ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΛΑΥΡΕΙΟΥ Η συνάντηση της ιστορικής μνήμης με τον σύγχρονο πολιτισμό και τις νέες τεχνολογίες Από τις αρχαίες «καινοτομίες» των μεταλλείων του Λαυρείου στο ΤΠΠΛ Γιώργος Ν. Δερμάτης, Δρ. Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Louvain-la-Neuve
«Kαινοτομία» = Τομή καινού μεταλλείου, μεταλλευτική έρευνα-διάνοιξη σε νέο μεταλλείο και τελικά, αν υπάρχει μετάλλευμα, παραγωγή σ αυτό, Ξενοφών (Πόροι, IV,, 27-28 το «καινοτομεῖν»), Υπερείδης (Ὑπέρ Εὐξενίππου, 36, «καινοτομίαι» καινοτομίαι») ) και επιγραφές. «Kαινοτομία» =Nεοτερισμός (innovation), πρωτοτυπία, Πλάτων (Νόμοι,( 715 C,, 949 E «καινοτομία»), Αριστοτέλης (Πολιτικά,( Β, 6. 125α «τό καινοτόμον»), Πλούταρχος (Βίοι( Παράλληλοι, Κικέρων, II «καινοτομίας»).
Στην αρχαία μεταλλεία, αλλά ιδιαίτερα στη μεταλλουργία, οι τεχνικές και οι εγκαταστάσεις εμπλουτισμού, τήξης και κυπέλλωσης του αργυρούχου μολύβδου είχαν ως στόχο το optimum της παραγωγής. Προς τα μέσα του 19ου αι. η έννοια «καινοτομία» διευρυμένη με την παραγωγική και τεχνολογική αντίληψη των όρων της βιομηχανικής εποχής αποτελεί την αιχμή, η οποία συνδιαλεγομένη με την υλική παραγωγική παράδοση δημιουργεί το νεότερο Λαύρειο.
Ανάτηξη αρχαίων σκωριών σε δοκιμαστική κάμινο απ τον Α. Κορδέλλα (Θορικός, 22/5/1861) Διαφαίνεται η σύνδεση της επιστημονικής, πειραματικής φάσης με την προοπτική της παραγωγής. Επιστημονική γνώση και τεχνολογικός πειραματισμός με στόχο να μετατραπούν σε υλική παραγωγική δύναμη το νεωτερικό πνεύμα του 19ου αι.
Στο Λαύρειο θα αναπτυχθεί μια τεχνική κουλτούρα, μια κουλτούρα καινοτομίας σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα. Απέρρεε απ τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία αιχμής, που ήταν ανάλογη στα μεταλλευτικά-μεταλλουργικά κέντρα της Ευρώπης και της Αμερικής, πολλές φορές μετεξελισσόμενη και τροποποιούμενη επί τόπου.
Η ΚΡΙΣΗ ΛΑΥΡΕΙΟ 1990-1994 : Σε σύνολο 3.500 εργαζομένων οι 2.500 είναι άνεργοι το Λαύρειο θα ταξιδεύει ανάμεσα στην ανεργία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, διαθέτει την ιστορική αντοχή, την πείρα των αγώνων, την ωριμότητα να επεξεργάζεται και να προτείνει λύσεις ανάπτυξης, να συμμαχεί με τις μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις και άλλες πόλεις της χώρας, με Πανεπιστήμια του κύρους του ΕΜΠ, με Φορείς πολιτισμού πανελλήνιου και ευρωπαϊκού κύρους.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΛΑΥΡΕΙΟΥ 1. Μια συνέχεια στη σκέψη και 2. Ένα άλμα στη σκέψη: υψηλό επίπεδο θεωρητικής αφαίρεσης και ταυτόχρονα πρακτικής εφαρμογής.
Κ.Παναγόπουλος-Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων, Μεταλλουργών-ΕΜΠ-Λαύρειο Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών: μη «αποδέσμευσή» της απ τον χώρο του Λαυρείου με την τόση ιστορική, μεταλλευτική-παραγωγική, τεχνολογική και εκπαιδευτική πυκνότητα, αντίθετα εσωτερική αιτία καθιστούσε αναγκαία την επαφή τους, πρώτα απ όλα ως εκπαιδευτική συνθήκη και την αναζήτηση παραγωγικού νοήματος αυτή η πορεία έχει τη σφραγίδα του καθηγητή Κ. Παναγόπουλου ως ηγέτη του έργου σε επίπεδο οραματικό, επιστημονικό, πρακτικό-οργανωτικό και πολιτικό, ενταγμένου, ακριβώς, στο διανοητικό πανεπιστημιακό τεχνολογικό περιβάλλον της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών του ΕΜΠ, έχοντας ο ίδιος ως θεμέλιο την καθολική του παιδεία.
Το ΤΠΠΛ απαιτεί τη μόνιμη συνεργασία του Λαυρείου με το ΕΜΠ σε πνεύμα αλληλοσεβασμού, ισοτιμίας και δημιουργικού διαλόγου λάθη, αδυναμίες, ακόμη και εντάσεις σ αυτήν την μεγάλη αναγεννητική προσπάθεια υπήρξαν και πιθανόν να υπάρξουν, αλλά πάντοτε πρέπει να έχουμε στον νου μας την ανάπτυξή του στο πνεύμα, όπως το ορίζει ο τίτλος της διημερίδας: ΤΠΠΛ, ως «συνάντηση«της ιστορικής μνήμης με τον σύγχρονο πολιτισμό και τις νέες τεχνολογίες» και να επαγρυπνούμε γι αυτό.
Το «χάος» μιας διαλυμένης Γαλλικής Εταιρείας έδωσε τη θέση του στην πολλαπλότητα και στις διακλαδώσεις.
Μουσείο Μεταλλείας-Μεταλλουργίας Λαυρείου και Κέντρο Πανεπιστημιακών και Τεχνικών Αρχείων στο Λαύρειο: Έργο με ηθικό, ιστορικό, πολιτιστικό, ερευνητικό, εκπαιδευτικό και αναπτυξιακό περιεχόμενο εθνικής και ευρωπαϊκής εμβέλειας έργο ώριμο από την άποψη του χρόνου, εμπειρίας, μελετών και τεχνικών δυνατοτήτων του έργου.
Η θεσμοθέτηση Ετήσιας Έκθεσης Τεχνολογικών Προϊόντων Αιχμής θα είναι, πέραν των άλλων, και αφορμή για εγκατάσταση εταιρειών στο ΤΠΠΛ.
ΛΑΥΡΕΙΟ Τόπος τεχνολογικών και κοινωνικών καινοτομιών
«Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη για την ανθρωπιά κανόνας της η δικαιοσύνη.» Γιώργος Σεφέρης
Το ΤΠΠΛ, μέρος της ιστορίας του ΕΜΠ και φυσική εξέλιξη της ιστορίας του Λαυρείου ένα πρωτοποριακό έργο εν προόδω, που εμπλουτίζει μ ένα σύγχρονο, δυναμικό πνεύμα την αναπτυξιακή εικόνα της Ελλάδας. Η προωθητική συνέχεια του ΤΠΠΛ είναι μπροστά μας.