EΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 27 Δεκεμβρίου 1994 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αριθ. Πρωτ. 1144442/2583/Α0012 ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ & Δ.Π ΠΟΛ. 1289 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑ Α' ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση ορισμένων διατάξεων του ν. 2214/1994, οι οποίες αναφέρονται στη φορολογία του γεωργικού εισοδήματος. 1. Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 6 έως και 11 του ν. 2214/1994 '' Αντικειμενικό σύστημα φορολογίας εισοδήματος και άλλες διατάξεις '' (ΦΕΚ 75 Α' ), οι οποίες αναφέρονται σε θέματα φορολογίας του γεωργικού εισοδήματος. 2. Για κάθε ένα από τα πιο πάνω άρθρα σας παρέχουμε τις ακόλουθες ερμηνευτικές οδηγίες με σκοπό την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους. Αρθρο 6 Προσδιορισμός καθαρού γεωργικού εισοδήματος 1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου προσδιορίζεται η έννοια και η πηγή προέλευσης του καθαρού γεωργικού εισοδήματος, εκείνων των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που δεν τηρούν λογιστικά βιβλία του Κ.Β.Σ., από τα οποία να εξάγεται λογιστικό αποτέλεσμα. Ειδικότερα, με τη διάταξη αυτή ορίζεται ότι, ως καθαρό γεωργικό εισόδημα, από οποιαδήποτε γεωργική δραστηριότητα, στην περίπτωση που δεν τηρούνται βιβλία του Κ.Β.Σ., από τα οποία να εξάγεται λογιστικό αποτέλεσμα για τη δραστηριότητα αυτή, θεωρείται η πρόσοδος από το έδαφος, το κεφάλαιο και την εργασία, από τη συμμετοχή τους στην παραγωγική δραστηριότητα μιας γεωργικής εκμετάλλευσης, η οποία προσδιορίζεται με αντικειμενική μέθοδο. Με την μέθοδο αυτή, ως καθαρό γεωργικό εισόδημα θεωρείται η καθαρή πρόσοδος από τους τρεις κυρίως συντελεστές παραγωγής, κάθε γεωργικής εκμετάλλευσης, ήτοι από το έδαφος, την εργασία και το κεφάλαιο. Στο οικονομικό αυτό αποτέλεσμα, περιλαμβάνεται και κάθε μορφής επιδότηση ή άλλη ενίσχυση, εμφανής ή αφανής προς τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Διευκρινίζεται ότι στην έννοια του γεωργικού εισοδήματος περιλαμβάνεται το εισόδημα που προκύπτει από κάθε μορφή γεωργικής εκμετάλλευσης, όπως αγροτική, κτηνοτροφική, πτηνοτροφική, μελισσοκομική, σηροτροφική, δασική, αλιευτική κτλ. Από τη γενική διατύπωση της διάταξης αυτής προκύπτει ότι με τις ρυθμίσεις αυτού του άρθρου προσδιορίζεται το καθαρό γεωργικό εισόδημα που αποκτάται από οποιοδήποτε φορέα γεωργικής δραστηριότητας, είτε δηλαδή αυτή ασκείται από φυσικό πρόσωπο, είτε από υποχρέους της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2238/1994, με την προϋπόθεση όμως ότι δεν τηρούνται βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Για τον προ προσδιορισμό αυτό λαμβάνεται υπόψη το καθαρό γεωργικό εισόδημα, όπως αυτό υπολογίζεται με βάση τις καθιερωμένες και γενικά παραδεγμένες αρχές της γεωργικής λογιστικής, ανά στρέμμα καλλιεργούμενης έκτασης και είδος προϊόντος ή κατά κεφαλή και είδος εκτρεφόμενου ζώου ή κατά άλλη μονάδα παραγωγής για ειδικές περιπτώσεις, όπως αλιευτικής, δασικής, μελισσοκομικής ή άλλης παραγωγής. Το ανά μονάδα ποσό καθαρού γεωργικού εισοδήματος που προκύπτει σύμφωνα με τα παραπάνω πολλαπλασιάζεται επί τον αριθμό των στρεμμάτων ή των εκτρεφόμενων ζώων ή των άλλων μονάδων παραγωγής ή συνδυασμό αυτών και το γινόμενο αυτού του πολλαπλασιασμού αποτελεί το καθαρό εισόδημα, που ρέπει να δηλωθεί από τον ασκούντα τη γεωργική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τα ανωτέρω το συνολικό καθαρό γεωργικό εισόδημα για τα φυσικά πρόσωπα που καλλιεργούν ορισμένα στρέμματα γης ής εκτρέφουν ορισμένο αριθμό ζώων κλπ. θα προσδιορίζεται για κάθε προϊόν ξεχωριστά, με πολλαπλασιασμό των κατεχομένων 1
στρεμμάτων ή ζώων ή άλλων μονάδων ή συνδυασμού αυτών επί το καθαρό γεωργικό εισόδημα που αντιστοιχεί σε κάθε μονάδα. Για την εξειδίκευση της πιο πάνω αντικειμενικής μεθόδου προσδιορισμού του καθαρού εισοδήματος εκδόθηκε η 1135648/2415/Α0012/ΠΟΛ.1270/21.11.1994 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας που σας κοινοποιήθηκε και με την οποία καθορίζονται : α) Ο συντελεστής παραγωγής του ίδιου εδάφους. Προσδιοριστικό στοιχείο της προσόδου του συντελεστή παραγωγής ίδιου εδάφους αποτελεί το υπολογιζόμενο ενοίκιο ίδιου εδάφους. Το ύψος του ενοικίου αυτού ορίζεται κάθε χρόνο με βάση το μέσο ενοίκιο που επικρατεί στην περιοχή και για την ίδια ποιότητα εδάφους. Για τον προσδιορισμό του παραπάνω ενοικίου ιδίως συνεκτιμούνται η συνολική έκταση, το σχήμα, η τοπογραφική κατάσταση, όπως κλίση και γενικά τα στοιχεία τα οποία καθορίζουν τη φυσική του παραγωγικότητα, όπως σύσταση εδάφους, γονιμότητα. β) Ο συντελεστής παραγωγής ίδιας εργασίας. Προσδιοριστικό στοιχείο της προσόδου του συντελεστή παραγωγής ίδιας εργασίας αποτελεί η υπολογιζόμενη αμοιβή της οικογενειακής εργασίας, το ύψος της οποίας ορίζεται κάθε χρόνο από τα εκτιμώμενα ημερομίσθια του γεωργού κατά των μελών της οικογένειάς του, σε όλους του κάδους της γεωργικής εκμετάλλευσης κατά τη διάρκεια του έτους επί το μέσο ημερομίσθιο της περιοχής. Για τον προσδιορισμό της παραπάνω αμοιβής ιδίως συνεκτιμούνται ο χρόνος απασχόλησης, η ηλικία και το φύλλο. γ) Ο συντελεστής παραγωγής ίδιου κεφαλαίου. Προσδιοριστικά στοιχεία της προσόδου του συντελεστή παραγωγής ίδιου κεφαλαίου αποτελούν: Οι τόκοι του πάγιου κεφαλαίου που ανήκει στον παραγωγό. Οι τόκοι του κυκλοφοριακού κεφαλαίου που ανήκει στον παραγωγό. Για τον προσδιορισμό των τόκων του πάγιου κεφαλαίου που ανήκει στον παραγωγό ιδίως συνεκτιμούνται: α) Οι έγγειες βελτιώσεις, β) τα κτίσματα, γ) οι φυτείες, δ) τα ζώα, ε) οι κυψέλες, στ) τα μηχανήματα και εργαλεία. Το ύψος των τόκων αυτών λαμβάνεται από το μέσο ετήσιο όρο της αξίας των παραπάνω στοιχείων επί την συνήθη απόδοση των πάγιων στοιχείων της εκμετάλλευσης. Για τον προσδιορισμό των τόκων του κυκλοφοριακού κεφαλαίου συνεκτιμούνται ιδίως: α) τα αναλώσιμα υλικά (σπόροι, λιπάσματα, φάρμακα, ζωοτροφές κτλ), β) τα προιόντα και εφόδια που είναι στην αποθήκη του παραγωγού. Το ύψος των τόκων αυτών λαμβάνεται από το μέσο όρο της αξίας των παραπάνω στοιχείων επί το μέσο ισχύον επιτόκιο βραχυπροθέσμων αγροτικών δανείων για έξι (6) μήνες. Τρόπος υπολογισμού του καθαρού γεωργικού εισοδήματος Σύμφωνα με την ανωτέρω κοινή Υπουργική απόφαση η μέθοδος υπολογισμού του καθαρού γεωργικού εισοδήματος είναι η ακόλουθη: Από το σύνολο της ακαθάριστης προσόδου αφαιρούνται οι χρηματικές δαπάνες της γεωργικής εκμετάλλευσης. Στην ακαθάριστη πρόσοδο περιλαμβάνονται : α) οι εισπράξεις από τη διάθεση πάσης φύσεως γεωργικών προϊόντων σε τρίτους, επιδοτήσεις και αποζημιώσεις παραγωγής, β) η αξία των από τον παραγωγό και την οικογένειά του καταναλωθέντων γεωργικών προϊόντων, γ) η ετήσια αυξομείωση της καθαρής περιουσίας της γεωργικής εκμετάλλευσης. 2
Στις χρηματικές δαπάνες περιλαμβάνονται οι ακόλουθες καταβαλλόμενες ή αποτιμημένες σε χρήμα δαπάνες σε τρίτους, για την παραγωγή των προϊόντων, οι οποίες συνιστούν το κόστος χρησιμοποίησης των συντελεστών παραγωγής που δεν ανήκουν στο παραγωγό: α) το καταβαλλόμενο ενοίκιο σε τρίτους για την ενοικίαση γεωργικών εκτάσεων, β) η αμοιβή της ξένης εργασίας, γ) η αξία των αναλώσιμων υλικών και εφοδίων (λιπάσματα φάρμακα, καύσιμα, ζωοτροφές κτλ), δ) οι καταβαλλόμενοι τόκοι, ε) οι αποσβέσεις κεφαλαίων, στ) η αμοιβή υπηρεσιών τρίτων (τέλη, ασφάλιστρα), ζ) λοιπές σχετικές δαπάνες που αναφέρονται σε τρίτους. O υπολογισμός του καθαρού γεωργικού εισοδήματος ανά στρέμμα και είδος προιόντος ή κατά κεφαλή και είδος εκτρεφόμενου ζώου ή κατά άλλη μονάδα για ειδικές περιπτώσεις θα γίνεται από τους αρμόδιους της Διεύθυνσης Γεωργίας κάθε νομού και για όλα τα προϊόντα του νομού. Βάση υπολογισμού θα αποτελέσουν τα διαθέσιμα λογιστικά στοιχεία γεωργικών εκμεταλλεύσεων και κυρίως στοιχεία της έρευνας ΔΙΓΕΛΠ ( Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης RICA) και της έρευνας γεωργικού εισοδήματος ή από οποιαδήποτε άλλα στοιχεία. Οι πιο πάνω εκτιμήσεις, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε νομού και κάθε καλλιέργειας μπορούν να εξειδικευτούν κατά ζώνη καλλιεργούμενης έκτασης (πεδινή -ορεινή - ημιορεινή ) και δυνατότητα άρδευσης ή μη ή όποια άλλη διάκριση κρίνεται αναγκαία, τόσο για τις καλλιέργειες γης όσο και για τις εκτροφές ζώων ή τις άλλες μονάδες παραγωγής των ειδικών περιπτώσεων. Σημειώνεται ότι, στο καθαρό εισόδημα ανά στρέμμα κτλ., που θα προσδιορισθεί με την παραπάνω διαδικασία, έχει συνυπολογισθεί και κάθε μορφή επιδότησης ή άλλη ενίσχυση, εμφανής ή αφανής. Κατά συνέπεια, ποσά επιδοτήσεων ή ενισχύσεων που εισπράττουν όσοι ασκούν γεωργική δραστηριότητα, δεν προστίθενται στο γινόμενο που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των στρεμμάτων κτλ., με το καθαρό ποσό εισοδήματος ανά στρέμμα κτλ. 2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 6 περιγράφεται η διαδικασία προσδιορισμού του καθαρού γεωργικού εισοδήματος, για κάθε ημερολογιακό έτος, με αντικειμενική μέθοδο. Για το σκοπό αυτό στη Διεύθυνση Φορολογίας Εισοδήματος του Υπουργείου Οικονομικών συνιστάται εννεαμελής Επιτροπή Αντικειμενικού Προσδιορισμού του Γεωργικού Εισοδήματος (Ε.Α.Π.Γ.Ε.), η οποία αποτελείται από Γενικό Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογίας και Δημόσιας Περιουσίας, ως Πρόεδρο και μέλη τον προϊστάμενο τη Διεύθυνσης Φορολογία, Εισοδήματος ή τους νόμιμους αναπληρωτές τους, δύο ειδικούς επιστήμονες του Υπουργείου Γεωργίας με τους αναπληρωτές τους, που προτείνονται από την Υπηρεσία τους, έναν ειδικό επιστήμονα με τον αναπληρωτή του, που προτείνεται από την ΠΑ.ΣΕ.Γ.Ε.Σ., δύο ειδικούς επιστήμονες με τους αναπληρωτές τους, που προτείνονται από τις αγροτικές συνομοσπονδίες, ένα μέλος του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού του Τμήματος Γεωργικής Οικονομίας του Γεωργικού Πανεπιστημίου Αθηνών με τον αναπληρωτή του, που προτείνεται από το τμήμα αυτό και έναν ειδικό επιστήμονα με τον αναπληρωτή του, που προτείνεται από την Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος. Χρέη γραμματέα της Επιτροπής εκτελεί φοροτεχνικός υπάλληλος της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογίας και Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών. Εργο της Επιτροπής είναι η κατάρτιση πινάκων, που περιλαμβάνουν εκτιμήσεις του καθαρού γεωργικού εισοδήματος της παραγράφου 1 αυτού του άρθρου, για όλα τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στην Ελληνική Επικράτεια, καθώς και εκτιμήσεις του αντιπροσωπευτικού 3
ενοικίου, ανά στρέμμα ενοικιαζόμενης γεωργικής γης. Οι πιο πάνω εκτιμήσεις εξειδικεύονται κατά νομό, ζώνη καλλιεργούμενης έκτασης (πεδινή -ορεινή - ημιορεινή ) και δυνατότητα άρδευσης ή όποια άλλη διάκριση κρίνεται αναγκαία, λαμβάνοντας υπόψη ειδικούς συντελεστές, όπως συντελεστές ζώνης καλλιεργούμενης έκτασης, συντελεστές αρδευσιμότητας και όποιο στοιχείο κρίνεται πρόσφορο από την Επιτροπή με βάση δεδομένα προηγούμενων ετών, δεκτικά αξιολόγησης. Η Επιτροπή (Ε.Α.Π.Γ.Ε. ) καταρτίζει οριστικούς πίνακες, μέχρι τέλους Φεβρουαρίου κάθε έτους, αφού συνεκτιμήσει ανάλογους πίνακες, οι οποίοι έχουν καταρτισθεί από τις Νομαρχιακές Επιτροπές που συνιστώνται με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 3 αυτού του άρθρου. Η συγκρότηση της Επιτροπής, σύμφωνα με την περίπτωση β' της παραγράφου 7 αυτού του άρθρου, γίνεται με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών. 3. Με την παράγραφο 3 του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου προβλέπτεται η σύσταση πενταμελούς επιτροπής στην Διεύθυνση Επιθεώρησης και Συντονισμού Δ.Ο.Υ κάθε νομαρχίας η οποία αποτελείται από Επιθεωρητή της οικείας Διεύθυνσης, που είναι αρμόδια για το νομό, ως Πρόεδρο και μέλη τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας του νομού ή ένα από αυτούς, σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότερες από μία ΔΟΥ στο Νομό και κατά προτίμηση αυτόν που κατά κύριο λόγο έχει στην αρμοδιότητά του περιοχές με γεωργική παραγωγή, σε συνδυασμό και με την τάξη της Δ.Ο.Υ., έναν ειδικό επιστήμονα της Διεύθυνσης Γεωργίας της νομαρχίας, έναν ειδικό επιστήμονα, που προτείνεται από την ένωση γεωργικών συνεταιρισμών της έδρας του νομού και έναν ειδικό επιστήμονα, που προτείνεται από κάθε αγροτική ομοσπονδία του νομού, εκ περιτροπής κατ' έτος, όταν υπάρχουν περισσότερες της μιας ομοσπονδίες. Για τους παραπάνω ορίζονται και αναπληρωτες τους. Χρέη γραμματέα της Επιτροπής εκτελεί φοροτεχνικός υπάλληλος δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας του νομού. Εργο της επιτροπής αυτής είναι η οριστικοποίηση, σε επίπεδο νομού, πινάκων καθαρού εισοδήματος της παραγράφου 1 αυτού του άρθρου. Οι πίνακες αυτοί καταρτίζονται, με ευθύνη των Διευθύνσεων Γεωργίας, από διαθέσιμα λογιστικά στοιχεία γεωργικών εκμεταλλεύσεων, για όλα τα παραγόμενα γεωργικά προϊόντα του νομού, με βάση τις καθιερωμένες γεωργοοικονομικές μεθόδους, καθώς και με εκτιμήσεις για το αντιπροσωπευτικό ενοίκιο ανά στρέμμα γεωργικής γης (1135648/2415/Α0012/ΠΟΛ.1270/21-11-1994 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας ) και προσκομίζονται στην επιτροπή μέχρι 15 Ιανουαρίου κάθε έτους. Με ευθύνη του Προέδρου της Επιτροπής, οι οριστικοποιημένοι πίνακες αποστέλλονται μέχρι 31 Ιανουαρίου κάθε έτους στην Επιτροπή Αντικειμενικού Προσδιορισμού του Γεωργικού Εισοδήματος που συνιστάται στο Υπουργείο Οικονομικών σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 αυτού του άρθρου. Η συγκρότηση της Επιτροπής, σύμφωνα με την περίπτωση β' της παραγράφου 8 αυτού του άρθρου, γίνεται με αποφάσεις του οικείου νομάρχη. 4. Με την παράγραφο 4 του άρθρου 6 ρυθμίζεται η περίπτωση εκείνη που η κεντρική επιτροπή, (δηλαδή η επιτροπή της παραγράφου 2 αυτού του άρθρου), δεν έχει στη διάθεσή της πίνακες των τοπικών νομαρχιακών επιτροπών ή όταν αυτοί είναι ελλιπείς, οριστικοποιεί τις αρχικές δικές της εκτιμήσεις. Οι τελικοί αυτοί πίνακες εγκρίνονται από τον Υπουργό Οικονομικών και με ευθύνη του προέδρου τη επιτροπής, κοινοποιούνται στις νομαρχίες και τις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες των νομών. Με ευθύνη των νομαρχών, οι πίνακες αυτοί κοινοποιούνται σε όλους τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τις συνεταιριστικές οργανώσεις και τους αγροτικούς συλλόγους, μέχρι 10 Μαρτίου κάθε έτους. 5. Με την παράγραφο 5 του άρθρου 6 αντιμετωπίζεται η περίπτωση εκείνη κατά την οποία προκύπτει διαφορά στο καθαρό γεωργικό εισόδημα μεταξύ βιβλίων και αντικειμενικής μεθόδου. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, αν από τα τηρούμενα βιβλία του Κώδικα Βιβλίων και 4
Στοιχείων, από τα οποία δεν εξάγεται λογιστικό αποτέλεσμα, προκύπτει καθαρό γεωργικό εισόδημα, διαφορετικό από αυτό που προσδιορίζεται με την αντικειμενική μέθοδο, λαμβάνεται υπόψη για τη φορολογία εισοδήματος το κατά περίπτωση προκύπτον μεγαλύτερο εισόδημα. Σημειώνεται ότι, προκειμένου για επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορία του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, τα οποία κρίνονται ανεπαρκή ή ανακριβή, σε τρόπο ώστε στην περίπτωση αυτή το καθαρό κέρδος να μη προσδιορίζεται λογιστικά, το καθαρό εισόδημα αυτών θα προσδιοριστεί εξωλογιστικά σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 2238/1994. 6. Σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 6, αν από τα στοιχεία, που προσκομίζει ο φορολογούμενος, αποδεικνύεται ότι, εξαιτίας ζημιών από γεγονότα απρόβλεπτα ή οφειλόμενα σε ανώτερη βία, δεν αποκτήθηκε εισόδημα ή αυτό που αποκτήθηκε είναι κατώτερο του προσδιοριζομένου με την αντικειμενική μέθοδο, ο προιστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας δεν λαμβάνει υπόψη ή μειώνει κατά περίπτωση το καθαρό γεωργικό εισόδημα που προκύπτει με την αντικειμενική μέθοδο. 7. Με την παράγραφο 7 του άρθρου 6 παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονομικών να καθορίζει με αποφάσεις του τη συγκρότηση της επιτροπής που προβλέπεται από την παράγραφο 2 αυτού του άρθρου, τις λεπτομέρειες, τη διαδικασία, καθώς και κάθε αναγκαία δαπάνη για την εφαρμογή των διατάξεων αυτού του άρθρου. 8. Με την παράγραφο 8 του άρθρου 6 παρέχεται εξουσιοδότηση στους νομάρχες να καθορίζουν με αποφάσεις τους τη συγκρότηση της επιτροπής που προβλέπεται από την παράγραφο 3 αυτού του άρθρου, τις λεπτομέρειες και τη διαδικασία εφαρμογής των διατάξεων των παραγράφων 3 και 4 αυτού του άρθρου. 9. Τέλος με την παράγραφο 9 του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου ορίζεται ότι οι διατάξεις αυτού του άρθρου εφαρμόζονται από το οικονομικό έτος 1995, για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν στη χρήση 1994 και μετά. Αρθρο 7 Υπόχρεοι σε δήλωση - Χρόνος υποβολής 1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 7 του κοινοποιούμενου νόμου ρυθμίζονται οι περιπτώσεις υποβολής δήλωσης από τους υποχρέους, που καθιερώνονται με τη διάταξη αυτή, καθώς και ο χρόνος υποβολής αυτής. Συγκεκριμένα με τη διάταξη αυτή ορίζεται ότι, φυσικά πρόσωπα, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, που έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα, υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση, εφόσον το ετήσιο καθαρό γεωργικό τους εισόδημα υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) δραχμών. Τα ως άνω πρόσωπα και αν ακόμη το καθαρό γεωργικό εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) δραχμών, υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση εφόσον εμπίπτουν σε μία από τις περιπτώσεις α' έως και ια' της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ν. 2238/1994, που αναφέρονται παρακάτω: α) Είναι κύριοι ή κάτοχοι επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης ή ημιφορτηγού - εκτός από αγροτικό ημιφορτηγό - ή μοτοσικλέτας από 500 κυβικά εκατοστά και πάνω ή κότερου ή θαλαμηγού ή ακάτου ή αεροσκάφους ή αυτοκινήτου μικτής χρήσης ή αυτοκινήτου τύπου JEEP ή σκαφών αναψυχής καθώς και όσοι έχουν στην διάθεσή τους για τις ατομικές ή οικογενειακές τους ανάγκες τέτοιου είδους μεταφορικά μέσα, τα οποία ανήκουν είτε στη σύζυγό τους είτε στα μέλη που τους βαρύνουν είτε σε εταιρείες στις οποίες αυτοί μετέχουν ως εταίροι, διαχειριστές εταίροι ή είναι πρόεδροι και ασκούν πραγματική διοίκηση ή ως διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι. β) Διατηρούν στην προσωπική τους υπηρεσία ένα η και περισσότερα πρόσωπα ως μισθωτούς. γ) Ασκούν ατομική επιχείρηση ή ελεύθερο επάγγελμα. 5
δ) Μετέχουν σε προσωπική ή περιορισμένης ευθύνης εταιρεία ή κοινοπραξία ή κοινωνία ή αστική εταιρεία που ασκεί επιχείρηση ή επάγγελμα. ε) Εχουν εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτων πάνω από πενήντα χιλιάδες (50.000) δραχμές το χρόνο. στ) Αγοράζουν ακίνητα ή ανεγείρουν οικοδομή ζ) Διατηρούν δευτερεύουσα κατοικία ή κατοικούν σε οικοδομή πάνω από εκατόν πενήντα (150) τετραγωνικά μέτρα. η) Λαμβάνουν καλλιεργητικά δάνεια πάνω από δύο εκατομμύρια (2.000.000) δραχμές ή όταν το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού τους αυτής της κατηγορίας στην Τράπεζα, την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους, υπερβαίνει τα δύο εκατομμύρια (2.000.000) δραχμές. θ) Εχουν άδεια της αρμόδιας αρχής να πωλούν αγαθά πλανοδίως ή στις λαικές αγορές. ι) Κατέχουν ή καλλιεργούν ορισμένη έκταση γεωργικής γης, καθώς και όσοι εισπράττουν επιστρεφόμενο φόρο προστιθέμενης αξίας. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται η ελάχιστη έκταση, σε σχέση με το είδος της καλλιέργειας, το ύψος του επιστρεφόμενου φόρου προστιθέμενης αξίας και κάθε άλλη λεπτομέρεια που είναι αναγκαία για την εφαρμογή αυτής της περίπτωσης. ια) Οποιοσδήποτε, εφόσον προσκληθεί γι αυτό εγγράφως από τον αρμόδιο προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας. Στην περίπτωση αυτή ο καλούμενος υποχρεούται να υποβάλει τις οικείες δηλώσεις μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία της επίδοσης σ' αυτόν της οικείας πρόσκλησης. 2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 7 ορίζεται ότι, εξαιρετικά τα φυσικά πρόσωπα, που είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα, ακόμα και όταν το ετήσιο γεωργικό εισόδημά τους είναι μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) δραχμές,υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση, εφόσον λαμβάνουν επιδοτήσεις ποσού άνω των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) δραχμών, για προϊόντα φυτικής παραγωγής ή επτακοσίων χιλιάδων (750.000) δραχμών, για προϊόντα ζωικής παραγωγής (Η διάταξη αυτή έχει περιληφθεί στην περίπτωση η' της παραγράφου 1 του άρθρου 61 του ν. 2238/1994). 3. Με την παράγραφο 3 του άρθρου 7 προβλέπεται ότι φυσικά πρόσωπα, τα οποία αποκτούν και γεωργικό εισόδημα, χωρίς να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση,ανεξάρτητα από το ύψος του καθαρού γεωργικού εισοδήματος που αποκτούν ή το ύψος των επιδοτήσεων που λαμβάνουν ή το ύψος του επιστρεφόμενου φόρου προστιθέμενης αξίας που εισπράττουν. 4. Με την παράγραφο 4 του άρθρου 7 μετατίθεται η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος μέχρι της 15 Απριλίου του οικείου οικονομικού έτους, όταν μεταξύ των εισοδημάτων του υποχρέου περιλαμβάνονται και γεωργικά εισοδήματα. 5. Με την παράγραφο 5 του άρθρου 7 παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονομικών όπως με αποφάσεις του αναπροσαρμόζει τα ποσά που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο και ρυθμίζει κάθε άλλη λεπτομέρεια γαι την εφαρμογή των διατάξεων αυτού του άρθρου. 6. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του άρθρου, σύμφωνα με την περίπτωση α' του άρθρου 66 του κοινοποιούμενου νόμου, αρχίζει από το οικονομικό έτος 1995, για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 1994 και μετά. 7. Τέλος, τονίζεται ότι, για τη σωστή συμπλήρωση της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος των αγροτών, οι αρμόδιες Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (ΔΟΥ), οφείλουν να τους βοηθούν, να τους ενημερώνουν και να τους διευκολύνουν σε κάθε περίπτωση που τους ζητηθεί η βοήθειά τους. Αρθρο 8 Εκπτώσεις - Απαλλαγές - Κίνητρα 6
1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 8 του κοινοποιούμενου νόμου προβλέπεται ότι, από το καθαρό γεωργικό εισόδημα, όπως αυτό προσδιορίζεται από τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των στρεμμάτων κτλ. επί το καθαρό ανα στρέμα κ.λ.π. ποσό καθαρού γεωργικού εισοδήματος, όπως προβλέπεται από το άρθρο 6 του κοινοποιούμενου νόμου, (και όχι του άρθρου 1 όπως από παραδρομή αναφέρεται στο κείμενο του νόμου αυτού ), εκπίπτουν: α) Το ποσόν του καταβαλλόμενου ενοικίου για εκμίσθωση της γεωργικής γης. Σημειώνεται ότι το ποσό του καταβαλλόμενου ενοικίου εκπίπτει απ το συνολικό καθαρό γεωργικό εισόδημα το οποίο προκύπτει από την άθροιση των επί μέρους καθαρών ποσών εισοδήματος ανά είδος καλλιέργειας, εκτρεφόμενου ζώου ή άλλης μονάδας μέτρησης. β) Ποσό ίσο με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25% ), της δαπάνης αγοράς καινούριου πάγιου εξοπλισμού, που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την κάλυψη αναγκών της γεωργικής εκμετάλλευσης, εφάπαξ κατά το χρόνο πραγματοποίησης της δαπάνης, χωρίς δυνατότητα μεταφοράς και έκπτωσης αυτής, ολικά ή μερικά, σε επόμενες χρήσεις. Το ποσό της έκπτωσης αυτής διενεργείται πέραν των αποσβέσεων που έχουν υπολογισθεί προκειμένου να προσδιορισθεί, σύμφωνα με το άρθρο 6 του κοινοποιούμενου νόμου, το καθαρό γεωργικό ανά στρέμμα κτλ εισόδημα. Για τις δηλώσεις οικονομικού έτους 1995 (διαχείριση 1/1-31/12/1994) θα εκπεσθεί, με βάση το παραπάνω ποσοστό, δαπάνη καινούργιου εξοπλισμού που αγοράστηκε από 1.1.1994 και μέχρι 31.12.1994. Σημειώνεται ότι, δεν εκπίπτει, ποσό της δαπάνης αγοράς μεταχειρισμένου εξοπλισμού, ενώ στην έννοια του πάγιου εξοπλισμού περιλαμβάνεται κάθε είδος εξοπλισμού είτε μηχανολογικού είτε μη (πχ. σωλήνες άρδευσης, πομόνες κτλ).οι διατάξεις της παραγράφου αυτής εφαρμόζεται τόσο για τα φυσικά πρόσωπα, είτε είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες είτε όχι, που αποκτούν γεωργικό εισόδημα, όσο και για τους υποχρέους της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του ν. 2238/1994, εκτός των περιπτώσεων που τηρούνται βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, επειδή σε αυτές τις περιπτώσεις δεν προσδιορίζεται καθαρό γεωργικό εισόδημα με βάση την αντικειμενική μέθοδο του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου. Για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας του κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων τα ποσά αγοράς του πάγιου εξοπλισμού εκπίπτουν σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του άρθρου 31 του ν. 2238/1994. 2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 8 ορίζεται ότι από το καθαρό γεωργικό εισόδημα των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, όπως αυτό προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου, φυσικών προσώπων, απαλλάσσεται του φόρου ποσό μέχρι πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) δραχμών. Το ποσό αυτό ορίζεται σε ένα εκατομμύριο (1.000.000) δραχμές, εφόσον τα παραπάνω πρόσωπα λαμβάνουν εξισωτικές αποζημιώσεις. Ειδικά για νέους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, που δεν έχουν υπερβεί το 35ο έτος της ηλικίας τους, τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται κατά ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) για τα πρώτα πέντε (5) συνεχή χρόνια άσκησης του επαγγέλματός τους. Τα ποσά αυτά, μετά την προσαύξησή τους διαμορφώνονται σε επτακόσεις χιλιάδες (700.000) δραχμές, και ένα εκατομμύριο τετρακόσιες χιλιάδες (1.400.000) δραχμές, αντίστοιχα. Τα παραπάνω δεν έχουν εφαρμογή για τα φυσικά πρόσωπα που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, καθώς και για τους υποχρέους της παραγράφου 4του άρθρου 2 του ν. 2238/1994.Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται αθροιστικά η ύπαρξη των δύο προυποθέσεων (ηλικία, πενταετία). Συνεπώς για εισοδήματα που αποκτούν κατά τη χρήση 1.1. έως 31.12.1994, αγρότες φυσικά πρόσωπα που μέχρι 31.12.1994 δεν έχουν υπερβεί το 35ο έτος της ηλικίας τους, αλλά την 1.1.1994 έχει παρέλθει το πέμπτο έτος από την έναρξη άσκησης του επαγγέλματός τους, δεν δικαιούνται προσαύξηση του ποσού που απαλλάσσεται από το φόρο. Αν ενδιάμεσα της πενταετίας σημειωθεί διακοπή της άσκησης του επαγγέλματος και 7
επανέναρξη αυτής, για τα έτη μετά την επανέναρξη επίσης δεν προσαυξαύνει το απαλλασσόμενο ποσό. Για την εφαρμογή αυτών των διατάξεων ως νέοι αγρότες θεωρούνται εκείνοι που για πρώτη φορά αναλαμβάνουν την οικονομική και νομική ευθύνη μιας γεωργικής εκμετάλλευσης. Η προσαύξηση αυτή του απαλλασσόμενου ποσού για τους νέους αγρότες παρέχεται με την πρόσθετη προυπόθεση ότι θα εξακολουθήσουν να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες για μια ακόμη δεκαετία μετά το τέλος της πενταετίας ή του τελευταίου τους που χορηγήθηκε η προσαύξηση αυτή του απαλλασσόμενου ποσού. Σε αντίθετη περίπτωση βεβαιώνεται ο φόρος που δεν καταβλήθηκε. 3. Με την παράγραφο 3 του άρθρου 8 παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονομικών όπως με αποφάσεις του καθορίζει τις υποχρεώσεις των προσώπων της παραγράφου 2, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και γενικά τις λεπτομέρειες και τη διαδικασία εφαρμογής των διατάξεων αυτού του άρθρου. 4. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του άρθρου, σύμφωνα με την περίπτωση α' του άρθρου 66 του κοινοποιούμενου νόμου, αρχίζει από το οικονομικό έτος 1995, για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 1994 και μετά. Αρθρο 9 Μίσθωμα από εκμίσθωση γαιών. Με το άρθρο 9 του κοινοποιούμενου νόμου, προκειμένου να αποκλεισθούν περιπτώσεις δωρεάν παραχώρησης γεωργικής γης για φορολογικούς και μόνο λόγους, ορίζεται ότι, αν το δηλούμενο εισόδημα από εκμίσθωση γεωργικής γης ή το τεκμαρτό μίσθωμα από δωρεάν παραχώρηση προς οποιοδήποτε τρίτο εκτός των συζύγων, είναι μικρότερο του προσδιοριζομένου με την αντικειμενική μέθοδο του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου, για την εφαρμογή των φορολογικών διατάξεων λαμβάνεται υπόψη το μίσθωμα που προσδιορίζεται αντικειμενικά. Ο φορολογούμενος μπορεί να αμφισβητήσει το ύψος του αντικειμενικού μισθώματος, εφόσον από εξαιρετικούς λόγους, που ανάγονται αποκλειστικά στους παράγοντες που επηρεάζουν τη μισθωτική αξία της γεωργικής γης, αποδεικνύεται ότι αυτή είναι μικρότερη της προσδιοριζομένης με την αντικειμενική μέθοδο. Η επίκληση των λόγων αυτών, καθώς και η προσαγωγή των αποδεικτικών στοιχείων, γίνεται από το φορολογούμενο με την άσκηση προσφυγής κατά τις κείμενες διατάξεις, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του οικείου οικονομικού έτους. Αν το μίσθωμα που συμφωνήθηκε και δηλώθηκε είναι ανώτερο του προσδιοριζομένου με την αντικειμενική μέθοδο, για την εφαρμογή των φορολογικών διατάξεων λαμβάνεται υπόψη το δηλωθέν. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του άρθρου, σύμφωνα με την περίπτωση α' του άρθρου 66 του κοινοποιούμενου νόμου, αρχίζει από το οικονομικό έτος 1995, για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου και μετά. Αρθρο 10 Υποχρεώσεις τρίτων 1. Προκειμένου να υπάρξει έλεγχος στα δηλούμενα καθαρά γεωργικά εισοδήματα, με την παράγραφο 1 του άρθρου 10του κονοπιούμενου νόμου ορίζεται ότι, κρατικές υπηρεσίες ή κρατικοί φορείς, αρμόδιοι για την έγκριση και καταβολή επιδοτήσεων ή αποζημιώσεων σε δικαιούχους, αναγράφουν υποχρεωτικά στις εγκριτικές ή διαπιστωτικές πράξεις (καταστάσεις πληρωμών κτλ) που συντάσσουν, εκτός των λοιπών στοιχείων των δικαιούχων και τον αριθμό φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.) ή τον αριθμό δελτίου ταυτότητας και την αρμόδια για τη φορολογία του δικαιούχου δημόσια οικονομική υπηρεσία. Αντίγραφα των πράξεων αυτών ή άλλα στοιχεία, αναγκαία για τις ελεκτικές επαληθεύσεις, διαβιβάζονται στις αρμόδιες δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες. 8
2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 10 του κοινοποιούμενου νόμου παρέχεται εξουσιοδότηση στους Υπουργούς Οικονομικών και Γεωργίας όπως με κοινή απόφασή τους καθορίζουν τα στοιχεία για τις επαληθεύσεις, τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια, που είναι αναγκαία γιατην εφαρμογή των διατάξεων αυτού του άρθρου. 3. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του άρθρου, σύμφωνα με την περίπτωση ιστ' του άρθρου 66 του κοινοποιούμενου νόμου, αρχίζει από την 11η Μαίου 1994, ημέραδημοσίευσης αυτού του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αρθρο 11 Κυρώσεις σε όσους δεν δηλώνουν το γεωργικό εισόδημα 1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 11 του κοινοποιούμενου νόμου προβλέπονται κυρώσεις για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, που αποκτούν καθαρό γεωργικό εισόδημα, από οποιαδήποτε γεωργική δραστηριότητα και είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του κοινοποιούμενου νόμου, αν δεν δηλώσουν το εισόδημα αυτό. Ετσι, τα πρόσωπα αυτά που δεν δηλώνουν το εισόδημα από την γεωργική τους δραστηριότητα δεν μπορούν: α) Να εισπράξουν επιστρεφόμενο φόρο προστιθέμενης αξίας, ποσού άνω των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) δραχμών. β) Να εισπράξουν επιδοτήσεις ποσού άνω των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) δραχμών, για τη φυτική παραγωγή και επτακοσίων πενήντα χιλιάδων (750.000) δραχμών, για τη ζωική παραγωγή. γ) Να πάρουν άδεια από την αρμόδια αρχή να πωλούν αγροτικά προιόντα πλανοδίως ή σε λαικές αγορές. δ) Να πάρουν άδεια αγροτικού αυτοκινήτου. ε) Να μεταβιβάσουν με οποιοδήποτε τρόπο την κυριότητα γεωργικής γης, για μια πενταετία από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. 2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 11 προβλέπονται κυρώσεις για τους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, που αποκτούν καθαρό γεωργικό εισόδημα από οποιαδήποτε γεωργική δραστηριότητα,αν δεν δηλώσουν το εισόδημα αυτό. Τα παραπάνω πρόσωπα αν δεν δηλώσουν το εισόδημα αυτό, δεν δικαιούνται: α) Να εισπράξουν κάθε μορφής και ποσού επιδότηση. β) Να εισπράξουν κάθε ποσό αποζημίωσης γεωργικής παραγωγής, λόγω έκτακτων και απρόβλεπτων ζημιών. γ) Να πάρουν άδεια αγροτικού αυτοκινήτου. δ) Να μεταβιβάσουν με οποιοδήποτε τρόπο την κυριότητα γεωργικής γης, για μια πενταετία από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. 3. Με την παράγραφο 3 του άρθρου 11 του κοινοποιούμενου νόμου παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονομικών, όπως με αποφάσεις του αναπροσαρμόζει τα ποσά που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο και ρυθμίζει κάθε άλλη λεπτομέρεια που είναι αναγκαία για την εφαρμογή αυτού του άρθρου. 4. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του άρθρου, σύμφωνα με την περίπτωση ιστ' του άρθρου 66 του κοινοποιούμενου νόμου, αρχίζει από την 11η Μαίου 1994, ημέρα δημοσίευσης αυτού του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ Τμηματάρχης Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ 9
10