ΑΠΌ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ Δ 1 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΑΣΚΑΛΑ: ΕΛΕΝΑ ΠΕΤΡΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-2014

ΑΠΌ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ Δ 1 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΑΣΚΑΛΑ: ΕΛΕΝΑ ΠΕΤΡΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-2014

ΚΥΠΡΟΣ.νησί αγαπημένο Κωστή Παλαμά, «Το σπίτι που γεννήθηκα» Το σπίτι που γεννήθηκα κι ας το πατούν οι ξένοι στοιχειό είναι και με προσκαλεί ψυχή, και με προσμένει. Το σπίτι που γεννήθηκα, ίδιο στην ίδια στράτα στα μάτια μου όλο υψώνεται και μ' όλα του τα νιάτα. Το σπίτι, ας του νοθέψανε το σχήμα και το χρώμα και ανόθευτο κι αχάλαστο, και με προσμένει ακόμα. Της πόρτας του η παλαϊκή κορώνα, ώ! να η καμάρα! Μόνο οι χορδές της λείπουνε για να γενεί κιθάρα να συνοδέψει του σπιτιού τ' ολόχαρο τραγούδι προς το παιδί γυρίζω ανθρός, δροσιά, ξεπεταρούδι, πάω στη φωλιά, στη γάστρα μου, στο πρωί μου, στο μαγνήτη, στη ζέστα της μητέρας μου, στο πατρικό άγιο σπίτι. [...] Το σπίτι που γεννήθηκα κι ας το πατούν οι ξένοι. Στοιχειό, και σαν απάτητο, με ζει και με προσμένει.

Τουρκική εισβολή 1974 Mια από τις τραγικές συνέπειες της τουρκικής εισβολής και κατοχής στην Kύπρο είναι η συστηματική καταστροφή και λεηλασία των ιστορικών και θρησκευτικών μνημείων ενός πολιτισμού 9000 χρονών. Aπό το 1974 μέχρι σήμερα καταστρέφονται συστηματικά πολιτιστικά μνημεία στις τουρκοκατεχόμενες περιοχές και διεξάγονται παράνομες ανασκαφές. Aρχαία αντικείμενα από μουσεία, εκκλησίες, αρχαιολογικούς χώρους και ιδιωτικές συλλογές έχουν κλαπεί από λαθρέμπορους και έχουν πουληθεί στο εξωτερικό.

Στο έλεος του κατακτητή Τα ιστορικά και αρχαιολογικά μνημεία που βρίσκονται στην κατεχόμενη περιοχή, οι πανάρχαιες εκκλησίες, τα κοιμητήρια και γενικά ο πολιτισμός μας, έμειναν στο έλεος και το μένος του κατακτητή.

ΕΚΘΕΣΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΛΣΙΝΚΙ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ Χιλιάδες εικόνες της ορθόδοξης εκκλησίας, χειρόγραφα, τοιχογραφίες και ψηφιδωτά έχουν κλαπεί από εκκλησίες και εξωκλήσια, καθώς και από μοναστήρια στα κατεχόμενα και κατέληξαν σε διεθνείς δημοπρασίες. 500 εκκλησιές ή ξωκλήσια έχουν λεηλατηθεί 133 εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια έχουν βεβηλωθεί 15,000 εικόνες έχουν εξαφανιστεί 77 εκκλησίες έχουν μετατραπεί σε τεμένη-τζαμιά 28 εκκλησιές χρησιμοποιούνται από τον τουρκικό στρατό ως νοσοκομεία ή στρατόπεδα 13 εκκλησιές έχουν μετατραπεί σε στάβλους.

Εκκλησίες Η εκκλησία της Παναγίας της Χρυσελεούσας στην κατεχόμενη Κατοκωπιά έχει μετατραπεί σε στάβλο, ενώ το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου στην κατεχόμενη επαρχία Αμμοχώστου έγινε από τους στρατιώτες του Αττίλα και τους εποίκους αποθήκη με πατάτες.

Τοιχογραφίες-Ψηφιδωτά Παναγία της Κανακαριάς. ό,τι έχει απομείνει από το εξαιρετικής ομορφιάς ψηφιδωτό του πρώτου μισού του 6ου αιώνα, της εποχής του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού, στην εκκλησία της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη της Καρπασίας. Η φθορά της τοιχογραφίας εξαιτίας της εγκατάλειψης είναι ανεπανόρθωτη.

Μοναστήρια Λόγω της τουρκικής εισβολής πολλά μοναστήρια σήμερα είναι εντελώς ερειπωμένα, ενώ τα περισσότερα έχουν καταστραφεί από την εγκατάλειψη. Πολλοί τόμοι χειρόγραφων μεγάλης ιστορικής και θρησκευτικής αξίας που φυλάγονταν στα κατεχόμενα μοναστήρια έχουν καταστραφεί εξ ολοκλήρου. Μόνο 56 τέτοια χειρόγραφα διασώθηκαν από την τουρκική εισβολή. Πολλά μοναστήρια που βομβαρδίστηκαν από την τουρκική αεροπορία υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Αργότερα τα μοναστήρια λεηλατήθηκαν και βεβηλώθηκαν.

Κοιμητήρια Ακόμη και τα κοιμητήρια στην κατεχόμενη Κύπρο έγιναν στόχος της καταστροφικής μανίας των Τούρκων εισβολέων. Ο Βρετανός δημοσιογράφος John Fielding ανέφερε (The Guardian, 6 Μαΐου 1976) ότι αυτός και το τηλεοπτικό συνεργείο του είχαν επισκεφθεί 26 χωριά στην κατεχόμενη Κύπρο και δεν βρήκαν ούτε ένα κοιμητήριο που να μην είχε βεβηλωθεί. Η εφημερίδα The Observer (29 Μαρτίου 1987) αναφέρει ότι βάνδαλοι βεβήλωσαν πολλούς τάφους, οι σταυροί είχαν θρυμματιστεί, οι τάφοι είχαν ανοιχτεί και οι ταφόπετρες είχαν κομματιαστεί.

Αρχαιολογικοί χώροι. Τα εντοίχια ψηφιδωτά στον αρχαιολογικό χώρο της Σαλαμίνας έχουν υποστεί μεγάλες φθορές τόσο από προσπάθειες αφαίρεσής τους όσο και από εγκατάλειψη. Επίσης οι τάφοι (νεκρόπολη Σαλαμίνας) έχουν υποστεί μεγάλη φθορά εξαιτίας της πλήρους σύλησης ή παραμέλησής τους, μετά την τουρκική εισβολή.

Μνημεία έγιναν..αποθήκες Εκκλησίες που μετατράπηκαν σε νεκροτομεία, ορνιθώνες, σιταποθήκες, τζαμιά και στρατόπεδα είναι το αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης εκούσιας καταστροφής κάθε χριστιανικού στοιχείου στα κατεχόμενα.

Ο βιασμός της βόρειας Κύπρου Από το 1976 ο Bρετανός δημοσιογράφος J. Fielding μετά από επίσκεψή του στα κατεχόμενα, διαπίστωσε τα εξής σε άρθρο του με τίτλο "O βιασμός της βόρειας Kύπρου" στην εφημερίδα The Guardian (6.5.1976): "Oι βεβηλώσεις και οι βανδαλισμοί είναι τόσο μεθοδικοί και εκτεταμένοι που ισοδυναμούν με θεσμοθετημένο αφανισμό κάθε τι ιερού για τους Έλληνες."

Εκκλησίες έγιναν θέατρα. Από τις δεκάδες περιπτώσεις σύλησης και καταστροφής είναι και οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου του Εξορινού στην Αμμόχωστο, που έχει μετατραπεί σε θέατρο και του Αγίου Λουκά στη Λάπηθο που λειτουργεί ως χοροδιδασκαλείο.

Εικόνες εντοπίστηκαν στο εξωτερικό. Στην Oλλανδία εντοπίστηκαν τέσσερις εικόνες, που έχουν κλαπεί από το κατεχόμενο μοναστήρι του Aντιφωνητή. H κυπριακή Eκκλησία πέτυχε τo 1995 να πάρει δικαστική απόφαση για προσωρινή κατάσχεσή τους, έτσι που οι εικόνες φυλάγονται τώρα σε τράπεζα της Oλλανδίας, μέχρι την έκδοση τελικής απόφασης. H υπόθεση αυτή είναι πολύ σημαντική για την Kύπρο, αφού στην Oλλανδία μεταφέρθηκαν πολλές άλλες κυπριακές εικόνες και τοιχογραφίες που κλάπηκαν από τα κατεχόμενα.

Εντοπισμός χαμένων θησαυρών Tο 1997 η Kύπρος κέρδισε μια μεγάλη νίκη στον εντοπισμό και επανάκτηση κλεμμένων θησαυρών της, στους οποίους περιλαμβάνονται έργα τέχνης ανεκτίμητης αξίας του 6ου έως του 15ου αιώνα (τοιχογραφίες, εικόνες, μωσαϊκά κ.ά.). Tα έργα αυτά βρέθηκαν στη Γερμανία, στην κατοχή του Tούρκου αρχαιοκάπηλου Nτικμέν Aϊντίν, ο οποίος τα μετέφερε στο Mόναχο από εκκλησίες που βρίσκονται στην κατεχόμενη Kύπρο.

Ανεκτίμητης αξίας.. Η αξία των εν λόγω μωσαϊκών, εικόνων και τοιχογραφιών του 6ου, 12ου και 15ου αιώνα ξεπερνούσε τα 50 εκατομμύρια δολλάρια. Τα μωσαϊκά που απεικόνιζαν τους Αγίους Θαδδαίο και Θωμά ανήκουν στην εκκλησία της Κανακαριάς, ενώ οι τοιχογραφίες μεταξύ των οποίων και αυτές της 'Δευτέρας Παρουσίας' και του Δέντρου του Ιωνά είχαν κλαπεί από το Μοναστήρι του Αντιφωνητή.

Διαβήματα Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία εργάζεται συστηματικά για την προστασία και τη διατήρηση της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας στην κατεχόμενη Κύπρο. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων γνωρίζει για την σταδιακή καταστροφή πολλών αρχαιολογικών χώρων στην κι έχει επανειλημμένα ζητήσει μέσω των Ηνωμένων Εθνών και της UNESCO να επισκεφθεί αυτές τις τοποθεσίες και να διεξάγει τις απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης. Δυστυχώς, αυτό δεν κατέστη δυνατό λόγω της άρνησης της κατοχικής δύναμης. Η διεθνής κοινότητα επιδεικνύει μεγάλη ευαισθησία σε θέματα προστασίας και σεβασμού της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλο τον κόσμο, όπως γίνεται φανερό από τον αριθμό των συμβάσεων και πρωτοκόλλων που έχουν υιοθετηθεί για την προστασία, καθώς και την επιστροφή τέτοιων αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς στους νόμιμους ιδιοκτήτες.

UNESCO Η UNESCO αποτελεί σημαντικό εξειδικευμένο διεθνή Οργανισμό του ΟΗΕ. Πρόκειται για τον Εκπαιδευτικό Επιστημονικό και Πολιτιστικό Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών του οποίου τ αρχικά στην αγγλική αποτελούν και την διεθνή ονομασία UNESCO (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization). Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών

Ρόλος της UNESCO Η UNESCO λειτουργεί ως ένα παγκόσμιο εργαστήριο ιδεών και διαδραματίζει ένα ρυθμιστικό ρόλο στην προώθηση της διεθνούς συνεργασίας θέτοντας τα πρότυπα σύναψης διεθνών συμφωνιών επί διαφόρων ζητημάτων τα οποία ανακύπτουν στις σύγχρονες κοινωνίες. Ο Οργανισμός επίσης διευθετεί την διάδοση και την ανταλλαγή πληροφοριών και γνώσης, ενώ παράλληλα προσφέρει βοήθεια στα κράτη μέλη ώστε να αποκτήσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις, προκειμένου να υπηρετούν τους θεσμούς και τελικά τον άνθρωπο στις τοπικές κοινωνίες. Εν συντομία, η UNESCO προωθεί τη διεθνή συνεργασία μεταξύ των 193 κρατών μελών και των 6 συνδεδεμένων μελών της στους τομείς της Εκπαίδευσης, της Επιστήμης, του Πολιτισμού και της Επικοινωνίας.

UNESCO και Κύπρος Πολλές Συμβάσεις της UNESCO έχουν υιοθετηθεί για την προστασία της διεθνούς πολιτιστικής κληρονομιάς ή την επιστροφή της στους νόμιμους ιδιοκτήτες. Ανάμεσα σ αυτές είναι η Σύμβαση του 1970 για «Τρόπους Απαγόρευσης και Παρεμπόδισης της Παράνομης Εισαγωγής, Εξαγωγής και Μεταβίβασης Ιδιοκτησίας Πολιτιστικής Περιουσίας» και η Σύμβαση Unidroit για την Κλοπιμαία ή Παράνομα Εξαχθείσα Πολιτιστική Κληρονομιά, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Βασικών Ελευθεριών μαζί με τα Πρωτόκολλά της, που σχετίζεται με την άρνηση των κατοχικών αρχών να επιτρέψουν στην αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου, ως το νόμιμο ιδιοκτήτη, να έχει πρόσβαση στην περιουσία της, καθώς και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς και πολλές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κύπρος, στοχεύοντας σε όσο το δυνατό καλύτερα αποτελέσματα ως προς την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της, είναι επίσης συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση της Χάγης του 1954 για την «Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Περίπτωση Ένοπλης Σύρραξης» (1964). Αυτή η διεθνής συμφωνία θεωρείται η πιο σημαντική για την περίπτωση της Κύπρου.

Κι όμως θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τα κατεχόμενα μνημεία μας