Πλήρης και Αναλογική / Άµεση Κοστολόγηση Εφαρµογή Έστω ότι έχουµε τις ακόλουθες πληροφορίες για µία επιχείρηση: Άµεσα Υλικά 1.000 Η παραγωγή και πώληση ανέρχεται σε 1.000 µονάδες Άµεση Εργασία 2.000 και η τιµή πώλησης είναι 20/ µον. Μεταβλητά ΓΒΕ 3.000 Τα έξοδα διοίκησης είναι 5.000 (τα 3.000 από τα Σταθερά ΓΒΕ 2.000 οποία είναι µεταβλητά και τα 2.000 σταθερά) Ζητείται ο προσδιορισµός του αποτελέσµατος µε την πλήρη και την άµεση κοστολόγηση. Λύση Πλήρης κοστολόγηση Άµεση κοστολόγηση Κόστος παραγωγής 8.000 6.000 Κόστος πωληθέντων 8.000 6.000 Εφαρµογή πλήρους κοστολόγησης Πωλήσεις 20.000 - Κόστος πωληθέντων 8.000 Μικτό αποτέλεσµα 12.000 - Έξοδα διοίκησης 5.000 Καθαρό αποτέλεσµα 7.000 Εφαρµογή άµεσης κοστολόγησης Πωλήσεις 20.000 Παραγωγής (κόστος πωληθέντων) 6.000 ιοίκησης 3.000 Περιθώριο συνεισφοράς 11.000 Παραγωγής 2.000 ιοίκησης 2.000 Καθαρό αποτέλεσµα 7.000
Άσκηση 1 Τα παρακάτω αφορούν στον πρώτο χρόνο λειτουργίας της µεταποιητικής επιχείρησης ΖΗΤΑ Α.Ε. Άµεσα Υλικά 10.000 Άµεση Εργασία 5.000 Μεταβλητά Γ.Β.Ε. 5.000 Σταθερά Γ.Β.Ε. 20.000 Παράχθηκαν 1.000 µονάδες προϊόντος και πουλήθηκαν οι 800 µονάδες προς 70/µονάδα. Χάριν απλουστεύσεως, η επιχείρηση δεν υποβλήθηκε σε άλλα έξοδα (π.χ. έξοδα πωλήσεως και διοικήσεως) για την παραγωγή και πώληση του προϊόντος. Το επόµενο έτος, η επιχείρηση παρήγαγε, επίσης, 1.000 µονάδες µε το ίδιο κόστος και πούλησε 1.200 µονάδες (όλο το διαθέσιµο προϊόν) στην ίδια τιµή. Ζητείται να προσδιοριστεί το Αποτέλεσµα Χρήσης και η αξία του τελικού αποθέµατος µε την άµεση και την πλήρη κοστολόγηση για τα δύο έτη. Λύση Πρώτο Έτος Πλήρης κοστολόγηση Άµεση κοστολόγηση Κόστος παραγωγής 40.000 20.000 Κόστος ανά µονάδα 40.000 / 1.000 µον. = 40 20.000 / 1.000 µον. = 20 Κόστος τελικού αποθέµατος 200 µον x 40 = 8.000 200 µον x 20 = 4.000 Κόστος πωληθέντων 800 µον. x 40 = 32.000 800 µον. x 20 = 16.000 Εφαρµογή πλήρους κοστολόγησης Πωλήσεις 56.000 - Κόστος πωληθέντων 32.000 Μικτό αποτέλεσµα 24.000 - Λοιπά έξοδα 0 Καθαρό αποτέλεσµα 24.000
Εφαρµογή άµεσης κοστολόγησης Πωλήσεις 56.000 Παραγωγής (κόστος πωληθέντων) 16.000 Περιθώριο συνεισφοράς 40.000 Παραγωγής 20.000 Καθαρό αποτέλεσµα 20.000 Σηµείωση: Τα Σταθερά ΓΒΕ στην πλήρη κοστολόγηση επιβαρύνουν το κόστος του προϊόντος ενώ στην άµεση κοστολόγηση θεωρούνται κόστος περιόδου και επιβαρύνουν απευθείας το αποτέλεσµα. Συνεπώς, όταν έχουµε τελικό απόθεµα, ένα µέρος των σταθερών ΓΒΕ δεν εµφανίζεται ως έξοδο της χρήσης αλλά ως αυξητικό στοιχείο της αξίας των αποθεµάτων (εµφανίζεται στον ισολογισµό). Θα εµφανιστεί ως έξοδο όταν τα συγκεκριµένα αποθέµατα πωληθούν. Οπότε, όταν υπάρχει τελικό απόθεµα το αποτέλεσµα µε την πλήρη κοστολόγηση θα είναι µεγαλύτερο από το αποτέλεσµα µε την αναλογική κοστολόγηση κατά το ποσό: µονάδες τελικού αποθέµατος x ανά µονάδα ΓΒΕ Στην προκειµένη περίπτωση: 200 µον. Τ.Α. x 20 ( 20.000/1.000 µον.) = 4.000 Το αποτέλεσµα µε την πλήρη κοστολόγηση είναι κατά 4.0000 µεγαλύτερο από ότι µε την άµεση. εύτερο Έτος Πλήρης κοστολόγηση Άµεση κοστολόγηση Κόστος παραγωγής 40.000 20.000 Κόστος ανά µονάδα 40.000 / 1.000 µον. = 40 20.000 / 1.000 µον. = 20 Κόστος τελικού αποθέµατος 0 0 Κόστος πωληθέντων 1.200 µον. x 40 = 48.000 1.200 µον. x 20 = 24.000
Εφαρµογή πλήρους κοστολόγησης Πωλήσεις 84.000 - Κόστος πωληθέντων 48.000 Μικτό αποτέλεσµα 36.000 - Λοιπά έξοδα 0 Καθαρό αποτέλεσµα 36.000 Εφαρµογή άµεσης κοστολόγησης Πωλήσεις 84.000 Παραγωγής (κόστος πωληθέντων) 24.000 Περιθώριο συνεισφοράς 60.000 Παραγωγής 20.000 Καθαρό αποτέλεσµα 40.000 Σηµείωση: Κατά την πλήρη κοστολόγηση όταν έχουµε αρχικό απόθεµα υπάρχουν σταθερά ΓΒΕ που επιρρίπτονται στη χρήση στην οποία τα αποθέµατα πωλούνται. Τα ίδια έξοδα στην άµεση κοστολόγηση είχαν επιρριφθεί στην χρήση στην οποία είχαν πραγµατοποιηθεί. Οπότε, όταν υπάρχει αρχικό απόθεµα το αποτέλεσµα µε την πλήρη κοστολόγηση θα είναι µικρότερο από το αποτέλεσµα µε την αναλογική κοστολόγηση κατά το ποσό: µονάδες αρχικού αποθέµατος x ανά µονάδα ΓΒΕ Στην προκειµένη περίπτωση: 200 µον. Α.Α. x 20 ( 20.000/1.000 µον.) = 4.000 Το αποτέλεσµα µε την πλήρη κοστολόγηση είναι κατά 4.0000 µικρότερο από ότι µε την άµεση.
Άσκηση 2 ίνεται: Αρχικό απόθεµα προϊόντος 1.200 µονάδες, κόστους 100/µονάδα µε πλήρη κοστολόγηση και 90/µονάδα µε άµεση κοστολόγηση. Η παραγωγή της τρέχουσας περιόδου ανήλθε σε 8.000 µονάδες προϊόντος, των οποίων το κόστος αναλύεται ως εξής: Α ύλες και εργασία 560.000 Μεταβλητά Γ.Β.Ε. 160.000 Σταθερά Γ.Β.Ε. 80.000 Πωλήθηκαν 9.000 µον. x 120/µονάδα Τα µεταβλητά έξοδα πωλήσεων ανήλθαν σε 5.000 και τα σταθερά σε 25.000. Ζητείται το αποτέλεσµα µε την άµεση και την πλήρη κοστολόγηση. Λύση Αποτέλεσµα µε πλήρη κοστολόγηση: Κόστος παραγωγής = 560.000 + 160.000 + 80.000 = 800.000 Κόστος ανά µονάδα = 800.0000 / 8.000 µονάδες = 100 Κόστος πωληθέντων = (1.200 µονάδες x 100) + (7.800 µονάδες x 100) = 900.000 Πωλήσεις 1.080.000 - Κόστος πωληθέντων 900.000 Μικτό αποτέλεσµα 180.000 - Έξοδα πωλήσεων 30.000 Καθαρό αποτέλεσµα 150.000 Αποτέλεσµα µε αναλογική/άµεση κοστολόγηση: Κόστος παραγωγής = 560.000 + 160.000 = 720.000 Κόστος ανά µονάδα = 720.0000 / 8.000 µονάδες = 90
Κόστος πωληθέντων = (1.200 µονάδες x 90) + (7.800 µονάδες x 90) = 810.000 Πωλήσεις 1.080.000 Παραγωγής (κόστος πωληθέντων) 810.000 Πωλήσεων 5.000 Περιθώριο συνεισφοράς 265.000 Παραγωγής 80.000 Πωλήσεων 25.000 Καθαρό αποτέλεσµα 160.000 ιαφορά πλήρους & αναλογικής κοστολόγησης Η πλήρης κοστολόγηση δίνει µεγαλύτερο αποτέλεσµα από την αναλογική κατά το ποσό: Μονάδες τελικού αποθέµατος x Ανά µονάδα Γενικά Βιοµηχανικά Έξοδα (Γ.Β.Ε.) = 200 µονάδες x (80.000/8.000) = 200 µονάδες x 10 = 2.000 Η πλήρης κοστολόγηση δίνει µικρότερο αποτέλεσµα από την αναλογική κατά το ποσό: Μονάδες αρχικού αποθέµατος x Ανά µονάδα Γενικά Βιοµηχανικά Έξοδα (Γ.Β.Ε.) = 1.200 µονάδες x 10 = 12.000 Τελική διαφορά: 10.000