται να αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ελληνικών περιφερειών και να συμβάλει στην ανάπτυξή τους. Η Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία Ο Δρ. Βασιλάκος υπογράμμισε τη διαμόρφωση, για πρώτη φορά, μιας Εθνικής Στρατηγικής για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία (ΕΣΕΤΑΚ) και την κατάρτιση ενός επταετούς Σχεδίου Δράσης, με συγκεκριμένους στόχους και προϋπολογισμό, το οποίο θα εγκρίνεται από την Εθνική Αντιπροσωπεία και θα επικαιροποιείται σε τακτά διαστήματα. Στο πλαίσιο αυτό, θα περιγράφονται όλες οι προτεραιότητες που έχουν αναδειχθεί για δράσεις βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, καθώς και τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Ο Γενικός Γραμματέας αναφέρ- 4 5 συνεχίζεται...

Οικονομία + Ανάπτυξη (συνέχεια) Ο νέος νόμος - πλαίσιο για την έρευνα την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία National Roadmap for Research Infrastructures 2014 HELLENIC REPUBLIC Ministry of Education and Religious Affairs General Secretariat for Research and Technology θηκε ακόμα και στη διεύρυνση της σύνθεσης του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ) με τη συμμετοχή εκπροσώπων από την Περιφέρεια και την επιχειρηματική και παραγωγική κοινότητα, καθώς και στη θεσμοθέτηση των Περιφερειακών Συμβουλίων Έρευνας και Καινοτομίας (ΠΣΕΚ) για την καταγραφή, ανάπτυξη αλλά και αποτίμηση δραστηριοτήτων της έρευνας και καινοτομίας στην Περιφέρεια. Τέλος, με το νέο νόμο θεσμοθετείται πλέον η απλούστευση των διαδικασιών χρηματοδότησης και βελτιώνεται η λειτουργία των ερευνητικών κέντρων με ενίσχυση της ανεξαρτησίας τους και των δυνατοτήτων αξιοποίησης των πόρων τους. Ο Εθνικός Οδικός Χάρτης των Ερευνητικών Υποδομών Μετά την ενημέρωση για το νέο Νόμο και αφού απάντησε σε ερωτήσεις που τέθηκαν από το κοινό, ο Δρ. Βασιλάκος παρουσίασε την Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία και τον Εθνικό Οδικό Χάρτη των Ερευνητικών Υποδομών, που περιλαμβάνει 26 μεγάλες ερευνητικές υποδομές εθνικής και ευρωπαϊκής εμβέλειας, οι οποίες καλύπτουν γεωγραφικά τη χώρα και αναμένεται να υποστηριχθούν από τα υφιστάμενα Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια. Αναφέρθηκε στο σημαντικό ρόλο της «έξυπνης εξειδίκευσης» και στους τομείς προτεραιότητας για χρηματοδότηση που θέτει η Εθνική Στρατηγική για την Έρευνα. Ο Γενικός Γραμματέας παρουσίασε επίσης και τις πρώτες Δράσεις της ΓΓΕΤ και της ΕΥΔΕ- ΕΤΑΚ, στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020, με συνολική προβλεπόμενη Δημόσια Δαπάνη 123.000.000, ενώ τόνισε ότι με την έγκριση του ΕΠΑΝΕΚ θα ακολουθήσει νέο πακέτο Προκήρυξης Δράσεων. Ολοκληρώνοντας την παρουσίασή του, περιέγραψε τους στόχους για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, εστιάζοντας κυρίως στην αύξηση των Επενδύσεων για Ε&Κ στο 1,2% του ΑΕΠ το 2020, στη δημιουργία ενός Ερευνητικού Οικοσυστήματος «φιλικού» προς την Καινοτομία και την Επιχειρηματικότητα, στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την ενίσχυση της εξωστρέφειας, ώστε η Έρευνα και η Καινοτομία να αποτελέσουν τους βασικούς μοχλούς για την ανάπτυξη και την απασχόληση στη χώρα μας, υλοποιώντας έτσι το όραμα για την «Ελλάδα της Καινοτομίας του 2021». Την εκδήλωση της 11ης Δεκεμβρίου τίμησαν με την παρουσία τους ο πρώην πρόεδρος της Βουλής και πρώην υπουργός Ανάπτυξης κ. Δημήτρης Σιούφας, ο υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Αλέξανδρος Δερμεντζόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Νέας Γενιάς του ΥΠΑΙΘ Παναγιώτης Κανελλόπουλος και η πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής» κα Ρόδη Κράτσα, ενώ την παρακολούθησε πλήθος εκπροσώπων φορέων και συλλόγων της ερευνητικής, ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας της χώρας. 6 7

Οικονομία + Ανάπτυξη Αυξημένες κατά 89,1εκ. το 2013 οι δαπάνες για Έρευνα στην Ελλάδα Τα αποτελέσματα της ετήσιας καταγραφής των κονδυλίων που δαπανήθηκαν στην Ελλάδα για Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη Ολοκληρώθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου 2014 η διενεργούμενη από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης ετήσια καταγραφή των κονδυλίων που δαπανήθηκαν στην Ελλάδα για Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη (ΕΤΑ) κατά το έτος 2013. Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν μία αύξηση 89,1 εκ. σε σε σχέση με τις αντίστοιχες δαπάνες για το 2012 και 35,5 εκ. σε σχέση με αυτές του 2011. Μεγαλύτερη είναι η αύξηση ως ποσοστό του ΑΕΠ κυρίως λόγω της μείωσης του ΑΕΠ κατά τα έτη 2012 και 2013. Έτσι, ο δείκτης δαπάνης ΕΤΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ από 0,67% το 2011 και 0,69% το 2012 πραγματοποιεί το 2013 ένα άλμα ανεβαίνοντας στο 0,78%. Να θυμίσουμε ότι ο στόχος της Ελλάδας για το 2020 είναι να φτάσει ο δείκτης αυτός το 1,2%. Παρά την άνοδο αυτή η θέση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει πάντα η 24η. Η μοναδική χώρα την οποία υποσκέλισε η Ελλάδα κατά το 2013 είναι η Λεττονία, επειδή όμως εισήλθε για πρώτη φορά στους δείκτες και η Κροατία, η οποία προηγείται ελαφρά της Ελλάδας, η χώρα μας καταλαμβάνει και πάλι την 24η θέση. Οι άλλες χώρες που εμφανίζουν παραπλήσιες με την Ελλάδα επιδόσεις όπως η Σλοβακία, η Μάλτα και η Πολωνία παρουσίασαν επίσης αυξήσεις και έτσι η σειρά, πλην της Λεττονίας που προαναφέρθηκε, δεν άλλαξε. (ΕΤΑ) για το 2013 Στον πίνακα που ακολουθεί δίνεται η θέση των χωρών της ΕΕ σε σχέση με τον ανωτέρω δείκτη. Διάγραμμα 1. Δαπάνη για ΕΤΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ στις χώρες της ΕΕ το έτος 2013 Όσον αφορά τον μέσο όρο της ΕΕ αυτός παραμένει ουσιαστικά στάσιμος την διετία 2011-2013 στο 2,02% το 2013 έναντι 2,03% το 2011, γεγονός που υπογραμμίζει τις δυσκολίες για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου για 3% το 2020. 8 9 συνεχίζεται...

Οικονομία + Ανάπτυξη (συνέχεια) Αυξημένες κατά 89,1 εκ. το 2013 οι δαπάνες για Έρευνα στην Ελλάδα Η ανάλυση των δαπανών στους 4 τομείς εκτέλεσης της Έρευνας (Επιχειρήσεις, Κράτος, Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Ιδιωτικά μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα) δείχνει ότι η αύξηση προέρχεται κατά κύριο λόγο από τον Τομέα του Κράτους (Κρατικά Ερευνητικά Κέντρα). Πράγματι τα κονδύλια των Κρατικών Ερευνητικών Κέντρων, τα οποία κατά τα έτη 2011 και 2012 παρουσίασαν στασιμότητα στα 332 εκ., εμφανίζουν εντυπωσιακή άνοδο κατά 17,6% σε σχέση με το 2012, η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στον υπερδιπλασιασμό των απορροφήσεων από το ΕΣΠΑ (44,2 εκ. έναντι 18,3 εκ. το 2012) και κατά δεύτερο στην αυξημένη εισροή κονδυλίων από το 7ο Πρόγραμμα-Πλαίσιο (44,7 εκ. έναντι 35,5 εκ. το 2012). Αντίθετα, τα κονδύλια από τον Τακτικό Προϋπολογισμό μειώθηκαν κατά 6%. Στον τομέα των Επιχειρήσεων η αύξηση είναι 8,4% μεταξύ 2013 και 2012 και 2,3% μεταξύ 2013 και 2011. Αντίθετα, στον Τομέα της Τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμειας εκπαίδευσης παρατηρείται μικρή μείωση -0,1% μεταξύ 2013 και 2012 και μεγαλύτερη -4,6% μεταξύ 2013 και 2011. Επιχειρήσεις Τριτοβάθμια εκπαίδευση Κράτος Μη Κερδοσκοπικά Οι μεταβολές αυτές τροποποίησαν περαιτέρω το προφίλ του Ελληνικού Ερευνητικού Συστήματος το οποίο κυριαρχούνταν τις δύο τελευταίες δεκαετίες από την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, η οποία εκτελούσε σχεδόν το ήμισυ της Ερευνας στην Ελλάδα. Ο τομέας αυτός εξακολουθεί να είναι ο πρώτος αλλά η απόστασή του από τις Επιχειρήσεις έχει μειωθεί σε 2,6 ποσοστιαίες μονάδες. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται οι μεταβολές στις βαρύτητες των τομέων κατά την περίοδο 2011 2013. 2011 % 2012 % 2013 % 485,9 34,9 458,6 34,3 497,1 34,8 559,5 40,2 543,3 39,9 533,8 37,4 331,7 23,8 331,9 24,8 383,1 26,9 14,0 1,0 12,8 1,0 12,7 0,9 Ίδια εικόνα παρατηρείται και στα Ιδιωτικά μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα όπου παρατηρείται επίσης μείωση -0,8% μεταξύ 2012 και 2013 και μεγαλύτερη μεταξύ 2011 και 2013-9,3%. 1391,1 100,0 1337,6 100,0 1426,7 100,0 Πίνακας 1. Ανάλυση των δαπανών για ΕΤΑ την περίοδο 2011 2013 κατά τομέα εκτέλεσης (σε εκ. και ποσοστά) Κατά το 2013, για πρώτη φορά, οι Επιχειρήσεις ξεπερνούν σε χρηματοδότηση τον Τακτικό Προϋπολογισμό και αυτό είναι από τα σημαντικότερα στοιχεία της απογραφής αυτής. Ο Τακτικός Προϋπολογισμός υπήρξε πάντα η πρώτη πηγή χρηματοδότησης της Έρευνας, αλλά τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σταθερά πτωτική πορεία και από 504,4 εκ. το 2011 κατέρχεται στα 481,2 εκ. το 2012 και στα 407,7 εκ. το 2013, ενώ η χρηματοδότηση από τις Επιχειρήσεις παρουσιάζει διακυμάνσεις, από 455,5 εκ. το 2011 κατέρχονται στα 414,8 εκ. το 2012 και ανέρχονται στα 457,4 εκ. το 2013. Το προφίλ βέβαια της ΕΕ είναι πολύ διαφορετικό. Οι Επιχειρήσεις κυριαρχούν ως τομέας εκτέλεσης ΕΤΑ υλοποιώντας το 64%, ενώ η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση έπεται με 23% και τρίτος ο τομέας του Κράτους με 12%, το υπόλοιπο 1% υλοποιούμενο από τα Ιδιωτικά μη Κερδοσκοπικά Ιδρύματα. Ο δρόμος για σύγκλιση του προφίλ της Ελλάδας προς αυτό της ΕΕ είναι ακόμη πολύ μακρύς. 10 11

Οικονομία + Ανάπτυξη Ελληνογερμανική συνεργασία σε επιστημονικά θέματα Ο επικεφαλής της ΓΓΕΤ με ελληνική κυβερνητική αντιπροσωπεία στο Βερολίνο, στο πλαίσιο των επαφών της Ελληνογερμανικής Εταιρικής Σχέσης - Το 6 ο Συνέδριο Δικτύωσης για την έρευνα και την καινοτομία «Successful R & I ineurope» στο Ντύσσελντορφ Η επέκταση του μνημονίου επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας αποφασίστηκε στη διάρκεια επαφών που είχε ο επικεφαλής της ΓΓΕΤ Δρ. Χρήστος Βασιλάκος, στο Βερολίνο. Ο Γενικός Γραμματέας επισκέφθηκε τη γερμανική πρωτεύουσα τη Δευτέρα, 10 Νοεμβρίου 2014, ως μέλος πολυπληθούς ελληνικής κυβερνητικής αντιπροσωπείας υψηλού επιπέδου υπό τον συντονισμό του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, στο πλαίσιο των τακτικών επαφών της «Ελληνογερμανικής Εταιρικής Σχέσης», η οποία άπτεται αρκετών σημαντικών τομέων διμερούς συνεργασίας. Μεταξύ αυτών είναι και η συνεργασία στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, που αναδείχτηκαν από τους πιο επιτυχημένους τομείς της εταιρικής σχέσης. Σκοπός του μνημονίου συνεργασίας είναι να ενθαρρύνει τη συμμετοχή επιχειρήσεων των δύο χωρών σε κοινές πρωτοβουλίες, επικεντρώνοντας τις δράσεις του σε περιορισμένους θεματικούς τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος, με σημαντική προστιθέμενη αξία. σε σχέση με την τελευταία προκήρυξη, θα υποστηρίζουν τόσο τη βασική όσο και την εφαρμοσμένη έρευνα και θα έχουν ως προοπτική την πιθανή μελλοντική τους ολοκλήρωση σε πανευρωπαϊκές δράσεις. Επιπλέον, τα έργα, που θα υλοποιηθούν, θα στοχεύουν στην ενδυνάμωση της πραγματικής οικονομίας, στην ενίσχυση των επενδύσεων και στην ενίσχυση της εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ των ακαδημαϊκών, των ερευνητικών φορέων και του ιδιωτικού τομέα των δύο χωρών. Επιπλέον, η γερμανική πλευρά διαβεβαίωσε ότι θα είναι ένας από τους σημαντικότερους εταίρους στην πρωτοβουλία «PRIMA», μια δράση που ανέδειξε ως προτεραιότητα η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της ελληνικής Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο Γερμανός κοινοβουλευτικός γραμματέας για θέματα Παιδείας και Έρευνας Τόμας Ράχελ επεσήμανε ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα με την οποία η Γερμανία έχει τέτοια «συμφωνία επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας» και ανακοίνωσε ότι είναι ένα από τα επιλέξιμα κράτη για συμμετοχή σε προγράμματα διεθνούς συνεργασίας που έχει προκηρύξει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας για τη διεθνοποίηση της Επιστήμης και της Έρευνας. Από τις αρχές του 2015, θα ξεκινήσουν οι διμερείς συνομιλίες για τον καθορισμό της νέας Προκήρυξης, η οποία θα λάβει υπόψη της και την αξιολόγηση των υφιστάμενων δράσεων. Συμφωνήθηκε ότι οι νέοι θεματικοί τομείς που θα προκηρυχθούν, θα έχουν αυξημένο προϋπολογισμό «Successful R & I ineurope» Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 30-31 Οκτωβρίου 2014, πραγματοποιήθηκε στο Ντύσσελντορφ για έκτη συνεχόμενη φορά το διήμερο συ- 12 13 συνεχίζεται...

Οικονομία + Ανάπτυξη (συνέχεια) Ελληνογερμανική συνεργασία σε επιστημονικά θέματα νέδριο «Successful R & I in Europe 2014». Πρόκειται για μία διεθνή εκδήλωση δικτύωσης για την έρευνα και την τεχνολογία που διοργανώνεται από το Υπουργείο Καινοτομίας, Επιστήμης και Έρευνας του ομοσπονδιακού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας και την εταιρεία ZENIT GmbH, μέλος του Enterprise Europe Network. Για πρώτη φορά συμμετείχε η Ελλάδα ως χώρα-εταίρος (partner country) και ως εκ τούτου υπήρχε δυναμική ελληνική συμμετοχή, η οποία πλαισιώθηκε από την παρουσία του Γενικού Γραμματέα ΔΟΣ & ΑΣ του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Π. Μίχαλου και του Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων Δρ. Χρ. Βασιλάκου. Συνολικά υπήρξαν 48 συμμετοχές από ακαδημαϊκούς, ερευνητικούς και επιχειρηματικούς φορείς, που δραστηριοποιούνται στον τομέα έρευνας και τεχνολογίας. Ο Δρ. Βασιλάκος συναντήθηκε με τον υφυπουργό Καινοτομίας της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας κ. Dr. Grünewald. Στη συνάντηση ο Γερμανός Υφυπουργός παρουσίασε το Ομοσπονδιακό Σύστημα Οργάνωσης Ινστιτούτων Ερευνών και Clusters (350 ιδρύματα) μεταξύ των οποίων MAX-PLANK, FRAUNHOFER κλπ. Επίσης, ο Γερμανός υφυπουργός εξέθεσε τη στενή σχέση των εν λόγω clusters με τη βιομηχανική βάση των γερμανικών κρατιδίων. Από τον Δρ.Χρ. Βασιλάκο προτάθηκε η υπογραφή διμερούς συμφωνίας συνεργασίας στους τομείς αυτούς στο πλαίσιο του 7ετούς κύκλου χρηματοδότησης εκ μέρους της ΕΕ και του προγράμματος HORIZON 2020. Συζητήθηκε η εν λόγω δυνατότητα και προκρίθηκε η υπογραφή από ενδιαφερόμενα προς συνεργασία μέλη (π.χ. ινστιτούτα, πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα κλπ). Οι τομείς συνεργασίας που ο γερμανός υφυπουργός δεσμεύτηκε να εξετάσει αφορούν στην ενέργεια, στο περιβάλλον και στη νανοτεχνολογία. Επίσης, προτάθηκε στο γερμανικό υπουργείο συνεργασία με τα ήδη υπάρχοντα ελληνικά clusters, τα οποία χρηματοδοτούνται από τη ΓΓΕΤ και αφορούν στην ενέργεια, στη μικροηλεκτρονική, στο διάστημα, σε gaming και στη βιοτεχνολογία, ενώ ζητήθηκε μεταφορά τεχνογνωσίας για περιφερειακή δικτύωση των εν λόγω δράσεων. Μετέπειτα, ο Δρ.Χρ. Βασιλάκος πραγματοποίησε επίσκεψη στην Κολωνία, κατά την οποία ξεναγήθηκε στο Κέντρο Εξειδίκευσης Center for Organic Production Technologies North-Rhine Westphalia (COPT. NRW.e.v.) του Πανεπιστημίου της Κολωνίας. Στην ελληνική αντιπροσωπεία παρουσιάστηκε από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου κ. Meerholz, το λειτουργούν κέντρο, ενώ ακολούθησε ξενάγηση στο υπερσύγχρονο εργαστήριο οργανικής ηλεκτρονικής. Επίσης, ο Δρ. Χρ. Βασιλάκος πραγματοποίησε συνάντηση με τους Ελληνες συμμετέχοντες στην εκδήλωση και εν συνεχεία επισκέφθηκε το Ινστιτούτο Fraunhofer UMSICHT στην πόλη του Oberhausen. Τα ερευνητικά πεδία του εν λόγω ινστιτούτου είναι η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών που αφορούν στο περιβάλλον, στην ενέργεια και στην ασφάλεια. Η ελληνική αντιπροσωπεία στα δύο τεχνολογικά ινστιτούτα, όπου ξεναγήθηκε, αναζήτησε τρόπους περαιτέρω εμβάθυνσης της υφιστάμενης συνεργασίας. 14 15

Οικονομία + Ανάπτυξη Ελληνικές παρουσίες και διεθνείς διακρίσεις στην Ταϊβάν Ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας Δρ. Χρήστος Βασιλάκος στη «Διεθνή Έκθεση Εφευρέσεων και Τεχνολογίας» ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας - Ταϊπέι Ταϊβάν 18-21 Σεπτεμβρίου 2014 - Διακρίσεις για ΙΤΕ και ΕΚΕΤΑ Έντονο ήταν το ενδιαφέρον επιχειρηματιών και μέσων μαζικής ενημέρωσης από την Ασία για τους ελληνικούς ερευνητικούς φορείς, στη διεθνή έκθεση καινοτομίας INST2014-2014, που διοργανώθηκε στην Ταϊβάν μεταξύ 18-21 Σεπτεμβρίου 2014. Στην έκθεση συμμετείχαν περισσότεροι από 600 εκθέτες από 22 χώρες, που παρουσίασαν πάνω από 2.000 εφευρέσεις και καινοτόμα προϊόντα από όλον τον κόσμο. Η ελληνική αποστολή, η οποία απαρτιζόταν από ερευνητικά κέντρα της χώρας μας και τελούσε υπό την αιγίδα της ΓΓΕΤ, απέσπασε αρκετές διεθνείς διακρίσεις. Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της αποστολής Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας Δρ. Χρήστος Βασιλάκος, «οι στόχοι μας στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία, καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας συμμετείχε οργανωμένα σε μια τέτοια εκδήλωση εξωστρέφειας, και κατάφερε να αποσπάσει τρεις τιμητικές διακρίσεις από την Ταΐβάν, την Κορέα και το Κατάρ. Επιπλέον, οι καινοτόμες εφαρμογές που παρουσίασαν τα ελληνικά ερευνητικά κέντρα απέσπασαν ένα πλατινένιο, τέσσερα χρυσά και δύο ασημένια μετάλλια και μια τιμητική διάκριση. το ieat το ασημένιο μετάλλιο, καθώς και το βραβείο της Ταϊλάνδης για την καλύτερη διεθνή εφεύρεση. Τα συστήματα αυτά αποτελούν εφαρμοσμένα αποτελέσματα του Προγράμματος Διάχυτης Νοημοσύνης του ΙΠ-ΙΤΕ. Το σύστημα Interactive Wall υποστηρίζει παιχνίδια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην προβολή προϊόντων και υπηρεσιών (adver gaming). Οι παίκτες χρησιμοποιούν για τον έλεγχο του παιχνιδιού μια εικονική σκιά, η οποία ακολουθεί τις κινήσεις του σώματός τους, ενώ κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού φωτογραφίζονται σε χαρακτηριστικά στιγμιότυπα. Το σύστημα αυτό είναι εγκατεστημένο ήδη από το περασμένο καλοκαίρι στα αεροδρόμια και τα λιμάνια του Ηρακλείου και των Χανίων, στο πλαίσιο της συνεργασίας «Creative Crete» του ΙΠ-ΙΤΕ με την περιφέρεια Κρήτης. Το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας απέσπασε βραβεία για τρία πρωτοποριακά διαδραστικά συστήματα που παρουσίασε: Το σύστημα Interactive Wall κέρδισε την ανώτατη διάκριση (πλατινένιο βραβείο), τα Interactive Documents το χρυσό μετάλλιο και Το σύστημα Interactive Documents επαυξάνει με ψηφιακό τρόπο έντυπα (όπως βιβλία, φυλλάδια, χάρτες), όταν αυτά τοποθετηθούν πάνω σε μια κοινή επιφάνεια (π.χ. ένα ξύλινο τραπέζι). Οι αναγνώστεςχρήστες μπορούν να αλληλεπιδράσουν με το χαρτί, επιλέγοντας με το 16 17 συνεχίζεται...

Οικονομία + Ανάπτυξη (συνέχεια) Ελληνικές παρουσίες και διεθνείς διακρίσεις στην Ταϊβάν δάχτυλό τους σημεία ενδιαφέροντος, ώστε να ανακαλύψουν επιπλέον σχετική πολυμεσική πληροφορία (φωτογραφίες, βίντεο, κλπ.). Το συγκεκριμένο σύστημα είχε βραβευτεί και τον Μάρτιο του 2014 στη Διεθνή Έκθεση ΙΤΒ του Βερολίνου. Το σύστημα ieat υλοποιεί ένα διαδραστικό τραπέζι εστιατορίου, το οποίο υποστηρίζει επιλογή και παραγγελία φαγητών, ψυχαγωγία, δημιουργικότητα και εξατομίκευση, μέσα από φυσική αλληλεπίδραση με το ίδιο το τραπέζι, καθώς και με τα αντικείμενα που τοποθετούνται στην επιφάνειά του. Οι πελάτες μπορούν να δουν μια ψηφιακή απεικόνιση των διαθέσιμων εδεσμάτων μέσα στο πιάτο τους, πριν ακόμα να το παραγγείλουν, ενώ με τη χρήση ενός ηλεκτρονικού μαρκαδόρου να ολοκληρώσουν την παραγγελία τους. Επίσης, μπορούν να επιλέξουν ψηφιακό τραπεζομάντιλο, να ζωγραφίσουν πάνω στο τραπέζι και να «ανεβάσουν» τις δημιουργίες τους στο Facebook και το Twitter, αλλά και να παίξουν παιχνίδια στα οποία συμμετέχουν ακόμη και τα πιάτα. Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης έλαβε Χρυσό Βραβείο για την Τεχνολογία «Ηλιακών Καύσιμων». Συγκεκριμένα, βραβεύτηκε η τεχνολογία παραγωγής ηλιακών καυσίμων με ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα που έχει αναπτυχθεί από το Εργαστήριο Τεχνολογίας Σωματιδίων και Αερολυμάτων (ΕΤΕΣΑ) του Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ) του ΕΚΕΤΑ. Πρόκειται για μια τεχνολογία, η οποία αξιοποιεί συγκεντρωμένη ηλιακή ακτινοβολία σε συνδυασμό με νερό και διοξείδιο του άνθρακα, για να παράγει υδρογόνο, αέριο σύνθεσης ή/και υδρογονάνθρακες. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση κεραμικών αντιδραστήρων από νανοδομημένα οξειδοαναγωγικά υλικά. Η τεχνολογία αυτή αποτελεί συνέχεια μιας σειράς επιτυχημένων ερευνητικών έργων που είχαν αρχικά ως στόχο την παραγωγή ηλιακού υδρογόνου γνωστή ως τεχνολογία HYDROSOL (Βραβείο Descartes της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η οποία έχει επίσης λάβει υψηλές διεθνείς διακρίσεις, με πιο πρόσφατη τη διάκριση ERC Advanced Grant, που έχει απονεμηθεί στον επικεφαλής της ομάδας Δρ. Αθανάσιο Γ. Κωνσταντόπουλο για την περαιτέρω ανάπτυξή της προς παραγωγή ηλιακών καυσίμων. Την ομάδα του Εργαστήριου Τεχνολογίας Σωματιδίων και Αερολυμάτων εκπροσώπησαν οι ερευνητές Χρύσα Παγκούρα και Δημήτρης Δημητράκης. 18 19

Οικονομία + Ανάπτυξη Συνεργασία ΣΕΒ-ΓΓΕΤ για την προώθηση της Έρευνας-Καινοτομίας Πρωτόκολλο συνεργασίας υπέγραψαν οι επικεφαλής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την προώθηση της επιστημονικής έρευνας, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και των επιδόσεων στην καινοτομία και τεχνολογία, προβλέπει πρωτόκολλο που υπεγράφη στις 3 Οκτωβρίου 2014, μεταξύ του ΣΕΒ και της ΓΓΕΤ. Σε δηλώσεις του, ο Δρ. Χρ. Βασιλάκος υπογράμμισε ότι οι επενδύσεις στην Τεχνολογίας Έρευνα και την Καινοτομία είναι ο ασφαλής δρόμος για μια βιώσιμη και αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη, ενώ πρόσθεσε: «Για την Ελλάδα, που έχει την τύχη να διαθέτει ένα υψηλής ποιότητας ερευνητικό δυναμικό, η εντατικοποίηση των συνεργασιών και των συνεργιών μεταξύ του ερευνητικού και του παραγωγικού τομέα είναι μία αναγκαιότητα για την έξοδό της από την κρίση. Με το πρωτόκολλο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μία διαρκή αλληλεπίδραση ανάμεσα στην έρευνα και την παραγωγή προς όφελος της ανάπτυξης και της απασχόλησης». Από την πλευρά του ο κ. Φέσσας επεσήμανε ότι με τη συνεργασία «μπορούμε να βάλουμε τη βάση για ένα βιώσιμο, ανταγωνιστικό παραγωγικό πρότυπο, που επενδύει στο υψηλό επίπεδο μόρφωσης και κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού μας και δημιουργεί ποιοτικές, διατηρήσιμες θέσεις εργασίας». Το πρωτόκολλο που υπεγράφη μεταξύ ΣΕΒ και ΓΓΕΤ προβλέπει συνεργασία των δύο φορέων με στόχο: Την ανάπτυξη και αξιοποίηση της καινοτομίας από το παραγωγικό δυναμικό της χώρας και την κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα σε όλα τα στάδια ανάπτυξης της έρευνας και καινοτομίας. Τη συμβολή στην αύξηση της ζήτησης για καινοτομία μέσα από τη διάδοση των δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας, τη διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στην επιχειρηματική κοινότητα, την ενσωμάτωση της καινοτομίας και των ώριμων ερευνητικών αποτελεσμάτων στα έργα και τις αναθέσεις του δημόσιου τομέα, την ενημέρωση της ερευνητικής κοινότητας για τις ανάγκες και τις προοπτικές των παραγωγικών τομέων της οικονομίας και την ενημέρωση των επιχειρήσεων για τις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντα της ερευνητικής κοινότητας. Την ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των βασικών πρωταγωνιστών (επιχειρήσεις, ερευνητικούς φορείς, δημόσια διοίκηση) που δραστηριοποιούνται σε επιλεγμένους τεχνολογικούς τομείς μεγάλης εθνικής σημασίας (αγροδιατροφή, φάρμακα, υγεία, πληροφορική, ενέργεια, περιβάλλον, υλικά κλπ). Περισσότερες πληροφορίες: http://www.sev.org.gr/ http://www.gsrt.gr/ 20 21

Inbox + Περισκόπιο Συνεργασία του ΙΤΕ με το ΕΚΑΒ Αθηνών για την ηλεκτρονική διαχείριση κλήσεων και περιστατικών Το ηλεκτρονικό σύστημα που έχει αναπτύξει το Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ, παρέχει τα αναγκαία Το πληροφορικό σύστημα διαχείρισης επειγόντων περιστατικών που έχει αναπτύξει το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), ενεργοποιήθηκε στο ΕΚΑΒ Αθηνών, και παρέχει υπηρεσίες άμεσης βοήθειας στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή της Αττικής εξυπηρετώντας ένα συνολικό πληθυσμό σχεδόν 5 εκατομμυρίων ατόμων. Το ηλεκτρονικό σύστημα που αναπτύχθηκε στο ΙΤΕ παρέχει τα αναγκαία πληροφοριακά εργαλεία για τη διαχείριση των εκατοντάδων κλήσεων που δέχεται το ΕΚΑΒ καθημερινά για την παροχή επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας. Υποστηρίζει ηλεκτρονική καταγραφή των παρεχόμενων πληροφοριών από εισερχόμενες κλήσεις για βοήθεια και βασική κατηγοριοποίηση του βαθμού σοβαρότητας του επείγοντος έτσι ώστε στη συνέχεια να γίνεται ορθολογική αντιμετώπιση των περιστατικών. Το διαχειριστικό υποσύστημα της εφαρμογής προσφέρει ένα ευρύ περιβάλλον διοικητικών και στατιστικών αναφορών. Οι στατιστικές αναφορές παρέχουν στους επικεφαλής του συντονιστικού κέντρου πληροφορίες κρίσιμες για την οργάνωση και λειτουργία της υπηρεσίας. Οι μέσοι χρόνοι ανταπόκρισης των ασθενοφόρων και η κατανομή των πόρων του συστήματος συλλέγονται προκειμένου να βελτιώσουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες. πληροφοριακά εργαλεία για τη διαχείριση των εκατοντάδων κλήσεων που δέχεται το ΕΚΑΒ καθημερινά για την παροχή επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας των Τηλεπικοινωνιών. Στον τομέα της Υγείας, εφαρμογές που έχουν αναπτυχθεί από αυτό έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν παραγωγικά σε μεγάλο αριθμό μονάδων Υγείας σε όλη την Ελλάδα, στην πλειονότητά τους ως τμήματα ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων. Το πληροφοριακό σύστημα του ΕΚΑΒ λειτουργεί ήδη από το 1998 στο ΕΚΑΒ Κρήτης στο πλαίσιο ηλεκτρονικών υπηρεσιών για την υγεία και του δικτύου HYGEIAnet, που είχαν αναπτυχθεί από το Ινστιτούτο Πληροφορικής αρχικά στην Κρήτη. Η πιστοποίηση Για τις ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες και για τις υπηρεσίες που παρέχει, το Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ ακολουθεί το Πρότυπο διαχείρισης ποιότητας ISO 9001:2000, για το οποίο είναι πιστοποιημένο από το 2008. Πρόσφατα το Κέντρο Εφαρμογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας, του Ινστιτούτου Πληροφορικής του ΙΤΕ έλαβε τη διεθνώς αναγνωρισμένη πιστοποίηση ISO 27001:2013 για το σύστημα ασφαλούς διαχείρισης πληροφοριών που εφαρμόζει στην «Υλοποίηση Έργων Πληροφορικής στην Υγεία». Η επιθεώρηση πραγματοποιήθηκε από τον ανεξάρτητο οργανισμό TÜV AUSTRIA Hellas, μέλος του TÜV AUSTRIA GROUP, και κρίθηκε ότι το Κέντρο πληροί τις απαιτήσεις του προτύπου. Παράλληλα, οι ιατρικές και νοσηλευτικές εφαρμογές του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας (Integrated Care Solutions - Medical, ICS-M) που έχει αναπτύξει το ΙΠ-ΙΤΕ έχουν πιστοποιηθεί με τη «Σφραγίδα Ποιότητας Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας, Επίπεδο 2» (EuroRec EHR Quality Seal Level 2) από το 2011. Το ΙΤΕ είναι διεθνώς αναγνωρισμένο για τη μακροχρόνια βασική και εφαρμοσμένη έρευνα που διεξάγει στις περιοχές της Πληροφορικής και Περισσότερες πληροφορίες: www.ics.forth.gr 22 23

Inbox + Περισκόπιο Ετήσια Σύνοδος των Ευρωπαϊκών Οργανισμών Έρευνας των Μεταφορών Οι εργασίες του European Conference of Transport Research Institutes στη Θεσσαλονίκη Ολοκληρώθηκε την Τρίτη, 18 Νοεμβρίου 2014, η Ετήσια Σύνοδος των Ευρωπαϊκών Οργανισμών Έρευνας στις Μεταφορές, των Οργανισμών - μελών της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Ινστιτούτων Μεταφορών ECTRI (European Conference of Transport Research Institutes), η οποία διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη από το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ). Η Σύνοδος έγινε υπό την προεδρία του διευθυντή του ΙΜΕΤ και προέδρου του Οργανισμού ECTRI, κου Γεώργιου Γιαννόπουλου και περιελάμβανε 2 «κλειστές συνεδρίες», όπου συζητήθηκαν θέματα εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας του Ευρωπαϊκού αυτού Οργανισμού και 2 «ανοικτές» Συνεδρίες, όπου μίλησαν διακεκριμένοι προσκεκλημένοι ομιλητές πάνω σε δύο ενότητες: «Κλιματική Αλλαγή και Μεταφορές» και «Η συμβολή της έρευνας στην οικονομική ανάπτυξη». Ο ακαδημαϊκός και αντιπρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ) κος Χρήστος Ζερεφός αναφέρθηκε στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής αλλά και στα κεντρικά γενεσιουργά αίτια του φαινομένου του θερμοκηπίου. Κάνοντας αναφορά στην Ελλάδα έδωσε έμφαση στην ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης της κατάστασης. Αν αυτή δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα με μέτρα προσαρμογής στις νέες συνθήκες, και σύμφωνα με μελέτη που έκανε η Τράπεζα της Ελλάδος, το συνολικό κόστος για την ελληνική οικονομία αναμένεται να ανέλθει στα περίπου 700 δισ. ευρώ, ένα ποσό που εκτιμάται ότι μπορεί να μειωθεί στα 450 δις ευρώ με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων. Την επόμενη μέρα στη θεματική ενότητα: «Η έρευνα και καινοτομία ως κίνητρο για την οικονομική ανάπτυξη», ο ακαδημαϊκός κος Σταμάτιος Κριμιζής κάνοντας αρχικά μία αναφορά στο μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων ερευνητών με επιρροή στα επιστημονικά δρώμενα παγκοσμίως (είναι στο 3%) σε σχέση με το μικρό αναλογικά ποσοστό που αντιπροσωπεύει ο πληθυσμός της Ελλάδας σε παγκόσμια κλίμακα, που ανέρχεται σε 0,15% -0,20%, τόνισε τη διαφυγή των περισσοτέρων εξ αυτών (85%) σε χώρες του εξωτερικού. Οι χώρες που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη έχουν και το μεγαλύτερο ποσοστό σε επενδύσεις στην έρευνα (R&D), συνεπώς οι επενδύσεις στην έρευνα και καινοτομία αποτελούν και βασικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης και εξόδου από την ύφεση. Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Πάτρας και υπεύθυνος της Ελληνικής Πρωτοβουλίας Τεχνολογικών Συνεργατικών Σχηματισμών «Corallia» κος Βασίλειος Μακιός, υπογράμμισε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ότι το σημαντικό είναι να αναζητηθεί εκείνη η ιδέα που θα φέρει «προστιθέμενη αξία» στη χώρα, ενώ δεν παρέλειψε να αναφέρει τον πολύ σημαντικό ρόλο της κινητοποίησης της νεολαίας με κύριο εργαλείο τη δραστηριοποίηση μέσα από τη δημιουργία συνεργατικών σχηματισμών (Clusters). Περισσότερες πληροφορίες: www.ectri.org 24 25

Inbox + Περισκόπιο Τιμητική βράβευση στον Δημήτριο Τριχόπουλο Η Επιτροπή του Βραβείου Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας του ΙΤΕ απένειμε το φετινό Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις μνήμην Β. Ξανθόπουλου Σ. Πνευματικού στον καθηγητή Δημήτριο Τριχόπουλο Την Τρίτη, 16 Δεκεμβρίου 2014, στην αίθουσα της Παλαιάς Βουλής στην Αθήνα, η Α.Ε. Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Κάρολος Παπούλιας, απένειμε το Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις μνήμην των Βασίλη Ξανθόπουλου και Στέφανου Πνευματικού στον άρτι εκλιπόντα Καθηγητή Επιδημιολογίας και Πρόληψης Καρκίνου του Πανεπιστημίου Harvard, Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Ακαδημαϊκό, Δημήτριο Τριχόπουλο. Το 2014 συμπληρώθηκαν είκοσι τέσσερα χρόνια από τότε που το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας θέσπισε το Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας, έναν θεσμό που επιβραβεύει κάθε χρόνο τη διδακτική αριστεία και αφοσίωση στην Πανεπιστημιακή Διδασκαλία. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΙΤΕ, η επιλογή του αείμνηστου Δημήτριου Τριχόπουλου έγινε πολύ πριν από την αιφνίδια ασθένεια και τον αδόκητο θάνατό του, που όμως δεν ακυρώνουν τους λόγους της επιλογής του, το ότι: (α) αφιέρωσε τη ζωή του στην υπηρεσία της δημόσιας υγείας και ακαδημαϊκής αριστείας, (β) στήριξε την πρόοδο πολλών δεκάδων νέων επιστημόνων διαβλέποντας τις ικανότητές τους, (γ) συνέβαλε με τις διαλέξεις και τις συνεντεύξεις του στην ενημέρωση του ευρύτερου κοινού με στόχο τη διαμόρφωση στάσης ζωής και συμπεριφοράς για την προαγωγή της δημόσιας υγείας, και (δ) τίμησε την πατρίδα του όσο ελάχιστοι άλλοι με το επιστημονικό έργο και τις πρωτότυπες δημοσιεύσεις του, η σημασία των οποίων έχει αναγνωρισθεί παγκοσμίως. Η μετά θάνατον τιμή στον αείμνηστο δάσκαλο και ερευνητή Τριχόπουλο σε μια περίοδο που τα ελληνικά πανεπιστήμια περνούν μιαν άνευ προηγουμένου κρίση, δυστυχώς όχι μόνο οικονομική, αντανακλά και στους αλησμόνητους καθηγητές του Πανεπιστημίου Κρήτης, Βασίλη Ξανθόπουλο και Στέφανο Πνευματικό, εμπνευσμένους δασκάλους και λαμπρούς επιστήμονες, που δολοφονήθηκαν το βράδυ της 27ης Νοεμβρίου 1990, την ώρα που δίδασκαν ένα προχωρημένο μεταπτυχιακό σεμινάριο. Το έργο του τιμηθέντος παρουσίασε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Παναγιώτης Ε. Μαχαίρας. 26 27

Δι-ερευνώντας Διάκριση για τη Βαρβάκειο Σχολή σε διεθνή διαγωνισμό του CERN Οι «Σύντροφοι του Οδυσσέα» πρότειναν ένα πείραμα που αφορά στη μελέτη της διάσπασης των φορτισμένων πιονίων, με στόχο να ερευνήσουν την ασθενή πυρηνική δύναμη Οι «Σύντροφοι του Οδυσσέα», μία 11μελής ομάδα μαθητών του Πρότυπου Πειραματικού Λυκείου της Βαρβακείου Σχολής της Αθήνας με υπεύθυνο καθηγητή, το φυσικό, Δρ. Ανδρέα Βαλαδάκη, διακρίθηκε μεταξύ 300 σχολικών ομάδων από όλο τον κόσμο σε διαγωνισμό του CERN και επελέγη ανάμεσα σε 292 σχολεία, για να πραγματοποιήσει πείραμα στον επιταχυντή Proton Synchrotron (PS). Το CERN διεξήγαγε το διεθνή διαγωνισμό με αφορμή τα 60ά γενέθλιά του. Μεταξύ των 292 προτάσεων οι δέκα προέρχονταν από ελληνικά σχολεία, γεγονός που κατέταξε τη χώρα μας στην πρώτη δεκάδα, μαζί με χώρες με μεγαλύτερο πληθυσμό, όπως η Γερμανία και η Ινδία. Οι Έλληνες μαθητές της Βαρβακείου πρότειναν ένα πείραμα που αφορά στη μελέτη της διάσπασης των φορτισμένων πιονίων, μίας κατηγορίας μεσονίων, σωματιδίων που περιέχουν ένα κουάρκ και ένα αντικουάρκ, με στόχο να ερευνήσουν την ασθενή πυρηνική δύναμη, μία από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις της φυσικής. Οι μαθητές Χρ. Κούτσουλας, Χρ. Λιάπης, Γιώργος Μπαντής, Κων. Ξυπολιά, Κων. Παπαθανασίου, Νικ. Πλασκοβίτης, Άρτεμη Ποταμιάνου, Αθαν. Συρράκου, Σαβίνα Τσίχλη, Αντωνία Σωτηροπούλου και Έλλη Χρόνη μαζί με τον Δρ. Ανδρέα Βαλαδάκη βραβεύτηκαν σε μία ξεχωριστή εκδήλωση τον περασμένο Ιούλιο, παρουσία ακαδημαϊκών και άλλων καταξιωμένων προσώπων των γραμμάτων και των τεχνών. Εκεί, ο αντιπρόεδρος και μελλοντικός πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, προταθείς από την Ελλάδα για τη θέση του Διευθυντή του CERN και διακεκριμένος καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών στο Πανεπιστήμιο του Texas A&M., κ. Δημήτρης Νανόπουλος βράβευσε τους «Συντρόφους του Οδυσσέα», οι οποίοι παρουσίασαν στους παρευρισκόμενους το πείραμα που πρότειναν. 28 29

Η Ελλάδα που ερευνά Ελληνικό "άρωμα" στην ιστορική αποστολή της Rosetta προς τον κομήτη 67/P Η συνεισφορά της ομάδας του καθηγητή Αστροφυσικής, Θανάση Οικονόμου και η παρουσία ενός Έλληνα μαθητή στο Κέντρο Ελέγχου Διαστημικών Επιχειρήσεων της ESA Για πρώτη φορά στην ιστορία των διαστημικών πτήσεων, το ευρωπαϊκό ρομπότ Philae (Φίλαι) προσεδαφίστηκε στις 12 Νοεμβρίου 2014 σε έναν κομήτη! To Philae αποκολλήθηκε από το διαστημικό σκάφος Rosetta και μετά από κάθοδο επτά ωρών η ESA επιβεβαίωσε ότι προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του κομήτη, 511 εκατ. χλμ. μακριά από τη Γη, λίγα λεπτά μετά τις 18:00 της 12ης Νοεμβρίου. Μάλιστα, η ιστορική αποστολή της Rosetta προς τον κομήτη ανακηρύχθηκε ως κορυφαίο επίτευγμα της χρονιάς από τις δύο έγκριτες διεθνείς επιθεωρήσεις, Science και Nature. Τον περασμένο Αύγουστο το ευρωπαϊκό σκάφος Rosetta μετά από ένα επικό ταξίδι έφθασε και ετέθη σε τροχιά γύρω από τον κομήτη 67Ρ/Τσουριούμοφ/Γκερασιμένκο. Το Philae συνέλεξε δείγματα από τον κομήτη με την ελπίδα ότι αυτά θα δώσουν στους επιστήμονες πληροφορίες για την προέλευση του ηλιακού συστήματος και την εμφάνιση της ζωής στη Γη. Το Philae και τα 10 όργανα που μεταφέρει αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να συνεχίσει τις μετρήσεις του, καθώς οι μπαταρίες του έχουν εξαντληθεί. Το μικρό ρομπότ είναι καταδικασμένο να "πεθάνει" από τη ζέστη τον προσεχή Μάρτιο, όταν ο κομήτης θα πλησιάσει τον Ήλιο. Το σκάφος Rosetta θα συνεχίσει να παρακολουθεί τον κομήτη τουλάχιστον μέχρι τη διέλευσή του στην κοντινότερη απόσταση από τον Ήλιο, τον Αύγουστο. Το όργανο APXS του Philae το οποίο προορίζεται να αναλύσει τη χημική σύσταση του κομήτη έχει κατασκευαστεί από την ομάδα καθηγητή Αστροφυσικής, Θανάση Οικονόμου, Senior Scientist του Εργαστηρίου Αστροφυσικής και Διαστημικής Έρευνας του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Σύμφωνα με τον Έλληνα επιστήμονα, από τις μελέτες που είχαν γίνει πάνω στους κομήτες τα προηγούμενα χρόνια και μέχρι τη διαστημική αποστολή της Rosetta είχε συναχθεί το συμπέρασμα ότι οι κομήτες είναι ένα μείγμα πάγου και σκόνης, ισομερώς κατανεμημένων. Από ό,τι φαίνεται η επιφάνεια του κομήτη Τσούρι είναι περισσότερο στερεά, είπε ο κ. Οικονόμου, εξηγώντας πως όταν έλθει ο κομήτης κοντά στον Ήλιο θερμαίνεται η επιφάνεια και αρχίζουν να εκτοξεύονται κομμάτια του, που στην ατμόσφαιρα, στο κενό, διαλύονται σε μικροσκοπικά σωματίδια και αντανακλούν το φως. Ο κ. Οικονόμου περιέγραψε τις κρίσιμες ώρες στο Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων της ESA, μετά την περιπετειώδη προσεδάφιση του Philae, αλλά και την προσωπική του αγωνία για την τύχη του οργάνου APXS (Alpha Proton X-ray Spectrometer), ένα από τα 9 όργανα της διαστημοσυσκευής για τη δημιουργία του οποίου ο ίδιος εργάστηκε πάνω από μία δεκαετία. Η προσεδάφιση του Philae κάθε άλλο παρά ομαλή ήταν. Όταν κατέβηκε (στον κομήτη) έπρεπε να γαντζωθεί. Δεν γαντζώθηκε και έκανε ένα μεγάλο άλμα, για δύο ολόκληρες ώρες βρισκόταν στο κενό, μετά ξαναπάτησε στον κομήτη έκανε και δεύτερο άλμα διάρκειας οκτώ λεπτών, πέφτοντας στο τέλος σε μία χαράδρα, ανέφερε ο κ. Οικονόμου. Ο κ. Οικονόμου εξήγησε τους λόγους για τους οποίους το Philae ξέμεινε από ενέργεια, καθώς και το σχεδιασμό της ESA για την αφύπνισή του από τη χειμερία νάρκη. Ο σχεδιασμός προέβλεπε το Philae να συλλέξει όλα τα δε- 30 31 συνεχίζεται...

Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Ελληνικό "άρωμα" στην ιστορική αποστολή της Rosetta προς τον κομήτη 67/P δομένα μέσα σε 62 ώρες, χρησιμοποιώντας μία κεντρική μπαταρία, που θα κρατούσε για τρεις μέρες. Μετά την περιπετειώδη προσεδάφιση χάθηκε αρκετός χρόνος και εξαντλήθηκε ένα ποσοστό της μπαταρίας, ψάχνοντας να δούμε τι ακριβώς συνέβη, ανέφερε. Το όργανό μας, βάσει του αρχικού σχεδιασμού, ήταν από τα τελευταία που επρόκειτο να ενεργοποιηθούν και δεν θα επαρκούσε η μπαταρία, όμως έγιναν συζητήσεις και καθορίστηκαν οι προτεραιότητες, επεσήμανε. Αυτό μας έσωσε και έτσι έχουμε πάρει δεδομένα για τη χημική σύσταση του πλανήτη, αν και όχι τόσο ικανοποιητικά, προσέθεσε. Ο καθηγητής διαβεβαίωσε, πάντως, ότι κάθε άλλο παρά απογοητευτική είναι η εξέλιξη της διαστημικής αποστολής. Tο Philae βρίσκεται σε χειμερία νάρκη, καθώς στη χαράδρα που έπεσε ο Ήλιος το βλέπει μόνο μια ώρα, λιγότερη από αυτή που χρειάζονται οι ηλιακοί συλλέκτες που φέρει για τη φόρτιση της μπαταρίας του. Έχουμε, όμως, ελπίδα, καθώς προβλέπεται η ποσότητα της ενέργειας που συλλέγεται να αυξηθεί, καθώς έχουμε στρίψει όλον τον κορμό του Philae κατά 35 μοίρες, προκειμένου να εκτεθεί στο φως του Ήλιου ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάνελ και να διπλασιαστεί η παραγωγή ενέργειας. Παράλληλα, όταν ο κομήτης πλησιάσει πιο κοντά στον Ήλιο, αφενός θα αυξηθεί η ενέργεια που θα παράγει το Philae, ώστε να ενεργοποιηθούν κάποια από τα όργανά του, αφετέρου θα αλλάξει η επιφάνεια του κομήτη και κατά συνέπεια η θέση του Philae. Συγκεκριμένα, όπως ο κομήτης θα πλησιάζει στον Ήλιο και θα θερμαίνεται, μέρος της επιφάνειάς του θα εξατμιστεί. Ελπίζουμε ότι θα μας δοθεί και δεύτερη ευκαιρία, είπε ο κ.οικονόμου, διευκρινίζοντας ότι χρονικά η διαδικασία της αφύπνισης του Philae μπορεί να ξεκινήσει τον προσεχή Δεκέμβριο με περιθώριο ολοκλήρωσης τον Αύγουστο του 2015, οπότε θα είναι το περιήλιο (το σημείο της τροχιάς του κομήτη που θα βρίσκεται στη μικρότερη απόσταση από τον Ήλιο). Έλληνας μαθητής στο κέντρο ελέγχου της ESA Τις ιστορικές στιγμές της προσέγγισης του κομήτη από τη Rosetta και τον Phillae έζησε ένας Έλληνας μαθητής της Στ τάξης Δημοτικού της Ελληνογερμανικής Αγωγής, στο Κέντρο Ελέγχου Διαστημικών Επιχειρήσεων (ESOC) της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας. Η Rosetta, η διαστημική συσκευή που επί 31 μήνες ταξίδευε απενεργοποιημένη στο διάστημα, «ξύπνησε» στις 20 Ιανουαρίου 2014, μετά από τους 31 μήνες αδρανοποίησης, από τις φωνές των μαθητών της Ελληνογερμανικής Αγωγής που κέρδισαν το πρώτο βραβείο, σε έναν διασκεδαστικό ευρωπαϊκό διαγωνισμό βίντεο. Το βίντεο του σχολείου πλαισιώθηκε από πρωτότυπη μουσική σύνθεση γραμμένη σε μέτρο 3/2 το οποίο συμβολίζει τις 5 βαρυτικές ωθήσεις που δέχτηκε η Rosetta από τη Γη και τον Άρη για να φτάσει τόσο μακριά, κοντά στον κομήτη. Δυο μικρές μαθήτριες (Oda Rolfsnes από τη Νορβηγία και Ευγενία Βεσκούκη από την Ελλάδα) συνέβαλαν η μια με το θέμα και η άλλη με το φλάουτο στο 90 δευτερολέπτων μουσικό κομμάτι που ενορχήστρωσε ψηφιακά ο συνεργάτης του Τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης της Ελληνογερμανικής Αγωγής κ. Πέτρος Στεργιόπουλος. Η συνεργασία πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος CreatIT. Οι κριτές της ESA κάλεσαν έναν από τους μαθητές, συνοδευόμενο από εκπαιδευτικό του σχολείου στο Ντάρμσταντ για να παρακολουθήσει τη διαδικασία και να συμμετάσχει στην VIP εκδήλωση για τον εορτασμό της πρώτης προσεδάφισης που έγινε ποτέ σε έναν κομήτη. Τυχερός ήταν ο μαθητής Δημήτρης Γρύλλης, ο οποίος συμμετείχε σε ομαδική διαθεματική εργασία της τάξης του για τη μελέτη, το σχεδιασμό και την κατασκευή καταφυγίου στον πλανήτη 'Aρη. Η εργασία της ομάδας (Δ. Γρύλλης, Λ. Μόσχου, Ρ. Μουλαβασίλη, Τ. Παλαιολόγου, Κ. Παπαπολύζου) μετά από εξωτερική αξιολόγηση διακρίθηκε καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση. Ο Δημήτρης Γρύλλης επιλέχθηκε τελικά, μεταξύ των 5 παιδιών της ομάδας με κλήρωση. 32 33

Η Ελλάδα που ερευνά Διεθνής διάκριση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στη διαστημική τεχνολογία Η διαστημική υπηρεσία "FireHub: A Space Based Fire Management Hub" έλαβε το πρώτο βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό «Copernicus Masters Awards 2014» Μία σημαντική εθνική διάκριση σημείωσε η ομάδα δορυφορικής τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), υπό την καθοδήγηση του Δρ. Χάρη Κοντοέ, διευθυντή ερευνών του ΕΑΑ. Συγκεκριμένα, η ελληνική ομάδα τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο λειτουργούσας υπηρεσίας διαστημικής τεχνολογίας για το 2014 («Best Service Challenge 2014») στο διεθνή διαγωνισμό «Copernicus Masters Awards 2014», που διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, τη Γερμανική Αεροδιαστημική Υπηρεσία, καθώς και φορείς της Διαστημικής Βιομηχανίας της Ευρώπης. Η ομάδα του ΕΑΑ συμμετείχε στο διαγωνισμό με την διαστημική υπηρεσία "FireHub: A Space Based Fire Management Hub". Αποτελεί το αποτέλεσμα ερευνητικής δουλειάς των τελευταίων ετών, που ολοκληρώθηκε και προσφέρεται πλέον επιχειρησιακά από το Κέντρο Αριστείας Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του ΕΑΑ. Η διάκριση έγινε ανάμεσα σε 177 προτάσεις που υποβληθήκαν από 44 χώρες από όλο τον κόσμο, καθώς φέτος ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο. Το FireHub είναι μία ηλεκτρονική πλατφόρμα η οποία συνδέεται με τους δορυφόρους που πετάνε γύρω από τη Γη στέλνοντας ανά πέντε λεπτά της ώρας εικόνες από τις συνθήκες που επικρατούν στο φυσικό περιβάλλον του πλανήτη μας. Οι απεικονίσεις αυτές συγκεντρώνονται στους servers του Εθνικού Αστεροσκοπείου, όπου και συνδυάζονται, με τη χρήση σύνθετων μοντέλων, με πολλά άλλα δεδομένα που αφορούν τα δυναμικά στοιχεία του καιρού και τα φυσικά οικοσυστήματα. Κατ' αυτόν τον τρόπο παρέχονται συνεχώς και σε πραγματικό χρόνο υψηλής ακρίβειας πληροφορίες όπως: m α) η εξέλιξη κάθε πυρκαγιάς που συμβαίνει στην επικράτεια της χώρας, m β) η πρόβλεψη ανά μια ώρα της διασποράς του καπνού επάνω από τα αστικά κέντρα με ταυτόχρονη εκτίμηση της περιεκτικότητας του καπνού σε οργανικά υλικά με επιπτώσεις στην υγεία των ευάλωτων ηλικιών, και m γ) η εκτίμηση σε ημερησία, εβδομαδιαία, και εποχική βάση της ακριβούς έκτασης και των ορίων των δασικών οικοσυστημάτων που κάηκαν και τα οποία χρήζουν άμεσης αποκατάστασης για την αποφυγή κάθε παράνομης ενέργειας καταπάτησης των καμένων εκτάσεων. Οι παραπάνω δορυφορικές υπηρεσίες αποτελούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και παρέχονται μέσω διαδικτυακού τόπου του Κέντρου Αριστείας Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών ΒΕΥOND στη διεύθυνση (http://ocean.space.noa.gr/firehub). Οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται επιχειρησιακά σε βασικούς φορείς που εμπλέκονται θεσμικά στη διαχείριση και καταστολή των πυρκαγιών όπως το επιχειρησιακό κέντρο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας 199 ΣΕΚΥΠΣ/ΣΚΕΔ, καθώς και το Επιχειρησιακό Κέντρο Παρακολούθησης Καταστροφών του ΟΤΕ, τη Διεύθυνση Προστασίας Δασών του ΥΠΕΚΑ και τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. 34 35 συνεχίζεται...

Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Η Ελλάδα που ερευνά Διεθνής διάκριση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στη διαστημική τεχνολογία Διεθνές βραβείο για τις εναλλακτικές πηγές νερού σε ερευνητή του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» Η βράβευση της ομάδας του ΕΑΑ πραγματοποιήθηκε στις 23 Οκτωβρίου στο Βερολίνο στην Deutsche Telecom AG στο πλαίσιο του συνεδρίου "Satellite Master Conference - Forward Thinking Applications for Copernicus and Gallileo". Η ομάδα που βραβεύτηκε αποτελείτο από τους: Δρ. Χάρη Κοντοέ, κ. Θεμιστοκλή Χαιρεκάκη, Δρ. Ιωάννη Παπουτσή, Δρ. Σταύρο Σολωμό, και την Δρ. Εμμανουέλλα Ιερωνυμίδη. Για την υλοποίηση της εφαρμογής εργάστηκαν και άλλα στελέχη του BEYOND. Περισσότερες πληροφορίες: http://ocean.space.noa.gr/seviri_u/fend_new/index.php Η ερευνητική ομάδα του Δρ. Φαλάρα ανέπτυξε τεχνολογία καθαρισμού του νερού αξιοποιώντας τη φυσική ενέργεια του ηλιακού φωτός και προηγμένους φωτοκαταλύτες τιτανίας σε συνδυασμό με κεραμικές και σύνθετες μεμβράνες Το διεθνές βραβείο Alternative Water Resources Prize έλαβε ο Δρ. Πολύκαρπος Φαλάρας, ερευνητής του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος και συντονιστής του Ευρωπαϊκού Προγράμματος CLEANWATER, και η ομάδα του, σε αναγνώριση της προσφοράς του στην έρευνα για καθαρό νερό. Το διεθνές επιστημονικό βραβείο για το νερό Prince Sultan Bin Abdulaziz International Prize for Water, που καθιέρωσε η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, βραβεύει κάθε δύο χρόνια την πρωτοπόρο έρευνα και τις καινοτόμες εφαρμογές παγκόσμιας εμβέλειας, που στοχεύουν στην προστασία από τη ρύπανση, τη βελτίωση της ποιότητας, τη διατήρηση αλλά και διαχείριση ενός αγαθού ζωτικής σημασίας για το περιβάλλον και τον άνθρωπο, του νερού. Οι νικητές του 6ου Διεθνούς Βραβείου Prince Sultan International Prize for Water περιλαμβάνουν τέσσερις ερευνητικές ομάδες από τις ΗΠΑ, την Ισπανία και την Ελλάδα. Τα ονόματα των νικητών ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου των βραβείων στο Riyadh στις 12 Οκτωβρίου 2014, με πρόεδρο τον Πρίγκιπα Khaled Bin. 36 37 συνεχίζεται...

Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Η Ελλάδα που ερευνά Διεθνές βραβείο για τις εναλλακτικές πηγές νερού σε ερευνητή του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» Βραβείο «Green Talents» σε Έλληνα ερευνητή Η ερευνητική ομάδα του Δρ. Π. Φαλάρα ανέπτυξε μια καινοτόμo τεχνολογία για τον καθαρισμό του νερού, αξιοποιώντας τη φυσική ενέργεια του ηλιακού φωτός και προηγμένους φωτοκαταλύτες τιτανίας σε συνδυασμό με κεραμικές και σύνθετες μεμβράνες. Ενώ οι συμβατικές μέθοδοι καθαρισμού που δεν έχουν πάντοτε απόλυτη επιτυχία - βασίζονται στο φυσικό διαχωρισμό του νερού από τους παθογόνους μικροοργανισμούς και τους ρύπους, η νέα μέθοδος, κάνοντας χρήση νανοτεχνολογίας και προηγμένων οξειδωτικών διεργασιών αντιρρύπανσης, επιτυγχάνει την φωτοκαταλυτική διάσπαση των ρύπων, καθαρίζοντας έτσι αποτελεσματικότερα το νερό. Και όλα αυτά χωρίς περιττά κόστη και με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον, αφού χρησιμοποιείται το φως του ήλιου! Η νέα τεχνολογία καλύπτεται από διεθνές δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Στο πλαίσιο αυτό έχει κατασκευαστεί πρότυπη εργαστηριακή μονάδα καθαρισμού νερού, όπου αξιολογούνται και βελτιστοποιούνται νέοι νανοφωτοκαταλύτες αλλά και σύνθετες/τροποποιημένες μεμβράνες με δράση στο ορατό φως. Παράλληλα, έχει προβλεφθεί η ενεργειακά αυτόνομη λειτουργία του συστήματος με τη χρήση τεχνολογιών οπτικών ινών και φωτοβολταϊκών συστημάτων, ενώ έχει σχεδιαστεί η επέκταση του σε μεγαλύτερη κλίμακα (scale-up), πράγμα που ανοίγει τις προοπτικές για πρακτική εφαρμογή της νέας τεχνολογίας σε επίπεδο κατοικίας, παραγωγικής μονάδας, καθώς και σε απομακρυσμένες περιοχές. Ο Νικόλαος Μουστάκας είναι ένας από τους 25 νέους επιστήμονες απ όλο τον κόσμο που βραβεύτηκαν από το γερμανικό υπουργείο Παιδείας και Έρευνας στο διαγωνισμό «Green Talents» Ο Νικόλαος Μουστάκας, υποψήφιος διδάκτορας στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», είναι ένας από τους 25 νέους επιστήμονες απ όλο τον κόσμο που βραβεύτηκαν από το γερμανικό υπουργείο Παιδείας και Έρευνας στο διαγωνισμό «Green Talents». Η έρευνα του κ. Μουστάκα επικεντρώνεται στην φωτοκατάλυση και την τεχνητή φωτοσύνθεση. Πρόκειται για κεντρικούς ερευνητικούς τομείς του ενεργειακού εφοδιασμού στο μέλλον. Φωτοκατάλυση είναι ο καθαρισμός αέριων και υγρών ρύπων με τη χρήση του ηλιακού φωτός. Τεχνητή φωτοσύνθεση είναι η μετατροπή του διοξειδίου του άνθρακα σε υδρογονάθρακες τους οποίους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ξανά σαν καύσιμα. Σύμφωνα με τον κ. Μουστάκα, αυτό σημαίνει ότι αντί να διαρρέει το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα μετατρέπεται σε ενέργεια. Η ανάπτυξη και εφαρμογή μιας τέτοιας τεχνολογίας θα συνέβαλε τόσο στην αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος όσο και στην αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Η σχετική έρευνα που διεξάγεται σε πολλά ερευνητικά κέντρα ανά τον κόσμο βρίσκεται ακόμη σε ένα αρχικό στάδιο. Περισσότερες πληροφορίες: http://ipc.chem.demokritos.gr/index.php?option=com_content& view=article&id=57 Ο καθηγητής Ούβε Σνάιντεβιντ, διευθυντής του Ινστιτούτου για το Κλίμα, το Περιβάλλον και την Ενέργεια στο Βούπερταλ και μέλος του Club of Rome, εξήγησε τους λόγους για τους οποίους βραβεύθηκε ο 38 39 συνεχίζεται...