Διάλεξη 2: Ο ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Χρηματοοικονομική Λογιστική
Ισολογισμός: Είναι η οικονομική κατάσταση η οποία εμφανίζει σε ορισμένη χρονική στιγμή την επιχειρηματική ή επαγγελματική περιουσία. Επιχειρηματική ή επαγγελματική περιουσία νοούνται:
a) Τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης. b) Οι υποχρεώσεις της επιχείρησης. c) Τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης ή καθαρή θέση.
Οι υποχρεώσεις της επιχείρησης και τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης ή καθαρή θέση καλούνται παθητικό ενώ τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης καλούνται ενεργητικό.
Ενεργητικό = Παθητικό = Ίδια Κεφάλαια( ή Καθαρή Θέση) + Υποχρεώσεις
Περιουσιακά στοιχεία είναι οι ελεγχόμενοι από την επιχείρηση πόροι αποτέλεσμα γεγονότων του παρελθόντος από τα οποία αναμένεται η εισροή οικονομικών ωφελειών στο μέλλον.
Υποχρεώσεις είναι παρούσες οφειλές ή δεσμευσεις της επιχείρησης προς τρίτους που προκύπτουν από γεγονότα του παρελθόντος λόγω παραλαβής περιουσιακών στοιχείων ή με την ανέκλητη δέσμευση για αγορά
και ο διακανονισμός των οποίων αναμένεται να ολοκληρωθεί με εκροή πόρων (μετρητά, παροχή υπηρεσιών, αντικατάσταση της υποχρέωσης με άλλη, με μετατροπή της υποχρέωσης σε κεφάλαιο).στις υποχρεώσεις περιλαμβανονται και οι προβλέψεις.
Ίδια Κεφάλαια είναι το απομένον δικαίωμα επί τον περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης μετά την αφαίρεση όλων των υποχρεώσεων.
Τα ίδια κεφάλαια αποτελούνται από τις εισφορές των μετοχών, τα αδιανέμητα κέρδη, τα αποθεματικά που κρατούνται από τα κέρδη και τις αναπροσαρμογές των περιουσιακών στοιχείων
Μέρη στα οποία διαιρείται το Ενεργητικό: Πάγιο Ενεργητικό. Κυκλοφορούν Ενεργητικό.
Το πάγιο ενεργητικό περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία (αγαθά, αξίες και δικαιώματα) που προορίζονται να παραμείνουν μακροχρόνια και με την ίδια περίπου μορφή στην επιχείρηση με στόχο να χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των σκοπών της.
Επίσης περιλαμβάνει τις συμμετοχές σε άλλες επιχειρήσεις και τις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις ( δηλαδή οι απαιτήσεις των οποίων η προθεσμία είσπραξης αρχίζει μετά το τέλος της επόμενης χρήσης).
Στο πάγιο ενεργητικό περιλαμβάνονται: Οι ασώματες ακινητοποιήσεις (αγορά δικαιωμάτων, τεχνογνωσίας κ.λπ.) Οι ενσώματες ακινητοποιήσεις (γήπεδα, κτίρια, μηχανήματα, μεταφορικά μέσα, έπιπλα)
Οι συμμετοχές στο κεφάλαιο άλλων επιχειρήσεων (Α.Ε., Ε.Π.Ε, Ο.Ε.) εφόσον συμμετέχουν με ποσοστό τουλάχιστον 10% στο κεφάλαιο των άλλων επιχειρήσεων και ταυτόχρονα υπάρχει επιθυμία για διαρκεί συμμετοχή στο κεφάλαιο τους.
Διαφορετικά χαρακτηρίζονται ως χρεόγραφα και καταχωρούνται στο κυκλοφορούν ενεργητικό.
Επίσης στο πάγιο ενεργητικό περιλαμβάνονται: Οι μακροπρόθεσμες απαιτήσεις των οποίων η προθεσμία είσπραξης λήγει μετά το τέλος της επόμενης χρήσης.
Τα έξοδα πολυετούς αποσβέσεως (έξοδα ιδρύσεως και οργανωσεως, έξοδα κτήσεως ακινήτων κ.λπ). Ωστοσο σύμφωνα με το Δ.Λ.Π. δεν προβλέπεται η εμφανισή τετοιών εξόδων στο ενεργητικό του ισολογισμού.
Απόσβεση είναι η χρονική κατανομή του κόστους αποκτήσεως του πάγιου περιουσιακού στοιχείου, που υπολογίζεται με βάση την ωφέλιμη διάρκεια της ζωής του.
Τα άνω ενσώματα και αύλα περιουσιακά στοιχεία εκτός από τα γήπεδα, τα οικόπεδα και τα έργα τέχνης, έχουν ωφέλιμη διάρκεια ζωής περιορισμένη, πάντως μεγαλύτερη από ένα έτος.
Επομένως το κόστος αποκτήσεως του άνω παγίου πρέπει να κατανεμηθεί με βάση την ωφέλιμη διάρκεια ζωής του. Η κατανομή γίνεται με την απόσβεση.
Το κυκλοφορούν ενεργητικό περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία ( αγαθά, αξίες και δικαιώματα) τα οποία μπορούν να ρευστοποιηθούν εντός της επόμενης χρήσεως.
a) Τα αποθέματα (εμπορεύματα, πρώτες ύλες κ.λπ). b) Τις απαιτήσεις (από πελάτες, χρεώστες κ.λπ).
a) Τα χρεόγραφα (τα οποία πρόκειται άμεσα να ρευστοποιηθούν π.χ., μετοχές, ομόλογα ελληνικού δημοσίου, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, ομολογίες κ.λπ). b) Τα διαθέσιμα (μετρητά στο ταμείο, καταθέσεις σε τράπεζες).
Μέρη στα οποία διαιρείται το Παθητικό. Ίδια κεφάλαια (ή καθαρή θεση). Οι υποχρεώσεις.
Ίδια κεφάλαια είναι το ίδιο κεφάλαιο κάθε οικονομικής μονάδας το οποίο για τις εταιρείες αποτελείται
1) Από το μετοχικό ή εταιρικό κεφάλαιο. 2) Από τα κάθε είδους και φύσεως αποθεματικά. 3) Από το εκάστοτε υπόλοιπον είς νέον, κερδών ή ζημιών.
1) Διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο. 2) Διαφορές αναπροσαρμογής Επιχορηγήσεις επενδύσεων. 3) Ποσά προορισμένα για αύξηση κεφαλαίου
Τα ίδια κεφάλαια προσαυξάνονται με το κέρδος της χρήσεως και μειώνονται με τις ζημίες της χρήσεως
Οι υποχρεώσεις διακρίνονται σε βέβαιες και κατά πρόβλεψη υποχρεώσεις καθώς και σε μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις.
Μακροπρόθεσμες είναι οι υποχρεώσεις εκείνες για τις οποίες η προθεσμία εξοφλήσεως τους λήγει μετά το τέλος της επόμενης χρήσης.
Βραχυπρόθεσμες είναι οι υποχρεώσεις εκείνες για τις οποίες η προθεσμία εξοφλήσεως τους λήγει ως το τέλος της επόμενης χρήσεως
Κατά πρόβλεψη υποχρεώσεις για κινδύνους και έξοδα είναι εκείνες που διαφαίνονται σαν πιθανές κατά την ήμερα σύνταξης του ισολογισμού.
άλλα δεν είναι γνωστό το ακριβές μέγεθος τους ή ο χρονος στον οποίον θα προκύψουν. Διακρίνονται σε: Σε προβλέψεις υποτιμήσεως ενεργητικού και Σε προβλέψεις υπέρτιμήσεως παθητικού
Βέβαιες υποχρεώσεις είναι εκείνες οι υποχρεώσεις για τις οποίες κατά την ημερομηνία σύνταξης του ισολογισμου δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το οφειλόμενο ποσό.
Επίσης το ενεργητικό εκτός από το πάγιο και το κυκλοφορούν ενεργητικό περιλαμβάνει το οφειλόμενο κεφάλαιο, τους μεταβατικούς λογαριασμούς ενεργητικού (έξοδα επόμενης χρήσης),
τους λογαριασμούς τάξεως ενώ το παθητικό εκτός από Ίδια κεφάλαια (ή καθαρή θεση) και τις υποχρεώσεις, περιλαμβάνει τους μεταβατικούς λογαριασμους παθητικού και τους λογαριασμούς τάξεως.
Οι λογαριασμοί τάξεως περιλαμβάνουν τις αμφοτεροβαρείς συμβάσεις(προαγορές, προπωλήσεις) κατά το μέρος που δεν έχουν εκτελεστεί, τις εγγυήσεις και τις εμπράγματες ασφάλειες από και προς την εταιρεία,
τα περιουσιακά στοιχεία κυριότητας τρίτων τα οποία οι επιχειρήσης χρησιμοποιόυν με το σύστημα της χρηματοδοτικής μίσθωσεις με ταυτόχρονη εμφάνιση.
και της υποχρέωσης αυτής ως υποχρέωση στο παθητικό, υπό την προϋπόθεση ότι μετά τη λήξη της άνω μίσθωσης, η επιχείρηση θα αποκτήσει την κυριότητα των άνω παγίων